konseptong pangwika

1. MGA
KONSEPTONG
PANGWIKA
WIKANG PAMBANSA, WIKANG PANTURO
AT WIKANG OPISYAL

2. • WIKANG PAMBANSA
Wikang pinagtibay ng pambansang
pamahalaan na ginagamit sa pamamahala at
pakikipag-ugnayan sa mamamayang kaniyang sakop
• WIKANG PANTURO
Opisyal na wikang ginagamit sa pormal na
edukasyon. Ito ang wikang ginagamit sa pagtuturo
at pag-aaral sa mga eskwelahan at ang wika sa
pagsulat ng mga aklat at kagamitang panturo sa mga
silid aralan.
• WIKANG OPISYAL
Prinsipal na wikang ginagamit sa edukasyon,
sa pamahalaan, at sa politika, sa komersiyo at
industriya.

3. • Hutch (1991), ang wika ay sistema ng tunog o
sagisag ng ginagamit ng tao sa komunikasyon.
• Webster(2014) – isang pagpapahayag, paglalahad
o pagbibigay ng impormasyon sa mabisang
paraan ang komunikasyon. Isa rin itong pakikipag-
ugnayan, pakikibagay sa kaniyang kapuwa at
kapaligiran.
• Barnhart (2014) – ang komunikasyon ay
pagpapahayag at pagpapalitan ng ideya, opinion
o impormasyon sa pamamagitan ng pagsasalita,
pagsulat, o pagsenyas

4. • Bouman (2014) – isang paraan ang
komunikasyon sa pagitan ng mga tao, sa isang
tiyak na lugar para sa isang partikular na
layunin na ginagamitan ng berbal at biswal na
signal para makapagpaliwanag.
• Salazar (1996) – “Kung ang kultura ay ang
kabuuan ng isip, damdamin, gawi, kaalaman
na nagtatakda ng maaangking kakayahan ng
isang kalipunan ng tao, ang wika ay di lamang
daluyan kundi higit pa rito, tagapagpahayag at
umpukan-imbakan ng alinmang kultura.”

5. • Otones (1990) – ang wika ay isang
napakasalimuot na kasangkapan sa
pakikipagtalastasan
• Gleason (1961) – ang wika ay masistemang
balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo na ginagamit sa
pakikipagkomunikasyon ng mga taong kabilang sa
isang kultura.
• Sapiro – ang wika ay isang likas at makataong
pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan,
damdamin, at mga hangarin sa pamamagitan ng
isang kusang-loob na kaparaanan na lumikha ng
tunog.

6. • Hemphill – ang wika ay isang masistemang
kabuuan ng mga sagisag na sinasalita o binibigkas
na pinagkaisahan o kinaugalian ng isang pangkat
ng mga tao, at sa pamamagitan nito’y
nagkakaugnay, nagkakaunawaan at nagkakaisa
ang mga tao
• Charles Darwin – naniniwalang ang wika ay isang
sining tulad ng paggawa ng serbesa o pabe-bake
ng cake, o ng pagsusulat. Hindi rin daw ito tunay
na likas sapagkat ang bawat wika ay kailangan
munang pag-aralan bago matutuhan.

7. • Artikulo XIV ng saligang batas ng 1987, Sek 6 –
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
• Salitang Latin
Lingua – dila at wika o lengguwahe
Salitang Pranses
Langue – dila at wika

8. Bahagi o organisasyon ng isang
sanaysay
• Panimula – kailangang may magandang panimula
na makatatawag pansin sa mambabasa.
• Gitna – tinatawag ding katawan ng isan akda, sa
bahaging ito inilalahad ang mga kuro-kuro o
opinion sa isang mahalagang isyo o paksa sa
lipunan.
• Wakas – matatagpuan ang pangungusap o mga
pangungusap na magtatapos sa paliwanag
tungkol sa paksa o kaisipan.

9. Gamit ng wika ayon sa antas
• Balbal – pinakamababang antas ng wika. Karaniwang likha lamang ang
mga ito.
Hal. Dyowa, erpats, mudra, at iba pa
• Kolokyal – karaniwang pakikipag-usap ng isang indibiduwal. Impormal ang
pakikipag-usap gayon din ang gamit ng mga salita.
Hal. Titse, miting, kaklase at iba pa.
• Lalawiganin – mga salitang ginagamit mula sa lalawigan
Hal. Vakul (batanes), malong (maranao), tupig (pangasinan) at iba pa
• Teknikal – gamit sa iba’t – ibang disiplina/sistwasyon akademiko
hal. Accountancy, internet, computer, at iba pa
• Masining o pampanitikan – pinakamataas na antas ng wika
Hal. Salamisim, kadaupang-palad at iba pa

10. Mga Pahayag/salita na ginagamit sa pagbibigay
ng opinyon
• Naniniwala ako
• Sa aking palagay
• Buo ang aking paniniwala
• Dapat na
• Dapat
• Wari
• Dahil
• Kaya
• Subalit
• Ngunit

11. Batayang ng Pagkakasulat ng Sanaysay
• Nakita
• Napanood
• Narinig
• Nabasa
• Naranasan

12. HUMANAP NG KAPARES
1. Sa iyong palagay, paano ka makatutulong upang
mapalaganap ang wikang pambansa?
2. Ano-ano ang pagkakapareho sa mga
pagpapakahulugang binasa at ibinigay ng iba’t ibang
dalubhasa sa wika? Sa paanong paraan naman sila
nagkakaiba-iba ng pananaw?
3. Sumasang-ayon o sumasalungat ka ba kay
Charles Darwin sa sinabi niyang “hindi tunay na
likas ang wika sapagkat kailangan muna itong pag-
aralan bago matutuhan”? Ipaliwanag ang iyong
pananaw.