SlideShare a Scribd company logo
LARUTAN ELEKTROLIT
          &
LARUTAN NON ELEKTROLIT


             Dewi Kusuma Afriyani/A1F009002
           Pendidikan Kimia Universitas Bengkulu
LARUTAN adalah campuran homogen dua zat
 atau lebih yang saling melarutkan dan masing-
 masing zat penyusunnya tidak dapat dibedakan
 lagi secara fisik

Ada beberapa zat yang jika dilarutkan ke dalam
 air akan terurai menjadi ion-ion (terionisasi),
 sehingga dapat menghantarkan listrik.
Larutan elektrolit : larutan yang dapat menghantarkan listrik, karena
      mengandung ion-ion yang dapat bergerak bebas. Ion-ion itulah yang
      menghantar arus listrik melalui larutan.
Larutan Non elektrolit : larutan yang tidak dapat menghantar
      listrik, karena zat non elektrolit dalam larutan tidak terurai menjadi
      ion-ion, tetapi tetap berupa molekul.
      Contoh : larutan gula, urea, minyak tanah, bensin, alkohol dll.
Larutan elektrolit dibedakan dua:
      a. Larutan elektrolit kuat
      b. Larutan elektrolit lemah : larutan elektrolit yang daya hantar listrik
      relatif buruk meskipun konsentrasinya relatif besar.
      Contoh : larutan asam lemah : HF, H2S, HCN, HCOOH dll
                 larutan basa lemah : Al(OH)3, Zn(OH)2, NH4OH dll
a. Larutan elektrolit kuat : larutan elektrolit yang
    daya hantar listrik relatif baik meskipun
    konsentrasinya relatif kecil (alpha = 1).

    Contoh : larutan asam kuat : HCl, HNO3, H2SO4,
    HI, HClO, HClO2 dll.
             larutan basa kuat : NaOH, KOH,
    Ca(OH)2, Ba(OH)2 dll.
             larutan garam : NaCl, KBr, K2SO4,
    Ca(NO3)2, KCl dll
b. Larutan elektrolit lemah : larutan elektrolit
    yang daya hantar listrik relatif buruk
    meskipun konsentrasinya relatif besar (O <
    alpha < 1).
    Contoh :
    a. larutan asam lemah : HF, H2S, HCN,
    HCOOH dll
    b. larutan basa lemah : Al(OH)3, Zn(OH)2,
    NH4OH dll
    c. Garam-garam yang sukar larut, seperti :
    AgCl, CaCrO4, PbI2 dll
Larutan Non elektrolit : larutan yang tidak dapat
   menghantar listrik, karena zat non elektrolit
   dalam larutan tidak terurai menjadi ion-ion,
   tetapi tetap berupa molekul.
   Contoh : larutan gula, urea, minyak tanah,
   bensin, alkohol dll.
Jenis
               Sifat dan Pengamatan Lain         Contoh Senyawa          Reaksi Ionisasi
 Larutan
Elektrolit   - Terionisasi sempurna            NaCl, HCl,             NaCl Na+ + Cl-
Kuat         - menghantarkan arus listrik      NaOH,                  NaOH Na+ + OH-
             - lampu menyala terang            H2SO4, dan KCl         H2SO42H+ +SO42-
             - terdapat gelembung gas                                 KCl K+ + Cl-
Elektrolit   - terionisasi sebagian            CH3COOH, NH4OH,        CH3COOH H+ +
Lemah        - menghantarkan arus listrik      HCN, dan Al(OH)3       CH3COO-
             - lampu menyala redup                                    HCN H+ + CN-
             - terdapat gelembung gas                                 Al(OH)3 Al3+ + 3OH-

Non          - tidak terionisasi                C6H12O6, C12H22O11,   C6H12O6
Elektrolit   - tidak menghantarkan arus listrik CO(NH2)2, dan         C12H22O11
             - lampu tidak menyala              C2H5OH                CO(NH2)2
             - tidak terdapat gelembung gas                           C2H5OH
Larutan elektrolit dapat menghantarkan arus
 listrik disebabkan penguraian zat menjadi ion-ion
  penyusunnya (proses ionisasi) dalam pelarut air.

A. Reaksi Ionisasi Elektrolit Kuat dan Elektrolit
Lemah
Jenis dan konsentrasi (kepekatan) suatu larutan
dapat berpengaruh terhadap daya hantar
listriknya. Untuk menunjukkan kekuatan elektrolit
digunakan derajat ionisasi. Makin besar harga
αlpha, makin kuat elektrolit tersebut.




                                                    exit
1. Reaksi Ionisasi Elektrolit Kuat

Larutan yang dapat memberikan lampu
terang, gelembung gasnya banyak, maka larutan ini
merupakan elektrolit kuat. Umumnya elektrolit
kuat adalah larutan garam. Dalam proses
ionisasinya, elektrolit kuat menghasilkan banyak
ion maka a= 1 (terurai senyawa), pada persamaan
reaksi ionisasi elektrolit kuat ditandai dengan
anak panah satu arah ke kanan.




                                                    exit
Elektrolit kuat ada beberapa dari asam dan
basa.
Contoh :
NaCl (aq)              Na+ (aq) + Cl- (aq)
KI (aq)                K+ (aq) + I- (aq)
Ca(NO3)2(g)            Ca2+ (aq) + NO3- (aq)

Kation dan anion yang dapat membentuk
elektrolit kuat.
Kation :   Na+, L+, K+, Mg2+ , Ca2+ , Sr2+ ,
           Ba2+ , NH4+
Anion :    Cl-, Br-, I-, SO42- , NO3-, ClO4-,
           HSO4-, CO32- , HCO32-
exit
2. Reaksi Ionisasi Elektrolit Lemah
Larutan yang dapat memberikan nyala redup ataupun tidak
menyala, tetapi masih terdapat gelembung gas pada
elektrodanya maka larutan ini merupakan elekrtolit lemah.
Daya hantarnya buruk dan memiliki á (derajat ionisasi)
kecil,
karena sedikit larutan yang terurai (terionisasi). Makin
sedikit yang terionisasi, makin lemah elektrolit tersebut.
Dalam persamaan reaksi ionisasi elektrolit lemah ditandai
dengan panah dua arah (bolak-balik) artinya tidak semua
molekul terurai (ionisasi tidak sempurna)

Contoh :
CH3COOH(aq)              CH3COO- (aq) + H+ (aq)

NH4OH(g)                 NH4+ (aq) + OH- (aq)




                                                        exit
Banyak atau sedikitnya molekul zat yang
terionisasi dinyatakan dalam derajat ionisasi.
Derajat ionisasi ( α) merupakan perbandingan
 banyaknya molekul zat yang terurai dengan
      banyaknya molekul zat mula-mula.

           α = 1, elektrolit kuat
        0 < α < 1, elektrolit lemah
           α = 0, non elektrolit




                                                 exit
exit
exit
SEKIAN
      Terima Kasih
Wassalamualaikum Wr. Wb

More Related Content

What's hot

BAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINK
BAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINKBAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINK
BAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINK
Dinas Pendidikan Labuhanbatu
 
Ppt elektrolit
Ppt elektrolitPpt elektrolit
Ppt elektrolit
nisa ulfa
 
Larutan elektrolit dan non elektrolit
Larutan elektrolit dan non elektrolitLarutan elektrolit dan non elektrolit
Larutan elektrolit dan non elektrolit
megalestarieffendi
 
Media Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolit
Media Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolitMedia Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolit
Media Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolit
Reza Firmansyah
 
Larutan Elektrolit dan Larutan Non Elektrolit
Larutan Elektrolit dan Larutan Non ElektrolitLarutan Elektrolit dan Larutan Non Elektrolit
Larutan Elektrolit dan Larutan Non ElektrolitDhe 'dhe
 
larutan elektrolit dan non elektrolit
larutan elektrolit dan non elektrolitlarutan elektrolit dan non elektrolit
larutan elektrolit dan non elektrolit
olanascorepta
 
Larutan elektrolit
Larutan elektrolitLarutan elektrolit
Larutan elektrolit
EKO SUPRIYADI
 
Larutan yang mengandung Elektrolit
Larutan yang mengandung ElektrolitLarutan yang mengandung Elektrolit
Larutan yang mengandung Elektrolit
ardi XI-tkj
 
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non ElektrolitBahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
sarismansa
 
larutan el sk 3, kd 3.1
larutan el sk 3, kd 3.1larutan el sk 3, kd 3.1
larutan el sk 3, kd 3.1
Sma Negeri Satu Gombong
 
Power Point Modullrt Elektrolit Dan Non Elektolit
Power Point Modullrt  Elektrolit Dan Non ElektolitPower Point Modullrt  Elektrolit Dan Non Elektolit
Power Point Modullrt Elektrolit Dan Non Elektolit
aguslinggau
 
Larutanelektrolit
Larutanelektrolit Larutanelektrolit
Larutanelektrolit
Yennysari
 
Elektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolitElektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolit
Bronika Septiani Sianturi
 
Pemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolit
Pemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolitPemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolit
Pemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolit
amaliafitrah81
 
Larutan
LarutanLarutan
Larutan Elektrolit dan Reaksi Redoks
Larutan Elektrolit dan Reaksi RedoksLarutan Elektrolit dan Reaksi Redoks
Larutan Elektrolit dan Reaksi Redoks
kintan ayu siva
 
Bab 6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab 6 larutan elektrolit dan konsep redoksBab 6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab 6 larutan elektrolit dan konsep redoks
baliviri xi-tkj
 
LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)
LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)
LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)Wira Prabowo
 

What's hot (19)

BAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINK
BAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINKBAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINK
BAHAN AJAR LARUTAN ELEKTROLIT DAN NON ELEKTROLIT BERBASIS HYPERLINK
 
Ppt elektrolit
Ppt elektrolitPpt elektrolit
Ppt elektrolit
 
Larutan elektrolit dan non elektrolit
Larutan elektrolit dan non elektrolitLarutan elektrolit dan non elektrolit
Larutan elektrolit dan non elektrolit
 
Media Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolit
Media Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolitMedia Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolit
Media Pembelajaran Larutan Elektrolit dan Non-elektrolit
 
Larutan Elektrolit dan Larutan Non Elektrolit
Larutan Elektrolit dan Larutan Non ElektrolitLarutan Elektrolit dan Larutan Non Elektrolit
Larutan Elektrolit dan Larutan Non Elektrolit
 
Larutan elektrolit
Larutan elektrolitLarutan elektrolit
Larutan elektrolit
 
larutan elektrolit dan non elektrolit
larutan elektrolit dan non elektrolitlarutan elektrolit dan non elektrolit
larutan elektrolit dan non elektrolit
 
Larutan elektrolit
Larutan elektrolitLarutan elektrolit
Larutan elektrolit
 
Larutan yang mengandung Elektrolit
Larutan yang mengandung ElektrolitLarutan yang mengandung Elektrolit
Larutan yang mengandung Elektrolit
 
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non ElektrolitBahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
 
larutan el sk 3, kd 3.1
larutan el sk 3, kd 3.1larutan el sk 3, kd 3.1
larutan el sk 3, kd 3.1
 
Power Point Modullrt Elektrolit Dan Non Elektolit
Power Point Modullrt  Elektrolit Dan Non ElektolitPower Point Modullrt  Elektrolit Dan Non Elektolit
Power Point Modullrt Elektrolit Dan Non Elektolit
 
Larutanelektrolit
Larutanelektrolit Larutanelektrolit
Larutanelektrolit
 
Elektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolitElektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolit
 
Pemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolit
Pemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolitPemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolit
Pemanfaatan it & ict larutan elektrolit dan nonelektrolit
 
Larutan
LarutanLarutan
Larutan
 
Larutan Elektrolit dan Reaksi Redoks
Larutan Elektrolit dan Reaksi RedoksLarutan Elektrolit dan Reaksi Redoks
Larutan Elektrolit dan Reaksi Redoks
 
Bab 6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab 6 larutan elektrolit dan konsep redoksBab 6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab 6 larutan elektrolit dan konsep redoks
 
LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)
LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)
LARUTAN ELEKTROLIT (kelas X)
 

Viewers also liked

Larutan Elektrolit dan Nonelektrolit
Larutan Elektrolit dan NonelektrolitLarutan Elektrolit dan Nonelektrolit
Larutan Elektrolit dan Nonelektrolit
Puswita Septia Usman
 
Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...
Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...
Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...BAIDILAH Baidilah
 
Larutan Elektrolit Non elektrolit
Larutan Elektrolit Non elektrolitLarutan Elektrolit Non elektrolit
Larutan Elektrolit Non elektrolit
Dea Naomi
 
El Estado
El EstadoEl Estado
Pentingnya pendidikan era globalisasi
Pentingnya pendidikan era globalisasiPentingnya pendidikan era globalisasi
Pentingnya pendidikan era globalisasi
Fega Net
 
Laporan larutan elektrolit dan non elektrolit
Laporan larutan elektrolit dan non elektrolitLaporan larutan elektrolit dan non elektrolit
Laporan larutan elektrolit dan non elektrolit
Mira Pribadi
 

Viewers also liked (7)

Larutan Elektrolit dan Nonelektrolit
Larutan Elektrolit dan NonelektrolitLarutan Elektrolit dan Nonelektrolit
Larutan Elektrolit dan Nonelektrolit
 
Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...
Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...
Penerapan sifat kelinearan sigma untuk menentukan rumus jumlah bilangan asli ...
 
Larutan Elektrolit Non elektrolit
Larutan Elektrolit Non elektrolitLarutan Elektrolit Non elektrolit
Larutan Elektrolit Non elektrolit
 
El Estado
El EstadoEl Estado
El Estado
 
PPT PLANTAE
PPT PLANTAEPPT PLANTAE
PPT PLANTAE
 
Pentingnya pendidikan era globalisasi
Pentingnya pendidikan era globalisasiPentingnya pendidikan era globalisasi
Pentingnya pendidikan era globalisasi
 
Laporan larutan elektrolit dan non elektrolit
Laporan larutan elektrolit dan non elektrolitLaporan larutan elektrolit dan non elektrolit
Laporan larutan elektrolit dan non elektrolit
 

Similar to Lar. elektrolit & non elektrolit

Larutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictLarutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictamaliafitrah81
 
Larutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictLarutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictamaliafitrah81
 
Larutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictLarutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ict
amaliafitrah81
 
Larutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolitLarutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolit
novadwiyanti08
 
Larutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolitLarutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolit
novadwiyanti08
 
Larutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolitLarutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolit
novadwiyanti08
 
larutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMA
larutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMAlarutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMA
larutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMAIra Sigit
 
Larutan Elektroli
Larutan ElektroliLarutan Elektroli
Larutan Elektroli
rossaocha
 
Tugas kimia x.1
Tugas kimia x.1Tugas kimia x.1
Tugas kimia x.1
pingitan
 
Bab 4 larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoks
Bab 4   larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoksBab 4   larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoks
Bab 4 larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoks
NasywaSalsabilaIX1
 
Kimia
KimiaKimia
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non ElektrolitBahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
sarismansa
 
Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Taofik Dinata
 
REAKSI KIMIA
REAKSI KIMIAREAKSI KIMIA
REAKSI KIMIA
Andi Himyatul Hidayah
 
materi 1 kelas X.pptx
materi 1 kelas X.pptxmateri 1 kelas X.pptx
materi 1 kelas X.pptx
NanaChan22
 
Elektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolitElektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolit
Bronika Septiani Sianturi
 
PPT Larutan Elektrolit.ppt
PPT Larutan Elektrolit.pptPPT Larutan Elektrolit.ppt
PPT Larutan Elektrolit.ppt
DyahTitikFebriana
 
PPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptx
PPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptxPPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptx
PPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptx
Sefty7
 
Larutan
LarutanLarutan
Larutan
MARMOSM
 

Similar to Lar. elektrolit & non elektrolit (20)

Larutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictLarutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ict
 
Larutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictLarutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ict
 
Larutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ictLarutan elektrolit it dan ict
Larutan elektrolit it dan ict
 
Larutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolitLarutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolit
 
Larutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolitLarutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolit
 
Larutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolitLarutan elektrolit & non elektrolit
Larutan elektrolit & non elektrolit
 
larutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMA
larutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMAlarutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMA
larutan Elektrolit and redoks.pps/KIMIA SMA
 
Larutan Elektroli
Larutan ElektroliLarutan Elektroli
Larutan Elektroli
 
Tugas kimia x.1
Tugas kimia x.1Tugas kimia x.1
Tugas kimia x.1
 
Pada tahun 1884
Pada tahun 1884Pada tahun 1884
Pada tahun 1884
 
Bab 4 larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoks
Bab 4   larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoksBab 4   larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoks
Bab 4 larutan elektrolit, non-elektrolit, dan reaksi redoks
 
Kimia
KimiaKimia
Kimia
 
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non ElektrolitBahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
Bahan Ajar Sari Larutan Elektrolit Dan Non Elektrolit
 
Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks
Bab6 larutan elektrolit dan konsep redoks
 
REAKSI KIMIA
REAKSI KIMIAREAKSI KIMIA
REAKSI KIMIA
 
materi 1 kelas X.pptx
materi 1 kelas X.pptxmateri 1 kelas X.pptx
materi 1 kelas X.pptx
 
Elektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolitElektrolit non elektrolit
Elektrolit non elektrolit
 
PPT Larutan Elektrolit.ppt
PPT Larutan Elektrolit.pptPPT Larutan Elektrolit.ppt
PPT Larutan Elektrolit.ppt
 
PPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptx
PPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptxPPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptx
PPT LARUTAN kimia elektrolit non elektrolit.pptx
 
Larutan
LarutanLarutan
Larutan
 

Lar. elektrolit & non elektrolit

  • 1. LARUTAN ELEKTROLIT & LARUTAN NON ELEKTROLIT Dewi Kusuma Afriyani/A1F009002 Pendidikan Kimia Universitas Bengkulu
  • 2. LARUTAN adalah campuran homogen dua zat atau lebih yang saling melarutkan dan masing- masing zat penyusunnya tidak dapat dibedakan lagi secara fisik Ada beberapa zat yang jika dilarutkan ke dalam air akan terurai menjadi ion-ion (terionisasi), sehingga dapat menghantarkan listrik.
  • 3. Larutan elektrolit : larutan yang dapat menghantarkan listrik, karena mengandung ion-ion yang dapat bergerak bebas. Ion-ion itulah yang menghantar arus listrik melalui larutan. Larutan Non elektrolit : larutan yang tidak dapat menghantar listrik, karena zat non elektrolit dalam larutan tidak terurai menjadi ion-ion, tetapi tetap berupa molekul. Contoh : larutan gula, urea, minyak tanah, bensin, alkohol dll. Larutan elektrolit dibedakan dua: a. Larutan elektrolit kuat b. Larutan elektrolit lemah : larutan elektrolit yang daya hantar listrik relatif buruk meskipun konsentrasinya relatif besar. Contoh : larutan asam lemah : HF, H2S, HCN, HCOOH dll larutan basa lemah : Al(OH)3, Zn(OH)2, NH4OH dll
  • 4. a. Larutan elektrolit kuat : larutan elektrolit yang daya hantar listrik relatif baik meskipun konsentrasinya relatif kecil (alpha = 1). Contoh : larutan asam kuat : HCl, HNO3, H2SO4, HI, HClO, HClO2 dll. larutan basa kuat : NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2 dll. larutan garam : NaCl, KBr, K2SO4, Ca(NO3)2, KCl dll
  • 5. b. Larutan elektrolit lemah : larutan elektrolit yang daya hantar listrik relatif buruk meskipun konsentrasinya relatif besar (O < alpha < 1). Contoh : a. larutan asam lemah : HF, H2S, HCN, HCOOH dll b. larutan basa lemah : Al(OH)3, Zn(OH)2, NH4OH dll c. Garam-garam yang sukar larut, seperti : AgCl, CaCrO4, PbI2 dll
  • 6. Larutan Non elektrolit : larutan yang tidak dapat menghantar listrik, karena zat non elektrolit dalam larutan tidak terurai menjadi ion-ion, tetapi tetap berupa molekul. Contoh : larutan gula, urea, minyak tanah, bensin, alkohol dll.
  • 7. Jenis Sifat dan Pengamatan Lain Contoh Senyawa Reaksi Ionisasi Larutan Elektrolit - Terionisasi sempurna NaCl, HCl, NaCl Na+ + Cl- Kuat - menghantarkan arus listrik NaOH, NaOH Na+ + OH- - lampu menyala terang H2SO4, dan KCl H2SO42H+ +SO42- - terdapat gelembung gas KCl K+ + Cl- Elektrolit - terionisasi sebagian CH3COOH, NH4OH, CH3COOH H+ + Lemah - menghantarkan arus listrik HCN, dan Al(OH)3 CH3COO- - lampu menyala redup HCN H+ + CN- - terdapat gelembung gas Al(OH)3 Al3+ + 3OH- Non - tidak terionisasi C6H12O6, C12H22O11, C6H12O6 Elektrolit - tidak menghantarkan arus listrik CO(NH2)2, dan C12H22O11 - lampu tidak menyala C2H5OH CO(NH2)2 - tidak terdapat gelembung gas C2H5OH
  • 8. Larutan elektrolit dapat menghantarkan arus listrik disebabkan penguraian zat menjadi ion-ion penyusunnya (proses ionisasi) dalam pelarut air. A. Reaksi Ionisasi Elektrolit Kuat dan Elektrolit Lemah Jenis dan konsentrasi (kepekatan) suatu larutan dapat berpengaruh terhadap daya hantar listriknya. Untuk menunjukkan kekuatan elektrolit digunakan derajat ionisasi. Makin besar harga αlpha, makin kuat elektrolit tersebut. exit
  • 9. 1. Reaksi Ionisasi Elektrolit Kuat Larutan yang dapat memberikan lampu terang, gelembung gasnya banyak, maka larutan ini merupakan elektrolit kuat. Umumnya elektrolit kuat adalah larutan garam. Dalam proses ionisasinya, elektrolit kuat menghasilkan banyak ion maka a= 1 (terurai senyawa), pada persamaan reaksi ionisasi elektrolit kuat ditandai dengan anak panah satu arah ke kanan. exit
  • 10. Elektrolit kuat ada beberapa dari asam dan basa. Contoh : NaCl (aq) Na+ (aq) + Cl- (aq) KI (aq) K+ (aq) + I- (aq) Ca(NO3)2(g) Ca2+ (aq) + NO3- (aq) Kation dan anion yang dapat membentuk elektrolit kuat. Kation : Na+, L+, K+, Mg2+ , Ca2+ , Sr2+ , Ba2+ , NH4+ Anion : Cl-, Br-, I-, SO42- , NO3-, ClO4-, HSO4-, CO32- , HCO32-
  • 11. exit
  • 12. 2. Reaksi Ionisasi Elektrolit Lemah Larutan yang dapat memberikan nyala redup ataupun tidak menyala, tetapi masih terdapat gelembung gas pada elektrodanya maka larutan ini merupakan elekrtolit lemah. Daya hantarnya buruk dan memiliki á (derajat ionisasi) kecil, karena sedikit larutan yang terurai (terionisasi). Makin sedikit yang terionisasi, makin lemah elektrolit tersebut. Dalam persamaan reaksi ionisasi elektrolit lemah ditandai dengan panah dua arah (bolak-balik) artinya tidak semua molekul terurai (ionisasi tidak sempurna) Contoh : CH3COOH(aq) CH3COO- (aq) + H+ (aq) NH4OH(g) NH4+ (aq) + OH- (aq) exit
  • 13. Banyak atau sedikitnya molekul zat yang terionisasi dinyatakan dalam derajat ionisasi. Derajat ionisasi ( α) merupakan perbandingan banyaknya molekul zat yang terurai dengan banyaknya molekul zat mula-mula. α = 1, elektrolit kuat 0 < α < 1, elektrolit lemah α = 0, non elektrolit exit
  • 14. exit
  • 15. exit
  • 16. SEKIAN Terima Kasih Wassalamualaikum Wr. Wb