Bài giảng sán lá gan nhỏ - TS. Nguyễn Ngọc San

3. i

4. Giíi thiÖu h×nh thÓ

5. c¸c lo¹i slgn g©y bÖnh

9. S¸n tr ëng thµnh kÝ sinh ë ® êng
dÉn mËt trong gan, ®Î trøng, trøng
theo èng dÉn mËt vµo ruét, theo
ph©n ra ngoµi.
Sau khi r¬i vµo n íc, trøng ph¸t
triÓn thµnh Êu trïng l«ng vµo èc
Êu trïng ®u«i vµo c¸ nang Êu
trïng (qua 2 vËt chñ phô).

10. Vßng®êisinhhäccñas¸nl¸gannhá

11. Ng êi hoÆc c¸c vËt chñ chÝnh kh¸c (chã,
mÌo ) ¨n c¸ cã nang Êu trïng cßn sèng; khi
®Õn t¸ trµng, Êu trïng tho¸t nang.
Sau 15 giê Êu trïng ®i ng îc lªn ® êng dÉn
mËt, hoÆc ® êng dÉn tôy; sau 1 th¸ng ph¸t triÓn
thµnh s¸n truëng thµnh vµ kÝ sinh ë ®ã.
Trong c¬ thÓ ng êi s¸n sèng ® îc: 15 - 25
n¨m.

12. T¹i n¬i kÝ sinh ë èng mËt, èng tôy, s¸n l¸ g©y
ph¶n øng viªm, t¨ng sinh tæ chøc liªn kÕt vµ cã
thÓ dÉn ®Õn x¬ chai. Thµnh èng mËt, èng tôy
dµy lªn, cã thÓ g©y t¾c hoÆc g©y ung th .
Tr êng hîp nhiÔm Ýt s¸n: bÖnh tiÕn triÓn
thÇm lÆng, Ýt hoÆc kh«ng cã biÓu hiÖn l©m sµng.
Tr êng hîp nhiÔm nhiÒu s¸n (kho¶ng 100
s¸n trë lªn): triÖu chøng l©m sµng râ.

13. BiÓu hiÖn LS ®a d¹ng, víi triÖu chøng kh«ng
®Æc tr ng: ng êi mÖt mái, kÐm ¨n, ®au vïng
rèn, vïng h¹ s ên ph¶i, ®i láng, t¸o xen kÏ, cã
thÓ cã biÓu hiÖn dÞ øng, næi mÒ ®ay, lªn c¬n
hen b¹ch cÇu ¸i toan t¨ng cao: 15 - 25%.
TriÖu chøng th êng gÆp: viªm tói mËt, viªm
® êng dÉn mËt m¹n tÝnh: vµng da, ch¶y m¸u
cam, ®au vïng gan, ®Çy bông, ®i láng, gan
s ng to

14. NÕu s¸n kÝ sinh ë ® êng dÉn tôy, cã biÓu
hiÖn viªm tôy cÊp hoÆc m¹n
NÕu s¸n l¸ kÝ sinh ë c¶ ® êng mËt vµ
® êng tôy biÓu hiÖn bÖnh phøc t¹p ®a d¹ng,
cã thÓ x¬ gan, suy mßn, cæ tr íng
BÖnh nh©n thuêng kh«ng chÕt v× s¸n l¸
gan nhá, mµ chÕt v× nhiÔm trïng, do søc ®Ò
kh¸ng c¬ thÓ gi¶m sót.

15. 3.1. L©m sµng:
Tuy cã nhiÒu biÓu hiÖn l©m sµng
kh¸ râ nh ng kh«ng ®Æc hiÖu.
3.2. KÝ sinh trïng häc:
§©y lµ chÈn ®o¸n cã tÝnh chÊt
quyÕt ®Þnh, xÐt nghiÖm ph©n hoÆc
dÞch t¸ trµng, dÞch mËt t×m trøng.

16. 3.3. MiÔn dÞch häc:
C¸c ph¶n øng øng miÔn dÞch víi kh¸ng
nguyªn cña SLGN nh miÔn dÞch huúnh
quang, ELISA cã tÝnh ®Æc hiÖu cao.
3.4. DÞch tÔ häc:
X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè dÞch tÔ häc cã vai trß
rÊt quan träng, nh ë vïng dÞch tÔ s¸n l¸
gan nhá l u hµnh, cã thãi quen ¨n gái c¸.

17. + Cloroquin diphosphate: thuèc tr íc ®©y dïng.
+ Hexachloroparaxylol (cloxyl): uèng 50 mg/kg/
ngµy, uèng c¸ch ngµy, ®iÒu trÞ 5 - 12 ngµy.
+ Bithionol: liÒu 30 - 50 mg/kg thÓ träng 1 ngµy,
uèng c¸ch nhËt 2 - 3 tuÇn.
+ Praziquantel: liÒu 75mg/ kg thÓ träng/ chia ba
lÇn trong ngµy uèng 1 - 2 ngµy.

18. C¸c tØnh miÒn B¾c cã loµi C¸c tØnh
miÒn Nam cã loµi
5.1. Nguån bÖnh:ng êi, chã, mÌo.
5.2. MÇm bÖnh: nang Êu trïng SLGN ë vËt chñ phô
2.
5.3. § êng l©y: ® êng tiªu ho¸.
5.4. Phßng bÖnh: kh«ng ¨n ch a nÊu chÝn kÜ. §iÒu trÞ
triÖt ®Ó cho ng êi bÖnh, qu¶n lÝ nguån ph©n,
kh«ng nu«i c¸ b»ng ph©n ng êi.