Παρουσίαση σε προπτυχιακούς φοιτητές του Ο.Π.Α., στο πλαίσιο του μαθήματος "Eιδική Διδακτική Οικονομικών Επιστημών", με καθηγήτρια την κα Βασιλική Μπρίνια.

1. Η ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
MIA ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΚΑΙ
ΜΑΘΗΣΗΣ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
Ο.Π.Α. - 3/4/14
ΝΗΣΤΙΚΑΚΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ-ΠΕ06 1Ο ΓΕ.Λ. ΒΥΡΩΝΑ

2. Ένα μικρό εισαγωγικό….
Οι προτάσεις που ακολουθούν δεν αντιπροσωπεύουν τις επίσημες οδηγίες σε όλα
τα σημεία τους. Αποτελούν προσωπικές απόψεις βάσει ατομικών εμπειριών και
αναφορών συναδέλφων που έχουν αναλάβει το μάθημα.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές της θεωρίας πάντα
μετασχηματίζονται και προσαρμόζονται στα μαθησιακά περιβάλλοντα που τις
εφαρμόζουν. Η μέθοδος project εισήχθηκε το 2011, ως νεωτερισμός ενός
εκπαιδευτικού συστήματος που βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με τη
θεωρητική προσέγγιση και τις εκπαιδευτικές πρακτικές στις οποίες θεμελιώνεται.
Τα προβλήματα συνεχίζουν να υφίστανται , για αυτό το λόγο το μοίρασμα
κάποιων χρήσιμων πρακτικών είναι συνήθως ευπρόσδεκτο.
Τέλος, τα πνευματικά δικαιώματα των εικόνων που χρησιμοποιώ στις διαφάνειες
δεν μου ανήκουν. Εντοπίστηκαν στον ιστό με ασφαλή αναζήτηση και αποτελούν
πνευματική ιδιοκτησία των δημιουργών τους.

3. Σχεδιασμός και χρονοδιαγράμματα
«Αρχή, το ήμισυ του παντός»
 Σχεδιάστε το Οργανόγραμμα και το ημερολόγιο πριν την πρώτη
συνάντηση και υπολογίστε ακριβώς τις συναντήσεις ολομέλειας
αν αφαιρέσετε:
 πρόβες για την Παρουσίαση
 οδηγίες για τον αρχικό σχηματισμό ομάδων και την έρευνα
 συγκέντρωση ατομικών και ομαδικών καταγραφών
 συγγραφή τελικής εργασίας ή άλλων τελικών προϊόντων
 κάποια ημέρα που πιθανόν να χαθεί άνευ πρότερου σχεδιασμού
 https://www.youtube.com/watch?v=YWh0act_9HE Ψηφιακό εργαλείο σχεδιασμού
οργανογράμματος ερευνητικής εργασίας

4. Αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας. Αν και
υποστηρίζεται η ελεύθερη περιήγηση και επιλογή πηγών
από τους μαθητές, δεν ξεχνάμε ότι:
 οι μαθητές δεν γνωρίζουν κριτήρια αξιολόγησης και
διασταύρωσης πηγών
 συχνά διαπιστώνεται απουσία προηγούμενης εμπειρίας ή
μικρής κλίμακας εξοικείωση
 υπάρχουν χρονικοί περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν
σοβαρά υπόψη
 Το γνωστικό επίπεδο είναι συχνά δυσανάλογο με τις
απαιτήσεις των αναθέσεων
Έρευνα

5.  Διεξάγετε μια πρώτη έρευνα για το θέμα σας και εντοπίστε τις
θεματικές και τις πηγές που φαίνονται πιο σχετικές, αντικειμενικές και
αξιόπιστες.
 Ομαδοποιείστε πηγές που αφορούν σε ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα, μεγάλα εκπαιδευτικά portal, έγκυρες εφημερίδες,
επιστημονικά περιοδικά, βιογραφίες, ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες
κ.τ.λ. ⇾ Θα παράσχουν ένα πρώτο χάρτη πλοήγησης, που θα
τροφοδοτήσει εσάς και τα παιδιά με τις αρχικές γνώσεις για το θέμα, θα
περιορίσει τη σύγχυση και εν τέλει το copy-paste.
 Επιλέξτε και προτείνετε συγκεκριμένες στην ολομέλεια και στις
υποομάδες. Θα προλάβει πολλά προβλήματα που προκύπτουν σε άλλη
περίπτωση.
Έρευνα-συνέχεια

6.  Σκεφτείτε και καταγράψτε καλές ερωτήσεις κατεύθυνσης για κάθε
ομάδα χωριστά και μοιράστε τα φυλλάδια εγκαίρως. Εναλλακτικά, αν
επιτρέπει ο διαθέσιμος χρόνος, δημιουργήστε από κοινού με τους
μαθητές καίριες ερωτήσεις κατεύθυνσης.
Η συγκεκριμένη τακτική:
 Θα οριοθετήσει την έρευνα
 θα περιορίσει το χαμένο χρόνο
 Θα ελαττώσει τη σύγχυση που επιφέρει η ασάφεια και οι γενικότητες
 θα θεμελιώσει την καλή εφαρμογή δεξιοτήτων κριτικής σκέψης.
Γενικότερα, θα δράσει ως χάρτης πλοήγησης σε ένα πιο ξεκάθαρο
προορισμό
http://ellhnes.pbworks.com
Κεντρικό Ερώτημα-Ερωτήσεις Κατεύθυνσης

7. Τι είναι η μέθοδος project; Συζήτηση ως εισαγωγική
δραστηριότητα
 Θέστε το ερώτημα διερευνώντας τις γνώσεις
τους για τη συγκεκριμένη μέθοδο μάθησης
βασίζοντας την απάντηση σε προηγούμενη
εμπειρία .
 Αν η απάντηση είναι θετική, ζητάμε να
μοιραστούν την εμπειρία τους και τα όποια
θετικά ή αρνητικά της.
 Αν δεν υπάρχει προηγούμενο, ενημερώνουμε για
τα βασικά στοιχεία με σαφή τρόπο, όπως η
προβολή ολοκληρωμένης εργασίας στο
διαδίκτυο.
 https://vimeo.com/47380295
 https://www.youtube.com/watch?v=LMCZvGesRz8

8. Εισαγωγή θέματος-Κινητοποίηση
Οργανώστε
 Δραστηριότητα καταιγισμού ιδεών. Π.χ. Το θέμα σας είναι:
«Η Αθήνα - μια λειτουργική πόλη?»
Φτιάξτε ένα σχήμα τύπου Spidergram και αρχίστε να προσθέτετε λέξεις ή
φράσεις σχετικές με τον τίτλο, ανάλογα με τις απαντήσεις των μαθητών.
 Πολλές από αυτές τις λέξεις θα ανοίξουν δρόμους για τα υποθέματα που
θα επιλεγούν και θα δώσουν ιδέες για τον τρόπο προσέγγισης και την
έρευνα. Επίσης είναι μια καλή ευκαιρία να εξερευνήσετε τις όποιες
γνώσεις των μαθητών για το θέμα και να ξεκινήσετε από εκεί,
ομαδοποιώντας κατάλληλα και κάνοντας τις απαραίτητες επιλογές.
 Αν οι συμμετοχές είναι περιορισμένες σημαίνει ότι η υπάρχουσα γνώση
είναι εξίσου περιορισμένη, άρα η καθοδήγηση που θα δώσετε θα πρέπει
να είναι πολύ δομημένη και οι απαιτήσεις μικρότερης εμβέλειας.

9. Καταιγισμός Ιδεών ως εισαγωγική δραστηριότητα
ΑΘΗΝΑ
ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
ΦΥΣΙΚΟ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
ΥΓΕΙΑΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-
ΚΤΙΡΙΑ

10. Προσεκτικά επιλεγμένα βίντεο, ταινίες ή MP3 μπορούν να
κινητοποιήσουν τους μαθητές και να παράσχουν τις απαραίτητες
πληροφορίες για τη θεματική ενότητα προς διερεύνηση.
https://vimeo.com/47380295
Οπτικοακουστικά Μέσα- εισαγωγική δραστηριότητα

11.  Διασύνδεση Σχολείου-πραγματικού κόσμου
 Παροχή εξειδικευμένων πληροφοριών – στοιχείων
 Κινητοποίηση
 Διεύρυνση θεματικής και δραστηριοτήτων
Πρόσκληση Ειδικού/ Μέλους ευρύτερης κοινότητας ως
εισαγωγική δραστηριότητα

12.  Ζητήστε από τους μαθητές να φέρουν ντοσιέ με
διαφάνειες ή φάκελο στον οποίο θα
καταχωρούνται τα φυλλάδια, οι εργασίες τους και
ό,τι άλλο τους αφορά. Επιμείνετε σε αυτό, θέτοντας
την οργάνωση υλικού και τη συνέπεια στην
παράδοση των εργασιών πρωταρχικό παράγοντα
στην αξιολόγησή τους.
 Χωρίς την κατάλληλη πρόβλεψη, σύντομα θα έχετε
να ταξινομήσετε έναν όγκο υλικού που θα
δημιουργήσει άγχος και περιττά προβλήματα.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ

13.  Καθορίστε ένα συγκεκριμένο τρόπο παράδοσης των
εργασιών. π.χ. «Έγγραφα τύπου Microsoft Word, με
γραμματοσειρά 12 και 14 τίτλου»
 Ενθαρρύνετε τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων με
ενσωμάτωση εικόνων, γραφικών, ήχου, βίντεο και
υπερσυνδέσμων, που θα βοηθούν τον αναγνώστη να
σχηματίσει πληρέστερη εικόνα του θέματος και θα ενισχύει
ισχυρισμούς και διαπιστωμένα συμπεράσματα.
 Κάνετε συχνό και τακτικό έλεγχο υλικών.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ

14.  Μοιράστε τα φυλλάδια ατομικής καταγραφής (ατομικά ημερολόγια)
και ομαδικής καταγραφής και αρχικά ζητήστε να συμπληρωθούν
εντός τάξης. Θα διαπιστώσετε ότι την πρώτη φορά θα ζητηθούν
πολλές διευκρινίσεις και θα χρειαστούν σαφείς οδηγίες για την ορθή
συμπλήρωση των στοιχείων.
 Ελέγξτε τα πριν τα παραλάβετε και συνεχίστε την καθοδήγηση και στις
επόμενες συναντήσεις. Ο αναστοχαστικός χαρακτήρας των
πληροφοριών θα εξυπηρετήσει τη διαδικασία σε πολλά επίπεδα,
μεταξύ αυτών της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας στα υπόλοιπα
μέλη και στον υπεύθυνο καθηγητή.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ

15. Όνομα Ομάδας
Όνομα Μαθητή/τριας
Ημερομηνία
Χώρος
Δραστηριότητες
1. 3.
2. 4.
Τι μου φάνηκε ενδιαφέρον
Τι με δυσκόλεψε
Κάτι καινούριο που έμαθα
Μερικές σκέψεις/συναισθήματα
Τι έχω να κάνω για την επόμενη
συνάντηση
Παράδειγμα ατομικού/ομαδικού φυλλαδίου
καταγραφής
Όνομα ομάδας
Όνομα συντάκτη
Ημερομηνία
Χώρος
Έρευνα
Εργασίες που υποβλήθηκαν
Εργασίες που αναμένονται
Τι καταφέραμε
Τι χρειάζεται βελτίωση/αλλαγή

16. Αν πιστεύετε ότι είναι χρήσιμο, μπορείτε να ξεκινήσετε
ρωτώντας τι περιμένουν από αυτή τη συνεργασία και πώς την
έχουν στο μυαλό τους.
Τόσο για τον εκπαιδευτικό όσο και για τους μαθητές, η
συνεργατική μέθοδος είναι ένας νεωτερισμός ξένος ως προς τον
παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας μέσα στην τάξη. Έχουμε
συνηθίσει να δουλεύουμε ατομικά και να παίρνουμε
αποκλειστική ευθύνη για τις αποφάσεις μας. Η λογοδοσία σε
άλλους με τους οποίους καλούμαστε να συνεργαστούμε για
κοινά αποτελέσματα και στόχους, όπως και το κάλεσμα για
συλλογική προσπάθεια, θα θέσει πολλά προβλήματα και
προκλήσεις, ειδικά στην αρχή.
Προσδοκίες – Κανόνες

17. Αναδείξτε:
 το θέμα των κανόνων καλής συνεργασίας και
 το θέμα της λογοκλοπής
ως ζητήματα ύψιστης σημασίας που θα συζητηθούν και
θα λειτουργήσουν ως κριτήρια αξιολόγησης ανάμεσα στα
άλλα κριτήρια που θα ληφθούν υπόψη και θα δοθούν
στους μαθητές, γνωστοποιώντας προσδοκίες και στόχους
εξ αρχής.
Προσδοκίες – Κανόνες

18. Ένα καλό ψηφιακό εργαλείο ελέγχου λογοκλοπής
είναι το: http://smallseotools.com/plagiarism-
checker/. Κάνετε αντιγραφή και επικόλληση στο
τετράγωνο που παρουσιάζεται αποσπάσματα από
τις υποβαλλόμενες εργασίες και βλέπετε σε
δευτερόλεπτα τις πηγές αντιγραφής και τα
ποσοστά αυθεντικότητας των περιεχομένων.
Υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να ξεφύγει ο
«αντιγραφέας»…
Έλεγχος αυθεντικότητας

19. Σχετικά με το θέμα των κανόνων, η λέξη συμβόλαιο ηχεί μάλλον δυσάρεστα
στους περισσότερους από εμάς, επομένως η λέξη ‘Συμφωνία’ ή η φράση
‘Κανόνες Καλής Συνεργασίας’ είναι μια εναλλακτική πρόταση που μπορεί να
χρησιμοποιήσετε για να οριοθετήσετε στάσεις και συμπεριφορές. Ως
συντονιστές της ολομέλειας, εσείς γνωρίζετε καλύτερα από όλους το
δυναμικό που έχετε διαθέσιμο, το κλίμα που διαμορφώνεται και τους
χειρισμούς που είναι πιο αποτελεσματικοί σε κάθε φάση της διαδικασίας.
Μερικές προτάσεις είναι:
Υποσχόμαστε:
 να ακούμε ο ένας τον άλλον με σεβασμό.
 να τηρούμε τις ημερομηνίες παράδοσης.
 να μοιραζόμαστε ιδέες, υλικά, πηγές ή πληροφορίες που μπορεί να βοηθήσουν τα
υπόλοιπα μέλη της ομάδας μας.
 να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να επιτύχουμε τους στόχους μας,
παίρνοντας προσωπική ευθύνη για τις αποφάσεις και τις πράξεις μας.
‘Κανόνες Καλής Συνεργασίας’

20.  Υπάρχουν πολλοί τρόποι χωρισμού της ολομέλειας.
Μπορεί να αποφασίσετε να χωρίσετε τους μαθητές με τυχαίο τρόπο
(π.χ. σύμφωνα με την ημερομηνία γενεθλίων) ή βάσει των
ενδιαφερόντων που εκφράζονται για τα υπο-θέματα, με στόχο να
αναμειχθούν όλοι με όλους.
 Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα χωρισμού βάσει προσωπικών επιλογών.
Η τυχαία διαμόρφωση ή η διαμόρφωση βάσει ενδιαφερόντων
διασφαλίζει την ανάμειξη όλων και την αλληλεπίδραση μεταξύ όλων.
Οφείλετε, όμως, να χειριστείτε πιθανές εντάσεις που θα προκύψουν
στην αρχή, αν οι μαθητές επιμείνουν να συνεργαστούν με φίλους τους.
http://www.learnmanagement2.com/formingnormingstormingperformingbrucetuckman.html
Διαμόρφωση των υπο-ομάδων

21.  Μόλις γίνει η διαμόρφωση, ζητήστε από τους μαθητές να ανταλλάξουν
στοιχεία επικοινωνίας μέσα στις ομάδες τους και να επιλέξουν ένα
όνομα (παρατσούκλι) που θα τη χαρακτηρίζει. Επιπλέον, μοιραστείτε τα
δικά σας στοιχεία επικοινωνίας και τονίστε στους μαθητές πως θα
είστε διαθέσιμος για όποιο ερώτημα ή δυσκολία προκύψει.
 Επιπλέον, αν χρησιμοποιηθεί κάποιου είδους συνεργατική πλατφόρμα
και άλλα ψηφιακά εργαλεία (π.χ. Edmodo, Pbwiki) εξερευνήστε
επιμελώς:
1. Τις δυνατότητες που παρέχουν στους χρήστες
2. Την ασφάλεια πρόσβασης και περιεχομένων
3. Τις υπάρχουσες γνώσεις των μαθητών στην τεχνολογία
και θέστε κανόνες χρήσης από την αρχή.
Επικοινωνία μελών-συντονιστή

22. Είθισται να ανατίθεται σε όποιον το επιθυμεί ο
ρόλος του «αρχηγού» και στους υπόλοιπους η
λειτουργία ως απλά μέλη. Αυτό συχνά καταλήγει
σε προβλήματα που προκύπτουν από αδράνεια
των μελών και αντιδράσεις από τον υπεύθυνο που
εκφράζει παράπονα και κριτική για τη στάση των
υπόλοιπων.
Ανάθεση ρόλων στα μέλη

23. Πρόταση για ανάθεση ρόλων :
 Συντονιστής: Συντονίζει τα μέλη στη συζήτηση, συμπληρώνει τα ομαδικά φυλλάδια, αναφέρει στον υπεύθυνο καθηγητή τυχόν
προβλήματα και ελλείψεις, δίνει ανατροφοδότηση για το συλλογικό προϊόν της ομάδας του, καθοδηγεί τα μέλη ως προς τα
χρονοδιαγράμματα και τις ημερομηνίες κ.α.
 Γραμματέας: Συλλέγει τετράδια, ατομικά φυλλάδια ή συμπληρωμένα ερωτηματολόγια, κρατά σημειώσεις για τα τεκταινόμενα
στην τάξη, συντάσσει και φυλάσσει λίστες και καταστάσεις που αφορούν στην ομάδα του, (π.χ. κατάσταση μαθητών για μια
εξωτερική εκδήλωση που απαιτεί χρήματα) και πληκτρολογεί έγγραφα, όπως ερωτήσεις για μία συνέντευξη που θα διεξαχθεί και
τις σχετικές απαντήσεις που θα δοθούν και ό,τι άλλο σκεφτείτε ως απαραίτητο εσείς.
 Παρουσιαστής: Αναφέρει στην ολομέλεια ό,τι αφορά στην πορεία των εργασιών της ομάδας του, παρουσιάζει το υλικό που
υποβάλλεται ή τις κοινές αποφάσεις των μελών και είναι υπεύθυνος για την τελική παρουσίαση, αν αποφασιστεί να γίνει με
αφήγηση.
 Τεχνοκράτης: Ένας μαθητής που χειρίζεται καλά τον υπολογιστή και προγράμματα όπως το movie maker ή διάφορα ψηφιακά
εργαλεία μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος καθ’ όλη τη διαδικασία. Συγκεκριμένα, είναι δυνατό να εντοπίσει αξιόπιστες
ψηφιακές πηγές που θα μοιραστεί με τον υπεύθυνο καθηγητή και τα άλλα μέλη, να αναλάβει το ανέβασμα των υποβαλλόμενων
εργασιών στην πλατφόρμα ή στην ιστοσελίδα που θα κατασκευαστεί, να κατεβάσει οπτικοακουστικό υλικό και να το επεξεργαστεί
ανάλογα ή να αναλάβει την τελική παρουσίαση και τα τυχόν ψηφιακά προϊόντα που θα δημιουργήσουν οι μαθητές. Επίσης,
μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στην αίθουσα των υπολογιστών ως αρωγός στα υπόλοιπα μέλη και στον ίδιο τον υπεύθυνο
καθηγητή.
 Ελεγκτής ή επόπτης: Επιβλέπει τη διαδικασία ως προς τους χρόνους ανάθεσης, τις δυνατότητες επικοινωνίας μεταξύ των μελών
εκτός τάξης (π.χ. ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), την κατανόηση ή τη σύγχυση που μπορεί να προκύψουν από τις αναθέσεις, αναφέρει
τυχόν απουσίες μελών στις συναντήσεις εντός και εκτός σχολείου ή κενά που προκύπτουν από αδράνεια ή ασυνέπειες διαφόρων
μορφών από τα μέλη.
Ανάθεση ρόλων μελών

24. Σημαντική υπόμνηση:
Αν ανατεθούν ρόλοι, επιβάλλεται να γίνουν εξαρχής
σαφή τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις που
συνεπάγονται αυτοί οι ρόλοι.
Επομένως, η απλή ανάθεση χωρίς διακριτές
αρμοδιότητες στο κάθε μέλος θα αποβεί
αναποτελεσματική, εφόσον θα επιφέρει σύγχυση και
εν τέλει παραίτηση.
Ανάθεση ρόλων μελών

25. Παρουσίαση επί μέρους αναθέσεων
Η τακτική παρουσίαση των υποβληθέντων εργασιών και η συζήτηση τόσο για
το περιεχόμενο όσο και για την ποιότητα των πηγών που χρησιμοποιήθηκαν
είναι ιδιαίτερα σημαντική για πολλούς λόγους όπως:
 Εξασκούνται όλοι στην ενεργητική ακρόαση και στο διάλογο με
επιχειρήματα, δεξιότητες νευραλγικής σημασίας για κάθε ποιοτική
επικοινωνιακή εμπειρία.
 Αναδεικνύεται ο σημαντικός παράγοντας του μοιράσματος και της
πολιτισμένης ανταλλαγής απόψεων και ιδεών τόσο για την προσωπική
συμβολή στη διαδικασία όσο και για τα συλλογικά αποτελέσματα.
 Όλοι ενθαρρύνονται να δώσουν και να πάρουν ανατροφοδότηση,
εκφράζοντας την άποψή τους ελεύθερα, για αυτό το λόγο προτείνεται να
συμμετέχουν όλοι, με τη σειρά του ο καθένας (κύκλος φωνών, δομημένη
συμμετοχή).

26. Μέγεθος γραπτής εργασίας : 40.000 λέξεις ανά
ομάδα.
Αν υπάρχουν 5 υποομάδες, η κάθε μια οφείλει να
παραδώσει 8.000 λέξεις και αντιστοίχως από 2. 000
λέξεις κάθε μέλος, αν η σύνθεση είναι τετραμελής ή
1.600 αν είναι πενταμελής.
Σε αυτό το σημείο αναφέρω δύο σημαντικές τακτικές,
που διευκολύνουν τόσο τα βήματα όσο και το τελικό
αποτέλεσμα.
Απαιτήσεις γραπτής ανάθεσης

27.  Μία καλή πρακτική που θα απέτρεπε πιθανή σύγκρουση με τους μαθητές και άγχος
από μέρους σας είναι η μερική σύνθεση της εργασίας εντός τάξης. Για
παράδειγμα, παρακολουθήσατε δύο σύντομα βίντεο σχετικά με το θέμα σας ή
διαβάσατε αποσπάσματα βιβλίων ή άρθρα σχετικά με το θέμα σας. Δώστε στα
παιδιά την εντολή να γράψουν μια σκιαγράφηση ενός χαραχτήρα ή μια αναφορά
στα κεντρικά σημεία με συγκεκριμένο αριθμό λέξεων σε ορισμένο χρόνο. Αν μία
σελίδα Α4 περιέχει περίπου 500 λέξεις και σας γράψουν από 250 ή 300 σε τρεις
συναντήσεις, έχει ολοκληρωθεί η παραδοτέα ανάθεση κατά το ήμισυ. Προσθέστε
και το κομμάτι των παραθέσεων, όσο επιτρέπεται (30%), και είστε σε καλό δρόμο.
 Αν οργανώσετε κάποια επίσκεψη σε εξωτερικό χώρο ή εκδήλωση στο χώρο του
σχολείου (βιωματικός παράγοντας της εργασίας), οι εντυπώσεις από το γεγονός, οι
απαντήσεις στις ερωτήσεις της συνέντευξης, που δύναται να τις εκμεταλλευτείτε με
διαφορετικούς τρόπους και η περιγραφή προσώπων και δραστηριοτήτων είναι
πιθανό να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των υποχρεώσεων παραγωγής γραπτού
λόγου, ενώ αποτελούν καλό κίνητρο ανάμεσα στα άλλα θετικά τους στοιχεία.
Απαιτήσεις τελικού προϊόντος-γραπτή ανάθεση

28. Τελικά Προϊόντα
Ενδέχεται να έχουν ποικίλες μορφές και
διαφορετικά επίπεδα δυσκολίας. Ανταποκρίνονται
σε ειδικά ενδιαφέροντα, ικανότητες και μαθησιακά προφίλ.
•Ιστοσελίδα, διαδικτυακό ημερολόγιο (blog)
•Γραπτή εργασία
•Εφημερίδα, περιοδικό
•Συναυλία
•Μακέτα
•Ταινία μικρού μήκους – ντοκιμαντέρ
•Θεατρική Παράσταση
•Έκθεση (Φωτογραφίας, ζωγραφικής ή άλλου τύπου εκθεμάτων)
•Κολάζ
•Αφίσα
•Ψηφιακή ιστορία (κόμικ, παραμύθι)
•Εικονογραφημένο Βιβλίο σε έντυπη μορφή
•Ποιητική Συλλογή
• Παζάρι με φιλανθρωπικό σκοπό
•Συμμετοχή σε εθελοντική δραστηριότητα κοινωφελούς σκοπού

29. Υπουργική Εγκύκλιος
 "Τα κριτήρια αξιολόγησης του ερευνητικού έργου κάθε μαθητικής
ομάδας αφορούν:
 (α) στην ερευνητική διαδικασία που ακολούθησε η ομάδα,
(β) στο περιεχόμενο της ερευνητικής εργασίας,
(γ) στη γλώσσα και τη δομή της ερευνητικής έκθεσης και
(δ) στον τρόπο της δημόσιας παρουσίασης της ομαδικής εργασίας.
Τα κριτήρια της «ερευνητικής διαδικασίας» και του
«περιεχομένου» αξιολογούνται με συντελεστή βαρύτητας 30% το
καθένα, ενώ τα δύο επόμενα («γλώσσα/δομή» και «παρουσίαση»)
με συντελεστή 20% το καθένα."
Αξιολόγηση

30. Κριτήρια αξιολόγησης (rubrics)
Ένας σημαντικός στόχος είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς και συγκεκριμένου
πλαισίου αναφοράς.
 Εφόσον τα επίσημα κριτήρια είναι γενικής αναφοράς, κατασκευάστε ένα
προσωπικό πίνακα κριτηρίων αξιολόγησης που να περιλαμβάνει όλα τα κεντρικά
σημεία ενδιαφέροντος.
 Δεν ξεχνάμε πως η αξιολόγηση είναι τόσο τελική (βάσει επίσημης οδηγίας και
τελικού αποτελέσματος) όσο και διαμορφωτική δηλ. συνεχές και αναπόσπαστο μέρος
της διαδικασίας από την αρχή έως το τέλος της.
 Οι μαθητές πληροφορούνται εξ αρχής τις προσδοκίες όπως και τα κριτήρια της
αξιολόγησής τους ενώ ο καθηγητής διαθέτει σαφή μέτρα και σταθμά βάσει των οποίων
λαμβάνει τις αποφάσεις του τόσο στην παροχή ανατροφοδότησης όσο και στην τελική
αξιολόγηση. Για παράδειγμα, αν κριτήριό μου είναι η αυθεντικότητα περιεχομένου ή ο
χρόνος παράδοσης, οι καταγραφές που θα γίνουν θα καθορίσουν σχεδόν από μόνες
τους το αποτέλεσμα της τελικής εκτίμησής μου. Ταυτόχρονα ενημερώνουν το μαθητή
για τις προσδοκίες μου από μέρους του και τον τρόπο που θα αξιολογηθεί η συμβολή
του στην πραγματοποίησή τους. Εν τέλει, απομένει ελάχιστος χώρος για ασάφειες και
αντιρρήσεις επί της τελικής αξιολόγησης.

31. Ονοματεπώνυμο
μαθητή-όνομα
ομάδας
Ποσοστό
αυθεντικού
περιεχομένου
Ημερομηνία
παράδοσης Α’
ανάθεσης
Ημερομηνία
παράδοσης Β’
ανάθεσης
Ημερομηνία
παράδοσης
τελικού
προϊόντος
•Ποιότητα
Περιεχομένου
•Μέγεθος
•Πολυτροπικό-
τητα
Χρήση ποικίλλων
πηγών έρευνας
Συμμετοχή σε
δραστηριότητες
εκτός τάξης
Συμμετοχή σε
ενδοσχολικές
δραστηριότητες
•Συζητήσεις
•Επισκέψεις
•Καταγραφές
Συνεργασία-
υπευθυνότητα –
θετική στάση
Ανταπόκριση στα
μηνύματα
Συμπλήρωση
ημερολογίων
Παράδοση
ημερολογίων
Τελική Παρουσίαση Σύνολο:
Πρότασηκαταγραφής
31

32. Αυτοαξιολόγηση και Αξιολόγηση Ομάδας
 http://bit.ly/1knDBoS Παράδειγμα εγγράφου
 http://bit.ly/1gkjd45 Ψηφιακό εργαλείο για
έκφραση απόψεων/σκέψεων, ανακοινώσεις
http://padlet.com/
 http://bit.ly/1s2iu0U Ψηφιακό εργαλείο για
παιχνίδια και δημοσκοπήσεις
http://www.classtools.net/
 http://bit.ly/1fk7LJM Ψηφιακό εργαλείο
μαγνητοφώνησης φωνής http://vocaroo.com/
 https://tricider.com/en/brainstorming/iq9q
ψηφιακό εργαλείο δημοσκοπήσεων
https://tricider.com
 https://www.easypolls.net/ ψηφιακό εργαλείο
δημοσκοπήσεων
Καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας
οι μαθητές συνίσταται να αξιολογούν
τις δραστηριότητες στις οποίες
συμμετείχαν, την προσωπική τους
συμβολή και τη συμβολή των
υπόλοιπων μελών της ομάδας τους.
Κατά αυτόν τον τρόπο, η προσέγγιση
γίνεται ενεργητική, δημιουργική και
εποικοδομητικά αναστοχαστική.
Ένας τρόπος για την επίτευξη αυτών
των στόχων είναι και η χρήση
ψηφιακών εργαλείων . Δίπλα,
παρέχονται παραδείγματα
προσωπικής χρήσης και εφαρμογής.

33. Οργάνωση Σχολικής Μονάδας
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
 Κατανομή Πόρων-Υλικοτεχνική υποδομή
 Συντονισμός: Υπεύθυνων καθηγητών, Γενικού Συντονιστή, Διεύθυνσης,
Φορέων
 Οργανόγραμμα
 Έγγραφα γονικής συναίνεσης, παροχής άδειας εξόδου/εισόδου στο σχολείο/
(Προετοιμασία ένα μήνα πριν την εκδήλωση/ εξασφάλιση πόρων)
 Δυνατότητα Επαφών με γονείς, εξωσχολικούς φορείς και κοινοτικούς
παράγοντες
Σχέσεις
 Μελών Εκπαιδευτικού και Διοικητικού προσωπικού
 Μελών Μαθητικής κοινότητας

34. Βασικά ζητήματα που χρειάζονται πρότερο σχεδιασμό
 Πού θα γίνει; Ποια μέσα/πόροι είναι διαθέσιμοι;
 Ποιο θα είναι το κοινό (γονείς, σύμβουλοι, μέλη της ευρύτερης
κοινότητας;)
 Πόσος χρόνος προετοιμασίας υπάρχει διαθέσιμος; (πρόβες,
συλλογή τελικών προϊόντων, ταξινόμηση, επιμέλεια)
 Πόσος χρόνος διατίθεται για την ομάδα που συντονίζετε;
 Ποιος θα αναλάβει τι;
 Πώς θα γίνει η αξιολόγηση;
 Πώς και πότε θα πάρετε ανατροφοδότηση για όλη τη
διαδικασία;
Τελική Παρουσίαση

35. •Χρόνος ⇨ πόσος ⇨ για
ποιες δραστηριότητες,
συναντήσεις, προϊόντα;
•Προσδοκίες ⇨
ρεαλιστικές ή
εξωπραγματικές
•Προϊόντα ⇨ μορφή,
έκταση,
προαπαιτούμενες
δεξιότητες
•Αξιολόγηση ⇨
ατομικής και ομαδικής
συμμετοχής –τελικής
παρουσίασης
 Επιλογή θεμάτων ⇰ από ποιόν και
πώς
 Σύνδεση θέματος-υποθεμάτων ⇿
Κεντρικό πρόγραμμα σπουδών
 Έρευνα ⇰ τρόπος προσέγγισης και
αξιολόγησης πηγών
 Τεχνογνωσία ⇰ συντονιστή-μαθητών
 Επίλυση προβλημάτων ομαδικής
εργασίας ⇰ στάσεις, σχέσεις,
κοινωνικές δεξιότητες, συντονισμός
 Νομιμότητα περιεχομένου ⇰ διεθνείς
προδιαγραφές, εργαλεία ελέγχου
 Επιμέλεια ⇰ κειμένων - προϊόντων
35

36.  Απουσία ισότιμης συμμετοχής στις ομάδες
 Δυσκολία διαχείρισης ομάδων-ολομέλειας
 Δυσχέρειες που αφορούν στην έρευνα (εντοπισμός αξιόπιστων
πηγών, διασταύρωση και διαμοιρασμός πληροφοριών, κατάλληλος
χειρισμός)
 Δυσκολία διαχείρισης χρόνου
 Δυσκολία επίβλεψης πόρων και υλικών
 Δυσκολία στην εφαρμογή βιωματικών δραστηριοτήτων
(γραφειοκρατία, αυστηρότητα νόμων, δυνατότητες πρόσβασης)
 Επικρατούσες νοοτροπίες- Σχολικό κλίμα
Προβλήματα και προκλήσεις

37.  Μεγαλύτερη έμφαση στη διαδικασία σε σχέση με το γνωστικό
περιεχόμενο
 Χρονοβόρα προετοιμασία και εφαρμογή
 Διλλήματα σχετικά με την αξιολόγηση
 Αναντιστοιχία μεταξύ επί μέρους αναθέσεων και Κεντρικής
Θεματικής Ιδέας (εύκολη παράκαμψη του Θέματος)
 Υψηλές απαιτήσεις χειρισμού τεχνολογικών εργαλείων
 Οι Απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών είναι δυσανάλογες
με το γνωστικό επίπεδο των μαθητών
 Λογοκλοπή
Προβλήματα και προκλήσεις

38. Γενικές Συστάσεις
 Όσο είναι δυνατό, στοχεύστε στη διασύνδεση περιεχομένου προγράμματος
σπουδών και ερευνητικής εργασίας. Το ένα μπορεί να ενισχύσει και να
εμπλουτίσει το άλλο.
 Χρησιμοποιείστε και ενθαρρύνετε ποικιλία δραστηριοτήτων, πηγών, υλικών
και προσώπων στην έρευνα. Π.χ. Συνδυάστε βίντεο με φωτογραφία, έντυπο
υλικό με ψηφιακό, εκδηλώσεις στο σχολείο με επισκέψεις εκτός τάξης,
μαθητές με καλή επίδοση με μαθητές που ίσως παρουσιάζουν μαθησιακές
δυσκολίες. Αυτό το εύρος των επιλογών και των αποφάσεων θα ανοίξει
ορίζοντες και καλές προοπτικές.

39. Υιοθετήστε πρακτικές καλής συνεργασίας με συναδέλφους και μαθητές.
 Ένας συνάδελφος που έχει προηγούμενη εμπειρία ή καλή γνώση του
θέματος που πραγματεύεστε μπορεί να:
1. Προτείνει αξιόπιστες και δοκιμασμένες πηγές που εξοικονομούν χρόνο
και προσπάθεια.
2. Παράσχει τηλέφωνα, ονόματα, διευθύνσεις για διάφορες εκδηλώσεις
και επαφές που δύσκολα θα εντοπίζατε αλλιώς.
3. Μοιραστεί εμπειρία και ευθύνες και έτσι να συμβάλλει στην αποφυγή
ανεπιθύμητων ή δύσκολων καταστάσεων.
4. Δώσει ιδέες και πρακτικές συμβουλές που είναι ανεκτίμητες.
5. Βελτιώσει το κλίμα και τις σχέσεις, επηρεάζοντας σε ένα βαθμό
επικρατούσες νοοτροπίες που οφείλουν να αλλάξουν.
 Ένας συνεργάσιμος μαθητής μπορεί όλα τα παραπάνω όπως και την
επιρροή στους συνομήλικους, που διευκολύνει πολύ όλη τη διαδικασία..
Γενικές Συστάσεις

40. Τίτλος Μαθήματος: «Ειδική Διδακτική
Οικονομικών Επιστημών»
Καθηγήτρια: Δρ Βασιλική Μπρίνια
Ευχαριστούμε την Κα Μπρίνια για την
ευγενική πρόσκληση και τους φοιτητές
του τμήματος για την πολύτιμη
συμμετοχή τους
Με εκτίμηση
Νηστικάκη Ανδρονίκη
Σωτηροπούλου Ελένη
Παρουσίαση σε Προπτυχιακούς φοιτητές
του Ο.Π.Α

41. Χρήσιμες Πηγές
 http://therulerapproach.org/index.php/about/our-mission/
 http://usm.maine.edu/library/checklist-evaluating-web-resources
 http://www.eqtoolbox.org/
 http://www.esrnational.org/otc/view_lessons.php?action=grade&gradeid=22
 http://casel.org/
 http://www.6seconds.org
 http://www.projectwisdom.com/ers/Msgs_LessonPlans/Msg_Resource_SECOND.asp?key=08_79_S
 http://blogs.edweek.org/edweek/finding_common_ground/social-and-emotional-learning/
 http://www.wingsforkids.org/experience/life-skills-curriculum
 http://www.skillsconverged.com/TrainingMaterials/TrainingMaterialEmotionalIntelligence/tabid/308/Default.as
px
 http://www.faccs.org/assets/Conventions/Convention11/A-Different-Way-to-be-Smart-2011.pdf
 http://heblab.sites.yale.edu/sites/default/files/pub101_BrackettKatulak2006TheEIclassroom.pdf
 http://www.teachervision.fen.com/emotional-development/teacher-resources/32913.html?detoured=1
 http://www.blantonmuseum.org/elearning/aac/teacher/empathy/empathy_objectives.html "Learning Empathy
through Art"
 http://www.edutopia.org/social-emotional-learning
 http://www.edutopia.org/daniel-goleman-social-emotional-learning-video
 http://danielgoleman.info/
 http://www.unh.edu/emotional_intelligence/
41

42. Τρόποι να επικοινωνήσουμε…
42
• nikinist@yahoo.gr
• nikinist@gmail.com
• http://www.linkedin.com/pub/niki-nistikaki/36/67/733
• http://www.mainstreamandspecialeducation.com/
• http://www.slideshare.net
• http://www.scoop.it/t/teaching-english-as-a-foreign-or-second-
language

43. 43