BTCXK

1. VAI TROØ COÄNG HÖÔÛNG TÖØ
TRONG ÑAÙNH GIAÙ MAÛNH GHEÙP
TAÙI TAÏO DAÂY CHAÈNG CHEÙO TRÖÔÙC
SAU PHA?~U THUAÄT NOÄI SOI KHÔÙP GOÁI,
NHAÂN 5 TRÖÔØNG HÔÏP
BS MAÕ NGUYEÃN MINH TUØNG.
BS NGUYEÃN NGOÏC KHOÂI.
PHOØNG MRI-TT Y KHOA MEDIC

2. 1- Giôùi thieäu
2- Toång quan
3- Phöông phaùp, ñoái töôïng nghieân cöùu
4- Phaân tích hình aûnh, baøn luaän
5- Keát luaän.

3. Giôùi thieäu:
Gaàn ñaây, soá beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät noäi soi (PTNS)
sau chaán thöông taêng leân ñaùng keå, neân soá beänh nhaân chuïp
MRI sau phaâ~u thuaät cuõng taêng.
MRI laø löïa choïn haøng ñaàu ñeå ñaùnh giaù caùc caáu truùc ñaõ
chænh söûa, hay caùc maûnh gheùp taùi taïo sau PTNS khôùp goái.
Muïc ñích nghieân cöùu: nhaän xeùt caùc daáu hieäu hình aûnh sau
phaãu thuaät, nhaân 5 tröôøng hôïp chuïp MRI khôùp goái taïi Trung
Taâm Y Khoa MEDIC thaùng 8 naêm 2005.

4. Toång quan:
Sô löôïc giaûi phaãu hoïc khôùp goái

5. • Khaùi nieäm ñöùt daây chaèng cheùo tröôùc vaø ph?u thuaät taùi
taïo qua noäi soi:
1. Ñöùt daây chaèng cheùo tröôùc laø nguyeân nhaân daãn ñeán maát
chöùc naêng khôùp goái.
2. Thöôøng daây chaèng cheùo tröôùc bò ñöùt, seõ ñöôïc taùi taïo, hôn
laø chæ chænh söûa vì sau khi taùi taïo beänh nhaân seõ phuïc hoài
toát hôn.
3. Phöông phaùp taùi taïo thöôøng laø phaãu thuaät noäi soi, vaø
duøng maûnh gheùp töï thaân.
Toång quan:

6. phaàn coøn laïi coù hình
gioáng chieác löôõi
(tonguelike)
T2WI
T1WI
ñoaïn daây chaèng cheùo tröôùc bò ñöùt

7. Muõi teân maøu traéng chæ
vaøo ñoaïn daây chaèng
cheùo tröôùc bò ñöùt
Hình ñöùt daây chaèng cheùo tröôùc.

8. *Ñoái töôïng:
Choïn ngaãu nhieân 5 tröôøng hôïp ñaõ PTNS taùi taïo daây chaèng
cheùo tröôùc baèng mD?nh gheùp töï thaân, ñeán chuïp MRI goái taïi
phoøng MRI, Trung Taâm Y Khoa MEDIC thaùng 8 naêm 2005
sau phaãu thuaät töø 1-2naêm.
Khaûo saùt vôùi maùy MRI Signa GE 1.5T, vôùi caùc chuoãi xung
spin echo vaø fast spin echo T1WI, T2WI FAT SAT. Caùc maët
caét khaûo saùt: Sagittal oblique (15 ñoä theo höôùng daây chaèng
cheùo tröôùc),Coronal, Axial.
Khoâng tieâm chaát töông phaûn (contrast media)
**Phöông phaùp: Moâ taû vaø nhaän xeùt.
Phöông phaùp vaø ñoái töôïng nghieân cöùu:

9. Sau phaãu thuaät taùi taïo daây chaèng cheùo tröôùc,
MRI ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù:
1. Söï hö haïi cuûa mD?nh gheùp
2. Vò trí maûnh gheùp
3. Hoäi chöùng va daäp (impingement syndrome)
4. Xô hoaù khôùp (arthrofibrosis)
Phaân tích hình aûnh vaø baøn luaän:

10. Moät thôøi gian sau gheùp seõ xuaát hieän söï thay ñoåi
WL´n hieäu, tuøy thuoäc vaøo loaïi mD?nh gheùp (1,2,3).
0 D?nh gheùp laø gaân baùnh cheø: taêng tín hieäu trong
thôøi gian 1-2 naêm sau phaÄ~u thuaät, sau ñoù seõ cho
tín hieäu thaáp.
Phaân tích hình aûnh vaø baøn luaän:
(tt)

11. Hai ñöôøng maøu traéng taïo
thaønh chöõ V oâm laáy loài
caàu trong xöông ñuøi.
Vò trí maûnh gheùp ôû xöông
ñuøi naèm ngay ñieåm giao
nhau cuûa chöõ V.
Vò trí maûnh gheùp ôû xöông
chaøy naèm ngay khoaûng
1/4-1/2 tröôùc ñk maâm
chaøy.
Thaân maûnh gheùp naèm
phía sau ñöôøng tieáp tuyeán
vôùi loài caàu trong xöông
ñuøi.Maûnh gheùp coøn toát sau PTNS 2 naêm
1/4 1/2

12. Muõi teân
maøu traéng
chæ tín hieäu
bò giaùn
ñoaïn cuûa
maûnh gheùp.
MAÛNH GHEÙP BÒ RAÙCH SAU PTNS 1 NAÊM

13. Daáu hieäu
giaùn tieáp,
raùch maûnh
gheùp
Khoaûng caùch
töø phía sau
xöông chaøy
ñeán phía sau
xöông ñuøi
(ñöôøng tieáp
tuyeán maøu
traéng), lôùn
hôn 7mm
(bình thöôøng
nhoû hôn
5mm).
10mm

14. Söøng sau suïn cheâm ngoaøi di chuyeån ra phía
sau so vôùi maâm chaøy. Raùch suïn cheâm
Daáu hieäu
giaùn tieáp,
raùch maûnh
gheùp

15. Vò trí maûnh gheùp ôû
xöông chaøy ,sai vò trí.
Thaân maûnh gheùp
naèm phía tröôùc ñöôøng
tieáp tuyeán vôùi loài caàu
trong xöông ñuøi.
Hoäi chöùng va daäp: laøm giôùi haïn cu?ñoäng duoãi cuûa goái

16. Cyclops lesion
Noát xô hoùa phía
tröôùc maûnh gheùp vaø
treân maâm chaøy
(Cyclops lesion): laø
bieán chöùng thöôøng
gaëp sau ph?u thuaät
taùi taïo daây chaèng
cheùo tröôùc, gaây ra
T/C ñau goái khi
duoãi, hoaëc khoâng
duoãi goái ñöôïc toái ña.
Xô hoaù khôùp (arthrofibrosis)

17. * Coäng höôûng töø laø phöông tieän chaån ñoùan hình aûnh toát nhaát, khoâng
xaâm laán ñeå ñaùnh giaù maûnh gheùp daây chaèng cheùo tröôùc sau PTNS goái.
** Qua baøi vieát naøy chuùng toâi cung caáp moät soá daáu hieäu hình aûnh cuûa
maûnh gheùp ñeå neâu baät vai troø cuûa MRI, nhöng ñaây khoâng phaûi laø taát
caû caùc daáu hieäu, vì maÄ~u nghieân cöùu nhoû, chæ coù tính chaát moâ taû.
*** Ñoä nhaïy cuûa MRI trong ñaùnh giaù maûnh gheùp sau PTNS laø 100%,
vaø ñoä chuyeân bieät laø 89-100% (theo Thomas R. McCauley vaø coäng söï)
Keát luaän:

18. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Schatz JA, Potter HG, Rodeo SA, Hannafin JA, Wickiewicz TL. MR imaging of
anterior cruciate ligament reconstruction. AJR Am J Roentgenol 1997; 169:223-228.
2. Rak KM, Gillogly SD, Schaefer RA, Yakes WF, Liljedahl RR. Anterior cruciate
ligament reconstruction: evaluation with MR imaging. Radiology 1991; 178:553-556.
3. Stockle U, Hoffmann R, Schwedke J, et al. Anterior cruciate ligament reconstruction:
the diagnostic value of MRI. Int Orthop 1998; 22:288-292
4. Tomczak RJ, Hehl G, Mergo PJ, Merkle E, Rieber A, Brambs HJ. Tunnel placement in
anterior cruciate ligament reconstruction: MRI analysis as an important factor in the
radiological report. Skeletal Radiol 1997; 26:409-413.
5. Howell SM, Berns GS, Farley TE. Unimpinged and impinged anterior cruciate
ligament grafts: MR signal intensity measurements. Radiology 1991; 179:639-643.
6. Recht MP, Piraino DW, Cohen MA, Parker RD, Bergfeld JA. Localized anterior
arthrofibrosis (cyclops lesion) after reconstruction of the anterior cruciate ligament:
MR imaging findings. AJR Am J Roentgenol 1995; 165:383-385
7. Bradley DM, Bergman AG, Dillingham MF. MR imaging of cyclops lesions. AJR Am J
Roentgenol 2000; 174:719-7
8. Thomas R. McCauley. MR Imaging Evaluation of the Postoperative Knee. Radiology
2005, 234:53-61. RSNA.
9. Frank H. Netter, Nguyeãn Q. Quyeàn. Atlas Giaûi Phaåu Ngöôøi. NXB Y Hoïc 1996; Im 479.