SlideShare a Scribd company logo
1 of 54
5-1
Олон улсын
худалдааны онол
5-2
Удиртгал
Олон улсын худалдааны онол
Улс орнууд олон улсын худалдаанд оролцох нь
яагаад ашиг тустай байдгийг тайлбарлах
Улс орнууд эдийн засгийн бодлогоо боловсруулахад
нь туслах
Дэлхийн эдийн засаг дахь олон улсын худалдааны
н хц л байдлыг тайлбарлахө ө
5-3
Худалдааны онолын тойм
Асуулт: Ч л т худалдаа гэж юу вэө өө ?
Хариулт:
 Ч л т худалдааө өө нь аливаа засгийн газар иргэдийнхээ
бусад орноос худалдан авч буй эсвэл б тээгдэх нү үү
йлдвэрлэж бусад орнуудад борлуулж байгаа з йлд ньү ү
квот эсвэл татвар ногдуулах замаар н л л хийгө өө ө
оролддогг й байх н хц л байдал юм.ү ө ө
5-4
Худалдааны онолын тойм
Асуулт: Олон улсын худалдааны онол хэрхэн х гжижө
байна вэ?
Хариулт:
 Меркантилизм (16, 17-р зуун) экспортыг дэмжиж,
импортыг хориглох
Адам Смит (1776) хязгаарлалтг й ч л т худалдаагү ө өө
дэмждэг
Давид Рикардо (19-р зуун) Смитийн санаанд
суурилсан
Эли Хекшер ба Бэртил Олин (20-р зуун) нар
Рикардогийн ажлыг сайжруулсан
5-5
Худалдааны ашиг тус
Асуулт: Улс орнууд ч л т худалдаанд оролцох ньө өө
яагаад ашиг тустай байдаг вэ?
Хариулт:
 Олон улсын худалдаа нь улс орнууд хамгийн рү
ашигтай йлдвэрлэж чадах б тээгдэх нээрээ дагнанү ү үү
йлдвэрлэж экспортлох ба бусад улсад ил рү үү ү
ашигтай йлдвэрлэгддэг б тээгдэх нийгү ү үү
импортолдогийг х лээн з вш рд гү ө өө ө
Улс орнууд р йлдвэрлэх боломжтойөө өө ү
б тээгдэх нээрээ гадаад худалдаанд оролцох ньү үү
ашиг тустай юм
5-6
Олон улсын худалдааны загвар
 Олон улсын худалдааны онол нь худалдааны загварыг
тайлбарлахад тусалдаг
Худалдааны зарим загвар нь тайлбарлахад их
амархан байдаг – энэ нь Сауди Араб яагаад газрын
тос, Гана какао, Бразил кофе экспортолдог нь
тодорхой юм
Гэхдээ Швейцарь яагаад химийн бодис, эм, бугуйн
цаг, нэт эдлэл экспортолдог вэү ? Япон яагаад
автомашин, хэрэглээний электроник болон машин
тоног т х р мжийн хэрэгсэл экспортолдог вэө өө ө ?
5-7
Олон улсын худалдааны загвар
 Рикардогийн харьцангуй давуу талын онол – одоогийн
худалдааны загвар нь х д лм рийн б тээмжийнө ө ө ү
ялгаатай холбоотой байна
 Heckscher ба Ohlin – р р улс орнуудад тухайнөө өө
барааг йлдвэрлэхэд шаардлагатай йлдвэрлэлийнү ү
х чин з йлсийн харьцаагаар худалдаа тайлбарладагү ү
 Ray Vernon – худалдааны загварыг б тээгдэх нийү үү
амьдралын м чл г р тайлбарладагө ө өө
5-8
Олон улсын худалдааны загвар
 Paul Krugman шинэ худалдааны онолыг х гж лсэнө үү –
дэлхийн зах зээл зарим салбарт ц н тооныөө
компанийг л дэмждэг
Худалдаа нь зах зээлд т р лж нэвтэрснээр давууү үү
тал олж авсан компаниуд б хий улс орнууд рууү
хазайдаг
 Michael Porter – тодорхой б тээгдэх ний йлдвэрлэлү үү ү
экспорт дахь улс орны давамгайллыг тайлбарлахын
тулд улсын х чин з йлсийн ач холбогдолд анхаардагү ү
5-9
Худалдааны онол ба т рийн бодлогоө
 Онолууд б гд худалдаа ашиг тустай гэж зэж байгааү ү
боловч засгийн газрын бодлогын хувьд тэдгээрийн
з вл мж ижил д гнэлтэд х рээг й байдагө ө ү ү ү
Меркантилизм нь экспортыг дэмжиж, импортыг
хязгаарлахад т рийн оролцоо хэрэгтэй гэж здэгө ү
Смит, Рикардо, ба Хекшер-Олин нар хязгаарлалтг йү
ч л т худалдааг дэмждэгө өө
Шинэ худалдааны онол ба Портер нь экспортын
баримжаатай тодорхой салбарын х гжлийг дэмжихө
хязгаарлагдмал, сонгомол засгийн газрын оролцоог
з втг д гө ө ө
5-10
Меркантилизм
 Меркантилизм (16-р зууны дунд еү ) – нь улс орны
хамгийн гол сонирхол нь худалдааны ашгийг хадгалах
явдал юм – импортлохоос ил экспортлохүү
Энэ нь худалдааны тэнцлийг ашигтай байлгахын
тулд засгийн газрын оролцоог чухалчилдаг
Энэ нь худалдааг тэг нийлбэртэй тоглоом гэж здэгү
(нэг улсын ашиг нь р нэг улсыг алдагдалдөө
х ргэдэгү )
 Экспортыг нэмэгд лж, импортыг хязгаарлах зорилгоүү
б хий олон улс т рийн зэл бодол н д р харааханү ө ү ө өө ө
худалдааны либералчлалыг сонгоог й байгаа чү
Меркантилизм бол асуудалтай, эдийн засгийн хувьд
х чин т г лд р бус юм.ү ө ө ө
5-11
Абсолют давуу тал
 Smith (1776) – барааг р ашигтай йлдвэрлэх улсү ү
орнуудын чадвар ялгаатай байдаг
 Тухайн улс орон ямар нэг б тээгдэх нийү үү
йлдвэрлэлээр бусад орнуудаас ил р ашигтайү үү ү
байвал абсолют давуу талтай байна
 Смитийнхаар
Худалдаа нь тэг нийлбэртэй тоглоом биш
Улс орнууд абсолют давуу талтай барааг дагнан
йлдвэрлэж бусад орнуудад йлдвэрлэгдсэнү ү
бараагаар худалддаг
5-12
Абсолют давуу тал
 Гана болон мн д Солонгос цагаан будаа эсвэл какаоӨ ө
йлдвэрлэх 200 нэгж н цтэй гэж зье.ү өө ү
Ганад 1 тонн какао йлдвэрлэхэдү 10 нэгж н цөө
ордог, 1 тонн цагаан будаа йлдвэрлэхэдү 20 нэгж
н ц ордогөө
Иймээс Гана цагаан будаа йлдвэрлэхг йгээр 20ү ү
тонн какао, какао йлдвэрлэхг йгээр 10 тоннү ү
цагаан будаа эсвэл энэ хоёр хязгаарын хооронд
ямар нэг хослолоор цагаан будаа болон какао
йлдвэрлэнэү
5-13
Абсолют давуу тал
 мн д Солонгос 1 тонн какао йлдвэрлэхийн тулдӨ ө ү
40 нэгж н ц,өө 1 тонн цагаан будаа йлдвэрлэхийнү
тулд 10 нэгж н ц ашигладагөө
Иймээс мн д Солонгос цагаан будааӨ ө
йлдвэрлэхг йгээрү ү 5 тонн какао, какао
йлдвэрлэхг йгээр 20 тонн цагаан будаа эсвэл энэү ү
хоёр хязгаарын хооронд ямар нэг хослолоор
йлдвэрлэнэү
 Гана какаоны йлдвэрлэлээр абсолют давуу талтайү
 мн д Солонгос цагаан будааны йлдвэрлэлээрӨ ө ү
абсолют давуу талтай байна
5-14
Абсолют давуу тал
 Худалдааг йгээрү
Гана 10 тонн какао болон 5 тонн цагаан будаа
йлдвэрлэнэү
 мн д Солонгос 10 тонн цагаан будаа болон 2.5Ө ө
тонн какао йлдвэрлэнэү
 Хэрэв улс б р абсолют давуу талтай б тээгдэх нээү ү үү
дагнан йлдвэрлэж бусад б тээгдэх нээр худалдвалү ү үү
Гана 20 тонн какао йлдвэрлэнэү
 мн д СолонгосӨ ө 20 тонн цагаан будаа йлдвэрлэнэү
5-15
Абсолют давуу тал
 Таамаглал
Гана 6 тонн какаог 6 тонн цагаан будаагаар мн дӨ ө
Солонгосд худалдсан
 Худалдаа хийснээр
Гана 14 тонн какаотой лдэж,ү 6 тонн цагаан
будаатай болно
 мн д СолонгосӨ ө 14 тонн цагаан будаатай лдэж,ү 6
тонн какаотой болно
 Хоёр улс хоёулаа худалдаанаас хожно
5-16
Абсолют давуу тал
Зураг 5.1: Абсолют давуу талын онол
5-17
Абсолют давуу тал
Х снэгтү 5.1: Абсолют давуу тал ба худалдааны ашиг
5-18
Харьцангуй давуу тал
 Ricardo (1817) – нэг улс нь б х барааны йлдвэрлэлээрү ү
абсолют давуу талтай бол юу болох вэ
 Рикардогийн харьцангуй давуу талын онолоор –
тухайн улс хамгийн р ашигтай йлдвэрлэхү ү
б тээгдэх нээрээ дагнах хэрэгтэй ба арай бага рү үү ү
ашигтай йлдвэрлэх б тээгдэх нээ бусад орноосү ү үү
худалдаж авах хэрэгтэй
Энэ нь ил р ашигтай йлдвэрлэж чадах бусадүү ү ү
орнуудаас барааг худалдаж авна гэсэн г юмү
5-19
Харьцангуй давуу тал
 Таамаглал
Гана какао болон цагаан будааг хоёуланг нь ил рүү ү
ашигтай йлдвэрлэдэгү
Ганад 1 тонн какаог йлдвэрлэхэдү 10 нэгж н цөө
ордог, 1 тонн цагаан будааг йлдвэрлэхэдү 13 1/3
нэгж н ц ордогөө
Иймээс Гана цагаан будаа йлдвэрлэхг йгээрү ү 20
тонн какао, какао йлдвэрлэхг йгээрү ү 15 тонн
цагаан будаа эсвэл энэ хоёрын ямар нэг хослолоор
йлдвэрлэнэү
5-20
Comparative Advantage
 мн д Солонгост 1 тонн какао йлдвэрлэхэд 40Ө ө ү
нэгж н ц ордог ба 1 тонн цагаан будааөө
йлдвэрлэхэдү 20 нэгж н ц ордогөө
Иймээс мн д Солонгос цагаан будааӨ ө
йлдвэрлэхг йгээр 5 тонн какао, какаоү ү
йлдвэрлэхг йгээр 10 тонн цагаан будаа эсвэл энэү ү
хоёр хязгаарын хооронд ямар нэг хослолоор
йлдвэрлэнэү
 Хэрэв улс орон б р харьцангуй давуу талтайү
б тээгдэх нээ дагнаж йлдвэрлээд бусадтайгааү үү ү
худалдаа хийвэл хоёул хожих болно
5-21
Харьцангуй давуу тал
 Худалдаа хийснээр
Гана 4 тонн какаог мн д Солонгос руу экспортолжӨ ө
4 тонн цагаан будаа авна
Гана 11 тонн какаотой байгаа ба нэмж 4 тонн
цагаан будаатай болно
 мн д СолонгосӨ ө 6 тонн цагаан будаатай байгаа ба 4
тонн какаотай болно
5-22
Харьцангуй давуу тал
Зураг 5.2: Харьцангуй давуу талын онол
5-23
Худалдаанаас олох ашиг
 Харьцангуй давуу талын онолоор – худалдаа нь эерэг
нийлбэртэй тоглоом
Дэлхийн боломжит йлдвэрлэл худалдааныү
хязгаарлалттай байхаас ил хязгаарлалтг йүү ү
ч л т худалдаатай ед ил их байнаө өө ү үү
Ч л т худалдааг дэмжих х чтэй ндэслэл болдогө өө ү ү
5-24
Хязгаарлалт болон таамаглал
 Харьцангуй давуу талын энгийн жишээ нь
З вх н хоёр улс болон хоёр бараа бийө ө
Тээврийн зардал байхг йү
Ижил нэ ба рт гтэйү ө ө
Н ц улс доторх бараанууд хооронд шилжихээс улсөө
хооронд шилжихг йү
 рг жилтийн тогтмол р г жтэйӨ ө ү ө өө
Н цийн тогтмол хуримтлалтайөө
Улс доторх орлогын хуваарилалтад н л л хг йө өө ө ү
5-25
Рикардогийн загварын рг тг л дө ө ө үү
 Дараах таамаглалууд уян хатан гэе
1. Улс орон дотор н ц д нэг барааны йлдвэрлэлээсөө үү ү
н г р ч л тэй шилждэгө өө үү ө өө
2. рг жилтийн тогтмол р г жтэйӨ ө ү ө өө
3. Худалдаа нь улс орны н цийн хуримтлал эсвэлөө
н цийн ашиглалтын р ашгийг рчилд гг йөө ү өө ө ү
5-26
Рикардогийн загварын рг тг л дө ө ө үү
1. л шилжих н цҮ өө
Н ц д эдийн засгийн нэг йл ажиллагаанаасөө үү ү
н г д ргэлж ч л тэй шилжээд байдагг йө өө ү ө өө ү
Засгийн газар шилжсэн ажилчдыг дахин бэлтгэхэд
тусалж болно
2. г ж буурахӨ өө
Энгийн загвар нь мэргэших тогтмол р г жтэйү ө өө
гэж здэгү (бараа йлдвэрлэхэд шаардлагатайү
н цийн хэмжээ тогтмол лдэнэ гэж здэгөө ү ү ), харин
б х н ц ижил чанартай биш, р р бараануудү өө өө өө
н цийг р р харьцаатайгаар ашигладаг едөө өө өө ү
г ж буурах таамаглал ил бодитой юмө өө үү
5-27
Рикардогийн загварын рг тг л дө ө ө үү
3. Динамик н л ба эдийн засгийн с лтө өө ө ө
Худалдаа нь хилийн чанадад нийл лэлтээүү
нэмэгд лэх боломжтой болсноор улс орныүү
н цийн хуримтлалыг сг д г байж болох юмөө ө ө ө
Ч л т худалдаа нь н цийн ашиглалтын рө өө өө ү
ашгийг дээшл лж, бусад хэрэглээнийүү
зориулалтаар н цийг ч л лд г байж болох юмөө ө өө ө
5-28
Рикардогийн загварын рг тг лө ө ө
Самуэлсоны ш мжлэлүү
Paul Samuelson – динамик ашиг нь ашиг тус багатай рү
д нд х ргэж болноү ү
Чадварлаг ажиллагсад дайждаг
Худалдаа болон с лтийн хоорондын хамааралө ө
Олон улсын худалдаанд ил нээлттэй байр суурьүү
баримталдаг орнууд эдийн засаг нь худалдаанд
хаалттай орнуудыг бодвол ил нд р с лттэй байдагүү ө ө ө ө
 нд р с лтийн хувь нь орлогын т вшин болонӨ ө ө ө ү
амьжиргааны т вшинг нэмэгд лдэгү үү
5-29
Хекшер-Олины онол
 Heckscher ба Ohlin – харьцангуй давуу тал нь улс
орнуудын х чин з йлсийн х ртээмжийнү ү ү ялгаанаас
сдэгүү (газар, х д лм р, капитал зэрэг н цийнө ө ө өө
х ртээмж их байхү )
Х чин з йл элбэг байх тусмаа рт г нь бага байнаү ү ө ө
Улс орнууд элбэг н ц б хий барааг йлдвэрлэнөө ү ү
экспортлох сонирхолтой байдаг ба ховор хомс н цөө
б хий барааг импортлох сонирхолтой байдаг байна.ү
5-30
Леонтевийн парадокс
 Leontief (1953) – АНУ капиталын н ц харьцангуйөө
элбэгтэй тул капитал эрчимтэй барааг экспортлон,
х д лм рийн эрчимтэй барааг импортолноө ө ө
Leontief АНУ-ын экспорт импортоосоо капиталын
эрчим багатай болохыг олж тогтоосон
 Эдгээр р д нгийн талаарх боломжит тайлбартү ү
АНУ шинэлэг технологиор хийсэн б тээгдэх нийү үү
йлдвэрлэлээр онцгой давуу талтай тул капиталү
эрчимтэй
Технологийн ялгаа нь б тээмжийн ялгаатайү
байдалд х ргэдэг худалдааны загварыг бийү
болгодог
5-31
Амьдралын м чл гийн онолө ө
 Vernon (1960-аад оны дунд еү ) б тээгдэх ний амьдралынү үү
м чл гийн онолыгө ө санал болгосон – б тээгдэх н ньү үү
худалдааны урсгал, чиглэлд н л лж рчилж болохө өө өө
борлуулалтын байршил болон оновчтой йлдвэрлэлийнү
байршлын аль алиныг боловсронгуй болгодог
АНУ-ын баялаг болон зах зээлийн хэмжээ нь АНУ-ын
компаниудад шинэ б тээгдэх нийг х гж лэхэд ньү үү ө үү
х чтэй д лт болсонү ө өө
 Б тээгдэх ний амьдралын м чл гийн эхний е шатандү үү ө ө ү
АНУ-д эрэлт сс н ч бусад х гжинг й орнуудад эрэлтө ө ө ү
нд р орлоготой б лг дээр хязгаарлагдсанө ө ү үү
Шинэ б тээгдэх н йлдвэрлэж эхлэх нь эдгээрү үү ү
орнуудын компаниудын хувьд нэ цэнэтэй биш хэдий чү
АНУ-аас тэдгээр улсууд руу экспорт хийх зарим
шаардлага байна
5-32
Амьдралын м чл гийн онолө ө
 Цаг хугацаа нг р х тусам шинэ б тээгдэх ний эрэлтө ө ө ү үү
бусад х гжинг й орнуудад с ж эхэлсэн ба энэ ньө ү ө ө
гадаадын йлдвэрлэгчдэд тэдний рсдийн зах зээлдү өө
йлдвэрлэж эхлэх нь ил нэ цэнэтэй болсонү үү ү
Эрэлт сч байх ед АНУ-ын экспортыг хязгаарлах ньө ү
АНУ-ын компаниуд эдгээр х гжинг й орнуудадө ү
йлдвэрлэлийн барилга, тоног т х р мжү ө өө ө өө
суурилуулахад х ргэнэү .
 АНУ болон бусад х гжинг й орнуудын зах зээл ньө ү
б тээгдэх нийг ил стандартчилагдсан болгох баү үү үү
нэ гол рс лд ний зэвсэг болноү ө ө өө
5-33
Амьдралын м чл гийн онолө ө
 Х гжинг й орнуудын йлдвэрлэгчдийн хувьдө ү ү
х д лм рийн зардал АНУ-ынхаас бага байгаа нь АНУ-ө ө ө
руу экспортлох боломжийг олгож байна
 Хэрэв зардлын дарамт их болж байгаа бол х гжиж буйө
орнууд х гжинг й орнуудаас ил йлдвэрлэлийнө ү үү ү
давуу талыг олж авч эхэлнэ
 йлдвэрлэл бага зардал б хий гадаад байршилд илҮ ү үү
т вл рсн р АНУ б тээгдэх ний экспортлогч байснааө ө өө ү үү
импортлогч болж хувирч байна
5-34
Амьдралын м чл гийн онолө ө
Зураг 5.5: Б тээгдэх ний амьдралын м чл гү үү ө ө
5-35
Амьдралын м чл гийн онолыг нэлэх ньө ө ү
 Б тээгдэх ний амьдралын м чл гийн онол нь фотоү үү ө ө
хувилах машин гэх мэт 1960 ба 1970-аад оны ед АНУ-ү
д х гжс н бусад нд р технологийнө ө ө ө
б тээгдэх н дэд юу тохиолдсоныг нэн з вү үү үү ү ө
тайлбарлаж байгаа хэдий ч с н нэмэгдэж буйө ө
дэлхийн эдийн засгийн глобалчлал болон
интеграцчилал нь уг онолыг н гийн ерт нц дө өө ө ө
х чин т г лд р муутай болгосонү ө ө ө
 н д р олон шинэ б тээгдэх н д Япон болонӨ өө ө ү үү үү
Европт анх танилцуулагддаг эсвэл АНУ, Япон болон
Европт зэрэг танилцуулагддаг
Хамгийн таатай эдгээр байршлуудад йлдвэрлэлү
тархсан байж болох юм
5-36
Шинэ худалдааны онол
Шинэ худалдааны онол (1970-аад он)
1. Эдийн засгийн цар хэмжээнээс болоод (нэгжийн
зардлын бууралт нь их хэмжээний гарцтай
холбоотой) худалдаа нь барааны т рлийгө
нэмэгд лж, эдгээр барааны дундаж зардлыгүү
бууруулдаг байна
2. Эдгээр салбарт йлдвэрлэлийн гарц эдийн засгийншү
цар хэмжээнд х рнэ гэдэг нь дэлхийн нийт эрэлтийнү
дийлэнх хувийг илэрхийлэх ба глобал зах зээл нь
ц н тооны компаниудыг л дэмждэг байж болох юмөө
5-37
Б тээгдэх ний т рлийг нэмэгд лж, зардлыг бууруулахү үү ө үү
 Худалдааг й едү ү
Жижиг ндэстний йлдвэрлэгчдийн хувьд эдийнү ү
засгийн цар хэмжээний шаардлагатай т вшиндү
х рэхэд шаардлагатай эрэлтийн дэмжлэг байхг йү ү
байж болох ба иймээс зарим б тээгдэх нү үү
йлдвэрлэгддэгг й байж болох юмү ү
 Худалдаатай едү
 ндэстэн б тээгдэх ний нарийн х рээнд дагнанҮ ү үү ү
йлдвэрлэл явуулах боломжтой байвал хийгээг йү ү
бараагаа бусад орноос худалдан авна
 ндэстэн б р зэрэг барааны нэр т рлийг сг ж,Ү ү ө ө ө
зардлыг бууруулна
5-38
Эдийн засгийн цар хэмжээ ба т р лж нэвтрэх давуу талү үү
 Т р лж нэвтэрсэн давуу талү үү б хий компаниудү
(салбарт олон оролцогчид нэмэгдэх ед бий болохү
эдийн засаг болон стратегийн давуу тал) эдийн
засгийн цар хэмжээг бий болгодог ба бусад компаниуд
зах зээлд нэвтрэхэд саад сгэдэгүү
 Дэлхийн эдийн засаг дахь бидний олж харж буй
худалдааны загвар нь т р лж нэвтрэхийн давуу талү үү
болон эдийн засгийн цар хэмжээний р д н байж болохү ү
юм
5-39
Шинэ худалдааны онолын р дагаварү
 Шинэ худалдааны онол нь
 ндэстн д н цийн х ртээмж эсвэл технологийнҮ үү өө ү
хувьд ялгааг й ч байсан худалдаанаас ашиг тус х ртэжү ү
болно
Тухайн б тээгдэх нийг анх йлдвэрлэсэн нэг ба хэдү үү ү
хэдэн компаниуд хангалттай азтай болохоор л тухайн
барааны экспортоор давамгайлсан байж болно
 Иймээс шинэ худалдааны онол нь идэвхтэй худалдааны
бодлогын хувьд бусад ч л т худалдааны онолуудтайө өө
з рчилд х эдийн засгийн ндэслэлийг бий болгодогө ө ү
5-40
Портерийн даймонд
 Porter (1990) ндэстн д тодорхой салбарт олонү үү
улсад амжилт олдог тухай тайлбарлахыг оролдсон
 Портер рс лд х давуу тал б тээхэд дэмжлэг з лжө ө ө ү ү үү
эсвэл саад болдог 4 шинжийг diamond гэж
тодорхойлсон
1. Х чин з йлийн х ртээмжү ү ү
2. Эрэлтийн н хц лө ө
3. Холбоотой ба дэмжих салбарууд
4. Компаний стратеги, б тэц ба рс лд нү ө ө өө
 Нэмж хэлэхэд Портер даймондод н л лд г хоёрө өө ө
нэмэлт хувьсагчийг тодорхойлсон (боломж ба
засгийн газар)
5-41
Портерийн даймонд
Зураг 5.6: ндэсний рс лд х давуу талыгҮ ө ө ө
тодорхойлогчид: Porter’s Diamond
5-42
Х чин з йлийн х ртээмжү ү ү
 Х чин з йлийн х ртээмжийнү ү ү ( йлдвэрлэлийн х чинү ү
з йлсү ) талаар ндэстний байр суурь нь рс лд х давууү ө ө ө
талд х ргэдэгү
Эдгээр х чин з йлс нь ндсэнү ү ү (байгалийн н цөө , уур
амьсгал, байршил) эсвэл дэвшилтэт (ур чадвартай
х д лм рө ө ө , дэд б тэцү , технологийн ноу-хау) аль аль
нь байж болно
 ндсэн х чин з йлс нь анхдагч давуу талаар хангах баҮ ү ү
дэвшилтэт х чин з йлсэд х р нг оруулах замаарү ү ө ө ө
давуу талаа бэхж лж, нэмэгд лдэгүү үү
5-43
Эрэлтийн н хц лө ө
 Эрэлтийн н хц лө ө – салбарын б тээгдэх нү үү
йлчилгээний хувьд тухайн орны эрэлтийн орчинү
Чадавхийг х гж лэхэд н л лд гө үү ө өө ө
 Боловсронгуй шаардлага нд ртэй хэрэглэгчид илө ө үү
рс лд нтэй, чанарын нд р т вшинд шинэлэгө ө өө ө ө ү
б тээгдэх н йлдвэрлэх дарамтыг компаниудадү үү ү
р лж байнаүү үү
5-44
Холбоотой ба дэмжих салбарууд
 Холбоотой ба дэмжих салбарууд – олон улсад рс лд хө ө ө
чадвартай нийл лэгч болон холбоотой салбаруудүү
байх
Эдгээр салбарт х р нг оруулах нь бусадө ө ө
салбаруудын амжилтад хувь нэмэр оруулдаг
 Амжилттай салбарууд компаниудын хоорондох
мэдлэгийн урсгалыг д х йц кластераар ангилагдахө өө ү
хандлагатай байна
Хагас дамжуулагч боловсруулах тоног
т х р мжийн дэлхийн хэмжээний йлдвэрлэгчидө өө ө ү
хагас дамжуулагчийн салбарыг рс лд нтэйө ө өө
болгож байна
5-45
Компаний стратеги, б тэц баү
рс лд нө ө өө
 Компаний стратеги, б тэцү , ба рс лд нө ө өө – компаниуд
хэрхэн сч, зохион байгуулагдаж, удирдагдаж байдагүү
ндэстний н хц л байдал ба дотоодын рс лд нийү ө ө ө ө өө
орчин
 ндэстн д ндэстний рс лд х давуу талыг бийҮ үү ү ө ө ө
болгох компаниудын чадварт н л л х р рө өө ө өө өө
удирдлагын зэл баримтлалтай байдагү
 Х чтэй дотоодын рс лд н болон салбарт рс лд хү ө ө өө ө ө ө
чадварыг шаргуу бий болгох хооронд х чтэй холбооү
байдаг
5-46
Портерийн онолыг нэлэх ньү
 Porter – даймондын 4 шинж нь засгийн газрын
бодлого болон арматурын систем шиг ажиллах
боломжийн хамт бие биенээ н хц лд лж рс лд хө ө үү ө ө ө
давуу талын тохиромжтой н хцлийг бий болгодогө
 Засгийн газрын бодлого нь
Б тээгдэх ний стандартаар дамжин эрэлтэдү үү
н л лд гө өө ө
Зохицуулалт болон монополийн эсрэг хуулиар
дамжин рс лд нд н л лд гө ө өө ө өө ө
 нд р боловсролтой ажилчдын х ртээмж болонӨ ө ү
дэвшилтэт тээврийн дэд б тцэд н л лд гү ө өө ө
5-47
Портерийн онолыг нэлэх ньү
Асуулт: Портерийн з вө үү?
Хариулт:
 Хэрэв Портерийн з в бол т ний загвар бодит ерт нц дэх олонө үү ө
улсын худалдааны хэв загварыг нэлнэү
 Даймонд тохиромжтой улс орнууд б тээгдэх нийгү үү
экспортлоно
 Даймонд тохиромжтой бус улс орнууд б тээгдэх нийгү үү
импортлоно
 Иймээс онолын бага зэрэг эмпирик шинжилгээ хийх хэрэгтэй
5-48
Менежер дийн хувьд р дагаварүү ү
Асуулт: Олон улсын худалдааны онолын олон улсын
бизнес дэх р дагаварууд юу вэү ?
Хариулт:
 Олон улсын бизнесийн хувьд наад зах нь 3 ндсэн рү ү
дагавар байдаг
1. Байршлын р дагаварү
2. Т р лж нэвтрэх р дагаварү үү ү
3. Бодлогын р дагаварү
5-49
Байршил
 р р улс орнууд р р йлдвэрлэлийн йлӨө өө өө өө ү ү
ажиллагааны хувьд давуу талтай байдаг
Эдгээр ялгаа нь йлдвэрлэлийн йл ажиллагаагааү ү
хаана байршуулах талаарх компаний шийдвэрт
н л лд гө өө ө
Компани хамгийн р ашигтай хэрэгж лж болох улсү үү
орнуудад йлдвэрлэлийн йл ажиллагаагааү ү
тархаадаг
5-50
Т р лж нэвтрэх давуу тал ба Засгийн газрын бодлогоү үү
 Шинэ б тээгдэх ний йлдвэрлэлд т р лж нэвтрэхү үү ү ү үү
давуу талыг бий болгосон компаниуд с лд тухайнүү
б тээгдэх ний хувьд глобал худалдаандү үү
давамгайлдаг
Компани т р лж нэвтрэх давуу талыг бийү үү
болгохыг оролдохдоо н ц д х р нг оруулдаг баөө ө ө ө ө
энэ нь компани ашигтай ажиллаж эхлэхээс мнө ө
ц н хэдэн жилийн турш алдагдалтай ажиллахөө
шалтгаан болдог
 Ч л т худалдаа болон дотоодын салбарыг хамгаалахө өө
талаарх засгийн газрын бодлого глобал рс лд ндө ө өө
чухал н л з лдэгө өө ү үү
Бизнес д ч л т худалдааны бодлогыг дэмжихүү ө өө
5-51
Classroom Performance System
Which theory did not suggest that there could be gains from
specialization and trade?
a) Mercantilism
b) Absolute advantage
c) Comparative advantage
d) Heckscher-Ohlin theory
5-52
Classroom Performance System
Which theory viewed trade as a zero sum game?
a)Mercantilism
b)Absolute advantage
c)Comparative advantage
d)Heckscher-Ohlin theory
5-53
Classroom Performance System
Economies of scale and first mover advantages are central to
which theory of trade
a) Porter’s diamond of competitive advantage
b) New trade theory
c) Vernon’s product life cycle
d) Comparative advantage
5-54
Classroom Performance System
Porter’s Diamond is made up of all of the following except
a) Factor endowments
b) Related and supporting industries
c) Firm strategy, structure, and rivalry
d) Supply conditions

More Related Content

What's hot (20)

оуб лекц №12
оуб   лекц №12оуб   лекц №12
оуб лекц №12
 
Basic04
Basic04Basic04
Basic04
 
Chap002 ch
Chap002 chChap002 ch
Chap002 ch
 
Basic19 21
Basic19 21Basic19 21
Basic19 21
 
International trade 14
International trade 14International trade 14
International trade 14
 
Lecture 3
Lecture 3 Lecture 3
Lecture 3
 
Vndesten damnasan korporatsy
Vndesten damnasan korporatsyVndesten damnasan korporatsy
Vndesten damnasan korporatsy
 
Chap008 ch
Chap008 chChap008 ch
Chap008 ch
 
Lecture 4
Lecture 4Lecture 4
Lecture 4
 
Macro economics diagram
Macro economics diagramMacro economics diagram
Macro economics diagram
 
Lecture 16
Lecture 16Lecture 16
Lecture 16
 
Lecture.13
Lecture.13Lecture.13
Lecture.13
 
олон улсын худалдаа
олон улсын худалдааолон улсын худалдаа
олон улсын худалдаа
 
оуб лекц №10
оуб   лекц №10оуб   лекц №10
оуб лекц №10
 
Basic03
Basic03Basic03
Basic03
 
Basic08
Basic08Basic08
Basic08
 
Basic02
Basic02Basic02
Basic02
 
Лекц 12
Лекц 12Лекц 12
Лекц 12
 
олон улсын зах зээл дээр гарах стратеги
олон улсын зах зээл дээр гарах стратегиолон улсын зах зээл дээр гарах стратеги
олон улсын зах зээл дээр гарах стратеги
 
ОУХО-2
ОУХО-2ОУХО-2
ОУХО-2
 

Similar to Chap005 ch

Micro l12.2019 2020
Micro l12.2019 2020Micro l12.2019 2020
Micro l12.2019 2020hicheel2020
 
олон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлт
олон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлтолон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлт
олон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлтgrane09
 
Macrol15. 2019 2020
Macrol15. 2019  2020Macrol15. 2019  2020
Macrol15. 2019 2020ssuserca5598
 
Mie.s2.2020 2021
Mie.s2.2020 2021Mie.s2.2020 2021
Mie.s2.2020 2021hicheel2020
 
Mie.s10 2020 2021on
Mie.s10 2020 2021onMie.s10 2020 2021on
Mie.s10 2020 2021onhicheel2020
 
Econ L7.2019-2020on
Econ L7.2019-2020onEcon L7.2019-2020on
Econ L7.2019-2020onhicheel2020
 
Mies2.2020 2021h
Mies2.2020 2021hMies2.2020 2021h
Mies2.2020 2021hhicheel2020
 
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны аргаЛекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны аргаJust Burnee
 
Mie.s12.2020 2021on - h
Mie.s12.2020  2021on - hMie.s12.2020  2021on - h
Mie.s12.2020 2021on - hhicheel2020
 
эзо бие даалтын сэдэв
эзо бие даалтын сэдэв эзо бие даалтын сэдэв
эзо бие даалтын сэдэв OGanchimeg
 
Mie.s12.2020 2021on - h
Mie.s12.2020  2021on - hMie.s12.2020  2021on - h
Mie.s12.2020 2021on - hhicheel2020
 
Mie.s12.2020 2021on
Mie.s12.2020  2021onMie.s12.2020  2021on
Mie.s12.2020 2021onhicheel2020
 

Similar to Chap005 ch (20)

Macro L14
Macro L14Macro L14
Macro L14
 
Ch 1 globalization
Ch 1 globalizationCh 1 globalization
Ch 1 globalization
 
Mac ecs15.2021
Mac ecs15.2021Mac ecs15.2021
Mac ecs15.2021
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 
Micro l12.2019 2020
Micro l12.2019 2020Micro l12.2019 2020
Micro l12.2019 2020
 
олон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлт
олон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлтолон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлт
олон улсын маркетингийн үнэ бүрдэлт
 
Macrol15. 2019 2020
Macrol15. 2019  2020Macrol15. 2019  2020
Macrol15. 2019 2020
 
Mie.s2.2020 2021
Mie.s2.2020 2021Mie.s2.2020 2021
Mie.s2.2020 2021
 
Mie.s10 2020 2021on
Mie.s10 2020 2021onMie.s10 2020 2021on
Mie.s10 2020 2021on
 
Lecture 11 12
Lecture 11 12Lecture 11 12
Lecture 11 12
 
Economics.s16
Economics.s16Economics.s16
Economics.s16
 
Econom.s7
Econom.s7Econom.s7
Econom.s7
 
Econ l10 a.2020
Econ l10 a.2020Econ l10 a.2020
Econ l10 a.2020
 
Econ L7.2019-2020on
Econ L7.2019-2020onEcon L7.2019-2020on
Econ L7.2019-2020on
 
Mies2.2020 2021h
Mies2.2020 2021hMies2.2020 2021h
Mies2.2020 2021h
 
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны аргаЛекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
Лекц-2 Эдийн засгийн судлах зүйл, судлагааны арга
 
Mie.s12.2020 2021on - h
Mie.s12.2020  2021on - hMie.s12.2020  2021on - h
Mie.s12.2020 2021on - h
 
эзо бие даалтын сэдэв
эзо бие даалтын сэдэв эзо бие даалтын сэдэв
эзо бие даалтын сэдэв
 
Mie.s12.2020 2021on - h
Mie.s12.2020  2021on - hMie.s12.2020  2021on - h
Mie.s12.2020 2021on - h
 
Mie.s12.2020 2021on
Mie.s12.2020  2021onMie.s12.2020  2021on
Mie.s12.2020 2021on
 

Chap005 ch

  • 2. 5-2 Удиртгал Олон улсын худалдааны онол Улс орнууд олон улсын худалдаанд оролцох нь яагаад ашиг тустай байдгийг тайлбарлах Улс орнууд эдийн засгийн бодлогоо боловсруулахад нь туслах Дэлхийн эдийн засаг дахь олон улсын худалдааны н хц л байдлыг тайлбарлахө ө
  • 3. 5-3 Худалдааны онолын тойм Асуулт: Ч л т худалдаа гэж юу вэө өө ? Хариулт:  Ч л т худалдааө өө нь аливаа засгийн газар иргэдийнхээ бусад орноос худалдан авч буй эсвэл б тээгдэх нү үү йлдвэрлэж бусад орнуудад борлуулж байгаа з йлд ньү ү квот эсвэл татвар ногдуулах замаар н л л хийгө өө ө оролддогг й байх н хц л байдал юм.ү ө ө
  • 4. 5-4 Худалдааны онолын тойм Асуулт: Олон улсын худалдааны онол хэрхэн х гжижө байна вэ? Хариулт:  Меркантилизм (16, 17-р зуун) экспортыг дэмжиж, импортыг хориглох Адам Смит (1776) хязгаарлалтг й ч л т худалдаагү ө өө дэмждэг Давид Рикардо (19-р зуун) Смитийн санаанд суурилсан Эли Хекшер ба Бэртил Олин (20-р зуун) нар Рикардогийн ажлыг сайжруулсан
  • 5. 5-5 Худалдааны ашиг тус Асуулт: Улс орнууд ч л т худалдаанд оролцох ньө өө яагаад ашиг тустай байдаг вэ? Хариулт:  Олон улсын худалдаа нь улс орнууд хамгийн рү ашигтай йлдвэрлэж чадах б тээгдэх нээрээ дагнанү ү үү йлдвэрлэж экспортлох ба бусад улсад ил рү үү ү ашигтай йлдвэрлэгддэг б тээгдэх нийгү ү үү импортолдогийг х лээн з вш рд гү ө өө ө Улс орнууд р йлдвэрлэх боломжтойөө өө ү б тээгдэх нээрээ гадаад худалдаанд оролцох ньү үү ашиг тустай юм
  • 6. 5-6 Олон улсын худалдааны загвар  Олон улсын худалдааны онол нь худалдааны загварыг тайлбарлахад тусалдаг Худалдааны зарим загвар нь тайлбарлахад их амархан байдаг – энэ нь Сауди Араб яагаад газрын тос, Гана какао, Бразил кофе экспортолдог нь тодорхой юм Гэхдээ Швейцарь яагаад химийн бодис, эм, бугуйн цаг, нэт эдлэл экспортолдог вэү ? Япон яагаад автомашин, хэрэглээний электроник болон машин тоног т х р мжийн хэрэгсэл экспортолдог вэө өө ө ?
  • 7. 5-7 Олон улсын худалдааны загвар  Рикардогийн харьцангуй давуу талын онол – одоогийн худалдааны загвар нь х д лм рийн б тээмжийнө ө ө ү ялгаатай холбоотой байна  Heckscher ба Ohlin – р р улс орнуудад тухайнөө өө барааг йлдвэрлэхэд шаардлагатай йлдвэрлэлийнү ү х чин з йлсийн харьцаагаар худалдаа тайлбарладагү ү  Ray Vernon – худалдааны загварыг б тээгдэх нийү үү амьдралын м чл г р тайлбарладагө ө өө
  • 8. 5-8 Олон улсын худалдааны загвар  Paul Krugman шинэ худалдааны онолыг х гж лсэнө үү – дэлхийн зах зээл зарим салбарт ц н тооныөө компанийг л дэмждэг Худалдаа нь зах зээлд т р лж нэвтэрснээр давууү үү тал олж авсан компаниуд б хий улс орнууд рууү хазайдаг  Michael Porter – тодорхой б тээгдэх ний йлдвэрлэлү үү ү экспорт дахь улс орны давамгайллыг тайлбарлахын тулд улсын х чин з йлсийн ач холбогдолд анхаардагү ү
  • 9. 5-9 Худалдааны онол ба т рийн бодлогоө  Онолууд б гд худалдаа ашиг тустай гэж зэж байгааү ү боловч засгийн газрын бодлогын хувьд тэдгээрийн з вл мж ижил д гнэлтэд х рээг й байдагө ө ү ү ү Меркантилизм нь экспортыг дэмжиж, импортыг хязгаарлахад т рийн оролцоо хэрэгтэй гэж здэгө ү Смит, Рикардо, ба Хекшер-Олин нар хязгаарлалтг йү ч л т худалдааг дэмждэгө өө Шинэ худалдааны онол ба Портер нь экспортын баримжаатай тодорхой салбарын х гжлийг дэмжихө хязгаарлагдмал, сонгомол засгийн газрын оролцоог з втг д гө ө ө
  • 10. 5-10 Меркантилизм  Меркантилизм (16-р зууны дунд еү ) – нь улс орны хамгийн гол сонирхол нь худалдааны ашгийг хадгалах явдал юм – импортлохоос ил экспортлохүү Энэ нь худалдааны тэнцлийг ашигтай байлгахын тулд засгийн газрын оролцоог чухалчилдаг Энэ нь худалдааг тэг нийлбэртэй тоглоом гэж здэгү (нэг улсын ашиг нь р нэг улсыг алдагдалдөө х ргэдэгү )  Экспортыг нэмэгд лж, импортыг хязгаарлах зорилгоүү б хий олон улс т рийн зэл бодол н д р харааханү ө ү ө өө ө худалдааны либералчлалыг сонгоог й байгаа чү Меркантилизм бол асуудалтай, эдийн засгийн хувьд х чин т г лд р бус юм.ү ө ө ө
  • 11. 5-11 Абсолют давуу тал  Smith (1776) – барааг р ашигтай йлдвэрлэх улсү ү орнуудын чадвар ялгаатай байдаг  Тухайн улс орон ямар нэг б тээгдэх нийү үү йлдвэрлэлээр бусад орнуудаас ил р ашигтайү үү ү байвал абсолют давуу талтай байна  Смитийнхаар Худалдаа нь тэг нийлбэртэй тоглоом биш Улс орнууд абсолют давуу талтай барааг дагнан йлдвэрлэж бусад орнуудад йлдвэрлэгдсэнү ү бараагаар худалддаг
  • 12. 5-12 Абсолют давуу тал  Гана болон мн д Солонгос цагаан будаа эсвэл какаоӨ ө йлдвэрлэх 200 нэгж н цтэй гэж зье.ү өө ү Ганад 1 тонн какао йлдвэрлэхэдү 10 нэгж н цөө ордог, 1 тонн цагаан будаа йлдвэрлэхэдү 20 нэгж н ц ордогөө Иймээс Гана цагаан будаа йлдвэрлэхг йгээр 20ү ү тонн какао, какао йлдвэрлэхг йгээр 10 тоннү ү цагаан будаа эсвэл энэ хоёр хязгаарын хооронд ямар нэг хослолоор цагаан будаа болон какао йлдвэрлэнэү
  • 13. 5-13 Абсолют давуу тал  мн д Солонгос 1 тонн какао йлдвэрлэхийн тулдӨ ө ү 40 нэгж н ц,өө 1 тонн цагаан будаа йлдвэрлэхийнү тулд 10 нэгж н ц ашигладагөө Иймээс мн д Солонгос цагаан будааӨ ө йлдвэрлэхг йгээрү ү 5 тонн какао, какао йлдвэрлэхг йгээр 20 тонн цагаан будаа эсвэл энэү ү хоёр хязгаарын хооронд ямар нэг хослолоор йлдвэрлэнэү  Гана какаоны йлдвэрлэлээр абсолют давуу талтайү  мн д Солонгос цагаан будааны йлдвэрлэлээрӨ ө ү абсолют давуу талтай байна
  • 14. 5-14 Абсолют давуу тал  Худалдааг йгээрү Гана 10 тонн какао болон 5 тонн цагаан будаа йлдвэрлэнэү  мн д Солонгос 10 тонн цагаан будаа болон 2.5Ө ө тонн какао йлдвэрлэнэү  Хэрэв улс б р абсолют давуу талтай б тээгдэх нээү ү үү дагнан йлдвэрлэж бусад б тээгдэх нээр худалдвалү ү үү Гана 20 тонн какао йлдвэрлэнэү  мн д СолонгосӨ ө 20 тонн цагаан будаа йлдвэрлэнэү
  • 15. 5-15 Абсолют давуу тал  Таамаглал Гана 6 тонн какаог 6 тонн цагаан будаагаар мн дӨ ө Солонгосд худалдсан  Худалдаа хийснээр Гана 14 тонн какаотой лдэж,ү 6 тонн цагаан будаатай болно  мн д СолонгосӨ ө 14 тонн цагаан будаатай лдэж,ү 6 тонн какаотой болно  Хоёр улс хоёулаа худалдаанаас хожно
  • 16. 5-16 Абсолют давуу тал Зураг 5.1: Абсолют давуу талын онол
  • 17. 5-17 Абсолют давуу тал Х снэгтү 5.1: Абсолют давуу тал ба худалдааны ашиг
  • 18. 5-18 Харьцангуй давуу тал  Ricardo (1817) – нэг улс нь б х барааны йлдвэрлэлээрү ү абсолют давуу талтай бол юу болох вэ  Рикардогийн харьцангуй давуу талын онолоор – тухайн улс хамгийн р ашигтай йлдвэрлэхү ү б тээгдэх нээрээ дагнах хэрэгтэй ба арай бага рү үү ү ашигтай йлдвэрлэх б тээгдэх нээ бусад орноосү ү үү худалдаж авах хэрэгтэй Энэ нь ил р ашигтай йлдвэрлэж чадах бусадүү ү ү орнуудаас барааг худалдаж авна гэсэн г юмү
  • 19. 5-19 Харьцангуй давуу тал  Таамаглал Гана какао болон цагаан будааг хоёуланг нь ил рүү ү ашигтай йлдвэрлэдэгү Ганад 1 тонн какаог йлдвэрлэхэдү 10 нэгж н цөө ордог, 1 тонн цагаан будааг йлдвэрлэхэдү 13 1/3 нэгж н ц ордогөө Иймээс Гана цагаан будаа йлдвэрлэхг йгээрү ү 20 тонн какао, какао йлдвэрлэхг йгээрү ү 15 тонн цагаан будаа эсвэл энэ хоёрын ямар нэг хослолоор йлдвэрлэнэү
  • 20. 5-20 Comparative Advantage  мн д Солонгост 1 тонн какао йлдвэрлэхэд 40Ө ө ү нэгж н ц ордог ба 1 тонн цагаан будааөө йлдвэрлэхэдү 20 нэгж н ц ордогөө Иймээс мн д Солонгос цагаан будааӨ ө йлдвэрлэхг йгээр 5 тонн какао, какаоү ү йлдвэрлэхг йгээр 10 тонн цагаан будаа эсвэл энэү ү хоёр хязгаарын хооронд ямар нэг хослолоор йлдвэрлэнэү  Хэрэв улс орон б р харьцангуй давуу талтайү б тээгдэх нээ дагнаж йлдвэрлээд бусадтайгааү үү ү худалдаа хийвэл хоёул хожих болно
  • 21. 5-21 Харьцангуй давуу тал  Худалдаа хийснээр Гана 4 тонн какаог мн д Солонгос руу экспортолжӨ ө 4 тонн цагаан будаа авна Гана 11 тонн какаотой байгаа ба нэмж 4 тонн цагаан будаатай болно  мн д СолонгосӨ ө 6 тонн цагаан будаатай байгаа ба 4 тонн какаотай болно
  • 22. 5-22 Харьцангуй давуу тал Зураг 5.2: Харьцангуй давуу талын онол
  • 23. 5-23 Худалдаанаас олох ашиг  Харьцангуй давуу талын онолоор – худалдаа нь эерэг нийлбэртэй тоглоом Дэлхийн боломжит йлдвэрлэл худалдааныү хязгаарлалттай байхаас ил хязгаарлалтг йүү ү ч л т худалдаатай ед ил их байнаө өө ү үү Ч л т худалдааг дэмжих х чтэй ндэслэл болдогө өө ү ү
  • 24. 5-24 Хязгаарлалт болон таамаглал  Харьцангуй давуу талын энгийн жишээ нь З вх н хоёр улс болон хоёр бараа бийө ө Тээврийн зардал байхг йү Ижил нэ ба рт гтэйү ө ө Н ц улс доторх бараанууд хооронд шилжихээс улсөө хооронд шилжихг йү  рг жилтийн тогтмол р г жтэйӨ ө ү ө өө Н цийн тогтмол хуримтлалтайөө Улс доторх орлогын хуваарилалтад н л л хг йө өө ө ү
  • 25. 5-25 Рикардогийн загварын рг тг л дө ө ө үү  Дараах таамаглалууд уян хатан гэе 1. Улс орон дотор н ц д нэг барааны йлдвэрлэлээсөө үү ү н г р ч л тэй шилждэгө өө үү ө өө 2. рг жилтийн тогтмол р г жтэйӨ ө ү ө өө 3. Худалдаа нь улс орны н цийн хуримтлал эсвэлөө н цийн ашиглалтын р ашгийг рчилд гг йөө ү өө ө ү
  • 26. 5-26 Рикардогийн загварын рг тг л дө ө ө үү 1. л шилжих н цҮ өө Н ц д эдийн засгийн нэг йл ажиллагаанаасөө үү ү н г д ргэлж ч л тэй шилжээд байдагг йө өө ү ө өө ү Засгийн газар шилжсэн ажилчдыг дахин бэлтгэхэд тусалж болно 2. г ж буурахӨ өө Энгийн загвар нь мэргэших тогтмол р г жтэйү ө өө гэж здэгү (бараа йлдвэрлэхэд шаардлагатайү н цийн хэмжээ тогтмол лдэнэ гэж здэгөө ү ү ), харин б х н ц ижил чанартай биш, р р бараануудү өө өө өө н цийг р р харьцаатайгаар ашигладаг едөө өө өө ү г ж буурах таамаглал ил бодитой юмө өө үү
  • 27. 5-27 Рикардогийн загварын рг тг л дө ө ө үү 3. Динамик н л ба эдийн засгийн с лтө өө ө ө Худалдаа нь хилийн чанадад нийл лэлтээүү нэмэгд лэх боломжтой болсноор улс орныүү н цийн хуримтлалыг сг д г байж болох юмөө ө ө ө Ч л т худалдаа нь н цийн ашиглалтын рө өө өө ү ашгийг дээшл лж, бусад хэрэглээнийүү зориулалтаар н цийг ч л лд г байж болох юмөө ө өө ө
  • 28. 5-28 Рикардогийн загварын рг тг лө ө ө Самуэлсоны ш мжлэлүү Paul Samuelson – динамик ашиг нь ашиг тус багатай рү д нд х ргэж болноү ү Чадварлаг ажиллагсад дайждаг Худалдаа болон с лтийн хоорондын хамааралө ө Олон улсын худалдаанд ил нээлттэй байр суурьүү баримталдаг орнууд эдийн засаг нь худалдаанд хаалттай орнуудыг бодвол ил нд р с лттэй байдагүү ө ө ө ө  нд р с лтийн хувь нь орлогын т вшин болонӨ ө ө ө ү амьжиргааны т вшинг нэмэгд лдэгү үү
  • 29. 5-29 Хекшер-Олины онол  Heckscher ба Ohlin – харьцангуй давуу тал нь улс орнуудын х чин з йлсийн х ртээмжийнү ү ү ялгаанаас сдэгүү (газар, х д лм р, капитал зэрэг н цийнө ө ө өө х ртээмж их байхү ) Х чин з йл элбэг байх тусмаа рт г нь бага байнаү ү ө ө Улс орнууд элбэг н ц б хий барааг йлдвэрлэнөө ү ү экспортлох сонирхолтой байдаг ба ховор хомс н цөө б хий барааг импортлох сонирхолтой байдаг байна.ү
  • 30. 5-30 Леонтевийн парадокс  Leontief (1953) – АНУ капиталын н ц харьцангуйөө элбэгтэй тул капитал эрчимтэй барааг экспортлон, х д лм рийн эрчимтэй барааг импортолноө ө ө Leontief АНУ-ын экспорт импортоосоо капиталын эрчим багатай болохыг олж тогтоосон  Эдгээр р д нгийн талаарх боломжит тайлбартү ү АНУ шинэлэг технологиор хийсэн б тээгдэх нийү үү йлдвэрлэлээр онцгой давуу талтай тул капиталү эрчимтэй Технологийн ялгаа нь б тээмжийн ялгаатайү байдалд х ргэдэг худалдааны загварыг бийү болгодог
  • 31. 5-31 Амьдралын м чл гийн онолө ө  Vernon (1960-аад оны дунд еү ) б тээгдэх ний амьдралынү үү м чл гийн онолыгө ө санал болгосон – б тээгдэх н ньү үү худалдааны урсгал, чиглэлд н л лж рчилж болохө өө өө борлуулалтын байршил болон оновчтой йлдвэрлэлийнү байршлын аль алиныг боловсронгуй болгодог АНУ-ын баялаг болон зах зээлийн хэмжээ нь АНУ-ын компаниудад шинэ б тээгдэх нийг х гж лэхэд ньү үү ө үү х чтэй д лт болсонү ө өө  Б тээгдэх ний амьдралын м чл гийн эхний е шатандү үү ө ө ү АНУ-д эрэлт сс н ч бусад х гжинг й орнуудад эрэлтө ө ө ү нд р орлоготой б лг дээр хязгаарлагдсанө ө ү үү Шинэ б тээгдэх н йлдвэрлэж эхлэх нь эдгээрү үү ү орнуудын компаниудын хувьд нэ цэнэтэй биш хэдий чү АНУ-аас тэдгээр улсууд руу экспорт хийх зарим шаардлага байна
  • 32. 5-32 Амьдралын м чл гийн онолө ө  Цаг хугацаа нг р х тусам шинэ б тээгдэх ний эрэлтө ө ө ү үү бусад х гжинг й орнуудад с ж эхэлсэн ба энэ ньө ү ө ө гадаадын йлдвэрлэгчдэд тэдний рсдийн зах зээлдү өө йлдвэрлэж эхлэх нь ил нэ цэнэтэй болсонү үү ү Эрэлт сч байх ед АНУ-ын экспортыг хязгаарлах ньө ү АНУ-ын компаниуд эдгээр х гжинг й орнуудадө ү йлдвэрлэлийн барилга, тоног т х р мжү ө өө ө өө суурилуулахад х ргэнэү .  АНУ болон бусад х гжинг й орнуудын зах зээл ньө ү б тээгдэх нийг ил стандартчилагдсан болгох баү үү үү нэ гол рс лд ний зэвсэг болноү ө ө өө
  • 33. 5-33 Амьдралын м чл гийн онолө ө  Х гжинг й орнуудын йлдвэрлэгчдийн хувьдө ү ү х д лм рийн зардал АНУ-ынхаас бага байгаа нь АНУ-ө ө ө руу экспортлох боломжийг олгож байна  Хэрэв зардлын дарамт их болж байгаа бол х гжиж буйө орнууд х гжинг й орнуудаас ил йлдвэрлэлийнө ү үү ү давуу талыг олж авч эхэлнэ  йлдвэрлэл бага зардал б хий гадаад байршилд илҮ ү үү т вл рсн р АНУ б тээгдэх ний экспортлогч байснааө ө өө ү үү импортлогч болж хувирч байна
  • 34. 5-34 Амьдралын м чл гийн онолө ө Зураг 5.5: Б тээгдэх ний амьдралын м чл гү үү ө ө
  • 35. 5-35 Амьдралын м чл гийн онолыг нэлэх ньө ө ү  Б тээгдэх ний амьдралын м чл гийн онол нь фотоү үү ө ө хувилах машин гэх мэт 1960 ба 1970-аад оны ед АНУ-ү д х гжс н бусад нд р технологийнө ө ө ө б тээгдэх н дэд юу тохиолдсоныг нэн з вү үү үү ү ө тайлбарлаж байгаа хэдий ч с н нэмэгдэж буйө ө дэлхийн эдийн засгийн глобалчлал болон интеграцчилал нь уг онолыг н гийн ерт нц дө өө ө ө х чин т г лд р муутай болгосонү ө ө ө  н д р олон шинэ б тээгдэх н д Япон болонӨ өө ө ү үү үү Европт анх танилцуулагддаг эсвэл АНУ, Япон болон Европт зэрэг танилцуулагддаг Хамгийн таатай эдгээр байршлуудад йлдвэрлэлү тархсан байж болох юм
  • 36. 5-36 Шинэ худалдааны онол Шинэ худалдааны онол (1970-аад он) 1. Эдийн засгийн цар хэмжээнээс болоод (нэгжийн зардлын бууралт нь их хэмжээний гарцтай холбоотой) худалдаа нь барааны т рлийгө нэмэгд лж, эдгээр барааны дундаж зардлыгүү бууруулдаг байна 2. Эдгээр салбарт йлдвэрлэлийн гарц эдийн засгийншү цар хэмжээнд х рнэ гэдэг нь дэлхийн нийт эрэлтийнү дийлэнх хувийг илэрхийлэх ба глобал зах зээл нь ц н тооны компаниудыг л дэмждэг байж болох юмөө
  • 37. 5-37 Б тээгдэх ний т рлийг нэмэгд лж, зардлыг бууруулахү үү ө үү  Худалдааг й едү ү Жижиг ндэстний йлдвэрлэгчдийн хувьд эдийнү ү засгийн цар хэмжээний шаардлагатай т вшиндү х рэхэд шаардлагатай эрэлтийн дэмжлэг байхг йү ү байж болох ба иймээс зарим б тээгдэх нү үү йлдвэрлэгддэгг й байж болох юмү ү  Худалдаатай едү  ндэстэн б тээгдэх ний нарийн х рээнд дагнанҮ ү үү ү йлдвэрлэл явуулах боломжтой байвал хийгээг йү ү бараагаа бусад орноос худалдан авна  ндэстэн б р зэрэг барааны нэр т рлийг сг ж,Ү ү ө ө ө зардлыг бууруулна
  • 38. 5-38 Эдийн засгийн цар хэмжээ ба т р лж нэвтрэх давуу талү үү  Т р лж нэвтэрсэн давуу талү үү б хий компаниудү (салбарт олон оролцогчид нэмэгдэх ед бий болохү эдийн засаг болон стратегийн давуу тал) эдийн засгийн цар хэмжээг бий болгодог ба бусад компаниуд зах зээлд нэвтрэхэд саад сгэдэгүү  Дэлхийн эдийн засаг дахь бидний олж харж буй худалдааны загвар нь т р лж нэвтрэхийн давуу талү үү болон эдийн засгийн цар хэмжээний р д н байж болохү ү юм
  • 39. 5-39 Шинэ худалдааны онолын р дагаварү  Шинэ худалдааны онол нь  ндэстн д н цийн х ртээмж эсвэл технологийнҮ үү өө ү хувьд ялгааг й ч байсан худалдаанаас ашиг тус х ртэжү ү болно Тухайн б тээгдэх нийг анх йлдвэрлэсэн нэг ба хэдү үү ү хэдэн компаниуд хангалттай азтай болохоор л тухайн барааны экспортоор давамгайлсан байж болно  Иймээс шинэ худалдааны онол нь идэвхтэй худалдааны бодлогын хувьд бусад ч л т худалдааны онолуудтайө өө з рчилд х эдийн засгийн ндэслэлийг бий болгодогө ө ү
  • 40. 5-40 Портерийн даймонд  Porter (1990) ндэстн д тодорхой салбарт олонү үү улсад амжилт олдог тухай тайлбарлахыг оролдсон  Портер рс лд х давуу тал б тээхэд дэмжлэг з лжө ө ө ү ү үү эсвэл саад болдог 4 шинжийг diamond гэж тодорхойлсон 1. Х чин з йлийн х ртээмжү ү ү 2. Эрэлтийн н хц лө ө 3. Холбоотой ба дэмжих салбарууд 4. Компаний стратеги, б тэц ба рс лд нү ө ө өө  Нэмж хэлэхэд Портер даймондод н л лд г хоёрө өө ө нэмэлт хувьсагчийг тодорхойлсон (боломж ба засгийн газар)
  • 41. 5-41 Портерийн даймонд Зураг 5.6: ндэсний рс лд х давуу талыгҮ ө ө ө тодорхойлогчид: Porter’s Diamond
  • 42. 5-42 Х чин з йлийн х ртээмжү ү ү  Х чин з йлийн х ртээмжийнү ү ү ( йлдвэрлэлийн х чинү ү з йлсү ) талаар ндэстний байр суурь нь рс лд х давууү ө ө ө талд х ргэдэгү Эдгээр х чин з йлс нь ндсэнү ү ү (байгалийн н цөө , уур амьсгал, байршил) эсвэл дэвшилтэт (ур чадвартай х д лм рө ө ө , дэд б тэцү , технологийн ноу-хау) аль аль нь байж болно  ндсэн х чин з йлс нь анхдагч давуу талаар хангах баҮ ү ү дэвшилтэт х чин з йлсэд х р нг оруулах замаарү ү ө ө ө давуу талаа бэхж лж, нэмэгд лдэгүү үү
  • 43. 5-43 Эрэлтийн н хц лө ө  Эрэлтийн н хц лө ө – салбарын б тээгдэх нү үү йлчилгээний хувьд тухайн орны эрэлтийн орчинү Чадавхийг х гж лэхэд н л лд гө үү ө өө ө  Боловсронгуй шаардлага нд ртэй хэрэглэгчид илө ө үү рс лд нтэй, чанарын нд р т вшинд шинэлэгө ө өө ө ө ү б тээгдэх н йлдвэрлэх дарамтыг компаниудадү үү ү р лж байнаүү үү
  • 44. 5-44 Холбоотой ба дэмжих салбарууд  Холбоотой ба дэмжих салбарууд – олон улсад рс лд хө ө ө чадвартай нийл лэгч болон холбоотой салбаруудүү байх Эдгээр салбарт х р нг оруулах нь бусадө ө ө салбаруудын амжилтад хувь нэмэр оруулдаг  Амжилттай салбарууд компаниудын хоорондох мэдлэгийн урсгалыг д х йц кластераар ангилагдахө өө ү хандлагатай байна Хагас дамжуулагч боловсруулах тоног т х р мжийн дэлхийн хэмжээний йлдвэрлэгчидө өө ө ү хагас дамжуулагчийн салбарыг рс лд нтэйө ө өө болгож байна
  • 45. 5-45 Компаний стратеги, б тэц баү рс лд нө ө өө  Компаний стратеги, б тэцү , ба рс лд нө ө өө – компаниуд хэрхэн сч, зохион байгуулагдаж, удирдагдаж байдагүү ндэстний н хц л байдал ба дотоодын рс лд нийү ө ө ө ө өө орчин  ндэстн д ндэстний рс лд х давуу талыг бийҮ үү ү ө ө ө болгох компаниудын чадварт н л л х р рө өө ө өө өө удирдлагын зэл баримтлалтай байдагү  Х чтэй дотоодын рс лд н болон салбарт рс лд хү ө ө өө ө ө ө чадварыг шаргуу бий болгох хооронд х чтэй холбооү байдаг
  • 46. 5-46 Портерийн онолыг нэлэх ньү  Porter – даймондын 4 шинж нь засгийн газрын бодлого болон арматурын систем шиг ажиллах боломжийн хамт бие биенээ н хц лд лж рс лд хө ө үү ө ө ө давуу талын тохиромжтой н хцлийг бий болгодогө  Засгийн газрын бодлого нь Б тээгдэх ний стандартаар дамжин эрэлтэдү үү н л лд гө өө ө Зохицуулалт болон монополийн эсрэг хуулиар дамжин рс лд нд н л лд гө ө өө ө өө ө  нд р боловсролтой ажилчдын х ртээмж болонӨ ө ү дэвшилтэт тээврийн дэд б тцэд н л лд гү ө өө ө
  • 47. 5-47 Портерийн онолыг нэлэх ньү Асуулт: Портерийн з вө үү? Хариулт:  Хэрэв Портерийн з в бол т ний загвар бодит ерт нц дэх олонө үү ө улсын худалдааны хэв загварыг нэлнэү  Даймонд тохиромжтой улс орнууд б тээгдэх нийгү үү экспортлоно  Даймонд тохиромжтой бус улс орнууд б тээгдэх нийгү үү импортлоно  Иймээс онолын бага зэрэг эмпирик шинжилгээ хийх хэрэгтэй
  • 48. 5-48 Менежер дийн хувьд р дагаварүү ү Асуулт: Олон улсын худалдааны онолын олон улсын бизнес дэх р дагаварууд юу вэү ? Хариулт:  Олон улсын бизнесийн хувьд наад зах нь 3 ндсэн рү ү дагавар байдаг 1. Байршлын р дагаварү 2. Т р лж нэвтрэх р дагаварү үү ү 3. Бодлогын р дагаварү
  • 49. 5-49 Байршил  р р улс орнууд р р йлдвэрлэлийн йлӨө өө өө өө ү ү ажиллагааны хувьд давуу талтай байдаг Эдгээр ялгаа нь йлдвэрлэлийн йл ажиллагаагааү ү хаана байршуулах талаарх компаний шийдвэрт н л лд гө өө ө Компани хамгийн р ашигтай хэрэгж лж болох улсү үү орнуудад йлдвэрлэлийн йл ажиллагаагааү ү тархаадаг
  • 50. 5-50 Т р лж нэвтрэх давуу тал ба Засгийн газрын бодлогоү үү  Шинэ б тээгдэх ний йлдвэрлэлд т р лж нэвтрэхү үү ү ү үү давуу талыг бий болгосон компаниуд с лд тухайнүү б тээгдэх ний хувьд глобал худалдаандү үү давамгайлдаг Компани т р лж нэвтрэх давуу талыг бийү үү болгохыг оролдохдоо н ц д х р нг оруулдаг баөө ө ө ө ө энэ нь компани ашигтай ажиллаж эхлэхээс мнө ө ц н хэдэн жилийн турш алдагдалтай ажиллахөө шалтгаан болдог  Ч л т худалдаа болон дотоодын салбарыг хамгаалахө өө талаарх засгийн газрын бодлого глобал рс лд ндө ө өө чухал н л з лдэгө өө ү үү Бизнес д ч л т худалдааны бодлогыг дэмжихүү ө өө
  • 51. 5-51 Classroom Performance System Which theory did not suggest that there could be gains from specialization and trade? a) Mercantilism b) Absolute advantage c) Comparative advantage d) Heckscher-Ohlin theory
  • 52. 5-52 Classroom Performance System Which theory viewed trade as a zero sum game? a)Mercantilism b)Absolute advantage c)Comparative advantage d)Heckscher-Ohlin theory
  • 53. 5-53 Classroom Performance System Economies of scale and first mover advantages are central to which theory of trade a) Porter’s diamond of competitive advantage b) New trade theory c) Vernon’s product life cycle d) Comparative advantage
  • 54. 5-54 Classroom Performance System Porter’s Diamond is made up of all of the following except a) Factor endowments b) Related and supporting industries c) Firm strategy, structure, and rivalry d) Supply conditions

Editor's Notes

  1. Chapter 5: International Trade Theory
  2. You already know that countries trade with each other, but do you know why they trade? U.S. manufacturers know how to make clothing, in fact, much of clothing worn by Americans used to be made in the U.S. Now, however, the U.S. buys a lot of its textiles from places like Honduras and Guatemala. Why does Ford assemble cars made for the American market in Mexico, while BMW and Nissan manufacture cars for Americans in the U.S.? These are questions that economists have tried to answer for many years, and in this chapter we’ll look at patterns of trade and explore some of the theories that have been used to explain those patterns.
  3. First though, let’s answer the question of what we mean by free trade. Free trade refers to a situation where a government does not attempt to influence through quotas or duties what its citizens can buy from another country or what they can produce and sell to another country. In other words, goods and services are allowed to cross borders without any restrictions.
  4. We’ll begin our discussion with a look at mercantilism, a 16th and 17th century philosophy that encouraged countries increase exports and limit imports. Then, we’ll go on to the theories advocated by Adam Smith and David Ricardo who promoted the notion of free trade, or a situation where government allows market forces to work, and doesn’t intervene with quotas or duties to influence what citizens can buy from other countries, or sell to other countries. Their work was later extended by Eli Heckscher and Bertil Ohlin.
  5. The main point that Smith, Ricardo, and Heckscher-Ohlin made is that it’s beneficial for countries to trade with each other, even when they could be self-sufficient. So, they try to answer the question that we asked above—why should the U.S. buy textiles from other countries when it could produce them itself? As we’ll explain, Smith, Ricardo, and Heckscher-Ohlin showed that if countries specialized in the production and export of products that they produced most efficiently, they could trade for products that could be produced more efficiently in other countries. You might also recall from the Opening Case that free trade and globalization have helped Bangladesh thrive.
  6. You might think that some of these trade patterns are easy to explain, and you’d be right! We know why Saudi Arabia exports oil for example, the country is endowed with tremendous natural resources! But, why does Japan export cars and consumer electronics? Why does Switzerland export pharmaceuticals and watches? These trade patterns are more difficult to explain!
  7. We can use the work of Smith, Ricardo, and Heckscher-Ohlin to explain the trade patterns that we see in the world today. Ray Vernon also answered some of these questions with his product life cycle theory that followed the production of a product over time.
  8. Paul Krugman also attempted to answer these questions with his so called, new trade theory. He argued that in some industries, the world market can only support a few firms, and that the firms that are able to build a competitive position early, will be difficult to challenge. Think of the large commercial aircraft industry for example. How many companies can you think of? Probably just two—Boeing and Airbus Industries. Michael Porter extended Krugman’s work with his theory of national competitive advantage. Porter argued that a county’s ability to be successful in certain industries depends not only on factor endowments, but also on domestic demand and domestic rivalry.
  9. So, while all of the theories were trying to explain trade, they differed in how they viewed the role of government. Mercantilism suggested that government should be involved in helping to promote exports and limit imports, while Smith, Ricardo, and Heckscher-Ohlin argued that government should stay out of trade and market forces should influence how countries trade. Krugman and Porter fall somewhere between these positions. They argue that the government should intervene in the markets in a limited way that helps support the development of certain export-oriented industries.
  10. So, now that you have an overview of the various theories, let’s look at them in more depth. We’ll start with mercantilism. As we said before, the mercantilist philosophy was around in the mid-16th century. The main idea of the philosophy was that the accumulation of gold and sliver were essential to the wealth, and power of a nation. So, it was in the best interests of a country to try to maximize its holdings of gold and silver by encouraging exports and discouraging imports. In order to achieve this goal, the philosophy advocated intervention in the market by the government. Typically, this meant that imports were limited through tariffs and quotas, while exports were maximized through government subsidies. A key flaw in the philosophy however, was that it was a zero-sum game. A country could only achieve its goal of maximizing a trade surplus at the expense of another nation. In other words, if one country successfully exported more than it imported, and consequently increased its holdings of gold and silver, another country would fail to achieve a trade surplus. This other country would in fact buy more than it sold, see its gold and silver leave the country, and become a weaker nation! Even with these flaws, the mercantilist philosophy still persists. Countries like China and Japan have been accused of following a neo-mercantilist philosophy. Today, for example, China is under considerable fire for intervening in the market to keep its currency value low relative to the U.S. dollar making it easier to sell its products to the U.S., and making it harder for American companies to sell their products to China. We’ll talk more about how this works in later chapters, but for now, you can learn more about it in the Country Focus in your text.
  11. In 1776, Adam Smith, in his landmark book, The Wealth of Nations, challenged the mercantilist philosophy and its zero-sum approach to trade. Smith argued that free trade, or trade without government intervention, could be beneficial to countries if each country produced and exported those products in which it was most efficient, or in his words, those products in which the country had an absolute advantage. Smith argued that if countries specialized in the production of goods in which they had an absolute advantage they could then trade these goods for the goods produced by other countries.
  12. Let’s look at an example of what Smith meant. Assume that two countries, Ghana and South Korea, both have 200 units of resources that they could use either to produce rice or to produce cocoa. Now, suppose that in Ghana, it takes 10 units of resources to produce one ton of cocoa, and 20 units of resources to produce one ton of rice. What could Ghana produce? Well, Ghana could use all of its resources to produce 20 tons of cocoa, or it could put all of its resources into the production of 10 tons of rice. Or, Ghana could produce some combination of rice and cocoa.
  13. What about South Korea? Suppose in South Korea that it takes 40 units of resources to produce one ton of cocoa, and 10 units of resources to produce one ton of rice. South Korea’s production options then are to devote all of its resources to producing 5 tons of cocoa, or all of its resources to producing 20 tons of rice, or to share its resources and produce some combination of rice and cocoa. Based on this information, we would say that Ghana has an absolute advantage in the production of cocoa—it is more efficient at producing cocoa than South Korea. Remember, more resources are needed to produce a ton of cocoa in South Korea than in Ghana. You’ve probably guessed that South Korea then has an absolute advantage in the production of rice.
  14. So, we’ve got these two countries that could be self-sufficient and produce their own rice and cocoa. Let’s suppose that they choose to do so, and that Ghana uses its resources to produce 10 tons of cocoa and 5 tons of rice. South Korea might use its resources to produce 10 tons of rice and 2 and half tons of cocoa. So, both countries have the option of consuming both products. Now, let’s think about Adam Smith’s ideas of specializing in what you do best and trading for other products. Would this help Ghana and South Korea? Well, if Ghana specializes in producing cocoa, it would devote all of its resources to cocoa production and produce 20 tons of cocoa. South Korea’s absolute advantage was in the production of rice, so it would devote all of its resources to produce 20 tons of rice.
  15. Now, suppose Ghana traded 6 tons of its 20 tons of cocoa to South Korea in exchange for 6 tons of South Korea’s 20 tons of rice. Are the countries better off? Was trade beneficial?
  16. The answer is yes! After trade, Ghana would still have 14 tons of cocoa left, and it would acquire 6 tons of rice. Remember, when it tried to be self sufficient it was only able to produce 10 tons of cocoa and 5 tons of rice, so with trade it’s gained 4 tons of cocoa and 1 ton of rice.
  17. Trade would also benefit South Korea. By trading, South Korea would have 14 tons of rice left, and it would acquire 6 tons of cocoa. Again, recall that without trade, South Korea could only produce 10 tons of rice, and 2 and a half tons of cocoa. So, South Korea has gained 3 and a half tons of cocoa, and 4 tons of rice. Both countries gained from trade.
  18. You may be thinking that Smith’s ideas are great if you’ve got two countries where one is clearly better at producing one product and the other is clearly more efficient at producing the other product. But what happens if one country has an absolute advantage in the production of all products? Is trade still beneficial? In 1817, David Ricardo tried to answer these questions with his theory of comparative advantage. He argued that at it still makes sense for a country to specialize in the production of those goods that it produces most efficiently and to buy goods that it produces less efficiently from other countries, even if this means buying goods from other countries that it could produce more efficiently itself.
  19. Let’s explain what we mean by this. Going back to our example of Ghana and South Korea, suppose that Ghana is more efficient at producing both cocoa and rice. Suppose that in Ghana it takes 10 resources to produce one ton of cocoa, and 13 and one third resources to produce one ton of rice. Ghana could produce 20 tons of cocoa and no rice, 15 tons of rice and no cocoa, or some combination of the two.
  20. Now, suppose that in South Korea it takes 40 resources to produce one ton of cocoa and 20 resources to produce one ton of rice. South Korea could use all of its resources to produce 5 tons of cocoa and no rice, 10 tons of rice and no cocoa, or some combination of the two.
  21. So, by specializing and trading, Ghana could export 4 tons of cocoa to South Korea in exchange for 4 tons of rice. This will leave Ghana with 11 tons of cocoa left, and 4 more tons of rice. South Korea benefits too, it has 6 tons of rice left, and has gained 4 tons of cocoa. Again, both countries gain from trade!
  22. As you can see, Ghana has an absolute advantage in the production of both products! Why should it trade with South Korea? Ricardo argued that it’s still beneficial for Ghana to trade because it has a comparative advantage in the production of cocoa. In other words, while Ghana can produce more cocoa and more rice than South Korea, it can produce 4 times as much cocoa, and only one and a half times as much rice. Ghana is comparatively more efficient at producing cocoa!
  23. Why should it trade with South Korea? Ricardo argued that it’s still beneficial for Ghana to trade because it has a comparative advantage in the production of cocoa. In other words, while Ghana can produce more cocoa and more rice than South Korea, it can produce 4 times as much cocoa, and only one and a half times as much rice. Ghana is comparatively more efficient at producing cocoa! With trade both countries gain.
  24. Keep in mind that the examples that we’ve looked at are rather simplistic. We assumed that there were only two countries and two products, that there were no transportation costs, that prices and values in the two countries were similar, that resources were mobile between goods within the same country, but not across borders, that returns to scale were constant, that there was a fixed stock of resources, and that there were no effects on income distribution within countries. Even so, the theory of comparative advantage with its focus on specialization and free trade provides a strong rationale for trade. With free trade, both countries can be better off!
  25. But, what happens if we relax some of these assumptions? Suppose we say that resources are not mobile, that a country can’t simply decide to produce cocoa instead of rice. Or, that you couldn’t simply ask a textile worker to go write software programs for Microsoft?
  26. In reality, this could be the case, and it’s a lightening rod for critics of free trade. If a developed government follows a free trade policy, what happens to the textile worker? Well, perhaps the government could help retrain the textile worker, but at least in the short-term, he’s likely to feel some pain! So, keep in mind, that while free trade may be best in the long run, there may be some short-term pain involved. Free trade can also increase the efficiency of resource utilization. For example, if firms can sell to a bigger market, they can gain from the economies associated with large scale production.
  27. Now, suppose we allow for the dynamic effects that are likely to come from trade. Free trade can increase a country’s stock of resources. For example, since the early 1990s, Western companies have been investing in Eastern Europe increasing the amount of capital that’s available to use.
  28. However, one of the leading economists of the twentieth century, Paul Samuelson, argued that dynamic gains from trade can sometimes lead to negative outcomes. When Samuelson looked at what happened when a rich country like the U.S. entered into a free trade agreement with a poor country like China that achieved rapid gains after entering into the agreement, Samuelson found that the rich country might actually lose! In our example, the losses would occur because real wage rates in the U.S. would fall as a result of the free trade agreement and the cheaper prices it meant on imported products. Samuelson is particularly concerned with the trend to offshore service jobs that have traditionally not been mobile. He believes the effect of this trend will be similar to a mass inward migration to the U.S. You can learn more about this trend in the Country Focus in your text. Despite concerns like those of Samuelson, studies show that there is a link between trade and economic growth. Specifically, countries that adopt a more open stance toward international trade tend to have higher growth rates than those that close their economies to trade.
  29. Now, let’s move on to look at another theory of trade. Eli Heckscher and Bertil Ohlin extended Ricardo’s work by suggesting that a country’s comparative advantage is a result of differences in national factor endowments. Heckscher and Ohlin argued that countries will export goods that make intensive use of factors of production like land, labor, and capital that are locally abundant. At the same time, countries will import goods that make intensive use of factors that are locally scarce. So, a country like China with abundant low-cost labor will produce and export products that are labor intensive like textiles, while the U.S., which lacks abundant low cost labor, imports textiles from China. Note that this theory explains trade patterns using differences in factor endowments, while Ricardo explains trade patterns using differences in productivity.
  30. In 1953, Wassily Leontief tested the Heckscher-Ohlin theory. Leontief suggested that since the U.S. was relatively abundant in capital compared to other countries, the U.S. should export capital intensive goods, and import labor intensive goods. If you think Leontief was right with his hypothesis, you’re wrong! Leontief, contrary to what common sense would tell us, actually found that U.S. exports were less capital intensive than U.S. imports. His findings have come to be known as the Leontief Paradox.
  31. Do you know why some products that used to be made at home are now made in other countries, especially less developed ones? The answer to this question may lie in where the product is in its life cycle. The product life cycle theory which was developed in the mid-1960s by Ray Vernon who suggested that as products mature, both the sales location, and the optimal production location will change, and of course, as these change, so will the flow and direction of trade. In other words, products move through different stages over their life, and as they do, where they are produced and sold change, too. Let’s look at this process more carefully. Vernon observed, at the time, that most of the world’s new products were developed by American firms and sold initially in the U.S. He attributed this to the wealth and size of the U.S. market. Vernon argued that rather than producing these new products in other countries, manufacturers preferred to produce them locally to be closer to the market, and to the firm’s decision making. Vernon suggested that while demand was growing in the U.S., there would be only limited demand by high-income consumers in other advanced countries. Therefore, there would be little incentive for firms in the foreign countries to produce the product, and the other developed markets would be served by exports from the U.S.
  32. Over time, as demand for the new product grew in other advanced countries, Vernon argued that foreign producers would begin to produce the product. U.S. producers, in an effort to capitalize on foreign demand, would also begin to produce in the foreign markets. So, what’s happened to trade flows? Well, exports from the U.S. slowed down as they were replaced by foreign production. As the U.S. market and the foreign markets matured, the product became more standardized, and price became more important to consumers.
  33. Some foreign producers with lower wage costs exported to the U.S. market during this stage. Later, production shifted to developing countries where wages were even lower, and the U.S. became an importer of the product.
  34. So, we see that over the life cycle of the product, there’s a shift from exports from the U.S., to production in foreign developed countries, to production in developing countries, and exports from the developing countries to the U.S.
  35. You may be thinking that this theory doesn’t really seem valid anymore, and you’d be right! While the product life cycle was useful for explaining trade patterns for products like photocopiers that were developed in the 1960s and 1970s, today, given the effects of globalization and the integration of the world economy, the theory doesn’t hold up well. Today, you can think of many products that were designed and introduced outside the U.S., like videogame consoles that were initially introduced in Japan, or Europe’s wireless phones. In addition, many products are introduced simultaneously in the U.S., Japan, and Europe. Production of these new products is often globally dispersed from the start.
  36. Now, let’s move on to new trade theory. This theory, which was developed in the 1970s, argued that because of the unit cost reductions that are associated with a large scale of output, some industries can support only a few firms. We call the cost reductions economies of scale. Achieving economies of scale can be very important to firms. Microsoft for example, is able to spread the costs of developing new versions of Windows over millions of PCs. However, in some industries, in order to achieve economies of scale, firms have to have a major share of the world’s market. For example, the costs of developing new aircraft are so high, that firms have to hold a significant share of the world market in order to gain economies of scale. Remember, that there are only two makers of large commercial aircraft in the world! The theory also looks at the role of first mover advantages, or the economic and strategic advantages achieved by some firms. Firms that achieve first mover advantages will develop economies of scale, and create barriers to entry for other firms. In 2007, for example, American law firm, McDermott Will & Emery teamed up with a Chinese law company to provide legal assistance to both Western firms doing business in China, and Chinese firms doing business in the West. The venture is the first of its kind, and McDermott is hoping that by being in the market ahead of the curve and signing on customers, it will gain an advantage over other companies that get into the market later.
  37. So, what does all of this mean? Well, suppose we live in a world without trade. Small markets might find that they don’t have certain products available if producers can’t sell enough to achieve economies of scale, or if the products are available, prices will probably be very high. But, if countries trade with each other, markets are bigger, and firms have the opportunity to sell enough to achieve scale economies. Consumers have more choice and lower prices!
  38. We also need to consider the effect of first mover advantages because the pattern of trade we see in the world economy may be the result of first mover advantages and economies of scale. Companies that can achieve economies of scale ahead of other firms, and so have a lower cost structure, have important first mover advantages. Airbus is currently enjoying the first mover advantages associated with its super jumbo plane. Airbus has to sell at least 250 super jumbos just to break even on the project. The market over the next twenty years is expected to be just 400 to 600 planes, so it’s not worthwhile for Boeing to even get in the market. Airbus has first mover advantages based on scale economies.
  39. What are the implications of this? Well, new trade theory suggests that countries might benefit from trade even if they don’t differ in resource endowments or technology. The theory also suggests that a country might be dominant in the export of a good just because it was lucky enough to have companies that were among the first to produce the product. Remember our example of Airbus and its super jumbo jet! Keep in mind that new trade theory is at odds with the Heckscher-Ohlin theory which, remember, suggested that countries would produce and export those products which made intensive use of abundant factors of production. But, new trade theory doesn’t contradict comparative advantage theory because it actually identifies a source of comparative advantage. So, governments might use this information to implement strategic trade policies that nurture and protect firms and industries where first mover advantages and economies of scale are important.
  40. Which country do you think of when you think of success in the auto industry? How about the pharmaceutical industry? If you’re like most people, you probably answered Japan to the first question, and Switzerland to the second. You might be wondering why some countries become associated with success in a particular industry. This question intrigued Michael Porter, too, who in 1990, believing that the theories at the time still left gaps in our understanding of trade patterns, tried to explain why a country might achieve international success in a particular industry. Porter identified four factors that he argued promoted or impeded the creation of competitive advantage in an industry. Together, he called these factors the diamond of competitive advantage. Porter also suggested that two additional variables – chance and government – could impact industry success rates.
  41. As we said before, Porter grouped these factors into a diamond and argued that firms are most likely to succeed in industries where the diamond is favorable.
  42. The first factor, called factor endowments, refers to a country’s position in the factors of production that can lead to a competitive advantage. So, here Porter included things like the skilled labor or infrastructure that were important to achieving a competitive advantage in a particular industry.
  43. Porter’s second factor, demand conditions, refers to the nature of home demand for the industry’s product or service. Porter argued that sophisticated and demanding customers pressured firms to be more competitive.
  44. The third factor, relating and supporting industries, refers to the presence or absence of supplier and related industries that are internationally competitive and contribute to other industries. According to Porter, successful industries will be grouped in clusters in countries, so if a country has world class manufacturers of semi-conductor processing equipment, it will tend to have a competitive semi-conductor industry.
  45. Finally, the fourth factor, firm strategy, structure, and rivalry, refers to the conditions in the nation that govern how companies are created, organized, and managed, and the nature of domestic rivalry.
  46. So, did Porter achieve his goal of increasing our understanding of trade patterns? Porter argued that a nation’s success in an industry is a function of the combined impact of the four points on his diamond. He also suggested that government could play a role. For example, government imposed subsidies could affect factor endowments, or by imposing local product standards, a government could change demand conditions. Rivalry among firms could be influenced by antitrust laws, and so on.
  47. So, if his arguments are correct, his model ought to predict the patterns of trade we see in the real world. Unfortunately, at this time, his theory hasn’t been well tested. While it seems to make sense, without empirical testing, we really don’t know. Remember that the Heckscher Ohlin theory made sense, until Leontief decided to test it, that is! However, to get an idea of how the theory can explain success in an industry, think about Nokia. You might own a Nokia cell phone, but you might not know that Nokia is a Finnish company, and that it’s a leading player in the global cell phone industry. You’re probably wondering how a company from a small, European country came to be so successful. Well, in the case of Nokia, all the points on Porter’s diamond were favorable. You can learn more about Nokia in the Management Focus in your text.
  48. So, why are all of these theories are important to international business, and to companies? There are at least three important implications for companies that come from this discussion, location implications, first-mover implications, and policy implications. Let’s talk about each one.
  49. We’ll start with location implications. The theories that we’ve discussed point out that countries have particular advantages for different productive activities. Remember for example, that China’s low cost work force makes it a better place to produce textiles than the U.S. So, there is a link between the theories and the decision of where to locate productive activities. Firms should disperse their productive activities to those countries where they can be produced most efficiently. As you see in the Closing Case, Logitech has capitalized on production advantages in both Taiwan and China.
  50. New trade theory explains the importance of first mover advantages for firms. Remember that being a first mover in an industry can have important competitive implications, especially in industries where economies of scale are critical and the global industry can only support a few companies. You might recall our discussion of the aerospace industry, and the importance of first mover advantages, or how Nokia used its first mover advantages to take a lead in the cell phone industry. Finally, consider the link between trade theory and government policy. A government’s policy on free trade has important implications on a firm’s global competitiveness. Firms can influence government policy decisions through lobbying. You might think about some of the industries in the U.S. like steel or agriculture that have been successful in influencing policy. Keep in mind, that while the actions of these industries may help the firms within the industry, the decisions that are made as a result of their influence are not always beneficial to the country as a whole! For example, while the steel industry was successful at getting protection from foreign competition in the early 2000s, the higher prices that resulted from the protection meant that the auto industry suffered. Remember, that no one theory explains all trade patterns, but taken together, they help us understand what’s happening in the world today.
  51. Now, let’s see how well you understand the material in this chapter. I’ll ask you a few questions. See if you can get them right. Ready? Question 1: Which theory did not suggest that there could be gains from specialization and trade? mercantilism absolute advantage comparative advantage Heckscher-Ohlin theory If you picked A, you’re right!
  52. Question 2: Which theory viewed trade as a zero sum game? mercantilism absolute advantage comparative advantage Heckscher-Ohlin theory If you picked A, you’re correct!
  53. Question 3: Economies of scale and first mover advantages are central to which theory of trade? Porter’s diamond of competitive advantage New trade theory Vernon’s product life cycle Comparative advantage The correct answer is B. Did you get it right?
  54. Question 4: Porter’s Diamond is made up of all of the following except Factor endowments Related and supporting industries Firm strategy, structure, and rivalry Supply conditions Did you pick D? I hope so!