1. KONPETENTZIETAN
OINARRITUTAKO
HEZKUNTZA
“ buru ondo eginak, egituratuak hezi, eta ez buru
ondo beteak” Montaigne
1
2. GAIAK
• Abagunea
• Hitzaren esanahia
• Erabiltzearen arrazoiak
• Ezaugarriak
• Curriculum ereduak
• Nola irakatsi
• Nola ebaluatu
• Ebaluazio diagnosia
2
3. ABAGUNEA
• Europako Parlamentuaren gomendioa (2006):
zortzi oinarrizko konpetentzia.
• DeSeCo (PISA) proiektua eta TUNING
proposamena
• Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal
Curriculuma.
• Frantziako eta Espainiako
lege-arauek: Konpetentzien
araberako hezkuntza.
3
5. HITZAREN ERABILERA HEZKUNTZAN
• Ikuspegi konduktista/kognitiboa:
ezagutza ezin da eraiki, aurretik
existitzen delako; izatekotan ere,
komunikatu eta irakatsi daiteke.
• Ikuspegi sozio-eraikitzailea eta
interaktiboa: ezagutza subjektuak
bere ingurunean egiten duen
jardueraren eta esperientzien
emaitza da.
5
6. Ezagutzaren iturri asko
Eskolak ezin baitu baitaude esparru
ezagutza guztiak eman formaletan eta ez-
formaletan
ZERGATIK
KONPETENTZIAK
ESKOLAN?
Bizitza osoan zehar Ikasleak ohiko
ikasteko beharra bizitzarako eta lan
baitugu mundurako prestatu
behar baititu
Jaume Sarramona, 2007
6
7. HITZA ERABILTZEAREN ARRAZOIAK
“ … hezkuntza formala oso
akademikoa izan da eta,
oraindik ere, horrelakoa
da; gainera, ez ditu
gazteak behar bezala
prestatzen subjektu gisa,
herritar gisa, bizitza osoago
bat bizi dezaten, ezta lan
munduan sartzeko edo
bizitza osoan zehar ikasten
jarraitzeko ere…”
7
8. HITZA ERABILTZEAREN ARRAZOIAK
• “Jakite”aren logikatik “egiten eta erabiltzen
jakite”aren logikara
• Oinarrizko Hezkuntzaren funtzioak zabaldu
egiten dira
• Ezagutzearen etengabeko aldaketa
eta ugaltzea
• Bizitza osorako hezkuntza ikuspegia
• Zuzentasun eta berdintasunaren
irizpideetan oinarrituko den eskola
inklusiboa
8
9. ZERTARAKO KONPETENTZIAK
• Garapen pertsonala lortzeko
• Hiritartasuna garatzeko
• Giza eta enplegu integrazioa
lortzeko
• Bizitza osorako aprendizaia
garatzeko gaitasuna lortzeko
9
10. DEFINIZIOA
• Baliabideen multzoa
• Subjektuak mobiliza dezake,
modu bateratu eta
integratuan
• Egoera bati irtenbidea
eraginkortasunez emateko
10
13. KONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO
CURRICULUM EREDUAK
• Konpetentzia orokorretan oinarritzen
direnak : DeSeCo, Tuning, Euskal
Curriculuma
• Oinarrizko konpetentziak erreferentzi
gisa hartzen dituztenak: Europako
Parlamentua, LOE
• Oinarrizko konpetentziak eta
diziplina arloak bereizten ez
dituztenak: Italia, Finlandia
13
14. GURE ERREFERENTEAK
EAEkoak EUSKAL CURRICULUMA
•Zientzia, teknologia eta •Pentsatzen eta ikasten
osasun-kulturarakoa ikasi
•Ikasten ikastekoa •Komunikatzen ikasi
•Matematikarakoa •Elkarrekin bizitzen ikasi
•Hizkuntza komunikaziorakoa •Norbera izaten
•Informazioa tratatzeko eta ikasi
teknologia digitala •Egiten eta
erabiltzekoa ekiten ikasi
•Gizarterako eta
herritartasunerakoa
•Giza eta arte-kulturarakoa
•Norberaren autonomiarako
eta ekimenerakoa
14
15. HEZKUNTZAREN XEDEA
Pertsona osoa (gizabanako,
gizartekide eta izadi-kide
izaerak uztartuz) hiru
dimentsio horietan era
orekatuan garatzeko oinarri
sendoak jartzea eta, bide
batez, helduarorako
prestatzea.
Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzak
lagunduko du xedeari aurre egiten?
15
16. KONPETENTZIAK LORTZEKO …
Arloetako lanez gain …
• Ikastetxearen funtzionamendua
• Ikasleen parte hartzea
• Barne funtzionamenduko arauak
• Proposatutako metodologiak
• Baliabide didaktikoak
• Tutoretza plana
• …
16
17. NOLA IRAKATSI
Ez dago metodologia
propiorik konpetentziak
irakasteko
bai ordea
estrategi metodologikoak
bideratzeko
baldintza orokor batzuk
17
18. METODOLOGIA ESTRATEGIAK
• Gelan, aldeko giroa sortu
• Aprendizai aktiboa eta autonomoa
bultzatu, motibatu
• Teknologi berrien eta informazio
iturri desberdinen erabilera bultzatu
• Ikasitakoaren ahozko eta idatzizko
adierazpena
• Ebaluazio formatiboa bultzatu
• Denbora eta espazio antolaketa
desberdinak
• Ikasitakoaren funtzionaltasuna
eskolaz kanpoko testuinguruan
18
19. NOLA IRAKATSI?
• Aprendizai esanguratsuaren garrantzia
• Egoera konplexuak, multidimentsionalak eta
erantzun anitzekoak
• Testuinguru hurbilekoak
• Problemen ebazpena oinarrian
• Adibide eta egoera anitzak,
aprendizaien transferentzia
ahalbidetzeko
• Edukien antolaketa globala, arloak
gaindituz
19
20. Todo el proceso comporta una enseñanza diversa y
compleja con una metodología variada, cuyas dimensiones
o variables las podemos agrupar según:
Las secuencias de actividades (clase expositiva, por
descubrimiento, por proyectos,…).
Las relaciones y situaciones comunicativas (directivos,
participativos, cooperativos,…).
Las formas de agrupamiento u organización social de la
clase (gran grupo, equipos fijos, grupos móviles,…).
La manera de distribuir el espacio y el tiempo (rincones,
talleres, aulas de área,…).
El sistema de organización de los contenidos (disciplinar,
interdisciplinar, globalizador,…).
El uso de los materiales curriculares (libro de texto,
enseñanza por ordenador, fichas autocorregibles,…).
El procedimiento para la evaluación (inicial, de resultados,
formativa, s,…).
20
21. KONPETENTZIEN GARAPENA AHALBIDETZEN DUTEN LAN
EGITEKO MODUAK
Proyectos de trabajo,
Evaluación autorreguladora
Investigaciones y problemas
del aprendizaje
abiertos
Refuerzo educativo
Proyectos interdisciplinares
preventivo
Salidas didácticas:
Programas que desarrollen
naturales, históricas, artística
las HHSS y el crecimiento en
valores
MA s, museos...
Tertulias literarias
Uso integrado de las T.I.C: TE
Actividades diversificadas
WQ, blogs, pizarra digital...
Actividades colectivas y RIAS Trabajo cooperativo
solidarias: exposiciones, Tutoría entre iguales
dramatizaciones, jornadas
temáticas... Juego cooperativo
Grupos interactivos de
Actividades que trabajen las
aprendizaje dialógico
inteligencias múltiples
Participación de la familia:
Temas que integren lo
comisiones del centro,
cotidiano y lo social
contratos, en el aula...
21
23. DIDAKTIKA MAILAKO OINARRIAK
• Aprendizaiaren kontestualizazioa
• Besteekin ikasten da
• Ikasteko eta ekiteko beharrezkoa
da komunikatzea
• Autorregulazioa
beharrezkoa da ikasteko
23
24. AUKERAK: PROIEKTUAK
• Gai zehatza lantzen da diziplina bakarrean edo inter moduan
• Helburu zehatzak eta argiak daude
• Sekuentzi didaktiko moduan antolatzen dira
• Ekintza guztiak baliagarriak dira azken produkturako bidea
baitira
• Testuinguru hurbiletik abiatuz
konplexutasunerantz
• Baliabide anitzak erabiltzen dira
• Ikasleak BETI daki zer, nola eta zertarako
ari den lanean
• Ikasleak badaki noiz eta nola izango den ebaluatua
24
25. AUKERAK: APRENDIZAI KOOPERATIBOA
• Zer da:
“Irakaskuntza prozedura da non
-talde hetereogeneaok antolatzen dira
-eskola jarduerak gauzatzeko
-kooperatiboki lan eginez
-ikasle eta irakaslearen rolak aktiboak dira “
Ezaugarriak
Inklusiboa da, aniztasuna onartu eta
aprobetxatzen du
Eskola arrakasta denen artean banatzen du
eta ikasleen autoestimua hobetzen du
Ikasleari protagonismoa ematen dio
25
28. ZERGATIK EBALUATU?
• Ikasteak bere baitan trabak eta
akatsak gainditzea
daramalako
• Ebaluazioak ez duelako
bakarrik emaitzak neurtzen.
Baldintzatzen dituelako: zer,
nola irakatsi eta zer eta nola
ikasi
• Ondorioz, aprendizaiaren
motorea delako eta ikas-
irakats prozesuaren partea
28
29. NOIZ EBALUATU?
• Hasieran: funtzio formatiboa. Ikaslearen
hasierako egoeraren informazioa
• Amaieran: funtzio kalifikadora eta
selektiboa. Lortutako aprendizaia
egiaztatzen du.
• Prozesukoa: Funtzio formatiboa
eta erregulatzailea. Zailtasunak
eta aurrerapenak identifikatzen
ditu prozesua egokitzeko.
Garrantzizkoena da
29
31. ZER EBALUATU?
KONPETENTZIAK
Hauek helburuetan
islatuta daude.
Ebaluazio irizpideen bitartez
ebaluatzen dira.
Ebaluazio adierazleen
bitartez behagarriak dira.
Hauek arloetako programazioetan
zehaztu beharra dago.
Bidea litzateke EGOERA-ARAZOen
ebazpenerako erabiltzen dituzten
prozesuak ebaluatzea.
31
32. NOLA EBALUATU
Ebaluazio ekintzek ahalbidetuko dute ikasleek eduki
desberdinak, era integratuan eta koherentean erabiltzeko
duten gaitasuna neurtzea
TRESNAK
IKAS-IRAKATS PROZESURAKO APRENDIZAIRAKO
• Ebaluazio galdetegiak • Ahozko eta idatzizko
frogak
• Gelako behaketa
•Galdetegiak
• Lanen multzoen behaketa
•Ikasleen ekoizpenak : lan
• Autoebaluazio eta
praktikoak eta mapa
koebaluazio galdetegiak
kontzeptualak
•Orientazio oinarriak
•Gelako behaketa
•Gelako kontratuak
•Behaketarako txantiloiak
•Porfolio
32
33. ETA ORAIN ZER …
• Konpetentziak arloetako curriculumean
identifikatu
• Arloen arteko erlazioa ikusi
• Unitate didaktikoetan txertatu
• Ekintzak aukeratzerakoan bermatu :
– Testuinguru anitzak
– Testuinguruaren funtzionalitatea
– Konpetentzia bat baino gehiago
batera
33
35. EZAUGARRIAK
• Urtero pasatuko da
• LH 4ko eta DBH 2ko ikasle
guztiek pasatuko dute
• Ikastetxearentzat: helburu
formatiboa eta orientatzailea
• Familientzat: helburu
informatiboa
• Azken xedea: hobekuntza
prozesuak bultzatzea
35
36. EZAUGARRIAK
GAI MOTAK:
• Ez dira curriculum gaiak
• Arazo egoeretan oinarritzen dira
• Ikaslearen eguneroko testuinguruari lotutakoak
• Esanguratsuak eta gaurkotasuna dutenak
• Informazioaren trataera eskatzen dutenak
• Gogoeta eta kritika ikuspuntuak eskatzen dituztenak
FROGAK:
• Aukera anitzeko item-ak
• Bi aukeretako item-ak: egia&gezurra
• Erantzun ireki eta motzeko item-ak
• Erantzun ireki eta luzeko item-ak
36
37. DIAGNOSTIKO EBALUAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN
Gure eredua
Ebaluazioaren eredua: Hizkuntza komunikazioa
DIMENTSIOAK
ULERMENA MINTZAMENA
INTERAKZIOA
IRAKURMENA IDAZMENA
• Ahozko-idatzizko testuetako • Komunikazio egoeraren • Hartu-emanetan era
AZPI-KONPETENTZIAK
zentzu orokorra identifikatzea. ezaugarriak kontuan aktiboz eta egokiz parte
• Ahozko-idatzizko testuetako izatea. hartzea.
xedea igartzea. • Ekoizpen prozesua • Arau sozio-
• Ahozko-idatzizko testuetan planifikatzea. komunikatiboak
informazio egokiak aukeratzea • Egoki eta zuzen errespetatzea.
proposatutako helburuentzat. adieraztea. • Estrategiak erabiltzea
• Estrategiak erabiltzea ahozko- • Kontrol eta egokitzapen komunikazioa izateko eta
idatzizko testu mota batzuen estrategiez baliatzea. bere eraginkortasuna
ulermena errazteko. gehitzeko.
Hainbat 3 zailtasun
LHko 4. mailarakoak adierazle mailak
ADIERAZLEAK
Hainbat 3 zailtasun
DBHko 2. mailarakoak adierazle mailak
37
38. ULERMENA IRAKURMENA MINTZAMENA IDAZMENA INTERAKZIOA
Azpi-konpetentzia Azpi-konpetentzia Azpi-konpetentzia Azpi-konpetentzia
Zentzu orokorra Testuetako xedea Informazioa Ulertzeko estrategiak
identifikatzea antzematea aukeratzea erabiltzea
Adierazleak
- Zentzu orokorra identifikatzen du.
- Ideia nagusiak eta bigarren Asturias
mailakoak bereizten ditu. eredua
- Ideien arteko lotura ezagutzen du.
- ...
Graduazioa: 3 mailetan
38
39. DIAGNOSTIKO EBALUAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN
Gure eredua
Konpetentzia matematikoa
ESPAZIOA ALDAKETAK, HARREMANAK PROBLEMAK
KANTITATEA
ETA FORMA eta ZIURGABETASUNA EBAZTEA
Azpi-konpetentzia Azpi-konpetentzia
Oinarrizko nozio geometrikoak eta Forma eta harreman geometrikoen
espazio-adierazpeneko sistemak erabiltzea ezagutza erabiltzea
Adierazleak
- Orientazioarekin eta espazioaren Asturias
adierazpenarekin lotutako funtsezko nozio eredua
geometrikoak ulertzen ditu.
- Posizioak eta mugimenduak identifikatu,
aztertu eta azaltzen ditu.
- Distantzia errealak zenbatu eta
neurtzen ditu plano eta mapa errazetan...
- ...
Graduazioa: 3 mailetan 39
40. EZAGUTZA IKERKETA EZAGUTZA
ZIENTIKOAREN NATURAREN ZIENTIFIKOAREN ZIENTIFIKOEZ
ULERMENA AZALPENA OINARRIZKO GAKOEN BALIATZEA
EZAGUPENA ERABAKIAK
HARTZEKO
Azpi-konpetentzia Azpi-konpetentzia
Garapen eta aplikazio teknologiko nabarmenenak Ingurumeneko arazo larrienak
aztertzea eta kritikoki baloratzea azaltzea, kausak eta eraginak
kontuan hartuz
Adierazleak
- Objektu eta baliabide teknologikoak
identifikatzen ditu. Asturias
- Inguruko makinei eta beren funtzionamenduari eredua
buruzko jakinmina erakusten du.
- Garapen teknologikoak bizitza kalitatean duen
eragina baloratzen du.
- ...
Graduazioa: 3 mailetan 40
41. GAUR EGUNGO EGOERA
• Taldea eratu da
• Ikasleen zerrendak sartu
• Hizkuntzen hautua egin
• Item-ak askatuko dituzte
• Ikasleak ohitu : entrenatu
• DATAK:
– LH: martxoaren 2.
hamabostaldian
– DBH: apirilaren amaieran eta
maiatzaren hasieran
41
43. LABURPEN GISA…
• Jakitetik egiten eta erabiltzen
jakitera JAUZIA:
– Jakin, egiten jakin, izaten jakin
eta elkarbizitzen jakin
• Ezagutzaren interdiziplinitatea:
arloak gainditu
• Metodologia aktiboa: talde
lana, gogoeta, autonomia…
• Aldaketarako giltza:
ebaluazioa?
43
