1. CFARE ESHTE HIV???
HIV eshte nje virus,virusi I
immunodeficences humane.Viruset si
HIV nuk mund te rriten ose te
riprodhohen ne menyre te thjeshte,ata
duhet te futen brenda nje organizmi te
gjalle ku mund te replikohen ,te bejne
kopje te reja te vetes se tyre.Sistemi
imunitar I njeriut zakonisht prodhon
antitrupa per ti vrare viruset qe ne
momentin kur ato futen ne
organizem,por HIV prek sistemin
imunitar,shume gjera qe normalisht
mund te shpetojne nga virusi.
2.
3. SIMPTOMAT
Disa njerez perjetojne simptomat e nje gripi
me zhvillimin e nje rushi ose me limfonodula
te fryra per nje periudhe fare te
shkurter,menjehere pasi ata jane infektuar
me HIV.Shpesh disa persona te infektuar me
HIV nuk kane fare simptoma.
Eshte e rendesishme te theksohet se nje
person qe eshte I infektuar me HIV mund ta
trasmetoje direkt virusin e sapomarre edhe
pse ai mund te ndihet I shendoshe.Menyra
me e mire dhe me e sakte per te zbuluar
nese je prekur nga jane testet e bera ne
laboratore.
4.
5. TRASMETIMI I HIV
HIV eshte gjendur ne gjak dhe ne
lengjet seksuale(sperme) te nje
personi te infektuar dhe ne qumeshtin
e gjirit te nje gruaje te
infektuar.Trasmetimi I HIV ndodh
atehere kur nje sasi e mjaftushme e
ketyre lengjeve futet brenda sistemit te
qarkullimit te gjakut te dikujt tjeter.Ka
menyra te ndryshme sesi nje person
mund te preket nga HIV….:
6.
7. …..Kontakti me gjakun e nje personi te
infektuar
Perdorimi I produkteve te infektuara te
gjakut(transfuzioni I gjakut)
Injektimi I drogerave me te njejten shiringe
Nga nena tek femija(gjate shtatzanise dhe
ushqyerjes me gji)
Grupe te caktuar njerezish si punonjesit e
seksit,homoseksualet,personat e doguar
te burgosurit jane grupe te vecanta me te
rrezikuar per tu prekur nga HIV.Gjithsesi
HIV mund te infektoje cdo njeri dhe secili
ka te drejte per tu informuar rreth menyres
se trasmetimit te HIV
8.
9. TESTET E DIAGNOSTIKIMIT
Eshte e rendesishme qe nje person te bej nje
test per HIV ne qofte se ai mendon se mund te
jete I rrezikuar nga infektimi me kete virus.Jane
nje variacion testesh per te percaktuar nese je
apo jo I infektuar por me kryesoret jane ELISA
ose testi I antitrupave.,te cilet tregojne antitrupat
e HIV ne gjakun e nje personi.Eshte e
nevojshme te presesh te pakten 3 muaj qe pas
ekspozimit te fundit te mundshem perpara se te
behet testi I ELISA per te qene I sigurt per
rezultatin.Prespektiva e marrjes se nje pergjigje
pozitive nga rezultati I testit eshte hapi I pare per
te marre mbeshtettje dhe per te qendruar I
shendetshem.testi I HIV eshte gjithashtu I
rendesishem per te ndaluar perhapjen e HIV
10. PARANDALIMI
Ende nuk ekziston nje vaksine per te
parandaluar infektimin nga virusi HIV
Parandalimi nga ky infektim mund te
behet ne disa menyra:
1)Parandalimi nepermjet rrugeve
sekauale(perdorimi I kondomeve)
2)Parandalimi I HIV nepermjet gjakut
(perdorimi I shiringave sterile dhe
perdorimi I dorezave tek personeli
mjekesor)
3)Parandalimi nga nena tek femija(testi I
HIV para shtatzanise)
11.
12. TRAJTIMI
Medikamentet antiretrovirale e mbajne virusin e
HIV brenda trupit te njeriut ne nje nivel te
ulet,keshtu qe sistemi imun eshte I afte te rimarr
veten dhe te punoje efektivisht.Medikamentet I
japin mundesine nje personi te diagnostikuar me
HIV te jetoje gjate dhe I shendetshem.
Fillimi I trajtimit me medikamente antiretrovirale
perfshin angazhimin.Pershtatja me trajtimin ndaj
HIV eshte e rendesishme praktikisht sepse mos
berja e ketij trajtimi rrit rriskun e rezistences ndaj
medikamenteve.
Efektet anesore:pershtatja me keto
medikamente eshte shume e veshtire dhe ne
disa raste shume e ashper.
13.
14. LIDHJA NDERMJET HIV DHE
SIDA
Gjendja qe I referohet SIDA eshte:SIDA
shkaktohet nga virusi HIV I cili demton
qelizat e sistemit imunitar derisa sistemi
imunitar nuk mund te luftoje infeksionet e
tjera qe ne gjendje normale mund ti
luftonte.Qe nje person I infektuae me
HIV te zhvilloje SIDEN duhen rreth
mesatarisht 10 vjet.Individet te cilet kane
nje sistem imunitar te forte dhe mbajne
nje diete ushqimore te rregullt duan me
shume se 10 vjet te zhvillojne SIDEN
15.
16. HIV SHKAKTON SIDEN
SIDA eshte nje gjendje mjekesore ku
organizmi eshte I paafte te luftoje infeksionet
e mbivendosura
SIDA eshte nje semundje e re epidemike
SIDA nuk ndodh pa HIV
Ifeksioni HIV eshte faktori I vetem qe
parashikon se kush do te zhvilloje SIDEN e
cila eshte zhvillim I avancuar I infeksionit HIV
Mostrajtimi I ketij infeksioni ben qe organizmi
I njeriut te zhvilloje SIDEN ne me pak se 10
vjet
Trajtimi me antiretrovirale sjell benifite te
medha
17.
18. SIMPTOMAT
Nje person eshte I diagnostikuar me
SIDE kur ata kane te zhvilluar SIDEN
lidhur me nje gjendje ose simptome te
quajtur infeksion oportunist ose nje
SIDE lidhur me kancerin.SIDA mund
te diagnostikohet kur numri I qelizave
te sistemit imunitar (qelizat CD4)ne
gjakun e nje personi HIV pozitiv bien
poshte nje niveli te caktuar
19.
20.
21. A KA NDONJE KURE PER
SIDEN?????
Shume njerez mendojne se ekziston nje
kure per HIV por ne fakt ende nuk ka nje
kure per kete virus.Menyra e vetme per tu
siguruar nga mosinfektimi me kete virus
eshte informimin rreth trasmetimit dhe
parandalimit nga infektimi me virusin
HIV.Gjithsesi njerezit mund te trajtohen
me antiretrovirale te cilat e ndalojne
virusin HIV.Ne disa raste eshte e mundur
qe nje person qe eshte I diagnostikuar me
SIDE te rifitoje nje sistem imunitar te forte
me terapine antiretrovirale.
22. SI MUND TA
TRAJTOJME???? Trajtimi me antiretrovirale mund ta zgjase
jeten e personave qe jetojne me
HIV.Kombinacioni terapeutik eshte
efektivisht I larte dhe dikush me HIV qe
merr trajtimin mund ta jetoje pjesen tjeter
te jetes pa e zhvilluar SIDEN.Nje diagnoze
me SIDE nuk eshte e nevojshme te
barazohet me vdekjen.Shume njerez
mund te perfitojne nga terapia edhe pse
ata kane zhvilluar nje here nje semundje
percaktuese te SIDES.Trajtimi me I mire
eshte parandalimi I infeksioneve
oportuniste.Gjithashtu ky trajtim ul dhe
dhimbjen qe perjetojne personat e
infektuar ne stade shume te avancuara te
23. SA NJEREZ VDESIN NGA HIV
DHE SIDA???
2,5 milion njerez jane infektuar me
HIV ne 2011
34 milion njerez tani ne te gjithe boten
jetojne me HIV
Miliona te tjere kane zhvilluar SIDEN
Qe nga rasti I pare I diagnostikuar me
SIDE ne 1981 me shume se 30 milion
njerez kane vdekur nga SIDA
Ne 2011 kane vdekur 1,7 milion njerez
24.
25. EPIDEMIA GLOBALE E
SIDES
Rreth 2,5 milion njerez u infektuan me
HIV ne 2011.Afrika sub-sahariane ka
qene me e goditura nga kjo epidemi ku
ne 2011 2/3 e vdekjeve me SIDE ishin
ne kete rajon.
Te rinjte jane popullata me e rrezikuar ku
ne Azi HIV dhe SIDA shkaktojne humbje
te medha te produktivitetit me shume se
cdo lloj semundje tjeter
Ne Afriken sub-sahariane me shume se
15 milion femije kane vdekur nga HIV
dhe SIDA
26.
27. PSE NJEREZIT VAZHDOJNE
ENDE TA ZHVILLOJNE
SIDEN?? Edhe pse trajtimi me antiretrovirale mund ta
parandaloje sulmin e SIDA ne nje person qe
jeton me HIV shume njerez jane akoma te
diagnostikuar me SIDA.Cilat jane arsyet??/
1)Ne shtetet e varfra trajtimi me antiretrovirale
nuk eshte plotesisht I disponueshem
2)Shume njerez qe nuk kane bere asnjehere
asnje test HIV por shqetesohen vetem kur
eshte zhvilluar SIDA
3)Disa njerez nuk mund ti tolerojne dot efektet
anesore te medikamenteve ose nuk munden
dot te aderohen me medikamentin
28. SA MIRE INFEKSIONI ME HIV
PARASHIKON SEMUNDJEN
DHE VDEKJEN????
Gjysma e njerezve me HIV zhvillojne
SIDEN
Personat HIV pozitiv amerikane dhe
kanadeze jane 1000 here me te
rrezikuar per te zhvilluar semundjet
percaktuese te SIDES si PCP dhe
sacroma e Kaposit sesa personat HIV
negativ
Personat HIV pozitiv jane me te
29. VAZHDIMI…
Shkalla e vdekshmerise tek punonjesit e
seksit eshte 50 here me e larte se tek te
tjeret
Homoseksualet dhe biseksualet ne
Angli,60% e HIV pozitiv vdisnin me
shpejt krahasuar me 2,3 % e HIV
negativeve
Ndermjet 1979-1992 shkalla e
vdekshmerise u rrit masivisht tek HIV
pozitiv hemofiliket
Ne studimin Europian per bebet e lindura
nga nje nene me HIV tregon se 17% e
bebeve te lindura me HIV kane vdekur
30. ORIGJINA
Origjina e HIV dhe SIDES ka vene ne
medyshje shkencetaret qekur semundja
doli dhe u shfaq ne drite per here te pare
ne 1980.Njohja e pare me rastin me SIDE
ndodhi me ne USA ne fillimet e 1980.Nje
numer I homoseksualeve ne New York dhe
Kaliforni menjehere filluan te shfaqin
infeksione oportuniste te rralla dhe kancera
te cilat dukeshin shume rezistente ndaj
cfaredolloje trajtimi.Ne kete kohe SIDA
ende nuk kishte nje emer por u be e
dukshme qe te gjithe meshkujt po vuanin
nga e njejta sindrome.
31. Zbulimi I HIV u be shume
shpejt me vone.Ndersa
disa te tjere ishin te paqarte
ndermjet HIV-SIDA tani
eshte mese e qarte te
provohet se HIV shkakton
SIDA.Keshtu ne vend qe te
gjendet burimi I SIDES
eshte e nevojshme te
gjendet origjina e HIV dhe
te zbulohet si,kur dhe ku
HIV fillimisht filloi te
shkaktonte semundje tek
humanet
32. SI???
HIV eshte nje retrovirus dhe si cdo lloj tjeter
virusi I ketij grupi sulmon sistemin
imunitar.Eshte nje virus I ngadalte sepse I
duhet nje kohe e madhe per te prodhuar
efekte te pafavorshme ne trup.Ato jane gjetur
ne kafshe te ndryshme perfshire
macet,delet,kuajt dhe bagetite.Megjithese
pjesa me interesante e te gjithe investigimeve
ne origjinen e HIV eshte virusi I ngjashem I
gjetur ne trupin e majmuneve kryesisht
shimpazeve e quajtur SIMIAN
IMMUNODEFFICENCE VIRUS (SIV)Ky virus
mendohet te shkakotoje semundjen e SIDES
ne trupin e njeriut
33. PSE ESHTE E VESHTIRE NJE
KURE PER HIV DHE SIDA????
Te kurosh SIDEN domethene ta pastrosh
trupin nga HIV.Virusi replikohet duke futur
kodin e tij gjenetik brenda nje qelize humane
e njohur praktikisht si qeliza CD4.Zakonisht
qeliza e infektuar prodhon pjezeza HIV dhe
shume shpejjt keto qeliza
vdesin.Medikamentet antiretrovirale pengojne
kete proces replikimi.Fatekeqesisht jo tre
gjithe qelizat sillen ne te njejten
menyre.problemi me I madh eshte qendrimi
ne gjendje qetesie e qelizave CD4.Nje here
te infektohen me HIV keto qeliza ne vend qe
te prodhojne kopje te reja te virusit ngelin ne
gjendje qetesie per vite ose dekada…..
34. ….Terapia nukmund te heqi materialin
gjenetik te HIV nga keto qeliza.Edhe
pse dikush merr medikamente
antiretrovirale per shume vite ata akoma
kane disa pjeseza HIV te fshehura ne
pjese te ndryshme te trupit te
tyre.Studiuesit kane zbuluar se nese
trajtimi nderpritet atehere HIV mund te
rikthehet duke nxjerre jashte “burimet
virale”.Nje kure per HIV duhet:
1)te fshije cdo pjese te qelizes se
infektuar(e njohur si kura sterilizuese)
2)duke mbajtur ne gjendje qetesie
virusin HIV edhe pas nderprerjes se
trajtimit(kura efektive)
35. SI U PERHAP KAQ SHPEJT
SIDA??/
Udhetimet
Industria e gjakut
Perdorimi I drogerave