Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

B¸o ço thùc tËp Tr-êng Trung Häc Kinh TÕ Hµ Néi
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1
LêI Më §Çu
Trong xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi, khi mµ nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi hoµn toµn
sang nÒn kinh tÕ më, th× viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cµng trë nªn khã kh¨n. §Ó çc
doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc,th× yªu cÇu ®Æt ra cho çc doanh
nghiÖp lµ ph¶i c¹nh tranh víi nhau vµ cuéc c¹nh tranh nµy cµng trë nªn gay g¾t
vµ khèc liÖt khi nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn.
Trong xu thÕ ®ã th× çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng kh«ng ngo¹i lÖ,®Ó tån t¹i
vµ ph¸t triÓn th× yªu cÇu ®Æt ra cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ çc s¶n phÈm mµ
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ph¶i ®Ñp, chÊt l-îng tèt, phï hîp víi thÞ hiÕu ng-êi tiªu
dïng vµ cã uy tÝn trªn thÞ tr-êng.Nh-ng nh÷ng yÕu tè trªn còng ch-a ®ñ ®Ó
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i mµ cßn kÕt hîp víi gi¸ thµnh.Doanh
nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm víi gi¸ thµnh hîp lý,chÊt l-îng tèt,mÉu m·
®Ñp,phï hîp thÞ hiÕu ng-êi tiªu dïng.Nh-ng muèn cã gi¸ c¶ hîp lý th× doanh
nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n sao cho t¹o ra s¶n phÈm víi gi¸ c¶ lµ thÊp nhÊt,muèn nh-
vËy Doanh nghiÖp ph¶i h¹ chi phÝ xuèng cßn thÊp nhÊt.§-îc nh- vËy doanh
nghiÖp míi ngµy cµng ®i lªn vµ ph¸t triÓn.
XuÊt ph¸t tõ ®ã xÝ nghiÖp X18-c«ng ty Hµ Thµnh-Bé Quèc Phßng thuéc Qu©n
khu thñ ®« lµ mét xÝ nghiÖp nhá,víi sè l-îng hµng s¶n xuÊt hµng n¨m kh«ng
nhiÒu chñ yÕu phôc vô nhu cÇu trong n-íc.§Ó s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm vµ tiªu
thô s¶n phÈm ngµy cµng nhiÒu th× viÖc tÝnh to¸n vµ h¹ gi¸ thµnh lµ yÕu tè c¬ b¶n
®Ó s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn.Lµ kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp th× viÖc tÝnh to¸n sao
cho gi¸ thµnh h¹ ®Õn møc thÊp nhÊt lµ yªu cÇu c¬ b¶n vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh
cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp.
Qua qu¸ tr×nh thùc tËp vµ t×m hiÓu t¹i xÝ nghiÖp ®-îc sù quan t©m gióp ®ì cña
çc thÇy c« gi¸o bé m«n kÕ to¸n vµ nhÊt lµ c« Thuû,cïng sù gióp ®ì tËn t×nh cña
çn bé c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp,nªn em ®· m¹nh d¹n chän cho m×nh ®Ò
tµi mang tªn: "KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ
nghiÖp X18”
Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ:kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18 vµ th«ng qua ®ã gióp em hoµn thiÖn h¬n vÒ kiÕn thøc
m×nh ®· häc vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm.
Bµi viÕt nµy ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn cßn bao gåm çc phÇn sau:
PhÇn I:Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
PhÇn II:Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ
nghiÖp X18.
PhÇn III:Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18.
Do kh¶ n¨ng cã h¹n nªn b¸o ço nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt,v× vËy
em mong ®-îc sù gióp ®ì cña çc thÇy c« gi¸o trong qu¸ tr×nh thùc tËp còng nh-
hoµn thµnh bµi b¸o ço nµy.

Môc lôc
Trang
Lêi më ®Çu
Môc lôc
PhÇn I: Lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
PhÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I.§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.
II.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt.
1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
1.3.ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh.
2.Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2.1.Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm .
3.Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm.
4.§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
4.1.§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
4.2.§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
4.3.Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
5.NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
6.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
6.1.Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông.
6.2.Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
6.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt.
6.3.1.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp.
6.3.2.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
6.3.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung.
6.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp.
7.Çc ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang.
7.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp.
7.2.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l-îng s¶n phÈm
hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng.
7.3.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc.
8.Çc ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong çc lo¹i h×nh
doanh nghiÖp chñ yÕu.
8.1.Çc ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
8.1.1.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp).
8.1.2.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè.
8.1.3. Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ.
8.1.4.Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ.
8.1.5.Ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ.
1
2
4
4
4
4
4
5
7
8
8
8
9
10
10
10
11
11
12
12
14
14
14
17
19
21
24
25
25
26
27
27
27
28
28
29

8.1.6.Ph-¬ng ph¸p liªn hîp.
8.1.7.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc.
8.2.øng dông c¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c lo¹i h×nh doanh
nghiÖp chñ yÕu.
8.2.1.Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng.
8.2.2.Doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc.
PhÇn II.Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm ë xÝ nghiÖp X18.
I.§Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña xÝ nghiÖp X18.
1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp X18.
1.1.Giíi thiÖu c«ng ty Hµ Thµnh.
1.2.Giíi thiÖu xÝ nghiÖp X18.
1.2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
1.2.2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
1.2.3.C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n.
II.Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i xÝ nghiÖp X18.
1.§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh.
1.1. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.2. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh.
2.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i xÝ nghiÖp X18.
2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp.
2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
2.3.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung.
2.3.1.Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng.
2.3.2.Chi phÝ c«ng cô dông cô.
2.3.3.KÕ to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§.
2.3.4.KÕ to¸n dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
2.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
2.5.C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.
2.6.C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp X18.
2.6.1.Kú tÝnh gi¸ thµnh vµ ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh.
2.6.2.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh.
PhÇn III.Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18.
1.¦u ®iÓm.
2.H¹n chÕ.
3.Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18.
KÕt luËn
31
31
31
32
32
36
36
36
36
37
37
38
39
43
43
43
43
43
43

PHÇN I
Lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi PHÝ s¶N XuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong dOAnH NGHIÖP s¶n xuÊt
i.®Æc ®IÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp.
Trong doang nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, vËn
dông çc ph-¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n, ®Æc biÖt lµ vËn dông ph-¬ng ph¸p kÕ
to¸n tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong ph¹m vi ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp b¾t nguån tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña quy
tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt, tõ tÝnh ®a d¹ng vµ khèi l-îng s¶n
phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra, nãi çch kh¸c lµ b¾t nguån tõ lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp. Nh- vËy, nghiªn cøu lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp sÏ gióp
cho viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ®-îc hîp lý, vËn dông çc
ph-¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp ®-îc hîp lý, ®óng ®¾n vµ do
®ã ph¸t huy ®-îc chøc n¨ng, vai trß vµ vÞ trÝ cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c kÕ to¸n,
qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng.
ii.chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh
nghiÖp s¶n xuÊt.
1.chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt :
1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt :
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm,doanh nghiÖp th-êng ph¶i bá ra nh÷ng chi
phÝ vÒ çc lo¹i ®èi t-îng lao ®éng,t- liÖu lao ®éng vµ søc lao ®éng cña con
ng-êi.§©y lµ çc yÕu tè c¬ b¶n ®Ó tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt,song sù tham
gia cña mçi yÕu tè nµy lµ kh¸c nhau dÉn ®Õn sù h×nh thµnh nh÷ng chi phÝ t-¬ng
øng nh- : chi phÝ nguyªn liÖu,vËt liÖu (gäi lµ hao phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸), chi
phÝ nh©n c«ng (chi phÝ vÒ lao ®éng sèng), chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi
phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn…
Chi phÝ s¶n xuÊt hay chi phÝ chÕ t¹o s¶n phÈm : §©y lµ toµn bé çc kho¶n chi
phÝ liªn quan tíi viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt.Toµn bé çc chi phÝ nµy ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.ChØ nh÷ng chi
phÝ ®Ó tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt míi ®-îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ lµ bé
phËn quan träng trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Chi
phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu kho¶n môc kh¸c nhau.Th«ng th-êng chi phÝ s¶n
xuÊt bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi
phÝ s¶n xuÊt chung.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ë n-íc ta: chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng
tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ çc chi phÝ cÇn
thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh trong mét thêi kú.Trong ®ã chi phÝ vÒ lao ®éng sèng nh-: tiÒn l-¬ng,
tiÒn b¶o hiÓm…chi phÝ lao ®éng vËt ho¸ bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nhiªn
liÖu, ®éng lùc, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh…Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kh«ng
ph¶i tÊt c¶ çc kho¶n chi phÝ chi ra ®Òu lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Ngoµi nh÷ng chi phÝ

s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt cßn ph¸t sinh nh÷ng chi phÝ kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n
xuÊt nh- chi phÝ phôc vô cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm, cho çc ho¹t ®éng mang
tÝnh chÊt sù nghiÖp…Chi phÝ thêi kú hay cßn gäi lµ chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt lµ çc
kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh kh«ng ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n
phÈm. Çc kho¶n chi phÝ nµy ®-îc bï ®¾p bëi doanh thu. Hay nãi çch kh¸c chi
phÝ thêi kú lµm gi¶m doanh thu b¸n hµng trong kú cña doanh nghiÖp. Chi phÝ
thêi kú gåm: chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt cña çc doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh
tÕ kh¸c nhau, môc ®Ých vµ c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng kh¸c nhau.
§Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt nh»m nhËn biÕt vµ ®éng viªn mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng h¹ gi¸ thµnh s¶n
phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, cã thÓ tiÕn hµnh ph©n lo¹i
chi phÝ s¶n xuÊt theo çc tiªu thøc kh¸c nhau.
1.2.1_Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ
cña chi phÝ (ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ) :
C¨n cø vµo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ ban ®Çu cña chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó s¾p
xÕp çc chi phÝ ph¸t sinh cã cïng néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ ban ®Çu vµo mét
yÕu tè chi phÝ,kh«ng ph©n biÖt c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ ®· ph¸t sinh.
C¨n cø vµo tiªu thøc trªn, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc ph©n chia thµnh çc yÕu tè
chi phÝ c¬ b¶n sau:
-- Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ (gåm gi¸ mua,chi
phÝ mua) cña çc lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô
tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô xuÊt dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong kú b¸o ço.
-- Chi phÝ nh©n c«ng: Lµ çc kho¶n chi phÝ vÒ tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho ng-êi
lao ®éng,çc kho¶n trÝch B¶o hiÓm x· héi,B¶o hiÓm y tÕ,Kinh phi c«ng ®oµn
theo tiÒn l-¬ng cña ng-êi lao ®éng.
-- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm chi phÝ khÊu hao toµn bé tµi
s¶n cè ®Þnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña ®oanh nghiÖp.
-- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm toµn bé chi phÝ ®oanh nghiÖp ®· chi
tr¶ vÒ çc lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh- tiÒn ®iÖn, n-íc, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh
vµ çc dÞch vô kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®oanh
nghiÖp trong kú b¸o ço.
-- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh ch-a d-îc ph¶n ¸nh ë çc chØ tiªu trªn, ®· chi b»ng tiÒn
trong kú b¸o ço nh-: tiÕp kh¸ch, héi häp, thuª qu¶ng ço…
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cã ý
nghÜa quan träng ®èi víi qu¶n lý vi m« vµ qu¶n lý vÜ m«
1.2.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ.
C¨n cø vµo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n
xuÊt c«ng nghiÖp ®-îc chia thµnh ba kho¶n môc chi phÝ sau:
-- Kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ
nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n
phÈm.

-- Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm çc kho¶n ph¶i tr¶ cho
ng-êi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô nh-: l-¬ng, çc kho¶n phô
cÊp l-¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ çc kho¶n trÝch theo l-¬ng (BHXH, BHYT, KPC§)
-- Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh t¹i bé
phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi, tr¹i s¶n xuÊt…), ngoµi hai kho¶n môc trªn.
+Theo mèi quan hÖ víi s¶n l-îng s¶n xuÊt, kho¶n môc Chi phÝ s¶n xuÊt
chung bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt chung (CPSXC) cè ®Þnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt
chung biÕn ®æi :
*CPSXC cè ®Þnh lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp, th-êng kh«ng thay
®æi theo sè l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, nh- chi phÝ khÊu hao theo ph-¬ng ph¸p
b×nh qu©n, chi phÝ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ xëng,…vµ chi phÝ hµnh
chÝnh ë çc ph©n x-ëng s¶n xuÊt.
*CPSXC biÕn ®æi lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp th-êng thay ®æi trùc
tiÕp hoÆc gÇn nh- trùc tiÕp theo sè l-îng s¶n phÈm s¶n xu©t nh- chi phÝ nguyªn
vËt liÖu gi¸n tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng gi¸n tiÕp.
+Theo néi dung kinh tÕ,kho¶n môc CPSXC bao gåm çc néi dung sau :
*Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng : Gåm çc kho¶n tiÒn l-¬ng, çc kho¶n
phô cÊp, çc kho¶n trÝch theo l-¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n
x-ëng, ®éi, bé phËn s¶n xuÊt.
*Chi phÝ vËt liÖu: Gåm nh÷ng chi phÝ vËt liÖu dïng cho ph©n x-ëng, nh-
vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a,b¶o d-ìng tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§), vËt liÖu v¨n phßng
ph©n x-ëng vµ nh÷ng vËt liÖu dïng cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë ph©n x-ëng.
*Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô xuÊt
dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña ph©n x-ëng nh- khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p,
dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng…
*Chi phÝ khÊu hao TSC§: Gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö
dông trong ph©n x-ëng nh- m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i,
truyÒn dÉn, nhµ xëng…
*Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Gåm çc chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô
cho ho¹t ®éng cña ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt nh- chi phÝ söa ch÷a TSC§
thuª ngoµi, chi phÝ ®iÖn n-íc, ®iÖn tho¹i, çc kho¶n chi mua vµ sö dông çc tµi
liÖu kü thuËt, b»ng s¸ng chÕ, giÊy phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ, nh·n hiÖu
th¬ng m¹i…kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ghi nhËn TSC§.
*Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm çc chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi çc chi phÝ ®·
kÓ trªn phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x-ëng.
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ cã t¸c dông
phôc vô cho viÖc qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ, cung cÊp sè liÖu
cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ
ho¹ch gi¸ thµnh, lµ tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc CPSX vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸
thµnh s¶n phÈm cho kú sau.
1.2.3-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi
khèi l-îng s¶n phÈm, lao vô s¶n xuÊt trong kú.
Theo çch ph©n lo¹i nµy toµn bé CPSX chia lµm 2 lo¹i :

-- Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ l-îng
t-¬ng quan tØ lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú
nh: chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp…
-- Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè
khi cã sù thay ®æi khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é nhÊt ®Þnh nh- chi
phÝ khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n, chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng…
Çch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông lín trong c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n
tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
1.2.4-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ mèi
quan hÖ víi ®èi t-îng chÞu chi phÝ:
Theo çch ph©n lo¹i nµy CPSX chia lµm 2 lo¹i :
-- Chi phÝ trùc tiÕp :Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt quan hÖ trùc tiÕp ®Õn
viÖc s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô nhÊt ®Þnh. KÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo
sè liÖu cña chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ.
-- Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n
phÈm, dÞch vô. KÕ to¸n ph¶i tËp hîp chung sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ cho çc ®èi
t-îng cã liªn quan theo mét tiªu chuÈn thÝch hîp.
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo çch nµy cã t¸c dông ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh
ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho çc ®èi t-îng chÞu chi phÝ
mét çch ®óng ®¾n, hîp lý.
1.2.5-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung cÊu thµnh chi phÝ :
Theo çch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt chia lµm 2 lo¹i :
-- Chi phÝ ®¬n nhÊt: Lµ chi phÝ do mét yÕu tè chi phÝ duy nhÊt cÊu thµnh nh-
chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) chÝnh dïng trong s¶n xuÊt, tiÒn l-¬ng c«ng nh©n
s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao TSC§.
-- Chi phÝ tæng hîp: Lµ nh÷ng chi phÝ bao gåm nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau
nh-ng cã cïng mét c«ng dông nh- chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Çch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho viÖc nhËn thøc tõng lo¹i chi phÝ
trong viÖc h×nh thµnh s¶n phÈm, ®Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp CPSX thÝch
hîp víi tõng lo¹i .
1.3-ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh .
HiÖn nay ®Êt n-íc ta ®ang ë trong giai ®o¹n míi më cöa nÒn kinh tÕ thÞ
tr-êng.§Ó tån t¹i cïng nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®ßi hái quy
luËt c¹nh tranh lu«n lu«n diÔn ra gay g¾t vµ quyÕt liÖt.Bëi vËy,mét doanh nghiÖp
hay mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng th× s¶n phÈm cña hä s¶n
xuÊt ra ph¶i ®¹t hai yªu cÇu chiÕn l-îc lµ chÊt l-îng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh hîp
lÝ.§Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy bé phËn l·nh ®¹o doanh nghiÖp lu«n cÇn ph¶i cã nh÷ng
th«ng tin chÝnh x¸c,®Çy ®ñ vµ ®¸p øng kÞp thêi vÒ thøc tÕ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n
phÈm tõ kh©u ®Çu vµo ®Õn khi xuÊt x-ëng tiªu thô.Tõ ®ã ®-a ra nh÷ng biÖn
ph¸p,chÝnh s¸ch,chiÕn l-îc ®iÒu chØnh phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l-îng s¶n
phÈm vµ tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ s¶n xuÊt.V× vËy,tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ chi
phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa rÊt lín

kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ ®èi víi c¶ nhµ n-íc vµ çc tæ chøc
liªn quan.Cô thÓ:
*Víi doanh nghiÖp: sÏ cung cÊp çc th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi gióp
çc nhµ qu¶n lÝ nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng s¶n xuÊt, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn
ph¸p phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l-îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt mµ vÉn tiÕt
kiÖm ®-îc chi phÝ s¶n xuÊt.
*Víi nhµ n-íc: gióp nhµ n-íc nh×n nhËn mét çch tæng thÓ kh¸ch quan sù ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc, tõ ®ã ®-a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, ®-êng lèi ®óng
®¾n thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
Nã cßn cã ý nghÜa ®èi víi c¬ quan thuÕ, víi çc b¹n hµng vµ ®èi t¸c lµm ¨n.
2-Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm .
2.1.Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm:
GÝa thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô: lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét
khèi l-îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (c«ng viÖc,lao vô) do doanh nghiÖp s¶n
xuÊt ®· hoµn thµnh trong ®iÒu kiÖn c«ng suÊt b×nh th-êng.
GÝa thµnh s¶n phÈm: lµ mét chØ tiªu chÊt l-îng quan träng ®èi víi çc ®oanh
nghiÖp s¶n xuÊt còng nh- ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm: lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l-îng
ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t-,
lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸
b¸n vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt .
2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm :
Cã nhiÒu lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý còng nh- çc tiªu
thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau mµ gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh çc lo¹i t-¬ng øng.
2.2.1-Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh.
C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh,gi¸ thµnh s¶n phÈm
®-îc chia thµnh 3 lo¹i:
-- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tinh trªn c¬ së chi phÝ
s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l-îng kÕ ho¹ch.ViÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ
ho¹ch ®-îc tiÕn hµnh tr-íc khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ do bé
phËn kÕ ho¹ch thùc hiÖn. GÝa thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña ®oanh
nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹
gi¸ thµnh cña ®oanh nghiÖp.
-- GÝa thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ
çc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®-îc thùc hiÖn tr-íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt,
chÕ t¹o s¶n phÈm. GÝa thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh
nghiÖp, ®-îc xem lµ th-íc ®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n,vËt
t-, tiÒn vèn, lao ®éng trong s¶n xuÊt, gióp cho ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n çc gi¶i ph¸p
kinh tÕ, kü thuËt mµ ®oanh nghiÖp ®· ¸p dông nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh.
-- GÝa thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tinh dùa trªn c¬ së sè liÖu
chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®-îc trong kú vµ s¶n l-îng s¶n
phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong kú. GÝa thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm chØ cã thÓ
tÝnh to¸n ®-îc khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh

thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
2.2.2-Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n :
Theo çch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chia thµnh 2 lo¹i :
-- GÝa thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng x-ëng) : GÝa thµnh s¶n xuÊt
cña s¶n phÈm bao gåm çc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp; chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, c«ng viÖc hay lao vô
®· hoµn thµnh, dÞch vô ®· cung cÊp. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®-îc sö dông ®Ó ghi sæ
kÕ to¸n thµnh phÈm ®· nhËp kho hoÆc giao cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh
to¸n gi¸ vèn hµng b¸n, tÝnh lîi nhuËn gép cña ho¹t ®éng b¸n hµng vµ cung cÊp
dÞch vô ë çc ®oanh nghiÖp s¶n xuÊt.
-- GÝa thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ
chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®· b¸n. GÝa
thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n,x¸c ®Þnh møc lîi
nhuËn tr-íc thuÕ cña ®oanh nghiÖp.
Gi¸ thµnh
toµn bé
_
¯
Gi¸ thµnh
s¶n xuÊt +
Chi phÝ
b¸n hµng +
Chi phÝ
QLDN
3-Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
cã b¶n chÊt t-¬ng tù, ®Òu lµ hao phÝ vÒ lao ®éng mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng
ph¶i lµ mét mµ cã sù kh¸c nhau vÒ l-îng, vÒ thêi gian vµ thÓ hiÖn qua çc ®iÓm
sau:
-- Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi tõng thêi kú nhÊt ®Þnh ®· ph¸t sinh chi
phÝ cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i g¾n liÒn víi khèi l-îng s¶n phÈm, dÞch vô, c«ng
viÖc, lao vô ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh.Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm mét
phÇn chi phÝ thùc tÕ ®¨ ph¸t sinh (chi phÝ tr¶ tr-íc) hoÆc mét phÇn chi phÝ sÏ ph¸t
sinh ë kú sau nh-ng ®· ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú nµy (chi phÝ ph¶i tr¶). H¬n
n÷a, theo quy ®Þnh, mét sè chi phÝ kh«ng ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh mµ tÝnh vµo chi
phÝ cña nghiÖp vô tµi chÝnh.
-- Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®¨ hoµn
thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm ®ang cßn dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm
háng.Gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë
dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng nh-ng l¹i liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n
phÈm dë dang kú tr-íc chuyÓn sang.
-- Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,
dÞch vô ®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh
s¶n xuÊt
s¶n phÈm
=
TrÞ gi¸ s¶n
phÈm dë
dang ®Çu kú
+
Chi phÝ s¶n
xuÊt ph¸t
sinh trong kú
-
TrÞ gi¸ s¶n
phÈm dë
dang cuèi kú
-
Chi phÝ
lo¹i trõ

4-§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
4.1.§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
Trong doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh g¾n liÒn víi n¬i diÔn ra ho¹t
®éng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt, KÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi
t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®Ó tõ ®ã tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt, cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n
xuÊt cÇn ph¶i tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt
vµ phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp CPSX lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh
chi phÝ vµ ®èi t-îng chÞu chi phÝ.
X¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp CPSX lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ
to¸n CPSX. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng tËp hîp CPSX th× míi cã thÓ ®¸p øng yªu
cÇu qu¶n lý CPSX, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp CPSX tõ kh©u ghi chÐp
ban ®µu, më sæ vµ ghi sæ kÕ to¸n, tæng hîp sè liÖu.
C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp CPSX :
-- §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
-- §Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
-- Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm.
-- §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm (®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc ®iÓm sö dông, ®Æc ®iÓm
th¬ng phÈm…)
-- Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh.
Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
trong çc ®oanh nghiÖp cã thÓ lµ:
-Tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, chi tiÕt s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt
hµng.
-Tõng ph©n x-ëng, bé phËn, giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
-Toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, toµn ®oanh nghiÖp.
4.2.§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ çc lo¹i s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra,
dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh
®¬n vÞ.
X¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn ®Ó tõ ®ã kÕ
to¸n tæ chøc çc B¶ng (ThÎ) tÝnh gi¸ thµnh vµ lùa chän ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸
thµnh thÝch hîp ®Ó tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó x¸c ®Þnh ®-îc ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh ®óng ®¾n, bé phËn kÕ to¸n gi¸
thµnh còng ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt, quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm sö dông s¶n phÈm, nöa
thµnh phÈm, çc yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho
viÖc ra quyÕt ®Þnh trong doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý, h¹ch to¸n,
tr×nh ®é øng dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
-- XÐt vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt :
+NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc (nh- doanh nghiÖp ®ãng tµu, c«ng ty
XDCB…) th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.

+NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× ®èi
t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng.
+NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, khèi l-îng s¶n xuÊt lín (nh- dÖt
v¶i, s¶n xuÊt b¸nh kÑo…) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
-- XÐt vÒ mÆt quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt :
+NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ
thµnh phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt.
+NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi t-îng tÝnh
gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ lµ nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn.
+NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi t-îng tÝnh
gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p r¸p hoµn chØnh.
4.3.Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t-îng tËp hîp CPSX vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t-îng tËp hîp CPSX ®Ó cung cÊp sè liÖu cho viÖc
tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp, ng-îc l¹i
x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n doanh nghiÖp x¸c
®Þnh ®èi t-îng tËp hîp CPSX cho phï hîp ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c tÝnh
gi¸ thµnh.
Trong thùc tÕ, mét ®èi t-îng tËp hîp CPSX cã thÓ trïng víi mét ®èi t-îng
tÝnh gi¸ thµnh hoÆc mét ®èi t-îng tËp hîp CPSX l¹i cã nhiÒu ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh hoÆc ng-îc l¹i cã nhiÒu ®èi t-îng tËp hîp CPSX nh-ng chØ cã mét ®èi
t-îng tÝnh gi¸ thµnh.
Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh
ë mét doanh nghiÖp sÏ lµ nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh trong viÖc lùa chän
ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh vµ kü thuËt tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp.
5-NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
§Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,
®¸p øng ®Çy ®ñ trung thùc vµ kÞp thêi yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
thµnh c¶ ®oanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn ®-îc çc nhiÖm vô chñ yÕu sau:
-- X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph-¬ng ph¸p
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thÝch hîp.Tæ chøc vËn dông çc tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ph-¬ng ph¸p
kÕ to¸n hµng tån kho (kª khai th-êng xuyªn hoÆc kiÓm kª ®Þnh kú).
--Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo
®óng ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh vµ b»ng ph-¬ng
ph¸p thÝch hîp ®¨ chän, cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu th«ng tin tæng hîp vÒ
çc kho¶n môc chi phÝ vµ yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸
s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
-- VËn dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n gi¸ thµnh vµ gi¸
thµnh ®¬n vÞ cña çc ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh theo ®óng kho¶n môc quy ®Þnh vµ
®óng kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh.
-- §Þnh kú cung cÊp çc b¸o ço vÒ CPSX vµ gi¸ thµnh cho çc cÊp qu¶n lý
doanh nghiÖp, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn çc ®Þnh møc vµ dù to¸n
chi phÝ, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n

phÈm.Ph¸t hiÖn çc h¹n chÕ vµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt çc biÖn ph¸p ®Î
gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
6.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt :
6.1.Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông
-- TK621_Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn
liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÔp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô cña çc
ngµnh c«ng nghiÖp, x©y l¾p, n«ng, l©m, ng nghiÖp…
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621- chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc
tiÕp:
TK 621
-- TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL -- TrÞ gi¸ NL, VL sö dông kh«ng hÕt
xuÊt dïng trùc tiÕp cho nhËp l¹i kho.
ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n -- KÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp
phÈm , hoÆc thùc hiÖn trªn møc b×nh th-êng kh«ng ®-îc tÝnh
dÞch vô trong kú h¹ch vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, tÝnh vµo gi¸
to¸n. vèn hµng b¸n trong kú.
-- KÕt chuyÒn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp
ph¸t sinh ë møc b×nh th-êng vµo bªn
Nî TK 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh dë dang
(hoÆcbªnNîTK631-Gi¸thµnhs¶nxuÊt).
TK 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ph¶n ¸nh chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng tËp
hîp chi phÝ.
-- TK622_Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp
tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh trong çc ngµnh c«ng
nghiÖp, n«ng, l©m, ng- nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, dÞch vô.
KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 622 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp :
TK 622
-- Chi phÝ nh©n c«ng trùc --KÕtchuyÓnchiphÝnh©nc«ngtrùctiÕp
tiÕp tham gia trùc tiÕp vµo trªnmøcb×nhth-êng kh«ng®-îctÝnh
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n vµotrÞgi¸hµng tånkho,tÝnhvµogi¸
phÈm . vènhµngb¸ntrongkú.
--KÕtchuyÒnchiphÝnh©nc«ngtrùctiÕp
ëmøcb×nhth-êngvµobªnNîTK154-
chiphÝs¶nxuÊtkinhdoanhdëdang
(hoÆcbªnNîTK631–gi¸thµnhs¶nxuÊt)
®ÓtÝnhvµogi¸thµnhcñas¶nphÈm,dÞchvô.
TK 622 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng
chÞu chi phÝ.
-- TK627_Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt,
kinh doanh chung ph¸t sinh ë ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, ®éi, c«ng trêng…

KÕt cÊu vµ néi dung TK 627 – chi phÝ s¶n xuÊt chung :
TK 627
-- Çc chi phÝ s¶n xuÊt -- Çc kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt
chung ph¸t sinh trong chung
kú. -- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t
sinh ë møc b×nh th-êng vµ chi phÝ s¶n
xuÊt chung biÕn ®æi ®-îc kÕt chuyÓn
vµo TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh
doanh dë dang
(hoÆc vµo TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt)
-- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t
sinh trªn møc b×nh th-êng ®-îc kÕt
chuyÓn vµo TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n.
TK 627 kh«ng cã sè d- cuèi kú.
TK 627 cã çc TK cÊp II : 6271- chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
6272- chi phÝ vËt liÖu
6273- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
6274- chi phÝ khÊu hao TSC§
6277- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
6278- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
-- TK154_Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
+ Doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn :
TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô.
KÕt cÊt vµ néi dung TK 154 :
TK 154
- D- ®Çu kú: chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh dë dang
®Çu kú.
- TËp hîp chi phÝ NL, VL -TrÞgi¸phÕliÖuthuhåi,trÞgi¸s¶nphÈm
trùc tiÕp, chi phÝ nh©n hángkh«ngsöach÷a®-îc.
c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n -TrÞgi¸NVL,hµngho¸giac«ngxong
xuÊt chung ph¸t sinh trong nhËpkho.
kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt -Gi¸thµnhs¶nxuÊtthùctÕcñas¶nphÈm
s¶n phÈm, dÞch vô . ®·chÕt¹oxongnhËpkhohoÆcchuyÓn®ib¸n.
-ChiphÝthùctÕcñakhèil-îngdÞchvô
®·cungcÊphoµnthµnhchokh¸chhµng.
———————————————————————————
-D-cuèikú:chiphÝs¶nxuÊt
kinhdoanhcßndëdangcuèikú.
TK 154 ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ( ph©n
x-ëng, giai ®o¹n s¶n xuÊt, s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng ).

+ Doanh nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú.
* TK 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc
tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô dë dang cuèi kú.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 154- chi phÝ SXKD dë dang :
TK 154

- D- ®Çu kú: chi phÝ SXKD
dë dang ®Çu kú.
- KÕt chuyÓn chi phÝ SXKD - KÕt chuyÓn chi phÝ SXKD dë
dë dang cuèi kú. dang ®Çu kú.
——————————————————————————
- D- cuèi kú: chi phÝ SXKD
cßn dë dang cuèi kú.
TK 154 ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ.
*TK631_Gi¸ thµnh s¶n xuÊt, ®Ó ph¶n ¸nh, tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô ë ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong tr-êng hîp kÕ to¸n hµng tån
kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt :
TK631
- Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang
®Çu kú. cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK 154
- Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ - Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· b¸n,
ph¸t sinh trong kú. dÞch vô hoµn thµnh kÕt chuyÓn
vµo TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n
TK 631 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng tËp
hîp chi phÝ.
6.2-Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
Tuú thuéc ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng tËp hîp CPSX vµo çc ®èi t-îng cã liªn
quan, kÕ to¸n sÏ ¸p dông ph-¬ng ph¸p tËp hîp CPSX phï hîp.
- Ph-¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ¸p dông ®èi víi CPSX cã liªn quan trùc tiÕp
®Õn tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh. KÕ to¸n tæ chøc ghi chÐp ban
®Çu theo ®óng ®èi t-îng chÞu chi phÝ, tõ ®ã tËp hîp sè liÖu tõ çc chøng tõ kÕ
to¸n ghi vµo sæ kÕ to¸n theo tõng ®èi t-îng cã liªn quan.
- Ph-¬ng ph¸p tËp hîp gi¸n tiÕp: ¸p dông ®èi víi CPSX cã liªn quan tíi nhiÒu
®èi t-îng tËp hîp CPSX, kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng chÞu chi
phÝ ®-îc.
6.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt.
6.3.1.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp:
Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp lµ çc chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu
chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho
viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn çc lao vô, dÞch vô cña ®oanh

nghiÖp trong çc ngµnh c«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng- nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i,
b-u chÝnh viÔn th«ng.
Dịch vụ báo cáo tài chính cuối năm http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-bao-
cao-tai-chinh-cuoi-nam/
- Ph-¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ:
§èi víi nh÷ng chi phÝ nguyªn liÖu,vËt liÖu trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm liªn
quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n c¨n cø vµo çc
chøng tõ xuÊt kho vËt liÖu vµ b¸o ço sö dông vËt liÖu ë tõng ph©n x-ëng s¶n
xuÊt ®Ó tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng liªn quan.
Tr-êng hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi
t-îng chÞu chi phÝ th× ®-îc tËp hîp theo ph-¬ng ph¸p gi¸n tiÕp cho tõng ®èi
t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
- Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp cã thÓ lµ :
+ §èi vêi nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi cã thÓ
chän tiªu thøc ph©n bæ lµ : chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi l-îng s¶n
phÈm s¶n xuÊt…
+ §èi víi vËt liÖu phô, nhiªn liÖu cã thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ : chi phÝ
®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, khèi l-îng s¶n
phÈm s¶n xuÊt…
§Ó tÝnh to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chÝnh x¸c, hîp lý chi phÝ nguyªn liÖu, vËt
liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n cÇn kiÓm tra, x¸c ®Þnh ®-îc trÞ gi¸ sè nguyªn liÖu, vËt liÖu
cña kú tr-íc chuyÓn sang sö dông cho kú nµy, trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt
kho trong kú nh-ng cuèi kú ch-a sö dông vµ trÞ gi¸ cña phÕ liÖu thu h«× (nªó cã)
®Ó tÝnh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp thùc tÕ tiªu hao trong kú.
Chi phÝ
NL,VL trùc
tiÕp thùc tÕ
tiªu hao
trong kú
=
TrÞ gi¸
NL,VL
xuÊt dïng
trong kú
+
TrÞ gi¸
NL,VL cßn
l¹i ®Çu kú ë
®Þa ®iÓm
s¶n xuÊt
--
TrÞ gi¸
NL,VL cßn
l¹i cuèi kú
ch-a sö
dông hÕt
--
TrÞ gi¸
phÕ liÖu
thu håi
Cuèi kú kÕ to¸n, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®· tËp hîp sÏ ®-îc kÕt
chuyÓn:
-Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n c«ng suÊt b×nh
th-êng th× chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®· tËp hîp trong kú d-îc kÕt
chuyÓn toµn bé ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm.
-Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh
th-êng th× chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®· tËp hîp trong kú chØ d-îc
ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xu©t cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh
th-êng. PhÇn chi phÝ ®· tËp hîp cßn l¹i kh«ng ®-îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho,
®-îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông
tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ
nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô.

kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 16
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu :
1.C¨n cø vµo c¸c phiÕu xuÊt kho NL, VL, phiÕu b¸o vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú tr-íc
®Ó l¹i sö dông cho kú nµy hoÆc kÕt qu¶ kiÓm kª NL, VL cßn l¹i cuèi kú ®Ó x¸c
®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm ( kÕ to¸n
hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K), kÕ to¸n ghi sæ :
Nî TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp
( chi tiÕt theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ)
Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu (ph-¬ng ph¸p KKTX)
Cã TK 611- mua hµng (ph-¬ng ph¸p KK§K)
2.Tr-êng hîp mua NL, VL sö dông ngay cho s¶n xuÊt :
Nî TK 133- thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 331.
3.1.Tr-êng hîp NL, VL cßn l¹i cuèi kú kh«ng sö dông hÕt, nh-ng ®Ó l¹i ë bé
phËn s¶n xuÊt. Cuèi kú, kÕ to¸n ghi gi¶m chi phÝ NL, VL trùc tiÕp kú nµy b»ng
bót to¸n ®á :
Nî TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp (xxx)
Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu (xxx).
3.2.§Çu kú kÕ to¸n sau, kÕ to¸n ghi t¨ng chi phÝ NL, VL trùc tiÕp :
Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu.
4.Cuèi kú, trÞ gi¸ NL, VL sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho (nÕu cã) :
Nî TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu
Cã TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp.
5. Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ NL, VL trùc tiÕp tÝnh vµo
chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh :
Nî TK 154- chi phÝ SXKD DD ( PP KKTX- theo møc b×nh th-êng )
hoÆc Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt ( PP KK§K- theo møc b×nh th-êng )
Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n ( sè v-ît trªn møc b×nh th-êng )
Cã TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp
( chi tiÕt theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ).

S¬ ®å 1. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp
TK611 TK621 TK154(TK631)
(1) (5)
TK 152 TK 632
(3.1)
(xxx) (xxx)
(3.2)
(4)
TK 111, 112, 331
(2)
TK 133
*Chøng tõ sö dông:
KÕ to¸n NL, VL sö dông: Ho¸ ®¬n GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng , Ho¸ ®¬n
c-íc phÝ vËn chuyÓn, PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé,
biªn b¶n kiÓm kª vËt t- s¶n phÈm hµng ho¸, çc chøng tõ h-íng dÉn nh- phiÕu
xuÊt kho vËt t theo h¹n møc biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t…
6.3.2. KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc
tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn çc lao vô, dÞch vô gåm
tiÒn l-¬ng chÝnh, l-¬ng phô, çc kho¶n phô cÊp, tiÒn ¨n gi÷a ca, tiÒn trÝch b¶o
hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo sè tiÒn l-¬ng cña c«ng
nh©n s¶n xuÊt.
Ph-¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp :
*Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®-îc tËp hîp nh- sau :
- §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CP NCTT ) cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn
tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ th× c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n tËp hîp trùc tiÕp
CP NCTT cho tõng ®èi t-îng cã liªn quan.
- Tr-êng hîp CP NCTT cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ th×
¸p dông ph-¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ gi¸n tiÕp .
*CP NCTT ®-îc ph©n bæ theo çc tiªu thøc sau :
- TiÒn l-¬ng chÝnh th-êng ®-îc ph©n bæ tû lÖ víi chi phÝ tiÒn l-¬ng ®Þnh
møc, chi phÝ tiÒn l-¬ng kÕ ho¹ch, giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ, sè
l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt.
- TiÒn l-¬ng phô th-êng ®-îc ph©n bæ tû lÖ víi tiÒn l-¬ng chÝnh, tiÒn l-¬ng
®Þnh møc, giê c«ng ®Þnh møc…
Cuèi kú kÕ to¸n, CP NCTT ®· tËp hîp sÏ ®-îc kÕt chuyÓn :

- Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n c«ng suÊt b×nh
th-êng th× CP NCTT ®· tËp hîp trong kú ®-îc kÕt chuyÓn toµn bé ®Ó tÝnh gi¸
thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm.
- Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh
th-êng th× CP NCTT ®· tËp hîp trong kú chØ ®-îc ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt
cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th-êng. PhÇn chi phÝ ®· tËp
hîp cßn l¹i kh«ng ®-îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, ®-îc ghi nhËn lµ chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
- KÕ to¸n sö dông TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu :
1.Sè tiÒn l-¬ng, phô cÊp l-¬ng vµ çc kho¶n kh¸c cã tÝnh chÊt l-¬ng, tiÒn ¨n gi÷a
ca ph¶i tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm trong kú :
Nî TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
(chi tiÕt theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ)
Cã TK 334- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
2.TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt,
tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt :
Cã TK 338- ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
(chi tiÕt TK3382- KPC§; TK 3383- BHXH; TK 3384- BHYT).
3.TÝnh tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt :
Cã TK 335- chi phÝ ph¶i tr¶.
4.Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho çc ®èi t-îng
sö dông lao ®éng :
Nî TK 154- chi phÝ SXKD DD (PP KKTX- theo møc b×nh th-êng)
hoÆc Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (PP KK§K- theo møc b×nh th-êng)
Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n ( sè v-ît trªn møc b×nh th-êng)
Cã TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
(chi tiÕt theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ).

S¬ ®å 2. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Tk334 tk622 tk154(tk631)
(1) (4)
TK 338 TK 632
(2)
TK 335
(3)
*Chøng tõ sö dông : KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sö dông :
- B¶ng chÊm c«ng : MÉu sè 01- L§TL (BB).
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng : MÉu sè 02- L§TL (BB).
- PhiÕu nghØ h-ëng BHXH : MÉu sè 03- (BB).
- B¶ng thanh to¸n BHXH.
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng.
- PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh.
- PhiÕu b¸o lµm thªm giê.
6.3.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung :
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng
chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ngoµi hai kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh ë ph©n x-ëng, bé ph©n s¶n xuÊt.
Ph-¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung: Tr-íc hÕt kÕ to¸n
ph¶i më B¶ng kª ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng ph©n x-ëng ,bé
phËn s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp, ®-îc ph©n bæ theo nguyªn t¾c
sau:
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ
s¶n phÈm ®-îc dùa trªn c«ng suÊt b×nh th-êng cña m¸y mãc s¶n xuÊt.
+Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n c«ng suÊt b×nh
th-êng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®-îc ph©n bæ cho mçi ®¬n vÞ s¶n
phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh.
+Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh
th-êng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh chØ ®-îc ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn
cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th-êng. Kho¶n chi phÝ s¶n
xuÊt chung kh«ng ph©n bæ ®-îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong
kú.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®-îc ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ chÕ biÕn cho
mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh.
Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung th-êng ®-îc lùa chän lµ:
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: Tiªu chuÈn ph©n bæ lµ ®Þnh møc chi phÝ, khÊu hao
TSC§, sè giê m¸y ch¹y thùc tÕ…

- Chi phÝ n¨ng l-îng dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm: Tiªu chuÈn ph©n bæ lµ
®Þnh møc chi phÝ n¨ng l-îng hoÆc sè giê m¸y lµm viÖc thùc tÕ kÕt hîp víi c«ng
suÊt cña m¸y.
Çc lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn l¹i tiªu chuÈn ph©n bæ th-êng lµ tiÒn
l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, ®Þnh møc chi phÝ hoÆc giê c«ng c«ng nh©n s¶n xuÊt.
KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung sö dông TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu:
1.TiÒn l-¬ng (tiÒn c«ng) vµ çc kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l-¬ng, tiÒn ¨n
gi÷a ca ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x-ëng:
Nî TK 627 (6271)- chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
Cã TK 334- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
2.Çc kho¶n trÝch theo tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n x-ëng, tÝnh vµo chi phÝ
s¶n xuÊt
Nî TK 627 (6271)- chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
Cã TK 338- ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382, 3383, 3384).
3.TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL xuÊt dïng cho qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n x-ëng:
Nî TK 627 (6272)- chi phÝ vËt liÖu
Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu.
4.TrÞ gi¸ c«ng cô dông cô sö dông trong ph©n x-ëng:
Nî TK 627 (6273)- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
Cã TK 153- trÞ gi¸ CCDC xuÊt kho cã gi¸ trÞ kh«ng lín
Cã TK 142 (1421), 242- ph©nbægi¸trÞCCDCcãgi¸trÞlín.
5.TrÝch khÊu hao TSC§ dïng cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ph©n x-ëng:
Nî TK 627 (6274)- chi phÝ khÊu hao TSC§
Cã TK 214- khÊu hao TSC§.
6.Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng t¹i ph©n x-ëng, bé phËn s¶n
xuÊt:
Nî TK 627 (6277)- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Cã TK 111, 112, 331…
7.Çc kho¶n chi b»ng tiÒn kh¸c dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹i ph©n x-ëng ,bé
phËn s¶n xuÊt:
Nî TK 627 (6278)- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Cã TK 111, 112, 141: tæng gi¸ thanh to¸n.
8.Çc kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh (çc kho¶n xuÊt to¸n…):
Nî TK 111,112, 138
Cã TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung.

9.Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ CPSXC cho c¸c ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ:
NîTK154-CPSXKDDD(PPKKTX-CPSXCcè®Þnhtheomøcb×nhth-êng
vµCPSXCbiÕn®æi)
hoÆc Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (PPKK§K-CPSXCcè®Þnhtheomøc
b×nhth-êngvµCPSXCbiÕn®æi)
Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n (CPSXCcè®Þnhv-îttrªnmøcb×nhth-êng)
S¬ ®å 3. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung.
TK334 TK627 TK111,112,138
(1) (8)
TK338 TK632
(2) (9)
TK152 TK154(TK631)
(3)
TK153,142,242
(4)
TK214
(5)
TK111,112,331…
(6)
TK 111,112,141 TK133
(7)
*Chøng tõ sö dông: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung sö dông: Ho¸ ®¬n
GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng, Ho¸ ®¬n c-íc phÝ vËn chuyÓn, PhiÕu nhËp kho, PhiÕu
xuÊt kho, PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, biªn b¶n kiÓm kª vËt t- s¶n
phÈm hµng ho¸, c¸c chøng tõ h-íng dÉn nh- phiÕu xuÊt kho vËt t- theo h¹n møc,
biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t…
Dịch vụ kế toán http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-ke-toan/
6.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp:
Cuèi kú, kÕ to¸n tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®· ®-îc
tËp hîp theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh vµ

dÞch vô ®· cung cÊp trong kú. §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh
nghiÖp, kÕ to¸n tuú thuéc vµo viÖc ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng
ph¸p kª khai th-êng xuyªn hay ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú mµ sö dông tµi
kho¶n kh¸c nhau.
6.4.1.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp ®èi víi doanh
nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn.
Trong tr-êng hîp nµy, kÕ to¸n sö dông TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
dë dang ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ cung cÊp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm, dÞch vô ë çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc çc ngµnh kinh tÕ vµ kinh
doanh dÞch vô. TK 154 ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt. Çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc çc ngµnh c«ng nghiÖp cã thÓ më chi tiÕt
theo tõng ph©n xëng, tõng giai ®o¹n gia c«ng chÕ biÕn…
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp.
1.Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp theo tõng ®èi t-îng tËp
hîp chi phÝ :
Nî TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
2.Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo tõng ®èi t-îng tËp
hîp chi phÝ :
3.Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi
t-îng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan :
Nî TK154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung
4.TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®-îc, ng-êi g©y ra thiÖt h¹i s¶n phÈm
háng ph¶i båi th-êng :
Nî TK 138 (1388), 334
Cã TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
5.TrÞ gi¸ thuÇn -íc tÝnh cña phÕ liÖu thu håi tõ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a
®-îc :
Nî TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu
6.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thµnh phÈm nhËp kho hoÆc ®· giao cho kh¸ch hµng :
Nî TK 155, 157, 632

S¬ ®å 4. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp
(ph-¬ng ph¸p KKTX).
TK 621 TK 154 TK 138,334
(1) (4)
TK 622 TK 152
(2) (5)
TK 627 TK 155,157,632
(3) (6)
6.4.2.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp ®èi víi doanh
nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Doanh nghiÖp sö dông TK 631- tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt toµn doanh nghiÖp. TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chØ sö
dông ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang s¶n
xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt tuú theo ®Æc ®iÓm
ho¹t ®éng s¶n xuÊt mµ më chi tiÕt TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo tõng ®èi
t-îng chÞu chi phÝ ®· x¸c ®Þnh.
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp.
1.§Çu kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú :
Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt
(chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ)
(chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ).
2.Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
cho çc ®èi t-îng chÞu chi phÝ :
3.Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho çc ®èi t-îng chÞu
chi phÝ :
4.Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸
thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô :

5.Tr-êng hîp ph¸t sinh s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®-îc, c¨n cø vµo quyÕt
®Þnh xö lý cña cÊp cã thÈm quyÒn, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 611- mua hµng (phÕ liÖu thu håi)
Nî TK 111,112,138 (b¾t båi th-êng vËt chÊt)
Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt
6.Cuèi kú kÕ to¸n, tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, kÕ
to¸n ghi :
7.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong kú :
Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n
S¬ ®å 5. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp
(ph-¬ng ph¸p KK§K)
TK 154 TK 631 TK 154
(1) (6)
TK 621 TK 611
(2)
TK 622 TK 138,111,112
(3) (5)
TK 627 TK 632
(4)
TK 632
(7)
7.C¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang :
S¶n phÈm dë dang theo nghÜa hÑp chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm ®ang dë dang trªn
d©y chuyÒn s¶n xuÊt, theo nghÜa réng s¶n phÈm dë dang cßn bao gåm nöa thµnh
phÈm tù chÕ biÕn.
§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ viÖc x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh vµo trÞ
gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
Tuú ®Æc ®iÓm vÒ lo¹i h×nh doanh nghiÖp, tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng
nghÖ, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n vËn dông ph-¬ng
ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú thÝch hîp nh- :
- §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp (hoÆc chi phÝ
NL,VL chÝnh trùc tiÕp).

- §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng
®-¬ng.
- §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc.
7.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp.
Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi tr-êng hîp chi phÝ NL, VL trùc tiÕp
chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang gi÷a
çc kú kÕ to¸n Ýt biÕn ®éng.
TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú tÝnh theo ph-¬ng ph¸p nµy chØ gåm trÞ gi¸
thùc tÕ NL, VL trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang, çc chi phÝ chÕ
biÕn (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) tÝnh toµn bé cho s¶n
phÈm hoµn thµnh trong kú.
C«ng thøc tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú nh- sau:
D§K + Cn
DCK = x QD
QSP + QD
Trong ®ã : - DCK , D§K : TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ ®Çu kú.
- Cn : Chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú.
- QSP , QD : S¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n l-îng s¶n
phÈm dë dang cuèi kú.
C«ng thøc nµy ¸p dông trong tr-êng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ
s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ®-îc bá vµo ngay tõ ®Çu
cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
Tr-êng hîp chi phÝ vÊt liÖu phô trùc tiÕp bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× trÞ
gi¸ s¶n phÈm lµm dë chØ tÝnh theo chi phÝ NL, VL chÝnh trùc tiÕp bá vµo tõ ®Çu
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
§èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc,
gåm nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ kÕ tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, s¶n
phÈm hoµn thµnh cña giai ®o¹n tr-íc lµ ®èi t-îng tiÕp tôc chÕ t¹o cña giai ®o¹n
sau, th× trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n ®Çu tÝnh theo chi phÝ NL, VL trùc
tiÕp vµ trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ë çc giai ®o¹n sau ®-îc tÝnh theo gi¸ thµnh nöa
thµnh phÈm cña giai ®o¹n tr-íc chuyÓn sang.
- ¦u ®iÓm: tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, khèi l-îng tÝnh to¸n Ýt.
- Nh-îc ®iÓm: §é chÝnh x¸c kh«ng cao bëi chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho trÞ gi¸
s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm kho¶n môc chi phÝ NL, VL trùc tiÕp.
7.2.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng
®-¬ng.
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm cã chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû
träng t-¬ng ®èi lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang
biÕn ®éng nhiÒu gi÷a çc kú kÕ to¸n.
Néi dung vµ ph-¬ng ph¸p :
- C¨n cø s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh ®Ó quy ®æi s¶n
l-îng s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng.
C«ng thøc : QT§ = QD x %HT
QT§ : S¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng.
%HT : TØ lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh.

- TÝnh to¸n, x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm dë dang theo
nguyªn t¾c
*Chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo tõ ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (nh- chi phÝ
NL, VL trùc tiÕp hoÆc chi phÝ NL, VL chÝnh trùc tiÕp) :
Chi phÝ ®· tËp hîp ®-îc, tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm dë dang
tû lÖ víi s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang thùc tÕ
theo c«ng thøc
D§K + Cn
DCK = x QD
QSP + QD
*§èi víi çc chi phÝ bá dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn (chi phÝ vËt liÖu
phô trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung):
Chi phÝ ®· tËp hîp ®-îc, tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm dë dang
tû lÖ víi s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh
t-¬ng ®-¬ng theo tõng kho¶n môc chi phÝ chÕ biÕn (ngoµi ra cßn kÓ c¶ chi phÝ
vËt liÖu phô trùc tiÕp ph¸t sinh bá dÇn trong kú).
C«ng thøc tÝnh : D§K + CCB
DCK = x QT§
QSP + QT§
- ¦u ®iÓm : §¶m b¶o sè liÖu hîp lý vµ cã ®é tin cËy cao h¬n ph-¬ng ph¸p
®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp.
- Nh-îc ®iÓm : Khèi l-îng tÝnh to¸n nhiÒu, viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn
thµnh cña s¶n phÈm dë dang trªn çc c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n
xuÊt kh¸ phøc t¹p vµ mang nÆng tÝnh chñ quan.
Tr-êng hîp s¶n phÈm s¶n xuÊt cã s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang trªn çc kh©u
cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt t-¬ng ®èi ®Òu ®Æn, cã thÓ ®¬n gi¶n ho¸ x¸c ®Þnh møc
®é hoµn thµnh chung cho tÊt c¶ s¶n phÈm dë dang lµ 50%. Ph-¬ng ph¸p nµy cßn
gäi lµ ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ, thùc
chÊt ®©y còng lµ ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l-îng s¶n
phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng.
7.3.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc
Trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· x©y dùng ®-îc hÖ thèng ®Þnh møc chi phÝ
s¶n xuÊt hîp lý vµ æn ®Þnh th× cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo ph-¬ng
ph¸p chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc.
Tr-íc hÕt, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª vµ
®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh chi phÝ s¶n
xuÊt theo ®Þnh møc cho s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang ë tõng c«ng ®o¹n, sau ®ã
tæng hîp l¹i theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Trong ph-¬ng ph¸p nµy çc kho¶n môc chi
phÝ tÝnh cho s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang cßn phô thuéc møc ®é chÕ biÕn hoµn
thµnh cña chóng.
- ¦u ®iÓm : tÝnh to¸n nhanh v× ®· lËp çc b¶ng tÝnh s½n gióp cho viÖc x¸c ®Þnh
chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ®-îc nhanh h¬n.
- Nh-îc ®iÓm : møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao v× chi phÝ thùc tÕ kh«ng thÓ s¸t
víi chi phÝ ®Þnh møc ®-îc.

8.Çc ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong çc lo¹i
h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu.
8.1.Çc ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm :
Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph-¬ng ph¸p sö dông sè liÖu chi phÝ
s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®-îc trong kú vµ çc tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh to¸n tæng gi¸
thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn
thµnh theo tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh vµ tõng kho¶n môc chi phÝ.
Çc c¨n cø ®Ó lùa chän ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp :
- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt;
- Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt;
- §Æc ®iÓm s¶n phÈm;
- Yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh;
- Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh.
8.1.1.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph-¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp).
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cã quy tr×nh
c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt
ng¾n vµ xen kÏ, liªn tôc (nh s¶n phÈm ®iÖn, níc, than, b¸nh kÑo…)
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh, kú
tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng (quý) phï hîp víi kú b¸o ço.
Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®-îc trong kú vµ trÞ gi¸ cña
s¶n phÈm dë dang ®· x¸c ®Þnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®-îc tÝnh theo
tõng kho¶n môc chi phÝ.
C«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh : * Z = D§K + C - DCK
Z
* z = 
Q
Trong ®ã: Z, z : tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña
s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh.
C : tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®-îc trong kú theo tõng ®èi
t-îng.
D§K, DCK : trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú.
Q : s¶n l-îng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh.
Tr-êng hîp cuèi kú kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc cã Ýt vµ æn ®Þnh th×
kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, vËy tæng chi phÝ
s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®-îc trong kú còng chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm
hoµn thµnh.
Z = C
§Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n doanh nghiÖp lËp b¶ng tÝnh gi¸
thµnh theo tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô.

B¶ng (thÎ) tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô.
Th¸ng…n¨m…
Tªn s¶n phÈm, dÞch vô… Sè lîng…
D§K Chi phÝ
s¶n xuÊt
DCK  gi¸ thµnh Gi¸ thµnh
®¬n vÞ
1.Chi phÝ NL,VL
trùc tiÕp.
2.Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp.
3.Chi phÝ s¶n xuÊt
chung.
Céng
8.1.2.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè:
Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ
s¶n xu©t, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu nh-ng
kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®-îc nhiÒu s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau (c«ng nghÖ s¶n xuÊt
ho¸ chÊt, c«ng nghÖ ho¸ dÇu, c«ng nghÖ nu« ong…), trong trêng hîp nµy ®èi
t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cßn ®èi
t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï
hîp víi kú b¸o ço.
Tr×nh tù cña ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè :
- C¨n cø vµo tiªu chuÈn kinh tÕ, kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè kinh tÕ, kü thuËt
(hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh) cho tõng lo¹i s¶n phÈm, trong ®ã lÊy mét lo¹i s¶n phÈm
lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn (cã hÖ sè =1).
- Quy ®æi s¶n l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt thùc tÕ thµnh s¶n l-îng s¶n phÈm
tiªu chuÈn theo c«ng thøc : Q = QiHi
Trong ®ã: Q: tæng sè s¶n l-îng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh quy ®æi ra s¶n
l-îng
s¶n phÈm tiªu chuÈn.
Qi : s¶n l-îng s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm i
Hi : hÖ sè kinh tÕ, kü thuËt cña s¶n phÈm i
- TÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm
D§K + C - DCK Zi
Zi =  x QiHi ; zi =
Q Qi
8.1.3.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ:
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ trong cïng mét
quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®-îc mét nhãm s¶n phÈm cïng
lo¹i víi nhiÒu chñng lo¹i, phÈm cÊp, quy çch kh¸c nhau (nh- doanh nghiÖp s¶n
xuÊt èng níc, s¶n xuÊt ¸o dÖt kim, s¶n xuÊt bª t«ng…)
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
cña c¶ nhãm s¶n phÈm, cßn ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng quy çch s¶n phÈm
trong nhãm s¶n phÈm ®ã. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o ço kÕ to¸n.
Tr×nh tù cña ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tØ lÖ:

- C¨n cø vµo tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý ( gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ thµnh
®Þnh møc) vµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®Ó tÝnh tØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng
kho¶n môc chi phÝ theo c«ng thøc sau :
Gi¸ thµnh thùc tÕ c¶ nhãm s¶n phÈm
(theo tõng kho¶n môc chi phÝ)
TØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh =  x 100
(theo tõng kho¶n môc chi phÝ) Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ
(theo tõng kho¶n môc chi phÝ)
- C¨n cø tØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
thùc tÕ cho tõng quy çch theo c«ng thøc sau :
Gi¸ thµnh thùc tÕ tõng Tiªu chuÈn ph©n bæ cña
quy çch s¶n phÈm = tõng quy çch s¶n phÈm x TØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh
(theo tõng kho¶n môc) (theo tõng kho¶n môc) (theo tõng kho¶n môc)
8.1.4.Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ :
Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc ¸p dông trong çc tr-êng hîp:
- Trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®ång thêi víi viÖc chÕ t¹o ra
s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®-îc s¶n phÈm phô;
- Trong cïng quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ thu ®-îc s¶n phÈm ®ñ
tiªu chuÈn chÊt l-îng quy ®Þnh, ngoµi ra cßn cã s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a
®-îc, kho¶n thiÖt h¹i nµy kh«ng ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh;
- Tr-êng hîp çc ph©n x-ëng s¶n xuÊt phô cã cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô
cho nhau, cÇn lo¹i trõ trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp gi÷a çc bé phËn s¶n
xuÊt phô khi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp
cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh hoÆc b¸n ra ngoµi.
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt,
cßn ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm chÝnh, thµnh phÈm hoÆc s¶n phÈm, dÞch
vô cña bé phËn s¶n xuÊt phô ®· cung cÊp cho çc bé phËn s¶n xuÊt chÝnh vµ çc
bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp hoÆc b¸n ra ngoµi.
KÕ to¸n c¨n cø vµo tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®-îc sau ®ã lo¹i trõ
phÇn chi phÝ cña s¶n phÈm phô, chi phÝ thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng kh«ng ®-îc
tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm hoÆc chi phÝ phôc vô lÉn nhau trong néi bé çc
ph©n x-ëng s¶n xuÊt phô ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc:
Z = D§K + C – DCK - CLT
Trong ®ã: CLT lµ çc lo¹i chi phÝ cÇn lo¹i trõ.
§Ó ®¬n gi¶n viÖc tÝnh to¸n çc lo¹i chi phÝ cÇn lo¹i trõ (CLT) th-êng ®-îc
tÝnh nh- sau :
+ TrÞ gi¸ s¶n phÈm phô cã thÓ tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®-îc
+ TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng tÝnh theo chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ, khi tÝnh cÇn ph¶i
c¨n cø vµo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña chóng.
+ TrÞ gi¸ s¶n phÈm hoÆc lao vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau cã thÓ tÝnh
theo gi¸ thµnh ®¬n vÞ kÕ ho¹ch hoÆc chi phÝ ban ®Çu hoÆc tÝnh theo ph-¬ng ph¸p
®¹i sè.
Bé phËn s¶n xuÊt, kinh doanh phô lµ ph©n x-ëng s¶n xuÊt ®éc lËp ®-îc tæ
chøc ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô phôc vô cho s¶n xuÊt chÝnh hoÆc
b¸n ra ngoµi hoÆc ®Ó tËn dông n¨ng lùc s¶n xuÊt d- thõa, tËn dông phÕ liÖu, phÕ

th¶i ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm phu nh»m môc ®Ých t¨ng thu nhËp cña doanh
nghiÖp, t¹o viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng.
Tr-êng hîp doanh nghiÖp cã nhiÒu ph©n x-ëng phô, çc ph©n x-ëng phô
ngoµi viÖc cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh cßn cung cÊp
trong néi bé çc bé phËn s¶n xuÊt phô, kÕ to¸n khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch
vô cña ph©n x-ëng s¶n xuÊt phô trî sö dông cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh ph¶i sö
dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph-¬ng ph¸p lo¹i trö chi phÝ.
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ph©n
x-ëng s¶n xuÊt phô, cßn ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm, dÞch vô cña ph©n
x-ëng s¶n xuÊt phô cung cÊp cho s¶n xuÊt chÝnh hoÆc b¸n ra ngoµi.
ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô cña çc ph©n x-ëng s¶n xuÊt phô
trî cã thÓ theo mét trong çc ph-¬ng ph¸p :
- Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp lÉn nhau theo chi
phÝ ban ®Çu.Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù çc b-íc sau :
B-íc 1- TÝnh ®¬n gi¸ ban ®Çu ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô :
Tæng chi phÝ ban ®Çu
§¬n gi¸ ban ®Çu = 
S¶n l-îng ban ®Çu
Tæng chi phÝ TrÞ gi¸ s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt TrÞ gi¸ s¶n phÈm
ban ®Çu = dë dang ®Çu kú + ph¸t sinh trong kú - dë dang cuèi kú.
B-íc 2- TÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau :
TrÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt S¶n l-îng cung §¬n gi¸
phô cung cÊp lÉn nhau = cÊp lÉn nhau x ban ®Çu
B-íc 3- TÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô
cung cÊp cho çc bé phËn kh¸c:
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ thùc
tÕ s¶n phÈm,
dÞch vô s¶n
xuÊt phô
=
Tæng chi
phÝ ban ®Çu
+
TrÞ gi¸ SP, dÞch
vô nhËn cña
PXSX phô kh¸c
-
TrÞ gi¸ SP, dÞch vô
cung cÊp cho
PXSX phô kh¸c
S¶n l-îng
s¶n xuÊt
-- S¶n l-îng cung cÊp cho
PX s¶n xuÊt phô kh¸c
B-íc 4- TÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô cung cÊp cho çc bé
phËn s¶n xuÊt chÝnh vµ bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp :
TrÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch
vô cung cÊp cho çc
bé phËn kh¸c
=
S¶n l-îng cung
cÊp cho çc bé
phËn kh¸c
x
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc
tÕ s¶n phÈm, dÞch vô
s¶n xuÊt phô
- Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn
nhau theo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.
Tr-íc hÕt c¨n cø vµo ®¬n gi¸ kÕ ho¹ch vµ s¶n l-îng cung cÊp lÉn nhau ®Ó
tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau. Sau ®ã tÝnh gi¸
thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô ®Ó tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô

s¶n xuÊt phôc vô cho çc bé phËn kh¸c t-¬ng tù nh- ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸ trÞ
s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phu cung cÊp lÉn nhau theo chi phÝ ban ®Çu.
8.1.5. Ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ :
Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n
xuÊt phøc t¹p, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu bé phËn s¶n
xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ (nh- doanh nghiÖp dÖt, c¬ khÝ chÕ t¹o, may
mÆc…)
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng bé phËn s¶n xuÊt (tõng giai ®o¹n
c«ng nghÖ s¶n xuÊt), cßn ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë çc
b-íc chÕ biÕn vµ thµnh phÈm hoµn thµnh ë b-íc cuèi kú.
Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh cña ph-¬ng ph¸p nµy:
- TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng bé phËn s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ
s¶n xuÊt.
- Céng chi phÝ s¶n xuÊt cña çc bé phËn s¶n xuÊt, çc giai ®o¹n c«ng nghÖ
s¶n xuÊt theo c«ng thøc : Z =  Ci
Trong ®ã: Ci lµ chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®-îc ë tõng bé phËn, giai ®o¹n
c«ng nghÖ s¶n xuÊt (i = 1,n).
8.1.6. Ph-¬ng ph¸p liªn hîp:
Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n
xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc
tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph-¬ng ph¸p kh¸c nhau ( nh- doanh nghiÖp
ho¸ chÊt, dÖt kim, ®ãng giµy…).
Trªn thùc tÕ, çc doanh nghiÖp cã thÓ kÕt hîp çc ph-¬ng ph¸p gi¶n ®¬n víi
ph-¬ng ph¸p céng chi phÝ, ph-¬ng ph¸p céng chi phÝ víi ph-¬ng ph¸p tØ lÖ.
8.1.7.Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc:
Ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®-îc ®Þnh
møc kinh tÕ kü thuËt hoµn chØnh vµ æn ®Þnh.
Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh cña ph-¬ng ph¸p nµy :
- C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ dù to¸n chi phÝ hiÖn
hµnh ®-îc duyÖt ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm;
- Tæ chøc h¹ch to¸n râ rµng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ phï hîp víi ®Þnh møc
vµ sè chi phÝ s¶n xuÊt chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc;
- Khi cã thay ®æi ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, cÇn kÞp thêi tÝnh to¸n ®-îc sè
chªnh lÖch chi phÝ s¶n xuÊt do thay ®æi ®Þnh møc.
- Trªn c¬ së gi¸ thµnh ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc, sè
chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n
xuÊt trong kú theo c«ng thøc ¸p dông:
Gi¸ thµnh s¶n
xuÊt thùc tÕ =
Gi¸ thµnh
®Þnh møc +
Chªnh lÖch do
thay ®æi ®Þnh møc +
Chªnh lÖch do
tho¸t ly ®Þnh møc
8.2.øng dông çc ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong çc lo¹i h×nh doanh
nghiÖp chñ yÕu.
Trªn c¬ së çc ph-¬g ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· nghiªn cøu ë trªn, khi
¸p dông vµo tõng doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn c¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña
doanh nghiÖp vÒ çc mÆt nh- : ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh

c«ng nghÖ còng nh- ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó lùa chän vµ ¸p dông
ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp.
8.2.1.Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng:
§èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy, s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt th-êng theo
quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song, tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n
chiÕc hoÆc tõng lo¹t nhá, tõng lo¹t võa theo çc ®¬n ®Æt hµng.
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh lµ tõng s¶n phÈm hoÆc tõng lo¹t hµng ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh theo ®¬n ®Æt
hµng cña kh¸ch hµng. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt.
KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i më b¶n kª ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo
tõng s¶n phÈm, tõng lo¹t hµng theo tõng ®¬n ®Æt hµng.
- §èi víi chi phÝ trùc tiÕp (nh- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp) ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®¬n ®Æt hµng nµo th× h¹ch to¸n trùc
tiÕp cho ®¬n ®Æt hµng ®ã theo çc chøng tõ gèc.
- §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc tËp hîp theo tõng ph©n x-ëng, cuèi
th¸ng ph©n bæ cho tõng ®¬n ®Æt hµng theo tiªu chuÈn phï hîp (nh- giê c«ng s¶n
xuÊt, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp…).
Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: Tuú theo tÝnh chÊt, sè l-îng s¶n phÈm cña tõng
®¬n ®Æt hµng ®Ó ¸p dông ph-¬ng ph¸p thÝch hîp nh- ph-¬ng ph¸p gi¶n ®¬n,
ph-¬ng ph¸p céng chi phÝ, ph-¬ng ph¸p tØ lÖ hay ph-¬ng ph¸p liªn hîp.
Cuèi mçi th¸ng c¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë tõng ph©n x-ëng, ®éi
s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng trªn b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ghi vµo çc
b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng cã liªn quan. Khi ®¬n ®Æt hµng ®· thùc
hiÖn hoµn thµnh th× toµn bé chi phÝ ®· tËp hîp trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh lµ tæng
gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh. §¬n ®Æt hµng nµo ch-a hoµn
thµnh th× chi phÝ ®· tËp hîp ®-îc trong b¶ng tÝnh gi¸ thµnh lµ trÞ gi¸ cña s¶n
phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang.
8.2.2.Doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc:
§èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i qua
nhiÒu giai ®o¹n (ph©n x-ëng) chÕ biÕn liªn tôc, kÕ tiÕp nhau. S¶n phÈm hoµn
thµnh cña giai ®o¹n tr-íc lµ ®èi t-îng chÕ biÕn cña giai ®o¹n sau vµ cø nh- vËy
cho ®Õn khi chÕ t¹o thµnh thµnh phÈm.
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n cña quy tr×nh c«ng nghÖ
s¶n xuÊt s¶n phÈm.
§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh th× tuú vµo çc ®iÒu kiÖn cô thÓ còng nh- tr×nh ®é
vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp cã thÓ chØ lµ thµnh phÈm hoÆc cã thÓ cßn
bao gåm nöa thµnh phÈm (NTP) cña tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. Kú tÝnh gi¸ thµnh
lµ sau khi kÕt thóc th¸ng, phï hîp víi kú b¸o ço. Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ¸p
dông cã thÓ lµ ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ hoÆc ph-¬ng ph¸p liªn hîp.
Do cã sù kh¸c nhau vÒ ®èi t-îng cÇn tÝnh gi¸ thµnh trong çc doanh nghiÖp
nªn ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh hai ph-¬ng ¸n:
- Ph-¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh gi¸ thµnh NTP;
- Ph-¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP.

8.2.2.1. Ph-¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh gi¸ thµnh NTP:
§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh trong ph-¬ng ¸n nµy lµ NTP hoµn thµnh ë tõng
giai ®o¹n vµ thµnh phÈm. KÕ to¸n cã thÓ øng dông nhiÒu ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸
thµnh kh¸c nhau, nh-: ph-¬ng ph¸p gi¶n ®¬n vµ ph-¬ng ph¸p céng chi phÝ.
KÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt,
lÇn l-ît t×nh tæng gi¸ thµnh, gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña NTP giai ®o¹n tr-íc, sau ®ã kÕt
chuyÓn sang giai ®o¹n sau mét çch tuÇn tù cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng ®Ó tÝnh
tæng gÝa thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thµnh phÈm. Do çch kÕt chuyÓn chi phÝ nh-
vËy nªn ph-¬ng ¸n nµy cßn gäi lµ ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc cã tÝnh gi¸ thµnh NTP
hoÆc ph-¬ng ph¸p kÕt chuyÓn tuÇn tù.
S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ theo ph-¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh gi¸ thµnh
NTP:
Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n n
Chi phÝ NL, VL
trùc tiÕp
TrÞ gi¸ NTP giai
®o¹n I chuyÓn
sang
TrÞ gi¸ NTP giai
®o¹n n-1 chuyÓn
sang
+ + +
Chi phÝ chÕ biÕn
giai ®o¹n I
Chi phÝ chÕ biÕn
giai ®o¹n II
Chi phÝ chÕ biÕn
giai ®o¹n n
Tæng gi¸ thµnh
vµ gi¸ thµnh ®¬n
vÞ giai ®o¹n I
Tæng gi¸ thµnh
vµ gi¸ thµnh ®¬n
vÞ giai ®o¹n II
Tæng gi¸ thµnh
vµgi¸ thµnh ®¬n vÞ
thµnh phÈm
- C«ng thøc tÝnh : Z1 = D§K1 + C1 – DCK1
Z1
z1 = 
Q1
Trong ®ã : Z1 : Tæng gi¸ thµnh cña NTP hoµn thµnh giai ®o¹n I
z1 : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
C1 : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë giai ®o¹n I
D§K1 ,DCK1: ChiphÝs¶nxuÊtdëdang®Çukúvµcuèikúgiai®o¹nI
KÕ to¸n ghi sæ nh- sau :
Nî TK 154 (chi tiÕt G§ II): TrÞ gi¸ NTP G§ I chuyÓn sang G§ II
Nî TK 155,157,632: TrÞ gi¸ NTP G§ I nhËp kho hoÆc b¸n ra ngoµi
Cã TK 154 ( chi tiÕt G§ I): TrÞ gi¸ NTP G§ I s¶n xuÊt hoµn thµnh.
TiÕp theo c¨n cø vµo gi¸ thµnh thùc tÕ NTP cña G§ I chuyÓn sang G§ II vµ
çc chi phÝ chÕ biÕn ®· tËp hîp ®-îc cña G§ II ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸
thµnh ®¬n vÞ NTP hoµn thµnh cña G§ II.
C«ng thøc ¸p dông : Z2 = D§K2 + Z1 + C2 – DCK2
Z2
z2 = 
Q2

KÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®-îc ®Ó ghi sæ nh- sau:
Nî TK 154 (chi tiÕt G§ III): TrÞ gi¸ NTP G§ II chuyÓn sang G§ III
Nî TK 155,157,632 : TrÞ gi¸ NTP G§ II nhËp kho hoÆc b¸n ra ngoµi
Cã TK 154 (chi tiÕt G§ II) :TrÞ gi¸ NTP G§ II s¶n xuÊt hoµn thµnh.
Cø tuÇn tù tõng b-íc nh- vËy cho ®Õn khi tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm.
ZTP = D§Kn + Zn-1 + Cn - DCKn
ZTP
zTP = 
QTP
KÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®-îc ®Ó ghi sæ nh- sau:
Nî TK 155: TrÞ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho
Nî TK 157,632: TrÞ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho hoÆc b¸n ra ngoµi.
Cã TK 154 (chitiÕtgiai®o¹nn): TrÞ gi¸ thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh.
ViÖc kÕt chuyÓn tuÇn tù gi¸ thµnh NTP tõ giai ®o¹n tr-íc sang giai ®o¹n
sau cã thÓ theo sè tæng hîp hoÆc theo tõng kho¶n môc chi phÝ.
+ NÕu kÕt chuyÓn tuÇn tù tõng kho¶n môc chi phÝ cã nh-îc ®iÓm khèi
l-îng tÝnh to¸n nhiÒu, nh-ng gi¸ thµnh NTP cña çc giai ®o¹n vµ gi¸ thµnh thµnh
phÈm ®-îc ph¶n ¸nh theo tõng kho¶n môc chi phÝ, ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña
c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ nªn ®-îc ¸p dông phæ biÕn trong çc doanh nghiÖp s¶n
xuÊt.
8.2.2.2.Ph-¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP.
Trong ph-¬ng ¸n nµy, ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn
thµnh vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông lµ ph-¬ng ph¸p céng chi phÝ.
Tr-íc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®-îc trong kú theo
tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh ra chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt
n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ, sau ®ã tæng céng
cïng mét lóc (song song) tõng kho¶n môc chi phÝ cña çc giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó
tÝnh ra gi¸ thµnh thµnh phÈm.
V× çch kÕt chuyÓn chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nh- trªn nªn ph-¬ng ¸n nµy
cßn gäi lµ ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm hay
ph-¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song.
S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ theo ph-¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song
Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II ……….. Giai ®o¹n n
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t
sinh cña giai ®o¹n I
sinh cña giai ®o¹n II
sinh cña giai ®o¹n n
CPSX cña G§ I n»m
trong gi¸ thµnh thµnh
phÈm
CPSX cña G§II n»m
phÈm
CPSX cña G§n n»m
phÈm
KÕt chuyÓn song song tõng kho¶n môc
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña TP
Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh theo ph-¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song:
B-íc 1: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n n»m trong gi¸ thµnh
thµnh phÈm.

* TÝnh chi phÝ NL,VL trùc tiÕp (hoÆc chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp) tõng
giai ®o¹n n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm.
D§Ki + Ci
CZi =  x QTP
QTP + QD
Trong ®ã: CZi : chi phÝ s¶n xuÊt cña giai ®o¹n i trong gi¸ thµnh cña
thµnh phÈm
D§Ki : chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú cña giai ®o¹n I
Ci : chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë giai ®o¹n I
QTP : s¶n l-îng thµnh phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi
QD : s¶n l-îng dë dang ë çc giai ®o¹n.
S¶n l-îng s¶n phÈm dë dang ë çc giai ®o¹n (QD) ®-îc tÝnh phô thuéc
ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mµ doanh nghiÖp ¸p dông; bao gåm:
s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang ë t¹i giai ®o¹n ®ã vµ ®ang tiÕp tôc chÕ biÕn dë dang
ë çc giai ®o¹n sau.
Dịch vụ báo cáo tài chính vay vốn ngân hàng
http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-bctc-vay-von-ngan-hang/
* TÝnh chi phÝ chÕ biÕn (chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Tr-êng hîp trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®¸nh gi¸ theo chi phÝ NL,VL trùc
tiÕp:
D§Ki + Ci
CZi =  x QTP
QTP + QDSi
QDSi : s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú cña çc giai ®o¹n sau giai
®o¹n i
- Tr-êng hîp trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®¸nh gi¸ theo s¶n l-îng s¶n phÈm
hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng : D§Ki + Ci
CZi =  x QTP
QTP + Q1
Di + QDSi
Q1
Di : s¶n l-îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú giai ®o¹n i quy ®æi thµnh
s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng giai ®o¹n I
* KÕt chuyÓn song song chi phÝ s¶n xuÊt tõng giai ®o¹n n»m trong thµnh
phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña thµnh phÈm.
n
ZTP =  CZi
i=1
TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ¸n kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP lµm cho
khèi l-îng tÝnh to¸n gi¶m, gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®-îc nhanh chãng.
Nh-ng do kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP ë tõng giai ®o¹n nªn kh«ng cã sè liÖu ®Ó
ghi sæ kÕ to¸n NTP nhËp kho, NTP giai ®o¹n tr-íc chuyÓn sang giai ®o¹n sau ®Ó
tiÕp tôc chÕ t¹o. TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ë sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt
cña tõng giai ®o¹n còng kh«ng thÓ hiÖn t-¬ng øng víi trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang

Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (7)

Similar to Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

Similar to Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm (13)

More from NTA NTA.Lazy

More from NTA NTA.Lazy (7)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm