HUKUK VE İKTİSAT YAKLAŞIMI

1. HUKUK VE İKTİSAT
YAKLAŞIMI
PROF.DR. COŞKUN CAN AKTAN
Bu Sunum Şu Kaynaktan Yararlanılarak Hazırlanmıştır: Coşkun Can Aktan,
Yeni İktisat Okulları ve İktisadi Düşünce: Ankara, Seçkin Yayınları,2018.
Hazırlayan Öğrencinin Adı-Soyadı: GAMZE CEYLAN,

2. HUKUK VE İKTİSAT YAKLAŞIMI:
DOĞUŞU ve GELİŞİMİ
Hukuk ve iktisat yaklaşımı,hukuk ve iktisat
disiplinlerinin inceledikleri konuların kesişme
noktasında yer almakta ve bir taraftan
iktisadi hayatın hukuki etkileri ve sonuçlarını,
diğer taraftan da hukuk sisteminin ve
kuralların iktisadi analizini yapmaktadır.

3. HUKUK VE İKTİSAT YAKLAŞIMINA DAHİL OKULLAR VE/VEYA
TEORİLER
Freiburg
Hukuk
ve
İktisat
Okulu
Mülkiyet
Hakları
İktisadı
Chicago
İktisat ve
Hukuk
Okulu
Virginia
Politik
İktisat
Okulu
Regülasyon
İktisadı
Kurumsal
İktisat
İşlem
Maliyetl
eri
İktisadı
Evrimci
İktisat ve
Evrimci
Kurumsal
İktisat

4. Chicago İktisat ve Hukuk Okulu: Hukukun İktisadi
Analizi
Hukukun ekonomik analizini yaparken Fiyat Teorisinden yararlanmışlardır.
Bu teoride hukuki kurallar ve içerdikleri cezai yaptırımlar, bireylerin toplum
içinde yapacakları davranışların fiyatını belirlemektedir.

5. Chicago İktisat
Okulu’nun
kurucularında olan
M.Friedman
‘Moneterizm Rasyonel
Beklentiler Teorisi’nin
gelişmesini sağlamıştır.

6. CHİCAGO İKTİSAT VE HUKUK
OKULU
Kurucusu ve Başlıca
Temsilcileri
Temel Kavramlar &
Varsayımlar & İlkeler
Henry Simons Sınırlı Devlet
Aaron Director Pozitivizm
Milton Friedman Ekonomi yönetiminde
Richard Posner kuralların ve kurumların önemi
George Stigler Rekabet hukukunun iktisadi
Gary Becker analizi
Sam Peltzman Fiyat teorisinin hukuk bilimine
uygulanması
Regülasyon iktisadı
Suç ve ceza iktisadı

7. FREİBURG HUKUK VE İKTİSAT OKULU:EKONOMİK DÜZEN
POLİTİKASI VE EKONOMİK ANAYASA HUKUKU
Freiburg İktisat Okulu
mensuplarına göre
toplumda mutlak bir
düzene ihtiyaç vardır.
Toplumsal düzenin bir
yönünü ‘ekonomik
düzen’ oluşturur, ancak
ekonomik düzen
kendiliğinden oluşmaz;
düzenin mutlaka hukuk
kuralları ve kurumlarına
bağlı olması gerekir.

8. EKONOMİK DÜZENİN HUKUKİ ÇERÇEVESİ
REKABET
HUKUKU
TİCARET
HUKUKU + İCRA
İFLAS HUKUKU
MÜLKİYET
HUKUKU
İŞ HUKUKU MİRAS HUKUKU
SOSYAL
GÜVENLİK
HUKUKU
DIŞ TİCARET
HUKUKU

9.  Walter Eucken ORDO liberalizmi
 Franz Böhm Sınırlı ve fonksiyonel devlet
 A. Müller Armack Ekonomik düzen politikası
 F. Mayer Ekonomik süreç politikası
 K.Paul Hansel Ekonomik anayasa
 Wilhelm Röpke Sosyal piyasa ekonomisi
Alexander Rustow Piyasa ekonomisinde kurallar ve
kurumlar
FREİBURG HUKUK VE İKTİSAT OKULU
Kurucusu ve Başlıca
Temsilcileri
Temel Kavramlar &
Varsayımlar & İlkeler

10. VİRGİNİA POLİTİK İKTİSAT OKULU: KAMU TERCİHİ
VE ANAYASAL YAKLAŞIM
Kamu Tercihi,
kamu
ekonomisinde
karar alma
sürecini
etkilemektedir.
Anayasal İktisat, kamu tercihi
iktisatçılarının geliştirdiği devletin
başarısızlığının nasıl önleneceğine
dair önerileri içeren normatif bir
alandır.

11. KURUCUSU VE
BAŞLICA TEMSİLCİLERİ
-James Buchanan
-Gordon Tullock
-Geoffrey Brennan
-Mancur Olson
-William Niskanen
-Dennis Mueller
-Robert D. Tollison
-Richard Wagner
TEMEL KAVRAMLAR &
VARSAYIMLAR &
İLKELER
-Rasyonalite & Homo
Economicus
-Metodolijik Bireycilik
-Politik Mübadele
-Devletin Başarısızlığı
-Sözleşmeci Felsefe
-Anayasacılık Felsefesi
- Çıkar ve Baskı Grupları
-Rant Kollama

12. KURUMSAL İKTİSAT TEORİSİ: KURALLAR VE
KURUMLAR VE İKTİSADİ GELİŞME
FORMEL KURUMLAR
ENFORMEL
KURUMLAR
KURUMSAL ÇERÇEVE
KURUMSAL
DÜZENLEMELER

13. KURUCUSU VE BAŞLİCA
TEMSİLCİLERİ
ESKİ KURUMSAL İKTİSAT
-Thorstein B. Veblen
-John R. Commons
-Wesley C. Mitchell
-Clarence E. Ayres
YENİ KURUMSAL İKTİSAT
-F.A. Von Hayek
-Harnes Buchanan
-Ronald H. Coase
-Oliver E. Williams
-Douglass C. NORTH
TEMEL KAVRAMLAR &
VARSAYIMLAR & İLKELER
-Formel ve Enformel Kurallar
-Coase Teoremi
-Kendiliğinden Doğal Düzen
-İşlem Maliyetleri
-Mülkiyet Hakları
-Anayasal İktisat
-Kurumsal Yönetim

14. EVRİMSEL İKTİSAT VE EVRİMCİ KURUMSAL
İKTİSAT: KURALLAR VE KURUMLARIN EVRİMSEL
GELİŞİMİ
Sosyal hayata ve bilgiye evrimsel bakış açısı vardır.
Sosyal ve biyolojik evrimi birleştirmeye çalışmışlardır. Statik
yaklaşım geçersiz kılınmıştır.
Zamandan ve mekandan bağımsız olarak dışsal iktisadi
gerçeklerin olabileceği düşüncesi hakimdir.

15. KURUCUSU VE BAŞLICA
TEMSİLCİLERİ
-Thorstein Veblen
-Friedrich A. Von Hayek
-Joseph A. Schumpeter
-Richard A. Nelson
-Sidney G. Winter
TEMEL KAVRAMLAR &
VARSAYIMLAR & İLKELER
-Darwinizm
-Evrimsel Gelişme
-Kurumlar
-Belirsizlik-Risk-
Dengesizlik
-Kültürel Evrim ve
Evrimsel Rasyonelizm
-Kendiliğinden Oluşan
Düzen
-Teknolojik Yenilikler,
Girişimcilik

16. REGÜLASYON İKTİSADI
REGÜLASYON,
Piyasa ekonomisinin etkin işleyişinin sağlanmasına
yönelik devlet müdahalesi ya da kamusal
düzenlemeleri çeşitli boyutlarıyla araştıran bir iktisadi
disiplinin adıdır.
DEREGÜLASYON,
Bir iktisadi regülasyon sonunda şayet rekabet ortamı
yaratılırsa piyasa aksaklıkları giderilir ise bu kez
regülasyonun azaltılması veya ortadan
kaldırılmasının deregülasyon uygulaması piyasaya
girer.

17. , EKSİK REKABET
YIKICI REKABET
EKSİK ENFORMASYON
ASİMETRİK ENFORMASYON
KAMUSAL MALLAR
DIŞSAL EKONOMİLER
İÇSEL EKONOMİLER
AHLAKİ TEHLİKE
TERS SEÇİM
İŞLEM MALİYETLERİ

18. İŞLEM MALİYETLERİ İKTİSADI
 İşlem Maliyeti Ekonomi İçerisinde Üç Şekilde Gerçekleşmektedir:
ARAMA VE
BİLGİ MALİYETİ
PAZARLIK
MALİYETLERİ
GÖZETME ve
UYGULAMA
MALİYETLERİ

19. KURUCU VE BAŞLICA
TEMSİLCİLERİ
-Ronald Coase
-Oliver E. Williamson
-Harold Demsetz
-Armen Alcian
-Yoram Barzel
TEMEL KAVRAMLAR &
VARSAYIMLAR & İLKELER
-Kurallar ve Kurumların
Önemi
-İşlem Maliyetleri
-Sınırlı Rasyonellik
-Eksik Enformasyon
-Kendiliğinden Oluşan Düzen
-İnsan Eylemi ile Oluşan
Düzen
-Özel Çıkar Maksimizasyonu
-Fırsatçılık

20. MÜLKİYET HAKLARI TEORİSİ
KULLANMA
HAKKI
GELİR ELDE
ETME HAKKI
DEVRETME
HAKKI
‘Bireylerin kendi emekleri ile sahip
oldukları mal ve hizmetler üzerinde
kazandıkları haklar’(NORTH)

21. KURUCUSU VE BAŞLICA
TEMSİLCİLERİ
-Ronald Coase
-Harold Demsetz
-Armen Alehian
-Oliver Williamson
-Elinor Ostrom
-Steven N. U. Cheung
-Hernando de Soto
TEMEL KAVRAMLAR &
VARSAYIMLAR & İLKELER
-Mülkiyet Hakları
-Coase Teoremi
-Dışsallıklar
-Pareto Etkinlik
-Pigou Vergisi
-Ortak Mallar Trajedisi
-Kurumsal Yönetim