kaugnayang birtud at pagpapahalaga

1. Kaugnayan ng Birtud at
Pagpapahalaga
E D U K A S Y O N G PA G PA PA K ATA O 7

2. Pagpapasya (Decision)
• – ay ang pagpili ng kilos o aksyon na gagawin
ng tao o tugon sa kanyang hinaharap na
situwasyon.

3. Gawi (Habit)
• ay mula sa salitang Latin na habere na nangangahulugang: To
have (magkaroon o magtaglay).
 Ito ay bunga ng paulit-ulit na pagsasakilos o pagsasagawa ng
tao ng isang kilos na may kakambal na pagsisikap.
 Kung patuloy (regular) ang kanyang ginagawang pagsisikap,
magiging isang permanenting katangian na niya ito
masisiyahan siyang palaging gawin ito.

4. Gawi
 Ito ang unang hakbang sa paghubog ng birtud.
• Mahalagang malinang ito ng mabuti upang masanay

5. Birtud (Virtue)
• ay mula sa salitang Latin Virtus (vir) na nangangahulugang
pagiging tao, pagiging matatag at pagiging malakas. Ito ay para
sa tao lamang dahil tao lamang ang pinagkalooban ng Diyos ng
isip at kilos-loob.
• Ito ay isang maingat na pagpapasya na kumilos, isang
kinagawiang kilos na pinagpasiyang gawin ayon sa tamang
katwiran.

6. Birtud
 Ito ay resulta ng kakayahang gumawa ng maingat na pasiya at
tamang pagpipili gamit ang isip at kilos-loob (will).
 Bunga ng mahaba at mahirap na pagsasanay.

7. Kasanayan Upang Mahubog ang Birtud.
1. Pagpapaunlad ng iyong kaalaman at karunungan na siyang gawain ng
isip.
2. Pagpapaunlad ng iyong kakayahang gumawa ng mabuti at umiwas sa
masama na siyang gawain ng kilos-loob.

8. Uri ng Birtud
• 1. Intelektuwal na Birtud – gawi ng pag-iisip.
• 2. Moral na Birtud – gawi ng kilos-loob.

9. Intelektuwal na Birtud
1. Pag-Unawa (Understanding) -pangunahin sa lahat ng birtud na
nagpapaunlad ng isip. Kung hindi ginagabayan ng pag-unawa
ang ating pagsisikap na matuto, wala saysay ang
impormasyong nakalap.
2. Agham (Science) – sistematikong kalipunan ng mga tiyak at
tunay na kaalaman na bunga ng pananaliksik at pagpapatunay.

10. Intelektwal na Birtud
3) Karunungan (Wisdom) - Pinakawagas na uri ng kaalaman at
ang pinakamataas na layunin ng lahat ng kaalaman ng tao. Ang
karunungan ang nagtuturo sa tao upang humusga ng tama at
gawin ang kilos na higit na mabuti ayon sa kanyang kaalaman,
pag-unawa at kalikasan. Nagtulak sa tao upang maunawaan ang
bunga o kalalabasan ng kanyang kilos o pananalita bago paman
niya ito isagawa.

11. Intelektuwal na Birtud
4) Maingat na Paghuhusga (Prudence) - nagbibigay liwanag
at gumagabay sa lahat ng ating mabuting asal o ugali. Layunin
nito ang humusga kung ano ang dapat at hindi dapat isagawa sa
anumang sitwasyon o pagkakataon.
5) Sining (Art) – Instrumento sa paglikha ng mga bagay sa
tamang pamamaraan.
•

12. Uri ng Birtud
• 1. Intelektuwal na Birtud – gawi ng pag-iisip.
• 2. Moral na Birtud – gawi ng kilos-loob

13. Moral na Birtud
Katarungan – isang birtud na nagbibigay sa bawat isa ng
nararapat sa kanya. Ang nararapat sa bawat isa ay ang
paggalang ng dignidad niya.
Pagtitimpi – ito ay pagdidisiplina sa sarili upang maiwasan ang
pagmamalabis at makontrol ang kaugalian, kilos o pagpasya na
naayon sa sitwasyon o pagkakataon upang makamit ang
kanais-nais na kalalabasan. Pagpigil o pagkontrol sa sarili upang
maiwasan ang tukso o masamang gawain.

14. Moral na Birtud
Katatagan (Fortitude) – ito ay ang birtud na nagpapatatag at
nagpapatibay sa tao na harapin ang anumang pagsubok o
panganib.
Maingat na Paghuhusga (Prudence) – itinuturing ina ng mga
birtud sapagkat ang pagsasabuhay ng ibang birtud ay
dumadaan sa maingat na paghuhusga.

15. Pagpapahalaga (Values)
• ay mula sa salitang latin na valore na nangangahulugang
pagiging malakas o matatag o pagiging makabuluhan o
pagkakaroon ng saysay/kabuluhan. Nagmula sa ating intensyon
at damdamin kung saan itoy nagbibigay kabuluhan at saysay o
kalidad sa buhay ng tao.
• Obheto ng intensyonal na damdamin.

16. Katangian ng Pagpapahalaga
1. Immutable at Objective – hindi nagbabago ang mga
pagpapahalaga.
2. Sumasaibayo (Transcends) – sa isa o maraming indibidwal.
3. Nagbibigay direksyon sa tao.
4. Lumilikha ng kung ano ang nararapat (ought to be) at kung
ano ang dapat gawin (ought to do).

17. Uri ng Pagpapahalaga
1. Ganap na pagpapahalagang moral (Absolute Moral Values) Ito
ang pakalahatang pangkatotohanan (Absolute Truth) na
tinatanggap ng tao bilang mabuti at mahalaga.
2. Pagpapahalagang Kultural na Panggawi (Cultural Behaviors)
Maaari itong pansariling pananaw ng tao o paniniwala ng
isang pangkat na kultural.

18. Kaugnayan ng Pagpapahlaga at Birtud
• Ang dalawang ito ay nagbibigay halaga sa ating tunay na pagkatao. Ang
pagpapahalaga ay nagbibigay ng kabuluhan o kalidad sa buhay ng tao
kaya ito sinisikap makamit ng tao.
• Ang birtud ay ang mabuting kilos na ginagawa ng tao upang
maisakatuparan ang kanyang pinaghahalagahan. Kung ang papahalaga ay
layunin ng tao, ang birtud ay ang daan upang makamit ito.

19. WAKAS

20. Pagsusulit
1. _____ ay itinuturing ina ng mga birtud.
2. _____ ito ay ang pagpili ng kilos o aksyon tugon sa kanyang hinaharap na
sitwasyon.
3. _____ ay bunga ng paulit-ulit na pagsasakilos na may katambal na pagsisikap
4. _____ ay isang kinagawiang kilos na ginagawa ayon sa tamang dahilan.
5. _____ isang uri na bunga ng palilinang ng gawi sa pag-iisip
6. _____ isang uri na bunga ng paglilinang ng gawi ng kilos-loob
7. _____ ito ay napapatatag at nagpapatibay sa taong harapin ang pagsubok.
8. _____ ito ay instrumento sa paglikha ng mga bagay sa tamang pamamaraan.
9. _____ pinakawagas na kaalaman ng tao.
10. _____pangunahin sa lahat ng pag-iisip

21. Pagsusulit
1. Ano ang pangarap mo sa buhay na nais mong makamit?
2. Ano-anong mga pagsubok ang kinahaharap mo ngayon ang maaring maging
hadlang sa pagkamit ng iyong mga pangarap?
3. Ano-anong kilos ang ginagawa mo upang malampasan ang mga ito?
4. Anong gawi na nilinang sa iyong pagkatao dahil sa mga kilos nito?
5. Ano sa palagay mo ang mga birtud na nahuhubog sa iyong sarili dahil sa mga
nararanasan mo tungo sa pag-abot ng iyong pangarap?