Download luận văn đồ án tốt nghiệp với đề tài: Hoàn thiện hệ thống động viên, khuyến khích vật chất tại Công Ty Cổ Phần Thủy Sản Số 1, cho các bạn tham khảo

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ
NGÀNH QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC
  
CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
HOÀN THIỆN HỆ THỐNG
ĐỘNG VIÊN, KHUYẾN KHÍCH VẬT CHẤT
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN SỐ 1
GVHD: TS. Thái Trí Dũng
SVTH: Phù Thị Thùy Trang
MSSV: 33111022210
LỚP: VB14NL001
HỆ: VB2CQ - KHÓA 14
Tp. Hồ Chí Minh, Tháng 05/2013

3. LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên em xin gửi lời tri ân sâu sắc nhất đến TS Thái Trí Dũng, Thầy đã
tận tâm hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp. Qua
những chỉ dạy, góp ý, hướng dẫn của Thầy đã giúp em có thêm kiến thức về
quản trị nguồn nhân lực và khắc phục những thiếu sót để làm tốt luận văn tốt
nghiệp này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc và tất cả các Anh, Chị trong
Công ty, đặc biệt là các Anh, Chị trong phòng Tổ Chức – Hành Chánh đã nhiệt
tình giúp đỡ em trong thời gian thực tập. Các Anh, Chị đã hết lòng hướng dẫn,
tạo điều kiện cho em tìm hiểu và học tập thêm những kiến thức mới từ môi
trường làm việc năng động và chuyên nghiệp của công ty.
Cuối cùng, em xin kính chúc Thầy Thái Trí Dũng, Quý Thầy Cô trường Đại
Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh, cùng các Anh, Chị phòng Tổ Chức –
Hành Chánh, Ban Giám Đốc Công ty Cổ phần Thuỷ Sản số 1 sức khoẻ và luôn
thành công trong công việc.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 05/2014
Sinh viên
Phù Thị Thùy Trang

4. NHẬN XÉT CỦA CÔNG TY THỰC TẬP
1. Thời gian thực tập
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. Bộ phận thực tập
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. Tinh thần trách nhiệm với công việc và ý thức chấp hành kỷ luật
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4. Kết quả thực tập theo đề tài
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5. Nhận xét chung
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Công ty thực tập
(Ký tên và đóng dấu)

5. NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
1. Tinh thần chấp hành kỷ luật
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. Nội dung chuyên đề thực tập
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. Hình thức
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4. Nhận xét chung
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5. Điểm số:...................................................................................................................................
Giáo viên hướng dẫn
Thầy Thái Trí Dũng

6. MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ......................................................................................................................1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ HỆ THỐNG ĐỘNG VIÊN KHUYẾN KHÍCH VẬT
CHẤT CHO NHÂN VIÊN ...................................................................................................3
1.1 Sự cần thiết động viên khuyến khích nhân viên. ...........................................................3
1.1.1 Vai trò của con người trong tổ chức. ...........................................................................3
1.1.2 Sự cần thiết phải khuyến khích động viên nhân viên. .................................................3
1.1.3 Phương pháp tạo động lực và những yếu tố làm suy yếu động lực làm việc của con
người……..... ........................................................................................................................4
1.1.3.1 Phương pháp tạo động lực. .......................................................................................4
1.1.3.2 Những yếu tố làm suy yếu động lực làm việc của con người...................................4
1.2 Một số lý thuyết về động viên khuyến khích nhân viên .................................................5
1.2.1 Khái niệm về khuyến khích động viên ........................................................................5
1.2.2 Các lý thuyết về khuyến khích động viên....................................................................6
1.2.2.1 Thuyết cấp bậc nhu cầu của Maslow ........................................................................6
1.2.2.2 Thuyết ngũ hành nhu cầu..........................................................................................7
1.2.2.3 Thuyết mong đợi của Victo – Vroom ......................................................................8
1.2.2.4 Thuyết hai nhân tố của Herzberg.............................Error! Bookmark not defined.
1.2.2.5 Thuyết X và thuyết Y của Mc.Gregor......................Error! Bookmark not defined.
1.2.2.6 Thuyết Z của William Ouchi....................................Error! Bookmark not defined.
1.3 Các yếu tố của hệ thống động viên khuyến khích vật chấtError! Bookmark not defined.
1.3.1 Tiền lương...................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.1.1 Khái niệm.................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.1.2 Yêu cầu và các nguyên tắc cơ bản trong tổ chức tiền lươngError! Bookmark not defined.
1.3.2 Tiền thưởng.................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.2.1 Khái niệm.................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.2.2 Ý nghĩa của công tác thưởng ...................................Error! Bookmark not defined.
1.3.2.3 Nguyên tắc tổ chức tiền thưởng...............................Error! Bookmark not defined.
1.3.2.4 Các hình thức thưởng...............................................Error! Bookmark not defined.
1.3.3 Phụ cấp........................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.3.1 Khái niệm.................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.3.2 Vai trò của phụ cấp lương........................................Error! Bookmark not defined.
1.3.4 Phúc lợi .......................................................................Error! Bookmark not defined.
Chương 2: THỰC TRẠNG HỆ THỐNG ĐỘNG VIÊN KHUYẾN KHÍCH VẬT CHẤT
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THUỶ SẢN SỐ 1....................Error! Bookmark not defined.
2.1 Tổng quan chung về Công ty Cổ Phần Thủy Sản Số 1..Error! Bookmark not defined.
2.1.1 Giới thiệu tổng quan về Công ty.................................Error! Bookmark not defined.
2.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển..................................Error! Bookmark not defined.

7. 2.1.3 Chức năng và lĩnh vực hoạt động ...............................Error! Bookmark not defined.
2.1.4 Sơ đồ tổ chức Công ty.................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.5 Tình hình nhân sự Công ty..........................................Error! Bookmark not defined.
2.1.5.1 Cơ cấu theo trình độ chuyên môn nghiệp vụ ..........Error! Bookmark not defined.
2.1.5.2 Cơ cấu theo độ tuổi ..................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.5.3 Cơ cấu theo giới tính................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.5.4 Cơ cấu theo thâm niên làm việc...............................Error! Bookmark not defined.
2.1.6 Kết quả hoạt động kinh doanh trong 2 năm 2012, 2013Error! Bookmark not defined.
2.1.7 Chiến lược phát triển Công ty trong tương lai............Error! Bookmark not defined.
2.1.7.1 Rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Công ty......Error! Bookmark not defined.
2.1.7.2 Định hướng phát tiển Công ty trong tương lai. ........Error! Bookmark not defined.
2.2 Thực trạng hệ thống động viên khuyến khích vật chất tại Công ty Cổ Phần Thủy Sản
Số 1…… ..............................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1 Thực trạng tổ chức tiền lương tại Công ty..................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.1 Cơ sở chung của công tác tổ chức tiền lương ..........Error! Bookmark not defined.
2.2.1.2 Nâng bậc lương........................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.3 Nguồn hình thành và sử dụng quỹ lương.................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.4 Hình thức chi trả lương............................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.5 Thời gian chi trả lương.............................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.6 Các hình thức phân phối tiền lương.........................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.7 Lương thêm giờ........................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.8 Lương thâm niên, lương năng suất ..........................Error! Bookmark not defined.
2.2.1.9 Phụ cấp.....................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2 Thực trạng tổ chức tiền thưởng
...................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2.1 Đối tượng xét thưởng...............................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2.2 Hình thức thưởng.....................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2.3 Điều kiện xét thưởng................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2.4 Mức thưởng.................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Phúc lợi……………………………………………………………………………...
Error! Bookmark not defined.
2.2.3.1 Nghỉ mát, nghỉ Lễ.........................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3.2 Nghỉ phép thường niên..................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3.3 Nghỉ việc riêng vẫn hưởng lương...................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3.4 Ănuống,quà, đồngphục...............................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3.5 Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí công đoàn.Error! Bookmark n
2.3 Nhận xét về hệ thống động viên khuyến khích vật chất tại Công ty Cổ Phần Thủy Sản
Số 1…… ..............................................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1 Về công tác tổ chức tiền lương tại Công ty .................Error! Bookmark not defined.

8. 2.3.1.1 Những ưu điểm của công tác tổ chức tiền lương tại Công tyError! Bookmark not defined.
2.3.1.2 Hạn chế của công tác tổ chức tiền lương tại Công tyError! Bookmark not defined.
2.3.2 Về công tác tổ chức tiền thưởng tại Công ty ...............Error! Bookmark not defined.
2.3.2.1 Những ưu điểm của công tác tổ chức tiền thưởng tại Công tyError! Bookmark not defined.
2.3.2.2 Những nhược điểm của công tác tổ chức tiền thưởng tại Công tyError! Bookmark not defined.
2.3.3 Phụcấp…......................................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.4 Phúc lợi ……………………………………………………………………………....Error! Bookm
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HỆ THỐNG ĐỘNG VIÊN
KHUYẾN KHÍCH VẬT CHẤT TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THUỶ SẢN SỐ 1Error! Bookmark not
3.1 Kết quả khảo sát Nhân viên Công ty Cổ phần Thủy Sản Số 1Error! Bookmark not defined.
3.1.1 Mộtsố thông tin về đối tượngkhảosát..............................Error! Bookmark not defined.
3.1.2 Đánh giá của nhân viên về các vấn đề khảo sát..........Error! Bookmark not defined.
3.1.2.1 Môi trường làm việc.................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.2.2 Chính sách đào tạo ...................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.2.3 Cơ hội thăng tiến về nghề nghiệp ............................Error! Bookmark not defined.
3.1.2.4 Công tác tiền lương và tiền thưởng..........................Error! Bookmark not defined.
3.1.2.5 Đối với các chính sách phúc lợi của Công ty...........Error! Bookmark not defined.
3.2 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống động viên khuyến khích vật chất tại Công
ty………...............................................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1 Về hệ thống tổ chức tiền lương...................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.1 Đối với khối gián tiếp...............................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1.2 Đối với khối trực tiếp sản xuất.................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2 Hệ thống tổ chức tiền thưởng......................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2.1 Thưởng tập thể .........................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2.2 Thưởng sáng kiến.....................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2.3 Kế hoạch chia lời .....................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2.4 Ưu tiên bán cổ phiếu cho nhân viên.........................Error! Bookmark not defined.
3.2.3 Chính sách phúc lợi.....................................................Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..........................................................................Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................Error! Bookmark not defined.
PHỤ LỤC.............................................................................Error! Bookmark not defined.

9. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
1
LỜI NÓI ĐẦU
Với nền kinh tế ngày càng phát triển và đặc biệt hơn nữa Việt Nam hiện là
thành viên của nhiều tổ chức kinh tế thế giới và khu vực như WTO, APEC,
AFTA, ASEAN,…tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước phát huy hết
thế mạnh của mình trên thị trường thế giới, tuy nhiên điều này cũng dẫn đến việc
cạnh tranh ngày càng gay gắt hơn giữa các doanh nghiệp trong nước và doanh
nghiệp nước ngoài, tạo ra một thị trường sôi nổi hơn và khốc liệt hơn. Vì vậy, nếu
doanh nghiệp trong nước muốn đứng vững trên thương trường thì phải tạo ra
cho mình một vị trí vững mạnh, có khả năng kinh doanh và nắm bắt thị trường tốt.
Những trang thiết bị, máy móc tối tân hay công nghệ hiện đại đều có thể mua
được nhưng những kiến thức và kỹ năng của con người để thực hiện công việc thì
không phải lúc nào cũng mua được. Thật vậy, hầu hết những doanh nghiệp
thành công đều phụ thuộc chủ yếu vào tài sản con người hơn là tài sản vật chất.
Chính vì vậy tầm quan trọng của nguồn nhân lực ngày càng được nâng cao.
Nhận thức được điều đó các doanh nghiệp đang tranh nhau không ngừng
thay đổi các chính sách động viên khuyến khích nhằm thu hút nguồn lực con
người đặc biệt là nguồn lực có chất lượng.
Các chế độ động viên khuyến khích vật chất: lương, thưởng, phụ cấp, phúc lợi
cũng là yếu tố không nhỏ góp phần kích thích làm việc tích cực của nhân viên
mang lại hiệu quả cao cho công ty cũng như giữ chân nhân viên. Mặc dù hệ
thống động viên khuyến khích vật chất chưa phải là nhân tố duy nhất để người
lao động làm việc cho một doanh nghiệp nhưng hệ thống động viên khuyến
khích chưa phù hợp sẽ làm cho người lao động chán nãn, bất mãn, kém hiệu
quả và tồi tệ hơn nữa là bỏ việc. Điều này gây ảnh hưởng vô cùng to lớn đến
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi con người là nhân tố quan trọng
góp phần quyết định sự thành bại của công ty.
Nhưng để hệ thống động viên khuyến khích vật chất phù hợp với công ty
thật sự khó khăn và phức tạp. Tuy nhiên, cho dù như thế nào hệ thống động viên

10. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
2
khuyến khích vật chất vẫn phải bảo đảm tính công bằng, sự hài hòa giữa lợi ích
của Nhà nước, công ty, tập thể và cá nhân người lao động.
Nhận thức được tầm quan trọng cũng như mức độ phức tạp của hệ thống
động viên khuyến khích vật chất trong doanh nghiệp, nên tôi quyết định chọn đề
tài:“Hoàn thiện hệ thống động viên, khuyến khích vật chất tại Công Ty Cổ Phần
Thủy Sản Số 1” làm luận văn tốt nghiệp cho mình. Với mong muốn tìm hiểu kinh
nghiệm thực tế tại Công Ty, vận dụng những kiến thức cơ bản đã được học trên
ghế nhà trường nhằm hoàn thiện một số vấn đề đã và đang tồn tại trong hệ
thống động viên khuyến khích vật chất để phù hợp với tình hình hiện tại của
Công Ty.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài: tìm hiểu ở phạm vi tầm vi mô, cụ thể là
nghiên cứu về hệ thống động viên khuyến khích vật chất tại Công Ty Cổ Phần
Thuỷ Sản Số 1.
Phương pháp nghiên cứu:
- Tìm hiểu cơ sở lý thuyết vấn đề nghiên cứu;
- Thu thập thông tin, tổng hợp số liệu về đối tượng nghiên cứu;
- Phân tích và đánh giá dựa trên hiện trạng từ đó đề xuất giải pháp.
Cơ cấu Đề tài: Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung gồm ba chương cụ
thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về hệ thống động viên khuyến khích vật chất cho
nhân viên.
Chương 2: Thực trạng hệ thống động viên khuyến khích vật chất tại Công
ty Cổ Phần Thuỷ Sản Số 1.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống động viên khuyến
khích vật chất tại công ty cổ phần thuỷ sản số 1.

11. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
3
Chương 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ HỆ THỐNG ĐỘNG VIÊN
KHUYẾN KHÍCH VẬT CHẤT CHO NHÂN VIÊN
1.1 Sự cần thiết động viên khuyến khích nhân viên.
1.1.1 Vai trò của con người trong tổ chức.
Trong thời đại ngày nay, khi mà khoa học kỹ thuật phát triển, máy móc đã
dần thay thế vai trò của con người trong một số công việc. Tuy nhiên, máy móc
vẫn chỉ là máy móc, cái mà chúng ta cần chính là: tính sáng tạo; lòng nhiệt tình và
bộ óc sáng kiến của con người, máy móc chỉ dừng ở mức lặp lại và làm theo như
chương trình đã được định sẵn.
Theo nhận định của Likert (The Human Organization, 1976): “Trong tất cả
các nhiệm vụ của quản trị, quản trị con người là nhiệm vụ trung tâm và quan trọng
nhất vì tất cả vấn đề đều phụ thuộc vào mức độ thành công của quản trị con người”.
Vì thế làm thế nào để quản trị con người có hiệu quả vẫn luôn là thử thách lớn đối
với các doanh nghiệp nhất là trong nền kinh tế thị trường hiện nay.
1.1.2 Sự cần thiết phải khuyến khích động viên nhân viên.
Đối với một nhà quản lý, việc khuyến khích kịp thời, công bằng và liên tục
sẽ góp phần làm tăng cường hành vi chính đáng của nhân viên, để hành vi đó cũng
cố động cơ của nhân viên trong doanh nghiệp, để nó trở thành sự tự giác; thõa mãn
nhu cầu hợp lý của nhân viên để động cơ đó trở nên chủ động. Khuyến khích
động viên nhân viên trong doanh nghiệp một cách có hiệu quả không chỉ mang lại
lợi ích vô cùng to lớn cho chính bản thân doanh nghiệp; đó là biện pháp quan trọng
góp phần làm tăng năng suất, nâng cao chất lượng, làm lợi cho xã hội, tập thể,
góp phần giải quyết những khó khăn trong kinh doanh, phát huy được năng lực của
nhân viên để bố trí người đúng việc. Bên cạnh đó, hệ thống động viên khuyến
khích cũng đem đến một phần lợi ích không nhỏ cho người lao động, nâng cao
mức sống cho họ nếu đó là khuyến khích về mặt vật chất, tạo điều kiện cho họ bộc
lộ tài năng của mình, cho họ thấy được khả năng làm việc của họ, tạo cho họ cảm
giác họ là thành viên quan trọng không thể thiếu trong cơ cấu doanh nghiệp, họ là

12. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
4
người rất được tôn trọng và họ thật sự là người có tài.
1.1.3 Phương pháp tạo động lực và những yếu tố làm suy yếu động lực làm việc
của con người
1.1.3.1 Phương pháp tạo động lực.
Động lực là yếu tố thúc đẩy con người làm việc. Muốn nhân viên làm việc
theo ý mình, nhà quản lý phải biết cách tạo động cơ tác động đến nhân viên. Thông
thường có hai phương pháp tạo động lực làm việc:
 Phương pháp 1:
- Tìm hiểu nhu cầu mong muốn của nhân viên.
- Tìm cách thoả mãn nhu cầu đó đồng thời hướng sự thõa mãn vào
việc thực hiện mục tiêu.
 Phương pháp 2:
- Khơi dậy nhu cầu tìm ẩn của nhân viên bằng cách giới thiệu mục tiêu.
- Làm cho họ hứng thú với mục tiêu bằng cách giải thích tầm quan trọng
và ý nghĩa.
- Có những phần thưởng xứng đáng tạo ra sự ham muốn.
Thường thì người ta áp dụng phương pháp 1 trong trường hợp đã biết nhu
cầu của nhân viên và nhân viên đã có nhu cầu thực hiện. Còn đối với mục tiêu
mới mà nhân viên chưa biết thì áp dụng phương pháp 2.
1.1.3.2 Những yếu tố làm suy yếu động lực làm việc của con người
Trong mỗi công ty, mỗi loại hình của doanh nghiệp sẽ luôn tồn tại những
yếu tố khác nhau làm suy yếu động lực làm việc của nhân viên chẳng hạn như:
- Môi trường làm việc không phù hợp ở dưới hai gốc độ: môi trường vật
chất và mối quan hệ xã hội.
- Chế độ tiền lương, tiền thưởng không thích hợp.
- Bầu không khí trong công ty không tốt.
- Cảm giác bị đe dọa đuổi việc. v.v…

13. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
5
Nhưng có một yếu tố tồn tại trong hầu hết mọi công ty thường làm suy yếu
động lực làm việc của con người chính là:
- Sự đánh giá kết quả làm việc của nhân viên.
- Sự phản hồi của nhà quản lý về kết quả làm việc đó.
Bởi vì: ở mọi Công ty trong việc sử dụng nguồn nhân lực nhất định nhà quản
lý phải đánh giá năng lực của nhân viên. Việc đánh giá này chủ yếu là do cấp trên
thực hiện nên ít nhiều mang yếu tố chủ quan. Do vậy làm nhân viên chán và suy
luận rằng sự đánh giá này không công bằng dẫn đến kỷ luật và khen thưởng cũng
không đúng và điều này làm cho họ chán nản và không muốn làm việc hoặc làm
việc với tâm lý không thoải mái. Mặt khác, sau khi đánh giá xong nhà quản lý sẽ
phản hồi lại với nhân viên (khen hoặc chê), cách phản hồi này không có tác dụng
đến động lực làm việc của nhân viên. Phản hồi đúng lúc, đúng cách sẽ làm cho nhân
viên thích làm việc, cố gắng làm việc hoặc muốn sữa chữa những sai làm đã mắc
phải. Nhưng ngược lại, khen thưởng hoặc phê bình không đúng cách sẽ đem lại tác
dụng không như mong muốn của nhà quản lý.
1.2 Một số lý thuyết về động viên khuyến khích nhân viên
1.2.1 Khái niệm về khuyến khích động viên
Theo Robbins, động viên là tinh thần sẵn sàng cố gắng ở mức cao hướng
đến mục tiêu của tổ chức trong điều kiện một số nhu cầu của cá nhân được thỏa
mãn theo khả năng nỗ lực của họ. Định nghĩa đề cập đến 3 yếu tố quan trọng là sự
cố gắng, mục tiêu của tổ chức và nhu cầu.
Ví dụ, khi có nhu cầu được mọi người khen ngợi, ta sẽ bị một áp lực buộc
phải nỗ lực để thỏa mãn cho được. Từ đó, chúng ta sẽ có những hành vi phù hợp
để được khen như làm việc chăm chỉ, tích cực, ít vắng mặt, tăng năng suất, thể
hiện sự hài lòng trong công việc. Chúng ta có thể thấy quá trình thỏa mãn nhu cầu
của con nguời trong hình 1.1.
Hình 1.1: Quá trình động viên
Nhu cầu không
được thỏa mãn Áp lực Nỗ lực
Tìm kiếm
hành vi
Nhu cầu
thỏa mãn
Giảm áp lực

14. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
6
1.2.2 Các lý thuyết về khuyến khích động viên
1.2.2.1 Thuyết cấp bậc nhu cầu của Maslow
Trong hệ thống lý thuyết về quản trị và động viên, thuyết cấp bậc nhu cầu
của Abraham Maslow (1908-1970) là thuyết có được sự hiểu biết rộng lớn.
Abraham Maslow cho rằng hành vi của con người bắt đầu từ nhu cầu và những nhu
cầu của con người được sắp xếp theo một thứ tự ưu tiên từ thấp đến cao về tầm
quan trọng. Cấp bậc nhu cầu được sắp xếp thành năm bậc sau:
- Bậc 1: Nhu cầu cơ bản hay nhu cầu sinh lý: là những nhu cầu đảm bảo cho
con người tồn tại như: ăn, uống, mặc, tồn tại và phát triển nòi giống và các nhu
cầu của cơ thể khác.
- Bậc 2: Nhu cầu về an ninh và an toàn: là các nhu cầu an toàn về thể xác, tinh
thần cũng như an toàn xã hội.
- Bậc 3: Nhu cầu xã hội: là các nhu cầu về tình yêu được chấp nhận, bạn bè, xã
hội...
- Bậc 4: Nhu cầu được tôn trọng: là các nhu cầu về tự trọng, tôn trọng người
khác, được người khác tôn trọng, địa vị ...
- Bậc 5: Nhu cầu tự thể hiện hay tự thân vận động: là các nhu cầu như chân,
thiện, mỹ, tự chủ, sáng tạo,...
Hình 1.2: Sơ đồ theo cấp bậc nhu cầu của Maslow
Abraham Maslow đã chia các
nhu cầu thành hai cấp bậc là cấp
cao và cấp thấp. Sự khác biệt
giữa hai loại nhu cầu này là nhu
cầu cấp thấp được thỏa mãn chủ yếu từ bên ngoài trong khi đó các nhu cầu từ cấp
cao được thỏa mãn chủ yếu là từ nội tại con người.

15. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
7
Abraham Maslow cho rằng làm thỏa mãn các nhu cầu ở cấp thấp là dễ dàng
hơn so với việc làm thỏa mãn nhu cầu ở cấp cao vì các nhu cầu ở cấp thấp có giới
hạn và có thể thỏa mãn từ bên ngoài. Ông còn cho rằng đầu tiên ở các nhu cầu cấp
thấp nhất hoạt động, nó đòi hỏi được thỏa mãn và như vậy nó là động lực thúc đẩy
con người hành động, nó là nhân tố động viên. Khi các nhu cầu này được thỏa mãn
thì nó không còn là yếu tố động viên nữa lúc đó các nhu cầu cấp cao hơn sẽ xuất
hiện.
Thuyết cấp bậc nhu cầu của Maslow đã có một ẩn ý quan trọng đối với các
nhà quản trị, đó là muốn động viên nhân viên thì phải hiểu nhân viên đang ở cấp độ
nhu cầu nào. Từ đó giúp các nhà quản lý đưa ra các giải pháp phù hợp cho việc thỏa
mãn nhu cầu của người lao động đồng thời đảm bảo các mục tiêu chung của tổ
chức.
Nhược điểm của thuyết này là quá cứng nhắc trong việc thỏa mãn nhu cầu
của con người. Theo Maslow con người thực sự cần thỏa mãn nhu cầu từ thấp đến
cao, nhu cầu cấp thấp được thỏa mãn thì nhu cầu cấp cao mới xuất hiện. Nhưng mỗi
con người tại mỗi thời điểm sẽ có một nhu cầu vượt trội hơn. Chính những nhu cầu
trội hơn này mới tạo thành động cơ hành động. Nhu cầu của con người là vô hạn và
thay đổi liên tục.
1.2.2.2Thuyết ngũ hành nhu cầu
Học thuyết Ngũ hành là một học thuyết về mối quan hệ giữa các sự vật hiện
tượng. Theo đó, con người và vũ trụ được cấu trúc từ 5 yếu tố cơ bản, được gọi là
ngũ hành: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ.
Sự phát triển của con người và vũ trụ được dựa trên cơ sở sự tác động qua
lại giữa 5 hành trên theo nguyên lý: tương sinh và tương khắc.
 Nguyên lý tương sinh: giữa ngủ hành có mối quan hệ nuôi dưỡng, giúp đỡ,
thúc đẩy nhau để vận động không ngừng. Nguyên tố này sinh ra nguyên tố kia: Kim
sinh Thủy, Thủy sinh Mộc, Mộc sinh Hỏa, Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim.
 Nguyên lý tương khắc: giữa ngủ hành có mối quan hệ ức chế nhau để giữ

16. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
8
thế quân bình. Nguyên tố này sinh hạn chế nguyên tố kia: Kim khắc Mộc, Mộc khắc
Thổ, Thổ khắc Thủy, Thủy khắc Hỏa, Hỏa khắc Kim.
Hình 1.3: Sơ đồ theo thuyết ngũ hành nhu cầu
Mũi tên theo vòng ngoài biểu hiện cho quan hệ tương sinh, còn mũi tên
theo vòng trong biểu thị cho mối quan hệ tương khắc. Như vậy, từ nhu cầu sinh lý
được đáp ứng đầy đủ sẽ sinh ra nhu cầu an toàn, một khi đã đảm bảo an toàn thì
sinh ra nhu cầu giao tiếp, nếu giao tiếp tốt sẽ dẫn tới đuợc tôn trọng. Từ những nhu
cầu được tôn trọng đuợc thỏa mãn thì con người sẽ đạt được thành tích tốt.
1.2.2.3Thuyết mong đợi của Victo – Vroom
Lý thuyết này dựa trên ý tưởng cho rằng con người sẽ nỗ lực làm việc khi
biết rằng những nỗ lực này sẽ mang lại kết quả như mình mong muốn. Ví dụ,
chúng ta cố gắng làm việc vì tin rằng mình được khen ngợi, từ đó, tổ chức sẽ
thưởng như tăng lương, tiền thưởng hay thăng tiến trong công việc... và sự khen
thưởng này thỏa mãn nhu cầu của chúng ta.
Có thể biểu diễn thuyết của V.Vroom bằng công thức sau:
Như vậy, sự động viên của một con người phụ thuộc vào hai nhân tố:
(Sinh lý)
(Thành tích)
(Tôn trọng) (Giao tiếp)
(An toàn)
Sức mạnh động cơ = mức độ mong muốn

17. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
9
Mong đợi
Kết quả - mục
tiêu cá nhân
Mong đợi
- Mức độ mong muốn thực sự của cá nhân đó đối với việc giải quyết công việc.
- Cá nhân đó nghĩ về công việc thế nào và sẽ đạt được nó như thế nào.
Theo V.Vroom, sức mạnh của động cơ phụ thuộc vào ba yếu tố:
- Giá trị phần thưởng.
- Khả năng thực hiện công việc.
- Khả năng nhận phần thưởng.
Hình 1.4: Mô hình học thuyết mong đợi
Sơ đồ trên cho thấy yếu tố quan trọng nhất được quan tâm trong lý thuyết này chính
là sự nỗ lực, đồng thời thể hiện các mối quan hệ:
 Quan hệ giữa cố gắng – kết quả thực hiện công việc: mỗi cá nhân tự nhận
thức được cố gắng của họ sẽ mang lại kết quả công việc ở mức độ nhất định nào đó.
 Quan hệ giữa kết quả thực hiện công việc và khen thưởng: cho biết
nhận thức của cá nhân về kết quả thực hiện công việc sẽ mang lại cho họ phần
hưởng như thế nào.
 Quan hệ giữa khen thưởng và mục tiêu cá nhân: cho biết mức độ hài lòng
Nổ lực
Kết quả thực
hiện công việc
Khen thưởng
Khen thưởng
Khen thưởng

18. SV: Phù Thị Thùy Trang GVHD: TS. Thái Trí Dũng
10
DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52938
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562