хот

1. Lecture - IV
Сэдэв: Ногоон байгууламжийн
төлөвлөлт ба байгаль цаг уур
хүчин зүйлс

2. Ногоон байгууламжийн системийг байгуулахдаа тухайн бүс
нутгийн байгаль цаг уурын нөхцөл, ландшафтын
онцлогийг тодорхой судлаж мэдсэн байх ёстой байдаг.

3. Ямар хэрэгтэй вэ?
Байгаль цаг уурын нөхцөл, ландшафтын онцлогийг судлаж
мэдэх нь ногоон байгууламжийн системийн төлөвлөлтийг
тухайн бүс нутгийн онцлогт тохируулах явуулах үндсэн
суурь болж өгдөг.

4. Онцлог
Урт, хатуу ширүүн өвөлтэй, богино сэрүүн зунтай, туйлын
урт шөнөтэй, хүчтэй салхитай, мөнх цэвдэгт хөрстэй,
өдрийн дулааны хэмжээ бага, ерөнхийдөө вегетацийн
хугацаа богино сэрүүн бүсэд (заполярья) модлог ургамлын
нэр төрөл ядмаг, тачир хөрс бүрхэж ургадаг хөвд, хаг
өвстэй байдаг.

5. Дундад Өзийн ихэнх районуудад ердийн аагим зунтай,
дулаан хавартай, вегетацийн хугацаа урт, нартай өдрийн
тоо олог, үржил шимт хөрстэй, ургамлын нэр төрөл олон
байдаг. Үүний зэрэгцээ хур тунадас хомс, хуурай (гантай)
үед зориудын усалгаагүйгээр ургамал ургах боломжгүй
байдаг байна.

6. Хот, суурин газар амьдардаг хүмүүст цаг уурын нөхцөл
огцом нөлөө үзүүлдэг. Хатуу ширүүн цаг ууртай хойд
зүгийн хүмүүс задгай агаарт бага цаг зарцуулдаг харин
өмнө зүгийн хүмүүс эсрэгээрээ оршин суугчид нь зун,
хавар, намар задгай агаар их цаг зарцуулдаг. Энэ нь аж
байдал, үйлдвэрлэлийн процесстой холбоотой.
Нөлөөлөл

7. Өмнө зүгийн хуурай, халуун район ургамлын амьдралд
чухал хэрэгтэй түүнчлэн ногоон ургамал цаг уурын
тааламжгүй нөхцлийг зөөлрүүлж өгдөг.

8. Хугацаа
Өмнө зүгийн хотуудад ногоон байгууламж байгуулахад 10-15
жилийн хугацаа шаарддаг.
Хойд зүгийн хотуудад ногоон байгууламжийн обьектуудыг
бий болгоход урт хугацаа зарцуулдаг. 50 болон түүнээс
илүү хугацаа шаарддаг. Хуурай нөхцөлд орших хотуудад
ногоон байгууламжийн усалгааны асуудлыг тооцох
хэрэгтэй.

9. • Жишээ нь Төв Азид парк, цэцэрлэгийг голын эрэг, усан
сан, усжуулалтын суваг дагуу байрлуулдаг байна.

10. Микрорайонд
Микрорайонд ногоон байгууламжийн объектыг мод, сөөгний
шигүү тарилтыг нэмэгдүүлэх, орон сууцны ойр орчмыг
сүүдэрлэх замаар байгуулдаг. Ургамал зам, талбай, явган
хүний замын хэсгийг хангалттай сүүдэрлэж байх ёстой.
Өтгөн, өргөн титэмтэй мод ашиглана.

11. Түүнчлэн агаарын харьцангуй чийгшлийг нэмэгдүүлэх,
тоосжилтыг багасгах, нарны цацрагын түвшинг бууруулах
ашигтай. Ногоон байгууламжийг оновчтой төлөвлөвөл
бичил цаг уурыг нэмэгдүүлэх, сууцныхаа ойр хүмүүс
амрах таатай нөхцөл бий болно.

12. Төв азийн хотуудад ногоон байгууламжийн системийн
төлөвлөлтийг хотын усжуулалтын системийн төлөвлөлтэй
хослуулах ёстой. Манай орны хувьд хүчтэй ажиглагддаг.
Зонхилох салхины чигт хамгаалалтын өргөн зурвас
байгуулж өгнө. Ургамал салхины хамгийн их хурдыг
саатуулдаг.

13. 150-200 метр хамгаалах зурвас, зурвас бүрийн өргөн нь 20
метр зурвас хооронд зүлэгт талбайтай байх ёстой. Ногоон
байгууламжийн систем ихэнх тохиолдолд нутаг
дэвсгэрийн бичил уур амьсгалыг сайжруулах үр дүнд
хүрэх шаардлагтай. Ногоон байгууламжийн объектуудыг
хотын нутаг дэвсгэрийн агаарын режимыг хэвийн
байлгахаар тооцож байрлуулана.