Lesson 9 Kwarter 2

1. Kakayahang
Pangkomunikatibo ng
mga Pilipino
( Kakayahang Sosyolingguwistiko)
“Ang wika’y mabisang instrumento sa
pakikipag-ugnayan.
Ito ay daan upang magkaunawaan”

2. Ayon sa mga pag-aaral na isinigawa ni Dua
(1990) ang ilan sa mga pangunahing
dahilan sa hindi pagkakaunawaan ng
dalawang taong nag- uusap ay pwedeng
mag-ugat sa talong posibilidad na maaring
magmula sa taong nagsasalita tulad ng :
1. Hindi lubos na nauunawaan ng
nagsasalita ang kanyang intensyon
2. Hindi maipahayag ng maayos na
nagsasalita ang kanyang intensyon

3. 3. Pinipili ng nagsasalitang huwag nalang
sabihin ang kanyang intensyon dahil sa
iba’t ibang kadahilanan tulad nang
nahihiya siya, at iba pa.

4. Ang hindi pagkakaunawaan ng dalawang
nag-uusap ay maari ring mag-ugat sa
tagapakinig tulad ng mga sumusunod:
1. Hindi narinig at hindi naunawaan.
2. Hindi gaanong narinig at hindi gaanong
naunawaan.
3. Mali ang pagkakarinig at mali rin ang
pagkaunawa.
4. Narinig at naunawaan.

5. Mga Dapat Isaalang-
alang sa Epektibong
Komunikasyon
• Ayon sa lingguwistang si Dell
Hymes, maging mabisa lamang ang
komunikasyon kung ito ay
isasaayos, at sa pagsasaayos ng
komunikasyon, may mga bagay na
dapat isaalang- alang.

6. SPEAKING
S (setting) - pakikipag-usap
ng maayos sa lugar at sitwasyon.
Pook o lugar kung saan nag-
uuusap o nakikipagtalastasan ang
mga tao.
( Saan ginaganap ang pag-uusap?)

7. P(participant) - mga kalahok sa
pag-uusap. Isaalang-alang ang
taong pinagsasabihan / kinakausap.
(Sino-sino ang mga kalahok sa sitwasyon?)
E (ends) - pakay / layunin at
inaasahang banga ng pangungusap .
(Ano ang pakay/layunin ng pag-uusap?)

8. A (act sequence) - Ang daloy /takbo
ng usapan.
(Paano ang naging takbo ng usapan?)
K (keys) - tono ng pakikipag-usap.
Katulad ng setting o pook, nararapat
ding isaalang-alang ag sitwasyon ng
usapan. Kung ito ba ay pormal / di-
pormal.
(Ano ang tono ng pag-uusap?)

9. I (instrumentalities) - medium ng
pakikipag-usap. Iniaangkop natin ang
tsanel na isa-isip ang medium ng
pakikipagtalastasan.
(Anong tsanel/midyum ang ginamit sa pag-uusap?)
N (norms) - paksa ng usapan.
e;g (usapang pangmatanda,usapang
pambabae lamang, usapang panlalaki lamang)

10. G (genre) - Diskursongginagamit
kung nagsasalaysay, nakikipagtalo
/nangangatuwiran. Dapat iangkop ang
uri ng diskursong gagamitin sa
pakikipagtalastasan. nagsasalaysay
ba? Naglalarawan ba?
(Anong uri ng diskurso ang ginagamit?)

11. KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
NG MGA
PILIPINO
( KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO)

12. Sa modelong ginagamit nina Canale atSwaiin,
inisa-isa nila ang tatlong kakayahang
pangkomunikatibo;
*Lingguwistiko / gramatikal
-Ang kakayahang Lingguwistiko
ay tumutukoy sa kakayahan o
abilidad ng pag-aaral ng tatlo o higit
pang mga lenggwahe, wika, at
dayalekto.

13. *Sosyolingguwistiko
• (Sosyolek - isang partikular na pangkat)
-Ang kakayahang sosyolingguwistiko ay ang pagsaalang-
alang ng isang tao sa ugnayan niya sa mga kausap, ang
impormasyon piinag-uusapan, at ang lugar ng kanilang pinag-
uusapan. Ang ugnayan ng wika sa lipunan nang may naaangkop
na panlipunang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na
sitwasyong pangkomunikasyon
Halimbawa: 1.Magandang araw po! Kumusta po kayo?
(pakikipag-ugnayan sa mga nakatatanda at may awtoridad,

14. *Istratedyik
Ito tumutukoy at nangangahulugan ng
isang kakayahang nagpapakita ng
masinsing pagpaplano kung papaano
gagawin o isasagawa ang isang bagay .
Ang kakayahang ito ay kakikitaan ng
tinatawag na Strategy.

15. *Pragmatiko
Ang kakayahang pragmatiko (pragmatic) ay
tumutukoy sa isang kakayahang sosyo-
linggwistika na ginagamit ng mga tao sa araw-
araw. Kabilang narito ang pagkakaroon ng
kakayanang makaintindi ng sinasabi o paggalaw
ng tao at kung ito ay angkop sa nangyayaring
sitwasyon. Kasama rito ang
pagtukoy sa emosyon o ibig sabihinng tinuran o
sinabi ng isang tao.

16. *Diskorsal
Ang kakayahang diskorsal ay
tumutukoy sa mismong kakayahan na
matiyak o masigurado na tama ang isa o
higit pang kahulugan ng teksto at
sitwasyon na nakapaloob o nakaayon sa
konteksto.

17. Sa pagtatalakay sa kakayahang
sosyolingguwistiko ay maari
nating balikan ang mga usapin
tungkol sa pagkakaiba ng
competence o kagalingan o
kakayahang sa performance o
pagganap.

18. Competence – ay ang batayang
kakayahan o kaalaman ng isang
tao sa wika.
Performance – ay ang paggamit
ng wika.
Pananaw ni Savignon

19. Sa mga bagay na dapat isaalang-alang
para sa epektibong komunikasyon na
inisa-isa ni Hymes sa kanyang
acronym na SPEAKING, mapapansing
tatlo sa mga ito ay ang participant,
setting, at norm na binibigyan din ng
konsiderasyon ng isang taong
sosyolingguwistik.

20. Ayon kay Fantini
( Sa pagkalinawan 2004)
May mga salik-panlipunang dapat isaalang-
alang sa paggamit ng wika , ito ay ang
ugnayan ng nag-uusap, ang paksa, lugar, at iba
pa.
Ang isang taong may ganitong uri ng
kakayahan ay inaangkop ang wika sa kanyang
kausap ba ay bata/ matanda, hindi
nakapagtapos, lokal ba/ dayuhan.

21. Inaangkop din niya sa lugar na pinag-uusapan,
tulad ng kung nasa ibang bansa/ lugar ba siya na
hindi masyadong nauunawaan ng kanyang wika.
Isinasa-alang –alang din niya ang impormasyong
pinag-uusapan, ito ba ay tungkol sa iba-ibang
paniniwala tungkol sa politika, o tungkol sa iba-
ibang pananampalataya.
Kailangan alam at magamit ng nagsasalita ang
angkop sa wika para sa hinihinging pagkakataon.

22. Panuto: Basahin ang mga sumusunod na sitwasyong
pangwika.Tukuyin kung sino ang nag-uusap,paano
nangyari ang pag-uusap( sa pamamagitan ng
diyalogo), kailan, saan at bakit nangyayari ang usapan.
Gawing batayan ang acronym na SPEAKING. (Napipili
ang angkop na mga salita at paraan ng paggamit nito
sa mga usapan o talakayan batay sa kausap, pinag-
uusapan, lugar, panahon, layunin, at grupong
kinabibilangan.F11PS – IIe – 90)

23. 1. Sa isang tindahan sa palengke, sa kalagitnaan ng pagdiriwang ng Fiesta,
may dalawang turistang tila naliligaw. Magalang na nagtanong ang dalawang
turista sa isang mamimili kung saan sila makakakuha ng tricycle papuntang
simbahan. Tinulungan naman ito ng mamimili hanggang sa makasakay ng
tricycle ang dalawang turista.
S- Saan ginaganap ang pag-uusap? ________________________________
P- Sino-sino ang mga kalahok sa sitwasyon? __________________________
E- Ano ang pakay ng pag-uusap? __________________________________
A- Paano ang nagging takbo ng usapan?____________________________
K-Ano ang tono ng pag-uusap? ___________________________________
I- Anong midyum ang ginamit sa pag-uusap? _________________________
N-Ano ang paksa ng usapan?_____________________________________
G-Anong uri ng diskurso ang ginamit? ______________________________

24. 2. May magkasintahang nagbabalak na magpakasal at nais nilang malaman
ang mga dapat nilang ihanda kung saka-sakaling sila ay lalagay na sa
tahimik. Nagpunta sila sa isang wedding planner na nakilala nila sa isang
online site ng mga event organizer. Napagkasunduan nilang magkita sa isang
restoran upang pag-usapan ang mga dapat gawin at ang maaaring gasto
kung sila ay magpapakasal.
S- Saan ginaganap ang pag-uusap? ________________________________
P-Sino-sino ang mga kalahok sa sitwasyon? __________________________
E- Ano ang pakay ng pag-uusap? __________________________________
A- Paano ang nagging takbo ng usapan?____________________________
K-Ano ang tono ng pag-uusap? ___________________________________
I-Anong midyum ang ginamit sa pag-uusap? _________________________
N-Ano ang paksa ng usapan?_____________________________________
G-Anong uri ng diskurso ang ginamit? ______________________________

25. Instruction Page 174

26. Ang paglaganap ng paggamit
ng
Beki Language
Ang sagot ni Kalihim Luistro nang tanungin
hinggil sa paggamit ng Beki Language:
“Ang paggamit ng bagong nabubuong
kolokyal na kagaya ng “beki” ay kasama sa
pagbabago ng mga wika at hindi natin
mapipigilan. Kapag ang ganitong salita ay naging
katanggap-tanggap na sa lipunan at ginagamit ng
mayoridad, Saka palang ito naisasali sa opisyal na
komunikasyon.”

27. Ang pagkabihasa ng maraming
mag-aaral sa wikang Ingles kaysa
wikang Filipino
Ang sagot ni Kalihim Luistro nang tanungin
hinggil sa maraming mag-aaral na bihasa sa paggamit
ng wikang Ingles :
“Ang naumpisahan na nating reporma sa bagong
K-12 Curriculum na nagnanais na tumugon sa hamon
na mahasa ang ating kabataan na gamitin at palawigin
ang wikang ating kinagisnan pati narin ang ating
Pambansang Wika. Kasama narito ang paggamit ng
kanilang unang wika.”

28. Ang pagkakaroon ng Mother
Tongue Based-Multilingual
Education
Ayon kay DepEd secretary Brother Armin
Luistro, FSC, “ang paggamit ng wikang
ginagamit din sa tahanan sa mga unang baitang
ng pag-aaral ay makatutulong upang mapaunlad
ang wika at kaisipan ng mga mag-aaral at
makapagpatibay rin sa kanilang kamalayang
sosyo-kultural.”