Kế hoạch bài dạy

1. Năm học: 2018-2019
Học kì: 2
Họ và tên người soạn: Nguyễn Thanh Vũ
MSSV: 42.01.201.073
Điện thoại liên hệ: 0855998797 Email: nthanhvu19@gmail.com
KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Tên bài soạn: Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp (Lớp 12, Ban cơ bản)
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Phát biểu được khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
- Giải thích được nguyên tắc tẩy rửa vết bẩn của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
- Vận dụng kiến thức đã học để viết phương trình phản ứng xà phòng hóa.
- Khái quát được phương pháp sản xuất xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
2. Kĩ năng
- Theo dõi video về xà phòng, rút ra kết luận về nguyên tắc tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa
tổng hợp.
3. Thái độ
- Thể hiện sự yêu thích đối với bài học.
II. Trọng tâm
- Tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
III. Chuẩn bị
1. Giáo viên
- Giáo án;
- Các file chứa slide trình chiếu và các tư liệu hình ảnh, video phục vụ việc dạy học;
- Bài kiểm tra online (tổng kết kiến thức) bằng google form.
2. Học sinh
- Ôn lại bài lipit.
- Đọc trước bài – khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
IV. Phương pháp – Phương tiện
1. Phương pháp:
- Phương pháp dạy học nêu vấn đề;
- Phương pháp dạy học sử dụng phương tiện trực quan (sử dụng video về xà phòng).
2. Phương tiện:
- Máy tính;
- Máy chiếu;
- Bảng tương tác.
V. Tổ chức hoạt động dạy học
Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
Hoạt động 1. Ổn định lớp và ôn lại bài cũ (5 phút).
KHOA HÓA HỌC

2. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
1 -Giáo viên: “Vừa rồi, chúng ta đã
được học về lipit, về chất béo; sau
đầy chúng ta hãy cùng tham gia vào
một trò chơi nhỏ để ôn lại kiến thức
nhé!”
-Giáo viên thông báo luật chơi: học
sinh tham gia có 10 giây để kéo các
thông tin đúng về chất béo vào bức
hình chai dầu ăn – tượng trưng cho
chất béo.
-Học sinh được mời, lên tham gia trò
chơi tương tác.
-Giáo viên rút ra kết luận về chất
béo: “Chất béo là triester của
glyxerol và acid béo. Ở nhiệt độ
thường, chất béo tồn tại ở dạng lỏng
hoặc rắn. Chất béo không tan trong
nước, tan nhiều trong các dung môi
hữu cơ không phân cực. Chất béo
ngoài việc được dùng làm thực phẩm
cung cấp năng lượng, một lượng lớn
chất béo còn được sử dụng để sản
xuất xà phòng. Như vậy, xà phòng là
gì, chúng ta cùng bước vào bài học
ngày hôm nay.”
-Sau khi phổ biến
luật chơi, giáo viên
ấn nút play của
video đếm ngược
để bắt đầu tính thời
gian.
-Học sinh tương
tác bằng cách chạm
và kéo các thông
tin chính xác về
chất béo vào hình
ảnh chính giữa.
Thông tin không
chính xác sẽ tự
động trở về vị trí
cũ.
Hoạt động 2. Tìm hiểu khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp (10 phút).

3. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
2 -Giáo viên cho học sinh xem ví dụ về
công thức của xà phòng và chất giặt
rửa tổng hợp.
-Giáo viên đặt câu hỏi: “Theo các
em, công thức của xà phòng / chất
giặt rửa tổng hợp bao gồm mấy thành
phần và đó là các thành phần nào?”
-Học sinh trả lời: “Công thức của xà
phòng / chất giặt rửa tổng hợp gồm 2
thành phần là gốc của acid béo (đối
với xà phòng) / gốc của acid
dodexylbenzensulfonic (đối với chất
giặt rửa tổng hợp) và ion kim loại
kiềm.
-Giáo viên gọi học sinh lên viết khái
niệm về xà phòng / chất giặt rửa tổng
hợp.
-Học sinh phát biểu các khái niệm.
-Giáo viên yêu cầu học sinh tìm ra
điểm giống nhau giữa xà phòng và
chất giặt rửa tổng hợp.
-Học sinh: “Xà phòng và chất giặt
rửa tổng hợp đều có cấu tạo gồm một
đầu chứa mạch carbon dài không
phân cực và một đầu ion phân cực.
-Giáo viên nhận xét câu trả lời của
học sinh.
-Giáo viên ấn lần
lượt vào từng ô
vuông màu vàng để
hiển thị các thông
tin về xà phòng và
chất giặt rửa tổng
hợp.
-Giáo viên ấn vào
biểu tượng hình
tam giác để hiển thị
đáp án về điểm
chung của xà
phòng và chất giặt
rửa tổng hợp.
Hoạt động 3. Tìm hiểu về tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp (7 phút + 8
phút).

4. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
3 -Giáo viên: “Xà phòng và chất giặt
rửa tổng hợp giúp chúng ta tẩy rửa
vết vẩn như thế nào? Hãy cùng bước
vào hoạt động sau đây để tìm hiểu
nhé!”
-Giáo viên phổ biến luật chơi: Lớp
chia thành 2 đội, mỗi đội cử 1 thành
viên đại diện lên tham gia trò chơi.
Đội 1 lựa chọn các chất tan được
trong dung môi Hexane,đội 2 lựa
chọn các chất tan được trong dung
môi nước. Học sinh tham gia tương
tác kéo các khung tròn chứa các chất
hóa học phù hợp về bên đội của
mình. Các độicó thời gian 1 phút để
hoàn thành trò chơi. Đội nào chọn
đúng nhiều chất hơn sẽ giành chiến
thắng.
-Giáo viên cung cấp thông tin: Các
chất có cùng bản chất sẽ dễ dàng hòa
tan vào nhau.
-Học sinh đại diện của mỗi đội lên
tham gia trò chơi.
-Giáo viên dùng kính lúp kiểm tra
đáp án và tổng kết: “Như vậy, các
chất phân cực sẽ tan tốt trong dung
môi phân cực,các chất không phân
cực sẽ tan tốt trong dung môi không
phân cực.”
-Sau khi phổ biến
luật chơi, giáo viên
ấn nút play của
video đếm ngược
để bắt đầu tính thời
gian.
-Các học sinh tham
gia tương tác bằng
cách chạm và kéo
chất hóa học phù
hợp về bên phía
đội mình.
-Kết thúc trò chơi,
giáo viên sử dụng
kính lúp (chạm và
kéo) để kiểm tra
các đáp án ẩn sau
mỗi chất hóa học.
-Giáo viên trình
chiếu slide về
nguyên tắc hòa tan
các chất trong dung
môi.
4 -Giáo viên: “Từ kết luận vừa rút ra,
từ đặc điểm cấu tạo của xà phòng và
chất giặt rửa tổng hợp, kết hợp với
việc theo dõi video sau, các em hãy
rút ra kết luận về nguyên tắc tẩy rửa
của xà phòng và chất giặt rửa tổng
hợp.”
-Giáo viên trình chiếu video về xà
phòng.
-Học sinh theo dõi video.
-Giáo viên yêu cầu học sinh rút ra kết
luận về nguyên tắc tẩy rửa của xà
phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
-Học sinh: “Đầu không phân cực của
xà phòng (hoặc chất giặt rửa tổng
hợp) thâm nhập vào chất bẩn bám
-Giáo viên ấn nút
play để trình chiếu
video.
-Giáo viên trình
chiếu slide về
nguyên tác tẩy rửa
của xà phòng và
chất giặt rửa tổng
hợp.

5. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
trên dụng cụ, quần áo; đầu phân cực
của xà phòng (hoặc chất giặt rửa tổng
hợp) tương tác với các phân tử nước.
Nhờ đó, chất bẩn bị chia nhỏ, bị hòa
tan vào môi trường nước và bị nước
rửa trôi.”
-Giáo viên nhận xét câu trả lời của
học sinh.
-Giáo viên: “Khi giặt rửa trong môi
trường nước cứng, chất giặt rửa tổng
hợp sẽ có ưu thế hơn so với xà
phòng. Theo các em đó là ưu thế gì?”
-Học sinh: “Muối Ca2+
và Mg2+
của
acid béo không tan trong nước.
Ngược lại, muối Ca2+
và Mg2+
của
acid dodexylbenzensulfonic lại tan
được trong nước. Do đó, chất giặt rửa
tổng hợp có ưu điểm hơn xà phòng là
có thể sử dụng cả trong nước cứng.”
-Giáo viên nhận xét câu trả lời của
học sinh.
Hoạt động 4. Tìm hiểu về quá trình sản xuất xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp (10 phút).
5 -Giáo viên trình bày cách sản xuất xà
phòng:
+Để sản xuất xà phòng, người ta
đun chất béo với dung dịch kiềm
trong các thùng kín ở nhiệt độ cao.
Sản phẩm tạo thành là muối của acid
béo và glyxerol.
+Để tách muối này ra khỏi hỗn
hợp, người ta thêm muối ăn vào hỗn
hợp. Các muối của acid béo nổi lên
được lấy ra sau đó trộn với các chất
phụ gia rồi ép thành các bánh xà
phòng.
-Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng
viết phương trình xà phòng hóa
(C15H31COO)3C3H5 bằng NaOH để
minh họa cho giai đoạn 1 trong quá
trình sản xuất xà phòng.
-Học sinh lên bảng viết phương trình.
-Giáo viên trình bày: “Ngoài ra, xà
phòng còn được sản xuất từ ankan
bằng cách oxi hóa ankan thành acid
-Giáo viên ấn vào
chữ “Xà phòng” để
trình chiếu sơ đồ
quá trình sản xuất
xà phòng.
-Giáo viên ấn vào
chữ “Chất giặt rửa
tổng hợp” để trình
chiếu sơ đồ quá
trình sản xuất chất
giặt rửa tổng hợp.

6. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
carboxylic rồi chuyển acid này về
dạng muối bằng Na2CO3.”
-Giáo viên trình chiếu sơ đồ minh
họa quá trình sản xuất xà phòng.
-Giáo viên trình bày cách sản xuất
chất giặt rửa tổng hợp: “Chất giặt rửa
tổng hợp được sản xuất từ dầu mỏ.
Từ dầu mỏ, người ta điều chế acid
dodexylbenzensulfonic và chuyển
acid này về dạng muối bằng
Na2CO3.”
-Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng
viết phương trình phản ứng giữa acid
dodexylbenzensulfonic và Na2CO3 để
minh họa cho giai đoạn thứ 2 trong
quá trình sản xuất xà phòng.
-Giáo viên trình chiếu sơ đồ minh
họa cho quá trình sản xuất chất giặt
rửa tổng hợp.
Hoạt động 5. Tổng kết bài học (5 phút).
6 -Giáo viên yêu cầu học sinh hoàn
thành bài kiểm tra tổng kết online
bằng cách kết nối theo đường link
hiển thị trên bảng tương tác.
-Học sinh thực hiện yêu cầu của giáo
viên.
*Nếu không thể thực hiện bài kiểm
tra online trên lớp thì giáo viên yêu
cầu học sinh chép lại đường link và
hoàn thành bài kiểm tra tại nhà.
-Giáo viên trình
chiếu slide chứa
đường link bài
kiểm tra online.