Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka

1. Jak pomóc sobie i dziecku
przeżyć bunt nastolatka?
Aneta Mazurkiewicz

2. 2
NASTOLATEK

3. 3
NASTOLATEK

4. 4
Dlaczego oni tacy są?
DLACZEGO ONI TACY SĄ?!
ZMIANY:
 ROZWÓJ FIZYCZNY
 ROZWÓJ POZNAWCZY
 ROZWÓJ EMOCJONALNY
 ROZWÓJ TOŻSAMOŚCI

5. 5
Dlaczego oni tacy są?
ZMIANY - ROZWÓJ FIZYCZNY
 wątpliwości i niepokój związany ze zmianami wyglądu i
fizjologii
 wzrost, zmiana proporcji, drugorzędowe cechy płciowe
 problem wczesnego lub zbyt późnego wejścia w okres
dojrzewania
 samoocena zależna od wyobrażenia ciała
 seks (przeświadczenie o własnej niezniszczalności)

6. 6
Dlaczego oni tacy są?
ZMIANY - ROZWÓJ POZNAWCZY
 11-15 r. ż. myślenie w kategoriach abstrakcji i
prawdopodobieństwa
 egocentryzm i „wyobrażona publiczność”
 potrzeba prywatności
 mit osobisty (wyjątkowość przeżyć, to co spotyka innych mi
się nie przydarzy)
 cechy hipokryty (labilność przekonań)
 idealizowanie

7. 7
Dlaczego oni tacy są?
ZMIANY - ROZWÓJ EMOCJONALNY
 gwałtowne wahania nastrojów od radości po
przygnębienie w krótkich okresach czasu
 niepokój, przewrażliwienie na swoim punkcie,
nieśmiałość
 zmiana nastrojów najczęściej nie ma przyczyny
zewnętrznej
 nastrój depresyjny jest naturalnym stanem

8. 8
Dlaczego oni tacy są?
ZMIANY- ROZWÓJ TOŻSAMOŚCI
 kim jestem/decyzje na całe życie
 niepewność co do własnej tożsamości
 od eksperymentowania po podjęcie zobowiązania
 tożsamość seksualna
 renegocjacja relacji w rodzinie
 waga związków rówieśniczych w oddzielaniu się od rodziców
 BUNT

9. 9
Dlaczego oni tacy są?
BUNT
 podstawówka - „tak trzeba” tzw. dyscyplina zewnętrzna
 gimnazjum- nie ma dziecięcego posłuszeństwa, nie ma
dojrzałości licealnej, bunty chaotyczne, kłótne po to, by
rozładować emocje, eksperymenty
 liceum - dyscyplina wewnętrzna, bunt „o coś”
 bunt NIE oznacza, że z dzieckiem lub z rodzicami jest
coś nie tak
 buntowanie jest jednym z przejawów procesu oddzielania
się od rodziców
 niezbędny okres, jeśli uda się go uniknąć przesunie się w
czasie lub w inne sfery
 drastyczne pacyfikowanie buntu - eskalacja lub ukrycie
 nie jest wymierzony przeciwko rodzicom - ma na celu
zaznaczenie własnej niezależności
 czasami mają rację...

10. 10
Dlaczego oni tacy są?
ZMIANY
 rozdrażnienie, smutek,
awanturowanie się
 zamknięty, skupiony na
sobie, niedostępny,
niepokoje
hipochondryczne
 poczucie słabości i
porażki, dziecięca
zależność, chwiejne
poczucie wartości
 euforia, luz
 zafascynowany światem,
doświadczenie wspólnoty
 mania wielkości, rodzice
są przeszkodą, rodzice to
pierwsza „próba sił”

11. 11
Co robić?
WYCHOWYWAĆ to kochać i wymagać.
 Jeśli rodzic tylko kocha... to czy kocha naprawdę? „NIE”
wymaga więcej miłości. Nie stawiając żadnych granic ani
wymagań, nie daje dziecku szansy na rozwój.
 Jeżeli tylko wymaga, staje się obcym emocjonalnie
egzekutorem poleceń.
 Mamy dwie ręce. Jedną po to, by wspierać dziecko,
przytulić, drugą, by mocno złapać, powstrzymać i nie
pozwolić nikomu zrobić krzywdy.
 Rodzic tradycyjny (ja tu rządzę) vs rodzic partnerski.
Nastolatki NIE potrzebują kolejnego kolegi.

12. 12
Co robić? Podstawowe potrzeby dziecka
Bezpieczeństwo
zasady, normy, reguły, ograniczenia, przewidywalność
Potrzeba granic - stawianie granic bez zbędnych dyskusji,
nastolatek sprawdza, na ile może się na rodzicu oprzeć
Miłość
akceptacja uczuć i potrzeb
trzeba utrzymać kontakt z dzieckiem, które musi mieć pewność,
że go nie opuścimy, niezależnie od tego, ile narozrabia
Wolność
niezależność, samodzielność, poczucie wpływu i skuteczności
Nie ma wolności bez odpowiedzialności.
Wybieraj i ponoś konsekwencje.

13. 13
Co robić? BEZPIECZEŃSTWO
 dziecko oczekuje od rodziców opieki i ma być im posłuszne (kiedy i w czym, jak i w jakim
wieku)/rodzice są zobowiązani do opieki i do ponoszenia odpowiedzialności
 zmiana tego, w czym nastolatek jest posłuszny - należy powoli poszerzać zakres swobody,
wracając do większych ograniczeń, gdy coś pójdzie nie tak
 poczucie winy, możliwość naprawiania i wybaczenie sobie
 stanowcza, spokojna i zdecydowana postawa rodzica uspokaja
 konsekwencje:
 jasno zauważamy (i poprzestajemy za 1 razem)
 zapowiadamy konsekwencje (gdy to 2 raz)
 wprowadzamy konsekwencje(za trzecim razem

14. 14
Co robić? WOLNOŚĆ
„Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał”

15. 15
Co robić? WOLNOŚĆ
SAMODZIELNOŚĆ
ZA MAŁA ZA DUŻA
Nadopiekuńczość brak opieki, obarczanie
ADEKWATNA DO WIEKU
* Wolność dwulatka - wybór pozorny. „Możesz założyć czapkę z pomponem lub tę w
paski. Możesz wypić syrop z łyżeczki lub z tej miarki”
* 12 latek może decydować ile siedzi nad lekcjami, ale musimy być jasno z nim
umówieni, że jeśli łapie jedynkę, czas na przyjemności się skraca dopóki jej nie
poprawi.
* Nastolatka może pójść na imprezę, ale z umową, że jeśli przekroczy ustaloną
godzinę powrotu to uznamy ją za jeszcze niegotową do takiej samodzielności.

16. 16
Co robić?
Jak uczą się dzieci?
 Naśladowanie
 Praktykowanie
Czynniki chroniące:
 dobra relacja z rodzicami
 dobra grupa rówieśnicza

17. 17
Czym jest samodzielność i jak jej nauczyć?
Wychowujemy dzieci po to, by nas opuściły i wyfrunęły z
rodzinnego gniazda w świat, który będzie zupełnie inny
niż ten, w którym dorastaliśmy, w świat, w którym będą
musiały podejmować samodzielne decyzje i ponosić ich
konsekwencje…

18. 18

19. Kontakt
ul. Mydlarska 4
30-703 Kraków
Biura
ul. Wiśniowa 36 m. 2
02-520 Warszawa
ul. Iwana Pawłowa 1/1
53-604 Wrocław
ul. Kościuszki 31a/8
10-503 Olsztyn
sekretariat@ud.edu.pl
www.uniwersytetdzieci.pl
Dziękuję!