Crc ar 2014 mon

2014Ажлынгүйцэтгэл,үрдүн,санхүүгийнтайлан
ЖИЛИЙН ТАЙЛАН 2014
Ажлын гүйцэтгэл, үр дүн, санхүүгийн тайлан

3ЖИЛИЙН ТАЙЛАН 2014
Монгол Улсын Ерөнхий сайд
Ч.Сайханбилэг танаа,
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2014 оны төсвийн жилийн гүйцэтгэл, тайланг толилуулж байгаадаа
баяртай байна
Тайланг 2001 онд батлагдсан Монгол Улсын Харилцаа холбооны тухай хуулийн 8.11-д заасны дагуу бэлтгэн
гаргалаа. Энэхүү тайланд мэдээлэл, харилцаа холбооны технологи, цахилгаан холбоо, өргөн нэвтрүүлэг,
шуудангийн салбарын хүрээнд хийгдсэн ажлууд болон хуулиар олгогдсон эрх үүргийн хүрээнд хийгдсэн
зохицуулалтын гол ажлуудыг нэгтгэсэн болно.
Мөн тус хорооны 2014 оны санхүүгийн аудитлагдсан тайланг хавсаргасан болно.
Б.Балгансүрэн
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны Дарга
2014 оны 12 дугаар сарын 31

4
PÅÄÀÊÖÈÉÍ ÇªÂËªË
Áàòñ¿õèéí ÁÀËÃÀÍÑ¯ÐÝÍ
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû Äàðãà
ÃÈØ¯¯Ä:
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû
õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà
Ýðõ ç¿é, ìýäýýëýë, çàõèðãààíû àëáà
Ðàäèî äàâòàìæ çîõèöóóëàëò, õÿíàëòûí àëáà
Çîõèöóóëàëòûí àëáà
Çàõ çýýë, ¿íý òàðèôûí àëáà
Øóóäàíãèéí àëáà
Äèçàéíûã Íîìóí Åðººë ÕÕÊ-ä õèéâ.
ÕÎËÁÎÎ ÁÀÐÈÕ:
Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîî
Ìåòðî áèçíåñ òºâ, À-êîðïóñ, 5 äàâõàð,
Áàãà òîéðóó, 6 äóãààð õîðîî, Ñ¿õáààòàðûí ãóäàìæ - 13,
Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã, Óëààíáààòàð õîò, 14201, Ìîíãîë Óëñ
Óòàñ:
Ôàêñ:
Èìýéë õàÿã:
Öàõèì õàÿã:
304257, 304258, 18001858
366040
info@crc.gov.mn
www.crc.gov.mn
Батсүхийн БАЛГАНСҮРЭН
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны Дарга
ГИШҮҮД:
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны хуралдааны
нарийн бичгийн дарга
Эрх зүй, мэдээлэл, захиргааны алба
Радио давтамж зохицуулалт, хяналтын алба
Зохицуулалтын алба
Зах зээл, үнэ тарифын алба
Шуудангийн алба
РЕДАКЦИЙН ЗӨВЛӨЛ

À Ã Ó Ó Ë Ã À
Ìîíãîë Óëñûí òîâ÷ òàíèëöóóëãà 6-7
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò
õýðýãæèæ áóé ¿íäýñíèé õºòºëáºð¿¿äèéí
ñóäàëãàà 8-9
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí
õóóëü, ýðõ ç¿éí îð÷èí 10-11
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí
ñòàòèñòèê ìýäýý 2013 12-28
¯¿ðýí áà ñóóðèí õîëáîî 13-19
Èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý 20-22
ÊàÒÂ áîëîí ÀéÏèÒÂ 23-25
Ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä 26-28
2013 îíä áèäíèé õèéñýí àæëóóä 29-52
Õóóëü, ýðõç¿éí áîëîí çîõèöóóëàëòûí õ¿ðýýíä 29-36
“E-CRC” áóþó “Öàõèì ÕÕÇÕ” òºñºë 37-45
Ðàäèî äàâòàìæèéí çîõèöóóëàëò 46-48
Õÿíàëò, øàëãàëò 49-52
Áèä õýí áý – Õàðèëöàà õîëáîîíû
çîõèöóóëàõ õîðîî 53-62
¯éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä çîðèóëñàí ñóðãàëò,
ñåìèíàð 64-68
Ãàäààä õàðèëöàà 69-77
Ñóðãàëò, õºãæëèéí õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä 78
Õàâñðàëò 79-98
5
Монгол улсын товч танилцуулга 6-7
Мэдээллийн технологи, шуудан, харилцаа холбооны
салбарын болон холбогдолтой
үндэсний хөтөлбөрүүдийн судалгаа 8-9
Mэдээлэл, харилцаа холбооны
салбарын хууль, эрхзүйн орчин 10-11
Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын
статистик мэдээ 2014 12-30
Үүрэн ба суурин холбоо 13-19
Интернетийн үйлчилгээ 20-22
Шуудан үйлчилгээ 23-24
КаТВ болон АйПиТВ 25-27
Эдийн засгийн үзүүлэлтүүд 28-30
2014 онд бидний хийсэн ажлууд 31-44
Төлөвлөгөөт ажил, арга хэмжээний хүрээнд 32-36
Xарилцаа холбооны салбарын эрх зүйн
шинэчлэлийн жилийн хүрээнд 37-39
Е-СRC буюу Цахим ХХЗХ төсөл 40-42
Хяналт, шалгалт 43-44
Бид хэн бэ - Харилцаа холбооны
зохицуулах хороо 45-58
Үйлчилгээ эрхлэгчдэд зориулсан сургалт,
семинар 59-68
Гадаад харилцаа 69-77
Сургалт, хөгжлийн хөтөлбөрийн хүрээнд 78-80
Хавсралт 81-96

6
МОНГОЛ УЛСЫН ТОВЧ ТАНИЛЦУУЛГА
82.4%
3.86%
13.74%
53%
3%
3%
2%
39%
1,564,115.75 2
0
0
1.76 2
(45%)
21
Хүн ам зүй
Хүн ам:
Нягтрал:
3019250
4,374

Ардын хувьсгал
(1911.12.29)
1206
1368
1911
1921
29 агентлаг
15 яам

8
МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ, ШУУДАН, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН
БОЛОН ХОЛБОГДОЛТОЙ ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨРҮҮДИЙН СУДАЛГАА
Үндэсний
хөтөлбөрийн нэр
Баталсан
байгууллага,
огноо
Хөтөлбөрийн
үндсэн зорилго
1
Үндэсний хиймэл
дагуул хөтөлбөр
/2012-2016/
ЗГ-ын
137 тоот
тогтоол
2012.11.24
Сансар судлал, сансрын технологийг Монгол Улсад хөгжүүлэн
нутагшуулах, үндэсний хиймэл дагуул хөөргөх, эзэмших, ашиглах,
энэ чиглэлээр олон улсын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэхтэй
холбогдсон үйл ажиллагааг нарийвчлан тодорхойлж хэрэгжүүлэхэд
гол зорилго оршино.
2
Мэдээллийн
аюулгүй байдлыг
хангах үндэсний
хөтөлбөр
/2010-2015 он/
ЗГ-ын
141 тоот
тогтоол
2010.06.02
Монгол Улсын төрийн байгууллага, төрийн бус байгууллага, иргэд,
аж ахуйн нэгж, байгууллагын цахим мэдээллийн сан, мэдээлэл
түүнийг дэмжих дэд бүтцийн цахим аюулгүй байдлыг хангах арга
хэмжээг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэх замаар үндэсний аюулгүй
байдал, иргэдийн үндсэн эрх, эрх чөлөөг баталгаажуулахад
оршино гэж заасан болно.
3
Радио, телевизийн
өргөн нэвтрүүлгийн
сүлжээг тоон
технологид
шилжүүлэх
үндэсний хөтөлбөр
/2010-2015 он/
ЗГ-ын
275 тоот
тогтоол
2010.10.27
Монгол Улсын радио, телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээг
тоон технологид бүрэн шилжүүлснээр, өргөн нэвтрүүлгийн
үйлчилгээг бүх иргэдэд чанартай, хүртээмжтэй, илүү их мэдээллийг
хүртээх, мэдээлэл харилцаа холбооны шинэ төрлийн үйлчилгээг
нэвтрүүлж, хэрэглээг нэмэгдүүлэх, Монгол Улсын Засгийн газрын
үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд оршино.

4
Өрх бүрт шуудан
/2011-2020/
ЗГ-ын
126 тоот
тогтоол
2011
Монгол Улсад шуудангийн үндсэн сүлжээг бий болгох, үндсэн
сүлжээний дамжуулах чадварыг сайжруулж, сүлжээгээр дамжих
уламжлалт үйлчилгээний нэр төрлийг нэмэгдүүлж мэдээллийн
технологид тулгуурласан шинэ нэр төрлийн үйлчилгээ, хэрэглээг
нэвтрүүлэх, шуудангийн үйлчилгээг хүртээмжтэй, шуурхай,
найдвартай хүргэх боломжийг бий болгоход энэхүү хөтөлбөрийн
зорилго оршино.
5
Өндөр хурдны
өргөн зурвасын
сүлжээ үндэсний
хөтөлбөр
/2011-2015 он/
ЗГ-ын
145 тоот
тогтоол
2011.05.03
Мэдээлэл, харилцаа холбооны өндөр хурдны өргөн зурвасын
сүлжээ байгуулах, өргөтгөх, ашиглах, эзэмших, хөгжүүлэх хууль
эрх зүй, зохицуулалтын таатай орчин бүрдүүлэх, цаашид хийх
арга хэмжээг нарийвчлан тодорхойлсон.
6
Цахим Засаг
/2012-2016 он/
ЗГ-ын
101 тоот
тогтоол
2012.04.04
Төрийн байгууллагын үйл ажиллагааг ил тод, нээлттэй байлгах,
төрийн бодлого боловсруулахад иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх,
төрийн үйлчилгээг хүртээмжтэй, чирэгдэлгүй болгож, цахим
үйлчилгээг хөгжүүлж нэвтрүүлэх зорилго, зорилтуудыг
тодорхойлсон болно.
7
Үндэсний
инновацийн
тогтолцоог
хөгжүүлэх хөтөлбөр
/2008-2015/
ЗГ-ын
306 тоот
тогтоол
2007.11.28
Үндэсний инновацийн тогтолцооны загварыг боловсруулж, эдийн
засгийн тогтвортой хөгжлийг хангах, аж үйлдвэрийн салбарын
өрсөлдөх чадвар, шинжлэх ухаан, технологийн үйл ажиллагааны
үр ашгийг дээшлүүлэх талаар төр, засгаас тэргүүн ээлжинд авч
хэрэгжүүлэх зорилт, арга хэмжээг тодорхойлон Монгол Улсын
онцлогт тохирсон үндэсний инновацийн үр ашигтай тогтолцоог
бүрдүүлэн хөгжүүлэх үндсийг тавихад оршино.

10
МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧИН
Монгол Улсын Харилцаа холбооны Зохицуулах хороо нь үйл ажиллагаа, чиг үүргээ хэрэгжүүлэхдээ Монгол Улсын
холбогдох хууль тогтоомж, тус хорооноос баталсан дүрэм журам, нөхцөл шаардлагыг баримтлан ажилладаг болно.
• Харилцаа холбооны тухай хууль
• Радио долгионы тухай хууль
• Шуудангийн тухай хууль
• Аж ахуйн, үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хууль
• Өрсөлдөөний тухай хууль
• Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хууль
Радио долгионы тухай хууль | 1999
Энэ хуулийн зорилт нь радио долгионыг хуваарилах, ашиглах, хамгаалах, өмчлөх, эзэмшихтэй холбогдсон
харилцааг зохицуулахад оршино.
Харилцаа холбооны тухай хууль | 2001
Энэ хуулийн зорилт нь Монгол Улсад харилцаа холбооны сүлжээ байгуулах, түүнийг ашиглах, хамгаалахтай
холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
Аж ахуйн, үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хууль | 2001
Энэ хуулийн зорилт нь нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчин, улс орны аюулгүй
байдалд хохирол учруулж болзошгүй, тодорхой нөхцөл, нарийн мэргэжил шаардах аж ахуйн зарим үйл
ажиллагааг эрхлэхэд тусгай зөвшөөрөл олгох, түдгэлзүүлэх, хүчингүй болгохтой холбоотой харилцааг зохицуулахад
оршино.

Шуудангийн тухай хууль | 2003
Энэ хуулийн зорилт нь шуудангийн сүлжээ, түүний ашиглалт, үйлчилгээтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад
оршино.
Өрсөлдөөний тухай хууль | 2003
Энэ хуулийн зорилт нь аж ахуй эрхлэгчийн зах зээлд шударгаар өрсөлдөх нөхцөлийг бүрдүүлэх, зах зээлд ноёлох
болон өрсөлдөөнд харш аливаа үйл ажиллагаанаас урьдчилан сэргийлэх, хориглон хязгаарлах, өрсөлдөөнийг
зохицуулах байгууллагын эрх зүйн үндсийг тодорхойлж, тэдгээртэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хууль | 2006
Энэ хуулийн зорилт нь Засгийн газрын тусгай сангийн төрлийг тогтоож, эдгээр санг бүрдүүлэх, зарцуулах,
гүйцэтгэлийг тайлагнах, хянахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
Цахим гарын үсгийн тухай хууль | 2011
Энэ хуулийн зорилт нь цахим болон тоон гарын үсгийг хэрэглэх эрх зүйн үндсийг тодорхойлж, тоон гарын үсгийн
нийтийн түлхүүрийн дэд бүтцийг бий болгохтой холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
Зохицуулалтын дүрэм, журам
Тус хорооноос баталсан дүрэм журам, нөхцөл шаардлагыг баримтлан ажилладаг болно.

12
МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН
СТАТИСТИК МЭДЭЭ | 2014
ҮҮРЭН БА
СУУРИН
ХОЛБОО
ИНТЕРНЕТИЙН
ҮЙЛЧИЛГЭЭ
КаТВ БОЛОН
АйПиТВ
ЭДИЙН
ЗАСГИЙН
ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД
54321
ШУУДАНГИЙН
ҮЙЛЧИЛГЭЭ

¯¯ÐÝÍ ÁÀ ÑÓÓÐÈÍ ÕÎËÁÎÎ

141
ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТОО
(Бүртгэлтэй хэрэглэгч)
МЭДЭЭЛЭЛ ХОЛБООНЫ ҮНДСЭН СҮЛЖЭЭ
ЭЗЭМШИГЧИД
ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТООГООР ЗАХ ЗЭЭЛД ЭЗЛЭХ ХУВЬ | 2014 ОН1,763,178
2,249,023
2,510,470
2,942,313
3,409,005
4,247,446
4,971,719
20142008 2009
47.6%
2010 2011 2012 2013
Шилэн кабелийн урт
Мэдээлэл холбооны сүлжээ ТӨК 17,091.31 км
Мобиком нэтворкс ХХК 7,342 км
Скай нэтворкс ХХК 6,980км
Рэйлком төв 1,406 км
Жемнэт ХХК 1,210 км
Нийт 34,029.31 км
35.89% 23.28% 31.19% 9,64%
2014 оны жилийн эцсийн байдлаар доорхи үйлчилгээ
эрхлэгчид шилэн кабелийн дамжуулах сүлжээ
байгуулан мэдээлэл холбооны зах зээлд сүлжээний
бизнесийн үйл ажиллагаа явуулж байна.

ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ЗАХ ЗЭЭЛД ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ТООГООР ЭЗЛЭХ ХУВЬ | 2006-2014 он
Нэрс 2006 2007 2012 2013 2014
Мобиком корпораци ХХК 79.24% 61.88% 37.96% 43.80% 35.89%
Скайтел ХХК 15.87% 20.52% 17.24% 15.97% 23.28%
Юнител ХХК 4.89% 16.12% 31.35% 29.37% 31.19%
Жи-Мобайл ХХК 1.48% 13.45% 10.85% 9.64%
Нийт 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%
ҮҮРЭН ХОЛБОО ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТОО /ТЕХНОЛОГИОР/ | 2012-2014 он
Нэрс 2012 2013 2014
GSM 54.63% 50.85% 50.29%
CDMA 30.69% 22.83% 24.68%
3G 14.68% 26.32% 25.03%
Нийт 100.00% 100.00% 100.00%
ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТӨЛБӨРИЙН НӨХЦЛӨӨР ЭЗЛЭХ ХУВЬ | 2012-2014 он
Нэрс 2012 2013 2014
Дараа төлбөрт 11.36% 12.21% 11.03%
Урьдчилсан төлбөрт 88.64% 87.79% 88.97%
Нийт 100.00% 100.00% 100.00%

16
184.813
188.875 193.239 187.561
151.945
210.432
МЭДЭЭЛЭЛ ХОЛБООНЫ ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТОО
2008-2014 он
1
2008
228.327
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Нэрс 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
МЦХ ХК 92.80% 89.15% 89.00% 84.99% 72.14% 52.20% 37.99%
УБТЗ ХНН 7.20% 7.33% 6.32% 7.64% 5.82% 4.20% 3.30%
КАБГазар 2.11% 2.12% 2.11% 2.00% 1.58% 1.33%
Юнивишн ХХК 1.41% 2.56% 5.26% 16.69% 30.39% 32.43%
Скаймедиа ХХК 3.35% 9.10% 18.69%
Мобинет ХХК 2.52% 6.26%
Нийт 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ҮҮРЭН, СУУРИН ТЕЛЕФОНЫ НЯГТРАЛ
2008-2014 он
2.942.31365.7
82.2
90
103.8
116.4
144.9
165.9
96
16
7.6
93.1
16.2
7.18
88.1
16.7
5.5
83.8
17.2
6.6
76.6
17.8
6.9
68
18.4
6.8
59.7
18.5
6.8
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

18
ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ЯРИАНЫ ДУНДАЖ ҮНЭ ТАРИФ
1
2007 201220061999
111.0
220.0
75.0
61.0 59. 59.0 0
145.5
114.0
67.5 61.0
2013 2014
20081996
0.0
12.0
50.0 50.0
2012
27.0
50.0
23.0
50.0
23.0
50.0
2013 2014 20081996
6.0 9.0
188.0
73.0
2012
5.2
40.0
6.0
32.0
6.0
32.0
2013 2014
2.942.313
2007 201220061999
350.0
390.0
110.0
63.0 50. 50.0 0
425.0
131.5
89.0 52.5 47. 47.0 0
2013 2014
СУУРИН ХОЛБООНЫ ДУНДАЖ ТАРИФ
60.0 60.0

2014
2012
2637
2703
3285
20142013
ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ИЛГЭЭСЭН МЕССЕЖНИЙ ТОО | 2012-2014 ОН
УХААЛАГ ГАР УТАС ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ТОО 2014 ОН
Үүрэн холбооны илгээсэн
мессежний тоо
(Сая ширхэг)
Гар утас хэрэглэгч
Ухаалаг утас
4.971.7191.776.034
648,503 162,578 21,315 15,727 9,823 5 918,083
Android iOS /Apple/ Symbian Microsoft Windows
mobile
Research
in motion
Linux OS/Operation
system/

20
ÈÍÒÅÐÍÅÒÈÉÍ ¯ÉË×ÈËÃÝÝ
Интернет хэрэглэгчид Интернет холболтын төрөл

ИНТЕРНЕТ ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ТОО | 2009-2014 ОН
(Бүртгэлтэй)
2010 20112009
106.4
199.8
457.6
841.1
1962.1
654.0
2013 20142012
Холболтын
төрөл
он
Dial-Up xDSL Шилэн кабель Киоксаль
кабель
GPRS,EDGE,
3G, EVDO
Wi-Fi Wi-MAX VSAT VPN Нийт
2009 2,166 19,159 24,439 949 54,740 184 3,142 195 1,074 106,048
2010 1,447 25,276 37,274 1,123 128,479 432 4,428 185 1,205 199,849
2011 24 27,946 51,073 9 354,760 3,325 18,554 175 1,758 457,624
2012 33 36,695 65,256 9 520,012 5,281 24,587 174 1,962 654,009
2013 271 40,684 107,886 165 655,107 10,444 24,322 110 2,154 841,143
2014 29,244 168,003 1.734,414 11,700 16,394 82 2312 1,962,149
2 ИНТЕРНЕТИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ
Интернет хэрэглэгчдийн тоо

22
ИНТЕРНЕТ ХОЛБОЛТЫН ТӨРЛӨӨР ЗАХ ЗЭЭЛД ЭЗЛЭХ ХУВЬ
2009-2014 ОН
GPRS, EDGE,
3G, EVDO
xDSL VPNWi-FiWiMAX VSAT
88.39% 8.56% 1.49% 0.84% 0.60% 0.004% 0.12%
Холболтын
төрөл
Dial-up xDSL Шилэн кабель Коаксиаль
кабель
GPRS,EDGE,
3G, EVDO
Wi-Fi Wi-MAX VSAT VPN Нийт
2009 2.04% 18.07% 23.05% 0.89% 51.62% 0.17% 2.96% 0.18% 1.02% 100%
2010 0.72 12.65% 18.65% 0.56% 64.29% 0.22% 2.22% 0.09% 0.60% 100%
2011 0.01% 6.11% 11.16% 0.00% 77.52% 0.73% 4.05% 0.04% 0.04% 100%
2012 0.01% 5.61% 9.98% 0.01% 79.52% 0.81% 3.76% 0.03% 0.27% 100%
2013 0.03% 4.84% 12.83% 0.02% 77.88% 1.24% 2.89% 0.01% 0.26% 100%
2014 1.49% 8.56% 88.39% 0.60% 0.84% 0.004% 0.12% 100%
2 ИНТЕРНЕТИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ

3ШУУДАНГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ

24
1,721,397
956,519
48,682
108,343
109,444
40,162
32,766
48,374
Боодол
2013
37,533
31,557
Илгээлт Бичиг
захидал
2014
ШУУДАНГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ СОЛИЛЦООНЫ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД
БУУХИА ШУУДАНГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ
Дотоодын
шуудангийн
үйлчилгээ
2014 он
2013 он
Орох
Гарах
Монгол шуудан
ТӨХК
Ди Эйч Эл ХХК
Монголиан эйр
транспорт ХХК
Централ экспресс ХХК
Монгол шуудан ТӨХК
Туушин ХХК
Сэлэнгэ групп ХХК
Улаанбаатар
шуудан ХХК
Түгээмэл шуурхай
шуудан ХХК
Скай пост ХХК
94.70%
45.27%
8.84%
1.87%
30.23%
6.21%
7.58%
1.05%
3.34%
0.91%
ШУУДАНГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ3

ÊàÒÂ áîëîí ÀéÏèÒÂ
Òåëåâèçèéí õýðýãëýã÷èä Çàõ çýýë
4

26
136.219
523.759
103.190
210.882
294.492
482.628
2008 2009 2010 2011 2012
ОЛОН СУВГИЙН ТЕЛЕВИЗИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ТОО
2006-2014 ОН
2014
669.881
Төрөл 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Кабель 65,197 81,221 87,487 105,296 113,108 119,427 138,220 139,837 99,120
Хиймэл дагуул - - - 3,000 58,349 113,072 225,055 238,729 321,178
MMDS 6,792 7,032 15,703 27,923 39,425 61,993 86,835 59,193 122,472
IPTV - - - - - - 32,518 86,000 127,111
Нийт 71,989 88,253 103,190 136,219 210,882 294,492 482,628 523,759 669,881
4

ОЛОН СУВГИЙН ТЕЛЕВИЗИЙН ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЗАХ ЗЭЭЛД ЭЗЛЭХ ХУВЬ
2006-2014 ОН
ИНТЕРНЕТ ПРОТОКОЛД СУУРИЛСАН ОЛОН СУВГИЙН ТЕЛЕВИЗИЙН ҮЙЧИЛГЭЭНИЙ
ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ТОО | 2014 ОН
Төрөл 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Кабель 90.6% 92.0% 84.8% 77.3% 53.6% 40.6% 28.6% 26.7% 14.80%
Хиймэл дагуул - - - 00.2% 27.7% 38.3% 46.6% 45.6% 47.95%
MMDS 9.4% 8.0% 15.2% 20.5% 18.7% 21.1% 18.0% 11.3% 18.28%
IPTV - - - - - - 6.8% 16.4% 18.97%
Нийт 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
IPTV
IPTV + VOIP
IPTV + VOIP
+ Internet
10074
3786 113251
127111

28
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí îðëîãî áîëîí
õºðºíãº îðóóëàëò
ÝÄÈÉÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ¯Ç¯¯ËÝËÒ¯¯Ä
5

МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ
САЛБАРЫН ОРЛОГО (тэрбум.төг)
ОРЛОГЫН БҮТЦЭД ЭЗЛЭХ ХУВЬ | 2014 он
(Үйлчилгээний төрлөөр)
2008-2014 он
365.2
449.2
470.9
583.9
649.7
784.0
2008 2009 2010 2011 2012
850.4
2014
IPTV
Интернет,
өгөгдөл
Интернет
бөөний
үйлчилгээ
Сансрын
холбоо
МХХ-ны
сүлжээ
Кабель,
шугам,
угсралт
суурилуулалт
Эфирийн
телевиз
Суурин
телефон
холбоо
Шуудан Кабелийн
телевиз
Бусад
үйлчилгээ
Үүрэн холбооны
үйлчилгээ
4.90%
4.53%
4.30%
4.22%
4.17%
3,71%
3.29% 1.85%1.90% 1.84%
2.86%
62.43%
5

30
76.4
94.4
89.9
107.7
108.0
122.2
2008 2009 2010 2011 2012
239.2
2014
МХХ-НЫ САЛБАРЫН НИЙТ ХӨРӨНГӨ
ОРУУЛАЛТ (тэрбум.төг)
ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН БҮТЦЭД ЭЗЛЭХ
ХУВЬ | 2014 он
2008-2014 он
Үүрэн холбооны
үйлчилгээ
Интернет бөөний
үйлчилгээ
IPTV
Эфирийн
телевиз
Мэдээлэл
холбооны сүлжээ
Кабелийн суваг
Сансрын холбоо
Бусад
51.01%
20.69%
10.76%
4.90%
3.94%
2.12%
1.82%
4.76%
5

2014 ОНД БИДНИЙ ХИЙСЭН АЖЛУУД ...
1 2 3 4
2014 ОНЫ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ
ТОВЧ ТАЙЛАН
ХАРИЛЦАА
ХОЛБООНЫ
САЛБАРЫН
ЭРХ ЗҮЙН
ШИНЭЧЛЭЛИЙН
ЖИЛИЙН
ХҮРЭЭНД
ТӨЛӨВЛӨГӨӨТ
ХЯНАЛТ,
ШАЛГАЛТ
“E-CRC” БУЮУ
“ЦАХИМ ХХЗХ”
ТӨСӨЛ

32
2014 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТОВЧ ТАЙЛАН
• ЗГХЭГ-аас өгсөн чиглэл, удирдамжийн хүрээнд ХХЗХ-ноос “МХХТ-ийн салбарын 7 тэргүүлэх стратеги”
танилцуулах арга хэмжээ “Эрх зүйн шинэчлэлт-2014”-г зохион байгуулах, “Мэдээлэл, харилцаа холбоо-2014”
үзэсгэлэн, семинар, АНДЦХБ-ын “Кибер аюулгүй байдал форум-2014”, салбарын спортын тэмцээн зэрэг томоохон
арга хэмжээг зохион байгуулахад техник хэрэгслийн болон бусад дэмжлэгийг үзүүлэн хамтран ажиллав.
•Мэдээллийн аюулгүй байдлын
тухай хууль, Цахим засгийн
тухай хууль, Кибер гэмт
хэргийн тухай хууль, Өгөгдөл
хамгаалах тухай хуулийн
төслийг боловсруулахад ХХЗХ-
ны төлөөлөл ажлын хэсэгт
оролцож, хорооны зүгээс
холбогдох саналыг ЗГХЭГ, ХЗЯ,
МТШХХГ-т тус тус хүргүүлэв.
Ìîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà хîëáîîíû зîõèöóóëàõ хîðîî /öààøèä ÕÕÇÕ ãýõ/-íîîñ òàéëàíò õóãàöààíä áàéãóóëëàãûí ¿íäñýí
÷èã ¿¿ðýã, ¿éë àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä äàðààõ àæëóóäûã õèéæ ã¿éöýòãýâ.
• Дугаартайгаа шилжих үйлчилгээг нэвтрүүлэх боломжийг судлах суурь
судалгааны ажлын хэсгийг Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны
даргын 2014 оны 1 дүгээр сарын 29-ний өдрийн А/18 тоот тушаалаар
байгуулан ажилласан. Судалгааны ажлын үр дүнд тулгуурлан Харилцаа
холбооны тухай хуульд "Дугаартайгаа шилжих үйлчилгээ"-г нэвтрүүлэхтэй
холбогдуулан зохих нэмэлт өөрчлөлтийг оруулах тухай төслийг хүргүүлэн
УИХ-д өргөн мэдүүлж хэлэлцүүлснээр 2014 оны 7 дугаар сарын 01-ний
өдрийн хуралдаанаар батлуулсан болно.
1 ТӨЛӨВЛӨГӨӨТ АЖИЛ, АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ХҮРЭЭНД

• Засгийн газраас "Орон нутгийн иргэдийн мэдээллийн
хүртээмжийг нэмэгдүүлэх хөтөлбөр" баталсантай холбогдуулан
МТШХХГ-аас энэ чиглэлээр баримтлах бодлого боловсруулах
ажлын хэсгийг байгуулсан ба уг ажлын хэсгийн хүрээнд орон
нутгийн телевизүүдийн нэвтрүүлгийг орон даяар цацах эрх зүйн
боломж, гарц шийдлийн талаар санал өгч, хамтран ажилласан.
• Телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн аналоги системийг тоон
технологид шилжүүлэхэд баримтлах зохицуулалтын баримт
бичгийг боловсруулж 2014 оны 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн
хорооны хуралдаанаар хэлэлцүүлж, батлуулав. Хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд 2014 оны 7 дугаар сарын 31-нд
тоон системд шилжилтийн нээлтийн арга хэмжээг МТШХХГ-ын
төслийн нэгж, ажлын албадтай хамтран зохион байгуулав. Мөн
хугацаанд тус хорооноос тоон телевизийн хэрэглэгчийн хувиргагч
төхөөрөмжийг нийлүүлэгч 4 газарт баталгаажилт хийж, тохирлын
гэрчилгээ олгов.
• Хорооны даргын 2013 оны 268 тоот
тушаалын дагуу Цахим-ХХЗХ төслийн
хүрээнд тусгай зөвшөөрөл, эрхийн
бичиг, бүртгэлийн мэдээллийн нэгдсэн
санг онлайн цахим (E-CRC) хэлбэрт
шилжүүлэх ажлыг үе шаттайгаар
хэрэгжүүлэн радио давтамжийн тусгай
зөвшөөрөлболонэрхийнбичигэзэмшигч
байгууллагуудын ашиглаж байгаа
давтамж, чадал, тоног төхөөрөмжийн
тоо хэмжээ, хамрах хүрээний мэдээлэл
болон түүхийг бичих, түүнтэй холбоотой
засварыг хийсэн. 2014 оны жилийн
эцсийн байдлаар радио давтамж
ашиглах эрхийн бичгийн 1061 гэрээ хийх
тушаал гарсан. Үүнээс 1032 хуулийн
этгээдийн түүх бүрэн эхээрээ бүртгэлийн
мэдээллийн нэгдсэн сан /E-CRC/-д
шивэгдэж орсон. ХХЗХ-оос тусгай
зөвшөөрөл эзэмшин Монгол улсын нутаг
дэвсгэр дээр радио өргөн нэвтрүүлгийн
ашиглалт, үйлчилгээ эрхлэгдэг 69 аж
ахуйн нэгж, байгууллагуудын 2005-
аас 2010 оны хооронд дахь 5 жилийн
бүх архивын статистик мэдээллүүдийг
шивэн оруулсан.

34
• Улаанбаатар хотод хэт богино долгионы
ФМ радио өргөн нэвтрүүлэгт ашиглах
радио давтамжийн тусгай зөвшөөрлийн
эрх олгох уралдаант шалгаруулалтын
ХХЗХ/ФМ/01/2014, ХХЗХ/ФМ/02/2014,
ХХЗХ/ФМ//2014 тоот баримт бичгийг
боловсруулж, сонгон шалгаруулалт
зарлаж уралдаант шалгаруулалтын баримт
бичгийг худалдах, хүлээн авах, нээх,
үнэлэх, хорооны хуралдаанд танилцуулах
ажлуудыг зохион байгуулсан.
• Улаанбаатар хотод интернeт протокол ашиглан телевизийн
олон суваг дамжуулах үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрөл
олгох сонгон шалгаруулалтын баримт бичгийг боловсруулах,
худалдах, нээх, үнэлэх, хорооны хуралдаанд танилцуулах
ажлуудыг зохион байгуулж ажилласан.
• Засгийн газраас баримталж буй тусгай зөвшөөрлийн тоог
зохистой хэмжээнд хүртэл бууруулах чиглэлийн хүрээнд тусгай
зөвшөөрлийн тоог цөөрүүлэх арга хэмжээг авч ажилласан.
Тухайлбал, “Дэд бүтцийн угсралт, суурилуулалтын үйлчилгээ
эрхлэх” тусгай зөвшөөрлийн хүрээнд олгож байсан барилгын
дотор холбооны монтаж угсралт, дотоод холбооны сүлжээний
тоног төхөөрөмжийн угсралт суурилуулалтын үйлчилгээ эрхлэх
төрлүүдийг тусгай зөвшөөрлийн ангиллаас хасаж, бүртгэлийн
гэрчилгээ болгож, тусгай зөвшөөрлийн ангилалд өөрчлөлт
оруулсан. Тус тайлангийн 90-91 хуудас дахь хавсралтаар тусгай
зөвшөөрлийн ангиллыг өөрчилсөн байдлыг үзүүлэв.
•МонголУлсыннутагдэвсгэртсансрынхолбооныКейЮузурваст
DVB-S2 стандартаар телевизийн өргөн нэвтрүүлгийг дамжуулах
үйлчилгээ эрхлэгчийг шалгаруулах сонгон шалгаруулалтын
материалын техникийн нөхцөл шаардлагуудыг боловсруулан
батлуулж сонгон шалгаруулалтын баримт бичгийг худалдах,
нээх, үнэлэх, хорооны хуралдаанд танилцуулах ажлуудыг
зохион байгуулж ажилласан.
• Засгийн газрын тогтоолын дагуу
Мэргэжлийн хяналтын байгууллага,
Цагдаагийн байгууллага, онцгой
байдлын байгууллагатай хамтран
ажиллаж, Цахим тоглоомын газрыг
бүртгэн бүртгэлийн гэрчилгээ олгох
асуудал тухай бүр шийдвэрлэж
ажилласан болно. НЗДТГ-тай хамтран
бүх дүүргийн хороодын хэсгийн ахлагч
нарт мэдээлэл хүргүүлсэн. Бүртгэлийн
маягт болон цахим тоглоомын насны
ангиллын талаар заавар зөвлөмжийг
боловсруулан веб сайтаар мэдээлсэн.

• Ярианы тусгай дугаарын
гэрээний төслийг шинэчлэн
боловсруулж, батлуулан
тусгай дугаар эзэмшигчидтэй
гэрээг байгуулан ажилласан.
Мэдээлэл, лавлах үйлчилгээний
4 оронтой тусгай дугааруудыг
1800, 1900 угтвар дугаарт 2014
оны 6 дугаар сарын 02-ны өдөр
бүрэн шилжүүлэх ажлыг зохион
байгуулсан байна.
• Монгол улсад ашиглагдахаар
хүлээн зөвшөөрөгдөж
баталгаажилт хийгдсэн харилцаа
холбооны тоног төхөөрөмжийн
мэдээллийн санг бүрдүүлэх
ажлын хүрээнд 2014 онд тус
хорооноос баталгаажуулж
гэрчилгээ олгосон WiFi модул,
ухаалаг удирдлага тоног
төхөөрөмжийн мэдээллийн
санг бүрдүүлж хорооны цахим
хуудсаар мэдээлэв.
• Монгол улс ба БНХАУ-ын хил орчимын бүс нутагт ашиглагдаж буй радио
давтамжийн ашиглалтыг зохицуулах гэрээ хэлэлцээрийг эхлүүлж, хамтран
ажиллах арга хэмжээний хүрээнд БНХАУ-ын Харилцаа холбооны яамны
газрын үйлчилгээний зохицуулалт хариуцсан ажилтантай холбогдон 2 орны
ашиглаж буй радио холбооны систем болон технологийн мэдээллүүдээ
харилцан солилцож ямар радио давтамжийн зурвасууд дээр гэрээний
төсөл боловсруулах тухай харилцан тохиролцох ажлыг зохион байгуулж
уулзалтыг товлохоор хэлэлцэв.
• Монгол Улсын Үндэсний радио
давтамжийн төлөвлөлтийн
хүрээнд радио давтамжийн
зурвасын нарийвчилсан
төлөвлөлт, хуваарилалт хийсэн 18
зохицуулалтын баримтыг бичгийг
шинээр боловсруулав.
• Мэдээлэл, харилцаа холбооны
сүлжээнийболонхэрэглэгчийнтоног
төхөөрөмжид баталгаажуулалт
хийх итгэмжлэлийг Стандартчлал,
хэмжил зүйн газраас 2014 оны 06
дугаар сард авч, үйл ажиллагаагаа
эхлүүлж, баталгаажуулалт хийх
тогтолцоог бүрдүүлж ажиллав.

Àðõàíãàé, ªâ
Áàÿíõîíãîð àéìãóóä
áàéãóóëëàãûã õàìðóóë
ñóâãèéí òåëåâèçèéí
ýðõëýã÷äèéí (MMDS
àæèëëàãààã øàëãàæ
àæèëëàãàà ÿâóóëààã¿é-
çºâøººðºëã¿é ¿éë÷èëã
áàéñàí-3 çºð÷ëèéã
ò¿¿íèéã àðèëãàõ õóãàö
äààëãàâàð ºã÷, 2
ýðõëýã÷ áàéãóóëëàãûí
çºâøººðëèéã ò¿ä

Харилцаа холбооны салбарын эрх зүйн
шинэчлэлийн жил | 2014
Мэдээллийн технологи, шуудан, харилцаа холбооны
салбарын эрх зүйн орчинг улам боловсронгуй болгох,
тэр дундаа Радио долгионы тухай хууль /1999 он/,
Харилцаа холбооны тухай хууль /2001 он/, Шуудангийн
тухай хууль эрх зүйн акт баримт бичигт нэмэлт өөрчлөлт
оруулах, Өргөн нэвтрүүлгийн хуулийн төсөл шинээр
боловсруулах МТШХХГ, ХХЗХ-ны Дарга нарын 2013
оны 10 дугаар сарын 01-ний өдрийн 237 тоот хамтарсан
тушаалаар байгуулагдсан ажлын хэсэгт холбогдох
мэргэжилтнүүд оролцон ажиллаж, дээрх хуулиудын
төсөлд өгөх саналыг нэгтгэн МТШХХГ-т хүргүүлсэн.
Өргөн нэвтрүүлгийн тухай хуулийн төсөл боловсруулах
ажлын хэсгийн хүрээнд хуулийн төсөл, үзэл баримтлал
боловсруулах, боловсруулсан үзэл баримтлалын хүрээнд
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Иргэний
танхимд телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ
эрхлэгчид болон олон нийтийн дунд нээлттэй хэлэлцүүлэг
зохион байгуулав.
Мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай хууль, Цахим
засгийн тухай хууль, Кибер гэмт хэргийн тухай хууль,
Өгөгдөл хамгаалах тухай хуулийн төслийг боловсруулах
ажлын хэсэгт оролцож, саналыг ЗГХЭГ, ХЗЯ, МТШХХГ-т
хүргүүлэв.
Оюуны өмчийн тухай хуульд өргөн нэвтрүүлгийн
үйлчилгээ эрхлэгчдэд хуулийн хэрэгжилтийг хангуулах,
авах арга хэмжээтэй холбоотой, Газрын харилцаа,
геодези, зураг зүйн газраас боловсруулсан “Эрчим
хүч, харилцаа холбооны инженерийн байгууламжийн
геодезийн ажил”-ын барилгын дүрмийн төслийг
үйлчилгээ эрхлэгчдэд танилцуулан, саналыг тусгаж
хүргүүлсэн.
Улс хоорондын шуудангаар илгээсэн шуудангийн
илгээмжээс гаалийн татварыг өндөр тооцож авдаг,
гааль дээр саатуулдаг гэсэн гомдол, шүүмжлэл ард
иргэдээс шуудангийн үйлчилгээ эрхлэгч болон гаалийн
байгууллагад байнга ирэх болсон.
Гэтэл гаалийн байгууллага нь одоо хүчин төгөлдөр
мөрдөгдөж байгаа хуулийн дагуу үйл ажиллагаагаа
явуулдаг бөгөөд эдгээр хуулиудад улс хоорондын
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН ЭРХ ЗҮЙН ШИНЭЧЛЭЛИЙН
ЖИЛИЙН ХҮРЭЭНД
ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙ2

38
шуудангийн илгээмжийг гаалийн татвар болон нэмэгдсэн
өртгийн албан татвараас чөлөөлөх эрх зүйн орчин
байхгүй байснаас дээрх хүндрэлүүд үүсч байсан.
Эдгээр хүндрэлүүдийг арилгах зорилгоор Монгол улсын
Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар, Сангийн яам, Гаалийн
ерөнхий газар , Татварын ерөнхий газар болон Харилцаа
холбооны зохицуулах хорооноос томилогдсон ажлын
хэсэг түргэн шуурхай, үр бүтээлтэй ажилласны үр дүнд
Монгол улсын Гаалийн тариф, татварын тухай болон
Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулиудад
дараах өөрчлөлтүүдийг Улсын Их Хурлын чуулганаар
батлууллаа.
Энэхүү хуульд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 10
дахин нэмэгдүүлсэн, зөөврийн компьютерийн хувьд
30 дахин нэмэгдүүлснээс дээшгүй үнийн дүнтэй, ижил
төрлийн хоёроос илүүгүй бараа бүхий хувь хүний нэр
дээр илгээсэн улс хоорондын шуудангийн илгээмжийг
гаалийн татвараас чөлөөлөх заалтууд шинээр тусгагдсан
нь шуудангийн үндсэн зорилго болох гараас гарт хүргэх
боломжийг дээшлүүлсэн мөн хэрэглэгчдийг ихээр
бухимдуулдаг гаалийн татварын асуудлыг шийдвэрлэсэн
нь Шуудангийн салбарт олон шинэ үйлчилгээг
нэвтрүүлэх нөхцлийг бүрдүүлсэн бөгөөд нийт хэрэглэгч,
ард иргэдийн хүсэн хүлээн хууль эрх зүйн шинэчлэл
боллоо.
Дугаартайгаа шилжих үйлчилгээний эрх зүйн үндсийг
тодорхойлж Харилцаа холбооны тухай хуулинд нэмэлт,
өөрчлөлт оруулсан.
Домэйн нэрийн өнөөгийн байдал, цаашид хэрэгжүүлэх
арга хэмжээний судалгааг хийж, Домэйн нэрийн тухай
хуулийн төслийг ЗГХЭГ-т албан ёсоор хүргүүлсэн.
Монгол улсын мэдээллийн аюулгүй байдлын үндэсний
бодлого, эрх зүйн баримт бичгийн төслийг боловсруулах
ажлын хэсэгт ажиллаж, Мэдээллийн аюулгүй байдлын
тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах саналаа
хүргүүлсэн.
Өргөн нэвтрүүлгийн хууль эрх зүйн орчинг боловсронгуй
болгох ажлын хүрээнд Ази, Номхон Далайн орнуудын
өргөннэвтрүүлгийнбайгууллагатай/АНДОӨНБ/2014оны
эхний хагас жилд хамтран ажиллав. Тус байгууллагаас
томилогдсон мэргэшсэн хуульч, судлаачаас бүрдсэн
зөвлөхийн баг Монгол улсын өргөн нэвтрүүлгийн хууль
эрзүй, зохицуулалтын орчинг судалж, сайжруулах,
хуульчлах шаардлагатай асуудлуудыг тодорхойлж,
зөвлөмж боловсруулж хүлээлгэн өгсөн. Уг ажлын үр дүнд
Зохицуулах хороо АНДОӨНБ-ын зөвлөхүүдтэй хамтран
Өргөн нэвтрүүлгийн хуулийн төслийг боловсруулж,
ЗГХЭГ болон МТШХХГ-т хүргүүлcэн.
“Хот, хот хоорондын ярианы үйлчилгээ эрхлэх тусгай
зөвшөөрлийн нөхцөл шаардлага” болон “Улс хоорондын
ярианы үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл
шаардлага”-г нэгтгэн “Ярианы үйлчилгээ эрхлэх тусгай
зөвшөөрлийн нөхцөл шаардлага” болгож, Интернет
протокол ашигласан ярианы зохицуулалтыг шинэчлэн
найруулж, батлуулсан.
ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙ2

“Харилцаа холбооны сүлжээ, инженерийн барилга
байгууламжийг хэсэгчлэн түрээслүүлэх журам”-ыг
“Мэдээлэл холбооны сүлжээ, дэд бүтцийг хамтран
ашиглах журам” болгон шинэчлэн боловсруулж,
батлуулсан.
“Цахилгаан холбооны сүлжээнд холбогдох болон сүлжээ
хоорондын харилцан холболтын журам”-ыг болгон
цахилгаан холбооноос гадна интернет, телевизийн
сүлжээнд холбогдох, сүлжээнд харилцан холбогдох
харилцааг зохицуулах “Сүлжээнд холбогдох болон
сүлжээ хоорондын харилцан холболтын ерөнхий журам”
болгон өргөжүүлж, шинэчлэн боловсруулж, батлуулсан.
“Цахилгаан холбооны дугаар олгох журам”-ыг шинэчлэн,
“Тусгай дугаар ашигласан ярианы үйлчилгээний
зохицуулалт”-ыг шинээр боловсруулж, батлуулсан.
“Тусгай дугаарт мессежний үйлчилгээний зохицуулалт”
шинээрболовсруулж,ХХЗХ-ныхуралдаандтанилцуулсан.
Телевиз, радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт,
нөхцөл шаардлагыг шинэчлэн боловсруулж, төслийг
үйлчилгээ эрхлэгчдээр хэлэлцүүлсэн.
Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт нэвтрүүлгээ хүргэхэд
тавигдах нөхцөл шаардлагыг шинээр боловсруулсан.
Засгийн Газрын 2013 оны 410–р тогтоолоор
батлагдсан “Цахим тоглоомын газрын үйл ажиллагааг
зохицуулах журам”-ын 2.7-д “Холбогдох хууль
тогтоомжоор хориглосон цахим хуудсыг нээдэггүй
тохиргооны программ хангамжийг компьютеруудад
зайлшгүй суулгасан байх шаардлагатай”, тус хорооны
“Интернетийн үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрлийн
тусгай нөхцөл шаардлага”-ын 5.2-д “Төрийн байгууллага,
ерөнхий боловсролын сургууль, их дээд сургуулиудад
интернетийн үйлчилгээг үзүүлэх тохиолдолд насанд
хүрэгчдэд зориулсан вэб хуудсыг хаана”, 5.3-д “Айл
өрхийн интернет, интернет кафед 18-аас дээш насны
контент руу хандах хандалтыг хязгаарлах боломжийг
бүрдүүлэх зорилгоор шүүлтүүртэй интернетийг санал
болгоно” гэсэн заалтуудын хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд
техникийн шийдэл боловсруулах ажлыг хэсгийг
холбогдох үйлчилгээ эрхлэгчдийн бүрэлдэхүүнтэйгээр
хамтран байгуулж амжилттай ажилласан. Ажлын хэсгээс
дээрх журам, нөхцөл шаардлагуудыг хялбар, дөт замаар
хэрэгжүүлэх дэлгэрэнгүй мэдээлэл бүхий гарын авлагыг
боловсруулан, мөрдүүлж эхэлсэн.
“Сайтууд дахь сэтгэгдлийн харилцааг зохицуулах журам”
болон “Тоон контентийн үйлчилгээний зохицуулалтын
ерөнхий нөхцөл шаардлага”-ыг нэгтгэн “Тоон контентийн
үйлчилгээний зохицуулалтын ерөнхий нөхцөл
шаардлага” болгон шинэчлэн боловсруулж, Зохицуулах
хорооны 2014 оны 40 тоот тогтоолоор батлуулсан.

40
Е-СRC БУЮУ ЦАХИМ ХХЗХ ТӨСӨЛ
Монгол Улсын Засгийн Газраас 2012 оны 11 дүгээр сараас аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн
тогтолцоог шинэчлэх, боловсронгуй болгох арга хэмжээг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд Харилцаа Холбооны Зохицуулах
Хороо нь байгууллагын үйл ажиллагааг цахим хэлбэрт шилжүүлэх “ Цахим – ХХЗХ ” (e-CRC) төслийг боловсруулан
үе шаттай хэрэгжүүлж эхэлсэн.
Е-СRC буюу Цахим ХХЗХ төслйин хүрээнд тайлант
хугацаанд байгууллагын бичиг хэргийн урсгалыг хянах,
албад хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах, мэдээлэл
солилцох, ил тод байдлыг бий болгох, бичиг хэргийн
ажил хурдан шуурхай явагдах зэрэгт дэмжлэг үзүүлэх
зорилгоор шуудангийн хайрцаг загвараар “ Дотоод нэг
цонх”-ны үйл ажиллагаа болон Тусгай зөвшөөрлийн
бүртгэл тооцооллын програм нэвтрүүлэн хэрэгжүүлж
байна.
Дотоод нэг цонх
Дотоод нэг цонх нь байгууллагад бүртгэгдэж ирсэн
бичиг, иргэдийн санал хүсэлт, гомдол, 2014 онд радио
давтамжийн нөлөөлөл шалгуулахаар ирүүлсэн албан
тоот бүрийг бүртгэлжүүлж хариутай бичгийн хугацааны
бүртгэл, шийдвэрлэлтийн байдалд (ажлын алба, албан
хаагч бүрээр) хяналт тавьж мэдээллийг цахим хуудастаа
байршуулж ажиллаж байна.
Тусгай зөвшөөрөл, эрхийн бичиг, бүртгэлийн хүсэлтийн
хувьд Аж Ахуйн Үйл Ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн
тухай хууль, Харилцаа Холбооны тухай хууль, Радио
Долгионы тухай хууль, Шуудангийн тухай хууль,
Харилцаа холбооны салбарт үйл ажиллагаа эрхлэх
зөвшөөрлийн журманд заасан дагуух хугацааг баримтлан
тусгай зөвшөөрлийн материалд үнэлгээ хийх хугацаанд
хяналт хийн ажиллаж байна.
Төслийн дараагийн шатанд одоогоор цаасан хэлбэрээр
бүртгэн хяналт хийж буй процессийг улам боловсронгуй
болгох, ажлын байрны тодорхойлолтыг шинэчлэх,
улмаар бүрэн цахим хэлбэрт шилжүүлэх програм
хангамжийн аргаар шийдвэрлэхээр төлөвлөөд байна.
Дотоод
шуудангийн
систем
Албан хэрэг хөтлөлт.
шийдвэрлэлтийн хугацааны
мөрдөлтийн хяналт
Иргэд, байгууллагад
үйлчлэх нэг цонх
Иргэд,
байгууллага
Бусад албад
Захиргааны
алба
Албан хэрэг хөтлөлт
сайжирсан
Шийдвэрлэлтийн хугацааны
хяналт сайжирсан
Процессийн дагуу үйл
ажиллагааны дотоод хяналт
сайжирсан
3

Ìºí òºñëèéí ýõíèé øàòíû àæëûí õ¿ðýýíä áàéãóóëëàãûí
âýáñàéòûí á¿òýö, ìýäýý ìýäýýëëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò,
ìýäýýëýõ õýëáýðèéí õóâüä á¿ðýí ººð÷ëºëò øèíý÷ëýë
õèéñýí. ¯¿íä:
ÕÕÇÕ-íû òîãòîîë øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ, áàéãóóëëàãûí ¿éë
àæèëëàãààã ñóðòàë÷èëàõ, øèíý ä¿ðýì æóðàì áîëîí òåõíèê
òåõíîëîãèéí ìýäýý, õýëýëö¿¿ëýã, óóëçàëòûí ¿ð ä¿í, çàðëàë,
ìýäýýëýë çýðýã ÷èãëýëýýð íèéò 145 Ìáèò áàãòààìæ á¿õèé 52
ìàòåðèàëûã øèíýýð áàéðøóóëñàí.
8 îíëàéí õýëýëö¿¿ëýã, ñàíàë àâàõ 6 õóóäñûã òóñ òóñ áàéðëóóëàí
îðóóëàâ.
Ñàëáàðûí çîõèöóóëàëòûí áàðèìò áè÷èã, ä¿ðýì æóðàì,
òóñãàé çºâøººðëèéí øèíýýð áàòëàãäñàí, øèíý÷èëñýí, íýìýëò
ººð÷ëºëò îðóóëñàí æóðàì, íºõöºë øààðäëàãà áîëîí 2013 îíû
õîðîîíû õóðàëäààíû øèéäâýð, òîãòîîëûí íèéòäýý 52 õóóäñûã
òàòàõ ôàéëûí õàìò HTML õýëáýðýýð îðóóëæ, îëîí íèéòýä
íýýëòòýé ñóðòàë÷èëàõ, çºâëºìæ ãàðûí àâëàãà õýëáýðýýð
àøèãëàõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëýâ.
E-CRC ÒªÑªË2
Öàõèì õóóäñàíä “¯éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí áîëîâñðîëä” íýðòýé
öýñ íýýæ õîëáîãäîõ çºâëºìæ, ãàðûí àâëàãà, âèäåî õè÷ýýë,
òàíèëöóóëãà, ñóäàëãààíû ìàòåðèàë, õîëáîãäîõ ëèíêèéã
áàéðøóóëàí òàéëàíò õóãàöààíä õèéñýí øàëãàëòóóäûí
õóðààíãóé òàéëàí, 2006 îíîîñ õîéø á¿ñèéí ñåìèíàðóóäààð
õèéæ áàéñàí èëòãýëèéã èëòãýã÷èéí íýð, õºòºëáºðèéí õàìò
áàéðøóóëæ, ñóðòàë÷èëàõ àðãà õýìæýýã àâëàà.
Ò¿¿í÷ëýí õîðîîíû öàõèì õóóäñàíä “Õýðýãëýã÷èéí áóëàí”
íýðòýé äýä öýñ íýýæ õîëáîãäîõ çºâëºìæ, ýðõç¿éí ìýäýýëýë,
îëîí óëñûí áàéãóóëëàãûí çºâëºìæèéã îð÷óóëæ áàéðøóóëàí
òîãòìîë øèíý÷ëýí áàÿæóóëàõ àæëûã õèéæ àæèëëàñàí áîëíî.
ÕÕÇÕ-íîîñ íýãòãýí ãàðãàäàã ñàëáàðûí ñòàòèñòèê ìýäýýëëèéã
àâ÷ íýãòãýõ íèéòäýý 16 ìàÿãòûã øèíý÷ëýí áîëîâñðîíãóé áîëãîõ,
öàõèì õýëáýðýýð áºãëºõ, òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äèéí
ìýäýýëëèéí ¿íäñýí ñàíòàé õîëáîõ, øèíý÷ëýí áîëîâñðîíãóé
áîëãîõ àæëûí õýñãèéã òîìèëîí àæèëëóóëàâ. Àæëûí õýñãèéí
áîëîâñðóóëñàí øèíý 16 ìàÿãòûí çàãâàð, áºãëºõ çààâàð,
õîëáîãäîõ ìýäýýëýë, òàéëàíã Äàðãûí Çºâëºëèéí õóðàëä
òàíèëöóóëæ, õîëáîãäîõ ººð÷ëºëòèéã òóñãàí ïðîãðàìì çîõèîã÷
àæ àõóéí íýãæèä àæëûí äààëãàâðààð õ¿ëýýëãýí ºãñºí.
38
Тусгай зөвшөөрлийн бүртгэл тооцооллын програм
Тусгай зөвшөөрөл, эрхийн бичиг болон бүртгэлийн
гэрчилгээг олгосон хугацаанаас нь эхлэн өөрчлөлт
орсон, түдгэлзүүлсэн, сэргээсэн, сунгасан, цуцласан,
дуусгавар болсон, зэрэг түүхийг холбогдох тушаал
шийдвэр, үйлчилгээний хамрах хүрээ, ашиглаж байгаа
давтамж, чадал, тоног төхөөрөмжийн тоо хэмжээ зэрэг
үндсэн мэдээллийн хамт нэгдсэн цахим санд оруулж
мэдээллийн нэгдсэн санг онлайн, цахим хэлбэрт
шилжүүлэх ажлыг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэн ажиллаж
байна.
Тусгай зөвшөөрлийн бүртгэл тооцооллын програм нь
зохицуулалтын үйлчилгээний болон радио давтамж
ашиглах төлбөрийн хэмжээг цахим санд оруулсан
зөвшөөрлийн мэдээллээс “Тусгай зөвшөөрлийн бүртгэл,
төлбөр тооцооллын программ” автоматаар тооцоолдог.
Цаашид бид тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдэд нээлттэй ил
тод мэдээлэл өгөх үүднээс энэхүү бүртгэл мэдээллийн
нэгдсэн цахим санд өөрийн ID хаягаар онлайнаар
хандаж, хяналт хийх, улмаар зөвшөөрөлтэй холбоотой
харилцаагаа цаг тухайд нь зөв зохицуулах боломжоор
хангах болно.
Òàíèëöàæ,
õîëáîãäîõ
àëáàä
¿íýëãýý õèéõýýð
øèëæ¿¿ëýõ
¯éë àæèëëàãàà
ýðõëýõ
÷àäàâõèéí
áàéäàëä
¿íýëãýý õèéæ
ä¿ãíýëò ãàðãàõ
Ìàòåðèàëûí
èæ á¿ðä-
ëèéã øàëãàõ
Õýëýëöýæ
øèéäâýð
ãàðãàõ
Òàòãàëçñàí
õàðèö ºãºõ
Òîäðóóëãà
àâàõ
Èæ á¿ðäýë
äóòóó áîë
áóöààõ
Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ
Òóñãàé
çºâøººðëèéí
õ¿ñýëòèéí
ìàÿãò
Ãýðýý
áàéãóóëàõ
1
2
3
Çàõèðãààíû
àëáà
Õîðîîíû
õóðàëäààí
Õîëáîãäîõ
àëáàä
Õîðîîíû
äàðãà
ÕÕÇÕ-íû
çàõèðãààíû
àæèëòàí
¯ÉË×Ë¯¯ËÝÃ×
Òóñãàé çºâøººðëèéí õ¿ñýëò õ¿ëýýí àâàõ,
øèéäâýðëýõ ïðîöåññèéí äàðààëàë
Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîîíû Äàðãûí 2013
îíû 268 òîîò òóøààëûí äàãóó òóñãàé çºâøººðºë, ýðõèéí
áè÷ãèéí áîëîí òýäãýýðèéã ýçýìøèã÷äèéí òàëààðõ ìýäýý
ìýäýýëëèéí ñàí, ºãºãäëèéã øèíý ôîðìàòàä øèëæ¿¿ëýí
øèâýõ, øàëãàí òóëãàõ, ìýäýýëèéí ñàí ºãºãäëèéã öàõèì
õýëáýð ïðîãðàììä øèëæ¿¿ëýõ àæûí õýñãèéã áàéãóóëàí
àëáàäóóä òóñãàé çºâøººðëèéí ìýäýýëëèéí íýãäñýí ñàíã
á¿ðä¿¿ëýí òóðøèëòààð àæèëëóóëæ ýõýëñýí áîëíî.
Òºñëèéí õ¿ðýýíä àëáàí áàéðíû 5 äóãààð äàâõàðò
“Ìýäýýëýë,¿éë÷èëãýýíèéõýñýã”òàíõèìòóñãàéëàíáàéãóóëàí
òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷, èðãýí, áàéãóóëëàãàä ¿ç¿¿ëýõ
àæèë, ¿éë÷èëãýý áîëîí ìýðãýæèë àðãà ç¿éí çºâëºìæèéã
øóóðõàé íýã öýãýýñ ¿ç¿¿ëýõ çîõèîí áàéãóóëàëòûí àðãà
õýìæýýã àâ÷ õýðýãæ¿¿ëñýí áîëíî. Ìºí òºñëèéí õ¿ðýýíä
áàéãóóëëàãûí àæèë á¿ðèéí äàðààëëûã íýã á¿ð÷ëýí ãàðãàæ,
ò¿¿íä íîãäîõ õóãàöàà çýðãèéã òîäîðõîéëñîí äàãàëäàõ
æóðìûí òºñë¿¿äèéã áîëîâñðóóëæ àæèëëàâ.
Äàðààõ çóðàãò òóñãàé çºâøººðëèéí õ¿ñýëò õ¿ëýýí àâàõ, øèéäâýðëýõ
äàðààëëûã õàðóóëàâ. >

42
Тусгай зөвшөөрөлийн төлбөрийн
нэхэмжлэх, үр дүнг тайлагнах
Тусгай зөвшөөрлийн хүсэлт, хүлээн авах, шийдвэрлэх процессийг
хялбаршуулах, төлбөр тооцооны системийг програмчлах,
зохицуулалтын журмуудыг цөөрүүлж бусад улс орны жишигт
нийцүүлэн ойлгомжтой болгох, байгууллагын шийдвэрүүд,
үйл ажиллагааг ил тод болгох арга хэмжээнүүдийг авч ажиллаж
байна.
Тусгай зөвшөөрлийн түүхийн
мэдээллийг харах боломжтой
Тусгай зөвшөөрлийн түүхийн
мэдээллээс төлбөрийг автоматаар
тооцоолно
Тусгай нэхэмжлэлийг E-mail, message
хэлбэрээр зөвшөөрөл эзэмшэгчид
илгээдэг
Авлага өглөгийн үр дүнг тайлагнана
Broadband хуудас
Бусад хуудас
Бусад хуудас
ТЗ эзэмшигч
Хэрэглэгч
Тусгай зөвшөөрлийн мэргэжилтэн
Хариуцсан мэргэжилтэн
Статистикч
Нягтлан
Админ
Дата
бааз
Төв сервер
Бусад эрх бүхий
байгууллага
ISP хуудас
3

ТӨЛӨВЛӨГӨӨТ ХЯНАЛТ, ШАЛГАЛТ
Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа 16
телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ эрхлэгчид,
28 ФМ радиогийн үйлчилгээ эрхлэгчид, үйл ажиллагаа
явуулж байгаа 49 кабелийн суваг, үйл ажиллагаа эхлээгүй
24 кабелийн сувгийн тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдийн
үйл ажиллагаан дахь хууль тогтоомж, нөхцөл шаардлагын
хэрэгжилт, техник стандарт хангасан байдал, өмнөх
шалгалтаар өгөгдсөн үүрэг даалгаврын дагуу авсан арга
хэмжээ, гүйцэтгэлийн байдалд үзлэг, шалгалтыг хийж
гүйцэтгэсэн. Тус хорооны зүгээс шалгалтанд хамрагдах
тусгай зөвшөөрөл бүхий үйлчилгээ эрхлэгчдэд шалгалтын
дүнгийн хуудас, дүгнэх аргачлал, телевизүүдийн зүгээс
урьдчилан бэлдэх мэдээллийн маягтыг боловсруулж,
урьдчилан хүргүүлсэн. Шалгалтын үр дүнгээр 1 сувгийн
тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгож, 4 сувгийн
зөвшөөрлийг түдгэлзүүлэх арга хэмжээг авч, үйлчилгээ
эрхлэгчдэд холбогдох мэдэгдлийг хүргүүлж ажилласан.
ХХЗХ нь Оюуны өмчийн газартай хамтран Улаанбаатар
хотод тусгай зөвшөөрлийн дагуу радио өргөн
нэвтрүүлгийн үйлчилгээ явуулж байгаа нийт 15 аж
ахуй, нэгж байгууллагуудын үйл ажиллагаанд хяналт,
шалгалт хийж гүйцэтгэв. Шалгалтын хүрээнд реклам
зар сурталчилгааны хэтрэлт, нөхцөл шаардлагын
хэрэгжилтийн биелэлтийн байдал болон өөрийн бүтээл
үйлдвэрлэл, олон нийтийг соён гэгээрүүлэх, танин
мэдүүлэх нэвтрүүлгийн хувь хэмжээ зэргийг шалгасан
шалгалтын үр дүнд гарсан шийдвэр, авах арга хэмжээний
талаарх мэдэгдлийг үйлчилгээ эрхлэгчдэд хүргүүлсэн.
Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж буй
хэт богино долгионы радио өргөн нэвтрүүлгийн
үйлчилгээ эрхлэгчдийн 27 нэвтрүүлэх станцын Монгол
Улсын үндэсний стандартын хүрээнд хэмжилт хийж,
баталгаажуулав. Суурин хяналтын тогтолцоог сэргээж,
хэмжилтийн гүйцэтгэж, үйлчилгээ эрхлэгчдийн
чанарыг сайжруулах зорилтын хүрээнд үйл ажиллагааг
эрчимжүүлэв. Хэмжилт, шалгалтын тайлан, дүн
мэдээллийг байгууллагын цахим хуудас болон сэтгүүлээр
дамжуулан олон нийтэд хүргэж ажиллав.
Улаанбаатар хот болон орон нутагт үүрэн холбооны 4
үйлчилгээ эрхлэгчдийн 2G болон 3G сүлжээний хэвийн
үйл ажиллагааг хангах, радио давтамжийн харилцан
нөлөөллөөс сэргийлэх, арилгах чиглэлээр идэвхитэй үйл
ажиллагаа явуулж, хэмжилт, шалгалтын үр дүнг үүрэн
холбооны 4 үйлчилгээ эрхлэгчдийн Инженер техникийн
ажилчидтай хамтран хэлэлцэж, шийдвэрлэх арга
хэмжээнүүдийг авч ажиллав.
Улаанбаатар хот
4

44
Анх удаа 21 аймагт газар дээр нь очиж хэмжилт,
шалгалтын ажлыг зохион байгуулж, үйлчилгээ эрхлэгчдэд
мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгч ажиллав
Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Завхан, Увс, Ховд аймгуудад
телевиз радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн болон
интернетийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн тусгай зөвшөөрлийн
нөхцөл шаардлагын хэрэгжилтэнд хяналт шалгалтын
ажлыг гүйцэтгэж, шалгалтын тайлан, үнэлгээ, санал
дүгнэлтийг боловсруулж танилцуулсан. Шалгалтын
дүнгээр сануулга болон үүрэг даалгаврыг 22, хүчингүй
болгох нөхцөл бүрдээд байгаа тухай мэдэгдлийг 2
үйлчилгээ эрхлэгчдэд хүрүүллээ.
Орхон аймгийн Баян-Өндөр сумын 13 телевиз, 8 ФМ
радиогийн үйлчилгээ эрхлэгч, 2 MMDS үйлчилгээ эрхлэгч,
Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 4 телевиз, 6 Олон
суваг дамжуулах үйлчилгээ эрхлэгч /MMDS, CaTV/, 6
хэт богино радио өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ эрхлэгч
/FM/, 2 кабелийн суваг, 1 интернетийн үйлчилгээ
эрхлэгч байгууллагуудын үйл ажиллагаан дахь хууль
тогтоомж, нөхцөл шаардлагын хэрэгжилт, техник
стандарт хангасан байдал, өмнөх шалгалтаар өгөгдсөн
үүрэг даалгаврын дагуу авсан арга хэмжээ, гүйцэтгэлийн
байдалд үзлэг, шалгалтыг хийж гүйцэтгэсэн. Шалгалтын
тайлан, үнэлгээ, санал дүгнэлтийг боловсруулж, гарсан
шийдвэр, авах арга хэмжээний талаарх мэдэгдлийг
үйлчилгээ эрхлэгчдэд хүргүүлж ажилласан.
Хөдөө орон нутагт
4

ÁÈÄ ÕÝÍ ÁÝ…
Õàðèëöàà
Õîëáîîíû
Çîõèöóóëàõ
Õîðîî

46
ÒÎÂ× ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀÌîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðä ÓÈÕ-ààð øèíý÷ëýí áàòàëñàí áºãººä òóñ
õóóëèéí Õî¸ðäóãààð á¿ëãèéí 8 äóãààð, 9 ä¿ãýýð ç¿éëä Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîîíû á¿ðýí ýðõ, ÷èã ¿¿ðãèéã
çààæ ºãñºí áîëíî. ÕÕÇÕ íü õóóëüä çààñàí ¿íäñýí ÷èã ¿¿ðýã, á¿ðýí ýðõ, áèå äààñàí áàéäëàà õýðýãæ¿¿ëýõäýý ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãè, èíòåðíýò, õàðèëöàà õîëáîî, ðàäèî òåëåâèç, øóóäàíãèéí ñàëáàðò òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãî, øèéäâýð,
õóóëü òîãòîîìæèéí õ¿ðýýíä øèíý äýâøèëòýò òåõíèê òåõíîëîãèéã íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí á¿õèé ë ñàëáàðò íýâòð¿¿ëýõ,
ýðõç¿é, ýäèéí çàñãèéí îíîâ÷òîé çîõèöóóëàëòààð õàíãàõ, èðãýäýä õ¿ðãýõ òºðèéí áîëîí ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû
òºðºë á¿ðèéí õýðýãëýý, ¿éë÷èëãýýã ÷àíàðûí ºíäºð ò¿âøèíä õ¿ðãýõ, õ¿ðòýýìæèéã ñàéæðóóëàõ, øóäàðãà ºðñºëäººíèé
íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõ àðãà õýìæýýã ¿å øàòòàé õýðýãæ¿¿ëäýã.
ÝÐÕÝÌ ÇÎÐÈËÃÎØóäàðãà ºðñºëäººíèéã áèé áîëãîõ çàìààð Ìîíãîë Óëñûí èðãýäèéí õýðýãöýý øààðäëàãàä íèéöñýí ¿ð àøèãòàé, õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàðûí õºãæëèéã õóðäàñãàõàä áèäíèé ýðõýì çîðèëãî îðøèíî.
ÁÈÄÍÈÉ ¯ÍÝÒ Ç¯ÉËÕàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî íü ¿éë àæèëëàãààíû ýðõýì çîðèëãî, ñòðàòåãèéí çîðèëòóóäûã õýðýãæ¿¿ëýõäýý äîð
äóðäñàí ¿íýò ç¿éëñèéã áàðèìòàëíà.
• Øóäàðãà ¸ñûã ýðõýìëýõ • Èë òîä, òóíãàëàã áàéõ • Õàðèóöëàãàòàé, ÷àäâàðëàã, øóóðõàé àæèëëàõ

ÕÕÇÕ-ÍÛ ¯ÍÄÑÝÍ ÇÎÐÈËÃÓÓÄ
ÌÝÄÝÝËÝË, ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÒÅÕÍÈÊÈÉÍ
ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒÛÍ ÎÐ×ÈÍÃ ÁÎËÎÂÑÐÎÍÃÓÉ ÁÎËÃÎÍÎ.
ÌÝÄÝÝËÝË, ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÄÝÄ Á¯ÒÝÖ,
ÌÝÄÝÝËËÈÉÍ ÒÅÕÍÎËÎÃÈÉÍ ÕÝÐÝÃËÝÝ ÁÀ ªÐÃªÍ
ÍÝÂÒÐ¯¯ËÃÈÉÍ Ñ¯ËÆÝÝÍÈÉ ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒÛÃ
ÕÝÐÝÃÆ¯¯ËÍÝ.
ÑÀËÁÀÐÛÍ ÝÄÈÉÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒÛÃ
ÒªÃªËÄªÐØ¯¯ËÍÝ.
ÐÀÄÈÎ ÄÀÂÒÀÌÆÈÉÍ ÒªËªÂËªËÒ, ÓÄÈÐÄËÀÃÀ
ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒ, ÕßÍÀËÒ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ
ÒÎÃÒÎËÖÎÎÃ ÑÀÉÆÐÓÓËÍÀ.
ÕÝÐÝÃËÝÃ×ÈÉÍ ÝÐÕ ÀØÃÈÉÃ ÕÀÌÃÀÀËÆ, ÃÎÌÄÎË
ÌÀÐÃÀÀÍÛÃ ØÈÉÄÂÝÐËÝÍÝ.
ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ ÕªÃÆËÈÉÃ ÄÝÌÆÈÆ ÀÆÈËËÀÍÀ.
55

48
БҮТЭЦ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны дарга, гишүүдийг Монгол Улсын “Харилцаа холбооны
тухай хууль”-ийн холбогдох заалтын хүрээнд Ерөнхий сайдын захирамжаар томилдог бөгөөд дараах
бүрэлдэхүүнтэй томилогдон ажиллаж байна.
Гишүүдийн овог, нэр, албан тушаал:
Батсүх Балгансүрэн ХХЗХ-ны Дарга
Цагаан-Өвгөн Жадамбаа ХХЗХ-ны гишүүн, Мэдээллийн технологи, шуудан,
харилцаа холбооны газар /МТШХХГ/-ын дарга
Буяндэлгэр Мөнхбат ХХЗХ-ны гишүүн, Хорооны Дэд дарга
Чойндон Даваажамц ХХЗХ-ны гишүүн, ЗГХЭГ-ын Мэдээллийн
технологийн хэлтсийн дарга
Дэлэгдорж Амгаланбаатар ХХЗХ-ны гишүүн, УПЕГ. Зөвлөх
Норов Баттогтох ХХЗХ-ны гишүүн
Рэнцэндорж Отгонтулга ХХЗХ-ны гишүүн, МТШХХГ-ын даргын зөвлөх

Норовын
БАТТОГТОХ
Рэнцэндоржийн
ОТГОНТУЛГА

Äàðãà
Ýðõ ç¿é,
ìýäýýëýë,
çàõèðãààíû
àëáà
Çîõèöóóëàëòûí
àëáà
Çàõ
çýýë, ¿íý
òàðèôûí
àëáà
Øóóäàíãèéí
àëáà
Ãèø¿¿ä (6)
Ðàäèî
äàâòàìæ,
çîõèöóóëàëò,
õÿíàëòûí àëáà
Ðàäèî äàâòàìæ,
çîõèöóóëàëò,
õÿíàëòûí òºâ
Áàéãóóëëàãûí á¿òýö
50

1. Эрх зүй, мэдээлэл, захиргааны алба: Тусгай зөвшөөрлийн гэрээ, эрх зүйн талаарх зөвлөлгөө, хэрэглэгчийн
эрхийг хамгаалах, хяналт шалгалт, мөрдөлт, гомдол маргаан шийдвэрлэх, олон нийттэй харьцах, захиргаа болон
санхүүгийн үйл ажиллагаа, гадаад хамтын ажиллагаа, хүний нөөцийн хөгжил болон сургалт, байгууллагын веб
сайтын менежмент;
2. Зохицуулалтын алба: тусгай зөвшөөрөл, стандарт болон баталгаажуулалт, харилцан холболтын техникийн
асуудлууд, дугаарлалт, техникийн нөхцөл шаардлага, технологийн шинэчлэл, нэгдэл болон интернет, өргөн нэвтрүүлэг;
3. Радио давтамж зохицуулалт, хяналтын алба: радио давтамж төлөвлөлт, техникийн дүн шинжилгээ,
радио давтамж хуваарилалт болон менежмент, радио давтамжийн хяналт шалгалт, радио долгион ашиглах тусгай
зөвшөөрөл болон өргөн нэвтрүүлэг дамжуулах;
4. Зах зээл, үнэ тарифын алба: зах зээлийн стратегийн дүн шинжилгээ, зах зээлийн судалгаа болон статистик
мэдээлэл, үнэ тариф, харилцан холболтын төлбөр, өрсөлдөөн, бүх нийтийн үйлчилгээний үүргийг тодорхойлох;
5. Шуудангийн алба: шуудангийн үйлчилгээний тусгай зөвшөөрөл, зип код, хаягжуулалт, харилцан холболт, үнэ
тариф зэрэг болно.

52
ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЭРХ АШИГ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ЧАНАР
Тайлант хугацаанд тус хороо нь хэрэглэгч, иргэд, үйлчилгээ эрхлэгчдээс ирүүлсэн нийт 164 гомдол саналыг хүлээн
авч шийдвэрлэсэн байна.
Тус хороо нь Харилцаа холбооны тухай хуульд заасны дагуу өөрийн эрхэд хамаарах асуудлаар тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч, хэрэглэгчийн хооронд үүссэн маргааныг шийдвэрлэнэ. Ингэхдээ хэрэглэгчийн сэтгэл ханамж, хэрэглэгчдийн
ашгийг хангахын тулд харилцаа холбооны үйчилгээ үзүүлэгчдийн үйл ажиллагааны онцлогт тохируулан гол шалгуур
үзүүлэлтүүдийг тодорхойлж, үйлчилгээний чанар болон үйл ажиллагаанд хяналт тавин ажилладаг болно.
Маргаан, санал гомдол шийдвэрлэх тухай
Хуулийн дагуу тус хороо нь аливаа хэрэглэгч, үйлчилгээ эрхлэгчдээс ирүүлсэн гомдол санал, маргааныг хүлээн
авч өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд шийдвэрлэдэг. Тайлант хугацаанд буюу 2014 онд ирүүлсэн гомдол саналыг
төрлөөр нь авч үзвэл радио давтамжийн харилцан нөлөөлөл, кабелийн телевиз, эфирийн телевиз болон интернеттэй
холбоотой асуудлууд ихэнх хувийг эзэлсэн байна.
Tусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдээс ирүүлсэн санал
гомдол
• Тусгай зөвшөөрөл болон гэрээний асуудлаар
• Харилцан холболтын төлбөрийг хугацаанд төлдөггүй
тухай асуудлаар
• Тусгай зөвшөөрлийг түдгэлзүүлсэн хэдий ч үйл
ажиллагаа явуулах асуудлаар
Хамгийн их санал гомдол ирүүлсэн үйлчилгээ
• Утасгүй интернетийн холболтын асуудлаар
• Кабелийн телевизийн үйлчилгээний чанарын
асуудлаар
• Телевиз болон цахим хуудсуудын контентын
асуудлаар
• Телевизийн сувгуудын үйл ажиллагааны асуудлаар
• Олон улсын ярианы роуминг үйлчилгээний үнэ тариф,
төлбөрийн асуудлаар

Øèíý÷ëýëèéí Çàñãèéí Ãàçðûí 11-11 òºâººð äàìæóóëàí èð¿¿ëñýí ñàíàë ãîìäëûã øèéäâýðëýñýí òóõàé
Тайлант хугацаанд буюу 2014 онд тус хороонд хамаарах 455 гомдол санал, шүүмжлэл, талархал Засгийн газрын 11-
11 төвөөр дамжин ирсэн байна. Шинэчлэлийн Засгийн Газар “11 11 ТӨВ”-ийг байгуулж иргэддээ нээлттэй, тунгалаг
төрийг цогцлоохын тулд хүнд суртлыг халж, хурдан шуурхай үйлчилгээг эрхэмлэж иргэдийн саналыг дараах 10
сувгаар хүлээн авч, түүнд тодорхой хариулт өгөхөөр тус төвийг байгуулсан.
Бүрэн автоматижсан системийг ашигласнаар иргэдээс ирэх санал хүсэлт, шүүмжлэл, гомдол, талархал нэг бүрийг
алдахгүй хүлээн авч холбогдох байгууллагад шилжүүлэн түүний хяналт, хэрэгжилтэнд үнэлэлт дүгнэлт өгнө.
0.0
0.0
0.0
455
455
418
37
177
24
2
4

54
ХХЗХ-НЫ АЖИЛЛУУЛДАГ ЦАХИМ ХУУДСУУД
Тус хороо нь интернет хэрэглэгчдэд зориулан интернетийн хурд хэмжих, шуудангийн зип кодын талаар мэдээллийг
хүргэх, цахим орчинд хүүхдийг хамгаалах, цахим орчинд зөв соёлтой хэрэглээг нийтэд дэлгэрүүлэх зорилгоор дараах
цахим хуудаснуудыг ажиллуулдаг болно. Мөн холбогдох хууль тогтоомж, журмыг зөрчсөн цахим хуудаснуудын
хандах эрхийг хязгаарласныг бүртгэлжүүлэн мэдээлдэг юм.
www.speedtest.mn
Энэхүү цахим хуудсыг 2010 оноос эхлэн ажиллуулж байгаа бөгөөд интернетийн хурд хэмжигч
програмыг тус хуудсаар дамжуулан анх танилцуулж хэрэглэгчдэд ашиглах боломжийг нээж www.
speedtest.mn цахим хуудсыг ажиллуулж байгаа юм. Энэхүү програм нь хурд хэмжилтийн чанарыг
сайжруулах зорилготой бөгөөд хэрэглэгч өөрийн сонгон ашиглаж буй интернетийн хурдыг тодорхойлох
боломжтой юм.
www.crc.gov.mn
Өөрийн цахим хуудсаараа дамжуулан үйлчилгээ эрхлэгч болон хэрэглэгчдэд батлан гаргасан журам
тогтоолууд, салбарын статистик үзүүлэлтүүд, тусгай зөвшөөрөл зохицуулалт, радио давтамж, гэсэн
чиглэлүүдийн хүрээнд мэдээ мэдээлэл, зөвлөмж түгээх хүргэх зорилгоор дээрх цахим хуудсыг
ажиллуулж байна. Мөн тус цахим хуудасны мэдээ мэдээлэл, контентуудыг англи хэл дээр хөрвүүлэн
англи хувилбарыг давхар ажиллуулж хэрэглэгч үйлчилгээ эрхлэгчдэд хүргэн ажиллаж байна.
www.zipcode.mn
Энэхүү цахим хуудсаар зочилсноор та Монгол улсын шуудангийн зип кодыг мэдэх боломжтой. Газрын
байршлаар нэгдсэн кодлох систем (ZIP код) нь улс орны газар нутгийг тодорхойлж, Монгол улсын
шуудангийн үйлчилгээнд үр ашгаа өгдөг.

Ìºí òºñëèéí ýõíèé øàòíû àæëûí õ¿ðýýíä áàéãóóëëàãûí
âýáñàéòûí á¿òýö, ìýäýý ìýäýýëëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò,
ìýäýýëýõ õýëáýðèéí õóâüä á¿ðýí ººð÷ëºëò øèíý÷ëýë
õèéñýí. ¯¿íä:
ÕÕÇÕ-íû òîãòîîë øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ, áàéãóóëëàãûí ¿éë
àæèëëàãààã ñóðòàë÷èëàõ, øèíý ä¿ðýì æóðàì áîëîí òåõíèê
òåõíîëîãèéí ìýäýý, õýëýëö¿¿ëýã, óóëçàëòûí ¿ð ä¿í, çàðëàë,
ìýäýýëýë çýðýã ÷èãëýëýýð íèéò 145 Ìáèò áàãòààìæ á¿õèé 52
ìàòåðèàëûã øèíýýð áàéðøóóëñàí.
8 îíëàéí õýëýëö¿¿ëýã, ñàíàë àâàõ 6 õóóäñûã òóñ òóñ áàéðëóóëàí
îðóóëàâ.
Ñàëáàðûí çîõèöóóëàëòûí áàðèìò áè÷èã, ä¿ðýì æóðàì,
òóñãàé çºâøººðëèéí øèíýýð áàòëàãäñàí, øèíý÷èëñýí, íýìýëò
ººð÷ëºëò îðóóëñàí æóðàì, íºõöºë øààðäëàãà áîëîí 2013 îíû
õîðîîíû õóðàëäààíû øèéäâýð, òîãòîîëûí íèéòäýý 52 õóóäñûã
òàòàõ ôàéëûí õàìò HTML õýëáýðýýð îðóóëæ, îëîí íèéòýä
íýýëòòýé ñóðòàë÷èëàõ, çºâëºìæ ãàðûí àâëàãà õýëáýðýýð
àøèãëàõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëýâ.
E-CRC ÒªÑªË2
Öàõèì õóóäñàíä “¯éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí áîëîâñðîëä” íýðòýé
öýñ íýýæ õîëáîãäîõ çºâëºìæ, ãàðûí àâëàãà, âèäåî õè÷ýýë,
òàíèëöóóëãà, ñóäàëãààíû ìàòåðèàë, õîëáîãäîõ ëèíêèéã
áàéðøóóëàí òàéëàíò õóãàöààíä õèéñýí øàëãàëòóóäûí
õóðààíãóé òàéëàí, 2006 îíîîñ õîéø á¿ñèéí ñåìèíàðóóäààð
õèéæ áàéñàí èëòãýëèéã èëòãýã÷èéí íýð, õºòºëáºðèéí õàìò
áàéðøóóëæ, ñóðòàë÷èëàõ àðãà õýìæýýã àâëàà.
Ò¿¿í÷ëýí õîðîîíû öàõèì õóóäñàíä “Õýðýãëýã÷èéí áóëàí”
íýðòýé äýä öýñ íýýæ õîëáîãäîõ çºâëºìæ, ýðõç¿éí ìýäýýëýë,
îëîí óëñûí áàéãóóëëàãûí çºâëºìæèéã îð÷óóëæ áàéðøóóëàí
òîãòìîë øèíý÷ëýí áàÿæóóëàõ àæëûã õèéæ àæèëëàñàí áîëíî.
ÕÕÇÕ-íîîñ íýãòãýí ãàðãàäàã ñàëáàðûí ñòàòèñòèê ìýäýýëëèéã
àâ÷ íýãòãýõ íèéòäýý 16 ìàÿãòûã øèíý÷ëýí áîëîâñðîíãóé áîëãîõ,
öàõèì õýëáýðýýð áºãëºõ, òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äèéí
ìýäýýëëèéí ¿íäñýí ñàíòàé õîëáîõ, øèíý÷ëýí áîëîâñðîíãóé
áîëãîõ àæëûí õýñãèéã òîìèëîí àæèëëóóëàâ. Àæëûí õýñãèéí
áîëîâñðóóëñàí øèíý 16 ìàÿãòûí çàãâàð, áºãëºõ çààâàð,
õîëáîãäîõ ìýäýýëýë, òàéëàíã Äàðãûí Çºâëºëèéí õóðàëä
òàíèëöóóëæ, õîëáîãäîõ ººð÷ëºëòèéã òóñãàí ïðîãðàìì çîõèîã÷
àæ àõóéí íýãæèä àæëûí äààëãàâðààð õ¿ëýýëãýí ºãñºí.
38
www.cybersafety.mn
Хүүхдийг цахим орчинд хамгаалах тухай уриалгыг, санаачлагыг илүү өргөжүүлж, ажил хэрэг
болгон цаашид эцэг эхчүүд, багш сурган хүмүүжүүлэгчид төдийгүй бусад төрийн болон төрийн бус
байгууллагууд, компаниуд, үйлчилгээ эрхлэгчид болон иргэдийн оролцоог энэ ажилд нэмэгдүүлэх
зорилгоор www.cybersafety.mn цахим хуудсыг тусгайлан үүсгэн хөгжүүлж хүүхэд багачууд, өсвөр
насныхан, эцэг эхчүүд, багш сурган хүмүүжүүлэгчдэд цахим орчны аюулгүй байдал, цахим тоглоом,
интернетийн зүй зохистой хэрэглээний тухай энгийн ойлгомжтой мэдээ мэдээллийг түгээх, хүргэх
зорилгоор ажиллуулж эхлээд байна.
www.happywebs.mn
Энэхүү цахим хуудас нь шинэ тутам эрчимтэй хөгжиж байгаа цахим орчинд зөв соёлтой хэрэглээг
нийтэд дэлгэрүүлэх, вебсайтын үйлчилгээ эрхлэгчдийн бизнесийн үйл ажиллагааг дэмжих, энэ салбарт
шударга өрсөлдөх эрүүл орчинг бий болгох, хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангуулах зорилготой
юм.
www.black-list.mn
Энэхүү цахим хуудаст “Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хууль”, “Садар самуунтай
тэмцэх тухай хууль”, “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хууль ”, “Зар сурталчилгааны тухай хууль”,
“Эрүүгийн хууль”, “Өрсөлдөөний тухай хууль”, “Хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах тухай хууль”, тус
хорооноос баталсан журам, нөхцөл шаардлага болон Монгол улс нэгдэн орсон олон улсын гэрээ,
конвенцуудыг зөрчсөн үйл ажиллагаа явуулж байгаа тул Оюуны Өмчийн Газрын улсын байцаагчийн
дүгнэлт, эрх бүхий байгууллагын дүгнэлт, шийдвэрээр Монгол Улсаас хандах хандалтыг нь хязгаарлах
арга хэмжээг авсан газруудын жагсаалт багтдаг болно.

56
Монгол Улсад Орчин цагийн харилцаа холбооны салбар
үүсч хөгжсөний 93 жилийн ойг өнгөрсөн тавдугаар сард
тэмдэглэн өнгөрүүллээ. Салбарын спортын наадмаар
эхэлж, “Радио Монгол” эрдэм шинжилгээний бага хурал,
“Кансат” хиймэл дагуул хөөргөх үндэсний хоёрдугаар
уралдаан, ICT EXPO-2014 үзэсгэлэнгээр буухиалж, Кибер
аюулгүй байдлын олон улсын 5-р форум, баярын
хурал, мэдээллийн технологийн салбарын шилдгүүдийг
тодруулдаг “ICT AWARDS” зэрэг олон арга хэмжээг ойн
баярын хүрээнд зохион байгуулав.
Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын баярын хурлыг
нээж Мэдээллийн технологи, шуудан харилцаа холбооны
газрын дарга Ц.Жадамбаа хэлэхдээ салбарын долоон
зорилтын хүрээнд олон ажлуудыг хийж байгаагаагаас
төрийн түгжрэлгүй үйлчилгээний ТҮЦ машин, ухаалаг
шуудангийн үйлчилгээ, саяхан МТҮП-д үүдээ нээсэн
Силикон хаус буюу “Монгол толгой”-г онцолж,
телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн аналоги технологиос
тоон технологид шилжих болон манай улс Үндэсний
хиймэл дагуул хөөргөхийн чухлыг онцолж, ахмадууддаа
болон салбарынхаа нийт албан хаагчдад ажлын амжилт
хүссэн.
Мөн Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны дарга
Б.Балгансүрэн, Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын
Ахмадын нэгдсэн хорооны төлөөлөл баяр хүргэж үг
хэлсэн бөгөөд Ази-Номхон далайн бүсийн цахилгаан
холбооны байгууллагын удирдлагаас ирүүлсэн
мэндчилгээг уламжиллаа. Баярын хурлын үеэр шагналын
хур бууж олон хүн төрийн өндөр дээд одон медиалаар
болон салбарын шагналаар шагнагдаж хөдөлмөрөө
үнэлүүлсэн юм.
Харилцаа холбооны салбарынхан 93 жилийн
ойгоо тэмдэглэн өнгөрүүллээ
САЛБАРЫН ҮЙЛ ЯВДАЛ

Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын өдөрлөг болов
Монгол Улсын Засгийн газрын бодлого, үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг сурталчлах, танилцуулах,
ажил, үйлчилгээний нэр төрөл, хүртээмжийг таниулах зорилгоор 2014 оны 10 дугаар сарын 04,05-ны өдрүүдэд
Чингисийн талбайд Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын нээлттэй өдөрлөг зохион байгуулагдлаа. Тус өдөрлөгт
уг салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн өмчийн болон хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжүүд өөрийн компанийн
үйл ажиллагаа, бүтээгдэхүүн үйлчилгээг танилцуулах, техник технологийн шинэчлэлийн талаар иргэд, олон нийтэд
мэдээлэл өгч ажиллалаа.

Crc ar 2014 mon

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Viewers also liked

Viewers also liked (8)

Similar to Crc ar 2014 mon

Similar to Crc ar 2014 mon (20)

More from crc.gov.mn crc

More from crc.gov.mn crc (20)

Crc ar 2014 mon