1. Part One
Globalization
Нэг
Даяарчлал
1

2. Сэдэв 1
Даяарчлал
Зорилго
1. Даяарчлал гэж юу вэ?
2. Даяарчлалын жолоодогч хүчин зүйлүүд
3. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт
4. Даяарчлалын тухай асуудлууд
5. Глобал зах зээл дээр үйл ажиллагаа явуулах нь
2

3. 3

4. 400 кв.км
4

5. 1. Даяарчлал
 Дэлхийн эдийн засагтай илүү нэгдмэл,
харилцан хамааралтай
Хоѐр бүрэлдэхүүнтэй:
o Зах зээлийн даяарчлал
o Үйлдвэрлэлийн даяарчлал
5

6. Үйлдвэрлэлийн даяарчлал
үйлдвэрлэл
Дизайн
6

7. 7

8. 8

9. 9

10. 10

11. Зах зээлийн даяарчлал
 Түүхийн хувьд ялгаатай, өөр өөр зах зээлүүд
агуу том глобал зах зээлийн талбарыг бий
болгож байна.
o Ихэвчлэн эцсийн хэрэглээний бүтээгдэхүүний зах зээл
биш
o Ихэвчлэн аж үйлдвэрийн бүтээгдхүүн
o Хэрэглэгчдийн улам бүр нэмэгдэж байгаа таашаалууд
(??)
 Дэлхий даяарх ҮДК-ууд өөрсдийн төрөлх зах
зээлдээ улам бүр эмзэг болж байна.
11

12. Даяарчлалын шалтгаанууд







Шинэ зах зээлийг хайсан
Илүүдэл хөрөнгөө ашиглах
Эдийн засгийн далайцаас хувь хүртэх
Бага зардалтай хүчин зүйлийг ашиглах
Эрсдлийг багасгах
Гол нийлүүлэлтээ хамгаалах
Өрсөлдөгчдөө дагах
12

13. Даяарчлалын жолоодогч хүч
 Дэлхийн 2р дайны төгсгөл дэх
худалдаа, хөрөнгө оруулалтын саадууд
багассан
 Технологийн дэвшил
13

14. 2. Даяарчлалын жолоодогч хүчнүүд
Эерэг
Сөрөг
• Технологи
• Соѐл
• Нээлттэй зах зээл
• Зах зээлийн саад
• Эдийн засгийн интеграци
• Үндэсний саад
• Энх тайван байдал
• Дайн
• Корпорацийн Стратеги
• Дотооддоо
төвлөрөл
• Глобал төвлөрөл
14
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

15. Даяарчлалын жолоодогч хүчнүүд :
Глобал өрсөлдөөнд нөлөөлөх хандлагууд
 Эдийн засаг, нийгэм соѐлын ялгаа багасах
● Бүтээгдэхүүн хэрэглээний эдийн засгийн хөгжил,
хуваарилалтын суваг, маркетингийн хэрэгсэл улам бүр адил болж
байна
Тээвэрлэлт болон харилцаа холбоoны
зардал багасч байна
 Засгийн газрын хатуу байдал зөөлөрч байна:
квотыг арилгах, тариф, техникийн стандартыг
багасгах
 Эдийн засгийн өсөлт нэмэгдэж байна
15

16. Жижгэрч буй дэлхий
16
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

17. 3. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт:
Томоохон ҮДК-уудын гадаадын шууд хөрөнгө
оруулалтын хэмжээ
Fig: 1.5
17
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

18. 18

19. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт :
Дэлхийн худалдаа болон үйлдвэрлэлийн хэмжээ,
1950-2002
Fig: 1.1
19
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

20. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт :
Дундаж тарифын хэмжээ
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
France
Germany
Italy
Japan
Holland
Sweden
Britain
United States
1913
1950
1990
2000
20
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

21. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт :
Дэлхий гарц болон худалдааны өөрчлөгдөж буй загвар
21
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

22. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт :
Нийт ГШХО-ын хувьцааны хэмжээ хувиар
Fig: 1.3
22
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

23. Глобал эдийн засгийн үзүүлэлт :
ГШХО-ын орж ирж буй хэмжээ, 1994-2002 ($ тэр бум)
Fig: 1.4
23
Copyright  The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

24. Changing World Order
 Коммунизмын төгсгөл
 Хятад
 Латин Америк
24

25. 21 Зууны Глобал Э.З
 Даяарчлалын риск
 Глобальчлалын эсрэг хөдөлгөөн
25

26. 4. Даяарчлалын тухай асуудлууд
Эерэг






Чөлөөт худалдаа илүү үр ашгийг бий болгоно
Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний үнэ багасна
Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжинэ
Хэрэглэгчийн орлого нэмэгдэнэ
Ажлын байрууд бий болно
Улс орнууд илүү үр ашигтай үйлдвэрлэж чадах
бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, үйлдвэрлэлдээ ач холбогдол
өгч байна
26

27. Даяарчлалын тухай асуудлууд
Сөрөг
 Баян, хүчирхэг орнуудад үйлдвэрлэлийн ажлууд
устаж байна
 Хөгжилтэй улс орнуудад ур чадваргүй ажилчдын
цалин хөлсний хэмжээ багасч байна
 Компаниуд хөдөлмөрийн зардал болон орчны
зохицуулалт дүрэм багатай улс орнууд руу
шилжиж байна
 Бие даасан байдал алдагдаж байна
27

28. 5. Глобал зах зээл дээр үйл
ажиллагаа явуулах нь
 Улс орнууд бүгд ялгаатай.
 Асуудлууд маш өргөн, улам адармаатай болж байна.
 Худалдаа болон хөрөнгө оруулалтын асуудалд
Засгийн Газруудын хийж буй өөрчлөлтүүд нь
асуудлуудыг бий болгож байна.
 Олон улсын хөрөнгө оруулалт нь валютын ялгаанаас
болон нөлөөлөгдөж байна.
28

29. ДАЯАРЧЛАЛ
 Jobs Income
 Labor policies, Environment
 National Sovereignty-Хараат бус байдал
 World’s Poor
29

30. Хэлэлцүүлэг
Одоогийхоороо хөгжвөл 2050 он гэхэд
Хятад дэлхийн хамгийн том э.з тай орон
болох юм. Энэ нь
- Дэлхийн худалдааны системд
- Дэлхийн мөнгөний системд
- Өнөөгийн Европ болон Америкт
төвлөрсөн глобаль Компаниудад хэрхэн
нөлөөлөх вэ?
30