Training gegeven door Saskia Dellevoet in opdracht van ROCMN mei-september 2013 Afbeeldingen: eigen en CC0 via Pixabay.com Saskia Dellevoet

1. Dag 4
Training Mediawijsheid
In opdracht van ROCMN: Saskia Dellevoet

2. Onderwerpen
Begrip: kennisquiz veiligheid privacy
Communicatie: informatievaardigheden
Gebruik & communicatie: Google toepassingen
Didactiek (komt bij alles terug)
Strategie: MARCOM, promotie
Strategie: Eindopdracht

4. Dag 4

7. Welk nieuws heeft jou deze week geraakt?

9. Quiz Veiligheid en privacy
Download Socrative student
Voer dit nummer in: 390748

10. I
N
F
O
R
M
A
T
I
E
V
A
A
R
D
I
G
H
E
D
E
N
?
FASTEN YOU SEAT BELTS

11. Informatievaardigheden?
receptief
kennis, vaardigheden, houding

12. Informatievaardigheden?
kennis,
vaardigheden,
houding

14. Competentie: COMMUNICATIE
Niveau 0

15. Niveau 1
Soorten bronnen, media
Niveau 2
Betrouwbaarheid, aard

16. Niveau 3
Schakelen, efficiënt handelen
Synthese, selectie
Niveau 4
Strategie, netwerk, delen,
beheer

17. Enkele feiten
• 2011: 93% internetgebruikers gebruikt … Google? als
zoekmachine (bron: slimmer zoeken op internet)
• Welke andere zoekmachines ken je?
• Ontwikkeling digitale vaardigheden van Nederlandse
werknemers hangt af van …. collega’s? (bron: rapport Ctrl Alt Delete)
• Bibliotheek Kennemerwaard?
• Improductiviteit a.g.v. gebrek ICT & digikennis …. 5 à 10?
minuten/uur per werknemer (bron: rapport Ctrl Alt Delete)
• Hoe zoek jij een woord op een webpagina?
• Internet is geboren in ….1974? (bron: slimmer zoeken op internet)
• Internet telt in 2011 …. 17 miljard? pagina’s waarvan …?
Nederlandse. (bron: slimmer zoeken op internet)

18. 3 lagen
I
N
T
E
R
N
E
T
Diepe of onzichtbare internet

19. De 3 lagen van internet
Vrije of zichtbare internet Diepe of onzichtbare
internet
Besloten netwerken
Passagiersruimte:
Zichtbaar voor iedereen
die instapt.
Alle webpagina’s die door
een zoekmachine worden
geïndexeerd
De handbagageruimte:
je kunt er wel bij maar het
is niet rechtstreeks
zichtbaar. Je moet wel
weten hoe je binnen een
eigen zoekvenster zoekt.
(Dark of Hidden Web)
Databanken met eigen
zoekvenster, bijvoorbeeld
catalogus, telefoonboek.
Het bagageruim:
het is er wel maar niet
iedereen mag erin.
Alleen via inlog kan je
bestanden/ databanken
doorzoeken.
Bron: slimmer zoeken op internet, Ewoud Sanders

20. Stappen informatiezoekproces?
Wortel
Vorm
Gezond
Ogen
Kijken
Onderzoeken
Oogsten

21. Informatiezoekproces = SVZVKE
Stappen Inhoud
1 STARTEN Bepalen leertaak, zoekprobleem
evalueren
2 VRAGEN Bepalen van informatiebehoefte
evalueren
3 ZOEKEN Zoekstrategie bepalen
evalueren
4 VINDEN Zoekstrategie toepassen: lokaliseren
evalueren
5 KIEZEN Selectie verwerken (presentatie)
6 EVALUEREN Totale proces + resultaat

22. 1. Starten: bepalen van zoekprobleem
• Aanpak:
probleemdefinitie, behoefte
bepalen, doelstelling
• Organisatie: Plan van Aanpak
opstellen
• Taak: de
opdracht, tekstverwerker
Doel & Resultaat: Planning; PvA
Onderdelen
Bron Pixabay/Hans
(A) onzekerheid, (C) vaag, (F) zoekend. Bewust van kennishiaat
Bron: Goochelen met inorfmatievaardigheden, Peter den Hollander

23. Bijvoorbeeld
• Formuleer zoekopdrachten voor het
projectplan van een collega
• Vergelijk plan van aanpak met elkaar

24. 2. Vragen: bepalen van
informatiebehoefte
• Aanpak: welke kennis is er?
welke moet worden
opgezocht?
• Organisatie: hoofd- en bijzaken
• Taak: overzicht soorten vragen,
tekstverwerken
Doel & Resultaat: vragen
formuleren, vragen waarvan
antwoorden infobehoefte
vervullen
Onderdelen
(A) onzekerheid, ( C) vaag, (F) zoeken
Bron: Goochelen met inorfmatievaardigheden, Peter den Hollander

25. Bijvoorbeeld
• (Individuele) Mindmap maken van (voor)kennis
op papier of digitaal (iMindmap, Mindmeister)
• Oriënterende brainstorm in groepjes (zoals
bedoeld met business canvas)
• Vragen en antwoorden categoriseren
• Zoeken in verschillende zoekmachines
• Rol begeleider: vragen stellen over onduidelijke
vragen

26. Zoeken: zoekstrategie vaststellen
Onderdelen
• Aanpak: zoekstrategie
vaststellen
• Organisatie: weten welke
bronnen en waar;
zoektermen formuleren
• Taak: verzamelbronnen
gebruiken
Doel & Resultaat: zoektermen
kunnen formuleren; bronnen
kunnen bepalen
(A) optimistisch, (F) onderzoekend
Bron: Goochelen met inorfmatievaardigheden, Peter den Hollander

27. Bijvoorbeeld
• Maak een verslagje van zoektermen op
verschillende zoekmachines met printscreens
• Bedenk zoektermen voor het onderwerp
informatievaardigheden voor jouw doelgroep

28. Vinden: localiseren van de informatie
• Aanpak: kritische inschatting
bruikbaarheid informatie
• Organisatie: koppeling van
informatie aan je vragen
• Taak: bronnen
Doel en Resultaat: informatie
ontsluiten uit bronnen:
a) informatie die globaal
antwoord geeft op de vragen
b)informatie
Onderdelen
verwarring en frustratie
Bron: Goochelen met inorfmatievaardigheden, Peter den Hollander

29. Bijvoorbeeld
• Wat voor type bronnen vindt je?
Primair, secundair?
• Kritisch kijken: krijg ik antwoord op mijn
vragen uit mijn PvA?
• Site (on)betrouwbaar? Webdetective
• Concreet voorbeeld:
via zoekterm ‘informatievaardigheden’ in
Google blogartikel ►link naar kennisbank
► terug naar blog ► link naar delicious
account ►, etc.

30. conservapedia.com

31. en.wikipedia.org

33. 5. Kiezen: informatie verwerken in
presentatie
• Aanpak: openstaan nieuwe
inzichten; zelfstandig kunnen
verwerven informatie, info
integreren aan hand van
probleemstelling / opdracht
• Organisatie: systematiseren en
organiseren info
• Taak: tekstverwerker ;
presentatiesoftware
Doel en Resultaat: gevonden info
kunnen koppelen en vragen en deze
kunnen presenteren; presentatie
waarin de antwoorden
Opzet
(A) duidelijkheid, tevredenheid of
teleurstelling; (C) alert; (F) concentreren
Bron: Goochelen met inorfmatievaardigheden, Peter den Hollander

34. Voorbeeld
• Presentaties laten maken over zelfde
onderwerp en vergelijken. Op basis daarvan
bepalen wat een onderwerp goed uitgewerkt
maakt en wat niet.
• Voorbeeld …
delicious, pinterest, rss, bijvoorbeeld via
Netvbibes

35. 6. Evalueren: terugkijken naar het
proces en resultaat beoordelen
• Aanpak: kritische houding t.o.
eigen werk
• Organisatie: teruglezen PvA,
corrigeren
• Taak: beoordelingscriteria
Doel & Resultaat: bewust worden
van infovaardighedenproces
Inzicht in hoe leerling aan kennis is
gekomen
Onderdelen
gevoel van voltooiing, zelfbewustzijn,
opluchting Bron: Goochelen met inorfmatievaardigheden, Peter den Hollander

36. Bijvoorbeeld
• Scoringsrubriek

37. Bron: Brian Kennedy (directeur van Hood museum), in TedX talk
als je met aandacht kijkt kan je het zien,
als je het ziet kan je het beschrijven,
als je het beschrijft, kan je het analyseren
als je het analyseert kan je het interpreteren
als je het interpreteert kan je het beoordelen
De grammatica van visuele geletterdheid

38. Proces van betekenisgeving bij een
beeld
• Wat is het?
• Wie is de afzender?
• Waarmee is het gemaakt? (welke
technieken)
• Voor wie is het gemaakt
(toeschouwer)?
• Waarom is het gemaakt?
(doel, boodschap, impliciete
waarden en standpunten)
• Online leren?
Bij welke comptetentie
mediawijsheid hoort deze foto?

39. Missie
alle informatie ter wereld organiseren en universeel
toegankelijk en bruikbaar maken.
Doodle
Doodledido Huh?
Missie
betrouwbare, laagdrempelige en blikverruimende informatie
en ontspanning ter inspiratie en verdieping;
ondernemend en gebruikmakend van alle soorten media.

40. Welke lichten we er even uit?
• Drive:
documenten
presentaties
afbeeldingen
formulieren
• Youtube
• Blogger
• Groepsdiscussies
• Sites
• Google+
kringen
communities
• … Glogster (niet van Google)

41. Lunch

42. Huiswerk

43. Marketingmix
Van PPPP naar KKKK
Product Klant: wat wil die?
Prijs Klantkosten: product kost wat
voor de klant, gedurende de tijd dat hij
of zij het product gebruikt?
Plaats Klantgemak: hoe makkelijk is
het voor de klant om het product te
vinden en te lenen/ kopen
Promotie Klantcommunicatie:
denken vanuit ‘listening and learning’
i.p.v. ‘telling and selling’; online
beoordelingen
Bron: http://www.michelpilet.com/?p=1