8. 1950’lerden beri 3500 den fazla insan yapımı KİMYASAL Bi r şekilde gıda zincirine girdi.
9. Her yıl kontrolsüz şekilde 1,5 milyar kilo pestisid & herbisid gıdaların üzerine püskürtülmektedir
10. Doğal antibiyotikler Proflaktik kullanım Düşük doz Uzun süreli kullanım Klinik hastalıklarda Yüksek dozda Kısa süreli kullanım Dünyada üretilen ANT İ B İY OT İKLERİN %70’i yem katkısı ve tedavi amacı ile çiftlik hayvanlarında kullanılmakta ve bu yolla gıdalarımıza bulaşmaktadır. … Doğal çevre
11. … böylece antibiyotik kalıntıları insanlarda antibiyotiklere dirençli bakterilerin artışına yol açmaktadır.
13. Amerika'nın süt ineklerin çoğunluğu süt üretimini arttırmak için rBGH olarak adlandırılan sentetik bir hormon verilir.
14. rBGH meme, prostat ve kolon kanseri, erken ergenlik gibi önemli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
15. Gıda kaynaklı tehlikelerin bulaşma yolları İşleme dağıtma Satış Endüstriel faaliyetler Toprak Araçlar Tarım uygulamaları Depolama Pişirme Hayvansal ürünler Bitki Su ürünleri
16. % 10 % 20 % 51 % 19 Sağlık bakımı Çevre Yaşam tarzı Genetik YAŞAM TARZI SAĞLIĞIMIZI VE YAŞAM SÜRESİNİ ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLER
17. Kalp hastalıkları Kanser Tansiyon Kronik karaciğer hastalıkları Kazalar Şeker hastalığı Pnömoni ve influenza Enfeksiyöz hastalıklar Böbrek hastalığı Kan enfeksiyonları Gıda ile ilgili Alkol ile ilgili Diğer etkenler Anahtar Ölüm oranı 100,000 kişide
20. Tüketici sağlığını gıda tüketimi ile oluşabilecek tehlikelerden korumak sağlıklı ve kusursuz gıda üretimini sağlamak amacıyla gıdaların üretim, işleme, muhafaza, taşıma ve dağıtım aşamalarında gerekli kurallara uyulması ve önlemlerin alınması Gıda Güvenliği
21.
22. TEHLİKE : Gıdalarla alındığında sağlığa olumsuz etkisi olan bir biyolojik, kimyasal veya fiziksel ajan R İ SK: Bir tehlikenin şiddeti ve ortaya çıkma olasılığı.
25. Gelişen dünya ticareti - pazarlar Artan dünya nüfusu Diyetle ilgili hastalıklar Eti k , güvenlik , fair, sağlık , fiyat İklim değişikliği-çevre Sürdürülebilirlik Küreselleşme Yaşlanan nüfus Obezite Tüketici talebi
29. ? Kuduz Leptospirosis Batı Nil Virus u Kuş Gribi Tularemi Past örella Lyme Hastalığı Prion Hastalığı Kırım kongo kanamalı ateşi
30.
31.
32.
33.
34.
35. “ Bu benim hayvanım ve ben onunla ne istersem yapabilirim ” yerine “ O senin hayvanın değil benim gıdam ve ben gıdamın hiçbir sağlık riski taşımasını istemiyorum .” Tüketicilerin üretici ve satıcılardan istediği güvenceler; Tüketici tüketeceği veya satın alacağı gıdayı seçme hakkına sahiptir ve doğru bilgilendirilmesi gerekir.
38. Hayvansal ürünler + 90% HAYVANSAL OLMAYAN ÜRÜNLER 10% RİSK DEĞERLENDİRMESİ
39. Avrupa Birliği’nde, 1996 yılında şu görüşü benimsemiştir: “ Gıda zehirlenmesine yol açan biyolojik ve kimyasal maddeler çok sayıda ve çeşitlidir fakat hemen hemen tümünün ortak özelliği, bu maddelerin hayvanla birlikte olması ve ahırda başlayıp, gıda ile sofraya kadar gelmesidir. Bu nedenle, tüketicinin gereği gibi korunması amaçlı bir girişim, üretim zincirinin tüm halkaları tek tek ele alınmadıkça daima başarısız olmaya mahkumdur. ”
40. Avrupa’da BSE olgusu 1992 37 300 pozitif BSE vaka 24 476 test edilen hayvan BSE yönünden pozitif Kısmi yem yasağı 1994 2001 2 167 vaka Total yem yasağı 2004 865 BSE yönünden pozitif 2006 320 vaka 02 Gıda yasası temel prensipleri (güvenlik , sorumluluk , izlenebilirlik )
48. AB GIDA MEVZUATI Hedef Kitle Amaç Üretici Tüketici Toplum Verim artışı Gelir artışı Gıda güvenliği Uygun fiyat Arz talep dengesi Çevre
49. Mevzuat sistemi araçları Yasal araçlar Örnek Treaty : Antlaşma Roma Antlaşması 1957 Regulation: Tüzük Tüzük (EC) 178/2002 General Food Law Requirements Tüzük (EC) 852/853/854 2004 Dire ctive: Direktif (EC) 89/397 Official control of Food Stuffs which led to the UK food safety Act 1990 (EC) 93/43 HİJYEN of Food Stuffs which led to the UK food safety (Gene ral Food H ygiene ) Dir. 1995
50. Tüzük : Bizdeki kanunlar gibidir. 3 özelliği vardır. - Genel kapsama sahiptir ( tüm topluluğa yönelik olması) - Üye devletlerde doğrudan uygulanır (hiçbir hukuk işlemi gerekmeksizin) - Bütünüyle bağlayıcı olması (tüm hükümleri uygulanmalıdır)
51. Direktif : Bağlayıcıdır, ancak tüzükten farklı olarak, direkt uygulanamaz, üye ülkeler tarafından iç hukuka alınması gerekir. (üyeler, bu iç hukuk araçlarını seçmekte serbesttir) • Avrupa Parlamentosu ve Konseyi ya da Komisyonun Direktifleri. Bunlar bütün üye devletlere doğrudan uygulanır ve yayınlanıp kabul edilir edilmez bağlayıcılıkları baslar. Bütün üye devletler için zorunludur. • Konsey Direktifleri. Bunlar zorunlu amaçları açıklar ancak ulusal mevzuat uygulama alanlarıda ulusal hukuklarına göre yorumlama esneklikleri vardır. Direktif ulusal hukuk ya da uygulamalar için bazı özel istisnalara izin verebilir. Ancak her bir direktif piyasadaki uymayan ürünlere izin vermeyi yasakladığını belirtir. Mevzuat sistemi araçları
52. Karar : Kararlar belirtildikleri tarafları tüm yönleriyle bağlayan belgelerdir. Bunlar üye devletler, şirketler ya da bireyler olabilir. Görüş ve Öneri : Bağlayıcı değildir. Genellikle etik değer taşır. Mevzuat sistemi araçları
58. ÇİFTLİKTEN SOFRAYA ÇEVRESEL KRİTERLER SAĞLIK SERTİFİKASI HALK SAĞLIĞI HAYVANSAL ÜRÜNLERDE ÜRETİM HİJYENİ HAYVAN SAĞLIĞI ZOONOZLAR ZOOTE KNİ VE YETİŞTİRME FARMAKOLOJİK VE BİYOLOJİK ÜRÜNLER YEM VE SU HAYVAN REFAHI YAN ÜRÜNLER
59. Hayvan Sağlığı Birincil üretim hijyeni Hayvan Refahı Kalıntı gözetimi İlaç Gözetimi Hayvanın kimliği ve hareketleri Hastalık gözetimi Sertifikasyon Ante- post mortem denetim Hijyen gözetimi Sığır etinin etiketlenmesindeki bilgi Kalıntı gözetimi H ijyen gözetimi sertifikasyon Hijyen gözetimi Kalıntı gözetimi ÇİFTLİK Pazar Mandıra Mezbaha İşleme fabrikaları Ticaret Dükkan Mutfak Market
62. YETKİLİ OTORİTE HASTALIK KONTROLÜ CANLI HAYVAN TİCARETİ HAYVAN REFAHI HAYVANSAL YAN ÜRÜN DAĞITIM TRANSFER İŞLEME ÜRETİM ÇİFTLİKTEN SOFRAYA GIDA GÜVENLİĞİ
63. AB Gıda Güvenliği Yasal Düzenlemeler Tarihçesi Yeşil Kitap Beyaz Kitap EC Tüzük 178/2002
66. GIDA KANUNU GIDA GÜVENLİĞİ STRATE JİSİ BİYOLOJİK ÜRÜNLER SULAMA Yan ürünleri Çevre ZOOTEKNİ YETİŞTİRME KOORDİNASYON REFAH HAYVAN SAĞLIĞI Zoonozlar Hayvansal Ürünlerin HİJYEN & kontrol ü bitki sağlığı BİTKİ SAĞLIĞI Yem maddeleri Tohum Tanıtım materyalleri bitki çeşidi hakları HİJYEN & kontrol Hayvansal olmayan ürünler Genel GIDA KURALLARI Kalıntılar
67. AB GIDA GÜVENLİĞİ STRATEJİSİ FARMAKOLOJİK BİYOLOJİK ÜRÜNLER SULAMA REFAH HAYVAN SAĞLIĞI Zoonozlar HİJYEN & kontrol Hayvansal Ürünlerin Yan ürünleri bitki sağlığı BİTKİ SAĞLIĞI Yem maddeleri Tohum Tanıtımı bitki çeşidi hakları HİJYEN & kontrol Hayvansal olmayan ürünler Genel GIDA KURALLARI Çevre ZOOTEKNİ YETİŞTİRME Kalıntılar DİĞER SERVİSLER VETERİNER SERVİSİ BİTKİ SERVİSİ HİJYEN SERVİSİ
75. 28 Ocak 2002´de Avrupa Parlamentosu ve Konseyi, 178/2002 (EC) sayılı Gıda Yasasının genel prensipleri ve gereksinimlerini içeren tüzüğü kabul etmiştir . Tüzük ile Avrupa’da gelecekte oluşturulacak tüm gıda mevzuatı için esas oluşturacak prensipler, tanımlar ve gereklilikler ortaya konulmuştur
76. Tüzüğün en önemli amaçlarından bir tanesi, sağlığın üst seviyede korunması için, gıdanın tanımı da dahil olmak üzere ortak tanımlar oluşturmak, gıda hukukunun önde gelen prensipleri ile yasal hedeflerini belirlemek ve mevcut ulusal mevzuatları uyumlaştırmaktır. Gıda ve yem güvenliği konularında karar almayı vurgulayacak prosedürler, yeterli organizasyon ayarlamaları ve güçlü bilimsel temel sağlamak amacıyla ortak prensip ve sorumlulukları ortaya koyar” 178/2002 – Genel Gıda Tüzüğü
77. Ulusal ve topluluk gıda ve yem yasalarının ortak prensip ve açıklamalarını ortaya koyar. Topluluk için gıda ve yemin serbest dolaşımı Sadece gıda ve yem güvenlik şartları bir üye devletten diğerine farklılık göstermezse başarılabilir. Amacı farklı kavramlar, prensipler ve prosedürleri yakınlaştırarak üye devletlerde ve topluluk düzeyinde alınan gıda ve yem önlemleri için ortak temel oluşturmaktır. Genel gıda yasası- Direktif (EC) No 178/2002
78.
79.
80. Gıdaların, yemlerin, gıda üretiminde kullanılan hayvanların veya maddelerin veya yem ve gıdaların üretim, işleme ve dağıtımı sırasındaki bütün aşamaların takibinin yapılması ve araştırılması Gıda üretim akışı içerisinde bir önceki ve bir sonraki aşamalar net bir biçimde tanımlanmalıdır. ART.18
81.
82. Gıdanın elde edildiği hayvan,bitki yada gıda maddesine karıştırılması tasarlanan veya muhtemelen ortaya çıkabilecek her hangi bir maddenin üretim,işleme ve tüm aşamalarda izlenebilirlik sağlanmalıdır. Gıda işletmecileri gıdanın eldesinde kullanılan herhangi bir maddeyi kimden aldıklarını belirleyecek sisteme sahip olmak zorundadırlar. Piyasaya sürülen gıdaların,izlenebilirliğini kolaylaştırmak amacıyla, gerekli bilgileri içerecek şekilde etiketlenmesi ve tanımlanması zorunludur.
88. ÜYE ÜLKE UYARI RASFF DEĞERLENDİRME RASFF İletişim Üye ülkeler İlgi üçüncü ülkeler İş / Tüketici YILLIK RAPOR Sınır Kontrol Market kontrol Üçüncü ülke/ Basın Basın Üye devletten Geri dönüş İlgili Üçüncü ülkeden Geri dönüş HAFTALIK GENEL BAKIŞ
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95. GIDA VE VETERİNER OFİSİ (FVO) ANA HEDEF Gıda güvenliği ve hayvan sağlığı, bitki sağlığı ve hayvan refahına ilişkin birlik yasalarının etkin olarak uygulanmasının garanti edilmesini sağlar Tüketici Sağlığı ve Korunması Direktörlüğü DG SANCO içinde
98. EFSA Merkez : 2002 -2003 Brüksel / BELÇİKA 13 Aralık 2003’ten itibaren Parma / İTALYA EFSA hedefi küresel gıda ve yem güvenliği, hayvan sağlığı ve refahı, beslenme, bitki koruma ve bitki sağlığı üzerinde risk değerlendirmesi için Avrupa referans organ olarak kabul olmaktır *Risk değerlendirmesi gıda ve yem güvenliği, beslenme, hayvan sağlığı ve refahı, bitki koruma ve bitki sağlığı konularına ilişkin bağımsız bilimsel görüş “(tavsiye)” vermek gıda ve yem güvenliğine direk yada indirek etkisi olan tüm alanlara ilişkin AB mevzuatını/politikalarını desteklemek *Risk iletişimi ; riski değerlendirenler, riski yönetenler, tüketiciler, gıda ve yem işletmecileri, akademik çevreler ve ilgili diğer tüm taraflar
100. Yönetim Kurulu Bilim adamları, sanayiciler ve politikacılardan ibaret 15 üyeli bir kurul ile yönetiliyor. Üyeler, AB Parlementosu ile konsultasyon ile AB Konseyi tarafından atanırlar. (4 yıl) İstişare Forumu AB üyesi 27 ülkenin risk değerlendirme kurumlarının daimi temsilcileri AB Komisyon temsilcisi Norveç, İzlanda, İsviçre Türkiye, Hırvatistan Makedonya EFSA’nın iş programına ilişkin tavsiyede bulunur EFSA ile AB üyesi ülkeler arasındaki yakın işbirliğini sağlar Yılda en az 4 kez toplanır
113. Tüketici hakları Üretici , malını AB güvenlik standartlarına göre üretme sorumluluğunu taşır. Tüketici , kullanım hatası olmadığını ispat etmek zorunda olmadan hatalı bir malı geri verip parasını alabilir veya uğradığı zarardan dolayı tazminat talep edebilir. “ Gıda güvenliği önlemleri AB , gıda sektöründe insan, hayvan ve bitki sağlı ğı nın korunması için çok sıkı kural ve kontroller belirleyerek bunların yasalara entegrasyonunu üye ü lkelere bırakmıştır Tüketicinin sağlığı, güvenliği, ekon o mik ve yasal haklarının korunması hedeflenmektedir.
114. 1995 yılı öncesi önemli gıda mevzuatı Mevzuatın adı Niteliği Tarihi Umumi Hıfzısıhha Kanunu (1593) Kanun 1927 Sular Hakkında Kanun Kanun 1926 Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkındaki Kanun Kanun Ekler 1930 1936 Türk Standartları Enstitüsü Kuruluşu Kanun 1960 Ziraat Vekaleti Vazife ve Teşkilatı Kanun 1937 Belediye Kanunu (1580) Kanun 1930 İspirto ve İspirtolu İçkilerin İnhisarı Kanun 1942 Gıda Mad.ve Um. Sağ. İlgilendiren Eşya ve Levazım Hususi Vasıfları Tüzük 1952 Türk Standartlarının Uygulanması Tüzük 1967 Gıda Katkı Maddeleri Yönetmelik 1988 Kaynak Suları Yönetmelik 1974 Maden Suları Yönetmelik 1988 Gıda Maddeleri ile Temasta Bulunan veya Bulunmak Üzere İmal Edilen Plastikler Yönetmelik 1980 Gayri Sıhhi Müesseseler Yönetmelik 1983 İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları Yönetmelik 1989
115. Mevzuatta süregelen düzen Sağlık Bakanlığı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Belediyeler TSE Diğerleri Adalet Bakanlığı DTM Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Maliye Bakanlığı 1927 yılından, 1995 yılına dek 68 yıl boyunca
116.
117. AB Müktesebatı Nedir? AB Hukuk Sistemine verilen addır. 35 konu başlığından oluşmaktadır. AB’yi kuran ve daha sonra değişikliğe uğrayan antlaşma, aday ülkelerin AB’ye katılırken imzaladıkları katılım antlaşması, Konsey, Komisyon, Avrupa Toplulukları Adalet Divanı gibi topluluk organlarının çıkardıkları tüm mevzuatı ifade etmektedir.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126. Avrupa Birliği müzakereleri öncesinde gerçekleştirilen taramalarda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın gıda güvenliğinin sağlanması konusunda tek yetkili otorite olduğu deklare edilmiştir. Çünkü Avrupa Birliği, uyum sürecinde güçlü ve tek bir gıda güvenliği otoritesi görmek istemektedir.
133. G SYIH; 14 trilyon 851 milyar Dolar Nüfus; 657 milyon AVRUPA RU SYA FEDERASYONU TÜRKİ CUMHURİYETLER ORTA DOGU ve KUZEY AFRIKA TİCARET KÖPRÜSÜ TÜRKİYE Dünya GSMH ve Nüfusunun 1/5‘ine , 4 saatlik uçuş mesafesindedir. G SYIH; 766 milyar Dolar Nüfus; 14 5 milyon G SYIH; 113 milyar Dolar Nüfus; 75 mil yon G SYIH; 1.258 milyar Dolar Nüfus; 311 milyon
135. Ülkemizde gıda ürünlerin niteliklerini belirleyen bilinen ilk mevzuat, Sultan II. Beyazıt idaresince (1481-1512) çıkarılan “ Kanunnamei İhtisabı Bursa” (1502) FERMANI’dır. Bu fermanda yiyecek , içecek ve giyecekler için nitelikler belirtilmiştir .
136. Ve mahkeme kararıyla yiyecek ve içecek ve giyecek ve hubûbât ki; çarşıda ve pazarda vardır, gözedilüb her meslek sahibi teftiş oluna. Eğer terâzûda ve kilede ve arşunda eksük bulunursa, muhtesib (belediye başkanı) haklarından gele.
137. Ekmek içinde kara bulunursa ve çiğ olursa, tabanına let uralar; eksük olursa tahta külah uralar veya ud para cezası alalar.
138. Ön gereksinim programları GAP/GMP/GHP HACCP s i stem i Güvenli Gıda Gıda güvenliği Yönetimi araçları
140. HACCP ÖN GEREKSİNİM PROGRAMALARI Ekipman, personel hijyeni, temizlik sanitasyon, kimyasal kontrol, izleme,geri çağırma, pest kontrol B İYOLOJİK , KİMYASAL VE FİZİKSEL TEHLİKELER Eğitim TOPLAM YÖNETİM SORUMLULUĞU HACCP SİSTEMİ
147. ÜLKEMİZ İNSANININ SAĞLIKLI ve GÜVENİLİR GIDA TÜKETMELERİ EN DOĞAL HAKKIDIR. Bu nedenle, sadece AVRUPA BİRLİĞİ’ni değil, kendi İnsanımızı da düşünerek sağlıklı ve güvenilir gıda üretmek zorundayız.
148. Sağlıklı Hayvan Sağlıklı Çevre İyi Üretim Teknikleri Sağlıklı İnsan Güvenli Gıda Çiftlik Sofra
EDEN’s OnGuard: Protecting America’s Gıda System Haydi gıda hakkında konuşmaya başlayalım. Yaşamın sürdürülebilmesi ve sağlığın korunması için yeterli ve dengeli beslenme gereklidir. Bu gereksinimin besinlerle karşılanması açısından güvenli besin tüketimi bir zorunluluktur. Oysaki; yaşamımızın temel maddesi olan besinler, satın almadan tüketime kadar geçen aşamalarda hijyenik koşulların yeterince sağlanamaması nedeniyle zararlı hale gelebilmekte ve sağlığımız için gizli bir tehlike oluşturabilmektedir. Bir tüketici olarak besin güvenliğini sağlamada bize de bazı görevler düşmektedir. Her şeyden önce besin güvenliği konusunda tüketici bilincine sahip olmamız gerekmektedir.
Crops and Hayvanlar may be exposed to Toksik substances due to envionmental bulaşma ofSu ,Hava and soil. In addition, agroKimyasal s, such as pesticides, are widely used in most countries. Gıda can also be contaminated during processing, handling, Depolama, and preparation. Long-term, Düşük -level exposure to some Kimyasal bulaşanlar is associated with serious Hastalık , including neurological damage, birth defects and kanser . Although rare, Akut exposures to Kimyasal s through Gıda have resulted in large-scale outbreaks, in some cases with irreversible sağlık damage and enormous economic costs. Regular, accurate information on Gıda bulaşma is essential to reduce its occurrence and protect halk sağlığı .
Tarımda son yıllarda yaşanan yaşanan olaylar artık tarımın lokal değil, global olarak ele alınması gerektiği gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda tarımda yukarıda belirtilen konular tarımın küresel sorunları olarak göze çarpmaktadır.
A great example of our success in dealing with animal health is that certain diseases which posed a great threat to animal and human health 10 years ago are now considered to be of much lower risk. Take BSE, for example. Since the 1990s, the EU has invested millions of euros in tackling this disease, and with good results. Through stringent prevention, monitoring and control measures, we have managed to reduce the incidence of BSE from 2167 vaka in the EU-15 in 2001, to 320 vaka in the EU-25 in 2006. What is more, this downward trend continues and the average age of pozitif vaka has increased to 110 months showing that the prevalence of BSE in young hayvan is decreasing. Other diseases still pose a great risk, but have been well contained through effective measures at EU-level. For example, the stringent monitoring and biosecurity measures which were implemented in response to the threat of H5N1 avian influenza in 2006 undoubtedly contributed to minimising the impact of this disease in the EU. These are just some examples of how successful harmonised EU measures have been in their field of animal health. We are now ready to go further – to make the improvements that need to be made, and to maximise our areas of strength.
In the EU, a great deal of progress has been made in recent years in the field of animal health. We have established harmonised surveillance and control measures to prevent disease outbreaks and to deal with them effectively when they do occur. We have also established better traceability of hayvan and their products, through tagging and the TRACES system. This is particularly important for public health and food safety. We use vaccination where it can bring about real improvements, such as in the fight against Bluetongue and rabies. Overall, these measures have produced very pozitif results.
