Hinh anh benh ly trung that, bs Mai Thùy (2015)

1. 12/2015
BỆNH LÝ TRUNG THẤT

2. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
Mạch máu
Thực quản
Tuyến ức
Mỡ trung thất
Giải phẫu trên hình CT
TRIỆU CHỨNG HỌC
Phân chia trung thất
Phân biệt tổn thương trung thất và phổi
Đánh giá hạch lớn trên CT
BỆNH LÝ
Khối choán chỗ trung thất
Tràn khí trung thất
Viêm trung thất cấp tính và áp-xe trung thất
Tăng sinh mô mỡ lan tỏa trung thất
Bệnh lý động mạch chủ ngực
hinhanhykhoa.com

3. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
Mạch máu
Thực quản
Tuyến ức
Mỡ trung thất
Giải phẫu trên hình CT

4. hinhanhykhoa.com

5. cisterna chyli

6. hinhanhykhoa.com

8. hinhanhykhoa.com

10. THỰC QUẢN
 ĐOẠN CỔ: dưới sụn nhẫn
(#C6) →lỗ vào lồng ngực
 1/3 GIỮA: →carina
 1/3 DƯỚI: →chỗ nối thực
quản-dạ dày
 THÀNH DÀY<3mm
hinhanhykhoa.com

11. GIẢI PHẪU: TUYẾN ỨC
 TRONG TRUNG THẤT TRƯỚC
 HÌNH DẠNG
 TE: tứ giác, bờ lồi nhẹ
 ≥20 TUỔI: tam giác, bờ lõm, hai thùy rõ
 ĐO KT: BỀ DÀY
 <20 TUỔI: <1,8CM
 ≥20 TUỔI: <1,3CM
 ĐẬM ĐỘ:
 TE: #cơ (36HU), tăng quang đồng nhất
 >25 TUỔI: đám hoặc dải đậm độ mô mềm/mô mỡ giảm
đậm độ
 >50 TUỔI: đậm độ mỡ hoàn toàn hoặc nốt/dải đậm độ mô
mềm/mô mỡ giảm đậm độ

12. ĐO KÍCH THƯỚC TUYẾN ỨC
hinhanhykhoa.com

13. Tuyến ức bình
thường của 1 em
bé 3 tháng tuổi

14. TRIỆU CHỨNG HỌC
Phân chia trung thất
Phân biệt tổn thương trung thất và phổi
Đánh giá hạch lớn trên CT
hinhanhykhoa.com

15. TRUNG THAÁT TRÖÔÙC
*Giôùi haïn: töø sau xöông öùc
ñeán bôø tröôùc tim
*Goàm:
-Tuyeán öùc,
-Haïch baïch huyeát
-Ñoäng maïch chuû leân

16. TRUNG THAÁT GIÖÕA
*Giôùi haïn : töø bôø tröôùc tim ñeán
tröôùc coät soáng
*Goàm :
-Thöïc quaûn,
-Thaàn kinh: X, quaët ngöôïc, hoaønh
-Tim
-Roán phoåi
-TM chuû treân vaø tm chuû döôùi
hinhanhykhoa.com

17. TRUNG THAÁT SAU
*Goàm caùc caáu truùc:
-ÑM chuû xuoáng
-Xöông: coät soáng
ngöïc
-Reã thaàn kinh, tuûy
soáng
-Tónh maïch ñôn vaø
baùn ñôn

18. TRUNG THAÁT TREÂN
* NAÈM ÔÛ PHÍA TREÂN ÑÖÔØNG
NGANG VEÕ TÖØ GOÙC LOUIS
ÑEÁN CS (T4/T5)
*GOÀM:
-TUYEÁN GIAÙP,
-QUAI ÑM CHUÛ VAØ CAÙC
MAÏCH MAÙU LÔÙN
-ÑOAÏN GAÀN CUÛA TK X VAØ
TK QUAËT NGÖÔÏC
- THÖÏC QUAÛN VAØ KHÍ QUAÛN.
hinhanhykhoa.com

19. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA
TỔN THƯƠNG TRUNG THẤT
1. Phần lớn thể tích nằm ở phía trung thất
2. 1 bên hoặc 2 bên
3. Tiếp xúc với nhu mô phổi góc nhọn
4. Bờ ngoài rõ, nhẵn
5. Nhu mô phổi bên cạnh ít bị tổn thương
6. Air-bronchogram (-)

20. Đánh giá hạch
 Giá trị của CT trong chẩn đoán hạch di căn: độ nhạy
57%, đặc hiệu 82%.
 Nguyên nhân dương tính giả: hạch viêm, sarcoidosis,
hạch phì đại phản ứng…
 Thường dựa vào kích thước: trục ngắn > 10mm →bất
thường, riêng hạch dưới carina > 12mm →bất thường.
Hạch KT>30mm →tần suất di căn 66%. Hạch
KT>40mm →tần suất di căn #100%
hinhanhykhoa.com

21. Đánh giá hạch
 Hình thái hạch:
 Hạch lớn riêng rẽ gặp trong tất cả các nguyên nhân gây phì đại
hạch
 Nhiều hạch lớn dính nhau tạo thành khối: nhiễm trùng, u, bệnh mô
hạt…
 Hạch lan tỏa trung thất, thâm nhiễm mỡ trung thất: u hạch ác tính,
viêm trung thất …
 Hạch đóng vôi: bệnh ly mô hạt, sarcoidoisis, di căn, tổn
thương cũ…
 Hạch hoại tử (bắt thuốc viền): lao, nấm, di căn, u hạch ác
tính…
 Hạch bắt thuốc mạnh: bệnh Castleman, di căn, lao…

22. Hạch: cạm bẫy chẩn đoán
 Các ngách và xoang màng ngoài tim
 Bể dưỡng chấp
 Giãn tĩnh mạch bàng hệ
 Dị dạng tĩnh mạch phổi
 Mạch máu ở vị trí bất thường
hinhanhykhoa.com

24. Dịch màng ngoài tim (mũi tên) thông trực tiếp với phần trước ngách ĐMC trên (không thấy
trên hình) tại vị trí hình mỏ chim (đầu mũi tên).
Dấu hiệu hình mỏ chim giúp phân biệt ngách màng ngoài tim với hạchhinhanhykhoa.com

25. Ngách phổi (T) (mũi tên) của xoang ngang (hoa thị). Dịch màng ngoài tim còn
thấy ở phía trước ĐMC và ĐM phổi tạo thành 1 khe (đầu mũi tên) đặc trưng
khi len vào giữa các mạch máu lớn.

26. GIÃN TM THỰC QUẢN
hinhanhykhoa.com

28. BỆNH LÝ TRUNG THẤT
Khối choán chỗ trung thất
Tràn khí trung thất
Tụ máu trung thất
Viêm trung thất cấp tính và áp-xe trung thất
Tăng sinh mô mỡ lan tỏa trung thất
Bệnh lý động mạch chủ ngực
hinhanhykhoa.com

29. KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG THẤT
 ĐN KHỐI CHOÁN CHỖ: LÀ BẤT THƯỜNG GÂY RA HIỆU
ỨNG CHOÁN CHỖ (ĐÈ, ĐẨY CÁC CẤU TRÚC BÌNH
THƯỜNG), CÓ THỂ LÀ U, HẠCH, PHÌNH MẠCH, KHỐI
THOÁT VỊ…
 TẤT CẢ KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG THẤT ĐƯỢC XEM LÀ
PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHO ĐẾN KHI CÓ BẰNG CHỨNG
NGƯỢC LẠI
 5 NGUYÊN NHÂN THƯỜNG GẶP NHẤT: lymphoma, u tuyến
ức, u thần kinh, u tế bào mầm, phình mạch
 50% phát hiện tình cờ, không có TCLS

30. KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG THẤT TRƯỚC
TRƯỚC MẠCH MÁU:
Hạch phì đại
Bướu giáp thòng
Tổn thương tuyến ức: thymoma, carcinoma, tăng
sản, thymolipoma
U tế bào mầm (teratoma)
TRƯỚC TIM VÀ TIẾP XÚC VỚI VÒM HOÀNH
Mô đệm mỡ màng ngoài tim
Lồi múi hoành
Thoát vị Morgagni
Hạch phì đại
HIẾM:
Dị dạng bạch mạch
Hemangioma
◼ TUYẾN GIÁP
◼ TUYẾN ỨC
◼ TERATOMA
◼ LYMPHOMA
hinhanhykhoa.com

31. U TUYẾN ỨC
 20% U TRUNG THẤT
 LÀ U THƯỜNG GẶP NHẤT CỦA TRUNG
THẤT TRƯỚC
 TUỔI: >30, 70% Ở TUỔI 60-70, TRẺ EM: HIẾM
 TCLS: 40% BN UTƯ CÓ NHƯỢC CƠ, 15% BN
NHƯỢC CƠ CÓ UTƯ
 GỒM:
 U TUYẾN ỨC LÀNH TÍNH
 U MỠ TUYẾN ỨC
 NANG TUYẾN Ức
 UTBM TUYẾN ỨC

32. U TUYẾN ỨC LÀNH TÍNH
 BỜ RÕ
 HÌNH TRÒN, BỜ PHÂN MÚI
 1 HOẶC 2 BÊN
 ĐẬM ĐỘ ĐỒNG NHẤT
 ĐÓNG VÔI (+/-), DẠNG NỐT HAY HÌNH CUNG
 TẠO HANG (+/-)
 TĂNG QUANG
hinhanhykhoa.com

33. Thymoma

34. U TUYẾN ỨC ÁC TÍNH
 HOẠI TỬ TRUNG TÂM
 XÂM LẤN XUNG QUANH
hinhanhykhoa.com

36. LIPOMA TUYẾN ỨC
 ĐẬM ĐỘ MỠ
 ÍT CẤU TRÚC MÔ MỀM
 VIỀN MỎNG CỦA MÔ TUYẾN ỨC
hinhanhykhoa.com

37. Thymolipoma

38. NANG TUYẾN ỨC
 ĐẬM ĐỘ DỊCH
 CÓ THỂ ĐẬM ĐỘ CAO DO GIÀU PROTEIN HAY
XUẤT HUYẾT
hinhanhykhoa.com

39. Nang tuyến ức

40. TĂNG SẢN TUYẾN ỨC
 TUYẾN ỨC LỚN LAN TỎA
 ĐỐI XỨNG, NẾU KHÔNG ĐỐI XỨNG →CĐPB: U
TUYẾN ỨC
 HÌNH DẠNG BÌNH THƯỜNG
hinhanhykhoa.com

41. Tăng sản tuyến ức

42. LYMPHOMA
 THƯỜNG GẶP THỨ II CỦA TRUNG THẤT TRƯỚC
 ĐA SỐ BIỂU HIỆN BẰNG HẠCH PHÌ ĐẠI
 KHU TRÚ HAY ẢNH HƯỞNG NHIỀU CƠ QUAN
 PHÂN LOẠI:
 BỆNH HODGKIN
 LYMPHOMA NON-HODGKIN
hinhanhykhoa.com

43. BỆNH HODGKIN
 TUỔI: 2 ĐỈNH: 30 VÀ 50
 NAM >> NỮ
 85% CÓ BIỂU HIỆN TRONG LỒNG NGỰC
 BIỂU HIỆN: HẠCH PHÌ ĐẠI RIÊNG RẼ HAY THÀNH
ĐÁM, PHÁT TRIỂN LIÊN TỤC TỪ NHÓM HẠCH NÀY
ĐẾN NHÓM KHÁC, THƯỜNG ẢNH HƯỞNG NHÓM
HẠCH TRUNG THẤT TRƯỚC TRÊN
 TT PHỔI: ĐÔNG ĐẶC PHỔI, NỐT PHỔI
 TT MÀNG PHỔI: TDMP

44. hinhanhykhoa.com

45. LYMPHOMA NON-HODGKIN
 TUỔI: BẤT KỲ, THƯỜNG #55 TUỔI
 50% CÓ BIỂU HIỆN TRONG LỒNG NGỰC
 TT PHỔI: KHỐI CHOÁN CHỖ, NHIỀU NỐT, HÌNH
HANG, TT MÔ KẼ DẠNG LƯỚI LAN TỎA
 TT MP: TDMP, DÀY MP DẠNG NỐT KHU TRÚ
 HẠCH LỚN TRUNG THẤT (THƯỜNG TRUNG THẤT
SAU), VÙNG TÂM HOÀNH, RỐN PHỔI

46. BỆNH LÝ TUYẾN GIÁP
 10% UTT
 DO TUYẾN GIÁP LỚN (phình giáp đơn thuần, nhân
giáp, viêm giáp) PHÁT TRIỂN VÀO TRUNG THẤT
 80% VÀO TT TRƯỚC
 20% VÀO TT SAU:
 THƯỜNG Ở BÊN (P)
 THƯỜNG NẰM SAU TM CÁNH TAY ĐẦU
 GIỮA KHÍ QUẢN VÀ THỰC QUẢN: ít gặp
 SAU THỰC QUẢN: ít gặp
hinhanhykhoa.com

47. ĐẶC ĐIỂM CT KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG THẤT
CÓ NGUỒN GỐC TỪ TUYẾN GIÁP
 TỔN THƯƠNG LIÊN TỤC VỚI TUYẾN GIÁP
 ĐẬM ĐỘ CAO, TĂNG QUANG MẠNH VÀ KÉO DÀI
NHƯ MÔ TUYẾN GIÁP
 CÓ THỂ CÓ NANG, ĐÓNG VÔI
 KHÔNG CHỨA MỠ
 GỢI Ý ÁC TÍNH
 BỜ KHÔNG ĐỀU
 MẤT LỚP MỠ XUNG QUANH
 HẠCH CỔ, HẠCH TRUNG THẤT

48. hinhanhykhoa.com

50. U TẾ BÀO MẦM
 CHIẾM 5-10% U TRUNG THẤT
 ĐỨNG THỨ 4 CỦA U TRUNG THẤT
 TUỔI: 20-40
 KHÔNG CÓ ƯU THẾ VỀ GIỚI
 95% CÓ TĂNG CHẤT CHỈ ĐIỂM SINH HỌC,
THƯỜNG TĂNG AFP HƠN BETA-HCG
hinhanhykhoa.com

51. U TẾ BÀO MẦM
 PHÂN LOẠI
 U LÀNH (85% U TB MẦM Ở NGƯỜI LỚN)
 U QUÁI (TERATOMA)
 U DẠNG BÌ (DERMOID) LÀNH TÍNH
 NANG DẠNG BÌ (DERMOID), NANG DẠNG THƯỢNG BÌ
(EPIDERMOID)
 U ÁC
 U TINH (SEMINOMA)
 U KHÔNG PHẢI TINH (NON-SEMINOMA) ĐƯỢC XEM LÀ
TERATOMA ÁC TÍNH

52. U TẾ BÀO MẦM
Tổn thương dạng nang, có vách là mô
đặc bắt thuốc →đặc hiệu
Chỉ có 60% chứa mỡ → nếu không
thấy mỡ, không được loại trừ u tế
bào mầm
Thành phần mô đặc càng nhiều,
khả năng ác tính càng cao.
hinhanhykhoa.com

53. TERATOMA LÀNH TÍNH
 ĐẬM ĐỘ HỖN HỢP: MỠ, VÔI, DỊCH, MÔ MỀM
 BỜ PHÂN MÚI
 PHÂN VÁCH
 TĂNG QUANG THÀNH VÀ CÁC VÁCH

54. Teratoma chứa mỡ
hinhanhykhoa.com

55. teratoma

56. SEMINOMA
 KHÔNG ĐỒNG NHẤT
 ÍT ĐÓNG VÔI
 THƯỜNG DI CĂN HẠCH VÙNG VÀ XƯƠNG
hinhanhykhoa.com

57. NON-SEMINOMA
 KHỐI CHOÁN CHỖ LỚN, BỜ KHÔNG ĐỀU, GIỚI
HẠN KHÔNG RÕ, MẤT LỚP MỠ XUNG QUANH
 50% GIẢM ĐẬM ĐỘ TRUNG TÂM (HOẠI TỬ, XH,
TẠO NANG)

58. U tế bào mầm
hinhanhykhoa.com

59. U TB mầm Nang tuyến ức

60. THOÁT VỊ HOÀNH (MORGAGNI)
hinhanhykhoa.com

61. TRUNG THẤT GIỮA
TRUNG THẤT GIỮA: KQ-PQ, tim, mm
lớn
Hạch phì đại
Phình ĐMC ngực
Lớn ĐM phổi
Nang PQ
Nang màng ngoài tim
Tổn thương khí – phế quản

62. NANG PHẾ QUẢN
 BẨM SINH
 THƯỜNG GẶP NHẤT TRONG BỆNH LÝ NANG TRUNG THẤT
 CÓ THỂ Ở TRUNG THẤT HOẶC TRONG PHỔI
 VỊ TRÍ:
 50% DƯỚI CARINA
 20% CẠNH KHÍ QUẢN
 30% RỐN PHỔI, CẠNH TIM
 CT:
 ĐẬM ĐỘ DỊCH (BẰNG HOẶC CAO HƠN NƯỚC), THẤP,
ĐỒNG NHẤT
 THÀNH MỎNG ĐỀU
 ĐÓNG VÔI (+/-)
 KHÔNG TĂNG QUANG
hinhanhykhoa.com

63. Nang phế quản

64. Nang phế quản
hinhanhykhoa.com

65. Tăng đậm độ dưới carina Nang phế quản

66. DH cổ ngực Nang trung thất sau, nang phế quản
hinhanhykhoa.com

67. NANG MÀNG NGOÀI TIM
 BẨM SINH
 VỊ TRÍ:
 65% GÓC TÂM HOÀNH (P)
 25% GÓC TÂM HOÀNH (T)
 10% RỐN PHỔI, TRUNG THẤT GIỮA
 ĐÔI KHI Ở VỊ TRÍ CAO NHƯ NGÁCH MÀNG NGOÀI TIM NGANG
MỨC ĐOẠN GẦN ĐMC NGỰC VÀ ĐM PHỔI
 ĐẶC ĐIỂM:
 ĐẬM ĐỘ DỊCH, KHÔNG TĂNG QUANG
 HÌNH DẠNG: TRÒN, BẦU DỤC, TAM GIÁC, CÓ THỂ THAY ĐỔI
THEO NHỊP THỞ

68. Nang màng ngoài tim
hinhanhykhoa.com

69. TRUNG THẤT SAU
TRUNG THẤT SAU
Tổn thương thực quản, thoát vị qua khe
thực quản
Nang ruột đôi
Phình ĐMC xuống
U thần kinh
Abscess cạnh sống
Thoát vị màng não phía bên
Tạo huyết ngoài tủy
U NGUỒN GỐC THẦN KINH (90%)

70. U NGUỒN GỐC THẦN KINH
 THƯỜNG GẶP NHẤT CỦA U TRUNG THẤT SAU
 9% UTT Ở NGƯỜI LỚN, 29% UTT TRẺ EM
 GỒM 3 LOẠI:
 45% TỪ TK NGOẠI BIÊN: U BAO DÂY TK, U SỢI TK,
SARCOMA SỢI TK
 U HẠCH GIAO CẢM: U TK HẠCH, U NGUYÊN BÀO TK
HẠCH, U NGUYÊN BÀO TK
 U TẾ BÀO CẬN HẠCH: U HÓA THỤ THỂ, U TB ƯA
CHROME
 NGƯỜI LỚN: THƯỜNG TỪ BAO DÂY TK
 TRẺ EM: THƯỜNG TỪ HẠCH TK
hinhanhykhoa.com

71. U BAO DÂY THẦN KINH
 HÌNH TRÒN, BẦU DỤC
 HÌNH QUẢ TẠ
 LÀM RỘNG HAY BÀO MÒN LỖ LIÊN HỢP
 ĐẬM ĐỘ THẤP: CHỨA MỠ, THÀNH PHẦN NANG HÓA, ĐÔI
KHI GIỐNG NANG BẨM SINH
 TĂNG QUANG: NHIỀU DẠNG, DẠNG VIỀN THƯỜNG GẶP
NHẤT
 VỊ TRÍ:
 CẠNH SỐNG
 THEO ĐƯỜNG ĐI CÁC DÂY TK: X, HOÀNH, QUẶT
NGƯỢC, LIÊN SƯỜN

72. hinhanhykhoa.com

73. Bờ ngoài ĐMC xuống lệch nhiều sang (T) Phình ĐMC chủ xuống

74. Duplication cyst
hinhanhykhoa.com

75.  Nang thực quản đôi (esophageal duplication cyst)
 Mức dịch-dịch với lớp sữa canxi bên dưới

76. Khối mờ cạnh cột sống Abscess cạnh sống
hinhanhykhoa.com

77. TĂNG SINH MÔ TẠO MÁU NGOÀI TỦY XƯƠNG
 Hiếm gặp, nhằm đáp ứng tình trạng thiếu máu nặng, kéo
dài
 Thường gặp ở bệnh nhân Thalassemia, thiếu máu hồng
cầu hình liềm, bệnh hồng cầu hình tròn
 CT: khối choán chỗ cạnh sống hai bên, bờ rõ, nhẵn, phân
múi, đậm độ mô mềm, đôi khi chứa mỡ, bắt thuốc mạnh,
các bè xương thô, phình lớn các xương sườn, tạo xương
mới quanh xương…

78. TĂNG SINH MÔ TẠO MÁU NGOÀI TỦY
XƯƠNG
BN nữ 54 tuổi, bị bệnh hồng cầu hình liềm
hinhanhykhoa.com

79. THOÁT VỊ HOÀNH (BOCHDALEK)

80. TIẾP CẬN KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG
THẤT
 Định vị tổn thương thuộc ngăn trung thất nào?
 Thành phần:
 Chứa dịch?
 Chứa mỡ?
 Đóng vôi?
 Tăng quang?
 Kết hợp nhiều mặt cắt khi cần chẩn đoán phân biệt
 Tuổi, xét nghiệm
hinhanhykhoa.com

81. TỔN THƯƠNG TRẢI DỌC
THEO CHIỀU DÀI TRUNG THẤT
 PHÌNH/BÓC TÁCH ĐMC NGỰC
 CO THẮT TÂM VỊ
 LIPOMATOSIS
 LYMPHOMA

82. KHỐI CHOÁN CHỖ Ở VÙNG GÓC TÂM HOÀNH
(NHỚ “FAT PAD”)
 FAT PAD
 PERICARDIAL CYST
 ADENOPATHY, ANEURYSM (HIẾM)
 DIAPHRAGMATIC MORGAGNI
HERNIA
hinhanhykhoa.com

83. KHỐI CHOÁN CHỖ CHỨA MỠ
(NHỚ “LITHE”)
 LIPOMA, LIPOMATOSIS, LIPOSARCOMA
 INTESTINAL LIPODYSTROPHY (BỆNH WHIPPLE)
 THYMOLIPOMA, TERATOMA
 HERNIAS: thoát vị hoành
 EXTRAMEDULLARY HEMATOPOIESIS: tạo máu
ngoài tủy

84. KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG THẤT DẠNG NANG
 NANG TUYẾN ỨC
 MENINGOCELE
 ABSCESS
 NANG MÀNG NGOÀI TIM
 NANG PHẾ QUẢN
 NANG THỰC QUẢN ĐÔI
(esophageal duplication cyst)
 TERATOMA
 LYMPHANGIOMA
 NANG GIẢ TỤY
 U BAO DÂY THẦN KINH
(SCHWANNOMA)
 DI CĂN HẠCH
 Nang bẩm sinh thường có
hình tròn, giới hạn rõ
 U thoái hóa nang (nhất là
sau xạ, hóa trị) →đậm độ
nang và đặc, thành dày
không đều, nếu thoái hóa
hoàn toàn → giống nang
bẩm sinh
hinhanhykhoa.com

86. hinhanhykhoa.com

88. hinhanhykhoa.com

90. hinhanhykhoa.com

92. meningocele
hinhanhykhoa.com

93. KHỐI CHOÁN CHỖ TRUNG THẤT
CÓ VÔI HÓA DẠNG VỎ SÒ
 SILICOSIS
 SARCOIDOSIS
 PHÌNH MẠCH
 NANG BẨM SINH (NANG PQ, NANG RUỘT
ĐÔI)
 LYMPHOMA ĐÃ ĐIỀU TRỊ

94.  Vôi hóa hạch trung thất dạng vỏ sò trong silicosis
 CĐPB: sarcoidosis, lymphoma đã điều trị
hinhanhykhoa.com

95. TỔN THƯƠNG > 1 NGĂN TRUNG THẤT
 VIÊM TRUNG THẤT, XUẤT HUYẾT, UNG THƯ PHỔI
 CHỨA DỊCH: lymphangioma, viêm trung thất
 CHỨA MỠ: sarcoma mỡ
 MẠCH MÁU: hemangioma

96. Tăng sinh mô mỡ lan tỏa trung thất
hinhanhykhoa.com

97. TRÀN KHÍ TRUNG THẤT

98. VIÊM TRUNG THẤT
Nguyên nhân: sau chấn
thương, sau phẫu thuật hay
nhiễm trùng vùng hầu cổ lan
xuống
Viêm trung thất: thâm nhiễm
mỡ trung thất, tụ dịch khu trú,
có thể có khí, có thể kèm
TDMP, TDMT, hạch phì đại
trung thất
Áp-xe trung thất: các ổ dịch khu
trú có thể có bóng khí, bắt thuốc
viền.
hinhanhykhoa.com

100. BỆNH LÝ ĐMC NGỰC
 PHÌNH ĐMCN
 BÓC TÁCH ĐMCN
 CHẤN THƯƠNG ĐMCN
hinhanhykhoa.com

101. PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ NGỰC
 ĐỊNH NGHĨA: phình mạch là sự giãn khu trú với đường kính
>/=1,5 lần đường kính bình thường, liên quan tất cả các lớp thành
mạch.
 Tăng < 1,5 lần đường kính bình thường →giãn
 BÌNH THƯỜNG: đoạn lên<4cm, đoạn xuống <3cm.

102. PHÂN LOẠI PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ NGỰC
 VỊ TRÍ: đoạn lên, quai, xuống, ngực-bụng
 HÌNH THÁI: thoi, túi
 TÌNH TRẠNG CÁC LỚP THÀNH MẠCH: phình thực sự và giả phình
 NGUYÊN NHÂN: xơ vữa (chiếm 70%) thường gây phình đoạn xuống,
viêm nhiễm, bẩm sinh, chấn thương, rối loạn mô liên kết…
 28% CÓ PHÌNH ĐMC BỤNG ĐI KÈM →KHẢO SÁT CTA NGỰC
BỤNG
hinhanhykhoa.com

103. THEO VỊ TRÍ

104. THEO HÌNH THÁI
DẠNG THOI (FUSIFORM): đa số DẠNG TÚI (SACCULAR): 20%
hinhanhykhoa.com

105. TÌNH TRẠNG CÁC LỚP THÀNH MẠCH
 PHÌNH MẠCH THỰC SỰ: 3 lớp thành mạch còn
nguyên vẹn, thường do xơ vữa ĐM, rối loạn mô liên
kết
 GIẢ PHÌNH: thành mạch bị tổn thương, chỉ được bao
quanh bởi lớp ngoại mạc, mô liên liên kết quanh mạch
máu và máu tụ được tổ chức hoá. Nguyên nhân: chấn
thương, viêm nhiễm…

106. TIẾN TRIỂN-BIẾN CHỨNG
 TĂNG KÍCH THƯỚC #1-1,2mm/năm
 NGUY CƠ BIẾN CHỨNG KHI ĐOẠN LÊN > 6CM,
ĐOẠN XUỐNG > 7CM
 BIẾN CHỨNG (DO TĂNG KÍCH THƯỚC): VỠ, CHÈN
ÉP CẤU TRÚC XUNG QUANH, DÒ ĐMC-PHẾ QUẢN,
DÒ ĐMC-THỰC QUẢN
hinhanhykhoa.com

107. ĐẶC ĐIỂM CT PHÌNH ĐMCN
 GIÃN KHU TRÚ HAY LAN TỎA ĐMCN VỚI
ĐK >/=1,5 LẦN ĐK BÌNH THƯỜNG (ĐK
ĐMCN>4CM →PHÌNH)
 ĐÓNG VÔI NỘI MẠC DẠNG MẢNG HOẶC
CUNG Ở NGOẠI BIÊN
 DÀY THÀNH ĐM
 HUYẾT KHỐI TRONG LÒNG MẠCH MỘT
PHẦN HAY TOÀN BỘ CHU VI
 DH KHÁC: BÀO MÒN XƯƠNG, CHÈN ÉP
CẤU TRÚC XUNG QUANH

108. Phình ĐMC xuống chèn ép phế quản gốc hai bên
hinhanhykhoa.com

109. DẤU HIỆU VỠ PHÌNH MẠCH
 THOÁT THUỐC CẢN QUANG RA
NGOÀI ĐM
 TỤ MÁU TRUNG THẤT
 TRÀN MÁU MÀNG TIM
 TRÀN MÁU MÀNG PHỔI

110. VAI TRÒ CT
 Đường kính lớn nhất túi phình (ĐK trong và ĐK ngoài)
 Hình dạng túi phình
 Liên quan các nhánh của động mạch chủ
 Liên quan các cấu trúc xung quanh: phế quản, thực quản
 Có huyết khối lòng mạch không (mural thrombus= intraluminal
thrombus) (nhất là bệnh nhân có triệu chứng tắc mạch ngoại biên).
 Có mảng xơ vữa đóng vôi không
 Các mạch máu quan trọng khác: mạch vành (đóng vôi), động mạch liên
sườn nuôi tủy sống tại phần ngực thấp-thắt lưng cao.
 Biến chứng
hinhanhykhoa.com

111. HUYẾT KHỐI LÒNG MẠCH
 BỜ TRƠN LÁNG, HÌNH LIỀM HOẶC ĐỒNG TÂM KÈM
XƠ VỮA ĐÓNG VÔI Ở NGOẠI BIÊN.
 HUYẾT KHỐI VÀ MẢNG XƠ VỮA THƯỜNG Ở NGOẠI
BIÊN CỦA LÒNG MẠCH, ĐẬM ĐỘ THẤP, NẰM GẦN VỀ
PHÍA LÒNG MẠCH SO VỚI MẢNG ĐÓNG VÔI.
 Bề dày mảng xơ vữa tăng > 4mm và mảng xơ vữa loét tăng >
2mm → tăng nguy cơ đột quỵ và là chỉ điểm của bệnh mạch
vành.

112. KỸ THUẬT HẬU XỬ LÝ/MDCT
 Multiplanar reformation (MPR), đặc biệt kỹ thuật curved
planar reformation: đo kích thước chính xác, đánh giá huyết
khối, bóc tách đi kèm
 Maximum intensity projection (MIP) và tái tạo 3 chiều → có
giá trị rất hạn chế
hinhanhykhoa.com

113. MPR Tái tạo 3 chiều

114. BÓC TÁCH ĐMC NGỰC
 ĐN: là bong tiến triển các lớp
thành mạch, thường do máu chảy
vào vết rách của lớp nội mạc và
phần trong của lớp trung mạc.
 Vị trí vết rách nội mạc gọi là “lỗ
vào bóc tách” (thường trên van
ĐMC hoặc dưới chỗ xuất phát
ĐMC dưới đòn trái)
hinhanhykhoa.com

115. TIẾN TRIỂN
 Bóc tách thường dọc theo thành mạch
hướng ra xa, đôi khi hướng về gần →bóc
tách ngược dòng
 Tạo thành hai hay nhiều lòng mạch phân
cách nhau bởi lớp màng mới bong ra:
lòng thật chứa lớp nội mạc bình thường,
lòng giả mới hình thành trong lớp áo
giữa.
 Vết rách mới trên màng mới bong cho
phép thông nối giữa hai lòng → vị trí “đi
vào lại”

116. NGUYÊN NHÂN
 Thường kết hợp bệnh lý cao huyết áp
 Chấn thương
 Do thủ thuật
 Có/không kết hợp phình ĐMCN
hinhanhykhoa.com

117. (Ascending aortic)
PHÂN LOẠI BÓC TÁCH ĐMCN
Stanford A: phẫu thuật, can thiệp nội mạch
Stanford B: điều trị nội

118. DẤU HIỆU BÓC TÁCH ĐMCN/CT
 CT KHÔNG CẢN QUANG: đóng vôi lớp nội mạc bị đẩy
vào trong, máu đông trong lòng giả có đậm độ cao.
 CT CÓ CẢN QUANG:
 LÁ NỘI MẠC (intimal flap): đường giảm đậm độ nằm giữa
hai lòng mạch
 HAI LÒNG: lòng thật và lòng giả
 Cần xác định vị trí lỗ vào bóc tách → kế hoạch điều trị
hinhanhykhoa.com

119. PHÂN BIỆT LÒNG THẬT VÀ LÒNG GIẢ
 LÒNG THẬT: liên tục với phần không bị bóc tách,
nhỏ hơn lòng giả, tốc độ máu chảy nhanh hơn nên đậm
độ thuốc cản quang cao hơn trong lòng giả
 LÒNG GIẢ: dấu hiệu mỏ chim, mạng nhện

120. Vai trò MDCT
 ĐO CÁC CHỈ SỐ: CHIỀU DÀI, ĐƯỜNG KÍNH
LÒNG THẬT, LÒNG GIẢ.
 LIÊN QUAN VỚI CÁC ĐỘNG MẠCH CẤP MÁU
CHO CÁC CƠ QUAN SỐNG CÒN. KHOẢNG
CÁCH TỪ LỖ VÀO BÓC TÁCH ĐẾN CHỖ PHÂN
NHÁNH CỦA CÁC ĐỘNG MẠCH ĐÓ.
hinhanhykhoa.com

121. Intimal flap trong lòng mạch trước và sau tiêm cản quang

122. Stanford A
hinhanhykhoa.com

123. Lòng thật: hình liềm, đậm độ cao hơn, liên tục với lòng mạch ở vị trí không bóc tách.
Lòng giả: cobweb sign (DH mạng nhện, nhiều dải giảm đậm độ), beak sign (DH mỏ chim) có dạng hình
chêm, đậm độ thấp hơn, đường kính lớn hơn, không liên tục với lòng mạch bình thường.

124. Huyết khối thành (mural thrombus = intraluminal thrombus): bám theo chi vi của lòng mạch, bờ
trong không đều, đóng vôi điển hình ở ngoại biên.
Bóc tách với huyết khối trong lòng giả: hình xoắn ốc, bờ trong trơn láng, đóng vôi bị đẩy vào
trong lòng mạch.
hinhanhykhoa.com

125. dấu hiệu “mạng nhện”

126. Bóc tách các nhánh của quai ĐMC
hinhanhykhoa.com

127. Phình + bóc tách ĐMC
xuống, biến chứng vỡ
phình với dấu thoát
mạch (mũi tên trắng)
Curved MPR 3D volume rendering

128. CHẤN THƯƠNG ĐMCN
 DẤU HIỆU TRỰC TIẾP:
 Rách nội mạc
 Bóc tách ĐM hay tụ máu trong thành mạch
 Bất thường đường bờ hay trong lòng ĐMC
 Huyết khối trong lòng mạch
 Giả phình
 Giả hẹp ĐM
 Thoát thuốc cản quang ra ngoài mạch máu
 DẤU HIỆU GIÁN TIẾP: tụ máu trung thất, thay đổi cấu trúc mỡ
trung thất
hinhanhykhoa.com

129. RÁCH ĐỘNG MẠCH CHỦ XUỐNG

130. hinhanhykhoa.com