1. 1
HOÄI CHÖÙNG OÁNG COÅ TAY:
TIEÂU CHUAÅN CHAÅN ÑOAÙN ÑIEÄN
NHAÄN XEÙT 74 TRÖÔØNG HÔÏP ÑO ÑIEÄN CÔ
Nguyeãn Ngoïc Bích (1)
TOÙM TAÉT
- Hoäi chöùng oáng coå tay (HCOCT) laø beänh lyù cheøn eùp thaàn kinh giöõa trong oáng coå tay,
raát thöôøng gaëp. Ít nhaát 1/10 daân soá coù bieåu hieän HCOCT trong cuoäc ñôøi.
- Veà dòch teã hoïc: Thöôøng xaûy ra ôû tuoåi 36 - 60, tæ leä nöõ / nam = 4/1. Lieân quan ñeán caùc ngheà
nghieäp phaûi duøng söùc baøn tay nhieàu hoaëc lieân tuïc hoaëc hoaït ñoäng laäp ñi laäp laïi vieäc gaáp vaø
duoãi coå tay.
- Caùc yeáu toá thuùc ñaåy: hoaït ñoäng coå tay lieân tuïc, chaán thöông coå tay, coù thai, vieâm khôùp
daïng thaáp, beänh gout, tieåu ñöôøng…
- Chaån ñoaùn xaùc ñònh döïa treân nhöõng tieâu chuaån sau:
Caùc daáu hieäu EMG Thoâng soá
Me DML 4,1 – 4,47
Me DML- Ul DML 1,08 - 1,22
Me DSL 3,23 – 4,2
Me DSL- Ul DSL 0,73 – 0,97
Neáu 1 trong nhöõng thoâng soá naèm trong khoaûng giôùi haïn treân, nghi ngôø beänh lyù.
Neáu lôùn hôn khoaûng treân, chaéc chaén coù beänh.
- Trong taát caû caùc phöông tieän, EMG ñöôïc xem laø tieâu chuaån vaøng ñeå chaån ñoaùn xaùc
ñònh HCOCT.
- Hieäu soá thôøi gian tieàm caûm giaùc laø thoâng soá nhaïy caûm nhaát, xuaát hieän sôùm nhaát khi
beänh ôû giai ñoaïn nheï.
- Caùc daáu hieäu ñieän sinh lyù baát thöôøng tính trung bình treân 100 baøn tay bò HCOCT ñöôïc
nghieân cöùu laø:
Caùc daáu hieäu EMG Soá trung bình ± 2 doä leäch chuaån
DML 4,86 ± 0,34
Me DML – Ul DML 2,5 ± 0,6
Me DSL 3,1 ± 0,6
Me DSL – Ul DSL 1,57 ± 0,3
- Phaân ñoä giai ñoaïn beänh: döïa treân phaân loaïi cuûa Padua L, chuùng toâi coù keát quaû sau:
Raát naëng: 3 ca, Naëng: 16 ca, Trung bình: 57 ca, Nheï: 24 ca
- EMG chuyeån töø nheï sang naëng hôn ñöôïc xem laø yeáu toá quyeát ñònh thay ñoåi phöông
phaùp ñieàu trò töø baûo toàn sang phaãu thuaät.
(1)
Baùc só Khoa Phuïc hoài Chöùc naêng, Beänh vieän Chaán thöông Chænh hình
2. 2
- Coù 35,1% tröôøng hôïp bieåu hieän treân EMG 2 tay, trong khi chæ bieåu hieän treân laâm saøng
25,7%.
- Coù 64,6% bieåu hieän ôû tay phaûi vaø 35,4% bieåu hieän ôû tay traùi.
- Tay phaûi coù tæ leä soá ca naëng hôn tay traùi.
- Coù 16,2% tröôøng hôïp bò cheøn eùp reã coå keøm theo HCOCT.
- Keát quaû sau phaãu thuaät ñeàu ñöôïc chaån ñoaùn HCOCT 100%, khi theo doõi 23 ca phaãu thuaät.
Söï tieán trieån sau phaãu thuaät tuøy thuoäc möùc ñoä naëng cuûa beänh, coù thoaùi hoaù myelin
vaø maát sôïi truïc hay khoâng. Keát quaû theo doõi söï tieán trieån toát treân EMG cuûa 7 ca trong 6
thaùng laø: 2 tuaàn: 0/7 ca, 1 thaùng: 2/7 ca,3 thaùng: 4/7 ca, 6 thaùng: 5/7 ca.
SUMMARY
Nguyen Ngoc Bich
- Carpal tunnel syndrome (CTS) is a compressive neuropathy of the median nerve at the
wrist. It is one of the most common causes of the peripheral compressive neuropathies. At
least, 1 person in 10 either develops this disorder or suffers symptom from it in his or her
life. In our study, it occurs frequently in middle-aged persons (36-60 year-old) with ratio
of females to males equaling 4:1. It is related to occupations using a lot of hand force or
requiring repetitive activities of wrist flexion and extension. CTS is associated with a
welter of illnesses and conditions such as continuously repetitive activities of wrist
(typists, transcriptions, musicians, carpenters, etc…), wrist trauma, pregnancy, rheumatoid
arthritis, gout, diabetes.
- Electrodiagnostic criteria for CTS include as follows:
Parameters of EMG Range (ms)
DML 4,1 – 4,47
Me DML – UL DML 1,08 – 1,22
Me DSL 3,23 – 4,2
Me DSL – UL DSL 0,73 – 0,97
One of these parameters within these ranges is considered probably abnormal, beyond
these ranges certainly abnormal.
Me DSL – UL DSL is a most sensitive parameter, developing early in mild phase of CTS.
- Of the few tests available, only the EMG of the median nerve is considered the gold
standard for the diagnosis of CTS.
- Abnormal parameters of EMG measured in 100 hands with CTS as following:
Parameters of EMG Mean ± 2 SD(ms)
DML 4,86 ± 0,34
Me DML – UL DML 2,5 ± 0,6
DSL 3,1 ± 0,6
Me DSL – UL DSL 1,57 ± 0,3
(SD: Standard Deviation)
- Classification of severity of CTS: extremely severe 3 cases, severe 16 cases, moderate 57
cases, mild 24 cases. EMG is the deciding factor in determine the shift of treatment from
conservative management to surgical intervention, largely based on a shift from mildly
abnormal to markedly abnormal EMG result.
3. 3
- 35.1% of cases demonstrated abnormal EMG in both hands while clinical CTS in both
hands accounted for only 25.7%. Abnormal EMG found in right hands were 64.6%, in left
hands 35.4%.
- Abnormal EMG in right hands was worsening than those in left hands. 16.2% of cases
with CTS were accompanied by cervical neural root compression.
- All 23 cases with pre-operative diagnosis of CTS were confirmed by post-operative
assessment of surgeon.
- The degree of improvement after operation depends on the severity of the CTS, profound
demyelination or atonal loss. Follow-up of 7 cases in 6 months after operation for
improvement of EMG: 2 weeks: 0/7 cases, 1 month: 2/7 cases, 3 months: 4/7 cases, 6
months: 5/7 cases.
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
- Hoäi chöùng oáng coå tay ñöôïc James Paget moâ taû töø giöõa theá kyû 18. Ít nhaát 1/10 ngöôøi coù bieåu
hieän hoäi chöùng oáng coå tay trong cuoäc ñôøi. Ñaây laø nguyeân nhaân nghæ vieäc lôùn nhaát laøm maát
haøng trieäu ñoâla/naêm, chöa keå ñeán vieäc maát chöùc naêng baøn tay 1
.
- Trong taát caû caùc phöông tieän chaån ñoaùn hoäi chöùng oáng coå tay, ñieän cô kyø ñöôïc xem laø höõu
ích nhaát 1
. Ñieän cô keùp phaùt trieån raát nhanh choùng ôû Myõ vaø Taây Aâu töø naêm 1960 vaø cho
ñeán nay ñaõ thaät söï trôû thaønh moät chuyeân ngaønh môùi cuûa y hoïc hieän ñaïi (9). Taïi Vieät Nam,
coù nhieàu beänh vieän lôùn, nhieàu baùc só quan taâm ñeán lónh vöïc naøy, trong ñoù coù phaûi keå ñeán
Trung Taâm Chaán Thöông Chænh Hình. Phoøng ñieän cô cuûa TTCTCH ra ñôøi töø thaùng 6/2000.
Qua gaàn 2 naêm hoaït ñoäng chuùng toâi ñaõ thu ñöôïc moät soá keát quaû ñaùng khích leä.
- Chaån ñoaùn ñieän (EMG - electromyography ) laø phöông phaùp khaùm nghieäm chöùc naêng daãn
truyeàn daây thaàn kinh, vaø thaêm doø caùc hoaït ñoäng ñieän cuûa cô vaân baèng caùch duøng ñieän cöïc
kim (9).
- Hoäi chöùng oáng coå tay (HCOCT) laø beänh lyù do daây thaàn kinh giöõa bò cheøn eùp trong oáng coå
tay (10).
- Daây thaàn kinh giöõa xuaát phaùt töø reã C5 - D1, chuû yeáu töø C5. Treân ñöôøng ñi noù coù theå bò
cheøn eùp ôû nhieàu choã, nhöng thöôøng gaëp nhaát laø ôû trong oáng coå tay. Ñaây laø beänh lyù thöôøng
gaëp nhaát trong caùc beänh lyù cheøn eùp thaàn kinh ngoaïi vi (2) (10) (11).
- Phaàn lôùn HCOCT ñeàu ñöôïc chaån ñoaùn döïa vaøo laâm saøng, nhaát laø khi coù caû 2 trieäu chöùng
cô naêng vaø thöïc theå. Nhöng ñeå phaùt hieän sôùm, chaån ñoaùn chính xaùc, vaø bieát ñöôïc beänh
ñang ôû giai ñoaïn naøo, ñeå coù höôùng ñieàu trò ñuùng ñaén, thì cho ñeán nay, theo y vaên, chaån
ñoaùn ñieän vaãn laø phöông phaùp caän laâm saøng duy nhaát. Ngoaøi ra, phöông phaùp naøy coøn
giuùp ta chaån ñoaùn phaân bieät vôùi moät soá beänh khaùc cuõng coù beänh caûnh töông töï, bieát ñöôïc
khaû naêng phuïc hoài dieãn tieán nhö theá naøo sau thôøi gian phaãu thuaät, vaø tieân löôïng tröôùc ñöôïc
toån thöông coù theå xaûy ra ôû chi khaùc khi chöa coù bieåu hieän laâm saøng (12) .
- Chuùng toâi xin trình baøy nhöõng nghieân cöùu veà caùc thoâng soá chaån ñoaùn ñieän treân ngöôøi bình
thöôøng, töø ñoù ñöa ra nhöõng tieâu chuaån chaån ñoaùn HCOCT vaø treân cô sôû ñoù nhaän xeùt 74
tröôøng hôïp coù HCOCT veà laâm saøng cuõng nhö bieåu hieän ñieän cô.
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Ñoái töôïng nghieân cöùu:
Tieâu chuaån choïn beänh:
- Thôøi gian 6 thaùng töø 01/10/2001 ñeán 31/3/2002, ñeán khaùm taïi phoøng ño ñieän cô cuûa
TTCTCH.