deel 3

1. Deel 3: Principes
en methodieken
om zelf kansen
te creëren

2. 3 dubbele brillen
 Leefwereldperspectief van mensen in
armoede vs. van jezelf als medewerker
 Binnenkant vs. Buitenkant
 Probleemgericht vs. krachtgericht

3. 3 dubbele brillen
Leefwereldperspectief van mensen in armoede
vs. van jezelf als medewerker
 Bewustwording eigen waarden, normen,
cultuur
 Socialisatie bepaalt visie

4. 3 dubbele brillen
Binnenkant vs. Buitenkant
 Ideeën, opvattingen, verwachtingen… al wat
je denkt
 Buitenkant = gedragingen
steeds beide facetten benadrukken

5. 3 dubbele brillen
Probleemgericht vs. krachtgericht
 Probleem loskoppelen van gezin
 Gezinsfactoren (positieve) : veerkracht,
empowerment, enz.

6. Van dramadriehoek naar
winnaarsdriehoek
Dramadriehoek:
 Stephen Karpman
 De reddingsdriehoek
 3 basisrollen:
- De aanklager
- De redder
- Het slachtoffer
 Geen vaste rollen, afh.van communicatie

7. De aanklager
 Niemand draagt verantwoordelijkheid voor
zichzelf
 De aanklager communiceert, omdat hij of zij
ergens ontevreden over is en een ander de
schuld geeft. De aanklager is boos, oordelend
en heeft door zijn boosheid niet in staat te
vertrouwen op het kunnen van de ander.

8. De redder
 De redder draagt continu oplossingen aan
voor anderen en neemt de problemen van
anderen hoog op. Redders lossen nog liever
de problemen van anderen op dan dat ze een
conflict aangaan of mensen op hun
verantwoordelijkheden wijzen. Uit dit gedrag
blijkt dat de redder niet erkent dat de ander
het vermogen heeft om voor zichzelf te
denken en op te komen

9. Het slachtoffer
Het slachtoffer voelt zich, zoals de naam al doet
vermoeden, mikpunt van vrijwel alles in zijn
leven. Slachtoffers halen zichzelf naar beneden
en voelen zich minderwaardig. ‘Ja, maar’ en
‘Daar kan ik niets aan doen’ zijn uitspraken die
bij het slachtoffer passen.

10. Gevolg
 Miscommunicatie
 frustraties.

11. Winnaarsdriehoek
 De positieve tegenhanger van de dramadriehoek:
 Realisme
 Feedback geven & vragen
 Helpen
Eerlijkheid!
.

12. Winnaarsdriehoek
 flinke dosis zelfkennis vereist.
 Het slachtoffer:
- verantwoordelijkheid te nemen in plaats van
andere als de schuldige aan te wijzen.
- Zelf op zoek gaan naar oplossingen
voor problemen.
 De aanklager :
- gedrag positief ombuigen
- op een vriendelijke en constructieve
manier feedback geven.

13. Winnaarsdriehoek
 De redder:
- ombuigen in hulp
- Durven loslaten
- vertrouwen

14. Helpende handen: gehechtheid
Gehechtheid:
- Cruciaal voor ontwikkeling
- In interactie
vormen:
- Veilige
- Vermijdende
- Ambivalente (afwerend)
- gedesorganiseerde

15. Helpende handen:Basisboek
Geenen
Gehechtheid
Invalspoort 1 : de relatie
 Toeschouwer en actor
 Opbouwen van relatie met ouder en kindvraagt
tijd
 Prenatale periode als gevoelige periode
 Aanwezig zijn in een sfeer van respect, er zijn
voor ouder en kind
 Vanuit vertrouwensband wordt hulpverlener
brugfiguur
 Hulpverlener komt gehechtheidstijl van ouder
tegen

16. Helpende handen
Invalspoort 2: mentaliseren
Wat?
 Vermogen jezelf en anderen te zien en te
begrijpen
 Mentale toestanden (gevoelens, gedachten,
verlangens, meningen, gedachten, enz)
 Herkennen van hoofd en hart van jezelf en
anderen

17. Helpende handen
Kenmerken
- Gericht op zichzelf en de ander
- Impliciet en expliciet
- Heden, verleden en toekomst
- Cognitief en affectief
Functies:
- Communicatie bevorderen
- Ontwikkeling en veilige gehechtheid
- Gedrag voorspelbaar

18. Helpende handen
Mentaliserend omgaan met kdn:
- Verwonderd zijn
- Voortdurend gevoelens, gedachten enz.van
kind ‘in mind’ houden
- Verteren en vertalen
- Spel en speelsheid binnen veilige grenzen

19. Helpende handen
Mentaliserend omgaan met ouders
- Verwonderd zijn
- Voortdurend gevoel, gedachten, enz. van kind
in gedachten houden en in beeld brengen
- Verteren en vertalen
- Spel en speelsheid binnen veilige grenzen

20. Helpende handen
Invalspoort 3: sensitiviteit
Wat?
- Vermogen om signalen en impliciete
boodschappen van het gedrag van het kind op te
vangen en op gepaste wijze reageren
Kenmerken
- Aandachtig voor signalen
- Signalen juist interpreteren (perspectief kd)
- Aangepast reageren
- Onmiddellijk reageren

21. Helpende handen
Invalspoort 4: de stem van mensen in
armoede
 Laat me mee kiezen waarvoor ik hulp krijg
 Geef me inspraak in beslissingen over mijn
kind
 Praat met mij , niet over mij
 Besef dat hulp vragen moeilijk
 Kan ik je vertrouwen
 Luister naar mijn verhaal, vraag me niet uit

22. Aandachtspunten (micro)
 Zie invalspoort 4

23. Aandachtspunten (meso)
 Leidraad voor leidinggevenden binnen
initiatieven:
- Mentaliseren
- Kiezen voor kwetsbare gezinnen
- Vertrouwensrelatie op langer termijn
- enz.

24. Aandachtspunten (macro)
Leidraad voor beleidsmakers
- Kiezen voor kwetsbare kdn.
- Lange termijn
- Laagdrempeligheid
- Onderzoek
- Ruimte voor signalen van het werkveld
(meso)