De juridische aspecten van crowdfunding helpen u goed voorbereid een crowdfunding project op te starten. Aan bod komen: de juridische rechten, plichten en valkuilen, het toepasselijk recht, kosten en verschillende constructies.

1. De juridische aspecten
van Crowdfunding
Spreker: mr. M.C. (Marije) Hendrikse, advocaat

2. Algemeen
• In beginsel de partijen: geldschieters, geldnemer,
crowdfunder
• Voorwaardelijke overeenkomst
• Voorwaarde is bereiken doelkapitaal, binnen een
bepaalde termijn
meestal opschortende voorwaarde soms ontbindende voorwaarde
• Soms wordt er ook met stretch-goals gewerkt, waaraan
verschillende beloningen/vergoedingen worden
gekoppeld, of waarbij extra opties aan het idee/product
worden toegevoegd

3. • Crowdfunder is vertegenwoordiger van geldnemer, valt
er tussenuit

4. Alles-of-niets model

5. Vertegenwoordiging

6. Kosten
• Voor wiens rekening komen de kosten als
het doel niet behaald wordt?
• Onderscheid hoofd- en
gebruikersovereenkomsten
• Verschilt per platform

7. Juridische rechten, plichten en valkuilen
Hangen af van:
1. Het toepasselijke recht
2. Gekozen constructie
3. Wie geeft aan wie (consument of ondernemer)
4. Soort beloning / vergoeding die wordt aangeboden.

8. Toepasselijk recht
• In Nederland: geen specifieke regelgeving
• De Nederlandsche Bank en de AFM hebben zich
uitgelaten over crowdfunding.
• in Nederland kennen de Nederlandsche Bank en de
AFM zich bevoegdheden toe ten aanzien van
crowdfunding
• Zij hebben duidelijkheid willen scheppen
• In de Verenigde Staten is investeren met aandelen niet
toegestaan

9. Constructie
• consument consument
• consument onderneming
• onderneming consument
• onderneming onderneming

10. Vorm Beloning
• Doneren
• Sponsoring
• Geld uitlenen
• Investeren
• Niets, of heel klein
presentje
• In natura
• Rente
• Aandelen/Opties etc.

11. Structuur en beloning van de
Crowdfunding
• Crowdfunding platform dient de structuur
te regelen en de bijbehorende
gebruiksvoorwaarden;
• Geldlener en geldnemer kiezen het
gewenste platform.

12. Donatie en sponseringsvormen

13. Leningsvorm

14. Investeringsvorm

16. Symbid

17. Geld-
gevers
Crowdfunder
Geldnemer
STAK
Geld-
gevers
Geld-
gevers
X%
aandelen
Gelden
Geïnvesteerde
gelden naar
ondernemer
Akte van
cessie
Dividend-
uitkeringen
Contracten
(administratie
voorwaarden)

19. TOEZICHT AFM EN DNB OP HET
FINANCIELE VERKEER IN NEDERLAND
• Nederlandse toezichthouders
• Autoriteit Financiële Markten (AFM)
• Gedragstoezicht: verlopen marktprocessen
• ordelijk en transparant?
• De Nederlandse Bank (DNB)
• Prudentieel toezicht; waakt voor soliditeit van financiële
ondernemingen

20. AANBEVELINGEN
AFM en DNB hebben aanbevelingen gedaan mbt
crowdfunding.
Verschillende onderdelen van Wft van toepassing
verklaard.

21. Drie regimes:
• vergunning voor bemiddelen in krediet (aanvullende
eisen bij consumenten)
• ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbaar geld
• vergunning voor het doorgeven van orders in financiële
instrumenten (bijv. aandelen)
• Niet voor consument -> consument, mits maximaal 100
kredieten van totaal max €40.000,-
(separaat persbericht van AFM)

22. • Voor welke vorm van belang?
Doneren / sponseren / lenen / investeren
Richtlijnen AFM & DNB: de vormen lenen en investeren
zijn vergunningplichtig. De crowdfunder moet dus een
vergunning aanvragen.
Toezicht / vergunningen alleen van belang bij de laatste
twee vormen.

23. Artikelen 3:5 Wft en 4:3 Wft
Art. 3:5 Wft: Verbod bemiddelen in opvorderbare gelden.
DNB is toezichthouder (prudentieel toezicht)
Art. 4:3 Wft: verbod om als tussenpersoon op te treden.
AFM is toezichthouder (gedragstoezicht)
Verschil: als tussenpersoon wordt de bemiddelaar geen
partij bij de uiteindelijke overeenkomst ten aanzien van
geld/kredietverstrekking

24. Artikel 3:5 Wft
1. Het is een ieder verboden in Nederland in de uitoefening van een
bedrijf buiten besloten kring opvorderbare gelden van anderen dan
professionele marktpartijen aan te trekken, ter beschikking te
verkrijgen of ter beschikking te hebben.
2. Het eerste lid is niet van toepassing op: (.., bankenn, bepaalde
beleggingsinstellingen)
3. Bij ministeriele regeling kan vrijstelling worden geregeld van het
eerste lid.
4. DNB kan op aanvraag, al dan niet voor bepaalde tijd, ontheffing
verlenen van het eerste lid, indien de aanvrager aantoont dat de
belangen die dit deel beoogt te beschermen voldoende worden
beschermd. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur
kunnen regels worden gesteld waaraan de houder van een
ontheffing dient te voldoen en met betrekking tot het verlenen van
de ontheffing.

25. Uitzondering op art. 3:5 Wft:
1. bij aanbieden van effecten en voldoen aan hoofdstuk
5.1. Wft (regels voor aanbieden van effecten)
1. Mogelijkheid om bij ministeriele regeling vrijstelling van
het verbod te regelen.
Art. 19 t/m 24a Vrijstellingsregeling Wft.
3. Op grond van art. 3:5 lid 4 Wft mogelijk om DNB
ontheffing te vragen voor het verbod, aantonen dat de
belangen die het prudentieel toezicht beoogt te
beschermen voldoende zijn gewaarborgd.

26. Andere uitzondering op art. 3:5 Wft
Het aanbieden van effecten en het voldoen
aan hoofdstuk 5:1 Wft

27. Uiteenzetting
Art. 3:5 Wft
Algemeen verbod: In beginsel verboden
Buiten besloten kring en tijd:
Crowdfunding is per definitie buiten besloten kring om
investeerders aan te trekken en eventueel buiten het toegestane
tijdsbestek
Aantrekken, ter beschikking verkrijgen of ter beschikking hebben van
opvorderbare gelden: Core Business van crowdfunding
Uitzondering voor professionele marktpartijen (prof. belegger):
Deze uitzondering van toepassing? N.B. Zowel de geldvrager als het
platform kunnen de verbodsbepaling overtreden
In uitoefening van bedrijf

28. Art. 4:3 Wft: “1. Het is een ieder verboden in Nederland of vanuit Nederland in
een andere lidstaat van de informatiemaatschappij als bedoeld in art. 15d,
derde lid, van het Burgerlijk Wetboek in de uitoefening van een beroep of
bedrijf als tussenpersoon werkzaamheden te verrichten ten behoeve van het
buiten besloten kring aantrekken of ter beschikking verkrijgen van
opvorderbare gelden van anderen dan professionele martkpartijen.
2. Het eerste lid is niet van toepassing op ... (banken, bepaalde
belegginsondernemingen)
3. Bij ministeriële regeling kan vrijstelling worden geregeld van het eerste lid.
4. De AFM kan op aanvraag, al dan niet voor bepaalde tijd, ontheffing verlenen
van het eerste lid, indien de aanvrager aantoont dat de belangen die dit deel
beoogt te beschermen anderszins voldoende worden beschermd. Bij of
krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld
waaraan de houder van een ontheffing dient te voldoen en met betrekking tot
het verlenen van een ontheffing.
ARTIKEL 4:3 Wft verboden om als tussenpersoon op te treden

29. Artikelen 2:60 en 2:80 Wft
Art 2:60 Bemiddelen in kredieten (leningen aan
consumenten)
Art 2:80: als tussenpersoon
Aanvullende bescherming, aanvullende eisen.
Uitzonderingen: banken etc.
Ontheffing mogelijk: belangen die toezicht beogen te
beschermen moeten voldoende zijn gewaarborgd.

30. Art 2:96 Wft: verboden beleggingsactiviteiten te
ondernemen.
De crowdfunder heeft dus in beginsel een vergunning
nodig van de AFM om als tussenpersoon op te treden bij
crowdfunding met gebruik van effecten.

31. Artikel 5:2 Wft
Het is verboden in Nederland effecten aan te bieden aan
het publiek of effecten te doen toelaten tot de handel op
een in Nederland gelegen of functionerende
gereglementeerde markt, tenzij ter zake van de aanbieding
of de toelating een prospectus algemeen verkrijgbaar is dat
is goedgekeurd door de Autoriteit Financiële Markten of
door een toezichthoudende instantie van een andere
lidstaat.

32. Goedgekeurde prospectus vereist
Uitzonderingen:
Art. 53 lid 2 Wft: Vrijstelling voor aanbieden van effecten
aan publiek, voor zover het effecten betreft die deel
uitmaken van een aanbieding waarbij de totale waarde
over een periode van twaalf maanden minder dan € 2,5
miljoen bedraagt.
Onderscheid: prospectusplicht met vergunningplicht

33. STAPPENPLAN VAN AFM
Leningen aan particulieren en/of ondernemingen
1. Worden via het platform financieringen verstrekt in de vorm van leningen?
Ja
Er is sprake van opvorderbare gelden in de zin van de Wft. Het crowdfunding platform verricht
werkzaamheden als tussenpersoon ten behoeve van het aantrekken of ter beschikking
verkrijgen van opvorderbare gelden van het publiek. Deze werkzaamheden zijn verboden
zonder een ontheffing van de AFM. Het platform moet dan ook een ontheffing aanvragen voor
het bemiddelen in opvorderbare gelden.
• Aanvraag ontheffing bemiddeling opvorderbare gelden
Er kan bovendien sprake zijn van krediet in de zin van de Wft. Ga verder met vraag
2.
Nee
In dat geval kan sprake zijn van crowdfunding voor investeringen, als de financieringsvorm
geen donatie of gift is. Ga verder met het stappenplan voor investeringen in ondernemingen.

34. 2. Worden via het platform (ook) leningen verstrekt aan consumenten?
Ja
Er is sprake van krediet in de zin van de Wft. Het crowdfunding platform
bemiddelt in kredieten en deze activiteiten zijn verboden zonder vergunning
van de AFM. Het platform moet een vergunning van de AFM aanvragen voor
het bemiddelen in krediet. Het crowdfundingplatform hoeft niet over én een
vergunning voor het bemiddelen in krediet én een ontheffing voor het
bemiddelen in opvorderbare gelden te beschikken. Er kan een vergunning
worden aangevraagd voor het bemiddelen in consumptief krediet, met daarbij
de extra product/dienstcombinatie ‘bemiddelen in spaar- en betaalrekeningen’.
Dan is een aparte ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbare gelden niet
nodig.
• Vergunningaanvraag financiële dienstverlening
Nee
Er is geen sprake van krediet in de zin van de Wft. Dit is het geval als er
uitsluitend leningen worden verstrekt aan ondernemers. Er moet er wel een
ontheffing zijn voor het bemiddelen in opvorderbare gelden (zie vraag 1).

35. Investeringen in ondernemingen
1. Worden via het platform investeringen gedaan in de vorm van aandelen?
Ja
Er kan sprake zijn van effecten (financiële instrumenten). Ga verder met vraag 3.
Nee
Ga naar vraag 2.
2. Worden via het platform investeringen gedaan in de vorm van obligaties?
Ja
Er kan sprake zijn van effecten (financiële instrumenten). Ga verder met vraag 3
Nee
Als de investering niet in de vorm van aandelen of obligaties geschiedt, kan nog wel
sprake zijn van effecten als er sprake is van andere waardebewijzen of
schuldinstrumenten. Leg bij twijfel uw constructie ter beoordeling voor aan de AFM.

36. 3. Zijn de betreffende aandelen of obligaties verhandelbaar?
Ja
Er is sprake van effecten en dus van financiële instrumenten. De AFM is van
oordeel dat de activiteiten die een platform verricht, moeten worden
aangemerkt als het ontvangen en doorgeven van orders van geldgevers met
betrekking tot die financiële instrumenten (orderremissier) Daarom is sprake
van het verlenen van een beleggingdienst en deze activiteit is verboden
zonder vergunning van de AFM. Het platform moet een vergunning aanvragen
als beleggingsonderneming.
Vergunningaanvraag beleggingsonderneming
Nee
Er is geen sprake van een effect. Er kan nog wel sprake zijn van een ander
financieel instrument. Leg bij twijfel uw constructie ter beoordeling voor aan de
AFM.

37. Informatieverplichting & contracten op afstand
• In beginsel voor alle typen, maar zwaardere eisen aan
de vormen van leningen en investeringen.
• Voorafgaand aan verkoop.
bij uitvoering van de verkoop, van wel uiterlijk bij
“aflevering”.
• Informatie moet schriftelijk worden aangeboden: link
volstaat niet.
• Van belang: apart regime, want contracteren (aanbieden
van financiële diensten) op afstand.
• Europese richtlijnen, Wft en BW.

38. Ontbindingsrecht koper
• zonder opgaaf van reden
• Binnen 14 dagen
• Volgens instructies crowdfunder/geldnemer

39. Handhaving – Informatieplicht
AFM = bevoegd te handhaven
overtreding (bestuurlijke) dwangsom
/bestuurlijke boete
ACM = (Autoriteit Consument & Markt) ook handhavende
bevoegdheden, kan privaatrechtelijk optreden
(schadevergoeding eisen).
FIOD:
- Treden op tegen oneerlijke, misleidende
handelspraktijken.
Partijen zelf kunnen ook actie ondernemen, onrechtmatige
daad.

40. Overkoepelende valkuilen
• Wanbetaling / Incassoproblemen
• Identiteitsfraude
• Mismanagement
Gebruikelijke beleggersrisico’s
• Inleg gaat verloren

41. Tips
• Nagaan in de registers van AFM, DNB of
een crowdfundingplatform een
vergunning of ontheffing heeft
• Goed nagaan via welke constructie wordt
gewerkt; hoe verlopen geldstromen,
terugzien?
• Genoeg informatie gekregen?
• Nagaan of en hoe geld daadwerkelijk bij
project aankomt
• BkR registratie van geldvragen nagaan

42. Hoe kunnen wij u helpen?
• Het begeleiden van het kiezen van de voor u
meest geschikte juridische structuur van
crowdfunding
• Het geven van advies en voeren van
onderhandelingen
• Het uitwerken van de benodigde contracten
• Juridisch advies/ondersteuning in geval van
wanbetaling, fraude, niet nakoming, van
verplichtingen en waar u verder tegen aanloopt.