Qt099

Môc lôc
Lêi nãi ®Çu 4
Ch¬ng 1: lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 5
I. Lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 5
1.Kh¸i niÖm vμ vai trß cña qu¶n trÞ nh©n sù 5
1.1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ nh©n sù 5
1.2. Vai trß cña qu¶n trÞ nh©n sù 5
1.3. Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù 6
2.Mét vμi häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 8
3.ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù 9
II.Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù 10
1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 10
2.TuyÓn dông nh©n sù 14
3.§μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù 18
4. S¾p xÕp vμ sö dông lao ®éng 21
5.§¸nh gi¸ vμ ®·i ngé nh©n sù 22
III. C¸c nh©n tè ¶nh hëng vμ sù cÇn thiÕt hoμn thiÖn qu¶n trÞ
27
nh©n sù
1. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n sù 27
2. Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n sù 30
Ch¬ng 2: thùc tr¹ng vÒ qu¶n trÞ nh©n sù t¹i tæng c«ng ty x¨ng
32
dÇu viÖt nam
I.Kh¸i qu¸t chung vÒ doanh nghiÖp 32
1.LÞch sö h×nh thμnh Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam 32
1

2.Chøc n¨ng vμ nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty 32
3.C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng c«ng ty 34
4.Nghμnh nghÒ kinh doanh cña Tæng c«ng ty 37
5.M«i trêng kinh doanh cña Tæng c«ng ty 39
II.Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty 41
1.Ph©n tÝch kÕt qu¶ nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty 41
2.Ph©n tÝch kÕt qu¶ tiªu thô cña c«ng ty theo kÕt cÊu mÆt
42
hμng kinh
doanh
3.KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty 44
III. Thùc tr¹ng qu¶n trÞ nh©n sù cña Tæng c«ng ty 46
1.T×nh h×nh qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty 46
2. Thùc tr¹ng tuyÓn dông nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty 50
3.Thùc tr¹ng ®μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty 53
3.1.§μo t¹o nh©n sù 53
3.2. Ph¸t triÓn nh©n sù 58
4.Thùc tr¹ng ®¸nh gi¸ vμ ®·i ngé nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty 58
Ch¬ng 3: mét sè gi¶I ph¸p nh»m hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n sù
63
t¹i tæng c«ng ty x¨ng dÇu viÖt nam
I.Tæng hîp ®¸nh gi¸ vÒ qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty 63
1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 65
2.TuyÓn dông nh©n sù 65
3.§μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù 66
4.§¸nh gi¸ vμ ®·i ngé nh©n sù 67
II.§Þnh híng ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi 69
1.Ph¬ng híng vμ môc tiªu phÊn ®Êu cña Tæng c«ng ty trong
69
thêi gian tíi
2

2.§Þnh híng qu¶n trÞ nh©n sù cña Tæng c«ng ty trong thêi
gian tíi
71
III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n sù t¹i
Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam
72
1. C¸c gi¶i ph¸p ®èi víi Tæng c«ng ty x¨ng dÇu 72
2. C¸c gi¶i ph¸p thuéc vÒ nhμ níc 83
KÕt luËn 85
Tμi liÖu tham kh¶o 86
3

Lêi nãi ®Çu
Qu¶n trÞ nh©n sù lμ mét lÜnh vùc ®Æc biÖt quan träng, v× “
mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng lμ qu¶n trÞ con ngêi”. ThËt vËy qu¶n
trÞ nh©n sù cã mÆt trong bÊt kú mét tæ chøc hay mét doanh nghiÖp
nμo, nã cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c phßng ban, c¸c ®¬n vÞ.
TÇm quan träng cña yÕu tè con ngêi trong bÊt cø mét doanh
nghiÖp hay mét tæ chøc nμo dï chóng cã tÇm vãc lín ®Õn ®©u, ho¹t
®éng trong bÊt cø mét lÜnh vùc nμo còng lμ mét thùc tÕ hiÓn nhiªn
kh«ng ai phñ nhËn ®îc. Trong doanh nghiÖp mçi con ngêi lμ mét thÕ
giíi riªng biÖt nÕu kh«ng cã ho¹t ®éng qu¶n trÞ th× ai thÝch lμm g×
th× lμm, mäi viÖc sÏ trë nªn v« tæ chøc, v« kû luËt, c«ng t¸c qu¶n trÞ
nh©n sù sÏ gióp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nμy, nã lμ mét trong nh÷ng yÕu tè
quyÕt ®Þnh ®Õn sù thμnh b¹i cña mét doanh nghiÖp.
ChÝnh v× c¶m nhËn thÊy ®îc tÇm quan träng vμ sù cÇn thiÕt
ph¶i cã c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong bÊt cø mét doanh nghiÖp nμo
cho nªn t«i ®· lùa chon ®Ò tμi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoμn thiÖn
qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam ”.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam,
qua nghiªn cøu c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty t«i thÊy c«ng
t¸c nμy ®îc c«ng ty thùc hiÖn t¬ng ®èi tèt. Tuy nhiªn do cßn cã mét vμi
khã kh¨n cho nªn tæng c«ng ty vÉn cßn mét sè ®iÓm h¹n chÕ nhÊt
®Þnh. V× thÕ cho nªn t«i ®· m¹nh d¹n ®a ra mét sè biÖn ph¸p gãp
phÇn hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty.
§Ò tμi cña t«i gåm 3 ch¬ng:
- Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù.
- Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty
x¨ng dÇu ViÖt Nam
4

- Ch¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n
sù t¹i Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam.
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù
I. lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù
1. Kh¸i niÖm vμ vai trß cña qu¶n trÞ nh©n sù
1.1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ nh©n sù
Nh©n sù lμ mét trong çc nguån lùc quan träng quyÕt ®Þnh
®Õn sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nμo. V× vËy
vÊn ®Ò nh©n sù lu«n ®îc quan t©m hμng ®Çu.
Cã rÊt nhiÒu çch ph¸t biÓu kh¸c nhau vÒ qu¶n trÞ nh©n sù:
Theo gi¸o s ngêi Mü Dimock “Qu¶n trÞ nh©n sù bao gåm toμn
bé çc biÖn ph¸p vμ thñ tôc ¸p dông cho nh©n viªn cña mét tæ chøc vμ
gi¶i quyÕt tÊt c¶ çc trêng hîp x¶y ra cã liªn quan tíi mét lo¹i c«ng viÖc
nμo ®ã”.
Cßn gi¸o s Felix Migro th× cho r»ng: “Qu¶n trÞ nh©n sù lμ mét
nghÖ thuËt chän lùa nh©n viªn míi vμ sö dông çc nh©n viªn cò sao
cho n¨ng suÊt vμ chÊt lîng c«ng viÖc cña mçi ngêi ®Òu ®¹t møc tèi
®a cã thÓ”.
VËy qu¶n trÞ nh©n sù ®îc hiÓu lμ mét trong çc chøc n¨ng c¬
b¶n cña qu¸ tr×nh qu¶n trÞ, gi¶i quyÕt tÊt c¶ çc vÊn ®Ò liªn quan tíi
con ngêi g¾n víi c«ng viÖc cña hä trong bÊt cø tæ chøc nμo.
Qu¶n trÞ nh©n sù lμ mét ho¹t ®éng võa mang tÝnh khoa häc
võa mang tÝnh nghÖ thuËt v× qu¶n trÞ nh©n sù lμ mét lÜnh vùc g¾n
bã nhiÒu ®Õn v¨n ho¸ tæ chøc vμ chøa ®ùng nhiÒu gi¸ trÞ nh©n v¨n
h¬n bÊt cø mét lÜnh vùc qu¶n trÞ nμo kh¸c.
1.2. Vai trß cña qu¶n trÞ nh©n sù
5

YÕu tè gióp ta nhËn biÕt ®îc mét xÝ nghiÖp ho¹t ®éng tèt hay
kh«ng ho¹t ®éng tèt, thμnh c«ng hay kh«ng thμnh c«ng chÝnh lμ lùc l-îng
nh©n sù cña nã- nh÷ng con ngêi cô thÓ víi lßng nhiÖt t×nh vμ ãc
s¸ng kiÕn. Mäi thø cßn l¹i nh: m¸y mãc thiÕt bÞ, cña c¶i vËt chÊt, c«ng
nghÖ kü thuËt ®Òu cã thÓ mua ®îc, häc hái ®îc, sao chÐp ®îc, nhng
con ngêi th× kh«ng thÓ. V× vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng qu¶n trÞ
nh©n sù cã vai trß thiÕt yÕu ®èi víi sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp .
Trong doanh nghiÖp qu¶n trÞ nh©n sù thuéc chøc n¨ng chÝnh
cña nhμ qu¶n trÞ, gióp nhμ qu¶n trÞ ®¹t ®îc môc ®Ých th«ng qua nç
lùc cña ngêi kh¸c. Çc nhμ qu¶n trÞ cã vai trß ®Ò ra çc chÝnh s¸ch,
®êng lèi, chñ tr¬ng cã tÝnh chÊt ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn cña
doanh nghiÖp do ®ã nhμ qu¶n trÞ ph¶i lμ ngêi biÕt nh×n xa tr«ng
réng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. Ngêi thùc hiÖn çc ®êng lèi chÝnh
s¸ch mμ nhμ qu¶n trÞ ®Ò ra lμ çc nh©n viªn thõa hμnh, kÕt qu¶ c«ng
viÖc hoμn thμnh tèt hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vμo n¨ng lùc cña
nh©n viªn, v× vËy cho nªn cã thÓ nãi r»ng: “mäi qu¶n trÞ suy cho cïng
còng lμ qu¶n trÞ con ngêi”.
Qu¶n trÞ nh©n sù gãp phÇn vμo viÖc gi¶i quyÕt çc mÆt kinh
tÕ x· héi cña vÊn ®Ò lao ®éng. §ã lμ mét vÊn ®Ò chung cña x· héi,
mäi ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung ®Òu ®i ®Õn mét môc ®Ých sím hay
muén lμ lμm sao cho ngêi lao ®éng hëng thμnh qu¶ do hä lμm ra.
Qu¶n trÞ nh©n sù g¾n liÒn víi mäi tæ chøc, bÊt kú mét c¬ quan
tæ chøc nμo còng cÇn ph¶i cã bé phËn nh©n sù. Qu¶n trÞ nh©n sù
lμ mét thμnh tè quan träng cña chøc n¨ng qu¶n trÞ, nã cã gèc rÔ vμ
çc nh¸nh tr¶i réng kh¾p n¬i trong mäi tæ chøc. Qu¶n trÞ nh©n sù
hiÖn diÖn ë kh¾p çc phßng ban, bÊt cø cÊp qu¶n trÞ nμo còng cã
nh©n viªn díi quyÒn v× thÕ ®Òu ph¶i cã qu¶n trÞ nh©n sù. Cung çch
qu¶n trÞ nh©n sù t¹o ra bÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ cho mét doanh
nghiÖp . §©y còng lμ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù
thμnh b¹i cña mét doanh nghiÖp .
Qu¶n trÞ nh©n sù cã vai trß to lín ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh
cña mét doanh nghiÖp, nã lμ ho¹t ®éng bÒ s©u ch×m bªn trong doanh
6

nghiÖp nhng l¹i quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp .
1.3. Çc néi dung chñ yÕu cña qu¶n trÞ nh©n sù
Qu¶n trÞ nh©n sù lμ mét ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp,
lμ qu¸ tr×nh tæ chøc nguån lao ®éng cho doanh nghiÖp, lμ ph©n bè
sö dông nguån lao ®éng mét çch khoa häc vμ cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së
ph©n tÝch c«ng viÖc, bè trÝ lao ®éng hîp lý, trªn c¬ së x¸c ®Þnh nhu
cÇu lao ®éng ®Ó tiÕn hμnh tuyÓn dông nh©n sù, ®μo t¹o vμ ph¸t
triÓn nh©n sù, ®¸nh gi¸ nh©n sù th«ng qua viÖc thùc hiÖn.
Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau
S¬ ®å 1: Néi dung chñ yÕu cña qu¶n trÞ nh©n sù
Ph©n tÝch c«ng viÖc: x¸c ®Þnh néi
dung ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng
viÖc, ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña
nã, vμ ®a
ra çc yªu cÇu cÇn thiÕt
®èi víi ngêi
thùc hiÖn.
TuyÓn dông nh©n sù: chiªu mé vμ
chän ra nh÷ng ngêi
cã kh¶ n¨ng thùc
hiÖn c«ng viÖc.
§μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù: gióp
ngêi
lao ®éng x¸c ®Þnh ®îc
môc
tiªu híng
®i cña m×nh, t¹o m«i trêng
thuËn lîi ®Ó ngêi
lao ®éng lμm viÖc
tèt.
S¾p xÕp vμ sö dông ngêi
lao ®éng:
§¶m b¶o sù phï hîp, sù t
¬ng xøng
gi÷a c«ng viÖc vμ ngêi
thùc hiÖn
c«ng viÖc. §¶m b¶o mäi c«ng viÖc
®îc
thùc hiÖn tèt.
7
§¸nh gi¸ vμ ®·i ngé nh©n sù: nh»m
kÝch thÝch ngêi
lao ®éng n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh, thùc hiÖn môc
tiªu cña doanh nghiÖp.

2.Mét vμi häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n sù
2.1. ThuyÕt X: ThuyÕt con ngêi kinh tÕ (Taylor, Gant, Ghinbert,
Fayol…).
ThuyÕt nμy cho r»ng: b¶n chÊt cña con ngêi lμ lêi biÕng, m¸y
mãc, v« tæ chøc. Con ngêi chØ lμm viÖc cÇm chõng ®Ó kiÕm sèng
vμ lu«n tr¸nh nÐ c«ng viÖc, chØ thÝch vËt chÊt kh«ng cÇn giao lu b¹n
bÌ héi nhãm. V× vËy çch gi¶i quyÕt hîp lý nhÊt lμ ph©n chia c«ng
viÖc thμnh çc thao t¸c lÆp ®i lÆp l¹i ®Ó dÔ häc. Ngoμi ra çc nhμ
qu¶n lý ph¶i thêng xuyªn gi¸m s¸t, ®«n ®èc, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn
cña çc nh©n viªn thõa hμnh. Sö dông hÖ thèng cã t«n ty trËt tù râ
rμng vμ mét chÕ ®é khen thëng, trõng ph¹t nghiªm kh¾c. Víi phong
çch qu¶n lý nμy sÏ lμm cho nh©n viªn c¶m thÊy lo l¾ng vμ sî h·i. Hä
chÊp nhËn c¶ çc c«ng viÖc nÆng nhäc v× l¬ng cao vμ ngêi chñ hμ
kh¾c. Trong ®iÒu kiÖn nh thÕ ngêi lao ®éng sÏ c¶m thÊy mÖt mái,
tæn h¹i ®Õn søc khoÎ vμ tinh thÇn, thiÕu ®i ãc s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh
hoμn thμnh c«ng viÖc ®îc giao. §iÒu nμy ¶nh hëng kh«ng nhá tíi kÕt
qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp .
2.2. ThuyÕt Y: ThuyÕt con ngêi x· héi (Gregor, Maslow, Likest).
ThuyÕt nμy ®¸nh gi¸ tiÒm Èn trong con ngêi lμ nh÷ng kh¶ n¨ng
rÊt lín cÇn ®îc kh¬i gîi vμ khai th¸c. Con ngêi ë bÊt kú c¬ng vÞ nμo
còng cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vμ lμm viÖc hÕt søc ®Ó hoμn
thμnh çc c«ng viÖc ®îc giao. Ai còng thÊy m×nh cã Ých vμ ®îc t«n
träng, ®îc chia sÎ tr¸ch nhiÖm, ®îc tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Tõ çch
nh×n nhËn vμ ®¸nh gi¸ nμy th× ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®îc ¸p dông lμ
th«ng qua sù tù gi¸c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó nh©n viªn chñ ®éng
lμm viÖc vμ kiÓm tra c«ng viÖc cña m×nh. Nhμ qu¶n lý ph¶i tin tëng
8

chñ ®éng l«i cuèn nh©n vμo c«ng viÖc, cã quan hÖ hiÓu biÕt vμ
th«ng c¶m lÉn nhau gi÷a cÊp trªn vμ cÊp díi. Víi phong çch qu¶n lý
nμy ngêi nh©n viªn tù thÊy m×nh quan träng vμ cã vai trß trong tËp
thÓ cμng cã tr¸ch nhiÖm h¬n víi c«ng viÖc ®îc giao phã. Tù nguyÖn
tù gi¸c lμm viÖc, tËn dông khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng cña b¶n th©n
®Ó hoμn thμnh c«ng viÖc mét çch tèt nhÊt.
2.3. ThuyÕt Z: Cña çc xÝ nghiÖp NhËt B¶n.
ThuyÕt nμy cho r»ng ngêi lao ®éng sung síng lμ ch×a kho¸ dÉn
tíi n¨ng suÊt lao ®éng cao. Sù tin tëng tuyÖt ®èi vμo ngêi lao ®éng, sù
tÕ nhÞ trong c xö vμ phèi hîp chÆt chÏ trong tËp thÓ lμ çc yÕu tè
quyÕt ®Þnh ®Õn sù thμnh c«ng cña qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh
nghiÖp. Theo thuyÕt nμy çc nhμ qu¶n lý quan t©m ®Õn nh©n viªn
cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®îc häc hμnh, ph©n chia quyÒn lîi
thÝch ®¸ng c«ng b»ng. Ph¬ng ph¸p nμy lμm cho nh©n viªn c¶m thÊy
tin tëng vμ trung thμnh víi doanh nghiÖp, coi doanh nghiÖp nh nhμ
cña m×nh. Nhng ®«i khi phong çch qu¶n lý nμy l¹i t¹o cho nh©n viªn
trë nªn û l¹i, thô ®éng trong c«ng viÖc ®«i khi ¶nh hëng tíi tiÕn ®é ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp.
3. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù
3.1. Kh¸i niÖm
HiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù cña doanh nghiÖp lμ hiÖu qu¶ ph¶n
¸nh kÕt qu¶ thùc hiÖn çc môc tiªu vÒ nh©n sù mμ chñ thÓ ®Æt ra
trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh trong quan hÖ víi chi phÝ ®Ó cã ®îc
kÕt qu¶ ®ã.
3.2. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù
HiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù cña doanh nghiÖp ®îc ®¸nh gi¸ th«ng
qua mét hoÆc mét sè chØ tiªu nhÊt ®Þnh, nh÷ng chØ tiªu hiÖu qu¶
nμy phô thuéc chÆt chÏ vμo çc môc tiªu ho¹t ®éng cña çc chñ thÓ
hiÖu qu¶.
9

Còng nh çc ho¹t ®éng kinh tÕ, trong ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù,
doanh nghiÖp thêng ®Æt ra çc môc tiªu cô thÓ vÒ ho¹t ®éng nh©n
sù. Çc môc tiªu ®ã thêng lμ çc môc tiªu sau ®©y:
- Chi phÝ cho lao ®éng nhá nhÊt
- Gi¸ trÞ ( lîi nhuËn ) do ngêi lao ®éng t¹o ra lín nhÊt
- §¹t ®îc sù æn ®Þnh néi bé, t¹o viÖc lμm ®Çy ®ñ cho ngêi lao
®éng vμ kh«ng cã t×nh tr¹ng d thõa lao ®éng.
- Ngêi lao ®éng lμm ®óng ngμnh nghÒ ®· ®îc häc cña m×nh.
- N©ng cao chÊt lîng lao ®éng.
- T¨ng thu nhËp cña ngêi lao ®éng.
- §¶m b¶o c«ng b»ng gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng.
- §¶m b¶o sù ®ång thô©n cña ngêi lao ®éng.
- Th¸i ®é chÊp hμnh vμ trung thμnh cña ngêi lao ®éng ®èi víi
doanh nghiÖp.
Çc môc tiªu trªn cã thÓ quy tô thμnh çc môc tiªu c¬ b¶n, quyÕt
®Þnh sù tån t¹i cña mét doanh nghiÖp ®ã lμ ®¶m b¶o nguån nh©n sù
cã chÊt lîng, tr×nh ®é ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc vμ cã th¸i ®é chÊp
hμnh, trung thμnh víi doanh nghiÖp ®ång thêi ®¹t ®îc sù æn ®Þnh
nh©n sù. Víi môc tiªu ®ã th× çc tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n
trÞ nh©n sù lμ nguån nh©n sù cã chÊt lîng, tr×nh ®é vμ ®¹t ®îc sù
æn ®Þnh trong giai ®o¹n ®Ò ra çc môc tiªu ®ã.
ii. néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù
1. Ph©n tÝch c«ng viÖc
1.1. Kh¸i niÖm vμ môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch c«ng viÖc
· Kh¸i niÖm:
Ph©n tÝch c«ng viÖc lμ viÖc t×m hiÓu vμ x¸c ®Þnh néi dung,
®Æc ®iÓm cña tõng c«ng viÖc, ®o lêng gi¸ trÞ vμ tÇm quan träng cña
nã ®Ó ®Ò ra çc tiªu chuÈn vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt mμ ngêi thùc
hiÖn c«ng viÖc cÇn ph¶i cã. Ph©n tÝch c«ng viÖc lμ mét néi dung
10

quan trong cña qu¶n trÞ nh©n sù , nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn çc néi
dung kh¸c cña qu¶n trÞ nh©n sù .
· Môc ®Ých:
- §a ra çc tiªu chuÈn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hμnh tuyÓn dông nh©n
sù sao cho viÖc tuyÓn dông nh©n sù ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt.
- ChuÈn bÞ néi dung ®μo t¹o vμ båi dìng tr×nh ®é ®Ó ®¸p øng
yªu cÇu cña c«ng viÖc.
- Ph©n tÝch c«ng viÖc lμm c¨n cø ®Ó x©y dùng vμ ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Ngoμi ra nã cßn gióp cho viÖc nghiªn cøu vμ c¶i
thiÖn ®iÒu kiÖn lμm viÖc.
- Cung cÊp çc tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng thùc hiÖn c«ng
viÖc.
1.2. Néi dung cña ph©n tÝch c«ng viÖc
S¬ ®å 2: Néi dung ph©n tÝch c«ng viÖc
B íc 1 : M« t¶ c«ng viÖc
ThiÕt lËp mét b¶n liÖt kª vÒ çc nhiÖm vô, chøc n¨ng, quyÒn
h¹n, çc ho¹t ®éng thêng xuyªn vμ ®ét xuÊt, çc ph¬ng tiÖn vμ ®iÒu
kiÖn lμm viÖc, çc quan hÖ trong c«ng viÖc…
§Ó m« t¶ c«ng viÖc trong thùc tÕ cã sö dông mét sè biÖn ph¸p
sau:
- Quan s¸t: Quan s¸t trùc tiÕp xem c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn nh
thÕ nμo t¹i n¬i lμm viÖc.
11
X¸c ®Þnh
c«ng
viÖc
M« t¶
c«ng
viÖc
Tiªu
chuÈn
vÒ nh©n
sù
§¸nh gi¸
c«ng
viÖc
XÕp lo¹i
c«ng
viÖc

- TiÕp xóc trao ®æi: Ph¬ng ph¸p nμy ®îc thùc hiÖn víi chÝnh
nh÷ng ngêi lμm c«ng viÖc ®ã, víi cÊp trªn trùc tiÕp cña hä, ®«i khi víi
®ång nghiÖp cña hä. Cuéc tiÕp xóc trao ®æi sÏ cho phÐp ta thu thËp
®îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, t¹o c¬ héi ®Ó trao ®æi vμ gi¶i quyÕt
çc vÊn ®Ò cha râ rμng. Trong khi quan s¸t cã thÓ sö dông mét sè
dông cô cÇn thiÕt nh: giÊy bót ®Ó ghi chÐp, ®ång hå ®Ó bÊm giê.
- B¶n c©n hái: Theo ph¬ng ph¸p nμy çc b¶n c©u hái ®îc th¶o ra
ph¸t réng r·i cho çc c«ng nh©n viªn vμ nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn
c«ng viÖc ®Ó hä tr¶ lêi. C©u hái ®a ra ph¶i ®Çy ®ñ, râ rμng, nhng
kh«ng nªn qu¸ chi tiÕt, tû mû.
B íc 2 : X¸c ®Þnh c«ng viÖc
Lμ viÖc thiÕt lËp mét v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ nhiÖm vô, chøc
n¨ng quyÒn h¹n, çc ho¹t ®éng thêng xuyªn ®ét xuÊt, çc mèi quan hÖ
trong c«ng t¸c, çc tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ chÊt lîng c«ng viÖc. B»ng viÖc
xem xÐt çc th«ng tin thu thËp ®îc tõ thùc tÕ trong b¶n m« t¶, cã thÓ
ph¸t hiÖn ra çc ®iÓm bÊt hîp lý cÇn thay ®æi, nh÷ng néi dung thõa
cÇn lo¹i bá vμ nh÷ng néi dung thiÕu cÇn bæ xung. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®-
îc b¶n m« t¶ c«ng viÖc míi theo tiªu chuÈn cña c«ng viÖc.
B íc 3 : §Ò ra çc tiªu chuÈn vÒ nh©n sù
Lμ nh÷ng yªu cÇu chñ yÕu vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt, h×nh thøc
mμ ngêi ®¶m nhËn c«ng viÖc ph¶i ®¹t ®îc. §èi víi çc c«ng viÖc kh¸c
nhau, sè lîng vμ møc ®é yªu cÇu còng kh¸c nhau.
Nh÷ng yªu cÇu hay ®îc ®Ò cËp ®Õn:
- Søc khoÎ (thÓ lùc vμ trÝ lùc).
- Tr×nh ®é häc vÊn.
- Tuæi t¸c, kinh nghiÖm.
- Ngo¹i h×nh, së thÝch ç nh©n, hoμn c¶nh gia ®×nh.
Çc tiªu chuÈn ®a ra sÏ ®îc x¸c ®Þnh râ lμ ë møc nμo: cÇn thiÕt,
rÊt cÇn thiÕt hay chØ lμ mong muèn.
B íc 4 : §¸nh gi¸ c«ng viÖc
12

Lμ viÖc ®o lêng vμ ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña mçi c«ng viÖc.
ViÖc ®Ênh gi¸ c«ng viÖc ph¶i chÝnh x¸c, kh¸ch quan, ®©y lμ mét
nhiÖm vô hÕt søc quan träng, bëi v× gi¸ trÞ vμ tÇm quan träng cña
mçi c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ sÏ lμ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc l¬ng t¬ng
xøng cho c«ng viÖc nμy. ChÊt lîng cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ phô thuéc
vμo ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸.
Cã 2 nhãm ph ¬ng ph¸p ®¸nh gi¸:
Nhãm 1: Çc ph¬ng ph¸p tæng qu¸t.
- Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tÊt c¶ çc c«ng viÖc cïng mét lóc: héi
®ång ®¸nh gi¸ sÏ häp l¹i ®Ó cïng xem xÐt çc b¶n m« t¶ c«ng viÖc vμ
bμn b¹c ®Ó ®i ®Õn kÕt luËn vÒ møc ®é phøc t¹p vμ tÇm quan träng
cña c«ng viÖc.
- Ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng cÆp: viÖc ®¸nh gi¸ ®îc tiÕn hμnh
b»ng çch so s¸nh lÇn lît mét c«ng viÖc nμy víi c«ng viÖc kh¸c.
- Ngoμi ra cßn cã mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c: ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸
theo çc c«ng viÖc chñ chèt, ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo møc ®é ®éc
lËp tù chñ khi thùc hiÖn c«ng viÖc…
Nhãm 2: Çc ph¬ng ph¸p ph©n tÝch:
Xem xÐt çc c«ng viÖc theo tõng yÕu tè riªng biÖt, sau ®ã tæng
hîp l¹i thμnh mét ®¸nh gi¸ chung.
- Ph¬ng ph¸p cho ®iÓm: mçi yÕu tè ®îc ®¸nh gi¸ ë nhiÒu møc
®é kh¸c nhau t¬ng ®¬ng víi mét sè ®iÓm nhÊt ®Þnh.
- Ph¬ng ph¸p Corbin: theo s¬ ®å vÒ sù chu chuyÓn th«ng tin
trong néi bé doanh nghiÖp.
S¬ ®å 3: Sù chu chuyÓn th«ng tin trong néi bé doanh nghiÖp
13
Thu thËp
th«ng tin
Xö lý th«ng
tin
Ra quyÕt
®Þnh
Th«ng tin
ph¶n håi

- Ph¬ng ph¸p Hay Metra: HÖ thèng ®iÓm ®îc tr×nh bÇy díi d¹ng 3 ma
trËn.
M¶ng 1: kh¶ n¨ng: lμ toμn bé nh÷ng n¨ng lùc vμ phÈm chÊt cÇn
thiÕt ®Ó hoμn thμnh c«ng viÖc.
M¶ng 2: ãc s¸ng t¹o: thÓ hiÖn møc ®é s¸ng t¹o, t duy cÇn thiÕt
®Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, dÉn d¾t vÊn ®Ò.
M¶ng 3: tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ cuèi cïng.
Theo ph¬ng ph¸p nμy kÕt qu¶ c«ng viÖc cÇn ®¸nh gi¸ lμ tæng
sè ®iÓm céng l¹i tõ 3 ma trËn trªn.
B íc 5 : XÕp lo¹i c«ng viÖc.
Nh÷ng c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ t¬ng ®¬ng nhau sÏ ®îc xÕp vμo
thμnh mét nhãm. ViÖc xÕp lo¹i c«ng viÖc nh thÕ nμy rÊt tiÖn lîi cho
c¸c nhμ qu¶n lý trong c«ng viÖc.
2. TuyÓn dông nh©n sù
Trong mét doanh nghiÖp, c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù thμnh
c«ng tøc lμ t×m ®îc nh÷ng ngêi thùc sù phï hîp víi c«ng viÖc cã ý
nghÜa rÊt to lín. Doanh nghiÖp nhËn ®îc mét nguån nh©n sù xøng
®¸ng, hoμn thμnh tèt c«ng viÖc ®îc giao gãp phÇn vμo viÖc duy tr× sù
tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. B¶n th©n nh÷ng ngêi ®îc
tuyÓn vμo c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc vμ së trêng cña m×nh sÏ rÊt
høng thó vμ an t©m víi c«ng viÖc. Ngîc l¹i nÕu viÖc tuyÓn dông nh©n
sù kh«ng ®îc thùc hiÖn ®óng th× sÏ g©y ra nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc
t¸c ®éng trùc tiÕp tíi c«ng ty vμ ngêi lao ®éng.
2.1.Nguån tuyÓn dông
· Nguån tuyÓn dông tõ trong néi bé doanh nghiÖp .
TuyÓn dông nh©n sù trong néi bé doanh nghiÖp thùc chÊt lμ
qu¸ tr×nh thuyªn chuyÓn ®Ò b¹t, cÊt nh¾c tõ bé phËn nμy sang bé
14

phËn kh¸c, tõ c«ng viÖc nμy sang c«ng viÖc kh¸c, tõ cÊp nμy sang
cÊp kh¸c.
H×nh thøc tuyÓn dông trong néi bé doanh nghiÖp cã nh÷ng u
®iÓm sau:
- Nh©n viªn cña doanh nghiÖp ®· ®îc thö th¸ch vÒ lßng trung
thμnh, th¸i ®é nghiªm tóc, trung thùc, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vμ Ýt bá
viÖc.
- Nh©n viªn cña doanh nghiÖp sÏ dÔ dμng, thuËn lîi h¬n trong
viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc, nhÊt lμ trong thêi gian ®Çu ë c¬ng vÞ tr¸ch
nhiÖm míi. Hä ®· lμm quen, hiÓu ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp do
®ã mau chãng thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn lμm viÖc míi vμ biÕt çch ®Ó
®¹t ®îc môc tiªu ®ã.
- H×nh thøc tuyÓn trùc tiÕp tõ çc nh©n viªn ®ang lμm viÖc cho
doanh nghiÖp còng sÏ t¹o ra sù thi ®ua réng r·i gi÷a çc nh©n viªn
®ang lμm viÖc, kÝch thÝch hä lμm viÖc tÝch cùc, s¸ng t¹o vμ t¹o ra
hiÖu suÊt cao h¬n.
Tuy nhiªn ¸p dông h×nh thøc nμy còng cã mét sè nhîc ®iÓm
sau:
- ViÖc tuyÓn dông nh©n viªn vμo chøc vô trèng trong doanh
nghiÖp theo kiÓu th¨ng chøc néi bé cã thÓ g©y nªn hiÖn tîng chai l×,
s¬ cøng do çc nh©n viªn ®îc th¨ng chøc ®· quen víi çch lμm viÖc cña
cÊp trªn tríc ®©y, hä sÏ dËp khu©n v× thÕ mÊt ®i sù s¸ng t¹o, kh«ng
dÊy lªn ®îc kh«ng khÝ thi ®ua míi.
- Trong doanh nghiÖp dÔ h×nh thμnh nªn çc nhãm “øng viªn
kh«ng thμnh c«ng”, hä lμ nh÷ng ngêi ®îc øng cö vμo çc chøc vô nhng
kh«ng ®îc tuyÓn chän tõ ®ã cã t©m lý kh«ng phôc l·nh ®¹o, chia bÌ
ph¸i g©y mÊt ®oμn kÕt.
· Nguån tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoμi doanh nghiÖp .
Lμ viÖc tuyÓn dông nh©n viªn tõ thÞ trêng lao ®éng bªn ngoμi
doanh nghiÖp .
¦u ®iÓm:
15

- Gióp doanh nghiÖp thu hót ®îc nhiÒu chuyªn gia, nh÷ng nh©n
viªn giái, qua ®ã tuyÓn chän vμo çc chøc danh phï hîp.
- Çc nh©n viªn míi thêng tá ra n¨ng næ, chøng minh kh¶ n¨ng
lμm viÖc cña m×nh b»ng c«ng viÖc cô thÓ cho nªn hiÖu qu¶ sö dông
lao ®éng rÊt cao.
Nhîc ®iÓm :
§ã lμ ngêi ®îc tuyÓn dông ph¶i mÊt mét thêi gian ®Ó lμm quen
víi c«ng viÖc vμ doanh nghiÖp. Do ®ã hä cã thÓ cha hiÓu râ ®îc môc
tiªu, lÒ lèi lμm viÖc cña doanh nghiÖp, ®iÒu nμy cã thÓ dÉn ®Õn
nh÷ng sai lÖch vμ c¶n trë nhÊt ®Þnh.
Çc h×nh thøc thu hót øng cö viªn tõ bªn ngoμi: th«ng qua qu¶ng
ço, th«ng qua v¨n phßng dÞch vô lao ®éng, tuyÓn sinh viªn tèt
nghiÖp tõ çc trêng §¹i häc vμ mét sè h×nh thøc kh¸c.
2.2. Néi dung cña tuyÓn dông nh©n sù
ChuÈn bÞ tuyÓn dông
Th«ng b¸o tuyÓn dông
S¬ ®å 3: Néi dung chñ yÕu cña tuyÓn dông nh©n sù
Thu nhËn nghiªn cøu hå s¬
Tæ chøc pháng vÊn, tr¾c
nghiÖm, s¸t h¹ch çc øng cö viªn
KiÓm tra søc khoÎ
16
§¸nh gi¸ øng cö viªn vμ ra quyÕt
®Þnh

B íc 1 : ChuÈn bÞ tuyÓn dông.
- Thμnh lËp héi ®ång tuyÓn dông, quy ®Þnh râ vÒ sè lîng thμnh
phÇn vμ quyÒn h¹n cña héi ®ång tuyÓn dông.
- Nghiªn cøu kü çc lo¹i v¨n b¶n, tμi liÖu quy ®Þnh cña Nhμ níc
vμ tæ chøc, doanh nghiÖp liªn quan tíi tuyÓn dông nh©n sù .
- Ph¶i x¸c ®Þnh râ tiªu chuÈn tuyÓn dông nh©n sù ë c¶ ba khÝa
c¹nh: tiªu chuÈn chung ®èi víi tæ chøc, doanh nghiÖp, tiªu chuÈn cña
phßng ban hoÆc bé phËn c¬ së vμ tiªu chuÈn ®èi víi ç nh©n thùc
hiÖn c«ng viÖc.
B íc 2 : Th«ng b¸o tuyÓn dông.
Çc doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét hoÆc kÕt hîp çc h×nh
thøc th«ng b¸o tuyÓn dông sau:
- Qu¶ng ço trªn b¸o, ®μi, tivi.
- Th«ng qua çc trung t©m dÞch vô lao ®éng.
- Th«ng b¸o t¹i doanh nghiÖp.
Çc th«ng b¸o ®a ra ph¶i ng¾n gän, râ rμng, chi tiÕt vμ ®Çy ®ñ
nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n cho øng cö viªn. Ph¶i th«ng b¸o ®Çy ®ñ vÒ tªn
17

doanh nghiÖp, th«ng tin vÒ néi dung c«ng viÖc, tiªu chuÈn tuyÓn
dông, hå s¬ vμ giÊy tê cÇn thiÕt, çch thøc tuyÓn dông vμ néi dung
tuyÓn dông.
B íc 3 : Thu nhËn vμ nghiªn cøu hå s¬.
- TÊt c¶ hå s¬ xin viÖc ph¶i ghi vμo sæ xin viÖc. Ngêi xin tuyÓn
dông ph¶i nép cho doanh nghiÖp nh÷ng hå s¬ giÊy tê cÇn thiÕt theo
yªu cÇu.
- ViÖc nghiªn cøu hå s¬ nh»m ghi l¹i çc th«ng tin chñ yÕu vÒ
çc øng cö viªn vμ cã thÓ lo¹i bít ®îc mét sè øng cö viªn kh«ng ®¸p
øng ®îc tiªu chuÈn ®Ò ra ®Ó kh«ng cÇn ph¶i lμm çc thñ tôc tiÕp
theo trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông do ®ã cã thÓ gi¶m chi phi tuyÓn
dông cho doanh nghiÖp .
B íc 4 : Tæ chøc pháng vÊn, tr¾c nghiÖm vμ s¸t h¹ch çc øng cö
viªn.
Trªn c¬ së nghiªn cøu hå s¬ ph¶i lμm râ thªm mét sè th«ng tin
®Ó kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò.
- KiÓm tra, tr¾c nghiÖm, pháng vÊn nh»m chän ra ®îc çc øng
cö viªn xuÊt s¾c nhÊt. Çc bμi kiÓm tra s¸t h¹ch thêng ®îc sö dông ®Ó
®¸nh gi¸ çc øng cö viªn vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n, kh¶ n¨ng thùc hμnh.
- Ngoμi ra cã thÓ ¸p dông çc h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®Ó ®¸nh
gi¸ mét sè n¨ng lùc ®Æc biÖt cña øng cö viªn nh: trÝ nhí, møc ®é
khÐo lÐo cña bμn tay…
- Pháng vÊn ®îc sö dông ®Ó t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ çc øng cö viªn
vÒ nhiÒu ph¬ng diÖn nh: kinh nghiÖm, tr×nh ®é, tÝnh çch, khÝ chÊt,
kh¶ n¨ng hoμ ®ång…
- Ph¶i ghi chÐp tõng ®Æc ®iÓm cÇn lu ý víi tõng øng cö viªn
®Ó gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®îc thùc hiÖn mét çch chÝnh x¸c nhÊt.
B íc 5 : KiÓm tra søc khoÎ.
Dï cã ®¸p øng ®ñ çc yÕu tè vÒ tr×nh ®é häc vÊn, hiÓu biÕt,
th«ng minh, t çch ®¹o ®øc tèt, nhng søc khoÎ kh«ng ®¶m b¶o còng
kh«ng nªn tuyÓn dông. NhËn mét ngêi cã søc khoÎ kh«ng ®¶m b¶o sÏ
18

¶nh hëng tíi chÊt lîng thùc hiÖn c«ng viÖc vμ hiÖu qu¶ kinh tÕ, bªn
c¹nh ®ã cßn g©y ra nhiÒu phiÒn phøc vÒ mÆt ph¸p lý cho doanh
nghiÖp .
B íc 6 : §¸nh gi¸ øng cö viªn vμ quyÕt ®Þnh.
Sau khi thùc hiÖn c¸c bíc trªn nÕu hai bªn cïng nhÊt trÝ sÏ ®i
®Õn bíc tiÕp theo lμ doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh tuyÓn dông vμ hai
bªn sÏ ký kÕt hîp ®ång lao ®éng.
Trëng phßng nh©n sù ®Ò nghÞ, gi¸m ®èc ra quyÕt ®Þnh tuyÓn
dông hoÆc ký hîp ®ång lao ®éng. Trong quyÕt ®Þnh tuyÓn dông
hoÆc trong hîp ®ång lao ®éng cÇn ghi râ chøc vô, l¬ng bæng, thêi
gian thö viÖc…
Tr¸ch nhiÖm cña nhμ qu¶n trÞ lμ lμm mÒm c¸c øng cö viªn, gióp
hä mau chãng lμm quen víi c«ng viÖc míi.
3. §μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù
§μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù lμ hai néi dung c¬ b¶n trong vÊn
®Ò n©ng cao tr×nh ®é tinh th«ng nghÒ nghiÖp cho nh©n sù. Ngoμi
ra nã cßn bao gåm néi dung gi¸o dôc nh©n sù cho doanh nghiÖp. Ph¶i
®μo t¹o vμ ph¸t triÓn nh©n sù v× trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t
triÓn nh vò b·o, c«ng nghÖ kü thuËt lu«n ®«æi míi kh«ng ngõng,
muèn b¾t kÞp víi thêi ®¹i th× con ngêi cÇn ph¶i ®îc trang bÞ nh÷ng
kiÕn thøc vμ kü n¨ng nhÊt ®Þnh vÒ nghÒ nghiÖp, ®ã võa lμ mét nhu
cÇu võa lμ mét nhiÖm vô.
3.1.§μo t¹o nh©n sù
Trong qu¸ tr×nh ®μo t¹o mçi ngêi sÏ ®îc bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt
trong häc vÊn, ®îc truyÒn ®¹t nh÷ng kh¶ n¨ng vμ kinh nghiÖm thiÕt
thùc trong lÜnh vùc chuyªn m«n ®îc cËp nhËt ho¸ kiÕn thøc vμ më
réng tÇm hiÓu biÕt ®Ó kh«ng nh÷ng cã thÓ hoμn thμnh tèt c«ng viÖc
®îc giao mμ cßn cã thÓ ®¬ng ®Çu víi nh÷ng biÕn ®æi cña m«i trêng
xung quanh ¶nh hëng tíi c«ng viÖc cña m×nh. Qu¸ tr×nh ®μo t¹o ®îc
¸p dông cho nh÷ng ngêi thùc hiÖn mét c«ng viÖc míi hoÆc nh÷ng ng-êi
®ang thùc hiÖn mét c«ng viÖc nμo ®ã nhng cha ®¹t yªu cÇu. Ngoμi
19

ra cßn cã qu¸ tr×nh n©ng cao tr×nh ®é ®ã lμ viÖc båi dìng thªm
chuyªn m«n nghiÖp vô cho ngêi lao ®éng ®Ó hä cã thÓ lμm ®îc
nh÷ng c«ng viÖc phøc t¹p h¬n, víi n¨ng suÊt cao h¬n.
Lao ®éng lμ mét yÕu tè quý cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× vËy
nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao lμ mét yÕu tè quý cña
s¶n xuÊt x· héi nãi chung, nã quyÕt ®Þnh ®îc viÖc thùc hiÖn môc tiªu
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy c«ng t¸c ®μo t¹o nh©n sù
cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp.
§μo t¹o vÒ t duy, kiÕn thøc, tr×nh ®é, nhËn thøc cña con ngêi.
§μo t¹o nh©n sù ®îc chia lμm 2 lo¹i:
· §μo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt:
Lμ qu¸ tr×nh gi¶ng dËy vμ n©ng cao chuyªn m«n kü thuËt cho
ngêi lao ®éng. §îc ¸p dông cho çc nh©n viªn kü thuËt vμ ngêi lao
®éng trùc tiÕp.
Çc ph¬ng ph¸p ®μo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü
thuËt:
- Ph¬ng ph¸p ®μo t¹o t¹i n¬i lμm viÖc: c«ng nh©n ®îc ph©n c«ng
lμm viÖc chung víi mét ngêi cã kinh nghiÖm h¬n ®Ó häc hái, lμm
theo. Ph¬ng ph¸p nμy ¸p dông rÊt ®¬n gi¶n, ®μo t¹o ®îc sè lîng ®«ng,
chi phÝ thÊp, tÝnh thùc tiÔn cao, nhng nã l¹i thiÕu ®i sù bμi b¶n vμ
kiÕn thøc lý luËn v× vËy nh©n viªn kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o
trong c«ng viÖc.
- Ph¬ng ph¸p ®μo t¹o theo chØ dÉn: nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm
®μo t¹o liÖt kª nh÷ng c«ng viÖc, nhiÖm vô, nh÷ng bíc ph¶i tiÕn hμnh,
nh÷ng ®iÓm then chèt, nh÷ng çch thùc hiÖn c«ng viÖc, sau ®ã kiÓm
tra kÕt qu¶ c«ng viÖc cña häc viªn, uèn n¾n híng dÉn, ®μo t¹o häc
viªn lμm cho ®óng. Ph¬ng ph¸p nμy cã u thÕ h¬n ph¬ng ph¸p tríc, nã
®ßi hái sù chñ ®éng s¸ng t¹o cña ngêi häc, nhÊn m¹nh sù s¸ng d¹,
n¨ng lùc n¨ng khiÕu cña mçi ngêi.
20

- §μo t¹o theo ph¬ng ph¸p gi¶ng bμi: çc gi¶ng viªn cã thÓ tæ
chøc çc líp häc, híng dÉn ®μo t¹o vÒ mÆt lý thuyÕt kÕt hîp víi thùc
hμnh, hoÆc gi¶ng bμi mét çch gi¸n tiÕp.
· §μo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ
H×nh thøc ®μo t¹o nμy ®îc ph¸t triÓn ¸p dông cho çc cÊp qu¶n
trÞ tõ qu¶n trÞ viªn cÊp cao ®Õn qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së. §μo t¹o n¨ng
lùc qu¶n trÞ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n trÞ b»ng çch truyÒn ®¹t çc
kiÕn thøc lμm thay ®æi quan ®iÓm hay n©ng cao n¨ng lùc thùc hμnh
cña nhμ qu¶n trÞ. §μo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ lμ rÊt cÇn thiÕt
®èi víi mét doanh nghiÖp, v× çc qu¶n trÞ gia gi÷ mét vai trß rÊt quan
träng ®èi víi sù thμnh c«ng hay thÊt b¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
Çc ph¬ng ph¸p ®μo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ:
- Ph¬ng ph¸p lu©n phiªn: thêng xuyªn thay ®æi c«ng viÖc, môc
tiªu cña ngêi ®μo t¹o lμ cho ®èi tîng ®μo t¹o tiÕp cËn víi nhiÒu c«ng
viÖc kh¸c nhau, lμm cho ngêi lao ®éng hiÓu ®îc vÒ c«ng viÖc cña
doanh nghiÖp mét çch tæng thÓ nhÊt.
- Ph¬ng ph¸p kÌm cÆp: ngêi ®îc ®μo t¹o sÏ lμm viÖc trùc tiÕp víi
ngêi mμ hä sÏ thay thÕ trong t¬ng lai. Ngêi nμy cã tr¸ch nhiÖm híng
dÉn, kÌm cÆp çch thøc gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò trong ph¹m vi tr¸ch
nhiÖm cho ngêi ®îc ®μo t¹o. Ph¬ng ph¸p ®îc ¸p dông ®Ó ®μo t¹o çc
qu¶n trÞ gia cÊp cao.
- Ph¬ng ph¸p ®μo t¹o gi¸m ®èc trÎ: ¸p dông cho çc qu¶n trÞ viªn
cÊp trung gian b»ng çch bæ nhiÖm hä vμo çc vÞ trÝ t¬ng ®¬ng sau
®ã giao quyÒn cho hä ®Ó hä gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò thùc tÕ, thùc
hiÖn c«ng viÖc ®μo t¹o díi sù gi¸m s¸t cña tæ chøc vμ gi¸m ®èc.
- Mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c: ®ã lμ çc ph¬ng ph¸p ®μo t¹o bªn
ngoμi doanh nghiÖp nh: ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t×nh huèng, ph¬ng
ph¸p trß ch¬i qu¶n trÞ, ph¬ng ph¸p héi th¶o, ph¬ng ph¸p nhËp vai….
3.2.Ph¸t triÓn nh©n sù
21

Mçi mét doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cã sù quy hoÆch vÒ nh©n sù
vμ çc çn bé trong doanh nghiÖp ®Ó mçi mét ç nh©n cã c¬ héi thö
søc m×nh, béc lé çc n¨ng lùc cña m×nh ®Ó cã c¬ héi th¨ng tiÕn. Ph¸t
triÓn nh©n sù lμ viÖc lμm thêng xuyªn cña mçi doanh nghiÖp xuÊt
ph¸t tõ yªu cÇu môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp doanh
nghiÖp cã ®ñ nguån nh©n lùc. Ngoμi ra ph¸t triÓn nh©n sù cßn gióp
cho ngêi lao ®éng t×m ra ®îc híng ®i cho m×nh, t¹o cho hä m«i trêng
thuËn lîi ®Ó hä lμm viÖc tèt h¬n.
Néi dung cña c«ng t¸c ph¸t triÓn nh©n sù :
- Th¨ng tiÕn vμ bæ nhiÖm nh©n sù vμo çc chøc vô qu¶n trÞ.
- Gi¶i quyÕt chÕ ®é cho nh©n viªn, qu¶n trÞ viªn khi hä rêi bá
doanh nghiÖp.
- TuyÓn dông ®éi ngò lao ®éng míi.
Nguån lùc con ngêi lμ mét yÕu tè quan träng nhÊt trong doanh
nghiÖp. Muèn ph¸t triÓn doanh nghiÖp th× çc nhμ qu¶n trÞ ph¶i chó
ý ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi trong doanh nghiÖp.
4. S¾p xÕp vμ sö dông lao ®éng
§μo t¹o, lùa chän vμ ®¸nh gi¸ cha ®ñ ®Ó ®¶m b¶o ph¸t huy chÊt
lîng cña ®éi ngò ngêi lao ®éng. VÊn ®Ò s¾p xÕp, bè trÝ çn bé cã
vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý. ViÖc
bè trÝ ngêi lao ®éng còng nh çn bé qu¶n lý ph¶i ®îc thÓ hiÖn ë kÕt
qu¶ cuèi cïng, ®ã lμ hiÖu qu¶ vμ chÊt lîng ho¹t ®éng, lμ sù phï hîp
gi÷a çc thuéc tÝnh cã tÝnh ç nh©n kÓ c¶ tri thøc vμ phÈm chÊt víi
yªu cÇu cña c«ng viÖc ®¶m nhËn.
· Môc ®Ých
§¶m b¶o sù phï hîp cao nhÊt gi÷a yªu cÇu cña c«ng viÖc vμ
n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng. §¶m b¶o sù t¬ng xøng gi÷a c«ng viÖc vμ
ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc. §¶m b¶o cho mäi c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn
tèt.
· Nguyªn t¾c s¾p xÕp, bè trÝ ngêi lao ®éng
22

§Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc ®Ých trªn, cÇn tu©n thñ nh÷ng nguyªn
t¾c sau:
- S¾p xÕp theo nghÒ nghiÖp ®îc ®μo t¹o. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu
c«ng viÖc ®Ó bè trÝ, s¾p xÕp cho phï hîp. Mäi c«ng viÖc ®Òu do ng-êi
®îc ®μo t¹o phï hîp ®¶m nhËn.
- S¾p xÕp theo híng chuyªn m«n ho¸: Chuyªn m«n hãa sÏ gióp ngêi
lao ®éng ®i s©u nghÒ nghiÖp, tÝch luü kinh nghiÖm.
- NhiÖm vô x¸c ®Þnh râ rμng. Mçi ngêi cÇn ph¶i hiÓu râ m×nh cÇn
ph¶i lμm g×? Trong thêi gian nμo? NÕu hoμn thμnh sÏ ®îc g×? NÕu
kh«ng, tr¸ch nhiÖm sÏ ra sao?
- S¾p xÕp, sö dông ngêi lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é chuyªn m«n
vμ çc thuéc tÝnh t©m lý còng nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu vÒ mäi mÆt.
- S¾p xÕp ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t huy u ®iÓm, kh¾c phôc nh-îc
®iÓm.
· Ph¬ng ph¸p s¾p xÕp
Cã hai çch s¾p xÕp: Trùc tiÕp vμ thi tuyÓn.
Theo çch trùc tiÕp, c¨n cø yªu cÇu c«ng viÖc vμ n¨ng lùc cña
ngêi lao ®éng cÊp trªn cã thÈm quyÒn sÏ ra quyÕt ®Þnh bè trÝ c«ng
t¸c vμo mét vÞ trÝ c«ng viÖc cô thÓ.
Çch thi tuyÓn t¬ng tù nh thi tuyÓn c«ng chøc. Ngay c¶ víi c¬ng
vÞ l·nh ®¹o còng cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p thi tuyÓn.
ViÖc s¾p xÕp ngêi lao ®éng kh«ng chØ giíi h¹n trong viÖc bè
trÝ vμo mét ng¹ch bËc, nghÒ nghiÖp mμ cßn bao hμm viÖc sö dông
ngêi lao ®éng trong thùc hiÖn c«ng viÖc. ViÖc ph©n c«ng nhiÖm vô
còng cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh sö dông çn bé qu¶n lý.
5. §¸nh gi¸ vμ ®·i ngé nh©n sù
4.1.§¸nh gi¸ thμnh tÝch c«ng t¸c
· Kh¸i niÖm vμ ý nghÜa cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thμnh tÝch:
§¸nh gi¸ nh©n viªn lμ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng hμng
®Çu cña qu¶n trÞ nh©n sù. Nã lμ ch×a kho¸ cho doanh nghiÖp ho¹ch
23

®Þnh, tuyÓn mé còng nh ph¸t triÓn nh©n sù vμ ®·i ngé nh©n sù. §¸nh
gi¸ lμ mét thñ tôc ®· ®îc tiªu chuÈn ho¸, ®îc tiÕn hμnh thêng xuyªn
nh»m thu thËp th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng nghÒ nghiÖp, kÕt qu¶ c«ng t¸c,
nguyÖn väng ç nh©n vμ ph¸t triÓn cña mçi ngêi.
§¸nh gi¸ thμnh tÝch c«ng t¸c lμ mét viÖc lμm rÊt khã kh¨n, nã ®ßi
hái sù chÝnh x¸c vμ c«ng b»ng. Qua ®¸nh gi¸ biÕt râ ®îc n¨ng lùc vμ
triÓn väng cña mçi ngêi, tõ ®ã cã thÓ ®a ra çc quyÕt ®Þnh ®óng
®¾n liªn quan ®Õn ngêi ®ã. ViÖc ®¸nh gi¸ thμnh tÝch ®îc thùc hiÖn
®óng ®¾n sÏ c¶i thiÖn ®îc bÇu kh«ng khÝ trong tËp thÓ, mçi ngêi
®Òu cè g¾ng lμm viÖc tèt h¬n, ®Ó trë thμnh ngêi tÝch cùc h¬n, ®Ó
®ãn nhËn nh÷ng ®¸nh gi¸ tèt vÒ m×nh.
§¸nh gi¸ thμnh tÝch c«ng t¸c n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¶ hai
phÝa: ngêi bÞ ®¸nh gi¸ vμ héi ®ång ®¸nh gi¸. Kh«ng nh÷ng ngêi bÞ
®¸nh gi¸ cã ý thøc h¬n vÒ hμnh vi, lêi nãi, viÖc lμm cña m×nh mμ
nh÷ng ngêi trong héi ®ång ®¸nh gi¸ còng ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm trong viÖc thu thËp th«ng tin ®¸nh gi¸ vÒ ngêi kh¸c. Ngîc l¹i
nh÷ng ®¸nh gi¸ hêi hît chñ quan cã thÓ t¹o nªn t©m tr¹ng bÊt b×nh, lo
l¾ng Êm øc n¬i ngêi bÞ ®¸nh gi¸. Sù kh«ng tho¶ m·n hay hμi lßng nμy
cã thÓ lμm cho hä kh«ng tËp trung t tëng vμo c«ng viÖc, lμm viÖc
kÐm n¨ng suÊt vμ hiÖu qu¶, cã khi t¹o nªn sù chèng ®èi ngÊm ngÇm,
m©u thuÉn néi bé vμ lμm vÈn ®ôc kh«ng khÝ tËp thÓ.
· Néi dung cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thμnh tÝch:
ViÖc ®¸nh gi¸ thμnh tÝch tr¶i qua çc giai ®o¹n sau:
- X¸c ®Þnh môc ®Ých vμ môc tiªu cÇn ®¸nh gi¸.
- §a ra ç tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸.
- §¸nh gi¸ nh©n viªn th«ng qua viÖc so s¸nh çc th«ng tin thu
thËp ®îc vÒ çc tiªu chuÈn ®· ®îc ®Ò ra.
- §¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt cña çc nh©n viªn.
- §¸nh gi¸ møc ®é hoμn thiÖn c«ng viÖc.
· Mét sè ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thμnh tÝch c«ng t¸c:
24

- Ph¬ng ph¸p xÕp h¹ng lu©n phiªn: ®a ra mét sè khÝa c¹nh
chÝnh, liÖt kª danh s¸ch nh÷ng ngêi cÇn ®îc ®¸nh gi¸ sau ®ã lÇn lît
nh÷ng ngêi giái nhÊt ®Õn nh÷ng ngêi kÐm nhÊt theo tõng khÝa c¹nh
®ã. Ph¬ng ph¸p nμy ®¬n gi¶n, nhng cã vÎ ¸ng chõng, kh«ng ®îc chÝnh
x¸c vμ mang nÆng c¶m tÝnh.
- Ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng cÆp: çc nh©n viªn ®îc so s¸nh víi
nhau tõng ®«i mét vÒ: th¸i ®é nghiªm tóc trong c«ng viÖc, khèi lîng
c«ng viÖc hoμn thμnh, vÒ chÊt lîng c«ng viÖc…
- Ph¬ng ph¸p cho ®iÓm: ®¸nh gi¸ nh©n viªn theo nhiÒu tiªu
chuÈn kh¸c nhau, mçi mét tiªu chuÈn chia thμnh n¨m møc ®é: yÕu,
trung b×nh, kh¸, tèt, xuÊt s¾c, t¬ng øng víi sè ®iÓm tõ mét ®Õn n¨m.
Ph¬ng ph¸p nμy rÊt phæ biÕn v× nã ®¬n gi¶n vμ thuËn tiÖn.
Çc yÕu tè ®Ó lùa chän ®¸nh gi¸ gåm hai lo¹i: ®Æc tÝnh liªn
quan ®Õn c«ng viÖc vμ ®Æc tÝnh liªn quan ®Õn ç nh©n ®¬ng sù.
Çc yÕu tè liªn quan ®Õn c«ng viÖc bao gåm: khèi lîng vμ chÊt
lîng c«ng viÖc.
Çc yÕu tè liªn quan ®Õn ç nh©n ®¬ng sù bao gåm: sù tin cËy,
s¸ng kiÕn, sù thÝch nghi, sù phèi hîp.
Mçi nh©n viªn sÏ ®îc cho mét sè ®iÓm phï hîp víi møc ®é hoμn
thμnh c«ng viÖc, sau ®ã sÏ ®îc tæng hîp ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh
thùc hiÖn c«ng viÖc cña mçi ngêi.
4.2.§·i ngé nh©n sù
C«ng t¸c ®·i ngé nh©n sù nh»m kÝch thÝch ngêi lao ®éng n©ng
cao n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vμ thùc hiÖn
môc tiªu cña doanh nghiÖp.
Mçi mét nhãm mét ç nh©n ®Òu ®Õn víi doanh nghiÖp víi mét
môc tiªu vμ mong muèn riªng. Mçi ngêi ®Õu cã çi u tiªn vμ rμng buéc
riªng cña m×nh. Lμ nhμ qu¶n trÞ nh©n sù, víi çc ç nh©n vμ nhãm cô
thÓ ®· ®îc x¸c ®Þnh, ta cÇn x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu thóc ®Èy tõng
nhãm, tõng ç nh©n ®Ó cã t¸c ®éng phï hîp, ®ñ liÒu lîng, ®óng lóc,
®em l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn.
25

§·i ngé ®îc thÓ hiÖn qua hai h×nh thøc lμ ®·i ngé vËt chÊt vμ ®·i
ngé tinh thÇn.
4.2.1.§·i ngé vËt chÊt
§·i ngé vËt chÊt lμ mét ®éng lùc quan träng thóc ®Èy nh©n viªn
lμm viÖc nhiÖt t×nh víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, phÊn ®Êu n©ng cao
hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®îc giao.
· TiÒn l¬ng: TiÒn l¬ng lμ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc vμ nh¹y c¶m
trong nh÷ng chÝnh s¸ch cã liªn quan tíi con ngêi t¹i xÝ nghiÖp còng
nh trong x· héi. VÒ phÝa nh÷ng ngêi ¨n l¬ng tiÒn l¬ng thÓ hiÖn tμi
n¨ng vμ ®Þa vÞ cña hä, võa thÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ cña s¬ quan vμ x·
héi vÒ c«ng lao ®ãng gãp cho tËp thÓ cña hä.
TiÒn l¬ng lμ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®îc h×nh thμnh qua tho¶ thuËn
gi÷a ngêi cã søc lao ®éng vμ ngêi sö dông søc lao ®éng phï hîp víi
quan hÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
HÖ thèng tiÒn l¬ng lμ toμn bé tiÒn l¬ng doanh nghiÖp tr¶ cho
nh©n viªn do c«ng viÖc mμ hä ®· lμm. V× vËy khi x©y dùng hÖ thèng
tiÒn l¬ng cÇn ph¶i cã c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau:
- C¸ch tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, râ rμng ®Ó mäi
ngêi cã thÓ hiÓu vμ kiÓm tra ®îc tiÒn l¬ng cña m×nh.
- Ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt nh lμ
møc l¬ng tèi thiÓu, phô cÊp, nguy hiÓm, lμm thªm giê…
- Ph¶i thÓ hiÖn tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng.
- T¬ng xøng víi n¨ng lùc vμ ®ãng gãp cña mçi ngêi, ®¶m b¶o sù
c«ng b»ng trong doanh nghiÖp.
- Trong c¬ cÊu tiÒn l¬ng ph¶i cã phÇn cøng(phÇn æn ®Þnh) vμ
phÇn mÒm(phÇn linh ®éng) ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh lªn xuèng khi
cÇn thiÕt.
Hai h×nh thøc tr¶ l¬ng chñ yÕu trong doanh nghiÖp :
- Tr¶ l¬ng theo thêi gian: TiÒn l¬ng sÏ tr¶ c¨n cø vμo thêi gian
tham gia c«ng viÖc cña mçi ngêi. Cã thÓ tr¶ l¬ng theo ngμy, giê,
26

th¸ng, n¨m. H×nh thøc tr¶ l¬ng nμy thêng ¸p dông cho çc cÊp qu¶n lý
vμ çc nh©n viªn lμm viÖc ë çc phßng ban hoÆc çc nh©n viªn lμm
viÖc trùc tiÕp ë nh÷ng kh©u ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao.
H×nh thøc tr¶ l¬ng nμy cã u ®iÓm lμ khuyÕn khÝch ngêi lao
®éng ®¶m b¶o ngμy c«ng lao ®éng. Nhng h×nh thøc tr¶ l¬ng nμy cßn
cã nhîc ®iÓm lμ mang tÝnh b×nh qu©n ho¸, do ®ã kh«ng kÝch thÝch
®îc sù nhiÖt t×nh s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng, t tëng ®èi phã gi¶m
hiÖu qu¶ c«ng viÖc.
- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm: Lμ viÖc tr¶ l¬ng kh«ng dùa vμo thêi
gian lμm viÖc mμ dùa vμo kÕt qu¶ lμm ra trong thêi gian ®ã.
H×nh thøc nμy g¾n thu nhËp cña ngêi lao ®éng víi kÕt qu¶ lμm
viÖc cña hä. V× vËy tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm ®îc gäi lμ h×nh thøc ®ßn
bÈy ®Ó kÝch thÝch mçi ngêi n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña m×nh.
Cã thÓ vËn dông nhiÒu h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm kh¸c
nhau thÝch hîp víi mçi hoμn c¶nh cô thÓ nh: tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm
gi¸n tiÕp, tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp, tr¶ l¬ng kho¸n…
Ngoμi tiÒn l¬ng ngêi lao ®éng cßn nhËn ®îc çc kho¶n tiÒn bæ
xung nh: phô cÊp, trî cÊp, tiÒn thëng…
· Phô cÊp: lμ nh÷ng kho¶n thu nhËp thªm nh»m môc ®Ých ®Òn
bï cho çc c«ng viÖc chÞu thiÖt thßi hoÆc u ®·i cho mét sè c«ng viÖc
cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt.
· Trî cÊp: còng lμ nh÷ng kho¶n tiÒn thu nhËp thªm nhng kh«ng
mang tÝnh chÊt thêng xuyªn nh phô cÊp mμ chØ cã khi x¶y ra mét sù
kiÖn nμo ®ã.
· Çc kho¶n thu nhËp kh¸c: nghØ phÐp cã l¬ng, cÊp nhμ hoÆc
thuª nhμ víi gi¸ tîng trng, ¨n tra miÔn phÝ, båi dìng thªm…
· TiÒn thëng: lμ nh÷ng kho¶n tiÒn bæ xung nh»m qu¸n triÖt
nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng.
§©y lμ mét c«ng cô mang tÝnh chÊt khuyÕn khÝch vËt chÊt
m¹nh mÏ ®èi víi nh©n viªn, ®ång thêi còng lμ c«ng cô khuyÕn khÝch
tinh thÇn cho nh©n viªn. tiÒn thëng kh¼ng ®Þnh tÝnh vît bËc vÒ
27

thμnh tÝch cña nh©n viªn ®ång thêi cæ vò cho toμn nh©n viªn trong
doanh nghiÖp phÊn ®Êu ®¹t thμnh tÝch cao.
Çc h×nh thøc khen thëng chñ yÕu:
- Thëng cho çn bé, nh©n viªn hoμn thμnh tèt c«ng viÖc ®îc
giao.
- Thëng cho çc ç nh©n cã ph¸t minh, s¸ng kiÕn n©ng cao n¨ng
suÊt lao ®éng vμ hiÖu qu¶ kinh doanh.
- Thëng cho nh÷ng ngêi trung thμnh vμ tËn tôy víi doanh
nghiÖp .
- Thëng cho çn bé nh©n viªn nh©n dÞp lÔ tÕt, ngμy thμnh lËp
doanh nghiÖp ….
4.2.2.§·i ngé tinh thÇn
§·i ngé tinh thÇn gi÷ vai trß quan träng nh»m tho¶ m·n tèi ®a nhu
cÇu ®a d¹ng cña ngêi lao ®éng. Møc sèng cμng cao th× nhu cÇu vÒ
tinh thÇn ngμy cμng cao, khuyÕn khÝch tinh thÇn chÝnh lμ biÖn ph¸p
®îc ¸p dông ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngμy cμng cao cña ngêi lao ®éng.
Çc biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tinh thÇn:
- Sö dông ®óng kh¶ n¨ng, bè trÝ c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng
vμ nguyÖn väng cña mçi ngêi, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä n©ng cao tr×nh
®é.
- Tá th¸i ®é quan t©m ch©n thμnh: n¾m v÷ng tªn tuæi, hoμn
c¶nh gia ®×nh, thêng xuyªn th¨m hái ®éng viªn cÊp díi.
- Gi¶m bít sù çch biÖt gi÷a cÊp trªn víi cÊp díi. T¹o ®iÒu kiÖn
®Ó cïng sinh ho¹t, vui ch¬i, gi¶i trÝ. Tr¸nh sù ph©n biÖt th¸i qu¸ trong
chÝnh s¸ch ®·i ngé. §Þnh kú hμng n¨m tæ chøc v¨n hãa v¨n nghÖ
nh©n çc dÞp lÔ tÕt.
- Trong nhiÒu trêng hîp kÝch thÝch tinh thÇn cã khi cßn quan
träng h¬n kÝch thÝch vËt chÊt. Do ®ã çc nhμ qu¶n lý cÇn dïng danh
hiÖu ®Ó phong tÆng cho ngêi lao ®éng. Ngoμi ra cßn ¸p dông mét sè
h×nh thøc kh¸c nh: göi th khen ngîi, ®¨ng b¸o, d¸n h×nh tuyªn d¬ng…
28

- §¸nh gi¸ nh©n viªn thêng xuyªn, kÞp thêi, ph¸t hiÖn ra tiÒm
n¨ng ®Ó båi dìng ®ång thêi ph¸t hiÖn ra çc sai sãt vμ t¹o c¬ héi ®Ó
nh©n viªn söa ch÷a.
- Kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lμm viÖc ®Ó ®¶m b¶o søc
khoÎ vμ t©m tr¹ng vui t¬i tho¶i m¸i cho ngêi lao ®éng.
- ¸p dông thêi gian lμm viÖc linh ®éng vμ chÕ ®é nghØ ng¬i hîp
lý. ¸p dông chÕ ®é nμy ngêi lao ®éng sÏ c¶m thÊy tho¶i m¸i vμ hiÖu
suÊt c«ng viÖc sÏ cao. VÒ khÝa c¹nh t©m lý nh©n viªn sÏ c¶m thÊy tù
cã tr¸ch nhiÖm h¬n v× c¶m thÊy cÊp trªn tin tëng vμ t¹o ®iÒu kiÖn cho
m×nh hoμn thμnh c«ng viÖc ë bÊt cø hoμn c¶nh nμo.
- Tæ chøc vμ ®Èy m¹nh çc phong trμo thi ®ua trong doanh
nghiÖp. Thi ®ua lμ ph¬ng tiÖn ®Ó kÝch thÝch vμ ph¸t huy tÝch cùc
tÝnh chñ ®éng vμ s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng.
iii. çc nh©n tè ¶nh hëng vμ sù cÇn thiÕt hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n
sù
1.Çc nh©n tè ¶nh hëng ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù
1.1.Nh©n tè m«i trêng kinh doanh
· M«i trêng bªn ngoμi doanh nghiÖp : ¶nh hëng ®Õn çc ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp sau khi nghiªn cøu kü m«i trêng bªn ngoμi
doanh nghiÖp sÏ ®Ò ra sø m¹ng môc tiªu cña m×nh.
- Khung c¶nh kinh tÕ: Chu kú kinh tÕ vμ chu ký kinh doanh ¶nh
hëng rÊt lín ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù. Trong giai ®o¹n suy tho¸i kinh tÕ
hoÆc kinh tÕ bÊt æn cã chiÒu híng ®i xuèng th× sÏ ¶nh hëng trùc
tiÕp ®Õn çc chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù cña doanh nghiÖp . Doanh
nghiÖp mét mÆt ph¶i duy tr× çc lao ®éng cã tay nghÒ, mÆt kh¸c
ph¶i gi¶m chi phÝ lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i quyÕt ®Þnh gi¶m giê
lμm viÖc, cho nh©n viªn t¹m nghØ viÖc hoÆc gi¶m phóc lîi.
- D©n sè, lùc lîng lao ®éng: Tû lÖ d©n sè ph¸t triÓn nhanh vμ lín
h¬n tû lÖ ph¸t triÓn kinh tÕ, lùc lîng lao ®éng hμng n¨m cÇn viÖc lμm
cao th× doanh nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi lùa chän lao ®éng cã chÊt lîng.
29

- V¨n ho¸- x· héi: Mét nÒn v¨n ho¸ cã nhiÒu ®¼ng cÊp, nhiÒu
nÊc thang gi¸ trÞ kh«ng theo kÞp víi ®μ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i râ rμng
nã k×m h·m, kh«ng cung cÊp nh©n tμi cho doanh nghiÖp. §iÒu nμy ®i
®Õn hËu qu¶ lμ bÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ trong doanh nghiÖp bÞ ¶nh h-ëng.
- §èi thñ c¹nh tranh: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhμ qu¶n trÞ
kh«ng ph¶i chØ c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm mμ cßn c¹nh tranh vÒ nh©n
sù. Nh©n sù lμ cèt lâi cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ. §Ó tån t¹i vμ ph¸t triÓn
kh«ng cã con ®êng nμo b»ng con ®êng qu¶n trÞ nh©n sù mét çch cã
hiÖu qu¶. Nh©n sù lμ tμi nguyªn quý gi¸ nhÊt v× vËy doanh nghiÖp
ph¶i lo gi÷ g×n, duy tr× vμ ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu nμy çc
doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch nh©n sù hîp lý, ph¶i biÕt l·nh ®¹o,
®éng viªn, khen thëng hîp lý t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ g¾n bã trong
doanh nghiÖp. Ngoμi ra doanh nghiÖp cßn ph¶i cã mét chÕ ®é l¬ng
bæng ®ñ ®Ó gi÷ nh©n viªn lμm viÖc víi m×nh, c¶i thiÖn m«i trêng lμm
viÖc vμ c¶i thiÖn phóc lîi. NÕu doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn tèt
chÝnh s¸ch nh©n sù th× ®èi thñ c¹nh tranh sÏ lîi dông ®Ó l«i kÐo
nh÷ng ng¬× cã tr×nh ®é, doanh nghiÖp sÏ mÊt dÇn nh©n tμi. Sù ra ®i
cña nh©n viªn kh«ng thuÇn tuý chØ vÊn ®Ò l¬ng bæng mμ lμ sù tæng
hîp cña nhiÒu vÊn ®Ò.
- Khoa häc- kü thuËt: Çc nhμ qu¶n trÞ ph¶i ®μo t¹o nh©n viªn
cña m×nh theo kÞp víi ®μ ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt. Khi khoa
häc-kü thuËt thay ®æi mét sè c«ng viÖc hoÆc mét sè kü n¨ng kh«ng
cßn cÇn thiÕt n÷a do ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®μo t¹o l¹i lùc lîng lao
®éng cña m×nh. Sù thay ®æi vÒ khoa häc ®ång nghÜa víi viÖc lμ
cÇn Ýt ngêi h¬n nhng vÉn ph¶i s¶n xuÊt ra sè lîng s¶n phÈm t¬ng tù
nh tríc nhng cã chÊt lîng h¬n. §iÒu nμy cã nghÜa lμ nhμ qu¶n trÞ ph¶i
s¾p xÕp lùc lîng lao ®éng d thõa.
- Kh¸ch hμng: Lμ môc tiªu cña mäi doanh nghiÖp. Kh¸ch hμng
mua s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp lμ mét phÇn cña m«i trêng
bªn ngoμi. Doanh sè lμ mét yÕu tè tèi quan träng ®èi víi sù sèng cßn
cña mét doanh nghiÖp. Do vËy çc nhμ qu¶n trÞ ph¶i ®¶m b¶o ®îc
r»ng nh©n viªn cña m×nh sÏ s¶n xuÊt ra çc s¶n phÈm phï hîp víi thÞ
30

hiÕu cña kh¸ch hμng. Nhμ qu¶n trÞ ph¶i lμm cho nh©n viªn cña m×nh
hiÓu lμ kh«ng cã kh¸ch hμng th× kh«ng cß doanh nghiÖp vμ hä sÏ
kh«ng cã c¬ héi lμm viÖc n÷a. Hä ph¶i hiÓu r»ng doanh thu cña
doanh nghiÖp ¶nh hëng ®Õn tiÒn l¬ng cña hä. NhiÖm vô cña qu¶n
trÞ nh©n sù lμ lμm cho çc nh©n viªn hiÓu ®îc ®iÒu nμy.
· M«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp :
- Sø m¹ng, môc tiªu cña doanh nghiÖp : §©y lμ mét yÕu tè thuéc
m«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp, ¶nh hëng tíi çc bé phËn
chuyªn m«n kh¸c nhau vμ cô thÓ lμ bé phËn qu¶n trÞ nh©n sù.
- ChÝnh s¸ch chiÕn lîc cña doanh nghiÖp: Mét sè chÝnh s¸ch
¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n sù : cung cÊp cho nh©n viªn mét n¬i lμm
viÖc an toμn, khuyÕn khÝch mäi ngêi lμm viÖc hÕt kh¶ n¨ng cña
m×nh, tr¶ l¬ng vμ ®·i ngé khuyÕn khÝch nh©n viªn lμm viÖc víi n¨ng
suÊt cao…
- BÇu kh«ng khÝ- v¨n ho¸ cña doanh nghiÖp: Lμ mét hÖ thèng
çc gi¸ trÞ, niÒm tin, çc chuÈn mùc ®îc chia sÎ, nã thèng nhÊt çc
thμnh viªn trong mét tæ chøc. Çc tæ chøc thμnh c«ng lμ çc tæ chøc
nu«i dìng, khuyÕn khÝch sù thÝch øng n¨ng ®éng, s¸ng t¹o.
1.2.Nh©n tè con ngêi
Nh©n tè con ngêi ë ®©y chÝnh lμ nh©n viªn lμm viÖc trong
doanh nghiÖp. Trong doanh nghiÖp mçi ngêi lao ®éng lμ mét thÕ giíi
riªng biÖt, hä kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc qu¶n trÞ, vÒ nguyÖn väng, vÒ së
thÝch…v× vËy hä cã nh÷ng nhu cÇu ham muèn kh¸c nhau. Qu¶n trÞ
nh©n sù ph¶i nghiªn cøu kü vÊn ®Ò nμy ®Ó ®Ó ra çc biÖn ph¸p
qu¶n trÞ phï hîp nhÊt.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt th× tr×nh ®é cña
ngêi lao ®éng còng ®îc n©ng cao, kh¶ n¨ng nhËn thøc còng tèt h¬n.
§iÒu nμy ¶nh hëng tíi çch nh×n nhËn cña hä víi c«ng viÖc, nã còng
lμm thay ®æi nh÷ng ®ßi hái, tho¶ m·n, hμi lßng víi c«ng viÖc vμ phÇn
thëng cña hä.
31

Tr¶i qua çc thêi kú kh¸c nhau th× nhu cÇu, thÞ hiÕu, së thÝch
cña mçi ç nh©n còng kh¸c ®i, ®iÒu nμy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn qu¶n trÞ
nh©n sù. NhiÖm vô cña c«ng t¸c nh©n sù lμ ph¶i n¾m ®îc nh÷ng thay
®æi nμy ®Ó sao cho ngêi lao ®éng c¶m thÊy tho¶ m·n, hμi lßng, g¾n
bã víi doanh nghiÖp bëi v× thμnh c«ng cña doanh nghiÖp trªn th¬ng
trêng phô thuéc rÊt lín vμo con ngêi xÐt vÒ nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c
nhau.
TiÒn l¬ng lμ thu nhËp chÝnh cña ngêi lao ®éng, nã t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn ngêi lao ®éng. Môc ®Ých cña ngêi lao ®éng lμ b¸n søc
lao ®éng cña m×nh ®Ó ®îc tr¶ c«ng. V× vËy vÊn ®Ò tiÒn l¬ng thu hót
®îc sù chó ý cña tÊt c¶ mäi ngêi, nã lμ c«ng cô ®Ó thu hót lao ®éng.
Muèn cho c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ®îc thùc hiÖn mét çch cã hiÖu
qu¶ th× çc vÊn ®Ò vÒ tiÒn l¬ng ph¶i ®îc quan t©m mét çch thÝch
®¸ng.
1.3.Nh©n tè nhμ qu¶n trÞ
Nhμ qu¶n trÞ cã nhiÖm vô ®Ò ra çc chÝnh s¸ch ®êng lèi, ph-
¬ng híng cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ®iÒu nμy ®ßi hái çc
nhμ qu¶n trÞ ngoμi tr×nh ®é chuyªn m«n ph¶i cã tÇm nh×n xa, tr«ng
réng ®Ó cã thÓ ®a ra çc ®Þnh híng phï hîp cho doanh nghiÖp.
Thùc tiÔn trong cuéc sèng lu«n thay ®æi, nhμ qu¶n trÞ ph¶i th-êng
xuyªn quan t©m ®Õn viÖc t¹o bÇu kh«ng khÝ th©n mËt, cëi më
trong doanh nghiÖp, ph¶i lμm cho nh©n viªn tù hμo vÒ doanh nghiÖp,
cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cña m×nh. Ngoμi ra nhμ qu¶n
trÞ ph¶i biÕt khÐo lÐo kÕt hîp hai mÆt cña doanh nghiÖp, mét mÆt
nã lμ mét tæ chøc t¹o ra lîi nhuËn mÆt kh¸c nã lμ mét céng ®ång ®¶m
b¶o ®êi sèng cho çc çn bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, t¹o
ra çc c¬ héi cÇn thiÕt ®Ó mçi ngêi nÕu tÝch cùc lμm viÖc th× ®Òu
cã c¬ héi tiÕn th©n vμ thμnh c«ng.
Nhμ qu¶n trÞ ph¶i thu thËp xö lý th«ng tin mét çch kh¸ch quan
tr¸nh t×nh tr¹ng bÊt c«ng v« lý g©y nªn sù hoang mang vμ thï ghÐt
trong néi bé doanh nghiÖp. Nhμ qu¶n trÞ ®ãng vai trß lμ ph¬ng tiÖn
tho¶ m·n nhu cÇu vμ mong muèn cña nh©n viªn. §Ó lμm ®îc ®iÒu nμy
32

ph¶i nghiªn cøu n¾m v÷ng qu¶n trÞ nh©n sù v× qu¶n trÞ nh©n sù
gióp nhμ qu¶n trÞ häc ®îc çch tiÕp cËn nh©n viªn, biÕt l¾ng nghe ý
kiÕn cña hä, t×m ra ®îc tiÕng nãi chung víi hä.
Qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp cã ®em l¹i kÕt qu¶ nh
mong muèn hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vμo th¸i ®é cña nhμ qu¶n
trÞ víi lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ngêi lao ®éng.
2. Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoμn thiÖn qu¶n trÞ nh©n sù
“Mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng lμ qu¶n trÞ con ngêi”. ThËt
vËy, qu¶n trÞ nh©n sù cã mÆt trong bÊt kú mét tæ chøc hay mét
doanh nghiÖp nμo nã cã mÆt ë tÊt c¶ çc phßng ban, ®¬n vÞ. HiÖu
qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lμ v« cïng lín ®èi víi mét doanh
nghiÖp. Qu¶n trÞ nh©n sù bao gåm toμn bé çc biÖn ph¸p ¸p dông
cho nh©n viªn cña mét doanh nghiÖp ®Ó gi¶i quyÕt tÊt c¶ çc trêng
hîp x¶y liªn quan ®Õn c«ng viÖc ®ã. NÕu kh«ng cã qu¶n trÞ nh©n sù
mäi viÖc sÏ trë nªn v« tæ chøc, v« kû luËt. §©y lμ mét c«ng t¸c hÕt søc
khã kh¨n v× nã ®éng tíi nh÷ng con ngêi cô thÓ cã nh÷ng së thÝch
n¨ng lùc riªng biÖt. ViÖc hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong
doanh nghiÖp nh»m t¹o ra ®îc mét ®éi ngò ngêi lao ®éng nhiÖt t×nh
h¨ng h¸i, g¾n bã víi doanh nghiÖp .
Muèn hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp
vai trß cña nhμ qu¶n trÞ lμ rÊt quan träng. Ngoμi kiÕn thøc vμ sù hiÓu
biÕt chuyªn m«n nhμ qu¶n trÞ ph¶i lμ ngêi cã t çch ®¹o ®øc tèt, c«ng
minh. Muèn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ®¹t kÕt qu¶ tèt nhμ qu¶n trÞ
ph¶i biÕt m×nh, biÕt ta, cã th¸i ®é c«ng b»ng nghiªm minh kh«ng ®Ó
mÊt lßng ai.
Hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ®Ó t¹o ®éng lùc cho tõng
ngêi trong doanh nghiÖp vμ kÕt hîp ®éng lùc cña tÊt c¶ mäi ngêi
trong doanh nghiÖp. §Ó t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng ph¶i tiÕn
hμnh nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n t¸c ®éng lªn ®éng c¬ lμm viÖc cña hä: ph¶i
hîp lý ho¸ chç lμm ®Ó t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng chung cho doanh
nghiÖp; ph¶i ®Ò cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vμ ý thøc tù qu¶n cho mçi
ç nh©n, mçi nhãm c«ng t¸c; mçi ngêi ph¶i g¾n bã víi kÕt qu¶ cuèi
33

cïng víi c«ng viÖc mμ m×nh ®· ®¶m nhËn; ph¶i cã sù ph©n c«ng lao
®éng râ rμng, ®Ó mäi ngêi biÕt m×nh lμm viÖc díi quyÒn ai vμ ai lμ
ngêi kiÓm tra kÕt qu¶ c«ng viÖc cña m×nh.
Hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lμ s¾p ®Æt nh÷ng ngêi
cã tr¸ch nhiÖm, cã tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó lμm çc c«ng viÖc cô thÓ
trong chÝnh s¸ch nh©n sù. Lμ viÖc h×nh thμnh çc quy chÕ lμm viÖc,
c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, t¹o m«i trêng v¨n ho¸ hîp lý g¾n bã mäi
ngêi trong doanh nghiÖp víi nhau, ®ång thêi thu hót ®îc çc nh©n sù
tõ n¬i kh¸c ®Õn, ®Èy m¹nh viÖc ®μo t¹o n©ng cao tay nghÒ ngêi lao
®éng, ph¶i lμm cho mäi ngêi lu«n thêng trùc ý nghÜ: “nÕu kh«ng cè
g¾ng sÏ bÞ ®μo th¶i”.
V× vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®îc r»ng viÖc hoμn thiÖn c«ng t¸c
qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp lμ thùc sù cÇn thiÕt cho sù ph¸t
triÓn cña çc doanh nghiÖp.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ qu¶n trÞ nh©n sù t¹i
Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam
1. LÞch sö h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam
Ngμy 12/06/1956, Tæng c«ng ty x¨ng dÇu mì ®îc thμnh lËp theo
quyÕt ®Þnh sè 09/BTN cña Bé Th¬ng NghiÖp ®Ênh dÊu sù ra ®êi
cña Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam_ mét nghμnh kinh tÕ quan
träng cña ®Êt níc. Trong 47 n¨m x©y dùng vμ ph¸t triÓn tæng c«ng ty
x¨ng dÇu ViÖt Nam ®· tr¶i qua 3 giai ®o¹n:
- Giai ®oan 1956_1975: NhiÖm vô chñ yÕu trong giai ®oan nμy lμ
cung øng x¨ng dÇu cho sù nghiÖp kh«i phôc vμ ph¸t triÓn kinh tÕ, æn
®Þnh ®êi sèng nh©n d©n ë MiÒn B¾c; §ång thêi, cung cÊp ®Çy ®ñ
vμ kÞp thêi x¨ng dÇu cho cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng MiÒn Nam
thèng nhÊt tæ quèc.
- Giai ®o¹n 1976_1986: Sau khi ®Êt níc thèng nhÊt; Tæng c«ng ty
bíc vμo giai ®o¹n kh«i phôc çc c¬ së x¨ng dÇu bÞ tμn ph¸ ë MiÒn
B¾c, tiÕp qu¶n çc c¬ së x¨ng dÇu vμ tæ chøc m¹ng líi cung øng x¨ng
34

dÇu ë çc tØnh phÝa nam ®Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé
nhu cÇu x¨ng dÇu cho s¶n xuÊt, quèc phßng vμ ®êi sèng nh©n d©n
®¸p øng yªu cÇu hμn g¾n vÕt th¬ng chiÕn tranh vμ x©y dùng ®Êt níc
theo con ®êng XHCN.
- Giai ®o¹n 1986 ®Õn nay: Lμ giai ®o¹n tæng c«ng ty thùc hiÖn
®æi míi vμ ph¸t triÓn theo chñ tr¬ng cña §¶ng vμ nhμ níc, chuyÓn ho¹t
®éng kinh doanh sang c¬ chÕ thÞ trêng. Ngμy 17/04/1995 , Thñ tíng
chÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh sè 224/TTg vÒ viÖc thμnh lËp l¹i Tæng
c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam. HiÖn nay, Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt
Nam lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc h¹ng ®Æc biÖt, gi÷ vai trß chñ ®¹o
trong lÜnh vùc kinh doanh x¨ng dÇu ®¸p øng mäi nhu cÇu vÒ x¨ng
dÇu vμ çc s¶n phÈm ho¸ dÇu cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, an ninh
quãc phßng vμ phôc vô ®êi sèng nh©n d©n trªn pham vi toμn quèc;
tõng bíc më réng ho¹t ®éng kinh doanh sang çc níc trong khu vùc va
®a d¹ng ho¸ çc ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ mét çch chän läc.
2. Chøc n¨ng vμ nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty
Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam ®îc thμnh lËp ngμy 12/01/1956
vμ ®îc thμnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 224/TTg cña thñ tíng chÝnh
phñ. Víi vÞ thÕ lμ doanh nghiÖp nhμ níc träng yÕu, ®îc xÕp h¹ng
®Æc biÖt, cã quy m« toμn quèc, b¶o ®¶m 60% thÞ phÇn x¨ng dÇu c¶
níc, tæng c«ng ty lu«n ph¸t huy vai trß chu lùc, chñ ®¹o ®iÒu tiÕt, æn
®Þnh vμ ph¸t triÓn thÞ trêng x¨ng dÇu, s¶n phÈm ho¸ dÇu phôc vô
®¾c lùc c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
NhiÖm vô:
- X©y dùng vμ thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh dùa trªn c¬
së kÕ ho¹ch cña Tæng c«ng ty ®Æt ra vμ thÝch øng víi nhu cÇu cña
thÞ trêng vÒ çc s¶n phÈm x¨ng dÇu vμ çc s¶n phÈm dÞch vô kh¸c
cã liªn quan ®Õn x¨ng dÇu.
- T¨ng cêng ®Çu t c¬ së vËt chÊt kinh tÕ, ¸p dông çc tiÕn bé khoa
häc kü thuËt, hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ c«ng nghÖ c¶ vÒ quy m« lÉn tèc
®é vμo s¶n xuÊt kinh doanh.
35

- Thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o an toμn
lao ®éng, an toμn ch¸y næ vμ b¶o vÖ m«i trêng ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh, tu©n thñ ph¸p luËt vÒ nghμnh nghÒ kinh doanh nhμ níc
®Ò ra.
- Thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc quyÒn lîi c«ng nh©n viªn theo lao ®éng vμ
tham gia çc ho¹t ®éng cã Ých cho x· héi.
Theo ®Þnh híng trªn, Tæng c«ng ty tËp trung mäi nç lùc cho ®Çu t
ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt lîng toμn diÖn cña doanh nghiÖp víi nh÷ng
nhiÖm vô träng t©m sau:
· TiÕp tôc ph¸t triÓn vμ cñng cè thÞ phÇn cña tæng c«ng ty trong
c¶ níc, ®Èy m¹nh t¸i xuÊt, tiÕn tíi tæ chøc kinh doanh x¨ng dÇu trªn
thÞ trêng çc níc trong khu vùc, ®æi míi vμ hoμn thiÖn ph¬ng thøc
kinh doanh thÝch nghi víi ®iªï kiÖn hîp t¸c vμ c¹nh tranh trong khu«n
khæ luËt ph¸p ViÖt Nam vμ quèc tÕ, võa n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ,
võa ®¶m b¶o hiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi.
· TiÕp tôc ®Çu t theo quy ho¹ch ph¸t triÓn c¬ së kü thuËt h¹ tÇng
cña nhμ níc ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ vμ x©y dùng míi çc c«ng tr×nh quan
träng nh: CÇu c¶ng, kho bÓ, ®êng èng, m¹ng líi cöa hμng b¸n lÎ x¨ng
dÇu, çc d©y chuyÒn c«ng nghÖ nhËp, xuÊt, pha chÕ dÇu mì nhên,
ho¸ chÊt, nhùa ®êng, Gas...TiÕp tôc ph¸t triÓn ®éi tμu viÔn d¬ng,
®Èy m¹nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i trong kinh doanh vμ
qu¶n lý doanh nghiÖp. Tæng c«ng ty cam kÕt b¶o vÖ an toμn m«i tr-êng
sinh th¸i vμ s½n sμng hîp t¸c, chia sÎ c¬ héi ®Çu t ph¸t triÓn víi çc
®èi t¸c trong vμ ngoμi níc.
· ¦u tiªn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, theo ch¬ng tr×nh ®μo t¹o
2001_2005, tõng bíc h×nh thμnh ®éi ngò chuyªn gia ®Çu nghμnh, ®éi
ngò qu¶n trÞ kinh doanh n¨ng ®éng, hiÖu qu¶, ®éi ngò c«ng nh©n lao
®éng x¨ng dÇu ®îc ®μo t¹o phï hîp víi yªu cÇu hiÖn t¹i.
3. C¬ cÊu tæ chøc cña tæng c«ng ty
M« h×nh tæ chøc cña tæng c«ng ty ®îc trinh bμy theo s¬ ®å sau:
36

- Héi ®ång qu¶n trÞ gåm 5 thμnh viªn: Chñ tÞch héi ®ång qu¶n
trÞ lμ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt , cã nhiÖm vô qu¶n lý toμn diÖn, chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc nhμ níc vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®êi sèng
cña çn bé c«ng nh©n viªn. Chñ tÞch cã tr¸ch nhiÖm cïng víi uû viªn
thêng trùc, ban kiÓm so¸t héi ®ång qu¶n trÞ híng dÉn çc phßng ban
chøc n¨ng thùc hiÖn çc c«ng viÖc t¸c nghiÖp , chøc n¨ng cô thÓ cña
m×nh.
- Ban tæng gi¸m ®èc ®iÒu hμnh: NhËn chØ ®¹o trùc tiÕp cña chñ
tÞch héi ®ång qu¶n trÞ vμ xö lý çc quyÕt ®Þnh trong lÜnh vùc ®îc
ph©n c«ng , chÞu tr¸ch nhiÖm tríc héi ®ång qu¶n trÞ. Bèn phã tæng
gi¸m ®èc cßn cã nhiÖm vô híng dÉn thi hμnh quyÕt ®Þnh cña tæng
gi¸m ®èc vμ nhËn ph¶n håi çc th«ng tin tõ çc phßng ban nghiÖp vô
tr×nh lªn tæng gi¸m ®èc ®Ó bμn ph¬ng híng gi¶i quyÕt.
- Phßng xuÊt nhËp khÈu: Çc nh©n viªn mçi ngêi chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ mét mÆt hμng riªng biÖt theo tõng chñng lo¹i x¨ng dÇu
hoÆc chÞu tr¸ch nhiÖm tõng vïng, tØnh, ®iÒu vËn çc ph¬ng tiÖn,
gi¶i quyÕt mäi thñ tôc ph¸p lý xuÊt nhËp khÈu theo hiÕn ph¸p.
- Phßng thÞ trêng vμ hîp t¸c kinh tÕ: Cã nhiÖm vô më réng duy tr×
çc mèi quan hÖ b¹n hμng, m«i trêng kinh doanh nhÊt lμ çc ®èi t¸c níc
ngoμi, çc b¹n hμng lμ nguån b¸n x¨ng dÇu cho tæng c«ng ty.
- Phßng kinh doanh: Cã nhiÖm vô thèng kª kÕ ho¹ch b¸o ço kÕt
qu¶ b¸n x¨ng dÇu trong k×, tËp trung l¹i ®Ó lªn kÕ ho¹ch mua hμng
cho k× sau; ®iÒu ®éng vËn chuyÓn hμng ho¸ ®Õn çc cöa hμng ®¶m
b¶o ®óng thêi gian vμ sè lîng hμng ho¸.
37

S¬ ®å 4: S¬ ®å tæ chøc hμnh chÝnh Tæng c«ng ty x¨ng dÇu
Héi ®ång qu¶n
38
trÞ
Ban tæng gi¸m
®èc
Phßng
XNK
Phßng
TT vμ
HTKT
Phßng
kinh
doanh
Phßng
CN- PT
Phßng
XD- CB
Phßng
KT- AT
vμ MT
Phßng
K.thuËt
X.DÇu
Phßng
PC-T.
Tra
V¨n
phßng
Phßng
L§- TL
Phßng
TC- CB
Phßng
Tμi
chÝnh
Phßng
KÕ to¸n
C¸c
c«ng ty
thμnh
viªn
Khèi
kinh
doan
h
Khèi
kÜ
thuËt
Khèi
nh©n
sù
Khèi
Tμi
chÝn
h

- Phßng c«ng nghÖ ph¸t triÓn: cã nhiÖm vô kiÓm tra nghiªn cøu
ph¸t triÓn c«ng nghÖ tr«ng lÜnh vùc b¸n hμng, kÜ thuËt tinh chÕ dÇu.
- Phßng x©y dùng c¬ b¶n: ®©y lμ phßng cã nhiÖm vô thiÕt kÕ çc
c«ng tr×nh x©y dùng kho, b·i, bÓ chøa, ®êng èng, cöa hμng, ®¹i lý b¸n
lÎ....
- Phßng kÜ thuËt x¨ng dÇu: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÜ thuËt m¸y
mãc, trang thiÕt bÞ cho s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n,
kiÓm tra chÊt lîng kho bÓ.
- Phßng an toμn , m«i trêng: cã nhiÖm vô kiÓm tra chÊt lîng
kho, bÓ, cöa hμng b¸n lÎ x¨ng dÇu, kh¾c phôc, ph¸t hiÖn rß rØ g©y «
nhiÔm m«i trêng vμ t×m çc biÖn ph¸p phßng chèng kÞp thêi khi cã sù
cè xÈy ra.
- Phßng tæ chøc çn bé: cã nhiÖm vô cè vÊn cho ban l·nh
®¹o trong c«ng t¸c tæ chøc nh©n sù, tuyÓn chän çn bé kÞp thêi vμo
nh÷ng kh©u thiÕu hôt nh©n sù æn ®Þnh tæ chøc.
- Phßng lao ®éng_tiÒn l¬ng: Theo dâi, chÊm c«ng lao ®éng,
thanh to¸n ®Þnh møc lao ®éng, tiÕp nhËn vμ thùc hiÖn çc quy ®Þnh
vÒ l¬ng thëng, ph¹t cña çc çn bé c«ng nh©n viªn, thùc hiÖn quy íc
lao ®éng.
- V¨n phßng: Gåm çc «ng ch¸nh, phã v¨n phßng vμ nh©n viªn
phô tr¸ch çc bé phËn liªn quan phôc vô cho ho¹t ®éng tiÕp ®·i cña
tæng c«ng ty.
- Phßng ph¸p chÕ thanh tra: Cã nhiÖm vô theo dâi gi¸m s¸t çc
cöa hμng, xÝ nghiÖp, phßng ban kinh doanh trùc thuéc; ng¨n chÆn,
uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng sai ph¹m ®Ó phï hîp víi quy chÕ, quy íc kinh
doanh cña tæng c«ng ty.
- Phßng tμi chÝnh: ChÞu tr¸ch nhiÖm nguån vèn, c©n ®èi thu
chi, tμi s¶n lu déng, tμi s¶n cè ®Þnh cña tæng c«ng ty.
- Phßng kÕ to¸n tæng hîp: tæng hîp sæ s¸ch thu chi trong kú,
ph¸t sinh trong kú, kÞp thêi ®IÒu chØnh chØ tiªu ®èi víi tõng bé phËn
kinh doanh .
39

- Ngoμi ra, tæng c«ng ty cßn cã çc c«ng ty thμnh viªn thuéc
tõng vïng trªn kh¾p ®Êt níc
4. Nghμnh nghÒ kinh doanh cña tæng c«ng ty
Víi ®Þnh híng lÊy x¨ng dÇu lμ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh,
chuyªn s©u ; ®ång thêi, chän läc mét sè mÆt hμng, ngμnh nghÒ kinh
doanh míi cã hiÖu qu¶ ®Ó ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh. §Õn
thêi ®iÓm hiÖn nay, tæng c«ng ty ®· tæ chøc çc ho¹t ®éngkinh
doanh sau:
- Kinh doanh x¨ng dÇu: §©y lμ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh vμ
truyÒn thèng víi doanh thu n¨m 2002 lμ 21.770 tû ®ång, chiÕm
kho¶ng 60% thÞ phÇn x¨ng dÇu néi ®Þa, víi møc t¨ng trëng b×nh
qu©n hμng n¨m gÇn 9%. Tæng c«ng ty cã hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kÜ
thuËt lín vμ hiÖn ®¹i nhÊt trong çc doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng
dÇu ë níc ta, víi hÖ thèng kho, bÓ søc chøa trªn 1.000.000 m3 vμ trªn
1.500 cöa hμng b¸n lÎ. Tæng c«ng ty gi÷ v÷ng ®îc vai trß chñ ®¹o trong
lÜnh vùc kinh doanh x¨ng dÇu, lμ c«ng cô h÷u hiÖu cña nhμ níc ®Ó
®iÒu tiÕt vÜ m« vÒ cung cÇu, gi¸ c¶ x¨ng dÇu ®èi víi sù ph¸t triÓn
kinh tÕ vμ ®êi sèng nh©n d©n, ®iÒu nμy ®îc kh¼ng ®Þnh trong thùc
tiÔn ®iÒu hμnh thÞ trêng x¨ng dÇu cña chÝnh phñ tõ n¨m 1999 ®Õn
nay.
§ång thêi, tæng c«ng ty tæ chøc t¸i xuÊt khÈu çc s¶n phÈm x¨ng
dÇu sang çc níc: Lμo, Campuchia, phÝa nam Trung Quèc víi kim
ng¹ch xuÊt khÈu 100 triÖu USD/1 n¨m, võa gãp phÇn n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh doanh, võa më ra híng kinh doanh míi khi çc nhμ m¸y läc
dÇu níc ta ®i vμo ho¹t ®éng vμ cã s¶n phÈm ®Ó xuÊt khÈu.
- Kinh doanh ho¸ chÊt: Dù b¸o tríc nhu cÇu çc s¶n phÈm ho¸
chÊt rÊt lín ®èi víi çc ngμnh kinh tÕ; Tæng c«ng ty ®· ®Çu t hÖ thèng
kho, bÓ, c«ng nghÖ xuÊt nhËp tù ®éng t¹i çc ®Þa bμn träng ®iÓm
cña toμn quèc nh: Hμ Néi, H¶i Phßng, Sμi Gßn, CÇn Th¬, §μ N½ng
®Ó cung øng çc s¶n phÈm ho¸ chÊt nh x¨ng dung m«i, LAS, Toluen,
40

xylene, PP, PU, TDY...cho kh¸ch hμng lμ nh÷ng nhμ s¶n xuÊt lín vÒ
s¬n, chÕ biÕn cao su, da dμy...
- Kinh doanh mì nhên: Tæng c«ng ty ®· ®Çu t x©y dùng hai nhμ
m¸y s¶n xuÊt dÇu mì nhên t¹i H¶i Phßng vμ TP Hå ChÝ Minh ®Ó cung
cÊp cho thÞ trêng trong níc vμ xuÊt khÈu. Çc s¶n phÈm dÇu mì nhên
cã th¬ng hiÖu riªng, ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi
çc s¶n phÈm dÇu mì nhên cña çc cöa hμng x¨ng dÇu lín trªn thÕ giíi;
§ång thêi, tæng c«ng ty lμ tæng ®¹i lý ph©n phèiçc s¶n phÈm dÇu mì
nhên cña çc h·ng x¨ng dÇu lín trªn thÕ giíi nh: BP, ELF...HiÖn
nay,tæng c«ng ty chiÕm ®îc 24% thÞ phÇn dÇu mì nhên toμn quèc.
- Kinh doanh nhùa ®êng: Tæng c«ng ty lμ nhμ cung cÊp nãng
d¹ng x¸ ®Çu tiªn ë ViÖt Nam; víi hÖ thèng kho bÓ, ®êng èng chuyªn
dïng t¹i çc ®Þa bμn träng ®iÓm tõ H¶i Phßng ®Õn CÇn Th¬ s¶n
phÈm nhùa ®êng chÊt lîng cao, dÞch vô hoμn h¶o ®· ®¸p øng ®îcyªu
cÇu kh¾t khe cña çc nhμ thÇu trong vμ ngoμi níc víi çc s¶n phÈm
®a d¹ng gåm nhùa ®êng ®Æc, nãng, nhùa ®êng ®ãng phuy, nhùa ®-
êng nhò t¬ng.
- Kinh doanh GAS: §©y lμ ho¹t ®éng kinh doanh cã tèc ®é t¨ng tr-ëng
cao trªn 20%/n¨m; tæng c«ng ty ®· ®Çu t n¨m kho lín víi d©y
chuyÒn ®ãng n¹p hiÖn ®¹i ®Ó cung cÊp cho thÞ trêng, tæng c«ng ty ®·
cung cÊp çc s¶n phÈm GAS b×nh çc lo¹i vμ cung cÊp GAS cho çc
nhμ m¸y s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. HiÖn nay, tæng c«ng ty chiÕm 30% thÞ
phÇn, ®ang ®øng ®Çu trong 20 doanh nghiÖp kinh doanh GAS trªn
toμn quèc, chiÕm ®îc uy tÝn vμ lßng tin ®èi víi kh¸ch hμng
- Kinh doanh vËn t¶i x¨ng dÇu: víi gÇn 1.000 « t« xitec, 90.000
tÊn tμu vËn t¶i viÔn d¬ng, 50.000 tÊn tμu vËn t¶i ven biÓn vμ 500 km
vËn t¶i ®êng èng; ho¹t ®éng vËn t¶i cña tæng c«ng ty ®· ®¸p øng toμn
bé nhu cÇu vËn t¶i cña kh¸ch hμng trong níc; tù vËn t¶i ®îc 40% s¶n
lîng nhËp khÈu tõ níc ngoμi ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ vμ tiÕt kiÖm
ngo¹i tÖ ( thuª tμu) ®Ó nhËp khÈu.
- C¬ khÝ x¨ng dÇu, thiÕt kÕ, x©y l¾p: Tæng c«ng ty ®· ®Çu
t çc d©y chuyÒn s¶n xuÊt çc s¶n phÈm thïng phuy, ph¸t triÓn c¬ khÝ
41

x¨ng dÇu ®Ó phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vμ nhu cÇu x·
héi. §ång thêi, thùc hiÖn çc ho¹t ®éng t vÊn, thiÕt kÕ vμ x©y l¾p çc
c«ng tr×nh x¨ng dÇu, dÇu khÝ chuyªn ngμnh vμ d©n dông ®¸p øng
yªu cÇu cña tæng c«ng ty vμ x· héi.
- B¶o hiÓm: Víi 51% vèn tæng c«ng ty cïng víi 7 cæ ®«ng
kh¸c ®· thμnh lËp c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng
kinh doanh b¶o hiÓm víi trªn 40 nghiÖp vô b¶o hiÓm, m¹ng líi kinh
doanh tr¶i réng trªn ph¹m vi toμn quèc. Ho¹t ®éng kinh doanh b¶o
hiÓm trong 5 n¨m qua ®¹t hiÖu qu¶ vμ cã xu híng ph¸t triÓn tèt.
- XuÊt nhËp khÈu tæng hîp: Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng
kinh doanh, t¨ng nguån thu ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu x¨ng dÇu; Tæng
c«ng ty ®· thμnh lËp c«ng ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp cã trô së t¹i TP
Hå ChÝ Minh; Tuy míi ®i vμo ho¹t ®éng n¨m thø 2 nhng ®¹t kim ng¹ch
25 triÖu USD.
5. M«i trêng kinh doanh cña tæng c«ng ty
- §èi thñ c¹nh tranh
MÆc dï ®ãng vai trß chñ ®¹o vμ cã quy m« toμn quèc, b¶o ®¶m
60% thÞ phÇn x¨ng dÇu c¶ níc, nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y khi n-íc
ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhμ níc, ®·
xuÊt hiÖn nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh trong lÜnh vùc x¨ng dÇu.
Vμ theo thêi gian çc doanh nghiÖp ®ã còng ®· ph¸t triÓn m¹nh, trë
thμnh nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh lín ®èi víi Tæng c«ng ty trong viÖc
trùc tiÕp nhËp khÈu vμ kinh doanh x¨ng dÇu nh: Saigon Petro, c«ng ty
x¨ng dÇu qu©n ®éi, c«ng ty x¨ng dÇu hμng kh«ng, Vinapeco, petec
Petro Mekong...
Ngoμi ra, Tæng c«ng ty vÉn ph¶i kinh doanh trong m«i trêng
kh«ng b×nh ®¼ng, mÆt hμng cμng lç cμng ph¶i cung cÊp nhiÒu ( nh
Mazut), thêi k× bÞ lç cμng ph¶i t¨ng nhËp khÈu ®Ó æn ®Þnh thÞ tr-êng,
nhng khi kinh doanh cã l·i, mÆt hμng cã l·i th× bÞ c¹nh tranh gay
g¾t, cha kÓ mÆt hμng néi ®Þa víi gi¸ thuÕ u ®·i, Tæng c«ng ty kh«ng
®îc “ mua b¸n’’ dïng pha chÕ x¨ng 83/90 ®Ó cã lîi nhuËn bï mÆt hμng
lç.
42

§Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty trªn thÞ trêng,
Tæng c«ng ty ®· ®¸nh gi¸ l¹i thÞ trêng, ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cña mçi ®¬n vÞ ®Ó xÕp lo¹i c«ng ty vμ cã híng kh¾c phôc thÝch hîp (
kÓ c¶ gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc çn bé). Nhê çc biÖn ph¸p nμy mμ Tæng
c«ng ty ®· tõng bíc chiÕm lÜnh thÞ trêng trong c¶ níc.
- Nhμ cung cÊp
Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam lμ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh
x¨ng dÇu vμ çc s¶n phÈm liªn quan, nªn nguån ®Ó kinh doanh vμ
phôc vô cho çc nhu cÇu cña ®Êt níc chñ yÕu lμ nhËp khÈu. Çc
nguån x¨ng dÇu nμy chñ yÕu®îc nhËp tõ Singapo, Trung §«ng, Trung
Quèc, Th¸i Lan, §μi Loan...
Thùc hiÖn ph¬ng ch©m “ x©y dùng mèi quan hÖ víi çc nhμ cung
cÊp truyÒn thèng”, ®ång thêi më réng thÞ trêng nhËp khÈu, thùc hiÖn
chμo gi¸ c¹nh tranh ®Ó chñ ®éng vÒ nguån vμ lùa chän ®èi t¸c cã gi¸
c¹nh tranh. Trong nh÷ng n¨m qua, c¬ cÊu nguån nhËp khÈu x¨ng dÇu
cã sù thay ®æi tÝch cùc. Qua ®ã gi¶m nguån Singapo tõ 50_60%
xuèng cßn 30_40% . Duy tr× nguån Trung §«ng 25%; t¨ng tØ träng
nhËp khÈu tõ Trung Quèc, Th¸i Lan vμ më réng thªm thÞ trêng §μi
Loan.
- Kh¸ch hμng
Do ®Æc thï cña nh÷ng mÆt hμng kinh doanh cho nªn lîng kh¸ch
hμng cña Tæng c«ng ty rÊt lín. Ngoμi viÖc phôc vô cho nhu cÇu ®i l¹i
cña çc ph¬ng tiÖn giao th«ng, çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
çc nhμ m¸y, xÝ nghiÖp, khu chÕ xuÊt, çc ho¹t ®éng vÒ quèc
phßng....ThÞ trêng cña Tæng c«ng ty cßn ®îc më réng ra níc ngoμi
b»ng viÖc t¸i xuÊt sang Lμo, Campuchia, Trung Quèc. Nhê lu«n ®¶m
b¶o uy tÝn chÊt lîng, h×nh thøc kinh doanh phï hîp cho nªn Tæng
c«ng ty lu«n gi÷ ®îc uy tÝn víi kh¸ch hμng
- §iÒu kiÖn tù nhiªn , ®Þa lý
Ngoμi v¨n phßng Tæng c«ng ty ®Æt t¹i sè 01 Kh©m Thiªn, rÊt
thuËn tiÖn cho viÖc giao dÞch, kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ. M¹ng líi çc
c«ng ty thμnh viªn còng ®îc ®Æt t¹i nh÷ng vÞ trÝ thuËn lîi cho viÖc
43

s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Tæng c«ng ty cã 1.500 cöa hμng b¸n
lÎ ®îc ph©n bè trªn c¶c trôc ®êng chÝnh cña 61 tØnh thμnh, lμ cöa
ngâ cho viÖc kinh doanh x¨ng dÇu trong thÞ trêng néi ®Þa
- M«i trêng bªn trong
Tæng c«ng ty cã mét bé m¸y tæ chøc phï hîp, ®¬n gi¶n, kh«ng
cång kÒnh. §iÒu nμy lμ mét lîi thÕ cña Tæng c«ng ty. Mäi quyÕt
®Þnh trong Tæng c«ng ty ®Òu cã sù bμn b¹c cô thÓ vμ cã sù nhÊt trÝ
cao gi÷a çc thμnh viªn trong héi ®ång qu¶n trÞ, ban tæng gi¸m ®èc.
Tæng c«ng ty cã mét ®éi ngò l·nh ®¹o n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh, cã tr×nh
®é cao. Tæng c«ng ty lμ mét tËp thÓ ®oμn kÕt, v÷ng m¹nh. BÇu
kh«ng khÝ v¨n ho¸ trong Tæng c«ng ty rÊt tèt . Tæng c«ng ty thêng
xuyªn tæ chøc thi ®ua gi÷a çc c«ng ty thμnh viªn va çc phßng ban
chøc n¨ng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ngêi hiÓu nhau h¬n. Ngoμi ra
Tæng c«ng ty cßn cã mét ®iÓm thuËn lîi lμ c«ng nghÖ, m¸y mãc phôc
vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®îc hiÖn ®¹i ho¸, do ®ã, n¨ng
suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n ®îc t¨ng nhiÒu so víi tríc kia.
ii. Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tæng c«ng ty
1. Ph©n tÝch t×nh h×nh nhËp khÈu cña tæng c«ng ty
Do tÝnh chÊt cña chñng lo¹i s¶n kinh doanh cña Tæng c«ng ty nªn
nguån hμng ®Ó kinh doanh vμ æn ®Þnh thÞ trêng x¨ng dÇu trong níc
chñ yÕu lμ nhËp khÈu. Çc mÆt hμng nhËp khÈu bao gåm: X¨ng,
Diezel, DÇu ho¶, Mazut
BiÓu 1: Sè lîng nhËp khÈu qua çc n¨m
MÆt
hμng
§¬n
vÞ
N¨m
2000
N¨m
2001
N¨m
2002
So s¸nh ( %)
2001/200
0
2002/200
1
44

X¨ng
Diezel
DÇu ho¶
Mazut
m3
m3
m3
m3
832.260
1.925.90
1
148.526
1.384.76
5
900.000
2.500.00
0
202.000
1.808.00
0
1.013.00
0
2.263.00
0
257.000
1.925.00
0
108,09
129,81
136,00
130.50
112,56
90,50
127,20
106,50
Nh×n vμo biÓu sè lîng nhËp khÈu qua çc n¨m ta thÊy:
- X¨ng çc lo¹i, n¨m 2001 t¨ng so víi n¨m 2000 lμ 67.380 m3 t¬ng ®-
¬ng t¨ng 8,09 %; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng 113.000 m3, t¬ng ®-
¬ng t¨ng 12,56 %
- Diezel: N¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 574.099 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng
29,81%; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 gi¶m 237.000 m3, t¬ng ®¬ng gi¶m
9,5%
- DÇu Ho¶: N¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 53.474 m3, t¬ng ®¬ng
t¨ng 36 %; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng 55.000 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng
27,2 %
- Mazut: n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 423.235 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng
30,5 %; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng 117.000 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng
6,5 %
Nguyªn nh©n:
+ Çc mÆt hμng nhËp khÈu n¨m 2001 t¨ng m¹nh so víi n¨m 2000,
chñ yÕu do nguyªn nh©n: ThÞ trêng cã nhiÒu biÕn ®éng, çc doanh
nghiÖp kh¸c bá kh«ng kinh doanh vμ lò lôt kÐo dμi ë ®ång b»ng s«ng
Cöu Long
45

+ N¨m 2002 : Trong toμn bé çc lo¹i s¶n phÈm nhËp khÈu cã dÇu
ho¶, Mazót, vμ x¨ng t¨ng, cßn mÆt hμng Diezel gi¶m m¹nh so víi n¨m
2001( 90,5%) do gÇn cuèi n¨m gi¸ dÇu thÕ gi¬i gi¶m m¹nh, çc doanh
nghiÖp nhËp khÈu kh¸c ®a hμng vÒ nhiÒu.
Tãm l¹i: N¨m 2001 t×nh h×nh nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty t¨ng
m¹nh so víi n¨m 2000, nguyªn nh©n lμ do thÞ trêng biÕn ®éng nªn
Tæng c«ng ty ph¶i t¨ng lîng nhËp khÈu ®Ó ®iÒu tiÕt, æn ®Þnh thÞ tr-êng.
2. Ph©n tÝch kÕt qu¶ tiªu thô cña tæng c«ng ty theo kÕt cÊu mÆt
hμng kinh doanh
BiÓu 2: Sè lîng s¶n phÈm tiªu thô chÝnh qua çc n¨m
MÆt
hμng
§¬n
vÞ
N¨m
2000
N¨m
2001
N¨m
2002
So s¸nh ( %)
2001/200
0
2002/200
1
X¨ng
Diezel
DÇu
ho¶
Mazut
m3
m3
m3
m3
1.220.40
0
2.870.19
0
235.510
1.417.74
6
1.445.82
4
2.453.37
0
295.549
1.416.79
7
1.700.00
0
2.400.00
0
205.000
1.450.00
0
118,50
88,60
125,50
99.90
117,60
94,36
69,36
102,30
Nh×n vμo biÓu trªn ta thÊy t×nh h×nh tiªu thô cña tæng c«ng ty nh
sau:
46

- X¨ng: N¨m 2001so víi n¨m 2000 t¨ng 225.424 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng
18,5%; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng 254.176 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng
17,6%
- Diezel: n¨m 2001 so víi n¨m 2000 gi¶m 326.820 m3, t¬ng ®¬ng
gi¶m 11,4%; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 gi¶m 143.370 m3, t¬ng gi¶m
5,64%
- DÇu ho¶: N¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 60.039 m3, t¬ng ®¬ng
t¨ng 25,5%; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 gi¶m 143.370 m3 t¬ng ®¬ng
gi¶m 5,64%
- Mazut: n¨m 2001 so víi n¨m 2000 gi¶m 949 m3, t¬ng ®¬ng gi¶m
0,1%; n¨m 2002 so víi n¨m 2001 t¨ng 33.203 m3, t¬ng ®¬ng t¨ng 2,3%
Cã thÓ nãi tæng lîng xuÊt b¸n n¨m 2002 cã sù t¨ng trëng phï hîp víi
møc t¨ng nhu cÇu x¨ng dÇu thùc tÕ cña toμn bé nÒn kinh tÕ trong
n¨m 2000 vμ n¨m 2001 b×nh qu©n xÊp xØ 12%/ n¨m.
Tuy nhiªn ë thÞ trêng néi ®Þa xÐt theo tõng mÆt hμng cã sù t¨ng
trëng kh«ng ®ång ®Òu so víi n¨m 1999 ( lμ n¨m ®îc lÊy lμm mèc ®Ó
x¸c ®Þnh møc t¨ng trëng), biÓu hiÖn râ rÖt ë mÆt hμng Diezel c¹nh
tranh cao, tèc ®é t¨ng trëng chØ ®¹t 5%/ n¨m, nguyªn nh©n cña thùc
tr¹ng nμy lμ:
+ L·i gép n¨m tríc lín, viÖc lç mét mÆt hμng chØ lμm gi¶m lîi
nhuËn chung. Khi nhμ níc “ xiÕt chÆt” qu¶n lý nguån thu, l·i gép chØ
cßn ®ñ bï ®¾p cho chÝnh mÆt hμng ®ã gi÷a çc thêi kú, kh«ng cßn
kh¶ n¨ng bï cho çc mÆt hμng kh¸c. §©y lμ mét bÊt lîi cña Tæng c«ng
ty do ph¶i thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o ( Ph¶i kinh doanh mÆt hμng FO
bÞ lç liªn tôc trong 9 th¸ng ®Çu n¨m) song kh«ng ®îc b¶o ®¶m nguån
lùc bï ®¾p, kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh ë çc thêi kú vμ ë çc
mÆt hμng cã lîi nhuËn buéc ph¶i gi¶m gi¸ míi cã thÓ duy tr× thÞ phÇn
hoÆc gi¶m thÞ phÇn ë møc thÊp nhÊt.
+ Diezel ë thÞ trêng phÝa nam cã 7 th¸ng bÞ lç, trong ®ã cã 3
th¸ng ®· b¸n ®¹t gi¸ tèi ®a mμ vÉn bÞ lç, cßn l¹i 4 th¸ng do gi¸ thÞ trêng
thÊp nªn buéc ph¶i ®iÒu chØnh gi¶m gi¸ theo thÞ trêng dÉn ®Õn lç.
MÆc dï Tæng c«ng ty giao gi¸ thÊp h¬n gi¸ thμnh mμ vÉn kh«ng thÓ
47

c¹nh tranh ®îc. Tõ hiÖn tîng nμy cã thÓ thÊy gi¸ nhËp cña Tæng c«ng
ty t¹i thêi ®iÓm nμy cao h¬n c¸c ®èi thñ kh¸c vμ hä ®· tËn dông ®îc c¬
héi gi¸ thÞ trêng thÕ giíi gi¶m ®Ó nhËp nhiÒu h¬n. trong khi ®ã Tæng
c«ng ty ph¶i c©n ®èi b¶o ®¶m nguån hμng nªn khã cã thÓ quyÕt
®Þnh mua thªm n÷a vμ do kh«ng cã kho chøa. MÆt kh¸c, c¸c phßng
nghiÖp vô Tæng c«ng ty còng cÇn ®¸nh gi¸ c©n nh¾c kü khi ký hîp
®ång mua Diezel dμi h¹n, v× mÆt hμng nμy rÊt nh¹y c¶m vÒ gi¸ vμ
tÝnh chÊt c¹nh tranh quyÕt liÖt, ®é æn ®Þnh thÞ phÇn rÊt thÊp. Theo
®ã ®é æn ®Þnh thÞ phÇn lμ kh«ng ch¾c ch¾n th× ®Çu vμo æn
®Þnh lμ kh«ng thÝch hîp.
3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty trong 3 n¨m qua
thÓ hiÖn ë biÓu sau:
BiÓu 3: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty
TT ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m
2000
N¨m
2001
N¨m
2002
1
2
3
4
5
S¶n lîng x¨ng dÇu
Doanh thu
Lîi nhuËn
Nép ng©n s¸ch
Thu nhËp b×nh
qu©n
1000 m3
Tû §ång
Tû §ång
Tû §ång
1000§/ng_th¸n
g
5.743
18.833
-800
3.800
1.578
5.701
20.047
150
5.360
1.684
6.731
24.545
120
7.135
1.600
48

Qua sè liÖu biÓu trªn chóng ta thÊy:
- S¶n lîng x¨ng dÇu b¸n t¨ng trëng b×nh qu©n gÇn 9%/ n¨m. Møc
t¨ng trëng vÒ s¶n lîng cao h¬n tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ,
mÆc dï cã 10 doanh nghiÖp trùc tiÕp nhËp khÈu vμ kinh doanh x¨ng
dÇu lín nh Petec, Saigon Petro, Vinapeco, Petechim, Petro Mekong…
nhng Tæng c«ng ty vÉn gi÷ v÷ng ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao, chiÕm gi÷
60% thÞ phÇn, gi÷ v÷ng vÞ trÝ lμ doanh nghiÖp chñ ®¹o cña nhμ níc
trong lÜnh vùc kinh doanh x¨ng dÇu.
- Doanh thu b¸n hμng còng ®¹t møc t¨ng trëng t¬ng øng, trong ®ã
sù t¨ng trëng doanh thu çc ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c còng rÊt m¹nh (
n¨m 2001 ®¹t 2200 tû ®ång, t¨ng h¬n so víi n¨m 2000 lμ 30%)
- Lîi nhuËn: Lîi nhuËn ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty
kh«ng æn ®Þnh phô thuéc rÊt nhiÒu vÒ chÝnh s¸ch gi¸, thuÕ cña nhμ
níc; Lîi nhuËn n¨m 1999 ®¹t rÊt cao nhng n¨m 2000 l¹i lç 800 tû §ång
do gi¸ x¨ng dÇu thÕ giíi t¨ng cao, viÖc ®iÒu chØnh gi¸ b¸n tèi ®a sÏ
¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn çc ngμnh s¶n xuÊt kh¸c vμ ®êi sèng nh©n
d©n nªn nhμ níc kh«ng ®iÒu chØnh gi¸ b¸n mμ chñ ®éng dïng l·i cña
xuÊt khÈu dÇu th« ®Ó bï lç cho ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu néi
®Þa. Tuy nhiªn, lîi nhuËn çc ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cña Tæng
c«ng ty lu«n t¨ng trëng ( n¨m 2000 lîi nhuËn ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c
®¹t 134 tû §ång)
- Nép ng©n s¸ch: Tæng c«ng ty lμ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp
nhμ níc cã sè nép ng©n s¸ch lín nhÊt mçi n¨m tõ 4000 ®Õn 7000 tû
®ång, sè nép ng©n s¸ch mçi n¨m phô thuéc chñ yÕu vμo chÝnh s¸ch
thuÕ, phô thu cña nhμ níc.
- Thu nhËp b×nh qu©n cña ngêi lao ®éng t¨ng lªn qua çc n¨m; tiÒn
l¬ng b×nh qu©n n¨m 2000 t¨ng lªn 80% so víi tiÒn l¬ng b×nh qu©n
n¨m 1996, thu nhËp b×nh qu©n n¨m 2000 t¨ng 74% so víi n¨m 1996.
Nh vËy, møc tiÒn l¬ng vμ thu nhËp trªn ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi
lao déng æn ®Þnh ë møc trung b×nh kh¸ so víi mÆt b»ng cña x· héi,
lμm cho ngêi lao ®éng yªn t©m thùc hiÖn tèt c«ng viÖc ®îc giao vμ
49

®©y còng lμ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng gióp Tæng
c«ng ty hoμn thμnh çc môc tiªu kinh doanh ®Æt ra. Trong nh÷ng n¨m
qua Tæng c«ng ty kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o môc tiªu æn ®Þnh vμ duy
tr× møc thu nhËp tho¶ ®¸ng cho ngêi lao ®éng mμ thêng xuyªn nghiªn
cøu viÖc ®æi míi viÖc ph©n phèi tiÒn l¬ng vμ thu nhËp gi¶i quyÕt hμi
hoμ mèi quan hÖ vÒ lîi Ých gi÷a çc ®¬n vÞ thμnh viªn víi nhau vμ
gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng trong tõng ®¬n vÞ thμnh viªn nh»m tõng bíc
®a tiÒn l¬ng thùc sù trë thμnh ®éng lùc chÝnh kÝch thÝch ngêi lao
®éng.
Tæng c«ng ty lμ mét doanh nghiÖp lín, chÞu sù ®iÒu tiÕt rÊt chÆt
chÏ cña nhμ níc vÒ chÝnh s¸ch gi¸, thuÕ, phô thu; Do vËy, kÕt qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh hμng n¨m kh«ng thÓ hiÖn râ nÐt. ChØ tiªu s¶n lîng
xuÊt b¸n vμ doanh thu t¨ng trëng ë møc cao qua çc n¨m ®· phÇn nμo
ph¶n ¸nh sù cè g¾ng cña Tæng c«ng ty nhng chØ tiªu lîi nhuËn vμ
nép ng©n s¸ch hμng n¨m kh«ng æn ®Þnh lμ ph¶n ¸nh thiÕu chÝnh x¸c
hiÖu qu¶ kinh doanh thùc tÕ cña doanh nghiÖp
III. Thùc tr¹ng qu¶n trÞ nh©n sù t¹i tæng c«ng ty
1. T×nh h×nh qu¶n trÞ nh©n sù t¹i tæng c«ng ty ( Xem
biÓu 4)
50

BiÓu 4: C¬ cÊu nguån nh©n lùc
ChØ tiªu
N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m2002
* Sè lîng lao ®éng
- Lao ®éng trùc
tiÕp
- Lao ®éng gi¸n
tiÕp
* Tr×nh ®é
- Trªn ®¹i häc
- §¹i häc
- Trung cÊp
- S¬ cÊp/ CNKT
- Cha ®μo t¹o
* Giíi tÝnh
- Nam
- N÷
18.584
14.454
4.130
34
3.225
3.261
10.297
1.767
13.541
5.043
17.820
13.796
4.024
38
3.641
2.276
10.945
912
12.915
4.905
17.062
13.325
3.737
45
3.592
4.474
8.157
434
12.286
4.776
51

Qua sè liÖu ë biÓu ta thÊy, tæng sè lao ®éng trong Tæng c«ng ty
cã sù thay ®æi, cô thÓ n¨m 2001 lμ 17.820 ngêi gi¶m 764 ngêi so víi
n¨m 2000; N¨m 2002 lμ 17.062 ngêi gi¶m 758 ngêi so víi n¨m 2001.
Nguyªn nh©n cña viÖc gi¶m lao ®éng lμ do mét sè lao ®éng cña
Tæng c«ng ty ®îc chuyÓn sang çc c«ng ty cæ phÇn vμ do chñ tr¬ng
gi¶m biªn chÕ ®ång thêi gi¶i quyÕt vμ khuyÕn khÝch çn bé c«ng
nh©n viªn nghØ chÕ ®é cña Tæng c«ng ty. §i s©u ph©n tÝch ta thÊy:
· XÐt theo vai trß lao ®éng
- Lao ®éng trùc tiÕp cña Tæng c«ng ty chiÕm tû träng lín trong
tæng sè lao ®éng ( xÊp xØ 77,8%) Sè lao ®éng trùc tiÕp gi¶m dÇn
qua çc n¨m. N¨m 2001 gi¶m 658 ngêi so víi n¨m 2000, n¨m 2002 gi¶m
471 ngêi so víi n¨m 2001.
Nguyªn nh©n gi¶m lμ do: Sè lao ®éng trùc tiÕp ®îc chuyÓn sang
çc c«ng ty cæ phÇn vμ hμng n¨m Tæng c«ng ty ®a thªm çc thiÕt bÞ
tù ®éng ho¸ vμo ho¹t ®éng
- Sè lao ®éng gi¸n tiÕp cña Tæng c«ng ty tËp trung ë çc bé phËn
chøc n¨ng vμ còng cã sù suy gi¶m qua tõng n¨m, cô thÓ: n¨m 2001
gi¶m 106 ngêi so víi n¨m 2000, n¨m 2002 gi¶m 287 ngêi so víi n¨m
2001
· XÐt theo tr×nh ®é nh©n sù
Sè lîng çn bé c«ng nh©n viªn ë Tæng c«ng ty cã tr×nh ®é ®¹i häc
vμ trªn ®¹i häc chiÕm kho¶ng 17,5% ( n¨m 2000) vμ thêng gi÷ çc vÞ
trÝ l·nh ®¹o tõ cÊp cao ®Õn l·nh ®¹o cÊp c¬ së.
Qua biÓu ta thÊy sè lîng çn bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc
vμ trªn ®¹i häc t¨ng dÇn qua çc n¨m cßn sè lîng çn bé c«ng nh©n viªn
cã tr×nh ®é s¬ cÊp/CNKT vμ cha ®μo t¹o gi¶m m¹nh n¨m 2002.
Nguyªn nh©n lμ do c«ng t¸c ®μo t¹o cña Tæng c«ng ty ®îc chó träng
vμ thùc hiÖn tèt chø kh«ng ph¶i lμ do sè lîng tuyÓn dông lao ®éng
®Çu vμo t¨ng.
· XÐt theo giíi tÝnh
52

Nãi chung lao ®éng nam chiÕm tØ träng lín trong Tæng c«ng ty vμ
gi÷ t¬ng ®èi æn ®Þnh qua çc n¨m ( kho¶ng 73%). Lao ®éng nam chñ
yÕu tËp trung ë çc c«ng ty thμnh viªn chuyªn s¶n xuÊt, khai th¸c còng
nh ë çc c«ng viÖc cã ®é phøc t¹p nh: C¬ khÝ, vËn t¶i, ho¸ dÇu, çc
kho, bÓ chøa…
Cßn lao ®éng n÷ trong Tæng c«ng ty chiÕm tØ träng Ýt h¬n
kho¶ng 27,5%, thêng lμ lao ®éng gi¸n tiÕp, tËp trung ë çc khèi phßng
ban chøc n¨ng.
· XÐt theo c¬ cÊu tuæi
BiÓu 5: C¬ cÊu nguån nh©n lùc theo ®é tuæi cña tæng c«ng ty
Kho¶ng tuæi Tæng sè PhÇn tr¨m ( %)
20 – 30
31 – 40
41 – 50
51 – 60
3.716
4.609
6.281
3.978
20,0
24,8
33,8
21,4
Tæng 18.584 100,0
53

( TrÝch b¸o ço t×nh h×nh sö dông lao ®éng n¨m 2000 cña Tæng
c«ng ty)
§éi ngò lao ®éng cña Tæng c«ng ty cã tuæi ®êi kh¸ trÎ. Kho¶ng
tuæi 20 – 40 cña Tæng c«ng ty chiÕm 44,8%. Do ®Æc ®iÓm cña
Tæng c«ng ty lμ võa s¶n xuÊt võa kinh doanh nªn ®Õn sau n¨m 2000
®é tuæi ngêi lao ®éng trong kho¶ng 20 – 40 chiÕm ®a sè lμ phï hîp
víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi.
§éi ngò lao ®éng nμy tuy n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, nh¹y bÐn trong c«ng
viÖc nhng kinh nghiÖm cña hä cßn bÞ h¹n chÕ ®iÒu mμ rÊt cÇn thiÕt
cho c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
Nhãm tuæi 51 – 60 cßn chiÕm tØ lÖ cao 21,4%, nh÷ng ngêi do ®ñ
n¨m vÒ hu nhng cha ®ñ tuæi vÒ hu vμ cha muèn vÒ nªn hä vÉn tiÕp
tôc lμm viÖc. V× vËy c¬ cÊu tuæi nh trªn cã ¶nh hëng kh¸ lín tíi hiÖu
qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù cña Tæng c«ng ty.
2. Thùc tr¹ng tuyÓn dông nh©n sù t¹i Tæng c«ng ty
BiÓu 6: T×nh h×nh tuyÓn dông qua çc n¨m
Çc chØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002
* Tæng sè lao ®éng
* Tæng sè lao ®éng tuyÓn
dông
- §¹i häc
- Trung cÊp
- CNKT
- Lao ®éng phæ
th«ng
18.584
372
10
80
217
72
17.820
379
13
102
195
69
17.062
129
14
40
48
27
54

Qua biÓu ta thÊy: Trong 3 n¨m qua, tæng sè nh©n sù cña Tæng
c«ng ty thay ®æi tõ 18.584 ngêi n¨m 2000 xuèng cßn 17.062 ngêi n¨m
2002, gi¶m 1522 ngêi. Sè lîng gi¶m nμy chñ yÕu do Tæng c«ng ty
chuyÓn mét sè lao ®éng sang çc c«ng ty cæ phÇn vμ gi¶i quyÕt cho
lao ®éng nghØ chÕ dé
Trong 3 n¨m qua sè lîng lao ®éng tuyÓn dông còng t¨ng cao trong
2 n¨m 2000 vμ 2001, cô thÓ lμ 372 vμ 379 ngêi. Nguyªn nh©n cña
viÖc t¨ng lao ®éng lμ:
- Bæ sung lao ®éng cho 128 cöa hμng x¨ng dÇu ®îc x©y dùng míi
vμ 5 tr¹m chiÕt n¹p Gas
- Thμnh lËp thªm chi nh¸nh ho¸ dÇu CÇn Th¬; chi nh¸nh Gas CÇn
Th¬; §a d©y chuyÒn pha chÕ dÇu nhên H¶i Phßng ®i vμo ho¹t ®éng,
më réng mét sè kho nh : K130, K132, kho Nhμ BÌ…
- Bæ sung lao ®éng cho c«ng ty xuÊt nhËp khÈu míi ®îc thμnh lËp
- ViÖc s¾p xÐp ®iÒu chuyÓn lao ®éng néi bé khi xuÊt hiªn nhu
cÇu t¹i çc ®¬n vÞ cha thùc hiÖn triÖt ®Ó mμ çc ®¬n vÞ cßn thiªn vÒ
tiÕp nhËn lao ®éng míi khi cã chç lμm viÖc míi.
N¨m 2002, sè lîng lao ®éng tuyÓn dông gi¶m cßn 129 ngêi, nguyªn
nh©n: Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng quy ®Þnh qu¶n lý lao ®éng phï hîp
víi chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña nhμ níc vμ yªu cÇu qu¶n lý nh©n lùc cña
Tæng c«ng ty, do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng ®· ®i vμo nÒ nÕp, çc
®¬n vÞ thμnh viªn d· cã ý thøc tiÕt gi¶m vμ sö dông hîp lý lao ®éng
®Ó t¨ng n¨ng suÊt. Çc trêng hîp t¨ng tuyÖt ®èi vÒ lao ®éng ®Òu ®îc
c©n nh¾c, xem xÐt cô thÓ, b¸o ço Tæng c«ng ty tríc khi thùc hiÖn, víi
nh÷ng nhu cÇu cô thÓ còng ph¶i cã ph¬ng ¸n b¸o ço vμ thèng nhÊt víi
Tæng c«ng ty.
C«ng t¸c tuyÓn dông ®îc Tæng c«ng ty ®Æc biÖt quan t©m v×
môc tiªu cña tæng c«ng ty ®Æt ra lμ t¨ng chÊt lîng tuyÓn dông chø
kh«ng ®¬n thuÇn lμ t¨ng sè lîng lao ®éng. T¨ng chÊt lîng lao ®éng
®ång nghÜa víi viÖc tuyÓn ngêi ®óng chç, ®óng c«ng viÖc, ®Ó nh©n
55

Qt099

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (12)

Viewers also liked

Viewers also liked (12)

Similar to Qt099

Similar to Qt099 (17)

More from Phi Phi

More from Phi Phi (20)

Qt099