Luận án: Rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy Vật lí 11

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
XÁC ĐỊNH VÀ RÈN LUYỆN HỆ THỐNG KĨ NĂNG
HỌC TẬP CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC
PHẦN “ĐIỆN HỌC”, VẬT LÍ 11
Chuyên ngành : Lí luận và Phương pháp dạy học bộ môn Vật lí
Mã số : 62140111
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC
HUẾ - NĂM 2015

Công trình được hoàn thành tại: Trường ĐHSP – Đại học Huế
Người hướng dẫn khoa học:
Phản biện 1:……………………………………………………
Phản biện 2:……………………………………………………
Phản biện 3:……………………………………………………
Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Đại học Huế họp
tại:………………………………..………………….……
Vào hồi……….giờ..........ngày............tháng..........năm.........................
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:………………………...........………………
…………………………………………………………......….....………………
……………………………………..…………...……..…………………………

1
MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài
Bước sang thế kỷ XXI, Ngành Giáo dục và Đào tạo nước ta đang đẩy mạnh
đổi mới PP dạy học. Vấn đề này đã được xác định từ Nghị quyết 29 Hội nghị Ban
chấp hành Trung ương 8 khóa XI. Định hướng đổi mới giáo dục, đổi mới chương
trình sách giáo khoa sau năm 2015 phải hướng đến việc phát triển năng lực cho HS.
Thực trạng giáo dục trong nước cho thấy, việc rèn luyện KN học tập chưa được GV
quan tâm đúng mức. Để dần khắc phục những hạn chế trên, có nhiều nhà nghiên
cứu quan tâm đến việc xác định KN học tập của HS. Tuy nhiên, trong các đề tài đã
được thực hiện chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách đầy đủ về HTKN học tập,
các biện pháp rèn luyện cũng như các chuẩn đánh giá HTKN học tập của HS. Điện
học là một phần quan trọng trong Chương trình Vật lí phổ thông. Các kiến thức về
Điện học rất đa dạng và phong phú, là cơ sở của nhiều ứng dụng trong thực tiễn
cuộc sống. Các kiến thức thường dài, trừu tượng khó tiếp thu đối với HS. Vì những
lí do trên, chúng tôi quyết định lựa chọn đề tài: “Xác định và rèn luyện hệ thống
kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy học phần “Điện học”, Vật lí 11” để
nghiên cứu sâu hơn các vấn đề đã đặt ra.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là xác định được HTKN học tập của HS, xây
dựng được các biện pháp rèn luyện HTKN học tập này cho HS và xây dựng được
thang đo mức độ thành thạo KN của HS thông qua các hành vi cá nhân, góp phần
đổi mới PP dạy học, nâng cao chất lượng dạy học vật lí ở trường THPT.
3. Giả thuyết khoa học
Nếu xác định được HTKN học tập, xây dựng được các biện pháp rèn luyện
HTKN học tập cho HS và vận dụng được vào quá trình dạy học phần “Điện học”,
Vật lí lớp 11 thì sẽ rèn luyện được HTKN học tập cho HS một cách toàn diện. Từ
đó, chất lượng, kết quả học tập của HS sẽ được nâng cao.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu về cơ sở lí luận và thực tiễn của việc xác định HTKN học tập
và tổ chức rèn luyện HTKN học tập cho HS. Xác định HTKN học tập của HS
- Xây dựng được thang đo mức độ thành thạo KN của HS thông qua các
hành vi cá nhân. Xây dựng các biện pháp rèn luyện HTKN học tập cho HS
- Xây dựng qui trình thiết kế bài dạy học theo hướng sử dụng các biện pháp

2
đã được xây dựng theo hướng rèn luyện HTKN học tập cho HS
- Xây dựng tiến trình dạy học của một số bài học cụ thể trong phần “Điện
học”, Vật lí lớp và tiến hành TNSP tại các trường THPT để đánh giá kết quả.
5. Đóng góp mới của luận án
- Đề tài đã phân tích, làm rõ và chính xác hóa định nghĩa về KN học tập và
HTKN học tập; xác định được HTKN học tập bao gồm ba nhóm KN với 09 KN
chính và 29 KN bộ phận;
- Xây dựng được thang đo gồm 5 mức độ thành thạo KN của HS thông qua
các hành vi cá nhân sau quá trình rèn luyện; Xây dựng được sáu biện pháp rèn
luyện HTKN học tập cho HS; Xây dựng được qui trình thiết kế bài dạy học theo
hướng tổ chức rèn luyện HTKN học tập cho HS và qui trình phối hợp giữa các
biện pháp rèn luyện và các PP dạy học.
- Thiết kế được sáu tiến trình dạy học trong phần “Điện học”, Vật lí lớp 11
theo hướng tổ chức rèn luyện HTKN học tập cho HS và đã được tiến hành áp
dụng tại các trường THPT; Làm cơ sở để GV phổ thông có thể vận dụng vào các
phần khác nhau trong quá trình dạy học vật lí phổ thông.
NỘI DUNG
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Các kết quả nghiên cứu ở nước ngoài
Hoover và Patton cho rằng KN học tập bao gồm các năng lực liên quan đến
thu thập, ghi chép, tổ chức, tổng hợp, ghi nhớ và sử dụng thông tin. Trong nghiên
cứu của Lenz, Ellis và Scanlon đã xác định KN học tập bao gồm một loạt các chiến
lược được sử dụng một cách linh hoạt tùy thuộc vào mục đích và điều kiện học tập
thực tế của HS. Mendezabal đã khẳng định vai trò tích cực của KN học tập trong quá
trình học tập của HS. Demir, Kilinc, Dogan có quan điểm rằng HS không thể thành
công ngay cả khi học dành nhiều thời gian để tham gia học tập. Về phân loại HTKN
học tập, dựa vào những căn cứ khác nhau như công việc cần thực hiện, các hoạt
động cụ thể, các nhiệm vụ học tập... mà các nhà nghiên cứu đã có những phân loại
khác nhau, nổi bật hơn hết là các công trình của các tác giả Zimmerman & Martinez-
Pons, 1996; Pintrich, 2000; Schunk, 2000; Maribeth Gettinger và Jill công bố năm
2002. Pressley, Woloshyn, Zimmerman & Kitsantas đã chỉ ra rằng KN nói chung
phát triển bắt đầu từ nguồn gốc xã hội và cuối cùng chuyển sang nguồn nội lực.
Trong nghiên cứu của Mokhtari & Reichard đã thiết kế 30 chiến lược học tập. Để

3
đánh giá được mức độ thành thục của KN cần phải xem xét thông qua các biểu hiện
bên ngoài của HS. Phân loại mức độ hành vi của lĩnh vực KN của Dave. R.H.
(1970), phân loại của Dreyfus.
1.2. Các kết quả nghiên cứu ở trong nước
Đặng Thành Hưng cho rằng “KN là một dạng hành động được thực hiện tự
giác dựa trên tri thức về công việc và khả năng vận động và những điều kiện sinh
học – tâm lý khác của cá nhân như nhu cầu, tình cảm, ý chí, tính tích cực cá
nhân...để đạt được kết quả theo mục đích hay tiêu chí đã định, hoặc mức độ thành
công theo chuẩn hay quy trình”. Theo Nguyễn Thị Thanh , “KN học tập là việc thực
hiện có hiệu quả nhũng hành động và kỹ thuật học tập trên cơ sở vận dụng kiến
thức và kinh nghiệm học tập đã có một cách linh hoạt và những tình huống khác
nhau nhằm đạt được mục tiêu học tập đã xác định”. Theo Lê Công Triêm, HTKN
học tập được chia làm ba nhóm: nhóm KN nhận thức học tập, nhóm KN giao tiếp
học tập và nhóm KN quản lý học tập. Theo Vũ trọng Rỹ, KN học tập của HS được
chia thành bốn nhóm: nhóm KN nhận thức, nhóm KN thực hành, nhóm KN tổ chức
và nhóm KN kiểm tra đánh giá. Nguyễn Thị Thu Ba đã phân loại HTKN học tập
thành ba nhóm, bao gồm: Nhóm KN lập kế hoạch học tập. Nhóm KN thực hiện kế
hoạch trong đó có các KN tiếp cận thông tin, xử lí thông tin, vận dụng thông tin.
Nhóm KN tự kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm. Nguyễn Văn Hoan, Nguyễn Duân
trong quá trình nghiên cứu đã đề xuất được qui trình rèn luyện KN học tập cho HS
bao gồm bốn giai đoạn: giai đoạn một, giới thiệu KN và các thao tác của KN; giai
đoạn hai, lấy ví dụ minh họa cho KN vừa được giới thiệu; giai đoạn ba, tiến hành tổ
chức rèn luyện cho HS KN được giới thiệu trong quá trình học tập; giai đoạn bốn,
GV kiểm tra việc HS thực hiện KN và điều chỉnh hoạt động thực hiện KN của HS
nếu có sai sót. Võ Lê Phương Dung, Đỗ Văn Năng, Nguyễn Thanh Hải, Phạm Thị
Phú… đã có những công trình nghiên cứu rèn luyện các KN riêng biệt cho HS.
Chương II: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC XÁC ĐỊNH VÀ RÈN LUYỆN HỆ
THỐNG KĨ NĂNG HỌC TẬP CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ
2.1. Hoạt động học tập của học sinh
2.1.1. Hoạt động học tập
Hoạt động học tập là hoạt động mang tính chất cá nhân, chịu sự ảnh hưởng
của các điều kiện kinh tế, văn hóa và xã hội. Trong đó, người học thực hiện những
thao tác tư duy và thao tác chân tay nhằm tự biến đổi bản thân, nhằm tiếp thu những
kiến thức và rèn luyện KN phục vụ nhu cầu và mục đích của bản thân.

4
2.1.2. Năng lực học tập
Năng lực học tập của HS là khả năng tự tìm tòi, nhận thức và vận dụng
kiến thức vào tình huống mới hoặc tương tự với chất lượng cao. Năng lực học
tập của HS trong học tập môn Vật lí là khả năng thực hiện hoạt động học tập
chuyên môn vật lí với chất lượng cao.
2.1.3. Các nhiệm vụ học tập của học sinh
Nhiệm vụ thứ nhất: Nhận thức nội dung học tập.
Nhiệm vụ thứ hai: Giao tiếp và quan hệ xã hội trong học tập
Nhiệm vụ thứ ba: Tổ chức vận dụng kiến thức, quản lí việc học
2.2. Kĩ năng, hệ thống kĩ năng học tập
KN học tập là một dạng hành động, bao gồm các thao tác học tập của HS
trong việc thực hiện hoạt động học tập nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập một
cách có hiệu quả trên cơ sở của việc sử dụng hiểu biết vốn có trong những điều
kiện học tập cụ thể. HTKN học tập là tập hợp những KN học tập riêng biệt có mối
quan hệ mật thiết, tác động qua lại lẫn trong quá trình tham gia hoạt động học tập
của HS, góp phần giải quyết hiệu quả các nhiệm vụ học tập của HS.
2.3. Phân loại kĩ năng học tập
2.3.1. Nhóm kĩ năng nhận thức học tập
Nhận thức nội dung học tập bao gồm các hoạt động tìm kiếm, tích lũy, lưu
giữ thông tin liên quan đến nhiệm vụ học tập; so sánh, đánh giá, lựa chọn, xử lí
các thông tin thu thập được để biến chúng thành kiến thức của bản thân, vận dụng
chúng để thực hiện những nhiệm vụ học tập cụ thể.
2.3.2. Nhóm kĩ năng giao tiếp học tập
Trong tổng thể hoạt động dạy và học, HS không đơn độc mà còn có các mối
quan hệ xã hội. Trong mối quan hệ này HS cần phải giao tiếp để trao đổi, tranh luận,
bảo vệ ý kiến, trình bày ý tưởng, tham gia phối hợp... với các HS khác và với GV.
2.3.3. Nhóm kĩ năng quản lí học tập
Nhờ có hoạt động quản lí mà người học nó thể nắm được những gì mình đã
được học, biết được mục tiêu tiếp theo cần phải đạt được, có khả năng lựa chọn
phương tiện, PP cũng như xây dựng môi trường học tập phù hợp với bản thân, có
khả năng kiểm tra đánh giá hoạt động học của mình để có sự điều chỉnh...Để có
thể quản lí tốt hoạt động học của bản thân, người học cần có các KN cơ bản như :

5
KN tổ chức môi trường học tập; KN tổ chức hoạt động học tập và KN kiểm tra
đánh giá hoạt động học tập.
HệthốngKNHT
NhómKNgiaotiếphọctậpNhómKNnhậnthứchọctậpNhómKNquảnlíhọctập
KNthu
thập
thông
tin
KNđọc
KNnghegiảng
KNghichép
KNghinhớ
KNxử
lí
thông
tin
KNsosánh
KNphântích,tổnghợp
KNTQTL&KQND
KNlậpsơđồ,biểu
bảng
KNvận
dụng
thông
tin
KNvậndụngKT
KNđàosâukiếnthức
KNgiảibàitập
KNthựchànhthí
nghiệm
KNgiảithíchhiện
tượngvậtlí
KNsử
dụng
ngôn
ngữ
trong
giao
tiếp
KNviết,trìnhbàybccá
nhânvềHT
KNphátbiểuýkiếnkhi
thamgiaTĐ-TL
KNkếthợphànhvinn
vàphinn
KN
GT
thông
qua
các
h.thức
tương
tác
KNphêbìnhvàtựphê
bìnhtrongHT
KNthểhiệnsựthân
thiệnvớiĐTGT
KNlàmviệcnhóm
KNsử
dụng
CN
trong
giao
tiếp
KNsửdụngcácphần
mềmp.vụHT
KNkhaitháctàinguyên
từmạngiternet
KNthamgiahọctập
trựctuyến
KNtổ
chức
môi
trường
họctập
KNchuẩnbị,sửdụng
vàbảoquảnphương
tiện,điềukiệnhọctập
KNlưutrữhồsơcá
nhân
KNtổ
chức
hoạt
động
họctập
KNquảnlíthờigian,
lậpkếhoạchhọctập
KNthựchiệnkếhoạch
họctập
KN
kiểm
tra,đánh
giá
KNôntập,luyệntập
KNchuẩnbịvàthực
hiệnkiểmtra
KNkiểmtra,đánhgiá
kếtquảhọctập
2.4.Các mức độ thành thạo KN của HS thông qua các hành vi cá nhân
Mức độ Đặc điểm về hành vi
1
(Kinh
- Chủ quan với các nhận định của bản thân
- Coi thường các quy luật của sự vận động khách quan
Sơđồ2.1.Hệthốngkĩnănghọctập

6
nghiệm) - Thực hiện nhiệm vụ học tập một cách tùy tiện, không có PP và
định hướng cụ thể, thường xuyên gặp sai sót
- Gặp khó khăn trong việc giải quyết các nhiệm vụ học tập tương tự
và vận dụng kiến thức vào thực tiễn
2
(Học
việc)
- Nhận biết được KN cần sử dụng
- Sử dụng từng KN đơn lẻ để thực hiện nhiệm vụ học tập theo một
số bước nhất định của quy trình đã được GV hướng dẫn
- Thể hiện thái độ tích cực, chủ động trong việc xác định và sử dụng
KN cũng như tiếp tục rèn luyện KN
3
(Có
năng
lực)
- Nắm vững từng KN học tập, áp dụng các KN một cách thành thạo;
- Thực hiện nhiệm vụ học tập nhanh chóng, hiệu quả
- Thao tác độc lập, chính xác dựa trên năng lực của bản thân
- Bước đầu phối hợp nhiều KN để thực hiện nhiệm vụ học tập
- Có khả năng lập kế hoạch nhỏ, xác định mục tiêu và triển khai
công việc theo kế hoạch để thực hiện mục tiêu đã xác định
4
(Tích
hợp)
- Phối kết hợp nhiều KN để cùng thực hiện một nhiệm vụ hoặc nhiều
nhiệm vụ khác nhau
- Tích cực tham gia học tập, thu được sự tiến bộ rõ rệt trong nhận thức
- Có ý thức kĩ luật cao trong việc lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch
- Thường xuyên tự kiểm tra, đánh giá năng lực của bản thân để điều
chỉnh những hạn chế và phát huy những mặt tích cực
5
(Kĩ
xảo)
- Các KN được phối hợp, thao tác chính xác, tự nhiên và hiệu quả
- Phát hiện vấn đề, phản ứng nhanh chóng và hoàn thành tốt nhiệm
vụ học tập trong thời gian ngắn
- Thường xuyên kiểm tra, đánh giá bản thân
- Tích cực và chủ động tham gia hoạt động học tập
Bảng 2.1. Mức độ thành thạo KN của HS thông qua các hành vi cá nhân
2.5. Một số biện pháp rèn luyện hệ thống kĩ năng học tập cho HS
2.5.1. Biện pháp 1: Tăng cường hoạt động nhóm, hoạt động tập thể của HS
Mô tả biện pháp: Biện pháp này muốn khẳng định vai trò của người GV. Vai
trò của người GV lúc này là: Thiết kế kế hoạch dạy học cụ thể về mặt nội dung, PP,
phương tiện và hình thức tổ chức, biến ý đồ dạy học GV trở thành nhiệm vụ học
tập tự giác của HS, điều khiển về các hoạt động học, kiểm tra đánh giá và điều
khiển cả về mặt tâm lí của HS.
Mục tiêu của biện pháp: Biện pháp này hướng đến việc rèn luyện nhóm

7
KN giao tiếp học tập và nhóm KN quản lí học tập cho HS.
Cách thức thực hiện: Trong việc thiết kế các bài dạy học cần lưu ý:
- Mục tiêu dạy học được xác định là hệ thống kiến thức, KN, kĩ xảo, mục
tiêu phát triển là dạy PP. Mục tiêu về thái độ, hiệu quả đạt được. Các tiêu chuẩn
của mục tiêu phải phù hợp với thực tế, phải thực hiện được, đo được;
- Xác định trình độ ban đầu của HS về nhiều mặt trong đó chú ý đến khả
năng tự học của HS đang ở mức độ nào;
- GV phải xác định được nội dung dạy học. GV có thể thay đổi thứ tự dạy
học các kiến thức so với thiết kế chương trình ban đầu;
- Xác định cách kiểm tra đánh giá.
Từ những lưu ý trên, khi thực hiện biện pháp này, GV phải thực hiện tốt các
công việc sau đây:
- Việc thiết kế bài dạy học phải chuyển đổi vị trí trung tâm sang HS. GV trở
thành người định hướng, tạo điều kiện cho HS tự học.
- Bài thiết kế không phải luôn có sự thống nhất mà nó phải phụ thuộc vào
PP, thời gian dạy học, số lượng HS, mức độ hướng dẫn của GV cho HS;
Hình thức dạy học truyền thống lấy GV làm trung tâm của lớp học đã thể
hiện nhiều thiếu sót. Hai hình thức tổ chức dạy học được đề xuất là tổ chức dạy
học theo nhóm và tổ chức dạy học theo hình thức seminar.
2.5.2.Biện pháp 2: Dạy phương pháp tự học cho học sinh
Mô tả biện pháp: Sử dụng KN học tập trong hoạt động học tập là cách thức
thực hiện các thao tác học tập của HS trong việc thực hiện những hành động học
tập nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập một cách có hiệu quả trên cơ sở của việc
sử dụng năng lực vốn có kết hợp với điều kiện học tập cụ thể. GV không chỉ dạy
cho HS kiến thức mà quan trọng hơn là dạy cho HS cách học.
Mục tiêu của biện pháp: Bước đầu rèn luyện cho HS HTKN học tập để
HS có thể tham gia vào quá trình tự học.
Cách thức thực hiện: Một số biện pháp cơ bản để dạy cách học cho HS là:
thiết kế tài liệu hướng dẫn tự học; xây dựng động cơ học tập cho HS; xây dựng hệ
thống câu hỏi của GV và hướng dẫn HS đặt câu hỏi; học tập trực tuyến.
Thiết kế tài liệu hướng dẫn tự học
Tài liệu hướng dẫn tự học cho HS phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Tài liệu hướng dẫn là nguồn tri thức cơ bản đối với HS;

8
- Tài liệu hướng dẫn tự học phải có mục tiêu rõ ràng;
- Sau khi đã xây dựng tài liệu hướng dẫn. GV hướng dẫn HS làm việc với tài
liệu hướng dẫn tự học trên lớp và ngoài giờ lên lớp;
- Vai trò của GV là thiết kế, ủy thác, điều khiển và thể chế hóa;
- Đối với ngoài giờ lên lớp.
- Đối với trong giờ lên lớp.
Xây dựng động cơ học tập cho HS
Động cơ học tập quyết định đến kết quả học tập của HS. HS phổ thông có
nhiều chuyển biến về tâm lý nên GV cần nắm vững các đặc điểm này để xây dựng
động cơ học tập phù hợp. GV phải làm HS ý thức được năng lực của bản thân, có
sự tự tin và tự nỗ lực, làm cho HS thấy được ý nghĩa của nhiệm vụ học tập. GV
quan tâm, đặt ra các yêu cầu cao nhưng vừa sức để HS có thể nổ lực hoàn thành.
Xây dựng hệ thống câu hỏi của GV và hướng dẫn HS đặt câu hỏi
GV xây dựng một hệ thống câu hỏi nhằm hướng dẫn, định hướng HS tự lực
tìm hiểu, xây dựng kiến thức cho bản thân. Muốn thực hiện được điều đó trong quá
trình dạy học người GV cần lưu ý:
- Hệ thống câu hỏi của GV phải có tính hệ thống, logic, phù hợp với đối
tượng HS, luôn đặt HS vào trạng thái có nhu cầu trong việc trả lời câu hỏi;
- Hệ thống câu hỏi của GV ngoài việc định hướng còn phải kích thích được
tính khám phá, suy luận để từ đó HS đặt ra những câu hỏi, những nhiệm vụ nhỏ
cho bản thân;
- GV phải luôn lắng nghe những ý kiến từ HS, tạo ra bầu không khí học tập
thân thiện, bình đẳng, khuyến khích HS trình bày những quan điển cá nhân.
Học tập trực tuyến
Để tham gia những lớp học này HS phải thật sự chủ động, tích cực trong việc
học tập. Do đó, bước đầu xây dựng cho HS khả năng học tập trực tuyến thì GV có
thể thực hiện những công việc sau đây:
- Giao nhiệm vụ học tập cho cá nhân hoặc tập thể thông qua thư điện tử.
- Xây dựng diễn đàn học tập.
- Yêu cầu HS khai thác những tài nguyên học tập từ mạng internet
2.5.3.Biện pháp 3: Xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập đa dạng
Mô tả biện pháp: Bài tập vật lí có vai tròng rất quan trọng trong quá trình
dạy học. Nó là công cụ để GV thực hiện các chức năng giáo dục, giáo dưỡng và

9
phát triển trong dạy học. Bài tập vật lí là phương tiện không thể thiếu trong quá
trình dạy học vật lí nhằm tổ chức rèn luyện KN học tập cho HS.
Mụctiêu của biện pháp: Tổ chức rèn luyện nhómKNnhận thức họctập cho HS.
Cách thức thực hiện: Để hệ thống bài tập phong phú góp phần thực hiện
mục tiêu trên thì bài tập vật lí được xây dựng phải thỏa mãn một số yêu cầu sau:
- Đảm bảo tính hệ thống và góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục;
- Góp phần phát triển tư duy tích cực và sáng tạo.
- Rèn luyện được KN thực hành, bồi dưỡng tính linh hoạt của tư duy trong
việc đề xuất phương án thực hành hay các giải pháp khác nhau trong đo đạc,...
GV có thể sử dụng bài tập vật lí trong những giai đoạn khác nhau của quá
trình dạy học vật lí nhằm tối đa hóa hiệu quả của bài tập vật lí trong việc rèn
nhóm KN nhận thức nội dung học tập cho HS.
- Bài tập vật lí trong bài học xây dựng kiến thức mới.
- Bài tập vật lí trong bài học luyện tập giải bài tập vật lí.
- Bài tập vật lí trong bài học thực hành vật lí.
2.5.4. Biện pháp 4: Tăng cường hoạt động thực hành, sử dụng thí nghiệm
Mô tả biện pháp: Trong dạy học vật lí, GV phải chú trọng đến việc xây
dựng, rèn luyện KN thực hành cho HS. Việc rèn luyện HTKN học tập thông qua
các hoạt động thực hành tạo điều kiện cho HS có thể ghi nhớ và vận dụng kiến thức
một cách có hệ thống và ghi nhớ kiến thức lâu dài, giúp HS chủ động trong việc
tiếp cận các phương tiện kĩ thuật, phương tiện sản xuất hiện đại trong đời sống sinh
hoạt và sản xuất sau này, có thái độ đúng đắn trong học tập và lao động sản xuất.
Mục tiêu của biện pháp: biện pháp này được thực hiện để tiến hành rèn
luyện nhóm KN nhận thức nội dung học tập của HS thông qua việc tăng cường sử
dụng các hoạt động thực hành, thí nghiệm trong quá trình dạy học bộ môn Vật lí.
Cách thức thực hiện: Để việc thực hành thí nghiệm diễn ra hiệu quả, kết
quả thí nghiệm là chính xác HS phải nắm được một số yêu cầu nhất định:
- Nắm được kiến thức cần tiến hành thí nghiệm, thực hành;
- Nắm được nguyên tắc cấu tạo, hoạt động của các dụng cụ thí nghiệm;
- Nắm được các kiến thức toán học, vật lí cơ bản để thu thập và xử lý số liệu;
- Nắm được qui trình thực hiện, đặc điểm của từng loại thí nghiệm khác nhau.
Để thực hiện biện pháp này cần có sự tiến hành đồng bộ, phối hợp giữa nhà
trường, GV và cả HS. Nhà trường tổ chức các lớp học nhằm nâng cao năng lực

10
thực hành của GV. GV đầu tư công sức để tổ chức nhiều hoạt động thực hành, thí
nghiệm trong quá trình dạy học. Tạo điều kiện thuận lợi giúp cho HS được tham
gia vào quá trình tiến hành các hoạt động thực hành, thí nghiệm. Một số hình thức
nhằm tăng cường hoạt động thực hành sử dụng thí nghiệm được đề xuất là:
GV tăng cường sử dụng các thí nghiệm biểu diễn trong quá trình dạy học,
tạo điều kiện để HS có thể tham gia trực tiếp vào các thí nghiệm trong giờ học, cho
phép HS đề xuất những phương án tương tự theo sự định hướng, hướng dẫn của GV.
GV lồng ghép các bài tập thực hành, thí nghiệm dạng viết vào hoạt động kiểm tra
đánh giá. GV sử dụng thời gian hợp lý trong các giờ học để đưa ra các nhiệm vụ
mang tính chất chế tạo, thiết kế cho cá nhân HS hoặc nhóm HS thực hiện.
Xây dựng và tổ chức hoạt động phòng học bộ môn. Phòng học bộ môn
tạo ra môi trường tương tác giữa các HS với nhau, giữa HS và các PTHĐ.
Ứng dụng các phần mềm dạy học vào dạy học vật lí.
2.5.5. Biệnpháp5:Xâydựng,thựchiệnvàquảnlíkếhoạchhọctậpcủamỗiHS
Mô tả biện pháp: Lập kế hoạch học tập là quá trình xác định mục tiêu, nhiệm
vụ, thời gian, địa điểm, phương tiện, PP thực hiện để đạt được kết quả tốt nhất.
Trong quá trình dạy học, GV thông qua các hoạt động cụ thể tổ chức rèn luyện cho
HS khả năng lập kế hoạch, thực hiện và quản lí kế hoạch của bản thân.
Mục tiêu của biện pháp: biện pháp này hướng đến việc xây dựng các bước
để xây dựng, thực hiện và quản lí kế hoạch học tập của HS, thông qua các hoạt
động đó mà GV tổ chức rèn luyện nhóm KN quản lí học tập cho HS.
Cách thức thực hiện: Muốn thực hiện biện pháp này, trước hết GV phải là
người làm mẫu để HS có thể noi theo. Trước khi bắt đầu quá trình học tập, GV
cần phải xây dựng và thông báo cho HS về kế hoạch học tập, đó là kế hoạch của
cả năm học, của từng học kỳ hoặc kế hoạch của từng bài học trong đó có sự xác
định rõ ràng về thời gian thực hiện, địa điểm, những kết quả phải đạt được, các
tiêu chí đánh giá kết quả, hình thức kiểm tra đánh giá.
Trong giai đoạn đầu tiên, HS chưa có những KN cụ thể để có thể lập một kế
hoạch làm việc lớn nên GV chỉ yêu cầu HS lập những kế hoạch nhỏ. Trong những
kế hoạch này GV yêu cầu HS phải thực hiện những yêu cầu sau đây:
- Xác định nhiệm vụ học tập
- Xác định nội dung các công việc cần phải tiến hành.
- Xác định PP thực hiện từng công việc.

11
- Kiểm tra đánh giá.
Khi thực hiện được những yêu cầu trên thì HS sẽ xây dựng được một kế
hoạch học tập cụ thể và chi tiết. Từ việc hoàn thiện được những kế hoạch nhỏ, HS
tiếp tục phát triển đến việc xây dựng và thực hiện những kế hoạch lớn hơn.
2.5.6. Biệnpháp6:ThayđổihìnhthứckiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủaHS
Mô tả biện pháp: HTKN học tập đa dạng nên nếu trong quá trình đánh giá tiến
hành chia nhỏ để đánh giá từng KN riêng lẻ thì mỗi HS có thể nằm ở cả năm mức độ. Do
đó, trong quá trình đánh giá, GV không đánh giá từng KN riêng lẻ mà sẽ đánh giá một
cách tổng quát toàn bộ HTKN học tập của HS. GV có thể đánh giá được kết quả học tập
của HS ở cả mặt kiến thức và KN thông qua việc sử dụng các bài kiểm tra thông thường,
các bài kiểm tra đặc biệt và đánh giá thông qua toàn bộ quá trình.
Mục tiêu của biện pháp: Hoạt động kiểm tra đánh giá này thúc đẩy HS
tham gia tích cực vào hoạt động học tập từ đó góp phần rèn luyện HTKN học tập
của bản thân. Bên cạch đó, biện pháp này còn hướng đến việc rèn luyện cho HS
những KN cơ bản nhằm có thể tự kiểm tra, tự đánh giá bản thân.
Cách thức thực hiện:
Đánh giá thông qua bài kiểm tra thông thường: Các bài kiểm tra dạng
này thường chỉ đánh giá được chủ yếu về mặt kiến thức của HS. Để có thể đánh giá
kiến thức một cách tổng quát, GV có thể sử dụng các câu hỏi trắc nghiệm khách
quan. Để có thể tăng cường khả năng đánh giá về mặt KN của HS, GV có thể kết
hợp bài kiểm tra trắc nghiệm với kiểm tra tự luận.
Đánh giá thông qua các bài kiểm tra đặc biệt: Các bài kiểm tra đặc
biệt có thể là các phiếu điều tra, các dự án, các nhiệm vụ cụ thể mà GV giao cho
HS hoặc một nhóm HS thực hiện. Các bài kiểm tra này thường mang tính chất
khám phá, thiết kế và chế tạo. HS phải tự xây dựng kế hoạch thực hiện, xác định
mục tiêu, nhiệm vụ, trách nhiệm của từng cá nhân và tiến hành thực hiện kế
hoạch. Những bài kiểm tra như thế này giúp HS rèn luyện HTKN học tập của bản
thân đồng thời phát triển khả năng tư duy.
Đáng giá thông qua toàn bộ quá trình: Để đánh giá kết quả kết quả rèn
luyện, GV cần thay đổi hình thức đánh giá sao cho có thể đánh giá toàn bộ quá
trình. Biện pháp được đưa ra là thay đổi thang điểm trong quá trình đánh giá.
Thang điểm được thay đổi với sự đóng góp của nhiều thành phần cấu thành: hoạt
động tại lớp; hoạt động nhóm; hoạt động kiểm tra.

12
2.6. Thiết kế tiến trình dạy học theo hướng rèn luyện hệ thống kĩ năng
học tập cho học sinh trong dạy học phần “Điện học”, Vật lí lớp 11
2.6.1. Một số yêu cầu cơ bản
- Xác định kiến thức để lựa chọn các KN tương ứng cần rèn luyện;
- Xác định HS về năng lực và trình độ;
- Xác định KN học tập phải được rèn luyện;
- Xác định mức độ thành thạo KN học tập của HS sau quá trình rèn luyện;
- Dạy học theo hướng rèn luyện HTKN học tập cho HS phải đảm bảo HS
tích cực tham gia học tập đối với bộ môn Vật lí;
- Sau mỗi quá trình rèn luyện HTKN học tập cho HS cần có các biện pháp
kiểm tra đánh giá phù hợp nhằm xác định mức độ thành thạo KN của HS, phát
hiện những thiếu sót để có thể đưa ra những biện pháp khắc phục.
2.6.2. Qui trình thiết kế tiến trình dạy học theo hướng rèn luyện hệ
thống kĩ năng học tập cho học sinh

13
2.6.3. Qui trình phối hợp PP dạy học với các biện pháp rèn luyện
HTKN học tập và sử dụng các biện pháp rèn luyện HTKN học tập
Chương III: TỔ CHỨC RÈN LUYỆN HỆ THỐNG KĨ NĂNG HỌC TẬP CHO HỌC
SINH TRONG DẠY HỌC PHẦN “ĐIỆN HỌC”, VẬT LÍ LỚP 11
3.1. Đặc điểm nội dung phần “Điện học”, Vật lí lớp 11
Nội dung kiến thức phần “Điện học”, Vật lí lớp 11 được phân phối vào học kì 1
của năm học và chiếm khoảng 50% nội dung chương trình của Vật lí lớp 11. Nội dung
kiến thức phần “Điện học” tương đối phức tạp với nhiều nội dung kiến thức khó, trong
khi đó khả năng ứng dụng các kiến thức này vào thực tiễn là rất cao. Các kiến thức của
phần có đầy đủ các dạng: lý thuyết, bài tập, thực hành, thí nghiệm điều này dẫn đến sự
thuận lợi cho việc tổ chức rèn luyện HTKN học tập cho HS.

14
3.2. Định hướng tổ chức rèn luyện hệ thống kĩ năng học tập cho học
sinh trong dạy học phần “Điện học”
3.2.1. Mục đích của việc rèn luyện hệ thống kĩ năng học tập cho học
sinh trong dạy học phần “Điện học”, Vật lí lớp 11
Sử dụng các biện pháp cụ thể nhằm rèn luyện HTKN học tập cho HS một
cách toàn điện. Đảm bảo HS có khả năng sử dụng hệ thống này cho việc học tập
trong nội dung chương trình phần “Điện học”. Bên cạnh việc rèn luyện HTKN
học tập cho HS thì một mục tiêu cơ bản là phải hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập
của HS trong phần kiến thức này về cả kiến thức, KN và thái độ, góp phần vào
việc phát triển và hoàn thiện nhân cách cho HS.
3.2.2. Một số nguyên tắc cơ bản trong việc tổ chức rèn luyện hệ thống
kĩ năng học tập cho học sinh
- Lựa chọn kiến thức, KN và biện pháp cẩn thận, tránh việc ôm đồm dẫn
đến lạm dụng việc rèn luyện một cách máy móc nhưng không hiệu quả.
- Tổ chức rèn luyện HTKN học tập cho HS cần có kế hoạch và sự chuẩn bị
công phu, chu đáo về mặt kiến thức, con người, cũng như cơ sở vật chất.
- Không tổ chức và đánh giá kết quả rèn luyện cho từng kĩ năng riêng lẻ mà
phải tổ chức rèn luyện và đánh giá một cách tổng hợp
3.2.3. Phân tích bài học và định hướng sử dụng các biện pháp rèn luyện hệ
thống kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy phần “Điện học”, Vật lí lớp 11
3.3. Thiết kế tiến trình dạy cụ thể học phần “Điện học”, Vật lí lớp 11
Bài 13. Định luật Ôm đối với toàn mạch
I. Mục tiêu
I.1. Kiến thức
Phát biểu được định luật Ôm đối với toàn mạch; Thiết lập được biểu thức
biểu thị định luật Ôm đối với toàn mạch; Nêu được mối liên hệ giữa suất điện
động của nguồn điện và độ giảm thế ở mạch ngoài và ở mạch trong; Giải thích
được hiện tượng đoản mạch là gì và giải thích được ảnh hưởng của điện trở trong
của nguồn điện đối với cường độ dòng điện khi đoản mạch; Vận dụng được định
luật Ôm để tính các đại lượng liên quan và tính được hiệu suất của nguồn điện

15
I.2. Kĩ năng
a. Các KN được rèn luyện: KN thu thập thông tin, KN xử lý thông tin, KN
vận dụng thông tin, KN sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp, KN giao tiếp thông qua
các hình thức tương tác.
b. Các biện pháp được sử dụng để rèn luyện
Biện pháp 1: Thúc đẩy hoạt động nhóm, hoạt động tập thể của học sinh
Biện pháp 4: Tăng cường hoạt động thực hành, sử dụng thí nghiệm
c. Kết quả rèn luyện
- Biết cách đọc sách, ghi chép, xử lý những thông tin thu được để có thể tự
chiếm lĩnh kiến thức; Xác định và sử dụng được các dụng cụ thí nghiệm cơ bản
trong việc khảo sát mối liên hệ I và U
- Nhận thức được các con đường hình thành định luật,
- Vận dụng được kiến thức để giải các bài tập về định luật Ôm và xác định các
kiến thức liên quan, vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tượng trong thực tế
- Phát triển KN phát biểu trình bày ý kiến của bản thân trước tập thể và KN
làm việc theo nhóm; Biết cách kiểm tra mức độ lĩnh hội kiến thức của bản thân.
I.3. Thái độ
- Tích cực học tập, trao đổi, thảo luận với các HS khác và GV
- Tích cực vận dụng kiến thức
II. Chuẩn bị
II.1. GV
- Xem lại các kiến thức liên quan, chuẩn bị đoạn phim thí nghiệm, quay lại thí
nghiệm về mối liên hệ giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế ở mạch ngoài, xây
dựng một thí nghiệm ảo tương ứng về mối liên hệ này. GV chuẩn bị những dụng cụ
thí nghiệm để có thể vừa giới thiệu các dụng cụ này trên đoạn phim thí nghiệm;
- Soạn giáo án, kiểm tra các thiết bị cần thiết phục vụ cho việc tổ chức dạy
học, kiểm tra các dụng cụ trình chiếu, các chương trình hỗ trợ.
II.2. Học sinh
- Ôn tập định luật Jun – Len –Xơ
- Ôn tập khái niệm dòng điện
- Ôn tập định luật bảo toàn năng lượng
III. Tổ chức hoạt động dạy học

16
III.1. Sơ đồ cấu trúc bài giảng
III.2. Các hoạt động cụ thể
Hoạt động 1 (7 phút). GV tổ chức ôn tập kiến thức cũ, nêu mục đích bài
học. Trong hoạt động này, thay vì kiểm tra bài cũ của HS, GV tiến hành ôn luyện
lại các kiến thức cũ liên quan đến bài học mới.
Hoạt động của HS Hoạt động của GV Lưu ý
HS trả lời câu hỏi của GV
- Dòng điện là dòng chuyển dời có hướng của
các hạt mang điện
- Cường độ dòng điện là đại lượng đặc trưng
cho sự mạnh hay yếu của dòng điện và được xác
định bằng lượng điện tích chuyển qua tiết diện
thẳng của dây dẫn trong một đơn vị thời gian
- Năng lượng không tự sinh ra cũng không tự
mất đi, nó chỉ chuyển từ dạng này sang dạng
khác hoặc chuyển từ vật này sang vật khác
nêu mục đích
của bài học
yêu cầu HS
nhắc lại về khái
niệm dòng điện,
cường độ dòng
điện và định luật
bảo toàn năng
lượng
Các biểu
thức, ghi
lại bên
góc nhỏ
của bảng
(Rèn
luyện KN
thu thập
thông tin)
GV yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức liên quan phục vụ cho nội dung bài
học mới. Trong khi nhắc lại kiến thức này, các công thức được ghi vào một góc
HS quan sát thí nghiệm
thực và ảo
Xác định mối liên
hệ định tính giữa I
và UN
HS đọc SGK, đề suất
phương án hình thành
định luật
Phân nhóm HS, Xây dựng
định luật theo phương án
đã chọn
Sử dụng kết quả TN, suy
luận logic toán học và tư
duy vật lý
Sử dụng định luật Jun-Len-
xơ và định luật bảo toàn và
chuyển hóa năng lượng
Định luật Ôm đối với toàn mạch
Vận dụng

17
nhỏ của bảng. Việc ghi các công thức này giúp những HS chưa nắm được kiến
thức cũ có thể nhớ lại và vận dụng vào việc hình thành kiến thức mới. Nó còn
giúp thuận lợi cho việc HS so sánh định luật Ôm đối với toàn mạch và định luật
Ôm đối với đoạn mạch ở phần sau.
Hoạt động 2 (12 phút). Tìm hiểu định luật Ôm đối với toàn mạch
GV hỏi HS về các thiết bị đơn giản trong đời sống hàng ngày như đèn pin,
quạt điện… Từ đó, GV yêu cầu HS phân tích các thành phần cấu tạo chính yếu
như: pin, dây dẫn, quạt, bóng đèn, công tắc, ổ cắm…
GV cho HS nhóm các thành phần tương tự lại với nhau và yêu cầu HS cho
biết chức năng cơ bản của nó.
Ví dụ: GV: Theo các em chức năng của bóng đèn, quạt điện là gì?
HS: Chiếu sáng, làm mát, vật tiêu thụ điện…
GV: Để chiếu sáng thì bóng đèn đã biến điện năng thành quang năng,
để làm mát thì quạt đã biến điện năng thành cơ năng… nên các thiết bị này được
gọi là vật tiêu thụ điện năng.
Pin, ổ cắm điện(có điện) đóng vai trò là nguồn điện; Dây dẫn đóng vai trò
liên kết, nối nguồn điện và vật tiêu thụ điện để tạo thành mạch điện; Công tắc, rơ-
le, át-tô-mát đóng vai trò đóng, ngắt mạch điện.
GV yêu cầu HS cho biết lúc nào thì các thiết bị điện này có thể hoạt động,
lúc nào không hoạt động. Từ đấy, HS nhận biết được thế nào là mạch kín, mạch
hở. Từ hoạt động này, GV yêu cầu giới thiệu lại kí hiệu của các dụng cụ và vẽ
hình lên bảng. Bên cạnh hoạt động này, GV tiến hành trình chiếu đoạn phim thí
nghiệm đã được quay lại từ thí nghiệm thật, giới thiếu các dụng cụ, nhắc lại cách
sử dụng vôn kê và ampe kế. GV cho HS nhận xét mối liên hệ giữa cường độ dòng
điện và hiệu điện thế của mạch ngoài.
Tiến hành đọc
sách
HS quan sát
Yêu cầu HS đọc phần đầu và xác
định thế nào là toàn mạch. Yêu cầu
HS vẽ hình, giới thiệu các kí hiệu,
xác định chiều dòng điện chạy
trong mạch
Phân tích cho HS các vấn đề
GV phân tích hình vẽ
trên bảng. Chú ý đến
chiều dòng điện và
mạch kín, hở.

18
phim thí nghiệm
và nhận xét về
mối liện hệ giữa
I và UN
Phát biểu
những cách để
xác định mối
quan hệ
giữa I và UN
HS làm việc
theo các yêu cầu
của GV
HS làm việc
theo các yêu cầu
của GV
liên quan: Hiệu điện thế mạch
ngoài và suất điện động của nguồn
điện
Giới thiệu về thí nghiệm về
mối liên hệ giữa I và UN
Yêu cầu HS nhận xét mối liên
hệ
UN=U0 – aI = e – aI
Theo các em có xác định mối
liên hệ trên bằng những cách nào?
Chia nhóm HS theo 2 cách xác
định mối liên hệ. Yêu cầu HS sử
dụng sách giáo khoa, dụng cụ thí
nghiệm và kiến thức đã có để hình
thành:
e = RN.I + r.I
từ đó suy ra :
N
I
R +r

e
GV yêu cầu học sinh so sánh
định luật Ôm đối với đoạn mạch và
toàn mạch
(Sử dụng biện pháp 4 –
Rèn luyện KN xử lí và
KN vận dụng thông tin)
Thí nghiệm trên lớp chỉ
trình bày cho HS quan
sát thông qua đoạn
phim nên cần nhắc lại
cách sử dụng các thiết
bị đo.
(Sử dụng kết hợp biện
pháp 1 và 4 – Rèn luyện
KN thu thập, xử lý, vận
dụng thông tin, KN sử
dụng ngôn ngữ trong
giao tiếp và KN giao
tiếp thông qua các hình
thức tương tác)
Yêu cầu học sinh phát
biểu khái niệm về suất
điện động và định luật
ôm đối với toàn mạch
HS giải câu C2 Yêu cầu HS vận dụng kiến
thức giải câu C2
Hoạt động 3: (10 phút) Kiểm chứng định luật Ôm thông qua định luật bảo
toàn và chuyển hóa năng lượng
Ở đầu bài học, GV cho HS nhắc lại các kiến thức cũ. Từ thí nghiệm đã được
quan sát, GV yêu cầu HS nhận xét vật tiêu thụ điện trong thí nghiệm là gì? Ở đây,
HS sẽ nhận ra vật tiêu thụ điện chính là điện trở. Từ đó, HS kết hợp giữa kiến
thức cũ và kiến thức mới để kiểm chứng định luật ôm đối với toàn mạch.
Do có hai nhóm HS làm theo hai cách khác nhau nên có thể lấy kết quả của
nhóm này nhằm kiểm chức kết quả của nhóm kia và ngược lại.
Tiến hành kiểm tra Yêu cầu HS của nhóm thí Sử dụng kết hợp

19
kết quả thu được của
nhóm khác
Đại diện nhóm tiến
hành thực hiện việc
kiểm tra trước tập thể
Các nhóm nhận xét
các kết quả thu được
nghiệm kiểm chứng lại kết quả
của nhóm làm theo định luật bảo
toàn năng lượng và ngược lại
Các em có nhận xét gì về kết
quả mà mỗi nhóm thu được?
Giải thích lại, chỉ ra điểm sai,
đưa ra kết luận, phát biểu định
luật Ôm cho toàn mạch
biện pháp 1 và 4 –
Rèn luyện KN thu
thập, xử lý, vận dụng
thông tin, KN sử dụng
ngôn ngữ trong giao
tiếp và KN giao tiếp
thông qua các hình
thức tương tác
Hoạt động 4: (7 phút) Tìm hiểu hiện tượng đoản mạch
Hiện tượng đoản mạch là một hiện tượng HS có thể đã thấy trong thực tế.
Do đó, GV có thể hỏi HS về nguyên nhân của việc cháy, nổ điện, về pin để lâu thì
bị hư. Đây là các hiện tượng thực tế mà HS chưa giải thích được. Điều này thúc
đẩy HS có nhu cầu tìm hiểu để giải thích hiện tượng.
Từ công thức định luật Ôm đối với toàn mạch đã được xây dựng, GV định
hướng cho HS nếu RN = 0 thì cường độ dòng điện trong mạch sẽ như thế nào?
Đọc SGK,
phát biểu
Nêu các biện
pháp khắc phục
Yêu cầu HS đọc SGK
Yêu cầu HS nêu hiện tượng đoản mach?
Yêu cầu HS nêu các biện pháp khắc phục
GV phân tích, nhận xét, rút ra kết luận
Giải thích các hiện
tượng đoản mạch
thường gặp trong
thực tế cuộc sống
Hoạt động 5: (6 phút) Tìm hiểu hiệu suất của nguồn điện
Nhắc lại khái niệm hiệu suất và
xác định hiệu suất của nguồn điện
ó ích
àn phâ
c
to n
A UIt U
H
A It 
  
HS làm các câu C5
C5:
IR
( )
U R
H
I R r R r
  
 
GV yêu cầu HS nhắc lại về
hiệu suất từ đó yêu cầu HS xác
định hiệu suất của nguồn điện
GV yêu cầu HS vận dụng
kiến thức để làm các câu C5
Hoạt động 6 (3 phút) Nhắc lại kiến thức vừa học, giao bài tập về nhà cho HS
Ghi lại yêu cầu cầu
của GV
Đề nghị HS làm tất cả các bài tâp trong SGK
và SBT để chuẩn bị cho tiết BT tiếp theo.

20
Hoạt động 7: Rút kinh nghiệm: Đây là công việc của GV sau mỗi tiết học
nhằm ghi chép những thuận lợi, khó khăn và đề xuất biện pháp khắc phục.
Chương IV: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
4.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm lần 1 nhằm đánh giá tính hợp lí của qui trình tổ chức
rèn luyện HTKN học tập cho HS. Kiểm tra tính hiệu quả của bài dạy học được
thiết kế theo hướng rèn luyện HTKN học tập cho HS. Phát hiện những thiếu sót,
hạn chế để khắc phục, chuẩn bị cho thực nghiệm sư phạm lần 2.
Thực nghiệm sư phạm lần 2 nhằm kiểm tra tính đúng đắng của giả thiết
khoa học mà đề tài đã đề xuất.
4.2. Phạm vi, đối tượng thực nghiệm sư phạm
Tiến hành TNSP thuộc địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. Nội dung thực nghiệm
là các bài học thuộc phần “Điện học”, Vật lí lớp 11. Đối tượng TN là các HS lớp
11 và các GV giảng dạy Vật lí tại các trường THPT nói trên.
4.3. Thực nghiệm sư phạm
4.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm
Thực nghiệm lần 1 được thực hiện tại các trưởng THPT Phan Đăng Lưu,
THPT Đặng Huy Trứ với tổng số 353 HS.
Thực nghiệm lần 1 được thực hiện tại các trưởng THPT Phan Đăng Lưu,
THPT Đặng Huy Trứ và THPT Thuận An với tổng số 755 HS.
4.3.2. Tiến hành thực nghiệm sư phạm
Để tổ chức TN được thuận lợi, chúng tôi tiến hành các công việc: lựa chọn GV
giảng dạy, chuẩn bị tài liệu, bài giảng và hướng dẫn GV thực hiện, thống nhất phương
án thực hiện. Tiến hành quan sát, thu tập số liệu để phân tích, đánh giá kết quả TN.
4.4. Các tiêu chí đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm
Trình độ nhận thức của học sinh
Tác dụng của các biện pháp rèn luyện trong việc rèn luyện hệ thống
KNHT của học sinh được thể hiện thông qua các vấn đề sau:
Tính hiệu quả của tiến trình dạy học trong việc kết hợp các phương pháp
dạy học và các biện pháp rèn luyện hệ thống KNHT cho HS.

21
4.5. Kết quả thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm lần 1 đã cho thấy tính khả thi của tiến tình dạy học
theo hương tổ chức rèn luyện HTKN học tập cho HS. Cần có một số thay đổi để
đảm bảo cho việc tiến hành thực nghiệm sư phạm lần 2.
Thực nghiệm sư phạm lần 2:
Về mặt định tính: Trước TNSP, các HS ở cả lớp TN và lớp Đc đều có
trình độ như nhau và được đánh giá ở mức độ kinh nghiệm. Tuy nhiên, sau quá
trình rèn luyện các kết quả đã cho thấy:
Nhóm KN Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng
Nhận
thức HT
Mức độ có năng lực
(Một số ít HS có mức độ tích hợp)
Mức độ kinh nghiệm
(Một số ít HS có mức độ học việc)
Giao tiếp
HT
Mức độ học việc
(Nhiều HS có mức độ có năng lực,
một số HS đạt mức độ tích hợp)
Mức độ kinh nghiệm
(Một số ít HS có mức độ học việc)
Quản lí
HT
Mức độ học việc Mức độ kinh nghiệm
Về mặt định lượng:
Tổng hợp cả 3 bài kiểm tra chúng tôi đã thu được các bảng số liệu sau đây:
Bảng Phân phối tần suất lũy tích % HS đạt điểm Xi trở xuống
Nhóm
Số % học sinh đạt điểm Xi trở xuống
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
TN 0 0 0.09 0.97 3.43 15.22 33.33 56.38 78.89 93.14 100
ĐC 0 0.53 3.28 8.33 18.17 37.68 55.14 71.72 86.35 95.48 100
Biểu đồ 4.8. Phân bố tần suất lũy tích HS đạt điểm Xi

22
Các tham số kiểm định thống kê
- Điểm trung bình các bài kiểm tra tổng hợp của nhóm thực nghiệm và đối
chứng lần lượt là: 1 27.19; 6,23X X 
- Phương sai: S1
2
= 2.28 ; S2
2
= 3,49 - Độ lệch chuẩn: s1=1,51 ; s2 = 1,89
- Kiểm chứng phương sai 1,53F  , với n1=1137; n2=1128; Fα=1,35.
Vậy F > Fα nêu sự khác biệt về phương sai ở trên là có ý nghĩa.
Giả thiết H0 : Sự khác biệt giá trị của 1 2;X X là không có ý nghĩa
Giả thiết H1: Giá trị 1 2X X là có ý nghĩa
Đại lượng kiểm định 13.44t  với N=2160,8 và α=0,05 ta có tα= 1,96.
Do đó, t > tα, Chấp nhận đối giả thiết H1, bác bỏ giả thiết H0.
Như vậy: Kết quả học tập của lớp TN tốt hơn kết quả học tập của lớp đối
chứng với mức ý nghĩa α=0.05 kiểm định hai phía.
KẾT LUẬN
1.Về mặt cơ sở lý luận luận án đã chỉ ra rằng học tập cũng là một quá trình
nhận thức của HS trong việc tiếp nhận, hình thành kiến thức và phát triển nhân
cách. KN là một dạng hành động, bao gồm các thao tác giúp cho các hoạt động
diễn ra một cách có hiệu quả dựa trên cơ sở của việc vận dụng năng lực vốn có và
điều kiện hiện tại. KN được rèn luyện tạo cho con người khả năng thực hiện hành
động hiệu quả trong những tình huống khác nhau. KN học tập là một dạng hành
động, bao gồm các thao tác học tập của HS trong việc thực hiện hoạt động học tập
nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập một cách có hiệu quả trên cơ sở của việc sử
dụng hiểu biết vốn có trong những điều kiện học tập cụ thể. HTKN học tập là tập
hợp những KN học tập riêng biệt có mối quan hệ mật thiết, tác động qua lại lẫn
trong quá trình tham gia hoạt động học tập của HS, góp phần giải quyết hiệu quả
các nhiệm vụ học tập của HS.. Với sự hỗ trợ của hệ thống các KN này, HS có khả
năng nắm bắt một cách nhanh chóng kiến thức cần chiếm lĩnh, có khả năng đào sâu
kiến thức và áp dụng kiến thức được lĩnh hội vào thực tế cuộc sống.
2.Có nhiều cách phân loại các KN học tập tùy theo quan điểm nghiên cứu
của từng cá nhân. Trong nghiên cứu này, với việc phân tích các nhiệm vụ học tập
của HS, HTKN học tập được phân loại thành ba nhóm cơ bản: Nhóm KN nhận
thức học tập bao gồm các KN tìm kiếm thông tin, xử lý thông tin và vận dụng
thông tin; Nhóm KN giao tiếp học tập bao gồm các KN sử dụng ngôn ngữ trong
giao tiếp, KN giao tiếp thông qua các hình thức tương tác và giao tiếp thông qua

23
các hình thức tương tác; Nhóm KN quản lí học tập bao gồm KN tổ chức môi
trường học tập, KN tổ chức hoạt động học tập và KN kiểm tra đánh giá.
3. KN chỉ được biểu hiện thông qua các hoạt động nhằm giải quyết các
nhiệm vụ cụ thể. Nếu không thông qua các hoạt động này thì KN sẽ không được
biểu hiện ra bên ngoài. Do đó, GV phải vật chất hóa các sự biểu hiện của các KN,
tạo ra các môi trường, các nhiệm vụ khác nhau để HS có thể biểu hiện mức độ
thành thạo trong việc sử dụng KN. Để phù hợp với điều kiện cụ thể hiện tại, các
nhiệm vụ học tập của HS và cách phân loại HTKN học tập như trên, luận án đã xây
dựng một thang đo mới gồm năm mức độ biểu hiện của KN học tập thông qua các
hành vi bên ngoài trong quá trình học tập của HS: Mức độ kinh nghiệm, học việc,
có năng lực, tích hợp và kĩ xảo.
4.Về mặc thực tiễn, việc nghiên cứu chương trình SGK phần “Điện học”,
Vật lí lớp 11 đã chỉ ra rằng đây là một nội dung khó với nhiều kiến thức trừu
tượng cao. Các kiến thức này là cơ sở cho việc vận dụng những kiền thức vật lí từ
vào thực tế cuộc sống đơn giản đến phức tạp. Ở cả hai chương trình chuẩn và
nâng cao, nội dung kiến thức phần điện học đều chiếm 50% tổng số tiết của
chương trình, điều đó cho thấy vai trò quan trọng của nội dung này. Các nội dung
còn lại mỗi nội dung chiếm khoảng 25% thời lượng của chương trình. Trong phần
“Điện học” có đầy đủ các dạng khác nhau của quá trình tổ chức hoạt động nhận
thức, từ lý thuyết, thực hành cho đến bài tập. Đây là yếu tố quan trọng giúp GV
có thể tổ chức rèn luyện hệ thống KNHT cho HS nhưng vẫn đem lại hiệu quả cao
cho giờ học. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra các phương án trong việc tổ chức rèn
luyện hệ thống KNHT cho HS trong dạy học phần “Điện học”, Vật lí lớp 11 ở tất
cả các bài học. Đây là một tài liệu tham khảo dành cho GV trong việc nghiên cứu
tổ chức rèn luyện hệ thống KNHT cho HS trong dạy học nội dung kiến thức này
cũng như những nội dung kiến thức tương tự.
5.Để thuận tiện trong việc thiết kế bài dạy học theo hướng tổ chức rèn
luyện HTKN học tập cho HS cũng như việc phối hợp những PP dạy học hiện nay
với các biện pháp tổ chức rèn luyện đã xây dựng, luận án đã xây dưng được hai
qui trình về hai vấn đề này và có hai sơ đồ để tóm lượt và làm rõ hai qui trình này.
Với những cơ sở lý thuyết đã được xây dựng, luận án đã thiết kế được 6 giáo án
cụ thể của phần “Điện học”, Vật lí lớp 11. Trong đó có 2 giáo án được trình bày ở
chương III và 4 giáo án được trình bày ở phần Phụ lục.

24
6.Tiến trình dạy học được thiết kế theo hướng tổ chức rèn luyện HTKN học
tập cho HS với các qui trình đã xây dựng có tính khả thi cao, có thể ứng dụng vào
hoạt động giảng dạy tại các trường phổ thống. Đồng thời nó cũng phù hợp với
định hướng phát triển giáo dục của Đảng và Nhà nước trong việc chú trọng đến
việc phát triển năng lực cho HS. Các bài dạy học đã được thiết kế và kiểm nghiệm
cho thấy phù hợp với các điều kiện thực tế, đảm bảo các yêu cầu sư phạm về nội
dung kiến thức, thời gian thực hiện và kích thích được hứng thú học tập của HS.
7. Các GV phối hợp thực hiện và các GV khác trong tổ bộ môn đã cho rằng
đây là là một PP tốt và có nhu cầu trong việc tiếp nhận các kiến thức về việc kết hợp
giữa tổ chức hoạt động nhận thức và hoạt động rèn luyện hệ thống KNHT cho HS.
8.Các kết quả thống kê đã cho thấy sau quá trình rèn luyện các HS ở lớp
TN có HTKN học tập ở mức độ cao hơn so với các HS ở lớp ĐC. Chất lượng và
kết quả học tập của HS thông qua điểm số các bài kiểm tra ở lớp TN đều tốt hơn
các HS ở các lớp ĐC.
9. Kết quả của TNSP đã khẳng định tính đúng đắn của giả thuyết khoa học
mà đã đề ra là: “Nếu xác định được HTKN học tập, xây dựng được các biện pháp
rèn luyện HTKN học tập cho HS và vận dụng được vào quá trình dạy học phần
“Điện học”, Vật lí lớp 11 thì sẽ rèn luyện được HTKN học tập cho HS một cách
toàn diện. Từ đó, chất lượng, kết quả học tập của HS sẽ được nâng cao.”

25
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
1. Rèn luyện kĩ năng học tập trong dạy học Vật lí cho học sinh trung học phổ
thông, Tạp chí Giáo dục số đặc biệt 10/2011. Tr. 120,110)
2. Xác định và rèn luyện hệ thống kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy học
chương “Dòng điện không đổi”, Vật lí lớp 11 nâng cao. Tạp chí khoa học – Đại học
Huế. Tập 76ª, số 7/2012. Tr.131-138
3. Training Learning Skills to Students for Innovation of Teaching Methods.
Proceedings of the 6th International Conference on Educational Reform (ICER 2013):
ASEAN Education in the 21st Century © Mahasarakham University, 2013. p. 373 –
378.
4. Rèn luyện kĩ năng giao tiếp cho học sinh trong dạy học Vật lí. Kỉ yếu hội nghị
sau đại học lần thứ nhất, NXB Đại học Huế (10/2013). Tr. 560-562.
5. Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức Vật lí của học sinh thông qua việc sử
dụng các bài tập có nội dung sáng tạo. Kỉ yếu hội nghị sau đại học lần thứ hai. NXB
Đại học Huế (10/2014). Tr. 155-158.
6. Rèn luyện kĩ năng thực hành – thí nghiệm cho học sinh với việc nâng cao chất
lượng học tập vật lí tại các trường trung học phổ thông, Tạp chí Giáo dục số đặc biệt
7/2015. Tr. 151 - 153)

26
HUE UNIVERSITY
HUE UNIVERSITY OF EDUCATION
IDENTIFYING AND TRAINING THE SYSTEM
OF LEARNING SKILLS FOR STUDENTS IN
TEACHING THE PART "ELECTRICITY ",
PHYSICS GRADE 11TH
Speciality: theory and methods of teaching physics
Code: 62140111
SUMMARY DISSERTATION OF EDUCATION
HUE - 2016

27
INTRODUCTION
1. Rationale
Entering the twenty-first century, the Sector of Education and Training of our
country is promoting to innovate in the teaching methods. This issue has been
identified from Statement of the 8th session of 11th Central Committee of
Communist Party of Vietnam. The orientation of education reform, the renewal of
program and textbook after 2015 must focus on developing the capacity for
students. The reality of education in the country shows that the training the learning
skills for student is not concerned enough by the teachers. To gradually overcome
these limitations, many education researchers are interested in determining the
learning skills of students. However, there is no research define the comprehensive
system of learning skills, the training measures and the assessment standards of
learning skills of students . Electricity is an important part of physics program at
high schools. The knowledge of Electricity varies and abundant, it is the basis of
many applications in real life. The knowledge is often complex, abstract and
difficult to understand for students. For these reasons, I decided to choose the topic:
"Identifying and training the system of learning skills for students in teaching
the part "Electricity ", Physics grade 11th
" to further study the posed problems.
2. Objective of the study
The aims of the research are to identify the system of learning skills, to build
the measures to train the system of learning skills and to build the scale of
proficiency skills through personal behavior, to contribute innovating the teaching
methods, improving the quality of teaching physics at high schools.
3. The scientific hypothesis
If the system of learning skills is identified, the measures to train the system
of learning skills for students are built and applied in to the process of teaching the
part "Electricity", Physics grade 11th
, the system of learning skills of students will
be trained comprehensively. Since then, the quality, the learning results of student
will be improve.
4. The research tasks
- Researching on the theoretical basis and reality of identifying the system
of learning skills and the organizing to train that system of skills for students.
Defining the system of learning skills of students

28
- Developing the proficiency scale of student skills through personal behavior.
Constructing the measures to train the system of learning skills for students
- Building the design process the lessons towards using measures in order to train
the system of learning skills for students
- Constructing some lesson plans specific in the part "Electricity", Physics grade 11
and conducting experimental pedagogy in high schools to evaluate the results.
5. New contribution of the thesis
- Analyzing, clarifying and amending of the definition of the learning skill
and the system of learning skills; identifying the learning skills system includes
three groups of skill with 09 main skills and 29 detail skills;
- Developing a scale of 5 levels of proficiency of skills of students through
personal behavior after learning process; building six measures to train the system
of learning skills for student ; Constructing the design process the lessons towards
using measures in order to train the system of learning skills for students and
collaboration process between training measures and teaching methods.
- Designing six lesson plans in teaching the part "Electricity", Physics
grade 11 towards organizing to train the system of learning skills for student
which were applied in high schools; This is a basis for teachers at high schools to
apply in different parts of teaching physics process.
CONTENTS
CHAPTER I. OVERVIEW OF STUDY PROBLEM
1.2. The result of studies abroad
Patton and Hoover Patton supposed that the learning skills including the
competences which relating to the collecting, writing, organizing, synthesizing,
remembering and using information. The learning skills were identified in study by
Lenz, Ellis and Scanlon included a range of strategies to be used in a flexible way
depending on the purpose and the actual learning conditions of students. Mendezabal
has confirmed the positive role of learning skills in the learning process of students.
According to Demir, kilinc and Dogan, students were not able to be successful even
they spend much time to participate in learning. About classifying the system of
learning skills, based on the various grounds like the assignments need to be performed,
the specific activities or the learning task ... the researchers had various way to classify,
stands out as the studies by Zimmerman and Martinez-Pons, 1996; Pintrich, 2000;

29
Schunk, 2000; Maribeth, Gettinger and Jill published in 2002. Pressley, Woloshyn,
Zimmerman and Kitsantas pointed out that skills develop generally starting from social
origin and finally switching to internal resources. In the study by Mokhtari and
Reichard, they have designed 30 learning strategies. To assess the level of proficiency
of the skills we have to look through the outer manifestation of the students.
1.3. The result of studies in our country
Dang Thanh Hung supposed: "Skill is a form of action that is implemented
automatically based on knowledge of the work, the motility and the biological -
psychological condition of the individual as requirement, emotional, willpower,
individual positiveness ... to achieve the result as the expected purposes or expected
criteria, or level of success as the process or the standards. According to Nguyen
Thi Thanh: " The learning skill is the implementing effectively the actions and
learning techniques based on applying knowledge and learning experiences in a
flexible way into different situations in order to achieve the identified learning
objectives". According to Le Cong Triem, the learning skills system is divided into
three groups: the group of learning cognitive skills,the group of learning
communication skills and the group of learning management skills. According to
Vu Trong Ry, the learning skills of students are divided into four groups: the group
of cognitive skills, the group of practice skills, the group of organization skills and
the group of assessment skills. Nguyen Thi Thu Ba has classified the system of
learning skills into three groups, including: the group of skills to create the learning
plan; the group of skills to make the learning plan including access to information,
process information and apply information, and the group of self-examination skills,
assess, learn from experience. Nguyen Van Hoan, Nguyen Duan have proposed the
process to train the learning skills for students including four phases: phase 1 to
introduce skills and the manipulation of each skill; Phase 2 to give example
illustrating skills has been introduced; Phase 3 to conduct the organization of
training for students the introduced skills in the learning process; phase 4 the teacher
supervise the students when they are performing skills and adjusting skills activities
undertaken by the students. Studies by Vo Le Phuong Dung, Do Van Nang, Nguyen
Thanh Hai, Pham Thi Phu ... have trained some specific skills for students.

30
Chapter II: THE RATIONALE OF THE IDENTIFYING AND TRAINING THE
SYSTEM OF LEARNING SKILLS FOR STUDENTS IN TEACHING PHYSICS
2.1. The learning activities of students
2.1.1. The learning activities
The learning activities are identifiable individual activities that are influenced
by the conditions of economic, culture and society. In it, students perform thinking
manipulations and limb manipulations to transform themselves in order to achieve the
knowledge and practice skills to serve the requirement and purposes of themselves.
2.1.2. The learning capacity
the learning capacity of the students is the ability to explore, realize and
apply knowledge to new situations or similar with high quality. The learning
capacity of students in learning Physics is the ability to perform activities of
professional learning physics with high quality.
2.1.3. The learning tasks of students
The first task: cognize the learning contents.
The second task: Communicate and create social relations in learning
The third task: Organize applying knowledge, manage learning
2.6. Skills, the system of learning skills
The learning skill is a form of action, including the learning manipulation of
students in the implementation of learning activities to solve the learning task
effectively basis on using knowledge inherent in the specific learning conditions.
The learning skills system is a set of separate learning skills that have a intimate
relationship and be able to interact mutually in the processes involving the learning
activities of students, contributing to solve effectively the learning task of students.
2.3. Classification of the learning skills
2.3.1. The group of cognitive learning skills
Cognizing the learning content of students includes searching activities,
accumulation and storage of information relevant to the task of learning;
comparing, evaluating, selecting, process the collected information to turn them
into their own knowledge, applying them to perform the specific learning task.
2.3.2. The group of learning communication skills
In teaching and learning activities, students are not alone, they also have social
relationships. In that relationship the students have to communicate to exchange, debate,
defend ideas, present ideas, to coordinate ... with other students and with teachers.

31
2.3.3. The group of learning management skills
Because of the management activities, students are able to control what they
have learned, be able to define the next aims to be achieved, be able to choose the
means, methods and be able to construct a learning environment consistent with
themselves, be able to check and assess their learning activities to adjust .... In
order to manage their own learning activities, students should have the basic
skills, such as the skill to organize the learning environment; the skill to organize
the learning activities and the skill to assess learning activities.
2.1.thesystemoflearningskills

32
2.4. The skill proficiency levels of students shown in personal behavior
Level Characteristics of students' behavior
1
(experience)
- Subjective in judgments with their own
- Disregard for the movement laws of the objective
- Perform the duties arbitrary, non method or detail-oriented, make
mistakes frequently
- Have difficulty in solving similar tasks and learning to apply
knowledge into the real life
2
(Apprentice)
- Identify the skills needed to use
- Use the single skill to perform learning tasks in some certain steps
of the process that was instructed
- Demonstrate a positive attitude, proactive in identifying and using
skills as well as continues to practice skills
3
(Having
ability)
- Master each specific learning skills, applied the skills competently;
- Perform the learning tasks quickly, efficiently
- Operate Independently and accurately based on their own capacities
- To initially combine of the skills to perform learning tasks
- Ability to create a small plan, define goals and implement work as
planned to achieve the goals
4
(Integrating)
- Collaborate multiple skills to perform a task or different tasks
- Participate actively in the study and obtain significant progress in
awareness
- Have sense of discipline in the planning and implementation of
the plan
- Inspect and assess their own capacity regularly to regulate the
limited and promote the upsides
5
(Artifice)
- The skills are coordinated and operate accurately, naturally and
effectively
- Detect the problems, react quickly and fulfill well the learning
task in a short time
- Inspect and assess themselves regularly
- Engage in learning positively and actively
Table 2.1. The skill proficiency levels of students shown in personal behavior
2.5. Some measures of training the system of learning skills for students
2.5.1. Measure 1: Strengthen group activities, collective activities of students

33
Describe the measure: This measure to assert the role of the teacher. That
are: Designing the specific lesson plan on contents, methods, means and forms of
organization, making the intention of teaching of the teacher becomes the task of
learning of students, controlling of learning activities, inspecting, assessing and
controlling both in terms psychology of students.
The aims of the measure: This measure aims to train the group of learning
communication skills and the group of learning management skills for students.
Method: In the design of lesson plan should be noted:
- Mục tiêu dạy học được xác định là hệ thống kiến thức, KN, kĩ xảo, mục
tiêu phát triển là dạy PP. Mục tiêu về thái độ, hiệu quả đạt được. Các tiêu chuẩn
của mục tiêu phải phù hợp với thực tế, phải thực hiện được, đo được; The aim of
teaching is identified as system knowledge, skills, artifice, development goals is
to teach the method. The aim about the attitude, the effect achieved. These
standards of the aim have to conform to reality, be possible of realization and be
measurable;
- Determining the initial ability of the students in many aspects in which
focus on the level of self-learning ability of students;
- Teachers must determine the content of teaching. Teachers can change the
order of the knowledge in teaching compared to the original program design;
- Determine the way to inspect and assess.
From the notes above, when implementing this measure, teachers have to
implement well the following tasks:
- In lesson plan, teachers have to put students in the center location.
Teachers become people-oriented, enabling for students self - learning.
- The lesson plan is not always having the consistency but it should depend
on the method, teaching time, the number of students, the level of instruction of
the teacher;
The form of traditional teaching with the teacher-centered has shown some
shortcomings. Two forms of proposed teaching are group organizational learning
and organizational learning in the form of seminars.
2.5.2. Measure 2: Teaching self-learning method for students
Describe the measure: Using the learning skills in learning activities is the
way to implement the learning manipulations of students in implementing the

34
learning activities to address the learning tasks effectively base on using the
inherent capabilities combined with specific learning conditions. Teachers do not
only teach students knowledge, but more importantly teach them the way to learn.
The aims of the measure: Starting to train the system of learning skills for
students so they will able to participate in the self - learning.
Method: Some basic measures to teach students the way to learn are: design
the document to guide self - learning; build the learning motive for students; building
a system of teachers' questions and guide students to ask questions; and online
learning.
Design the document to guide self - learning
The self-learning guide for students has to have the following requirements:
- Document is the basic source of knowledge for students;
- The self-learning guide must have the clear objectives;
- After design the guiding document, teachers guide students to work with
the document in classroom and outside of class;
- The role of the teacher is to design, fiduciary, control and institutionalize;
- For outside class.
- For in the class.
Build the learning motive for students
The learning motive decides the learning outcomes of students. High school
students have multiple phase shift in mentality so the teachers have to master
these traits to build suitable learning motive. Teachers have to make students
aware of their own ability, confidence and self-effort, to make students see the
meaning of the learning task. Teachers pay intention, set high but moderate power
requirements so students are able to complete.
Building a system of teachers' questions and guide students to ask
questions
Teachers build a system of questions to guide and orient for students to build
knowledge for themselves. In order to do that, the teacher should note:
- The system of teacher's questions has to be systematic, logical, consistent
with the students, always put the students into a state want to answer these
questions;
- The system of teacher's questions does not only orient but also stimulus

35
students to explore, inference from which students pose questions and small tasks
for themselves;
- Teachers have to always listen to the opinions of students, create learning
atmosphere of friendliness, equality, and encourage students to present the
personal opinion.
 Oline learning.
To join these classes, students have to truly be proactive, positive in learning.
Therefore, initially building the online learning abilities for students, the teachers are
able to perform the following tasks:
- Assign the tasks of learning to individuals or collectively via email.
- Develop learning forums.
- Ask students to exploit the learning resources from the internet.
2.5.3. Measure 3: Constructing and using the system of diversity problems
Describe the measure: The system of physics problems plays an important
role in the teaching process. It is a tool for teachers to perform the functions of
education in teaching. The system of physics problems is a indispensable means
in the process of teaching physics to organize training the learning skills for
students.
The aims of the measure: Organizing training the group of cognitive learning
skills for students.
Method: In order to make the system of problems be ample and contributing
to the aims above, the physics problems which are built have to satisfy a number of
requirements:
- Ensure systematic and contribute to the goals of education;
- Develop positive thinking and creativity.
- Be able to train the practice skills, foster the flexibility of thinking in
proposing practice solutions or different solutions in measurement,,...
- Teachers may use the physics problems in the different stages of the
process of teaching physics in order to maximize the effectiveness of physics
problems in training the group of skills about learning contents cognitive for
students.
- Physics problems in the lessons of building new knowledge.
- Physics problems in the lessons of training to solve physics problems.

36
- Physics problems in practice physics lesson.
2.5.4. Measure 4: Strengthening practice activities, using the experiments
Describe the measure: In teaching physics, teachers have to focus
constantly on building and training the practice skills for students. Training the
system of learning skills for students by practice activities enables students are able
to remember and apply knowledge systematically and remember knowledge for
long-term, helps students proactive in accessing technical facilities, modern
manufacturing facilities in daily life and in the future, have the right attitude in
learning and productive labor.
The aims of the measure: This measure is taken to conduct training the group
of skills about learning contents cognitive for students by the increased using of
practice activities, experiments in the teaching process of Physics subject.
Method: In order to practice experiment effectively, the results of
experiment are accurate, students have to know a number of requirements:
- Understand the necessary knowledge to conduct the experiment;
- Understand the principles of the structure and operation of the equipment;
- Understand the knowledge to collect and process data;
- Understand the process of implementation, the characteristics of each
different kind of experiment.
To implement this measure, it is necessary to be carried out synchronously,
coordinatively between schools, teachers and students. The school has to organize
classes and guidance to improve teachers' practice ability. Teachers have to invest
a lot of effort to organize practice and experiments activities in the teaching
process. Teachers have to create favorable conditions to help students involved in
the process of carrying out practice and experiments activities. Some form to
strengthen the practice actions using experiments for student proposed are:
 Teachers increase using of the performing experiments in the process of
teaching, facilitating students to participate directly in the experiments in class, and
allowing students to propose a similar plan under orientation and guidance of
teachers. Teachers integrate practice problems in written assessment. Teachers use a
reasonable time in the classes to provide identifiable tasks fabrication, design for each
student or groups of students.
 Developing and organizing the department room activities. the

37
department room activities create the interaction environment among students and
between students and the modern equipments.
 Applying of teaching software in teaching physics.
2.5.5. Measure5:Create,implementandmanagelearningplanofeachstudent
Describe the measure: Planning of learning is the process to identify the
aims, tasks, time, place, means, the implement methods to achieve the best results. In
the process of teaching, via specific activities teachers organize of training students
ability to plan, implement and manage their own plans.
The aims of the measure: This measure aims to build the steps to build,
implement and manage the learning plan of the students, via such activities that
teachers organize of training the group of learning manager skills for students.
Method: In order to implement this measure, first of all teachers have to be
the model for the students. Before the beginning of the learning process, teachers
need to build and inform students about learning plan including the plan of the
school year, each semester or the plan of each lesson, in which definite clearly of
execution time, place and the result to be achieved, the criteria for evaluating the
results, assessment forms.
In the early time, students do not have the specific skills to be able to
establish a large working plan, so teachers ask students to create the small plans.
In these plans the teachers ask students to perform the following requirements:
- Identifying the learning task
- Determining the contents of the work to be carried out.
- Identifying the methods of performing each job.
- Inspecting and assessing.
After done with the above requirements, the students will develop a specific
and detailed learning plan. Since the completion of the small plan, students
continue to develop to be able to develop and implement of a larger plan.
2.5.6. Measure 6: Changing the forms of assessment of learning outcomes of
students
Describe the measure: The system of the learning skills is diverse so if we
conduct subdivided to assess each skills, each student may lie in all five levels. Therefore,
in the assessment process, teachers don't evaluate each skills but evaluate the whole
system of learning skills of students. Teachers are able to assess the learning outcomes of

38
students in all aspects of knowledge and skills by using of conventional tests, special tests
and evaluation via the entire process.
The aims of the measure This assessment activity promotes students to
participate in learning activities thereby contributing to train the system of their
learning skills. Besides that, this measure aims at training students some basic
skills that can self-examination, self-evaluation.
Method:
 Assessing via the conventional tests: The tests of this type usually only
assess focusing on knowledge of students. To be able to assess comprehensively
knowledge, the teacher may use the multiple-choice questions. In order to enhance
the ability of evaluating the skills of students, teachers may incorporate multiple
choice questions with essay test.
Assessing via special tests: The special tests may be the questionnaire,
the project, the specific tasks that the teacher assigned to the student or a group of
student to perform. The nature of these tests are discovery, design and fabrication.
Students have to develop the implementation plan, identify the goals, tasks and
responsibilities of each individual and carried out the plan. This kind of tests
helps students practice the system of learning skills and develop thinking ability.
Assessing via the entire process: To evaluate the training results,
teachers need to change the evaluation form so that is able to assess the entire
process. The measure for this problem is to change the scale of the assessment
process. The scale is changed with the contribution of the many components such
as: activities in class; group activities; test activities.
2.6. Designing the lesson plans toward training the system of learning
skills for students
2.6.1. Some basic requirements
- Identify the knowledge to choose the respective skills need to be trained;
- Identify the ability and qualifications of students;
- Identify learning skills must be trained;
- Identify the proficiency level of learning skills of students after training
process;
- Teaching toward training the system of learning skills for students should
be ensure students participate actively in learning Physics subject;

39
Study the textbooks and
reference
Determine of the content
knowledge and the
objectives of lesson c
Determine
characteristics of
students
Identify the group of
skills need to be trained
Determine the achieve
required level of skill
Identify training
measures
Determine teaching
methods
Identify the plan to
coordinate
Identify means of support
Expected the process of
teaching
Prepare lesson plans
- After each process of training the system of learning skills for students, it
is necessary to take measures to check and assess appropriately to determine the
skill proficiency level of students and discover the shortcomings to propose the
remedial measures.
2.5.2. The process of designing the teaching process toward training the
system of learning skills for students
3.3.3. The process of combination the teaching methods and measures
of training the system of learning skills and using the measures of training
the system of learning skills

40
Chapter III: ORGANIZING OF TRAINING THE SYSTEM OF LEARNING
SKILLS FOR STUDENTS IN TEACHING THE PART "ELECTRICITY",
PHYSICS GRADE 11th
3.1. Characteristics of the part "Electricity" from the grade 11 physics
textbook at high school
The contents knowledge of the part "Electricity", Physics grade 11 is distributed
in semester 1 of the school year and accounted for about 50% of the contents of Physics
grade 11 program. The contents knowledge of the part "Electricity" is relatively
complex with many difficult knowledge contents, while the ability to apply this
knowledge into practice is very high. The knowledge of this part is full of: theory,
Identifying the
appropriate methods and
measures
Determining of the
content knowledge and
the objectives of lesson
Identifying the group of skills and
the training measures
Identifying the available
teaching methods
Conducting in
collaboration
Evaluating of results, lessons learned
equipment
Characteristics of
Students
Expected the activities of
teachers and students
the objectives of
lesson
The level of
maturation of skills
Content
Notes:
Condition
Process

41
exercises, practice and experiment that facilitate the organization of training the system
of learning skills for students.
3.2. Orienting of organizing to train the learning skills system for
students in teaching the part "Electricity"
3.2.1. The aims of the training the system of learning skills for students
in teaching the part "Electricity", Physics grade 11
Using the specific measures to train the system of learning skills for
students comprehensively. Ensure students have the ability to use this system for
learning the contents of the part "Electricity". Besides, one basic aim is to
complete the learning mission of student in this part about the knowledge, skills
and attitudes, contribute on developing and perfecting personality for the student.
3.2.2. Some basic principles in organizing to train the system of
learning skills for students
- Select of knowledge, skills and methods carefully, avoid being greed leads
to abuse practice mechanically but no efficiently
- It is necessary to plan and prepare meticulously and thoughtful in terms of
knowledge, people, and infrastructure in order to organize of training the system
of learning skills for students.
- Do not organize and evaluate the training results for each skill but train
and evaluate comprehensively.
3.3. Designing some lesson plans of the part "Electricity", Physics grade 11th
Unit 13. Ohm's Law for the entire circuit
I. Aims
I.1. Knowledge
Be able to speak Ohm's law for the entire circuit; Be able to set up the
expressions denote Ohm's law for the entire circuit; Be able to show the relation
between the emf of battery and the drop of potential in external circuit and in the
battery; Be able to explain what the short circuit is and the influence of the
resistor in the battery supply for the current when a short circuit; Be able to apply
Ohm's law to calculate the quantities involved and the efficiency of the battery
I.2. Skills

42
a. The trained skills are information gathering skill, information
processing skill, information applying skill, using communication language skill,
and interpersonal skill via interactive forms.
b. The training measures
Measure 1: Strengthen group activities, collective activities of students
Measure 4: Strengthening practice activities, using the experiments
c. The training result
- Knowing the way to read, record, process the collected information to be
able to achieve the knowledge; Identify and use the basic laboratory instruments
for investigating the relationship between I and U
- Knowing the ways to build the physics laws,
- Be able to apply the knowledge to solve the problems about Ohm's laws
and identify the related knowledge, apply knowledge to explain the phenomenon
of reality
- Developing the skill present the individual opinions in front of the
collective and teamwork; Know how to check the level of achieving knowledge
of themselves.
I.3. The attitude
- Learning actively, exchange and discuss with teachers and other students
- Applying knowledge actively
II. Preparation
II.1. Teachers
- Review the relevant knowledge, prepare a experiment video, record the
experiment on the relationship between amperage and voltage in the external circuit,
build a virtual experiments corresponding to this relationship. Teacher prepares the
laboratory instruments to be able to introduce these instruments on experimental video;
- Prepare lesson plans, check the equipments necessary to serve the
organization of teaching, check the presentation tools, the program supports.
II.2. Students
- Review of Joule-Lenz's laws
- Review of electric current concepts
- Review the energy conservation law

43
III. Organization of teaching activities
III.1. The structure of the Lectures
III.2. The specific activities
Activity 1 (7 mins). Teacher help students review the previous knowledge
and introduce the purpose of the lesson. In this activity, instead of checking the
previous lesson, teacher conduct to review the old knowledge relating to new
lessons.
Students’ activities Teacher’ activities Notes
Students answer questions from
teachers
- Current is the flow of electric charge
- In a circuit, the current is the amount
of charge passing a given point per unit
time
- Energy can be neither created nor be
destroyed, but it transforms from one
form to another
introduce the purpose
of the lesson
ask the students to
repeat the concepts of
electric current,
amperage and the
energy conservation
law
Expression,
take notes on
the small
corner of the
table
(Train the
collecting
information
skill)
The teacher asks students to repeat the relevant knowledge to serve new
lesson content. While reiterating this knowledge, the expression is written on a
Students observe the real
and virtual experiments
Determining the
quantitative
relationship
between I and UN
Students read textbooks,
propose a plan to build
the law
Grouping students,
Construction the law
under the chosen plan
Using the experiment
results, logical
deduction and physics
thinking
Using Joule-Lenz's law
and energy conservation
law
Ohm's Law for the entire circuit
Applying

44
small corner of the table. It helps students who are not able to remember the old
knowledge can recollect them and apply to build the new knowledge. It also helps
to facilitate for the students to compare the Ohm's law for the entire circuit and
the Ohm's law for the different kinds of circuit in the following section.
Activity 2 (12 mins). Study the Ohm's law for the entire circuit
The teacher asks students about simple devices in everyday life such as
flashlights, electric fans ... Since then, teachers ask students to analyze the main
constituents as: batteries, wires, fans, bulbs, switches, sockets ...
Teacher lets students grouping the similar ingredients together and indicate
its basic functions.
Example: Teacher: What are the function of lamp and electric fans?
Students: lighting, cooling, electricity consumption ...
Teacher: To light the lamp has transformed the electric energy into
solar energy, to cool the fan has transformed the electric energy into mechanical
energy... so these devices are called electricity consumption object.
Batteries, power outlet (power available) act as the power source; The
conductors act as the link, connecting the power source and power consumption
materials to form circuits; Switches, relays, ... act as the electric circuit breakers.
The teacher asks students to tell when will the power devices be able to work.
From there, students recognize what is the closed circuit, the opened circuit. From
this activity, the teacher asks students to introduce the symbols of these instruments
and drawing on the blackboard. Besides this activity, the teacher conduct show the
clips recording the real experiments, introducing the instruments, remind the way to
use a voltmeter and ammeter. Teacher asks students to comment about the
relationship between amperage and voltage of the external circuit.
Students’
activities
Teacher’ activities Notes
conduct
reading
Ask students to read the first part
and determine what the entire
circuit is. Ask students to draw a
picture, introducing symbols,
determine the way electricity
Teachers analyze the
figures on the table.
Attention to the direction
electron and closed circuit
or opened circuit.

45
Students
observe the
clip about the
experiments
and to
comment on
the link
between the I
and the UN
Indicate the
way to
determine the
relationship
Between I
and UN
Students
work
following the
requirements
of teachers
Students
work
following the
requirements
of teachers
flows in circuit
Analysis for student the
related issues: external voltage
and power output circuit of power
Introduce about the
experiments on the relationship
between the I and the UN
Ask students to comment the
relationship
UN=U0 – aI = e – aI
What are the ways to
determine the relationship above?
Divide students into two
groups to define that relationship.
Ask students to use textbooks,
laboratory equipment and
existing knowledge to build:
e = RN.I + r.I
thence inferred:
N
I
R +r

e
The teacher asks students to
compare Ohm's laws for the
circuit and for the entire circuit
(Use the measure 4 -
training the processing
information skill and the
applying information skill)
In class students are only
observed the experiment
via video. So teacher
should reintroduce the
way of using the
equipment.
(Using a combination of
meaure 1 and 4 - Training
the skills of collecting,
processing, applying
information, the skills of
using language in
communication and the
skills of communicating
through interactive forms)
Ask the students to tell the
concept of electric power
and the Ohm's laws for the
entire circuit
Students
solve the
question C2
Ask students to apply their
knowledge to solve the question
C2
Activity 3: (10 mins) Verify Ohm's law through the conservation law
At the beginning of the lesson, the teacher asks the students tell about the
old knowledge. From the observed experiment, teacher asks students to define the
electricity consumption object in the circuit? In this case, the electricity

Luận án: Rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy Vật lí 11

Luận án: Rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy Vật lí 11

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Luận án: Rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy Vật lí 11

Similar to Luận án: Rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy Vật lí 11 (20)

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận án: Rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh trong dạy Vật lí 11