gaha

1. Kakayahang
Pangkomunikatibo ng mga
Pilipino
(Kakayahang Lingguwistiko
o Gramatikal)
AMY TESS MARIE Y. LIMSON

2. “Hindi sapat na ang tao’y
matuto ng lenguwahe at
makapagsalita, Marapat ding
maunawaan at magamit nito
nang tama ang wika.
Bakit mahalagang hindi lang basta makapagsalita
tayo kundi magamit ang tamang salita
at may tama ring gramatika kapag nakikipag-usap
tayo? Ipaliwanag

3. Matutukoy mo ba kung may mali o wala sa mga sumusunod na mga
pangungusap? Isulat mo ang titik na katapat ng makikita mong mali. Kung
walang mali ay isulat mo ang titik D.

4. Matutukoy mo ba kung may mali o wala sa mga sumusunod na mga
pangungusap? Isulat mo ang titik na katapat ng makikita mong mali. Kung
walang mali ay isulat mo ang titik D.

5. ALAM MO BA?
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino
⚫ Si Noam Chomsky ay isang lingguwista na ang interes sa
pag-aaral ay abstrakto o makadiwang paraan ng pagkatuto ng
gramatika at iba pang kakayahang pangwika at nagpakilala sa
konseptong tinatawag na Lingguistic competence noong
1965.

6. ALAM MO BA?
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino
⚫ Dell Hathaway Hymes – isang mahusay, kilala at
maimpluwensiyang lingguwista at anthropolist. Si Dr.
Hymes ay higit na naging interesado sa simpleng tanong
na “PAANO BA NAKIKIPAGTALASTASAN ANG ISANG TAO?”

7. ALAM MO BA?
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino
⚫ Mula sa kanyang pag-aaral ay ipinakilala niya ang
konsepto ng kakayahang pangkomunikatibo o
communicative competence na nakaapekto nang malaki
sa mundo ng lingguwistika.

8. ALAM MO BA?
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino
⚫ Hinimok ni Dr. Hymes ang kanyang mga tagasunod na pag-aralan ang lahat
ng uri ng diskursong nangyayari sa buhay tulad ng usapan ng mga tao sa mesa;
mito, alamat, at mga bugtong; mga testimonya sa korte, talumpating
pampolitika, mga elehiya, at mga salitang ginagamit sa pamahalaan. Bahagi ng
gusto niyang malaman ay kung paano nagkakaiba-iba ang wika ng mga ito sa
iba’t ibang kultura.

9. Kakayahang Pangkomunikatibo
Sa pagtuturo at pagkatuto ng wika, hindi sapat na matutuhan
lang ang mga tuntuning panggramatika. Ang pangunahing
layunin sa pagtuturo ng wika ay magamit ito ng wasto sa mga
angkop na sitwasyon upang maging maayos ang
komunikasyon, maipahatid ang tamang mensahe at
magkaunawaan ng lubos ang dalawang taong nag-uusap,
kapag umabot na rito, masasabing ang taong ito ay
nagtataglay na ng kakayahang pangkomunikatibo o
communicative competence at hindi nalang basta kakayahang

10. Kakayahang Pangkomunikatibo
Ang terminong kakayahang pangkomunikatibo o
communicative competence ay nagmula sa linguist,
sociolinguist, anthropologist, at folklorist mula sa Portland
Oregon, United States na si Dell Hymes noong 1966. Nilinang nila
ng kasamahan niyang si John J. Gumperz ang konseptong ito
bilang reaksiyon sa kakayahang lingguwistika (lingguistic
competence) na ipinakilala naman ni Noam Chomsky noong
1965.

11. Kakayahang Pangkomunikatibo
Ayon sa orihinal na ideya ni Hymes, ang nagsasalita ng wika ay
hindi lang dapat magkaroon ng kakayahang lingguwistika o
gramatikal upang epektibong makipagtalastasan gamit ang
wika. Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit
ng wika ng lingguwistikang komunidad na gumagamit nito
upang matugunan at maisagawa ito ng naaayon sa kanyang
layunin.

12. Kakayahang Pangkomunikatibo
Simula nang maipakilala sa diskursong panlingguwistika ang
konsepto ng kakayahang pangkomunikatibo, maraming pag-
aaral at mga mungkahi na ang inilabas ng mga dalubwika
patungkol dito. May ilang nagsasalungatang ideya
gayumpaman, sa huli’y nagkaisa sila na ang isang taong may
kakayahan sa wika ay dapat magtaglay hindi lang ng kaalaman
tungkol dito kundi ng kahusayan, kasanayan, at galing sa
paggamit ng wikang naaangkop sa mga sitwasyong
pangkomunikatibo. (Bagaric et al. 2007)

13. Kakayahang Pangkomunikatibo
Sa pagtatamo ng kakayahang pangkomunikatibo
kailangang pantay na isaalang-alang ang
pagtalakay sa mensaheng nakapaloob sa teksto
at sa porma ng kayarian (gramatika) ng wikang
ginamit sa teksto (higgs at clifford 1992).

14. Kakayahang Pangkomunikatibo
Naniniwala naman si Dr. Fe Otanes (2002) na ang paglinang sa
wika ay nakapokus sa kapakinabangang idudulot nito sa mag-
aaral na matutuhan ang wika upang sila ay
makapaghanapbuhay, makipamuhay sa kanilang kapwa at
mapahalagahan nang lubusan ang kagandahan ng buhay na
kanilang ginagalawan. Sa kabuuan, pangunahing mithiin sa
pagtuturo ng wika na makabuo ng pamayanang marunong,
mapanuri, kritikal, at kapaki-pakinabang.

15. Kakayahang Pangkomunikatibo
Ang kakayahang pangkomunikatibo ay sumasakop sa mas malawak
na konteksto ng lipunan at kultura--- ito’y ang wika kung paanong
ginagamit at hindi lang basta ang wika at mga tuntunin nito (shuy
2009) bilang isang lingguwista binigyan diin ni Dr. Hymes sa kanyang
mga katrabaho ang pag-uugnay ng kultura sa wika. Ito’y isang
kakaibang pananaw sa panahong siya’y nagsisimula palang sa
kanyang karera noong mga huling taon ng 1950’s subalit hindi siya
nagpatinag sa paniniwalang sa pagpapahayag ng mga tao’y
gumagamit sila ng higit pa sa salita

16. Kakayahang Pangkomunikatibo
Sa kasalukuyan, ang pananaw na ito ay tanggap at ginagamit na sa
pag-aaral ng wika sa iba’t ibang panig ng mundo kasama na ang
ating bansa. Isang pagpupugay para sa lingguwistang sumalungat
sa nakasanayan at nagbigay ng higit na kahulugan sa paraan natin
ng pagkatuto ng wika.

17. Sa mga silid-aralan nangyayari ang pormal na pagkatuto ng
wika. Gayumpaman, kung ang nagiging tuon ng pagkatuto ng
wika ay para lang maituro ang kayarian o gramatika ng wika
tulad ng mga bahagi ng pananalita, bantas, baybay, ponolohiya,
morpolohiya, at iba pang teknikal na aspekto ng wika at kung
ang mga pagtataya ay nakapokus lang sa pagkilala, pagbilog,
pagsalungguhit sa mga bahagi ng estruktura ng wika maaaring
hindi maabot ng mga Pilipinong mag-aaral ang pagkakaroon ng
kakayahang pangkomunikatibo.

18. Nararapat kung gayon na ang pagkatuto ng wika sa mga silid-aralan
ay maiangat mula sa pagkilala lang sa gramatika upang mapalawig,
maiugnay at magamit sa mga aktuwal na sitwasyon sa totoomg
mundo o sa tunay na buhay pasalita man o pasulat. Dito lamang
magkakaroon ng kahulugan at kabuluhan ang mga araling pangwika
dahil nakita at nagamit ng mga mag-aaral sa awtentikong sitwasyon.
Mula rito’y matatanim sa kanilang isipan ang kahalagahan ng mga ito
hindi lang para sa darating na pagsusulit kundi para sa
pangangailangan sa pakikipagtalastasan maging sa mga panahong
wala na sila sa loob ng silid-aralan.

19. Upang umabot sa ganitong pagkatuto ay mangangailangan ng higit
na partisipasyon ng mga mag?aaral sa mga gawaing nilinang ng
makrong kasanayan tulad ng pagsasalita, pagbasa, pakikinig, at
pagsulat ayon kay Cantal-Pagkalinawan (2010) isang propesor sa
Hawaii ang mahusay na klasrum pangwika ay yaong may aktibong
inter-aksyon sa pagitan ng guro at ng estudyante, at estudyante sa
kanyang kapwa estudyante

20. Ang guro ang nagsisilbing tagapatnubay o facilitator lamang sa iba’t
ibang gawain sa klasrum at ang mga estudyante naman ay aktibong
nakikilahok sa iba’t ibang gawaing pangkomunikasyon. Sa inter-
aksyon ang mga estudyante sa kapwa estudyante kailangang bigyan
sila ng pantay na pagkakataong makilahok sa iba’t ibang gawain
upang malinang ang kani-kanilang kakayahan.

21. Makatutulong ng malaki ang pagsasagawa ng mga awtentikong pagtataya
tulad ng pagsasagawa ng mga gawaing pangkomunikatibong aktuwal na
nangyayari sa totoong mundo o sa totoong buhay, pagbuo ng malikhaing at
makabuluhang pagpapahayag gamit ang wika sa tula, maikling kwento,
salaysay, pagtatanghal, fliptop, pick-up lines, hugot lines, ulat, email,
facebook post, blog, diyalogo o dula-dulaan, video tape, at iba pang gawaing
lilinang sa kakayahan nilang makipagtalastasan. Kung ganito ang magiging
kalakaran ng pagkatuto ng wika sa mga silid-aralan makatutulong ito
upang makalinangng mga Pilipinong may kakayahang
pangkomunikatibong handa sa mga hamong dala ng buhay sa
ikadalawampu’t isang siglo.

22. Makatutulong ng malaki ang pagsasagawa ng mga awtentikong pagtataya
tulad ng pagsasagawa ng mga gawaing pangkomunikatibong aktuwal na
nangyayari sa totoong mundo o sa totoong buhay, pagbuo ng malikhaing at
makabuluhang pagpapahayag gamit ang wika sa tula, maikling kwento,
salaysay, pagtatanghal, fliptop, pick-up lines, hugot lines, ulat, email,
facebook post, blog, diyalogo o dula-dulaan, video tape, at iba pang gawaing
lilinang sa kakayahan nilang makipagtalastasan. Kung ganito ang magiging
kalakaran ng pagkatuto ng wika sa mga silid-aralan makatutulong ito
upang makalinangng mga Pilipinong may kakayahang
pangkomunikatibong handa sa mga hamong dala ng buhay sa
ikadalawampu’t isang siglo.

23. Komponent ng kakayahang pangkomunikatibo
(kakayahang lingguwistiko o gramatikal)
Sa pag-aaral ng maraming dalubwika kung kakayahang
pangkomunikatibo ang pag-uusapan isang bahagi lang nito ang
kakayahang lingguwistiko o kakayahang gramatikal. Sa mga naunang
framework o modelo ng mga lingguwistang sina Canale at Swain (1980-
1981) may tatlong komponent silang iminungkahi. Ang mga ito’y ang
kaalaman at kakayahang gramatikal, sosyolingguwistiko, istratedyik. Sa
sumunod bersiyon ng nasabing modelo, si Canale (1983, 1984) ay nagsalin
ng ilang elemento mula sa kakayahang sosyolingguwistiko para mabuo
ang ikaapat na komponent ang kakayahang diskorsal.

24. Kakayahang lingguwistiko o kakayahang gramatikal
Ayon Canale at Swain (1980-1981) Sa araling ito ay tatalakayin
muna natin ang unang komponent; ang kakayahang
lingguwistiko o gramatikal. Sinasabi nina Canale at Swain
(1980, 1981) na ang kakayahang lingguwistiko ni Chomsky
(1965) ay kapareho lang ng kakayahang gramatikal. Kaya
naman, ang iba pang dalubwikang gumamit ng modelo nina
Canale at Swain tulad ni Savignon (1983) ay tumutukoy na rin
sa kakayahang lingguwistiko bilang kakayahang gramatikal

25. Kakayahang lingguwistiko o kakayahang gramatikal
Ayon kina Canale at Swain, ang kakayahang gramatikal ay
pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya,
morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga
tuntuning pang-ortograpiya. Ang komponent na ito ay
nagbibigay kakayahan sa taong nagsasalita upang magamit
ang kaalaman at kasanayan sa pag-unawa at pagpapahayag
sa literal na kahulugan ng mga salita.

26. Makikita sa ibaba ang mungkahing komponent ng kakayahang gramatika o
kakayahang lingguwistiko mula kina Celce-Murcia, Dornyei, at Thurell (1995)
⮚ Sintaks ( pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na
may kahulugan)
● Eskruktura ng pangungusap
● Tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita
● Uri ng pangungusap ayon sa gamit (pasalaysay, patanong, pautos, padamdam)
● Uri ng pangungusap ayon sa kayarian ( payak, tambalan, hugnayan, langkapan)
● Pagpapalawak ng pangungusap

27. Makikita sa ibaba ang mungkahing komponent ng kakayahang gramatika o
kakayahang lingguwistiko mula kina Celce-Murcia, Dornyei, at Thurell (1995)
⮚ Morpolohiya ( mahahalagang bahagi ng salita
tulad ng iba’t ibang bahagi ng pananalita)
● Iba’t ibang bahagi ng pananalita
● Prosesong derivational at inflectional
● Pagbubuo ng salita

28. Makikita sa ibaba ang mungkahing komponent ng kakayahang gramatika o
kakayahang lingguwistiko mula kina Celce-Murcia, Dornyei, at Thurell (1995)
⮚ Leksikon (mga salita o bokabularyo)
● Pagkilala sa mga
▪ Content words (pangalan, pandiwa, pang-uri, pang-abay)
▪ Function words (panghalip, mga pang-ugnay tulad ng pangatnig, pang-ukol, pang-
angkop)
● Konotasyon at denotasyon
● Kolokasyon (pagtatambal ng salita at isa pang subordinate na
salita

29. Makikita sa ibaba ang mungkahing komponent ng kakayahang gramatika o
kakayahang lingguwistiko mula kina Celce-Murcia, Dornyei, at Thurell (1995)
⮚ Ponolohiya o palatunugan
o Segmental
▪ Katinig, patinig, tunog
o Suprasegmental
▪ Diin, intonasyon, hinto

30. Makikita sa ibaba ang mungkahing komponent ng kakayahang gramatika o
kakayahang lingguwistiko mula kina Celce-Murcia, Dornyei, at Thurell (1995)
⮚ Ortograpiya
● Mga grafema
▪ Titik at di titik
● Pantig at palapantigan
● Tuntunin sa pagbaybay
● Tuldik
● Mga bantas

31. MARAMING
SALAMAT