Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
Isang pagpapaliwanag kung paano nakaapekto sa pamumuhay ng mga Pilipino ang relihiyong Kristiyanismo at ang Sistemang Reduccion na ipinatupad ng mga misyonerong paring Espanyol
Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
Isang pagpapaliwanag kung paano nakaapekto sa pamumuhay ng mga Pilipino ang relihiyong Kristiyanismo at ang Sistemang Reduccion na ipinatupad ng mga misyonerong paring Espanyol
Araling Panlipunan 5 Ang Edukasyon noong Panahon ng EspanyolJuan Miguel Palero
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga mag-aaral tungkol sa Edukasyon noong Panahong sinakop tayo ng mga Espanyol. Dito din makikita ang mga paraan ng edukasyon noong Panahon ng Espanyol
Araling Panlipunan 5 Ang Edukasyon noong Panahon ng EspanyolJuan Miguel Palero
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga mag-aaral tungkol sa Edukasyon noong Panahong sinakop tayo ng mga Espanyol. Dito din makikita ang mga paraan ng edukasyon noong Panahon ng Espanyol
PANG ARAW
ARAW NA
TALA SA PATUTURO SA ARALING PANLIPUNAN Paaralan SAN RAMON ELEMENTARY SCHOOL Baitang/Antas IKALIMANG BAITANG
Guro JENNY M. GOMEZ Asignatura ARALING PANLIPUNAN
Petsa PEBRERO 01, 2023 Markahan IKATLO
I.LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman Ang mag-aaral ay naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa mga pagbabago sa lipunan ng sinaunang Pilipino kabilang ang pagpupunyagi ng ilang
pangkat na mapanatili ang kalayaan sa Kolonyalismong Espanyol at ang impluwensya nito sa kasalukuyang panahon.
B. Pamantayan sa Pagganap
Ang mag-aaral ay nakakapagpakita ng pagpapahalaga at pagmamalaki sa pagpupunyagi ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanyol
C. Mga Kasanayan sa Pagkatuto
a. (Isulat ang code ng bawat kasanayan) Naipaliliwanag ang mga paraan ng pagtugon ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol
(Hal. Pag-aalsa, pagtanggap sa kapangyarihang kolonyal/ kooperasyon)
II.NILALAMAN
KAGAMITANG PANTURO
A. Sanggunian-Curriculum Guide
1. Mga Pahina sa Gabay Guro MELC page 43
2. Mga Pahina sa Kagamitan ng Mag-aaral PIVOT Learners Material page 1-16
3. Mga Pahina sa Aklat ARALING PANLIPUNAN: Pilipinas Bilang Isang Bansa
4. Karagdagang Kagamitan mula sa portal ng Learning Resources
B. Kagamitan Powerpoint presentation, activity sheets
III.PAMAMARAAN
I. Panimula (Introduction)
• Pagpapaalala ng mga Pamantayang Pangkalusugan at Pangkaligtasan
• Balitaan
• Balik-aral
• Paghahawan ng balakid
MERSENARYO – itnawag sa mga Pilipino na nagtaksil sa bayan.
D. Pagpapaunlad (Development)
Ilahad ang talahanayan na naglalaman ng tugon ng mga Pilipino sa patakarang ipanatupad noong panahon ng kolonyalismo at dahilan nito. Talakayin ito sa klase.
E. Pakikipagpalihan (Engagement)
Panuto: Buuin ang mga salita. Punan ng tamang letra ang bawat kahon upang mabuo ang tamang salita. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Tawag sa mga nakipagkasundo sa mga dayuhan kapalit ng kanilang kahilingan.
A. Paglalapat (Assimilation Panuto: Basahin mo ang bawat pangungusap na naglalarawan sa iba’t ibang paraan ng pagtugon ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanyol. Pumili ka ng naaangkop na tugon sa mga salita o parirala na nasa loob ng kahon. Gumamit ka ng sagutang papel para sa iyong mga sagot.
1. Ang mga Pilipino ay karaniwang matiisin at walang kibo sa mga nararanasang paghihirap sa pamahalaang kolonyal.
2. Hindi lahat ng mga Pilipino ay nagsawalang kibo sa mga patakarang ipinatupad ng mga Espanyol. Mayroong mga Pilipino na mas pinili nilang takasan ito.
3. Mga Pilipinong nagbulag-bulagan sa nagaganap sa bansa. Ang mahalaga sa kanila ay maproteksyonan ang kanilang kabuhayan at mahal sa buhay.
4. Mga Pilipinong mas pinili ang pansariling kapakanan kahit na ang katumbas nito ay kasawian ng kapwa Pilipino.
5. May mga matatapang na Pilipino na idinaan sa dahas ang naising pagbabago sa ilalim ng pamamahala ng mga dayuhan.
6. Hindi gumamit ng dahas ang mga kabataang
Araling Panlipunan 6 Hand out- Mga Pangyayari sa Pag-Usbong ng Nasyonalismong...JENNBMIRANDA
Ito ay mga pinagsamang Araling nakapaluob sa Unang Markahan sa ikaanim na baitang.
Ano-ano ang mga salik na nagbigay daan sa pag-usbong ng diwang makabansa?
1. Ang Pagbukas ng Pilipinas sa Kalakalang Pandaigdig.
- Taong 1834, ng hayagang binuksan ang Maynila sa Kalakalang pandaigdig. Binuksan din ang daungan ng Sual, Iloilo at Zamboanga at ng sumunod na taon ay ang Cebu.
Dahil dito ay umunlad ang mga produktong panluwas at lumaki ang kapital ng ating bansa. Pinaigi ang teknolohiyang pansakahan at dumami ang mga aning produkto ng mga magsasaka.
Ang bilang ng mga may-ari ng lupain , mga negosyante at mangangalakal ay dumami rin. Gumanda ang transportasyon at komunikasyon kaya naging mabilis ang pagkilos ng mga produkto. Ang mga ganitong pagbabagong dulot ng kalakalan ang nagbigay daan sa madalas na pagkikita at pagkikilala ng mga tao. Namulat sila sa sariling kalagayan kaiba sa mga prayle at mga Kastila.
2. Ang Paglitaw ng Gitnang Uri ng mga Pilipino.
Ang tao sa lipunan noong panahon ng mga Kastila ay nauuri-uri ayon sa kalagayan nila sa buhay. Ang mga purong Kastila na sa Espanya ipinanganak ay tinatawag na peninsulares . Ang mga isinilang sa Pilipinas mula sa kapwa Kastila ay mga insulares at mestizo naman ang tawag sa mula sa dalawang angkan, Kastila at Pilipino o Intsik.
Ang pinakamababa sa pangkat ng tao ay ang karaniwang mamamayang Pilipino na kilala sa tawag na indio o busabos.
Sa pagdaan ng mga panahon , nabago ang panghuling uri. Ang pag-unlad ng kabuhayan ng mga negosyante at mangangalakal ang nagbunsod sa paglitaw ng pangkat ilustrado.
Sila ang mga Pilipinong nagkaroon ng magandang katayuan sa lipunan at nagsimulang humiling ng mga pagbabago. Kinalaban nila ang mga impluwensiya ng mga Kastila at prayle . Pinag-aral ang mga anak sa Maynila, sa Espanya at sa ibang bansa . Di nagtagal , ang mga nakapag-aral ay bumuo naman ng pangkat ng intelligentsia. Dahil sa natamong kaalaman at karunungan ay lalong lumawak at lumaki ang kanilang pang-unawa sa kahulugan ng kalayaan na dapat ipaglaban.
Kabilang sa mga Pilipinong nakapag-aral sa ibang bansa ay sina Dr.Jose Rizal, Graciano Lopez Jaena, Marcelo H. del Pilar, Mariano Ponce , Antonio Luna, Felix Hidalgo at marami pang –iba.
3. Ang Pagpasok ng mga Liberal na kaisipan.
Nang ang mga panahong yaon, mabilis na lumaganap sa Espanya ang liberal na kaisipan . Nakilala ang mga pampulitikang manunulat na tulad nina Jean Jacques Rousseau, Voltaire at John Locke na di- sang-ayon sa umiiral na sistemang monarkiyal. Ayon sa kanila kung mapapatunayan ng mga mamamayan na hindi na karapat-dapat ang pinuno sa kanilang pagtitiwala ay kailangang alisin na ito at palitan.
Ang kaisipang liberal na ito ay nadama sa naganap na Himagsikang Pranses.
Ang mga simulain ng mga Pranses, “Pagkapantay-pantay, kalayaan, at pagkakapatiran ay umabot at nakarating sa Pilipinas .
2. Like sign kung tama ang pahayag at dislike sign kung mali.
1. Ang karaniwang panahanan ng ating mga ninuno ay
matatagpuan sa kabundukan.
2. Pagsamba sa ispiritu, kalikasan at iba pang bagay ay
pagano o paganismo.
3. Relihiyon ng mga Muslim ay Islam
4. Bahagi ng Mindanao kung saan unang nakilala ang
relihiyong Islam ay Sulu
5. Katolisismo ang relihiyong ipinakilala ng mga
Espanyol
3. Balik-Aral
A ang HeKaSi
A ang HeKaSi
Halina Halina’t pag-aralan….
4. Pagganyak
Panahanan ang tawag sa _________________
Nagtatag ng mga Panahanan ang mga Unang
Pilipino ng kanilang panahanan sa _____________
Sa pagtatatag ng kanilang mga panahanan,
iniangkop nila ang kanilang ___________
5. Pagbuo ng Tanong
Paano nagbago ang pamumuhay ng mga
Pilipino sa pagbabago ng relihiyon at panahanan
dulot ng Kolonyalismong Espanyol?
6. Paglalahad
Nagbago ang panahanan ng mga Pilipino sa
panahon ng pananakop ng mga Espanyol.
Dati-rati ay malaya ang bawat barangay sa
pamamahala. May sariling pamunuan ang bawat
isa, malaya ang kani-kanilang mga gawain at may
sariling batas na pinaiiral para sa ikauunlad ng
barangay.
7. Pangkatang Gawain
Pangkat 1: Gumuhit ng Simbahan
Pangkat 2: Gumuhit ng Munisipyo at Paaralan
Pangkat 3: Gumuhit ng Plaza
Pangkat 4: Sementeryo
Pangkat 5: Kabahayan
9. Pagtalakay
Naniniwala ang mga Espanyol na madaling
mapapalaganap ang relihiyong Katolisismo kung
magkakalapit-lapit ang tirahan ng mga Pilipino, dahil
dito isinagawa ng pamahalaang Espanya ang
sistemang reduccion o sapilitang paglilipat ng mga
Pilipino mula sa malalayong pamayanan upang
pagsama-samahin sa mga pueblo.
10. Pagtalakay
Ang pamayanag ito ay tinawag na na parokya
at ang pinakasentro nito ay tinawag na kabisera.
Karaniwang ang mga lugar na ito ay nasa kapatagan
malapit sa ilog at dagat. Ang mga lugar na malayo
rito ay tinatawag namang visita. Samantalang, ang
mga lugar na mas mlayo rito ay tinatawag na
rancho.
11. Pagtalakay
Mula sa tahanang yari sa kahoy at pawid ay
nagkaroon ng magagandang bahay na iba-iba ang
yari. Karaniwang ang mga bahay sa panahong ito ay
yari sa mga bato o tisa. Ang mga nakaririwasang
pamilya ay may malalaki at matitibay na bahay, ang
mga bintana ay maluluwang at may rehas. Ang mga
silid, kama, at komidor ay naglalakihan din. Isa pang
kapansin-pansin sa mga tahanan noon, ang mga
balkonahe o ang mga azotea
12.
13. Paglalahat
Nagkaroon ng pagbabago sa panahanan ng
mga Pilipino sa pagdating ng mga Espanyol,
nagkaroon ng pagbabago sa lokasyon, may mga
bahay para mga nakaririwasang Pilipino at
karaniwang Pilipino
15. Pagtataya: Piliin at isulat ang letra ng tamang sagot.
1. Ang lugar kung saan sama-samang nainirahan ang mga
tao sa pamamahala ng isang pari.
a. rancheria b. visita c. parokya d. kabisera
2. Ang mga sumusunod ay naglalarawan at naghahambing
ng iba’t-ibang uri ng panahanan. Alin ang tama ang
pagkakahambing.
a. Ang kabisera ay maliit kaysa sa Alcadia
b. Ang syudad ay kasinlaki ng Corregidor
c. Ang Corregidor ay maraming pamilihan kaysa Alcadia
16. Pagtataya: Piliin at isulat ang letra ng tamang sagot.
3. Alin sa mga sumusunod na pangungusap ang
naglalarawan sa panahanan ng mga Pilipino sa panahon ng
mga Espanyol?
a. Naninirahan ang mga Pilipino sa yungib at kuweba
b. Pinagsanib-sanib ang mga bayan at bumuo ng pueblo
c. May mga gusaling pampamahalaan kung saan
matatagpuan ang mga pinunong tagapamahala
d. Layu-layo ang mga tirahan noon.
17. Pagtataya: Piliin at isulat ang letra ng tamang sagot.
4. Malapit sa dagat o ilog ang ginawang panahanan ng mga
Pilipino sa panahon ng Espanyol
a. Visita b. kabisera c. rancheria d. parokya
5. Paano nanahan ang mga Pilipino bago dumating ang mga
Espanyol?
a. Magkakalapit ang mga Pamayanan
b. Kalat-kalat ang tirahan sa pamayanan
c. May malalaki na silang gusali
d. Nakatira sila sa tabi ng ilog
