Presentatie van Math van Loo op de itslearning onderwijsdag 2017.

1. It’s Learning management conferentie
Presentatie 4 oktober 2017
12-10-17keynote management event its learning okt 2017
1

2. Math van Loo
12-10-17
2
digitale tools waarmee onderwijsorganisaties het onderwijsleerproces, de
begeleiding en de kwaliteitszorg verder ontwikkelen.
keynote management event its learning okt 2017

3. Wat gaan we doen?
1. Introductie van het DOT-project
2. Tussentijdse conclusies uit de DOT qua
onderwijsontwikkeling
3. Onderzoek naar knelpunten en aanpakken
4. Ideeën uit het veld, initiatieven en een voorstel voor een
pilot met Its Learning, VO Content, Docent+ en e-Loo.
12-10-17
3
keynote management event its learning okt 2017

4. Introductie van het DOT-project
12-10-17
4
1. Wat is de DOT? Doelstelling?
2. Deelnemende scholen in NL, BE en VK:
2017: >> 250 scholen/opleidingen in PO, VO, MBO en HO.
3. Hoe werkt de DOT: intern en extern?
4. De Stichting OOK: validering en onderzoek.
keynote management event its learning okt 2017

5. 12-10-17
5
Wat is de DOT?
1. Web applicatie: gevalideerde overzicht 35 gedragsindicatoren
2. feedbackmogelijkheden per indicator
3. standaardlijst >> benchmark. Veel eigen overzichten/indicatoren
4. digitaal: direct opslaan, printen en / of mailen van de lesobservatie,
met een uitnodiging voor een gesprek in een e-mail
5. uitgebreide en snelle analyses van procesgegevens
6. zelfevaluatie door de docent = dezelfde indicatoren,
leerlingenevaluatie
7. veel aandacht voor: veiligheid, privacy, implementatie, gedeeld
referentiekader, docenten-tool.
keynote management event its learning okt 2017

6. Uitgangspunten en doelen DOT –project
1. Gerichte inzet mogelijk in verbeterplannen en innovaties. Onderdeel
procesbegeleiding.
2. Lesbezoeken en nabesprekingen (in hogere frequentie en op basis van meer
vergelijkbare data) leveren meer op dan de meeste trainingen en cursussen.
3. Nabesprekingen leiden tot smart geformuleerde en positieve ontwikkeldoelen.
Deze zijn ook de basis voor strategisch HRM en kwaliteitszorg.
4. De DOT is een docenteninstrument. Collegiale consultatie in gericht
samengestelde groepen. Coaching.
5. Integratie van instrumenten: DOT = lesobservaties; koppeling aan de BOOT =
de docenten bereiden zelf hun gesprekken voor. Inzichtelijk, gebaseerd op data
over alle taken. SET = overige (verplichte) enquêtes.
12-10-17
6
keynote management event its learning okt 2017

7. toepassingen DOT
1. Ontwikkeling docent:
=> levert direct concrete feedback op, kan leiden
tot afspraken tussen docenten onderling, met
een coach of opleider en/of met
leidinggevenden
=> na meerdere lesobservaties bij één
docent: zicht op professionele ontwikkeling
inzake onderwijsleerproces.
12-10-17
7
keynote management event its learning okt 2017

8. 12-10-17
8
Borging : de BOOT
1. docenten verzamelen zelf informatie ter voorbereiding op hun
functioneringsgesprekken (eigenaarschap),
2. binnen het kader van de gesprekkencyclus van de school.
3. School bepaalt zelf de vragenlijsten, normering en
(lees)rechten, volledige transparantie is het uitgangspunt.
4. Koppeling bekwaamheidsdossier (wet BIO)
5. Informatie uit de vragenlijsten koppelen aan lesobservaties en
onderwijsresultaten.
keynote management event its learning okt 2017

9. 12-10-17
9
keynote management event its learning okt 2017

10. Vervolg - toepassingen DOT
=> zicht op de ontwikkeling van het onderwijs-
leerproces in afdeling / opleiding / school
=> toepassing in strategisch HR – de ‘vlootschouw’
=> kwaliteitszorg en verantwoording, bijvoorbeeld
naar Inspectie (PO, VO, MBO)
=> onderzoek: praktijkonderzoek in de school, onderlinge
audits (DAT) en/of via de Stichting OOK.
12-10-17
10
2. Ontwikkeling team:
keynote management event its learning okt 2017

11. Tussentijdse conclusies uit DOT–
waarnemingen van schoolleiders
(uit: 6000 geanonimiseerde observaties)
1. over het algemeen voldoende niveau; een aantal specifieke zwakke
elementen en zeer zwakke indicatoren valt op (>>)
2. levert op: concreet aanwijsbare verbeterpunten, per school
verschillend en dus per school nader te onderzoeken – zone van
naaste ontwikkeling
3. voor nu meest relevant: de kwaliteit van de lesvoorbereiding lijkt
meest bepalende kritische succesfactor voor differentiatie.
12-10-17
11
keynote management event its learning okt 2017

12. conclusies op procesniveau
1. Leden van een schoolleiding blijken soms verschillende
referentiekaders te hanteren. Dit heeft negatieve gevolgen
voor de kwaliteit van de feedback die docenten krijgen.
2. Sommige niet-gevalideerde kijkwijzers leiden tot een scheef
beeld van de onderwijskwaliteit in een school.
3. Lesbezoeken, duidelijk zicht op het onderwijsleerproces,
blijken (door tijdgebrek) regelmatig een verwaarloosd
gegeven in de school.
12-10-17
12
keynote management event its learning okt 2017

13. 12-10-17
13
keynote management event its learning okt 2017

14. HAVO 2016-2017, 1000 observaties
12-10-17
14
keynote management event its learning okt 2017

15. HAVO - spreiding
12-10-17
15
keynote management event its learning okt 2017

16. mijn visie – n.a.v. dit onderzoek
1. Uit het DOT-project blijkt dat gericht en systematisch
opleiden van leraren na hun start op school noodzakelijk is,
zeker m.b.t. differentiatievaardigheden.
2. Deze interne opleiding kunnen scholen meestal zelf
verzorgen, bijv. met collegiale consultatie. Dit geldt minder
voor differentiatievaardigheden: meestal zijn er te weinig
docenten beschikbaar met kennis over differentiatie.
3. Dit heeft ook te maken met de referentiekaders van
schoolleiders en de feedback die docenten krijgen op
geobserveerde lessen.
12-10-17
16
keynote management event its learning okt 2017

17. Schoolleiders signaleren
handelingsverlegenheid bij hun docenten
a. het onderscheiden van lesdoelen en leerdoelen
b. organiseren van differentiatie
c. op vooruitgang gerichte feedback
d. de leerlingen in de positie van de eigenaar brengen door
zelfreflectie op het leren.
M.a.w.: de bouwstenen voor differentiatie.
12-10-17
17
keynote management event its learning okt 2017

18. (Waarom) Is differentiatie zo lastig?
Eerst de feiten.
1. Docenten blijken graag vast te houden aan hun methoden.
2. Discussie over lerarenopleidingen: acceptatie als gegeven dat
differentiatie een ‘complexe vaardigheid’ is, waarvoor geen
ruimte zou bestaan in het curriculum.
3. Begeleiding en beoordeling van docenten: aanstelling in LB bij
gebleken differentiatie-vaardigheden? UK-ervaring.
4. Inspectie veronderstelt differentiatie-vaardigheden bij LB.
12-10-17
18
keynote management event its learning okt 2017

19. Oorzaken en verklaringen: conclusies uit
onderzoeken naar onderwijsinnovatie
1. Docenten zijn gewend geraakt aan de methoden en
hanteren die vaak strikt. De methoden richten zich met
name op de ‘middengroep’. Binnen en buiten de lessen is
weinig ruimte voor flexibilisering en gerichte toepassing
van ICT.
2. Vaak gesignaleerd: hiaten in leerlijnen en invalide
toetsen.
3. Vakgroepen zijn soms onvoldoende op de hoogte van de
kerndoelen en exameneisen.
12-10-17
19
keynote management event its learning okt 2017

20. Oorzaken:
Ervaringen met herijking van curricula
4. Tot 35% van de lesstof uit bestaande methoden
blijkt niet noodzakelijk.
5. Vakgroepen kennen elkaars leerplannen niet altijd.
6. Leraren hebben bij het herformuleren van een
curriculum vaak begeleiding nodig. Een digitaal
werkblad blijkt handig.
12-10-17
20
keynote management event its learning okt 2017

21. Ideeën uit het veld, initiatieven en een
voorstel voor een pilot.
1. Kunnen onze leraren ‘zonder boeken’?
2. Hoe komen we aan meer ontwikkeltijd en geld
daarvoor?
3. Extreme standpunten en aanpakken
4. Minder extreem: pilot ‘Leerstofplanner’.
12-10-17
21
keynote management event its learning okt 2017

22. Gedifferentieerd onderwijs vergroot juist ongelijke kansen
20-06 14:51 | bron: Onderwijsland
‘Zowel voor de leerlingen die moeite hebben met de stof als
voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben, zou klassikaal
lesgeven tekort schieten.’
Denessen: “Daarom is ons onderwijs gedifferentieerd. Dat kan op
verschillende niveaus”..
‘Op macroniveau differentiëren we met verschillende
schooltypen zoals vwo en vmbo, op meso-niveau gaat het om
verschillen tussen klassen, zoals een tweetalige brugklas. En
op microniveau is dat het onderverdelen van leerlingen in de
klas in niveaugroepen.’
keynote management event its learning okt 2017 2212-10-17

23. ‘Soms kan differentiatie er juist voor zorgen dat de verschillen
in het onderwijs worden vergroot.’
‘Macro- en meso-differentiatie leiden tot grotere
kansenongelijkheid,’ stelt Denessen in zijn oratie. Er is in
Nederland een sterke relatie tussen de opleiding van ouders
en de schoolloopbaan van kinderen. Op het vwo zijn kinderen
van hoogopgeleiden oververtegenwoordigd, op het vmbo de
kinderen van lager opgeleide ouders.‘
keynote management event its learning okt 2017 2312-10-17

24. ‘Micro – differentiatie werkt wel’. Hoe dan?
1. Verdeel leerlingen in de klas in niveaugroepen
2. Differentieer in instructie en begeleiding
3. Differentieer op basis van leervoorkeuren
4. Differentieer op basis van leertijd
5. Maak extra uitdagende opdrachten zinvol
6. Differentieer via het huiswerk (pre-teaching)
7. Breng niveaus in opdrachten aan en koppel deze aan
je lesdoelen
8. Durf te experimenteren
9. Reflecteer samen met de leerlingen
10. Begin klein
11. Organiseer de differentiatie: in je lesplannen en in
studiewijzers (= de focus voor nu).
keynote management event its learning okt 2017 2412-10-17

25. de Leerstofplanner -
webapplicatie voor de vakgroep
l gemaakt om inzicht en overzicht te bieden in leerdoelen en de
doorlopende leerlijnen in de vorm van lessenplannen
l biedt keuze: methode volgen en/of eigen combinaties van
leerdoelen
l checkt onderwijstijd en validiteit
l ‘vult’ de studiewijzers voor leerlingen op its Learning en
verbindt met alle digitaal lesmateriaal. Overige functies >>
12-10-17
25
keynote management event its learning okt 2017

26. De functionaliteiten van de Leerstofplanner
l SLO: vakkernen en leerdoelen op leerling-niveau
l een zoekfunctie naar alle geplande leerdoelen en materiaal op VO
Content
l ontwerp-rechten voor alle leden van een vakgroepen leesrechten
voor iedere medewerker
l een feedback-functie voor de onderlinge communicatie in de
vakgroepen.
12-10-17
26
keynote management event its learning okt 2017

27. resultaat
1. 1. Gedeelde verantwoordelijkheid van vakgroepen voor
doorlopende leerlijnen
2. Bewuste keuzes m.b.t. differentiatie
3. Methode- onafhankelijke planning, in de mate die je zelf bepaalt
4. Vak-integratie en samenwerking tussen vakken.
12-10-17keynote management event its learning okt 2017
27

28. 12-10-17keynote management event its learning okt 2017
28

29. samenwerkingspartners
l its Learning
l Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) / Kennisnet
l VO Content
l Docent+ - / RTTI
l De Universiteit van Amsterdam.
12-10-17keynote management event its learning okt 2017
29

30. Wanneer is een eigen leerstofplanning
belangrijk ?
1. Bij een noodzakelijke kwaliteitsverbetering
2. Bij frequente personeelswisselingen
3. Bij een onderwijsinnovatie, gericht op differentiatie.
12-10-17keynote management event its learning okt 2017
30

31. Het pilot-project ‘Leerstofplanning’.
Differentiëren vergt voorbereiding
1. Vakgroepen maken zelf keuzes: wanneer welke (SLO-)leerdoelen?
2. Welke leerdoelen/werkvormen zijn vooral geschikt voor ‘lessen’?
3. Kunnen we de stofkam halen door het leermateriaal van onze lesmethoden?
4. Hoeveel lestijd per vak-kern? RTTI per werkvormen?
5. Welk aanvullend digitaal leermateriaal bieden we aan? Meteen opnemen in
lesplan en studiewijzers (direct gekoppeld). Studiewijzer waarin aan alle eisen
wordt voldaan t.a.v. differentiatie.
6. Toetsen valideren analoog aan het lesplan.
12-10-17
31
keynote management event its learning okt 2017

32. keynote management event its learning okt 2017 3212-10-17

33. Bedankt voor uw aandacht!
Voor feedback, vragen,
opmerkingen en aanvullingen:
math@eloo.nl
12-10-17
33
keynote management event its learning okt 2017