NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ CỦA PROSTAGLANDIN E2 TRÊN NHỮNG THAI PHỤ THIỂU ỐI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI Phí tải 20.000đ Liên hệ quangthuboss@gmail.com

1. V Ũ V Ă N V I N H
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN DUY ÁNH
L U Ậ N V Ă N T H Ạ C S Ỹ Y H Ọ C
NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ
CỦA PROSTAGLANDIN E2 TRÊN NHỮNG THAI PHỤ
THIỂU ỐI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI

2. ĐẶT VẤN ĐỀ

3. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Thiểu ối là một bất thường
 Khi chẩn đoán thiểu ối, đình chỉ thai sẽ được cân nhắc
 Khởi phát chuyển dạ là biện pháp ưu tiên trong xử trí
thiểu ối
 PGE2 được khuyến cáo nghiên cứu sử dụng trong
khởi phát chuyển dạ

4. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
 Đánh giá hiệu quả khởi phát chuyển dạ của PGE2 đối
với thai thiểu ối tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội
 Nghiên cứu một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả khởi
phát chuyển dạ của PGE2 đối với thai thiểu ối

5. TỔNG QUAN

6. TỔNG QUAN THIỂU ỐI
Sinh lý nước ối
• Buồng ối xuất hiện 12 ngày sau thụ tinh, nguồn gốc từ
huyết thanh mẹ
• Nồng độ và thành phần thay đổi theo tuổi thai
• Nước ối luôn có sự luân chuyển
• Có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự sống và phát
triển của thai
• Thể tích ối tăng dần theo tuổi thai và giảm dần khi gần
đến ngày sinh

7. TỔNG QUAN THIỂU ỐI
Thiểu ối
 Định nghĩa chưa thống nhất, có nhiều giới hạn
 Nguyên nhân: thai bất thường, suy thai mạn tính,
thai quá ngày sinh, tổn thương màng ối
 Hậu quả: phân su trong nước ối, tim thai chậm, hội
chứng Clifford, bệnh lý sơ sinh, tử vong chu sinh
 Chẩn đoán: lâm sàng, siêu âm
 Xử trí: test tác động và không tác động. Gây
chuyển dạ. Mổ lấy thai

8. TỔNG QUAN CHUYỂN DẠ
Sinh lý chuyển dạ
 Quá trình sinh lý đưa thai và phần phụ ra khỏi buồng
tử cung qua đường âm đạo
 3 giai đoạn: (1) xóa mở CTC, (2) sổ thai, (3) sổ rau
 Thời gian 16 – 24 giờ/ con so, 8 – 12 giờ/ con rạ
 Cơ chế: chưa rõ ràng: prostaglandin, estrogen và
progesteron, oxytocin và vasopressin…
 Động lực: là CCTC

9. TỔNG QUAN KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ
Khởi phát chuyển dạ
 Sự tác động chủ động tạo CCTC, mong muốn có
chuyển dạ, kết thúc bằng cuộc đẻ qua đường ÂĐ
 KPCD cơ học: tách màng ối, bấm ối, làm tăng thể
tích buồng ối
 KPCD bằng thuốc: oxytocin, đối kháng progesteron
qua tranh chấp receptor, prostaglandin

10. TỔNG QUAN PROSTAGLANDIN
Prostaglandin
o Phát hiện từ 1930 từ dịch tuyến tiền liệt
o Là một acid béo không no có 20 nguyên tử C gồm
một vòng 5 cạnh và hai chuỗi nhánh
o Phân 9 nhóm từ A đến I
o Tác dụng: co bóp cơ TC

11. TỔNG QUAN PROSTAGLANDIN E2
Prostaglandin E2
 Công thức phân tử: C20H32O5
 Chỉ định: KPCD
 Chống chỉ định:
o Mẫn cảm
o Không có cơ chế đẻ đường âm đạo
o Cấp cứu sản khoa
 Chế phẩm: Cerviprime gel (AstraZeneca)

12. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU PGE2 TRONG SẢN KHOA
 M.L. Noah (1987): n=280, KPCD thành công 83%, đẻ
đường ÂĐ 78%
 Paul Bernstein (1991): n=397, thành công 85%
 Himangi S. Warke (1999): n=75, thành công 92%, đẻ
đường ÂĐ 81,3%
 Nguyễn Mạnh Trí (2012): n=1211, thành công 97%,
đẻ đường ÂĐ 90,9%
 Vũ Ngân Hà (2011): n=100, thành công 82%, đẻ
đường ÂĐ 76%

13. ĐỐI TƯỢNG
VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

14. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Tiêu chuẩn chọn
o Tuổi thai ≥ 37 tuần, thiểu ối, một thai, ngôi chỏm
o Chưa chuyển dạ. Không suy thai
o Đồng ý tham gia nghiên cứu
Tiêu chuẩn loại trừ
o Không có cơ chế đẻ đường âm đạo
o Tổn thương màng ối
o Chống chỉ định dùng PG
o Thai chết lưu, thai dị dạng

15. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Thiết kế nghiên cứu
 Nghiên cứu mô tả - tiến cứu
 Cỡ mẫu:
 Công thức
n = Z²(1-α/2) 2
).(
)1(
p
pp
ε
−
 Chọn α = 0,05, ε = 0,1
 Chọn p = 0,85 (Paul Bernstein)
 Thay vào công thức: n = 67,79. Chọn n = 70

16. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
Tiếp nhận ĐTNC tại phòng Khám
 Khám, siêu âm, xét nghiệm => Loại trừ ĐTNC
 Theo dõi tại khoa Sản bệnh
 Xác định tuổi thai, CSO, Bishop
 Test tác động và không tác động
 Khởi phát chuyển dạ
 Theo dõi sau bơm thuốc
 Yếu tố chuyển dạ, cách sinh
 Tác dụng không mong muốn, tai biến

17. Thu thập số liệu theo biểu mẫu
Làm sạch số liệu
Xử lý và phân tích số liệu trên phần mềm SPSS 16.0
Các thuật toán số sử dụng trong nghiên cứu:
• Tỷ lệ phần trăm (%).
• Kiểm định sự khác biệt: χ2 Test, Student –Test.
• Sự khác nhau có ý nghĩa thống kê khi p < 0,05
XỬ LÝ SỐ LIỆU

18. ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU
 Thuốc đã được chứng minh an toàn
 ĐTNC được cung cấp thông tin về mục tiêu, phương
pháp nghiên cứu, tác dụng không mong muốn
 ĐTNC chỉ chọn khi đồng ý và tự nguyện tham gia
 Đảm bảo quy trình sử dụng thuốc an toàn
 Thông tin cá nhân được giữ kín
 Dừng nghiên cứu và xử trí khi có tai biến

19. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
VÀ BÀN LUẬN

20. ĐẶC ĐIỂM ĐTNC
Tuổi sản phụ
Tuổi trung bình : 27,8 ± 4,1
M.L. Noah : 27,2
Paul Bernstein : 28,2

21. ĐẶC ĐIỂM ĐTNC
Nghề nghiệp
Vũ Ngân Hà : công chức 49%
Lê Quang Hòa : công chức 40,7
Nghề nghiệp n %
Công chức 41 58,6
Công nhân 4 5,7
Làm ruộng 3 4,3
Tự do 22 31,4
Tổng 70 100

22. ĐẶC ĐIỂM ĐTNC
Số lần sinh
Tỷ lệ con so: 68,6%/ 31,4%
Himangi S.Warke: con so 72,1%
Nguyễn Mạnh Trí: con so: 68,4%

23. ĐẶC ĐIỂM ĐTNC
Tuổi thai
Tuổi thai trung bình : 40,1 ± 0,4
Paul Bernstein : 40,2
Vũ Ngân Hà : 40,3
Tuổi thai (tuần ) n Tỷ lệ %
37 - 39 9 12,9
40 39 55,7
41 18 25,7
42 4 5,7
Tổng số 70 100

24. ĐẶC ĐIỂM ĐTNC
Chỉ số ối
CSO
Tuổi thai ≤ 40 >40 n
37 – 39 5 4 9
40 18 21 39
41 8 10 18
42 2 2 4
n 33 (47,1) 37 (52,9) 70

25. ĐẶC ĐIỂM ĐTNC
Bishop trước KPCD
Bishop trung bình : 2,8 ± 0,9
Paul Bernstein : 2,75
Nguyễn Mạnh Trí : 3,0
Chỉ số Bishop n Tỷ lệ %
1 4 5,7
2 26 37,1
3 20 28,6
4 20 28,6
Tổng số 70 100

26. KẾT QUẢ KPCD
Thay đổi chỉ số Bishop
Bishop
Thời gian
Thấp
nhất
Cao
nhất
X ± SD p
0 giờ 1 4 2,80 ± 0,93
2 giờ 3 10 7,60 ± 1,83 p2-0<0,001
4 giờ 4 10 8,57 ± 1,62 p4-2<0,001
6 giờ 5 13 9,24 ± 1,74 p6-4<0,001
8 giờ 6 13 9,89 ± 1,98 p8-6<0,001
10 giờ 7 13 10,08 ± 1,90 p10-8<0,001
12 giờ 9 13 10,67 ± 2,31 p12-10<0,001
Sau 4 giờ: Bishop > 8

27. KẾT QUẢ KPCD
Tỷ lệ KPCD thành công
Kết quả n %
Thành công mức 1 61 87,1%
Thành công mức 2 59 84,3%
Thành công thực sự 58 82,9%
Thất bại 9 12,9%
Tổng 70 100
Vũ Ngân Hà : 82%
Nguyễn Mạnh Trí : 97%

28. KẾT QUẢ KPCD
Tỷ lệ đẻ đường âm đạo và cách thức đẻ
Tỷ lệ đẻ đường âm đạo : 82,9%
Paul Bernstein : 85,0%
Nguyễn Mạnh Trí : 90,9%

29. KẾT QUẢ KPCD
Tỷ lệ đẻ đường âm đạo theo thời gian
22,4% 63,8% 13,8%

30. KẾT QUẢ KPCD
Thời gian KPCD thành công
Himangi S.W : thời gian từ khi KPCD đến lúc đẻ là 10,34 giờ
Vũ Ngân Hà : thời gian từ khi KPCD đến lúc đẻ là 8,45 giờ
Thời gian (giờ)
Kết quả n Con so Con rạ Trung bình
Thành công mức 1 61 5,1 ± 1,5 4,0 ± 1,9 4,97 ± 1,56
Thành công mức 2 59 7,6 ± 2,6 6,3 ± 3,1 7,73 ± 2,71
Thành công thực sự 58 8,39 ± 3,52

31. KẾT QUẢ KPCD
Tỷ lệ KPCD thành công với hàm lượng thuốc sử dụng
Liều Con so Con rạ Chung
Liều trung bình 0,521 ± 0,015 0,523 ± 0,023 0,522 ± 0,018
Liều thấp nhất 0,491 0,475 0,5
Liều cao nhất 0,551 0,570 1,0
Liều thường dùng 0,5 0,5 0,5

32. TÁC ĐỘNG CỦA PGE2
Tác động lên thai
Tim thai n Tỷ lệ %
Bình thường 64 91,4
Chậm < 120l/p 4 5,7
Nhanh > 160 l/p 2 2,9
Tống số 70 100
Tim thai bất thường : 8,6%
Himangi S.W : 18%
Fraser : 12,5%
Paul Bernstein : 4,5%

33. TÁC ĐỘNG CỦA PGE2
Tác động lên trẻ sơ sinh
Apgar (1)
CSO
≤ 7 ®iÓm > 7 ®iÓm
n
n % n %
30 – 40 1 3,03 32 96,97 33
41 – 60 1 2,70 36 97,30 37
n 2 68 70
Apgar (1) >7 : 97,1%
Himangi S.W : 96%
Fraser : 98,2%
Paul Bernstein : 95%

34. TÁC ĐỘNG CỦA PGE2
Tác dụng không mong muốn
Tác dụng phụ n %
Nôn 1 1,4
Sốt 1 1,4
Không có 68 97,2
Tổng số 70 100
Tác dụng không mong muốn: 2,9%
Himangi S.W : 10,7%
Paul Bernstein : 4,0%

35. TÁC ĐỘNG CỦA PGE2
Tai biến
Tai biến : 5,7%
Himangi S.W : 4,3%
Paul Bernstein : 3,5%
Biến chứng n %
Chảy máu sau đẻ 1 1,4
Cơn co TC cường tính 3 4,3
Thai ngạt 2 2,9
Bình thường 64 91,4
Tổng số 70 100

36. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Tuổi sản phụ
Kết quả
Tuổi sản phụ
Thành công Thất bại n
<25 11 (78,6) 3 14
25 – 29 33 4 37
30 – 34 11 2 13
≥35 6 0 6
n 61 9 70

37. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Số lần sinh
Kết quả
Số lần sinh
Thành công Thất bại n
Con so 39 (81,2) 9 48
Con rạ 22 (100) 0 22
n 61 9 70
p<0,05

38. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Tuổi thai
Kết quả
Tuổi thai Thành công Thất bại n
37 – 39 6 (66,7) 3 9
40 36 (92,3) 3 39
41 16 (88,9) 2 18
42 3 (75,0) 1 4
n 61 9 70

39. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Bishop
Kết quả
Bishop Thành công Thất bại n
1 2 (50) 2 4
2 21 (80,8) 5 26
3 18 (90) 2 20
4 20 (100) 0 20
n 61 9 70
p<0,01

40. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
CSO và màu sắc ối
p<0,05
Kết quả
CSO Thành công Thất bại n
≤40 30 (90,9) 3 33
41 – 60 31 (83,8) 6 37
n 61 9 70
Kết quả
Màu sắc ối Thành công Thất bại n
Trong 55 (90,2) 6 61
Xanh 6 (66,7) 3 9
n 61 9 70

41. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Thuốc giảm co phối hợp
p<0,05
Kết quả
Thuốc giảm co
Thành công Thất bại n
Có dùng 53 (91,4) 5 58
Không dùng 8 (66,7) 4 12
n 61 9 70

42. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Thuốc oxytocine phối hợp
p<0,05
Kết quả
Oxytocine Thành công Thất bại n
Có dùng 19 (100) 0 19
Không dùng 42 (82,4) 9 51
n 61 9 70

43. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
Trọng lượng sơ sinh
p<0,05
Kết quả
Trọng lượng
Thành công Thất bại n
n % n %
≤ 3500 51 91,07 5 8,93 56
>3500 10 71,43 4 28,57 14
n 61 9 70

44. KẾT LUẬN

45. HIỆU QUẢ CỦA PGE2
 Hiệu quả KPCD là 87,1%. KPCD đến khi CTC mở hết là
84,3%. KPCD và sinh đường âm đạo thành công là 82,9%.
 Sau 4 giờ KPCD, chỉ số Bishop trung bình là 8,6. Sau mỗi
2 giờ, chỉ số Bishop có thay đổi rõ rệt.
 Thời gian trung bình từ khi bơm thuốc đến khi CTC ≥3cm
là 5,0 giờ, đến khi cổ tử cung mở hết là 7,7 giờ, đến khi đẻ
đường âm đạo là 8,4 giờ.
 Tỷ lệ sản phụ sinh đường âm đạo trước 12 giờ là 86,2%.

46. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG KẾT QUẢ KPCD
 Chỉ số Bishop trước khi KPCD càng cao thì khả năng
KPCD thành công bằng PGE2 càng lớn (p <0,01)
 Tỷ lệ KPCD thành công ở người con rạ cao hơn người con
so (p <0,05)
 Tỷ lệ KPCD thành công ở thai có cân nặng ≤3500g cao
hơn tỷ lệ thành công ở những thai to > 3500g (p <0,05)
 Tỷ lệ KPCD thành công tăng khi kết hợp oxytocine truyền
tĩnh mạch và các thuốc giảm co, làm mềm CTC (p <0,05)
 Tỷ lệ KPCD thành công không liên quan đến mức độ thiểu
ối (p >0,05)

47. KIẾN NGHỊ

48.  Kết quả nghiên cứu trên cho thấy PG E2 là thuốc gây chuyển
dạ hiệu quả cao, ít tác dụng không mong muốn, rút ngắn thời
gian chuyển dạ và giảm tỷ lệ mổ lấy thai
 Riêng với những trường hợp thiểu ối có chỉ số Bishop thấp,
nên sử dụng PG E2 gây chuyển dạ vì tỷ lệ thành công cũng
như mức độ an toàn chấp nhận được
 Trong quá trình KPCD và theo dõi diễn biến chuyển dạ, có
thể phối hợp sử dụng oxytocine truyền tĩnh mạch và một số loại
thuốc giảm co và làm mềm CTC để tăng tỷ lệ thành công
KIẾN NGHỊ

49. Trân trọng cám ơn!