1. ÑÖÙT GAÂN
Roslyn Eva, RN. Mid. Graduate Certificate of Orthopaedics.
1

2. ÑÖÙT GAÂN



Daây chaèng noái lieàn
xöông vôùi xöông
Gaân noái lieàn cô
vaøo xöông
Gaân, cô hoaït ñoäng
giuùp co duoãi khôùp
2

3. ÑÖÙT GAÂN

Gaân ñöôïc taïo töø moâ lieân keát vôùi caùc sôïi
ñöôïc saép xeáp cuøng höôùng vaø cuøng maët
phaúng
3

4. ÑÖÙT GAÂN

Söï saép xeáp naøy giuùp gaân khoûe hôn coù theå
choáng laïi löïc keùo hieäu quaû hôn
4

5. ÑÖÙT GAÂN



Gaân thöôøng bò ñöùt
nhaát laø gaân goùt
Keá ñeán laø gaân
baùnh cheø vaø gaân
nhò ñaàu
Nhöõng gaân nhoû
cuûa baøn tay vaø
baøn chaân cuõng deå
bò ñöùt
5

6. GAÂN GOÙT

Ñöùt baùn phaàn gaân
goùt coù theå xaûy ra
sau vieâm gaân hoaëc
trong thì baät leân trong
vaän ñoäng

Ñöùt hoaøn toaøn
thöôøng xaûyra ôû vaän
ñoäng vieân sau 30
tuoåi
6

7. GAÂN GOÙT
Thaêm khaùm




Beänh nhaân than ñau
choùi ñoät ngoät
Khoù ñi
Giôùi haïn taàm hoaït
ñoäng cuûa coå chaân
Coù theå nghe tieáng
“baät” luùc chaán
thöông
7

8. GAÂN GOÙT
Chaån ñoaùn
X
quang ñeå loaïi
tröø gaõy röùt
xöông
8

9. GAÂN GOÙT
Chaån ñoaùn
 Coù
theå phaùt
hieän moät
khoaûng maát lieân
tuïc ôû gaân goùt
9

10. GAÂN GOÙT
Chaån ñoaùn

Nghieäm phaùp
Thompson - Beänh
nhaân naèm xaáp,
ngöôøi khaùm boùp
vaøo baép chaân
cuûa beânh nhaân.
Baøn chaân cuûa
beänh nhaân gaäp
loøng neáu gaân
khoâng bò ñöùt
10

11. GAÂN GOÙT
Ñieàu trò ban ñaàu
RICE – Rest (baát ñoäng),
Ice (chöôøm laïnh),
Compression (baêng
eùp)vaø Elevation (keâ
chaân cao)
Ñöùt gaân baùn phaàn
coù theå ñieàu trò baûo
toàn. Ñöùt hoaøn toaøn
caàn phaãu thuaät
11

12. GAÂN GOÙT
Ñieàu trò baûo toàn
• Boät giaøy oáng giöû
baøn chaân gaäp loøng
trong 6 tuaàn
• Taäp gaäp coå chaân
daàn daàn
• Traùnh gaäp löng baøn
chaân
12

13. GAÂN GOÙT
Phaãu thuaät



Ñöùt hoaøn toaøn caàn
phaãu thuaät
Moã thaàm qua da
hoaëc
Moã môû noái gaân
13

14. GAÂN GOÙT
Phaãu thuaät
•
•
Sau moã boù boät giöû
baøn chaân gaäp loøng
2 – 6 tuaàn ñeå giaûm
aùp löïc leân gaân chôø
laønh
Khoâng chòu löïc trong
6 tuaàn
14

15. GAÂN GOÙT
Bieán chöùng
 Ñöùt
laïi
 Nhieåm truøng
 Chaäm laønh
 Cöùng khôùp coå
chaân
15

16. GAÂN BAÙNH CHEØ
 Gaân
baùnh cheø
noái lieàn cô töù
ñaàu vaøo loài cuû
chaøy
 Gaân baùnh cheø
caàn cho hoaït
ñoäng duoãi goái
16

17. GAÂN BAÙNH CHEØ
Thaêm khaùm
 Ñau döû doäi ñoät
ngoät
 Khoâng theå ñi laïi
 Khoâng theå duoãi goái
 hoaëc naâng chaân
goái giöû thaúng
17

18. GAÂN BAÙNH CHEØ
Khaùm
 Söng
baàm goái
 Xöông baùnh cheø
chaïy leân cao phía
ñuøi
 Sôø thaáy moät
khoaûng maát lieân
tuïc ôû goái
18

19. GAÂN BAÙNH CHEØ
Chaån ñoaùn



Beänh söû teù hoaëc
chaán thöông ôû goái
Khaùm laâm saøng
X quang giuùp phaùt
hieän xöông baùnh
cheø leân cao
19

20. GAÂN BAÙNH CHEØ
Xöû trí ban ñaàu
RICE – Rest (baát ñoäng),
Ice (chöôøm laïnh),
Compression (baêng
eùp)vaø Elevation (keâ
chaân cao)
 Khoâng
chòu löïc
chaân ñau
 Baát ñoäng baèng
neïp goái
20

21. GAÂN BAÙNH CHEØ
Ñieàu trò baûo toàn
 Ñöùt baùn phaàn hoaëc beänh lyù keøm
theo naëng
 Neïp baát ñoäng goái 6 tuaàn
 Taäp vaät lyù trò lieäu sau ñoù
21

22. GAÂN BAÙNH CHEØ
Phaãu thuaät

Caàn moã môû vì gaân
baùnh cheø naèm
ngoaøi khôùp goái

Khaâu 2 ñaàu taän vôùi
nhau
22

23. GAÂN BAÙNH CHEØ
Phaãu thuaät
 Sau moã giöû goái
thaúng baèng boät
hoaëc neïp trong 6
tuaàn
 Taäp goái thuï ñoäng
nheï nhaøng taêng
daàn
23

24. GAÂN BAÙNH CHEØ
Bieán chöùng






Nhieåm truøng
Cöùng goái
Yeáu
Chaäm laønh
Ñöùt laïi
Thuyeân taéc tænh
maïch saâu
24

25. ÑÖÙT GAÂN

Ñaët caâu hoûi?
25

26. ÑÖÙT GAÂN
Taøi lieäu tham khaûo:



Maher, A.B., Salmond S.W., Pellino T.A., (2002) Orthopaedic
Nursing, (3rd edition)Saunders , Philadelphia.
eMedicine Sports Medicine –
http://emedicine.medscape.com/article/85024-treatment
Achilles Tendon Rupture.
Patellar Tendon Rupture and Surgical Repair– http://
www.arthroscopy.com/patendrep.htm Patellar Tendon
Rupture.
26