Presentatie gegeven op de studiedag '(Mega)trends en ruimtelijk onderzoek' op 1 oktober in Gent – zie http://www.ruimtevlaanderen.be/studiedag2015

1. De ruimtelijke impact van
gemeentefinanciering
Jan Leroy, directeur Bestuur VVSG
Studiedag Onderzoek Ruimte Vlaanderen
Gent, 1 oktober 2015

2. Inhoud
De financiering van de Vlaamse gemeenten in cijfers
Belastingen
Gemeentefonds
Conclusies

3. │3
De financiering van de Vlaams
gemeenten in cijfers
Budgetten 2015
Totale ontvangsten: 12.154,9 miljoen euro
Deelbudget Bedrag %
Exploitatie-ontvangsten 9.975,3 82,1
Investeringsontvangsten 951,1 7,8
Andere ontvangsten 1.228,5 10,1
- Verkoop activa
- Investeringssubsidies
Nieuwe leningen

4. │4
De financiering van de Vlaams
gemeenten in cijfers
Budgetten 2015
Totale exploitatie-ontvangsten: 9.975,3 miljoen euro
Onderdeel exploitatie-ontvangsten Bedrag %
Retributies e.d. 677,9 6,8
Belastingen en boetes 4.946,0 49,6
Werkingssubsidies 3.788,6 38,0
Andere operationele ontvangsten 136,7 1,4
Financiële ontvangsten 421,8 4,2
Intresten en dividenden

5. │5
Belastingen
Budgetten 2015
Totale belastingontvangsten: 4.946,0 miljoen euro
Type belasting Bedrag %
Opcentiemen onroerende voorheffing 2.253,7 45,6
Aanvullende personenbelasting 1.917,4 38,8
Andere belastingen 764,3 15,5

6. │6
Belastingen
Opcentiemen onroerende voorheffing: gemeentelijke
opbrengst bepaald door:
Volume onroerende goederen
Waardering onroerende goederen (KI)
Vlaams tarief (2,5% en kortingen)
Gemeentelijk tarief
Ruimtelijke impact

7. │7
Belastingen
Aanvullende personenbelasting: gemeentelijke opbrengst
bepaald door:
Aantal inkomenstrekkers
Hoogte van de inkomens
Federale en Vlaamse belasting
Gemeentelijk tarief
Ruimtelijke impact

8. │8
Belastingen
Andere gemeentelijke belastingen: belangrijkste soorten:
Opdeciem verkeersbelasting
Drijfkracht
Tweede verblijven
Huisvuilzakken e.d.
Algemene gemeentebelasting
Ruimtelijke impact is gevarieerd

9. │9
Gemeentefonds
Algemene kenmerken:
2014: 2.246,7 miljoen euro
Verdeeld onder alle Vlaamse gemeenten op basis van
decretaal vastgelegde verdeelcriteria
Jaarlijkse groei = 3,5%
Totaal vrije besteding door gemeenten
Geen verantwoording van besteding
Gemeente/OCMW bepalen in onderling overleg wie
wat krijgt (vaak 8% voor OCMW)

10. │10
Gemeentefonds
Verdeelcriteria:
Voorafnames voor specifieke gemeenten 40,8%
Verdeelcriteria voor alle 308 gemeenten 59,2%

11. │11
Gemeentefonds
Voorafnames voor specifieke gemeenten (40,8%):
Gemeenten > 200.000 inwoners (=A+G) 30,0%
Gemeenten 100.000-200.000 inwoners (=B) 1,6%
Aalst, Genk, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen,
Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas, Turnhout 6,2%
Aarschot, Deinze, Dendermonde, Diest, Eeklo,
Geel, Halle, Herentals, leper, Knokke-Heist, Lier,
Lokeren, Mol, Oudenaarde, Ronse, Sint-Truiden,
Tielt, Tienen, Tongeren, Vilvoorde en Waregem 2,0%
Kustgemeenten 1,0%
Binnen elke groep: bedrag verdeeld volgens inwoners
Ruimtelijke impact: ja en neen

12. │12
Gemeentefonds
Verdeelcriteria voor alle 308 gemeenten (59,2%):
Centrumfunctie 8,0%
Werkgelegenheid op het grondgebied 4,0%
Aantal leerlingen op het grondgebied 4,0%
Fiscale armoede 30,2%
KI/inwoner (omgekeerd evenredig) 11,2%
PB/inwoner (omgekeerd evenredig) 19,0%
Open ruimte 6,0%
Sociale criteria 15,0%
Mensen in Omniostatuut 1,0%
Geboorten kansarme gezinnen 3,0%
Laaggeschoolde werklozen 4,0%
Leefloontrekkers 4,0%
Socialehuurappartementen 3,0%
Sterkuiteenlopende
ruimtelijkeimpact

13. │13
Conclusies
Geen eenduidig verband tussen gemeentelijke inkomsten
en ruimtelijke situatie en beslissingen
Sommige gemeentelijke inkomsten (belastingen, delen
Gemeentefonds) kunnen aanzetten tot bijkomend
aantrekken van inwoners en bedrijven
Andere gemeentelijke inkomsten (Gemeentefonds)
compenseren (deels) voor open ruimte of het hebben van
weinig fiscale ontvangsten

14. Dank voor uw
aandacht
Jan Leroy
Directeur Bestuur VVSG
02-211 55 36
Jan.leroy@vvsg.be