Cơ Sở Lý Luận Khoá Luận Giải Pháp Đảm Bảo Thực Thi Quyền Trưng Cầu Dân Ý Ở Việt Nam Hiện Nay. đã chia sẻ đến cho các bạn nguồn tài liệu hoàn toàn hữu ích đáng để xem và theo dõi mà các bạn không nên bỏ qua. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149

1. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Cơ Sở Lý Luận Khoá Luận Giải Pháp Đảm Bảo Thực
Thi Quyền Trưng Cầu Dân Ý Ở Việt Nam
Hiện Nay
1.1. Khái quát chung về quyền trưng cầu dân ý
1.1.1. Khái niệm về quyền trưng cầu dân ý
Quyền trưng cầu dân ý là một thuật ngữ pháp lý tuy không phải là mới mẻ ở
nước ta, nhưng do ít được đề cập, bàn luận nên trên thực tế còn có những cách hiểu
giản đơn, chưa thống nhất, thậm chí rất khác nhau. Trong nhiều trường hợp đã sử
dụng thuật ngữ này một cách quá dễ dãi, thiếu chuẩn xác, chẳng hạn như gọi việc
công bố dự thảo Hiến pháp hay một dự án luật để lấy ý kiến nhân dân là quyền trưng
cầu dân ý, coi việc điều tra dư luận xã hội là quyền trưng cầu dân ý, thậm chí một số
doanh nghiệp tổ chức các cuộc thi sáng tác biểu trưng cho doanh nghiệp mình cũng
gọi là quyền trưng cầu dân ý v.v... Vì vậy, để đi sâu nghiên cứu, đưa ra được những
giải pháp hoàn thiện pháp luật về quyền trưng cầu dân ý trước hết cần phải làm rõ
nội hàm của thuật ngữ này.
Hiện nay, có rất nhiều cách hiểu khác nhau về quyền trưng cầu dân ý. Có quan
niệm cho rằng, “trưng cầu dân ý” hay “quyền trưng cầu dân ý”
(Referendum/plebiscite/Référendum) là “một hoạt động do nhà nước thực hiện để
nhân dân bỏ phiếu quyết định hoặc bày tỏ ý kiến về những việc đặc biệt quan trọng
của quốc gia”1
. Hoặc theo Từ điển Pháp - Việt, pháp luật - hành chính thì “quyền
1
Nguyễn Duy Lãm, TS Nguyên Thành (Chủ biên): Thuật ngữ pháp lý dùng trong hoạt động của Quốc hội và Hội
đồng nhân dân, Nxb. Tư pháp, 2004, tr.366.

2. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
trưng cầu dân ý” (Référendum) là “một hình thức tổ chức và hoạt động của nền dân
chủ nửa trực tiếp, qua đó dân cộng tác và tham gia vào quyền lập pháp. Lấy ý kiến
nhân dân bằng cách tổ chức bỏ phiếu để nhân dân trực tiếp quyết định về một vấn
đề quan trọng của đất nước, như thông qua Hiến pháp, một đạo luật, quyết định một
chính sách, hoặc yêu cầu Quốc hội biểu quyết một dự án luật do nhân dân có sáng
kiến đề nghị...”2
.
Cội nguồn lịch sử ra đời của thuật ngữ “quyền trưng cầu dân ý” (Referendum)
có nguồn gốc từ tiếng Latinh và được hiểu là sự bỏ phiếu của cử tri nhằm mục đích
thông qua các quyết định có tính chất quốc gia hay địa phương. Trong tiếng Anh,
quyền trưng cầu dân ý (Referendum) là việc đưa một văn bản của cơ quan lập pháp,
một đề nghị sửa đổi Hiến pháp hay một vấn đề quan trọng của quốc gia để toàn dân
quyết định dưới hình thức bỏ phiếu3
. Trong tiếng Pháp, quyền trưng cầu dân ý
(Référendum) là thủ tục cho phép công dân của một quốc gia bày tỏ sự tán thành hay
bác bỏ một biện pháp (giải pháp) do cơ quan nhà nước đưa ra thông qua hình thức
bỏ phiếu4
.
Ở nước ta hiên nay, theo cuốn Đại từ điển Tiếng Việt do Nhà xuất bản Đại học
Quốc gia Hồ Chí Minh tái bản lần thứ 13, Nguyễn Như Ý chủ biên thì Trưng cầu
được hiểu là “đưa ra hỏi ý kiến của số đông một cách có tổ chức để thêm căn cứ khi
đưa ra quyết định vấn đề gì”; Trưng cầu dân ý là “hỏi ý kiến nhân dân bằng cách tổ
chức bỏ phiếu để nhân dân trực tiếp quyết định”5
. Định nghĩa này cũng tương đương
định nghĩa của Theo cuốn Từ điển Tiếng Việt do Nhà xuất bản từ điển Bách khoa
2
Từ điển Pháp - Việt, pháp luật - hành chính, Nxb. Thế giới, 1992, tr.250.
3
Black’s Law Dictionary, Eighth Edition - 2004, Thomson West, tr.1307.
4
La Petite Larousse, 1990, tr. 827
5
Xem Đại từ điển Tiếng Việt (2010) Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh

3. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
phát hành thì Trưng cầu dân ý là “cuộc hỏi ý kiến của toàn thể dân chúng về một vấn
đề chính trị hay pháp luật bằng cách tổ chức bỏ thăm”6
.
Ở Việt Nam thuật ngữ trưng cầu dân ý tuy không phải mới mẻ, nhưng do ít
được đề cập, bàn luận nên trên thực tế còn có những cách hiểu chưa thống nhất, thậm
chí rất khác nhau. Chẳng hạn như gọi việc công bố dự thảo Hiến pháp hay một dự
án luật để lấy ý kiến nhân dân là trưng cầu dân ý; nhầm tưởng việc điều tra xã hội
học là trưng cầu dân ý…Do đó, tại Luật trưng cầu ý dân đã đưa ra khái niệm: Quyền
trưng cầu dân ý là việc Nhà nước tổ chức để cử tri cả nước trực tiếp biểu quyết bằng
hình thức bỏ phiếu quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước theo quy định
của Luật này.7
Quyền: Khái niệm này được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, tuy nhiên dưới
góc độ giải thích quyền làm mẹ thì quyền được hiểu theo nghĩa là: “Điều mà tự
nhiên, luật pháp, xã hội, phong tục hay lẽ phải cho phép hưởng thụ, vận dụng, thi
hành, thực hiện... và, khi thiếu được yêu cầu để có, nếu bị tước đoạt có thể đòi hỏi
để giành lại” 8
.
Trên cơ sở đó thì tác giả mạnh dạn đưa ra khái niệm về Quyền trưng cầu dân ý
là thuật ngữ dùng để chỉ quyền của người dân trực tiếp thể hiện ý chí và quyền lực
của mình đối với các vấn đề quan trọng của đất nước trong từng thời điểm cụ thể.
1.1.2. Đặc điểm của quyền trưng cầu dân ý
Từ khái niệm về quyền trưng cầu dân ý nêu trên có thể rút ra một số đặc điểm
cơ bản của quyền trưng cầu dân ý như sau:
6
Xem Từ điển tiếng Việt (2015) Nhà xuât bản Đà Nẵng
7
Xem khoản 1 Điều 3 Dự thảo luật trưng cầu ý dân
8
Xem Từ điển tiếng Việt (2015) Nhà xuât bản Đà Nẵng

4. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Thứ nhất, bản chất của quyền trưng cầu dân ý là một hình thức dân chủ trực
tiếp, với hình thức này nhân dân trực tiếp tham gia vào quá trình quyết định một số
công việc của Nhà nước theo một trình tự, thủ tục pháp lý nhất định.
Thứ hai, về mặt chủ thể, trưng cầu dân ý luôn có hai loại chủ thể cơ bản: một
bên là Nhà nước mà đại diện là cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức cuộc quyền
trưng cầu dân ý; còn một bên là nhân dân. Nhà nước đóng vai trò là chủ thể tổ chức
cuộc quyền trưng cầu dân ý. Bất kỳ một cuộc quyền trưng cầu dân ý nào cũng đều
do Nhà nước tổ chức và thực hiện nhân danh Nhà nước mà đại diện cụ thể là một cơ
quan nhà nước có thẩm quyền, cho dù đó là cuộc quyền trưng cầu dân ý toàn quốc
hay là quyền trưng cầu dân ý ở một địa phương.
Thứ ba, phạm vi vấn đề đưa ra quyền trưng cầu dân ý bao giờ cũng là những
vấn đề hệ trọng của quốc gia hoặc của địa phương. Về những vấn đề cụ thể được
đưa ra quyền trưng cầu dân ý ở các nước khác nhau có quy định khác nhau, nhưng
đều có điểm chung là những vấn đề có tính chất hệ trọng đối với quốc gia. Bởi vì,
không bao giờ và không thể bất cứ việc gì của Nhà nước cũng có thể đưa ra quyền
trưng cầu dân ý. Những vấn đề cần phải đưa ra trưng cầu dân ý có thể được quy định
cụ thể trong Hiến pháp hoặc trong quy định bắt buộc quy thẩm quyền phải tổ chức
trưng cầu dân ý.
Thứ tư, cơ sở pháp lý của quyền trưng cầu dân ý bao giờ cũng là văn bản pháp
luật có hiệu lực pháp lý cao trong hệ thống pháp luật của mỗi quốc gia. Do tính chất
quan trọng của vấn đề nên nhìn chung ở hầu hết các nước, quyền trưng cầu dân ý
đều được quy định trong Hiến pháp và là một chế định pháp lý mang tính hiến định.
Thứ năm, cách thức thực hiện quyền trưng cầu dân ý phải bằng hình thức bỏ
phiếu. Trưng cầu dân ý thường được tiến hành một cách độc lập, riêng rẽ với các
hoạt động khác. Nhưng ở một số nước, trong một số trường hợp, do vấn đề đưa ra

5. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
quyền trưng cầu dân ý gắn liền với chính sách của các chính đảng tham gia tranh cử
nên cuộc quyền trưng cầu dân ý được tổ chức kết hợp cùng với cuộc bầu cử Quốc
hội hoặc bầu cử. Việc kết hợp này cũng là một biện pháp nhằm tiết kiệm chi phí cho
ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, cho dù được tổ chức riêng hay kết hợp cùng với cuộc
bầu cử thì cách thức trưng cầu dân ý cũng tương tự như bầu cử, tức là được thực
hiện dưới hình thức bỏ phiếu.
1.1.3. Ý nghĩa và vai trò của quyền trưng cầu dân ý
Trưng cầu dân ý nói chung thực hiện quyền trưng cầu dân ý nói riêng là một
hình thức dân chủ tiến bộ được sử dụng nhiều trong các quốc gia hiện đại, không ít
quốc gia xem sự tồn tại của nó như là minh chứng cho nền dân chủ của mình. Bất
kỳ một quốc gia nào cho dù có chế độ chính trị khác nhau cũng tuyên bố rằng mọi
quyền lực nhà nước đều thuộc về nhân dân; tuy nhiên việc nhân dân trực tiếp quyết
định đối với tất cả công việc của Nhà nước là điều không thể. Chính vì vậy, ở các
quốc gia đều hình thành nên các thiết chế để thực hiện có hiệu quả trong thực tế.
Điều này đã được thể hiện rõ trong Hiến pháp nói chung và thực hiện quyền của
nhân dân đối với quá trình xây dựng và phát triển đất nước.
Vì vậy, với hình thức thực hiện quyền thực hiện quyền trưng cầu dân ý đã cho
phép người dân mặc dù không tham gia vào tất cả mọi công việc của Nhà nước,
nhưng đối với một số vấn đề quan trọng thì buộc Nhà nước phải hỏi ý kiến nhân dân
và ý kiến của nhân dân là ý kiến quyết định. Như vậy, có thể khẳng định rằng, sự
tồn tại của hình thức thực hiện quyền trưng cầu dân ý đã bổ khuyết cho những điểm
chưa hoàn thiện của của nền dân chủ đại diện, khiến cho những quyết định quan
trọng của chính quyền luôn phù hợp và phản ánh được ý chí, nguyện vọng của nhân
dân, bảo đảm nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Bên cạnh đó,
thông qua thực hiện quyền trưng cầu dân ý, cũng góp phần nâng cao ý thức trách

6. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
nhiệm chính trị của người dân, tạo thói quen cho họ phát biểu chính kiến của mình
về các vấn đề chung của đất nước, của cộng đồng; đồng thời, đây cũng là bước chuẩn
bị, tạo sự sẵn sàng cho người dân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật,
bảo đảm tính khả thi cũng như hiệu quả của pháp luật.
Tuy nhiên, hình thức thực hiện quyền trưng cầu dân ý cũng có những điểm hạn
chế riêng của nó là làm kéo dài thời gian cơ quan nhà nước ban hành quyết định,
trong một số trường hợp làm giảm đi tính thời sự, tính cấp thiết của việc xây dựng
và áp dụng chính sách. Đồng thời, cũng phải thấy rằng, không phải bao giờ thực hiện
quyền trưng cầu dân ý cũng là phương thuốc nhiệm màu có thể giải quyết được mọi
vấn đề; trong trường hợp cử tri bị thao túng hoặc phải chịu sức ép thì kết quả của
cuộc thực hiện quyền trưng cầu dân ý sẽ khó có thể phản ánh đúng ý chí của cử tri
trong quá trình ban hành các quyết định đối với một vấn đề nào đó đối với hoạt động
quản lý nhà nước nói chung trong quá trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa trong thực tế.
1.2. Nội dung quyền trưng cầu dân ý ở nước ta hiện nay
1.2.1. Hệ thống quy định quyền trưng cầu dân ý ở nước ta
Vấn đề thực hiện quyền trưng cầu dân ý hiện nay đã và đang trở thành vẫn đề
được các quốc trong khu vực và trên thế giới quan tâm, chú trọng. Hiện nay, hầu hết
quốc gia trên thế giới đã xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực này
Đối với vấn đề Thực hiện quyền trưng cầu dân ý ở nước ta hiện nay đã và đang
trở thành vấn đề nhận được nhiều quan tâm của các cơ quan NN có thẩm quyền và
toàn xã hội. Nhận thức được tầm quan trọng của lĩnh vực này, đáp ứng nhu cầu phát
triển của đất nước cũng như điều chỉnh hiệu quả các quan hệ xã hội phát sinh thì
pháp luật ngày càng được sửa đổi, bổ sung một cách hoàn thiện hơn.

7. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Ở nước ta hiện nay, tại Hiến pháp 2013 – luật cơ bản của nhà nước có giá trị
pháp lý cao nhất quy định: “Công dân đủ mười tám tuổi trở lên có quyền biểu quyết
khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân” (Điều 29), Quốc hội quyết định trưng cầu ý
dân (Điều 70) và Uỷ ban thường vụ Quốc hội tổ chức trưng cầu ý dân theo quyết
định của Quốc hội (Điều 74)..
Cùng với Hiến pháp, các văn bản luật cũng quy định theo hướng ngày càng
hoàn thiện và phù hợp hơn về nội dung thực hiện quyền trưng cầu dân ý và xử lý vi
phạm pháp luật thực hiện quyền trưng cầu dân ý ở nước ta, đáp ứng với yêu cầu
chính trị, quá trình xây dựng kinh tế - xã hội ở nước ta trong tình hình mới.
Luật trưng cầu ý dân 2015 ra đời và có hiệu lực từ ngày 25/11/2015. Các nội
dung về thực hiện quyền trưng cầu dân ý được quy định làm nền tảng cơ bản đã tạo
ra nền tảng pháp lý về thực hiện quyền trưng cầu dân ý, thể hiện rõ nét sự tiến bộ
của Nhà nước ta trong việc quan tâm đến vấn đề trưng cầu dân ý ở nước ta hiện nay.
Văn bản pháp lý này đã quy định về việc trưng cầu ý dân; nguyên tắc trưng cầu ý
dân; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức trong trưng cầu ý dân; trình tự, thủ
tục quyết định việctrưng cầu ý dân và tổ chức trưng cầu ý dân; kết quả và hiệu lực
của kết quả trưng cầu ý dân. ở nước ta trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước.
Như vậy, có thể thấy pháp luật quy định khá thống nhất và xuyên suốt về vấn
đề quyền trưng cầu dân ý theo qiu định hiện hành. Điều này tạo điều kiện để thực
hiện quyền trưng cầu dân ý của người dân; thể hiện rõ nét sự quan tâm thường xuyên
và ý nghĩa của Đảng và Nhà nước ta đối với vấn đề này ở nước ta. Đồng thời, cùng
với hoạt động ban hành các văn bản hướng dẫn nêu trên đã giúp cho quá trình áp
dụng những quy định của pháp luật về thực hiện quyền trưng cầu dân ý ở nước ta
được thực hiện một cách hoàn thiện hơn. Phù hợp với xu thế phát triển trên thế giới

8. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
hiện nay là vừa xây dựng và phát triển kinh tế xã hội nhưng đề cao vấn đề thực hiện
quyền trưng cầu dân ý nhằm phát triển một cách bền vững. Từ đó, hình thành nền
tảng pháp lý cơ bản trong việc thực thi pháp luật tực hiện quyền trưng cầu dân ý
trong tiến trình phát triển đất nước, góp phần xây dựng và thực hiện các quy ớc ta
hiện nay và trong tương lai.
1.2.2. Nội dung thực hiện quyền trưng cầu dân ý
* Phạm vi thực hiện
Cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, Quốc hội
đã thông qua Luật trưng cầu ý dân số 96/2015/QH13, ngày 25 tháng 11 năm 2015,
có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2016.
Quyền trưng cầu dân ý là việc Nhà nước tổ chức để cử tri cả nước trực tiếp biểu
quyết bằng hình thức bỏ phiếu quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước
gồm:
+ Toàn văn Hiến pháp hoặc một số nội dung quan trọng của Hiến pháp;
+ Vấn đề đặc biệt quan trọng về chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, về quốc phòng,
an ninh, đối ngoại có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của quốc gia;
+ Vấn đề đặc biệt quan trọng về kinh tế – xã hội có ảnh hưởng lớn đến sự phát
triển của đất nước;
+ Vấn đề đặc biệt quan trọng khác của đất nước.
– Các trường hợp không tổ chức quyền trưng cầu dân ý gồm:
+ Không tổ chức lại việc quyền trưng cầu dân ý về nội dung đã được quyền
trưng cầu dân ý trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày kết quả quyền trưng cầu dân ý
được công bố;

9. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
+ Không tổ chức quyền trưng cầu dân ý trong thời gian ban bố tình trạng chiến
tranh, tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày bãi
bỏ tình trạng chiến tranh, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước.
* Hiệu lực của kết quả quyền trưng cầu dân ý: Kết quả quyền trưng cầu dân ý
có giá trị quyết định đối với vấn đề đưa ra quyền trưng cầu dân ý và có hiệu lực kể
từ ngày công bố.
* Phạm vi tổ chức quyền trưng cầu dân ý: Quyền trưng cầu dân ý được thực
hiện trong phạm vi cả nước. Trưng cầu dân ý cũng giống như bầu cử đại biểu Quốc
hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, quyền của nhân dân tự quyết trong vấn đề thể hiện
ý chí của mình là rất quan trọng vì bản chất của trưng cầu dân ý là muốn lấy được ý
chí đích thực của người dân. Nếu một cuộc trưng cầu dân ý không chặt chẽ về mặt
thủ tục sẽ khiến người dân thờ ơ với việc bỏ phiếu, ngược lại nếu thủ tục trưng cầu
dân ý quá rườm rà, phức tạp về thủ tục không những làm giảm đi tính kịp thời của
quyết định mà còn mất đi ý nghĩa của cuộc trưng cầu dân ý, đồng thời tạo nên rào
cản cho việc nhân dân thể hiện ý kiến của mình. Do vậy, cần tạo cho hoạt động trưng
cầu dân ý được diễn ra theo một quy trình hợp pháp, công khai và dân chủ. Quy
trình, thủ tục trưng cầu dân ý là khuân thước, chuẩn mực để người dân và các cơ
quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo, đem lại cho cuộc trưng cầu dân ý kết
quả khách quan, công bằng nhất và giảm thiểu các khiếu nại, tranh chấp phát sinh từ
quá trình thực hiện trưng cầu dân ý
* Cơ quan có quyền đề nghị quyền trưng cầu dân ý: Ủy ban thường vụ Quốc
hội, Chủ tịch nước, Chính phủ hoặc ít nhất là một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội
có quyền đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định việc quyền trưng cầu dân ý.
* Chủ thể có quyền thực hiện: Người có quyền bỏ phiếu quyền trưng cầu dân
ý: Công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đủ mười tám tuổi trở lên

10. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
tính đến ngày quyền trưng cầu dân ý có quyền bỏ phiếu để biểu quyết khi Nhà nước
tổ chức quyền trưng cầu dân ý, trừ người bị kết án tử hình đang trong thời gian chờ
thi hành án, người đang phải chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo,
người bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
1.3. Vai trò thực hiện quyền trưng cầu dân ý
Vị trí, vai trò của dân chủ trực tiếp nói chung và của quyền trưng cầu dân ý nói
riêng trong đời sống chính trị của mỗi quốc gia như thế nào, điều đó phụ thuộc vào
nhiều yếu tố khác nhau, như các điều kiện về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, trình
độ dân trí, trình độ chính trị, trình độ pháp lý, thói quen thực hiện dân chủ của người
dân theo từng nước; phụ thuộc vào sự tác động của các quốc gia khác nhau trong
khu vực và trên thế giới… Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng, khi dân chủ càng phát
triển thì càng tạo điều kiện mở rộng và phát huy quyền trưng cầu dân ý. Ngược lại,
ở đâu và nơi nào quan tâm và chú trọng tới dân chủ trực tiếp cũng như quyền trưng
cầu dân ý, thì nơi đó nền dân chủ mới thực sự phát triển và chế độ chính trị ở đó mới
thực sự mang bản chất “quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân”. Nói cách khác, dân
chủ là tiền đề để thực hiện và mở rộng quyền trưng cầu dân ý; và ngược lại, quyền
trưng cầu dân ý là công cụ, phương tiện quan trọng thúc đẩy sự phát triển của dân
chủ cả về phạm vi và mức độ.
Quyền trưng cầu dân ý là hình thức dân chủ trực tiếp nhất. Bên cạnh các hình
thức dân chủ khác như: bầu cử, quyền khiếu nại tố cáo, quyền được bàn bạc, quyết
định các vấn đề phát triển kinh tế ở địa phương, quyền tự quản ở khu dân cư… thì
quyền trưng cầu dân ý được coi là hình thức dân chủ trực tiếp nhất. Bởi lẽ, thông
qua bầu cử người dân mới bầu ra người đại diện cho mình tham gia vào các cơ quan
quyền lực nhà nước, mọi tâm tự nguyện vọng của người dân sẽ được biểu đạt thông
qua người đại diện, tuy nhiên trên thực tế ý chí của người đại diện đó lại bị chi phối

11. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
bởi nhiều yếu tố do vậy nhiều khi hoạt động của người đại biểu đó lại không phản
ánh được ý chí của nhân dân. Trong khi đó, thông qua hoạt động quyền trưng cầu
dân ý, công dân thể hiện trực tiếp ý chí của mình đối với các vấn đề quan trọng của
quốc gia thông qua lá phiếu. Do đó, những quyết định quan trọng của chính quyền
luôn phù hợp và phản ánh được ý chí của người dân. Ngoài ra các hình thức thực
hiện dân chủ ở cơ sở, người dân mặc dù được tham gia góp ý vào các hoạt động của
cơ quan nhà nước, kiểm tra, giám sát các hoạt động của cơ quan nhà nước tại địa
phương. Tuy nhiên những ý kiến, nguyện vọng của nhân dân chỉ có tính chất tham
khảo đối với cơ quan nhà nước chứ không có tính quyết định đối với hoạt động của
cơ quan này. Trong khi, kết quả của hoạt động quyền trưng cầu dân ý có tính chất
bắt buộc đối với các cơ quan nhà nước, không có bất kỳ một cơ quan nhà nước nào
có thể làm khác đi kết quả quyền trưng cầu dân ý.
Quyền trưng cầu dân ý là cầu nối giữa Nhà nước và nhân dân, giúp Đảng và
Nhà nước khắc phục bệnh quan liêu, xa rời thực tế. Nhà nước đóng vai trò là chủ
thể tổ chức các cuộc quyền trưng cầu dân ý còn nhân dân đóng vai trò là chủ thể
trung tâm của quyền trưng cầu dân ý. Thông qua các cuộc quyền trưng cầu dân ý,
mối quan hệ của Nhà nước với công dân cũng được củng cố càng chở nên gắn bó,
mật thiết hơn, công dân có điều kiện tìm hiểu, quyết định các vấn đề quan trọng của
đất nước. Nhà nước dễ bao quát được mọi khía cạnh của đời sống thực tiễn, hiểu
được ý chí, mong muốn của người dân, qua đó sẽ có những quyết định, sách lược
phù hợp với điều kiện xã hội, phù hợp với lòng dân. Quyền trưng cầu dân ý giúp
Đảng và Nhà nước kiểm nghiệm lại đường lối, chính sách, pháp luật, khắc phục bệnh
quan liêu, xa rời thực tế, giúp cho đất nước ngày càng phát triển và lớn mạnh. Bên
cạnh đó, quyền trưng cầu dân ý giúp ngăn ngừa những quyết định được đưa ra vội
vã, thiếu cân nhắc từ phía Nhà nước.

12. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Quyền trưng cầu dân ý góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm chính trị của
người dân. Quyền trưng cầu dân ý tạo thói quen cho người dân phát biểu chính kiến
của mình về các vấn đề chung của đất nước; đồng thời, đây cũng là bước chuẩn bị,
tạo sự sẵn sàng cho người dân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật, đảm
bảo tính khả thi cũng như hiệu quả của pháp luật. Vì vậy quá trình này sẽ tạo động
lực cũng như là một cơ hội tuyệt vời cho nhân dân tìm hiểu về các vấn đề quan trọng
của đất nước, thể hiền quyền cũng như nghĩa vụ của mình đối với đất nước.
1.4 Các điều kiện đảm bảo thực hiện quyền trưng cầu dân ý ở Việt Nam
1.4.1. Điều kiện về Chính trị
Trưng cầu dân ý nói chung và quyền trưng cầu dân ý nói riêng có vai trò quan
trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của mỗi một quốc gia, ngoài ra vì tính
chất nhạy cảm của đất đai nên những vấn đề liên quan đến lĩnh vực này luôn có sự
chỉ đạo sát sao, sự quan tâm cụ thể của Đảng và cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Việc đưa ra đường lối chính sách về xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
là điều cần thiết. Hiện nay, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa
các quy định của Hiến pháp năm 2013 về phát huy dân chủ và quyền làm chủ của
nhân dân, mở rộng các hình thức dân chủ trực tiếp để người dân tham gia vào công
việc của Nhà nước. Việc xây dựng và ban hành Luật trưng cầu ý dân góp phần hoàn
thiện hệ thống pháp luật Việt Nam. Bên cạnh đó, việc thực hiện quyền trưng cầu ý
dân đã phản ánh nhu cầu khách quan, cần thiết trong giai đoạn hiện nay, tạo khuôn
khổ pháp lý cho người dân tham gia chủ động, tích cực vào việc quyết định các công
việc của Nhà nước và xã hội phù hợp với bản chất của Nhà nước ta, Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Đồng
thời, Luật trưng cầu ý dân cũng góp phần thiết thực vào việc phản ánh các giá trị tư
tưởng lấy dân làm gốc được thể hiện rõ trong truyền thống quý báu của dân tộc Việt

13. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Nam, trong Tư tưởng Hồ Chí Minh và trong đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước ta.
Thông qua hoạt động thực hiện quyền trưng cầu ý dân là một phương thức để
người dân trực tiếp thể hiện ý chí và quyền lực của mình đối với các vấn đề quan
trọng của đất nước trong từng thời điểm cụ thể. Việc ban hành Luật trưng cầu ý dân
góp phần tạo ra cơ sở pháp lý đồng bộ và những điều kiện thuận lợi để người dân
trực tiếp thực hành dân chủ, sử dụng phương thức trưng cầu ý dân để thể hiện ý chí
và quyền lực của mình đối với các vấn đề quan trọng của đất nước, đáp ứng nhu cầu
khách quan trong sự nghiệp đổi mới đất nước.
Đồng thời, quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ta là cần kiện toàn về
công tác xây dựng nhà nước pháp quyền phải nâng cao vai trò của các cơ quan Nhà
nước trong quản lý đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân đáp ứng với
tình hình mới của đất nước. Các cơ quan nhà nước phải nâng cao hiệu lực, hiệu quả
thực hiện quyền trưng cầu dân ý của người dân đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp
của các chủ thể. Dưới sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước thì việc hoàn thiện cơ chế
thực hiện quyền trưng cầu dân ý ở nước ta là yếu tố quan trọng trong việc hình thành
nên các quy định của pháp luật và thực hiện có hiệu quả những quy định này trong
thực tế. Một trong những đóng góp lớn nhất mà Nhà nước có thể tạo ra để vận hành
tốt hơn chính sách quản lý nhà nước trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước.
1.4.2. Điều kiện về pháp lý
Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng về các lĩnh vực với các
nước trong khu vực và trên thế giới, việc ban hành các quy định về quyền trưng cầu
ý dân sẽ tạo điều kiện để nhân dân có thể tham gia sâu hơn, có tính quyết định với
tư cách chủ thể vào những vấn đề quan trọng của đất nước, góp phần bảo đảm sự

14. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
phát triển bền vững của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế. Trên cơ sở quy
định của Hiến pháp thì Luật Trưng cầu ý dân 2015 được ban hành và thực hiện để
các cơ quan có thẩm quyền thực hiện quyền trưng cầu ý dân của nhân dân và là căn
cứ là cơ sở pháp lý để giúp các cơ quan có thẩm quyền thực hiện tốt chức năng,
nhiệm vụ của mình.
Các quy định đó của pháp luật đã đáp ứng được những mong muốn của người
dân về thực hiện các quyền của người dân đối với quốc gia, cũng đảm bảo sự quản
lý của Nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội. Pháp luật có
vai trò quan trọng và có sự ảnh hưởng lớn đến mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội,
các quy định của pháp luật là cơ sở pháp lý bắt buộc các bên phải tôn trọng và tuân
thủ.
Khi pháp luật được ban hành, quy định một cách chặt chẽ và thống nhất thì sẽ
điều chỉnh được việc thực hiện quyền trưng cầu dân ý của người dân, các quy định
của pháp luật phù hợp với thực tiễn sẽ thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển, đảm bảo
ổn định tình hình chính trị địa phương cũng như phát huy được vai trò của pháp luật
trong đời sống xã hội, đảm bảo mọi công dân sống và làm việc theo hiến pháp và
pháp luật. Do đó, để đáp ứng nhu cầu điều chỉnh của pháp luật đối với các quan hệ
tranh chấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước nói chung, đảm bảo quyền làm chủ của
nhân dân, Nhà nước đã ban hành các quy định pháp luật phù hợp với thực tiễn tình
hình phát triển của đất nước, trên cơ sở kế thừa và phát huy những quy định của pháp
luật mang tính nền tảng. Vì vậy, pháp luật về thực hiện quyền trưng cầu dân ý được
ban hành gắn với từng giai đoạn phát triển của kinh tế, chính trị, xã hội và ngày càng
được hoàn thiện nhằm đáp ứng nhu cầu điều chỉnh các tranh chấp xảy ra.
1.4.3. Điều kiện về Kinh tế - xã hội

15. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
Thực hiện quyền trưng cầu dân ý là một trong những lĩnh vực quan trọng và có
nhiều ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của mỗi một quốc gia. Xã
hội ngày càng phát triển, vai trò của quyền tự do, quyền làm chủ của nhân dân mgày
càng tăng. Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội ảnh hưởng đến các quy định của
pháp luật, khi xã hội phát triển nhu cầu điều chỉnh các quan hệ mới phát sinh. Do
đó, cần phải có pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội đó, các quy định của pháp
luật phải phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, việc ban hành các
quy định của pháp luật thực hiện quyền trưng cầu dân ý của nhân dân cần phải dựa
trên sự phát triển của nền kinh tế, xã hội để kịp thời điều chỉnh các tranh chấp xảy
ra.
Quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cũng có nhiều tác
động đến sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước và quy định của pháp luật, sự phát
triển và kế thừa những thành tựu về khoa học công nghệ và áp dụng khoa học công
nghệ vào thực tiễn đã nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế và tri thức con người trong
điều kiện mới, trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta như hiện nay,
đòi hỏi phải có một nền pháp chế phù hợp để thúc đẩy kinh tế trong nước phát triển,
phù hợp với pháp luật quốc tế để mở rộng giao lưu, hợp tác trong các lĩnh vực của
đời sống kinh tế xã hội. Muốn thúc đẩy sự phát triển của quá trình đô thị hóa, công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế trong mọi lĩnh vực
cần phải có những quy định pháp luật phù hợp với điều kiện trong nước và quốc tế
nhằm kịp thời điều chỉnh thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, nâng cao hiệu quả
quản lý của Nhà nước và thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển.
Mỗi thời kỳ phát triển kinh tế - xã hội đều có sự điều chỉnh của pháp luật, khi
kinh tế xã hội phát triển thì pháp luật cũng phải được ban hành, sửa đổi để phù hợp
với sự phát triển của nền kinh tế để thúc đẩy kinh tế phát triển và đảm bảo pháp luật

16. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
được thực thi trong đời sống xã hội. Vì vậy, sự phát triển kinh tế - xã hội có ảnh
hưởng rất lớn đến chính sách pháp luật của Nhà nước. Pháp luật và sự phát triển kinh
- tế xã hội có mối quan hệ mật thiết thúc đẩy qua lại lẫn nhau, pháp luật phù hợp sẽ
thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển và thông qua pháp luật để Nhà nước thống nhất
quản lý các lĩnh vực của đời sống.
1.5. Thực hiện quyền quyền trưng cầu dân ý tại một số nước trên thế giới
* Trưng cầu dân ý ở Thụy Sỹ
Thụy Sỹ được coi là cha đẻ của các chế định trưng cầu dân ý, ở quốc gia này
đã có trên 150 năm kinh nghiệm về trưng cầu dân ý. Vì vậy, ở đây hoạt động trưng
cầu dân ý đi sâu vào thực tiễn, gắn liền với dân chủ trực tiếp. Trưng cầu dân ý ở
Thụy Sỹ được ghi nhận lần đầu tiên trong bản Hiến pháp năm 1848, quy định quyền
của cử tri trong việc ban hành Hiến pháp. Đó là quy định chỉ khi nào người dân có
ý kiến thì Hiến pháp mới được phê chuẩn hoặc sửa đổi. Tuy nhiên do quy định còn
sơ sài, chưa cụ thể nên việc áp dụng có nhiều cách hiểu khác nhau dẫn đến khó áp
dụng. Từ cuối thế kỷ XIX cho đến năm 1950, Thụy Sỹ đã trở thành quốc gia nổi
tiếng thế giới với các hoạt động trưng cầu dân ý. Hiến pháp 1949 được sửa đổi theo
sáng kiến của nhân dân. Hiến pháp này ra đời có ý nghĩa quan trọng trong việc hạn
chế tình trạng ban hành bừa bãi các sắc luật áp dụng khẩn cấp bằng việc quy định
trình tự, thủ tục chặt chẽ hơn. Năm 1956, người dân Thụy Sỹ đã liên tục được hỏi ý
kiến về một số vấn đề khá quan trọng của đất nước như hoạt động của nhà máy thuỷ
điện, về chi tiêu tài chính của chính phủ Thụy Sỹ…Cho tới nay, Thụy Sỹ đã tiến
hành 532 cuộc trưng cầu dân ý trên tổng số 1140 chiếm gần 47% cuộc trưng cầu dân
ý trên toàn thế giới, và được diễn ra chủ yếu trong vòng 30 năm trở lại đây.
* Trưng cầu dân ý ở Pháp

17. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
TCDY ở Pháp không phải là một chế định được thực hiện thường xuyên như ở
Thụy Sỹ, tuy nhiên Pháp cũng là một trong những nước có các hoạt động trưng cầu
dân ý từ rất sớm. Hiến pháp của nền cộng hoà thứ năm đã được thông qua bằng một
cuộc trưng cầu dân ý vào năm 1958. Kể từ đó, một số cuộc trưng cầu dân ý đã được
tổ chức theo Điều 11 của Hiến pháp, trao quyền cho Tổng thống nước Cộng hoà để
“trình ra trước cuộc trưng cầu đối với bất kỳ dự luật nào của chính phủ liên quan đến
việc tổ chức các cơ quan công quyền, hoặc những cải cách liên quan chính sách kinh
tế hoặc xã hội của quốc gia”. Chỉ tính từ năm 1888 đến nay có 250 cuộc trưng cầu
dân ý mặc dù các cuộc này không chính thức. Theo quy định về quy mô trưng cầu
dân ý ở cấp xã cho thấy quy mô áp dụng trưng cầu dân ý hết sức hạn chế và chỉ đóng
vai trò rất nhỏ (chỉ trong trường hợp sát nhập xã, và đây không phải trường hợp phổ
biến). Đến năm 1992, Pháp ban hành luật 92-125 quy định về tổ chức các cơ quan
nhà nước ở địa phương trong đó xác định về chế độ pháp lý của trưng cầu dân ý ở
cấp xã. Hoạt động trưng cầu dân ý ở cấp xã được tiến hành theo nguyên tắc chỉ trưng
cầu dân ý đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền của xã, nếu đối tượng liên quan chỉ
là một phần dân cư của xã thì chỉ trưng cầu dân ý đối với bộ phận nhỏ ấy. Theo đó,
ý kiến của người dân chỉ có giá trị tham khảo, không có giá trị bắt buộc đối với cơ
quan nhà nước. Kết quả trưng cầu dân ý ở Pháp được giám sát và kiểm tra tính trung
thực thông qua thủ tục bầu cử chặt chẽ với sự hiện diện của Toà hành chính trung
ương, Hội đồng hiến pháp. Đây là hai thiết chế quan trọng có nhiệm vụ bảo vệ Hiến
pháp, bảo bệ chế dộ dân chủ ở Pháp. Các thiết chế pháp lý cơ bản nhằm kiểm tra,
giám sát có hiệu quả bao gồm: Nghị định về công tác kiểm tra, giám sát pháp lý đối
với các cuộc trưng cầu dân ý (Nghị định ngày 8/11/1960 và Quyết định số 87-226
ngày 2/6/1987). Đó là quy định về hoạt động kiểm tra, giám sát hoạt động vận động

18. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
bầu cử và tính hợp lệ của trưng cầu dân ý do Hội đồng Hiến pháp đảm nhiệm có dự
tham khảo ý kiến của Tòa án hành chính tối cao về các dự thảo luật.
* Trưng cầu dân ý ở Nhật Bản
Nhật Bản là một trong các nước theo hệ thống quân chủ lập hiến, theo đó Thủ
tướng là người nắm quyền cao nhất về các phương diện quản lý quốc gia và chịu sự
giám sát của hai viện, Quốc hội cùng tòa Hiến pháp có thẩm quyền ngăn chặn các
quyết định vi hiến của chính phủ. Nhật không áp dụng chế độ Tổng thống được trực
tiếp bầu ra như Hoa Kỳ, mà chọn chế độ nội các nghị viện kiểu Anh quốc. Theo hệ
thống pháp luật thế giới hiện hành, Nhật Bản được xếp vào các nước có nền dân chủ
hoàn thiện. Lần đầu tiên trưng cầu dân ý được tiến hành theo đề nghị của cử tri vào
năm 1996 tại thành phố Maki, tỉnh Niigata về dự án xây dựng nhà máy điện nguyên
tử. Đã có 88% cử tri tham gia bỏ phiếu trưng cầu dân ý và gần 60% số đó không
đồng ý với dự án xây dựng nhà máy điện nguyên tử tại Niigata. Cũng trong năm
1996 dân chúng tại đảo Okinawa chiểu theo Luật trưng cầu ý dân về yêu cầu cắt
giảm căn cứ quân sự của Mỹ tại đây.
Ở Nhật Bản một cuộc trưng cầu dân ý là bắt buộc trong trường hợp khi muốn
giải tán Hội đồng nhân dân các cấp (trừ Quốc hội), cách chức đại biểu Hội đồng
nhân dân các cấp (trừ đại biểu Quốc hội). Pháp luật Nhật Bản không quy định về
những vấn đề không được đưa ra trưng cầu dân ý.
Điều 96 Hiến pháp quy định: “Việc sửa đổi Hiến pháp phải do Quốc hội đề
xướng khi được ít nhất 2/3 tổng số đại biểu của mỗi viện thông qua. Sau đó tu chính
án phải được đa số nhân dân phê chuẩn trong một cuộc trưng cầu dân ý hay qua một
cuộc tổng tuyển cử đặc biệt do Quốc hội ấn định”. Tuy nhiên quy định này cho tới
nay chưa được một lần áp dụng trên thực tế. Trưng cầu dân ý ở Nhật Bản được được
áp dụng chủ yếu ở địa phương theo quy định của từng tỉnh. Các tỉnh tổ chức trưng

19. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
cầu dân ý chủ yếu về vấn đề đảm bảo thực thi quyền trưng cầu dân ý, xây dựng tuyến
đường sắt qua các tỉnh, xây dựng nhà máy điện hạt nhân hay xây cầu… Đây là những
vấn đề không bắt buộc phải đưa ra trưng cầu dân ý, nó là những vấn đề mở được tổ
chức khi nhà nước thấy cần thiết phải hỏi ý kiến nhân dân.
Sáng kiến trưng cầu dân ý ở Nhật Bản do những người có địa vị ở các địa
phương đề nghị lên Quốc hội sau khi đã thu thập đầy đủ chữ ký của người dân được
pháp luật quy định. Các sáng kiến này, sau khi được trình lên sẽ được Quốc hội xem
xét, thông qua và ra quyết định trưng cầu dân ý. Hiệu lực pháp lý của một cuộc trưng
cầu dân ý ở Nhật Bản có sự phân biệt rõ ràng giữa trưng cầu dân ý có hiệu lực bắt
buộc và trưng cầu dân ý có tính chất tham khảo tuỳ theo tính chất của cuộc trưng
cầu dân ý. Quy định này giống với một số nước ví dụ: ở Andorra, Úc và Tây Ban
Nha, trưng cầu dân ý về một vấn đề quan trọng chỉ mang tính tham khảo nhưng trưng
cầu dân ý về Hiến pháp thì có hiệu lực bắt buộc; ở Lithuania thì trưng cầu dân ý có
hiệu lực bắt buộc nếu đó là các cuộc trưng cầu dân ý về các sáng kiến pháp luật do
người dân đề xuất/khởi xướng và các trưng cầu dân ý về các quy định của Hiến pháp,
còn các vấn đề khác thì chỉ là trưng cầu dân ý có tính chất tham khảo. Một cuộc
trưng cầu dân ý có tính chất bắt buộc như về việc giải tán hay cách chức đại biểu hội
đồng nhân dân thì kết quả của cuộc trưng cầu dân ý đây sẽ là quyết định cuối cùng
có giá trị bắt buộc đối với cơ quan nhà nước; đối với các cuộc trưng cầu dân ý có
tính chất tuỳ nghi như vấn đề về quyết định luật, quy định ở các khu tự trị thì về
nguyên tắc kết quả cuộc trưng cầu dân ý không có giá trị bắt đối với các cơ quan nhà
nước, người quyết định cuối cùng vẫn là chủ tịch Hội đồng nhân dân các cấp.
Khi có quyết định của Quốc hội cho phép tổ chức trưng cầu dân ý, tính từ ngày
có quyết định trưng cầu dân ý trong khoảng từ 30 đến 60 ngày phải tiến hành tổ chức
trưng cầu dân ý. Phiếu trưng cầu dân ý có hai ô tán thành và phản đối, người dân sẽ

20. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
thể hiện ý trí của mình bằng cách tự tay tích vào một trong hai ô của lá phiếu sau đó
tự mình bỏ bào thùng phiếu. Pháp luật Nhật Bản cũng quy định độ tuổi công dân có
đủ điều kiện để tham gia bỏ phiếu trưng cầu dân ý là 20 tuổi, có đầy đủ năng lực
hành vi và năng lực dân sự. Kết quả cuộc trưng cầu dân ý được xác định căn cứ vào
quyết định của đa số quá bán, sau khi có kết quả phải báo cáo ngay lên Quốc hội sau
đó là lên Thủ tướng.
* Philippines là một điểm sáng về vấn đề trưng cầu dân ý. Từ năm 1935 tới
nay, ở quốc gia này đã có tới 15 cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý. Tuy nhiên hầu hết
các cuộc trưng cầu dân ý này được tổ chức trong giai đoạn đất nước Philippines đang
là thuộc địa của Hoa Kỳ, vì vậy hoạt động trưng cầu dân ý trong giai đoạn này chưa
phán ảnh được rõ nét bản chất dân chủ ở Philippines. Năm 1986, sau khi cuộc cách
mạng lật đổ chế độ độc tài của Tổng thống Ferdinand Marcos, sau khi lên nắm quyền
vị Tổng thống mới, ông Corazon Aquino đã ban hành Tuyên Ngôn số 3, tuyên bố
một chính sách quốc gia để thực hiện các cải cách bắt buộc của nhân dân, bảo vệ các
quyền cơ bản của họ… Tổng thống Aquino sau đó đã ban hành Tuyên Ngôn số 9,
tạo ra một Ủy ban Hiến pháp (thường được viết tắt là "ConCom" ở Philippines) soạn
thảo một bản hiến pháp mới để thay thế Hiến pháp năm 1973 có hiệu lực trong chế
độ thiết quân luật được áp đặt bởi người tiền nhiệm của mình.Các ConCom hoàn
thành nhiệm vụ của họ vào ngày 12 /10/ 1986 và trình bày dự thảo hiến pháp lên
Tổng thống Aquino vào ngày 15 tháng 10 năm 1986. Sau một thời gian chiến dịch
thông tin toàn quốc, một trưng cầu dân ý về việc phê chuẩn của mình được tổ chức
vào ngày 02 tháng 2 năm 1987 với kết quả 76,37% (tương đương 17.059.495 cử tri)
ủng hộ việc phê chuẩn Hiến pháp mới; 22,65% (tương đương 5.058.714 cử tri) bỏ
phiếu chống lại việc phê chuẩn.Hiến pháp mới đã công nhận một số quyền của người
dân, mà một số quyền nay trước đây chỉ được dành cho chính phủ.Bao gồm quyền

21. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
được bãi bỏ các luật quốc gia và luật địa phương, kiến nghị về luật mới, và đề xuất
các tu chính án Hiến pháp.Phù hợp với quy định này năm 1989 Nghị viện đã thông
qua đạo Luật Sáng kiến và Trưng cầu dân ý.
Như vậy, có thể thấy rằng: Ở các nước, TCDY có thể được tổ chức theo quyết
định của chính quyền (trung ương và địa phương) hoặc theo yêu cầu của một số
lượng công dân nhất định (sáng kiến công dân). TCDY có thể mang tính bắt buộc
hoặc không bắt buộc. TCDY mang tính bắt buộc có thể được tổ chức để người dân
quyết định những vấn đề có ý nghĩa chính trị lớn của đất nước, như cải cách hiến
pháp, tham gia các điều ước quốc tế, tư nhân hóa hoặc quốc hữu hóa, xung đột giữa
các cơ quan chính quyền; hoặc các quy định về các nguồn lực kinh tế và tài chính
như việc áp dụng các loại thuế mới, giá cả, chi tiêu công, v.v.. Các cuộc TCDY
không bắt buộc có thể được tổ chức theo sáng kiến của công dân hoặc được khởi
xướng bởi các cơ quan hành pháp, một số thành viên của cơ quan lập pháp và trong
một số trường hợp là bởi các chính trị gia. TCDY theo yêu cầu của công dân thường
dưới hai hình thức chính: để bãi bỏ toàn bộ hoặc một phần của một đạo luật hiện
hành hoặc để đề xuất hay ngăn chặn một đạo luật mới. Hình thức thứ hai thường gây
ra phản ứng nhiều hơn của cơ quan lập pháp, vì nó đóng vai trò như một cách thức
kiểm soát chính trị để đảm bảo rằng cơ quan lập pháp không xâm phạm lợi ích hay
niềm tin của công dân và các nhóm xã hội. Đối với TCDY không bắt buộc do cơ
quan nhà nước khởi xướng, các vấn đề được cơ quan nhà nước đề xuất có thể được
quy định trong hiến pháp hoặc luật TCDY. Kết quả của TCDY có thể mang tính
tham vấn hoặc ràng buộc pháp lý. Một chính phủ dân chủ khó có thể bỏ qua các kết
quả của một cuộc TCDY, ngay cả khi kết quả được quy định chỉ là để tham vấn.
Cuộc TCDY về việc tham gia EU tại Pháp và Hà Lan vào năm 2005 là một thí dụ
điển hình. Trong một số trường hợp, khi chính phủ không muốn chấp nhận kết quả

22. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
mang tính ràng buộc của một cuộc TCDY, họ tổ chức một cuộc trưng cầu mới về
cùng vấn đề nhưng với một câu hỏi khác, qua đó làm thay đổi kết quả của cuộc bỏ
phiếu trước. Trong thực tế, TCDY ngày càng được các quốc gia sử dụng để giải
quyết các vấn đề chính trị quan trọng, phức tạp. Việc tổ chức TCDY ở 9/10 nước
châu Âu để xác định họ có được gia nhập EU hay không vào năm 2004 là một thí
dụ cho thấy rõ xu hướng này. Ngoài ra, TCDY cũng thường được sử dụng để hợp
thức hóa hiến pháp mới hoặc hiến pháp sửa đổi, hay để giải quyết các vấn đề liên
quan đến chủ quyền, lãnh thổ.