1. Sofie Logie
Eke, 11.06.2012
EEN FOUT IN DE GUNNING
Wat hangt de gemeente boven het hoofd ?

2. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 2
Donderdag 18 augustus 2011
Nieuwe corruptiezaken in Vlaamse ambtenarij
Het Antwerpse gerecht voert twee nieuwe onderzoeken naar corruptie bij diensten van de
Vlaamse overheid.
Een onderzoek gaat over de Antwerpse afdeling Gebouwen van de Vlaamse overheid waar twee
ambtenaren zich zouden hebben laten omkopen door aannemers in ruil voor overheidsopdrachten.
Ze zouden de overheid te veel hebben gefactureerd om de corruptie te compenseren.
(…)
Bron: belga

3. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 3
1. Inleiding
GUNNING UITVOERING
benadeelde
inschrijver extracontractueel contractueel opdrachtnemer
extracontractueel derden
BURGERRECHTELIJK
omkoping STRAFRECHTELIJK

4. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 4
• Inleiding GUNNING
• Wettelijk kader
• Gemeente = wetgeving O.O. ? extracontractueel
• Ratio legis O.O.  een fout = …
• BURGERRECHTELIJK
Rechtsherstel
• Aansprakelijkheid binnen de gemeente
benadeelde inschrijver
• Verhaalbaar op een derde ?
• Besluit en enkele tips

5. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 5
2. Wettelijk kader – wat is …
Klassieke Speciale sectoren Speciale sectoren Defensie en
sectoren - publiek - privé veiligheid
Wet Wet 24/12/1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige
Gunning + opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten
uitvoering
KB KB 8/01/1996 betreffende KB 10/01/1996 betreffende KB 18/06/1996 betreffende
de overheidsopdrachten de overheidsopdrachten de mededinging in het
Gunning voor aanneming van voor aanneming van raam van de Europese
werken, leveringen en werken, leveringen en Gemeenschap van
diensten en de concessies diensten in de sectoren sommige opdrachten voor
voor openbare werken water, energie, vervoer en aanneming van werken,
[postdiensten] leveringen en diensten in
de sectoren water,
energie, vervoer en
[postdiensten]
KB KB 26/09/1996 tot bepaling van de algemene gemeen recht
Uitvoering uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten
en van de concessies voor openbare werken,
met in bijlage AAV

6. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 6
2. Wettelijk kader – wat wordt …
Klassieke Speciale sectoren Speciale sectoren Defensie en
sectoren - publiek - privé veiligheid
Wet Wet 15/06/2006 overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor Specifieke wet
Plaatsing + werken, leveringen en diensten 13/08/2011
uitvoering
KB KB 15/07/2011 Specifiek besluit – Specifiek besluit – Specifiek besluit –
Plaatsing Plaatsing in voorbereiding in voorbereiding 23/01/2012
overheidsopdrachten
klassieke sectoren
KB KB Algemene Uitvoeringsregels – in gemeen recht KB Algemene
Uitvoering voorbereiding uitvoeringsregels – in
voorbereiding
Wet Wet betreffende de motivering, informatie en rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten en
Rechtsbescherming bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten – in voorbereiding

7. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 7
RATIONE
3. Gemeente = wetgeving O.O. ? PERSONAE
WAT IS … WAT WORDT …
• Staat, Gemeenschappen, Gewesten, • Staat
provincies, gemeenten, • territoriale lichamen
verenigingen gevormd door een of • publiekrechtelijke instellingen
meerdere van deze • RP – behoeften van algemeen belang
• organismen van openbaar nut die niet van industriële / commerciële
• publiekrechtelijke verenigingen aard zijn – overheidsinvloed
• OCMW’s
• besturen beheer temporaliën
• RP – behoeften van algemeen belang
die niet van industriële / commerciële
aard zijn – overheidsinvloed
• privaatrechtelijke universitaire
instellingen
• verenigingen gevormd door AO

8. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 8
RATIONE
3. Gemeente = wetgeving O.O. ? MATERIAE
WAT IS … WAT WORDT …
• overheidsopdracht • overheidsopdracht
 werken  werken
 leveringen  leveringen
 diensten  diensten
• promotieovereenkomst • promotieopdracht
 werken  werken
 leveringen • concessie van openbare werken
• concessie van openbare werken

9. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 9
4. Ratio legis O.O. –> een fout is …
= GELIJKE KANSEN VOOR IEDEREEN
gunningswijze gunningscriteria gekozen inschrijver
aanbesteding prijs laagste regelmatige inschrijver
offerteaanvraag vrij te kiezen criteria meest voordelige regelmatige offerte
onderhandelingsprocedure prijs / vrij te kiezen criteria laagste regelmatige inschrijver
concurrentiedialoog vrij te kiezen criteria meest voordelige regelmatige offerte

10. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 10
1) wettelijke bepalingen
2) beginselen van behoorlijk bestuur
3) opdrachtdocumenten
GUNNING AAN DE INSCHRIJVER DIE ER RECHT OP HEEFT

11. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 11
Bevoegdheid binnen de gemeente ?
GEMEENTERAAD • Keuze gunningsprocedure
•Goedkeuring bestek
• Niet-selectiebeslissing
COLLEGE VAN • Beslissing tot onregelmatigverklaring
BURGEMEESTER offerte
EN • Beslissing aanduiding voorkeursbieder
SCHEPENEN • Gunningsbeslissing
• Stopzetting gunningsprocedure

12. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 12
Een fout = …
1) het niet naleven van de wettelijke bepalingen
− overheidsopdrachtenreglementering en Gemeentedecreet
− wet legt een bepaald gedrag op discretionaire beoordelingsvrijheid
− gunningswijze !

13. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 13
Een fout = …
2) het niet naleven van de beginselen van behoorlijk bestuur
− ongeschreven basisregels in het overheidshandelen
− gelijkheidsbeginsel = ratio legis van de overheidsopdrachtenreglementering
− zorgvuldigheids- en redelijkheidsbeginsel
− motiveringsplicht

14. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 14
Een fout = …
3) het niet naleven van de opdrachtdocumenten
− principe patere legem quam ipse fecisti
− art. 23, 21° wet 15/06/2006 =
“de documenten die op de opdracht toepasselijk zijn, met inbegrip van alle aanvullende en
andere documenten waarnaar deze verwijzen. In voorkomend geval omvatten ze de
aankondiging van opdracht, het bestek dat de bijzondere bepalingen bevat die op de opdracht
toepasselijk zijn en de door de partijen ondertekende overeenkomst. Bij een
ontwerpenwedstrijd worden deze documenten wedstrijddocumenten genoemd en bij een
concessie voor openbare werken concessiedocumenten.”

15. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 15
5. Rechtsherstel
Ten onrechte niet gekozen inschrijver
uitvoering in natura schadevergoeding

16. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 16
5. Rechtsherstel
UITVOERING IN NATURA SCHADEVERGOEDING
• burgerlijke rechter
• vordering tot schadevergoeding
• 5 jaar
• art. 1382 BW : fout, schade,
oorzakelijk
verband
Eventueel op basis van
vernietigingsarrest van de Raad van
State
(60 dagen)

17. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 17
5. Rechtsherstel
• verzoekschrift - verzoekende partij • dagvaarding
• antwoordnota - verwerende partij • conclusies - beide partijen
• standpunt auditeur en pleidooi • pleidooi
• arrest • vonnis
• mogelijkheid tot hoger beroep
SCHORSINGSARREST GUNSTIG VONNIS
UITVOERING IN NATURA SCHADEVERGOEDING

18. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 18
5. Rechtsherstel
• aanbesteding : 10 % van het
inschrijvingsbedrag (excl.btw)
• andere procedures : bewezen schade
SCHADEVERGOEDING
• procedurekosten : € 175 • procedurekosten : dagvaarding + RPV
(€ 150 tot € 15.000)
• [advocatenkosten : GwH 16 juli 2009]
• [advocatenkosten]
KOSTEN KOSTEN
RECHT OP SCHADEVERGOEDING BIJ TERGEND EN ROEKELOOS GEDING
= max 5 % van het opdrachtbedrag (excl. btw)

19. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 19
6. Aansprakelijkheid binnen de
gemeente
GEMEENTERAAD • Keuze gunningsprocedure
•Goedkeuring bestek
• Niet-selectiebeslissing
COLLEGE VAN • Beslissing tot onregelmatigverklaring
BURGEMEESTER offerte
secretaris
EN • Beslissing aanduiding voorkeursbieder
SCHEPENEN • Gunningsbeslissing
• Stopzetting gunningsprocedure
financieel beheerder Financieel visum
GEMEENTE COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN
SCHEPENEN

20. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 20
7. Verhaalbaar op een derde ?
GEMEENTE
contractuele aansprakelijkheid vordering in vrijwaring
STUDIEBUREAU / ARCHITECT
taakomschrijving
visie rechter resultaats/middelenverbintenis
enkel rekenfouten
beslissingsvrijheid gemeente

21. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 21
8. Besluit en enkele tips …
1) Maak duidelijke opdrachtdocumenten
2) Motiveer voldoende het gunningsverslag
3) Hoger risico op veroordeling tot betaling schadevergoeding
bij aanbesteding
4) Omschrijf afdoende de taken van de derde in het
gunningsproces

22. Sofie Logie / 11.06.2012 / Overheidsopdrachten / 22
Sofie Logie
Pres. Kennedypark 6 bus 24
8500 Kortrijk
t 056 74 56 00
slogie@publius.be
www.publius.be