Wanneer we praten over de digitalisering van de samenleving, worden uitdrukkingen gebruikt als ‘stormachtige ontwikkelingen’, ‘radicale veranderingen’, ‘disruptieve technologieën’, ‘paradigmawijziging’ en ‘archivistische aardverschuiving’. Duidelijk is dat digitale technologie onze samenleving radicaal heeft veranderd. Dat heeft consequenties voor de archivaris. Toch blijkt dat de stap van papieren werkelijkheid naar digitale realiteit in veel gevallen nog gezet moet worden. Tegelijkertijd worden steeds meer collecties gedigitaliseerd, serieuze voorbereidingen voor e-depots getroffen en verkennen archivarissen massaal de sociale media. Hoe zorg je er als sector voor dat technologie meer wordt dan alleen een bedrijfsmatig en operationeel instrument? Wat gebeurt er als standaarden meer betekenis krijgen dan een theoretische perspectief? Welke fundamentele verandering is te voorzien wanneer de informatiebehoefte van eindgebruikers werkelijk leidend is? Karin van der Heiden en Marco de Niet spreken op basis van eigen onderzoek en ervaring over de impact van de technologie en de radicale consequentie van digitalisering in de sector. Spreker(s) tijdens deze sessie Karin van der Heiden zelfstandig adviseur - PARKC Marco de Niet directeur - Digitaal Erfgoed Nederland (DEN)

1. gebruikers centraal… maar nu écht
Marco de Niet & Karin van der Heiden
#kvan14
de archiefsector:
van papieren werkelijkheid
naar digitale realiteit

2. digitale realiteit
een disruptieve werkelijkheid

3. kenmerken van IT-revolutie
algemeen
1. waardeketens worden doorbroken
2. creators are consumers are creators are
consumers are creators are consumers…
3. de mening en ervaring van de klant is direct
zichtbaar voor iedereen

4. kenmerken van IT-revolutie
specifiek voor informatiesector
1. explosieve groei hoeveelheid informatie
2. toonaangevende nieuwe (private) spelers
3. onze communicatiekanalen worden door IT-
industrie en klant bepaald

5. creators are consumers are creators
are consumers are creators
are consumers…

6. gevoeligheid voor digitale disruptie*
1. mate waarin product ook fysiek wordt geleverd
2. mate van gebruik digitale kanalen door
onderzoeker
3. belang van pc en internet in organisatie
4. mate van gebruik mobiel internet door
onderzoeker
5. belang van sociale media en innovatie
6. stimulerende of remmende factoren als overheid,
regelgeving e.a.
* onderzoek Deloitte Australië 2013

7. reacties op disruptie*
1. investeren juist meer in de traditionele
werkwijze,
2. negeren het, zien het als een andere markt,
3. zetten de tegenaanval in: disrupt de disruptie,
4. adopteren de innovatie en spelen beide
spelen tegelijk,
5. omarmen de nieuwe innovatie en vergroten
de schaal.
* uit onderzoek van Constantinos D. Charitou & Constantinos C. Markides;
Responses to disruptive strategic innovation, MIT Sloan management Review 2003

8. online: anytime, anywhere, anyhow
internetgebruik naar leeftijd
gebruikt internet onderweg

9. onderzoeker wil snel van a naar b
London underground map 1933, Harry Beck

10. open architectuur - open standaarden

11. historische
collecties
publiek
professie
& traditie
technologie
kwaliteit efficiëntie
digitalisering
comfort
zone
discomfort?

12. archeologie archieven AV-
archieven
bibliotheken monumenten musea
auteursrecht /
juridische beperkingen
beleidsontwikkelingen
business model innovatie
digitale duurzaamheid
standaarden &
infrastructuur
kwaliteitsbewaking
opleiding & training
gebruikersonderzoek sociale media
creatieve
industrie
onderwijsoverheden wetenschap

13. wat betekent dit nu concreet?
- digitaal kan worden samengebracht wat fysiek is gescheiden
door (verouderde) visie op bewaarpraktijken.
- instrumenten zoals toegangen, worden informatie in een
digitale zoekindex
- gebruik van historische collecties is inhoudelijk gemotiveerd
en staat steeds verder af van traditionele
ontsluitingsmethoden
- we willen op maat bedienen, maar we doen weinig kwalitatief
onderzoek naar wat ‘op maat’ werkelijk inhoudt.
- aggregatie loopt langs domeinen en op de plaatsen waar die
domeinen samenkomen (bijv. Europeana, Google) ontstaat
verdubbeling én versnippering.

14. archieven zijn niet uniek

24. tot slot
1. omarm technologie en accepteer veranderend
mediagedrag
2. maak open innovatie mogelijk met gebruik
van open data, open standaarden en open
architectuur
3. informatietechnologie is een wezenlijk
onderdeel van de professie en de organisatie
4. denk voorbij je institutionele muren, je
vaktradities en je domeingrenzen

25. vragen / opmerkingen?