Historia da lingua galega na Idade Media

1. ÉPOCA MEDIEVAL. ATA O TERCEIRO TERzO DO SÉCULO XV.

2. Séculos IX-XV 700 anos de Normalidade lingüística Idioma para a educación dos reis Lingua lírica de poetas non galegos Sociedade galega era monolingüe

5. Primeiros usos escritos do galego portugués

6. 1ª etapa: (séc. IX ata o XII) Etapa primitiva ou preliteraria Documentos escritos nun latín “corrompido” Palabras como: peito, seixo,... e sobre todo na toponimia: Penamoura, Couto... aparecen con certa frecuencia nos escritos.

7. 2ª etapa (séc. XIII ata o XV) Etapa do galego escrito A) Época trobadoresca: (1200-1350) Período dourado da lírica galego-portuguesa

8. Séc. XIII -Os textos literarios máis antigos (poesía lírica trobadoresca) cántiga satírica, “Ora faz ost'o senhor de Navarra”, escrita cara ao 1200 por Joam Soarez de Paiva.

9. 1200 ó 1350 -A época de esplendor da Escola Lírica Galego-portuguesa -A fins desta etapa, xorden primeiras obras en prosa literaria e as historiográficas. -O galego cultívase na administración civil e de xustiza, na ciencia e na vida relixiosa

10. B) Época postrobadoresca: decadencia da literatura: escola galego-castelá

11. Mediados XIV -Situación cultural e lingüística: empeora: Galicia non ten chancelería nin corte. Reis Católicos Uniformidade (política, administrativa, relixiosa para os reinos peninsulares) Castelán = lingua oficial Galego = perde usos sociais Redución de ámbitos de uso: rexistro coloquial

13. A lingua medieval: Período trobadoresco: Vocalismo : ✏ Existencia de vogais nasais pola perda do -n- latino intervocálico: MANUM > mão, GERMANAM > irmãa, BONUM > bõo. ✏ Abundancia de hiatos por perda de consoantes intervocálicas: DIABOLUM > diaboo, VIDERE > veer > ver, CREDERE > creer > crer.

14. Consonantismo : ✏ Pervive nesta época a oposición /b/ # /v/. ✏ Existencia dun complexo sistema de sibilantes: s-, -ss- (saisse) /s/ /s/ -s- /z/ c+e,i ç+vocal (alçar) /ŝ/ /ɵ/ z+vocal /ź/ x+vocal (leixar) /š/ /š/ (xogar) g+e,i (agiña) j+vocal (enveja) /ž/ ACTUAL GRAFÍA FONEMA

15. Morfoloxía : ✏ Invariabilidade de xénero dos nomes finalizados en -or, -ol, -és, -ante: “meu senhor” “mía senhor”. ✏ Posesivo feminino: mia (mha, ma), ta, sa. ✏ Existencia de TE (ti) con valor de CD e CI: “toda gente te lança de ssy”. ✏ Participio dos verbos da CIII en -udo: perdudo, conoçudo,...

16. Sintaxe : ✏ Uso do posesivo sen artigo: “seu arco na mão as aves ferir”. ✏ Anteposición do pronome átono: “eu te digo...” Léxico : ✏ Galicismos: maison, virgeu, dama,... ✏ Provenzalismos: assaz, rouxinol, cobra, trobar,... ✏ Outras: vegada, eire, cras, filhar,...

17. As disimilitudes entre o galego e o portugués afectan tamén á grafía. Así as grafías de orixe provenzal nh, lh serán as preferidas polo portugués, mentres ca nós optamos polas grafías nn, ll alternando ás veces con ny, nny ou ly, lj.