Kan een aandeelhouder zelf de door een derde veroorzaakte schade van waardevermindering aandelen vorderen?

1. Schadevergoeding voor
aandeelhouder bij
waardevermindering aandelen door
schuld?

2. Recentelijk heefthet GerechtshofteAmsterdameen arrest
gewezen over devraag ofindividuele aandeelhouders
voorzichzelfbuitenhet bestuurvan devennootschapom
schadekunnenvorderen die ontstaanis dooreen
waardeverminderingvanhun aandelendoorhet feit dat
een derdejegens devennootschapwanprestatiedanwel
een onrechtmatigedaadheeft gepleegd. Datnoemen we
afgeleide schade.Deconstantelijn in derechtspraakis dat
een individuele aandeelhouderdieschadeniet zelfkan
vorderen, datmoet devennootschapdoen.

3. Opdit uitgangspuntvalt volgens deHoge Raadslechts een uitzonderingtemaken,als de
aandeelhouderniet uitsluitendafgeleide schademaarookrechtstreekseschadeheeft geleden, én de
derdeooktegen deaandeelhouderpersoonlijkeen specifieke zorgvuldigheidsnormheeft geschonden.
Daarvanis nietsnel sprake.
Vanschending van een specifiekezorgvuldigheidsnormtegen een aandeelhouderkanondermeer
sprakezijn alsdevennootschapschadeis berokkendmet hetvooropgezettedoel deaandeelhouderin
privétetreffen.Vereist isdandatersprakeis van een vooropgezetdoel,waarbijis beoogd ookde
belangen vande aandeelhouderteschaden.

4. Deaandeelhoudermoet bewijzendatdaarvansprakeis en datis vaakniet eenvoudig. Bovendien heeft
deHoge Raadin 2007al geoordeelddathetdefinitief wordenvandeafgeleide schadedoordatde
vennootschappenbuitenstaatzijnofzichzelfbuitenstaatgesteld hebben schadevergoeding te
vorderen, opzichzelfniet meebrengt datdeaandeelhouderdieschadedanwel kanvorderen. Immers
ditgegeven brengtopzichzelfniet meedatdegedragingen van een derdejegens deaandeelhoudersals
onrechtmatigmoeten wordenaangemerkt.

5. Erzijndanookmaarweinig uitsprakenwaarindevordering van deindividuele aandeelhouderis
toegewezen.Eenvan despaarzameuitzonderingenis hetgeval vanaandeelhoudersKipen Sloetjes die
schade,bestaandeuit waardeverminderingvanhunaandelen,vorderden vandeRabobank.DeHoge
Raadvond datdebankjegens deaandeelhouderspersoonlijkonrechtmatighadgehandeld.In dat
oordeel speelt een rol dathet er niet alleen om ging datdoorhet handelenvan debankdeaandelen
ernstig in waardewarengedaald,maarvooral ookomdatdeaandeelhoudershunaandelenonder
zwaredrukvandebankmoestenverkopen aaneen derdeop een zeer ongunstigtijdstip.

6. Met als gevolg datdedoordewaardeverminderingontstaneschadedefinitieften lastevan hun
vermogen is gekomen en niet meer kanwordenopgeheven dooreen eventuele schadevergoeding van
debankaandevennootschap.Sommigen zijnvan mening datin deze zaakdeschadeeigenlijk het
gevolg wasvanhet feitdatdevoormaligeaandeelhouderdeaandelenvooreen telageprijshad
verkocht,en daaromniet (langer) een rechtstreeksgevolg is vandeaandevennootschaptoegebrachte
schade,ofwel afgeleideschadevoordeaandeelhouders.

7. Hetis duszeer moeilijk om alsaandeelhouderzelf degeleden schadevanwege vermindering van de
waardevan je aandelentevorderen vandederde.Iser wel sprakevan een bijzondere
uitzonderingssituatieen kandeaandeelhouderzelfzijnschadevorderen,danmoet deaandeelhouder
bovendien niettelangstil blijven zitten.

8. In bovengenoemde recente uitspraakvanhet Hof Amsterdamwaarindeaandeelhoudersteldedatdoor
hem aangesprokenderdehem ondervalsevoorwendselen een hoeveelheid aandelenhadverkocht
voor€4 miljoen die niets waardbleken te zijn,stelde hetHof dat,al zoudieaandeelhoudereen eigen
vorderingsrechthebben gehad,deaandeelhoudernietop tijddederdein kennishadgesteld van diens
tekortkomenin zijn informatieplicht.Hetniet optijd daarvankennisgeven, kanleiden toteen verval
van hetrecht daaroverteklagenen schade tevorderen.

9. Enwattedoenals er geen eigen vorderingsrechtvan deaandeelhoudersis en hetbestuurvan de
vennootschapweigert actieteondernemenom dieschadetevorderen? DeHoge Raadvindt dathet
rechtspersonenrechtvoldoende waarborgenbiedtdateen aandeelhouderhet bestuurkandwingen tot
het instellen van een vordering jegens dewederpartijtotvergoeding van dedoorhaargeleden schade.

10. Dein deliteratuurgenoemde mogelijkheden zijn (1) hetontslagvan een onwillige bestuurderdoorde
aandeelhoudersvergadering,(2) een onmiddellijke voorzieningin een enquêteprocedurebij de
Ondernemingskamer,erin bestaandedathet bestuurwordtgeboden deschadevergoeding van de
derdetevorderen(3) een gebodof bevel tothet instellen van devordering in een kortgedingprocedure,
en (4) degeschillenregeling met alsdoel datdevennootschapdeaandelenvan deaandeelhoudermoet
overnemen en wel met een billijke verhoging opdewaardevan deaandelenin verbandmet de
gedragingen van de vennootschapbestaandeuit hetweigeren deschadevan dederdetevorderen.

11. Tevaakwordttochnog gepoogd doordeaandeelhouderdeafgeleide schadezelftevorderen. De
rechterszijn evenwel strikten die vorderingen wordenconsequentafgewezenalsergeen sprakeis van
een uitzonderingssituatie.FruytierLawyersin Business adviseert u graagwelkeactiewel totresultaat
leidt. Voormeer informatiekuntu terechtbij MMeermans@flib.nlof ukuntdoormiddel vande
volgende slidesurfennaardewebsite.

12. www.flib.nl