SlideShare a Scribd company logo
1 of 45
SOLUTIONS FOR MEASUREMENT AND MEDICAL FIELDS 
BBÁÁOO CCÁÁOO CCHHUUYYÊÊNN ĐĐỀỀ 0022 
TTHHIIẾẾTT BBỊỊ SSIIÊÊUU ÂÂMM CCHHẨẨNN ĐĐOOÁÁNN HHÌÌNNHH 
ẢẢNNHH TTRROONNGG YY TTẾẾ && SSPP SSIIEEMMEENNSS 
KKSS NNGGUUYYỄỄNN VVĂĂNN ĐĐỊỊNNHH 
CCÔÔNNGG TTYY MMIICCOO HHIITTEECCHH
BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ: 
KĨ THUẬT SIÊU ÂM
Chủ đề 1: B¶n chÊt vËt lý cña sãng siªu ©m 
1. Dao động và sóng – Sóng âm 
1.1.Dao động 
Là một chuyển động được lặp lại nhiều lần theo thời gian. 
VD: con lắc đồng hồ, dao động của cây cầu treo, dao động 
của dòng điện trong mạch… 
1.2. Sóng 
Là sự lan truyền của tín hiệu (mang năng lượng), từ điểm này 
đến điểm kia trong một môi trường mà không có sự di chuyển 
thành dòng của các phần tử môi trường ...
1.3. Sóng âm – Siêu âm 
• Bản chất 
Âm do các vật dao động phát ra và được lan truyền ra môi 
trường dưới dạng sóng: Sóng âm 
Bản chất sóng âm là sóng cơ học 
VD: 
- Kéo dây đàn ra khỏi vị trị cân bằng rồi thả ra thì ta thấy 
nó dao động  Âm thanh phát ra và lan truyền (sóng âm).
• Các thông số cơ bản 
* Chu kỳ dao động (T): 
* Biên độ dao động (h): 
* Tần số dao động (f): 
* Bước sóng (l): 
* Tốc độ lan truyền của siêu âm (v): 
* Cường độ của sóng siêu âm (I): 
* Năng lượng của sóng siêu âm (I):
2. Các tính ch t v ấ ật lý cơ bản của sóng âm 
• Hiện tượng phản xạ 
• Hiện tượng khúc xạ 
• Hiện tượng tán xạ 
• Hiện tượng nhiễu xạ 
• Hiện tượng hấp thụ 
• Hiệu ứng đople
2.1. Hiện tượng phản xạ 
+ Khi một nguồn siêu âm lan truyền qua hai môi trường có 
âm trở khác nhau sẽ tạo nên hiện tượng phản xạ siêu âm, 
tuân theo định luật quang hình học. 
+ Hệ số phản xạ (R): Giữa hai môi trường khác nhau có hệ 
số phản xạ siêu âm khác nhau. Hệ số phản xạ tuỳ thuộc vào 
âm trở của hai môi trường: 
R = (Z1 – Z2) / (Z1 + Z2) 
Trong đó Z1 và Z2 là âm trở của môi trường 1 và 2. 
Ví dụ: - Hiện tượng dội lại khi âm phát ra gặp vật cản (tường, 
núi) trong tự nhiên. 
- Giữa mô mềm và không khí, xương có Z lớnhầu hết 
năng lượng của chùm siêu âm bị phản xạ lạidùng Gel.
2.2. Hiện tượng khúc xạ. 
- Là hiện tượng chùm siêu âm khi lan truyền trong một môi 
trường có âm trở khác bị lệch hướng đột ngột ngay tại mặt 
phân cách. 
- Sự khúc xạ siêu âm làm lệch nguồn siêu âm và ảnh 
hưởng đến chùm siêu âm phản xạ và kết quả chẩn đoán. 
S M 
M 
I 
Px 
Kx
2.3. Hiện tượng tán xạ. 
Hiện tượng này xảy ra khi chùm tia siêu âm gặp các cấu 
trúc nhỏ (có kích thước <<l) hoặc với bề mặt không đồng 
đều, khi đó tia siêu âm bị tán xạ theo mọi hướng và chỉ có 1 
phần nhỏ tới được đầu dò Hiện tượng này không phụ 
thuộc vào góc tới của tia siêu âm, rất quan trọng trong đánh 
giá các cấu trúc nhỏ (độ đồng đều của nhu mô gan, tuỵ...).
2.4. Hiện tượng nhiễu xạ. 
Là hiện tượng chùm siêu âm có thể vòng qua vật cản. 
Hiện tượng này phụ thuộc vào khoảng cách đầu dò đến mặt 
phẳng thăm dò, phụ thuộc vào bước sóng, đường kính của 
nguồn phát và góc độ của chùm siêu âm phát ra. 
 Do các hiện tượng trên nên cường độ siêu âm càng đi xa 
càng bị suy giảm.
2.5. HiÖn t­îng 
hÊp thô : 
- Khi chïm siªu ©m truyÒn qua mét m«i tr­êng 
vËt chÊt chïm 
siªu ©m ®· truyÒn mét phÇn n¨ng l­îng 
cho m«i tr­êng 
®ã 
hay nã bÞ m«i tr­êng 
®ã hÊp thô. 
- Sù hÊp thô phô thuéc vμo ®é dμy c¸c m«i tr­êng 
siªu ©m 
truyÒn qua, tÇn sè siªu ©m vμ hÖ sè hÊp thô cña m«i tr­êng. 
Ix= I0 .e-fx 
Ix: c­êng 
®é siªu ©m ®o ®­îc 
ë ®é s©u x 
Io: c­êng 
®é siªu ©m lóc ®Çu 
f : hÖ sè hÊp thô cña m«i tr­êng. 
x : chiÒu dμy cña m«i tr­êng 
siªu ©m ®i qua.
2.6. Hiệu ứng Doppler 
Khi có chuyển động tương đối giữa nguồn phát âm và thiết 
bị thu âm, tần số âm thanh thu được sẽ thay đổi. Đó là hiệu 
ứng Dopple 
Cụ thể: 
+ Bước sóng l ngắn lại khi đầu thu và phát lại gần nhau 
( tần số tăng) và dài ra trong trường hợp xa nhau ra (tần số 
giảm). 
Ví dụ: tiêng còi tàu lúc đến và đi khác nhau.
3. 1. Nguyên lí nguồn phát siêu âm. 
Nguyên lý chung để tạo ra sóng âm là làm cho một 
vật rắn, một màng căng hay một dây căng dao động 
đàn hồi. 
Nhưng để tạo ra sóng siêu âm, dao động đàn hồi 
phải có tần số trên 20 000Hz nhờ vào nguồn dao 
động đặc biệt như dao động của tinh thể thạch anh, 
tinh thể Niken... 
Có hai cách phát siêu âm: 
+ Dựa vào hiệu ứng áp điện. 
+ Dựa vào hiện tượng từ giảo.
3.2. Hiệu ứng áp điện 
Một bản thạch anh được cắt song song với trục lục giác và vuông 
góc với quang trục tạo thành một bản thạch anh áp điện. Người ta mạ 
hai mặt của bản để tạo thành một tụ điện hoặc kẹp nó vào giữa hai bản 
của một tụ điện phẳng 
Khi nối hai bản điện cực với nguồn điện 
một chiều bản thạch anh bị biến dạng cong 
về một bên, khi đổi chiều dòng điện thì bản 
thạch anh bị cong ngược lại. Khi ta thay 
nguồn điện một chiều bằng nguồn xoay 
chiều có tần số lớn thì bản thạch anh sẽ liên 
tục bị biến dạng theo tần số của dòng điện 
và phát ra siêu âm khi tần số trên 20 000Hz. 
H¦ ¸p ®iÖn
3.2. Hiện tượng từ giảo: 
- Đặt một thanh sắt từ vào trong 
lòng một cuộn dây đã nối với một nguồn 
điện một chiều  độ dài của thanh sắt từ 
ngắn đi một ít : hiện tượng từ giảo 
- Khi nối cuộn dây với nguồn điện xoay 
chiều có tần số cao. Từ trường trong lòng 
cuộn dây biến thiên liên tục  thanh sắt từ 
dao động với tần số cự lớn và sẽ phát ra siêu 
âm ( với tần số > 20 000Hz). 
Siêu âm phát ra có cường độ mạnh nhất khi 
dao động của dòng điện phù hợp với dao động 
riêng của thanh sắt từ. Nguồn phát siêu âm 
loại này có thể lên đến 1000MHz.
Chủ đề 2: Cơ sở vật lý của kĩ thuật siêu âm 
1. Nguyên lí chung: 
Tương tác của sóng siêu âm với các tổ chức trong cơ thể, sự 
tương tác này phụ thuộc vào: 
+ Tốc độ truyền của sóng siêu âm trong môi trường. 
+ Trở kháng âm của môi trường. 
+ Sự hấp thụ của tổ chức. 
+ Thông số (f,l) của sóng siêu âm 
+ Cấu trúc hình học của tổ chức sống
2. Tèc ®é lan truyÒn siªu ©m qua c¸c m«i tr­êng 
sinh häc. 
MM«ii ttrr­­êênngg 
TTèècc ®éé ssiiªuu ©mm ((mm//ss)) 
DDaa vvμμ ttææ cchhøøcc dd­­ííii 
ddaa 
MMìì 
NN­­íícc 
èèii 
CC¬ 
CCææ ttöö ccuunngg 
TTææ cchhøøcc xxèèpp 
XX­­ 
¬nngg ssää tthhaaii 
TThhËËnn 
NN·oo tthhaaii 
XX­­ 
¬nngg ddμμii 
11440088 
11445500((333300)) 
11550000 
11558855((333300)) 
11556600 
11554400 
33000000 
11558811((333300)) 
11551144 
44008800((333300)) 
(Tèc ®é siªu ©m trung binh qua c¬ thÓ con ng­êi 
lμ 1500-1600m/s)
3. ¢m trë (Z): 
Mçi mét m«i tr­êng 
cã ®Æc ®iÓm cÊu tróc, tÝnh chÊt vμ 
mËt 
®é kh¸c nhau g©y ra nh÷ng c¶n trë vËn tèc siªu ©m kh¸c 
nhau. Sù c¶n trë ®ã lμ ©m trë cña m«i tr­êng. 
¢m trë cña m«i tr­êng 
tØ lÖ víi mËt ®é cña m«i tr­êng 
vμ tèc 
®é lan truyÒn siªu ©m. 
Z= r.v 
Z: ©m trë. 
r: mËt ®é cña m«i tr­êng. 
v: tèc ®é lan truyÒn siªu ©m.
¢m trë cña mét sè m«i tr­êng 
MM«ii ttrr­­êênngg 
¢¢mm ttrrëë ((gg//ccmm22..ss)) 
NN­­íícc 
3377ooCC 
KKhh«nngg kkhhÝÝ 
MM«ii ttrr­­êênngg 
ssiinnhh vvËËtt 
DDÞÞcchh mm¾tt 
TTiinnhh tthhÓÓ mm¾tt 
NN·oo 
CC¬ 
MM¸uu 
TThhËËnn 
LL¸cchh 
GGaann 
XX­­ 
¬nngg ®ÆÆcc 
XX­­ 
¬nngg xxèèpp 
11,,4499..110055 
00,,00000044..110055 
11,,55..110055 
11,,5522..110055 
11,,5544..110055 
11,,6600..110055 
11,,6600..110055 
11,,6622..110055 
11,,6644..110055 
11,,6655..110055 
66,,1100..110055 
22,,5555..110055
4. Phân loại sóng âm. 
4.1. Phân loại theo phương dao động: 
- Sóng ngang: là sóng mà phương dao động của các phần tử môi 
trường vuông góc với tia sóng (môi trường có tính đàn hồi về 
hình dạng  có ở vật rắn). 
- Sóng dọc: là sóng mà phương dao động của các phần tử môi 
trường trùng với tia sóng (môi trường chịu biến dạng về thể 
tíchtruyền qua được chất rắn, khí, lỏng). 
Sóng siêu âm là sóng dọc 
4.2. Phân loại theo tần số: 
+ Hạ âm: f <16 Hz 
+ Sóng âm có tần số nghe thấy: f = 16- 20KHz. 
+ Siêu âm: f > 20 KHz. 
 Ứng dụng trong y học: 700 KHz- 50 MHz 
(chẩn đoán: 2MHz-50MHZ)
Chủ đề 3. Kĩ thuật siêu âm 
1. CÊu t¹o tæng qu¸t cña m¸y siªu ©m. 
HiÖn hinh 
Đång hå M¸y ph¸t sãng 
Bé nhí ¶nh 
Xö lý sau khi 
chôp 
Bé t¸ch 
sãng 
Bé kiÓm so¸t ®é 
héi tô 
ĐÇu dß
2. Nguyªn lý cÊu t¹o ®Çu dß 
§Çu dß siªu ©m gåm mét ®¬n 
vÞ tinh thÓ cã tÝnh ¸p ®iÖn ®Ó trong 
mét buång lμm b»ng chÊt nhùa (tinh 
thÓ lμ mét tÊm máng th¹ch anh 
hoÆc Barium titanate ®­îc 
nèi 2 cùc 
dßng ®iÖn cña m¸y). 
Trong buång nhùa cßn chøa mét 
m«i tr­êng 
hç trî nh»m ®Þnh h­íng 
nguån siªu ©m ph¸t ra, m«i tr­êng 
nμy sÏ hÊp thô nguån siªu ©m ph¸t 
ng­îc 
l¹i  §Çu dß võa ph¸t sãng, 
võa thu sãng.
3. Nguyên lí thu – phát 
3.1. Nguyên lý thu siêu âm. 
+ Hiện tượng áp điện thuận: 
3.2. Nguyên lý phát siêu âm. 
+ Hiện tượng áp điện nghịch:
4. C¸c lo¹i ®Çu dß phổ biến. 
Dùa vμo nguyªn lý trªn  chÕ t¹o c¸c lo¹i ®Çu dß ®¬n, ®Çu 
dß ghÐp, vμ thay ®æi h×nh d¹ng ®Ó thuËn tiÖn øng dông 
trong l©m sμng: 
- Lo¹i quÐt h×nh vßng cung ph¸t nguån siªu ©m qua n­íc 
th¼ng trùc tiÕp vμo da theo h×nh vßng cung theo h­íng 
héi 
tô. 
- Lo¹i quÐt th¼ng vμo c¬ thÓ theo h­íng 
ph©n kú. 
- Lo¹i chïm siªu ©m ph¸t ng­îc 
lªn mét g­ 
¬ng ph¶n chiÕu 
theo h­íng 
ph©n kú råi ph¶n x¹ l¹i theo h­íng 
song song vμo 
c¬ thÓ. 
- Lo¹i võa ph¸t võa xoay trßn ®Ó cho chïm siªu ©m tõ trong 
ph¸t ra theo h×nh trßn.
H×nh minh häa c¸c lo¹i ®Çu dß: 
Trªn thùc tÕ cã c¸c lo¹i ®Çu dß sau: 
- Linear Array: cÊu t¹o tõ 1 d·y n tinh thÓ ®¬n xÕp thμnh hμng, øng dông 
siªu ©m vïng bông, s¶n-phô khoa, tuyÕn gi¸p… 
- ĐÇu dß Convex: tinh thÓ xÕp thμnh ®­êng 
cong, quÐt hinh rÎ qu¹t, øng 
dông siªu ©m vïng bông, Pelvis. 
- ĐÇu dß Sector ®iÖn tö (Phased Array): SA khe liªn s­ên, 
SA-néi soi. 
- ĐÇu dß Sector c¬ khÝ: øng dông siªu ©m tim, s¶n Phô khoa, ©m ®¹o...
Chủ đề 4 : øng dông siªu ©m trong y häc 
1. øng dông cña siªu ©m trong ®iÒu trÞ. 
C¬ chÕ: Khi t¸c dông lªn c¸c tÕ bμo vμ c¸c tæ chøc sèng, 
siªu ©m g©y ra 3 hiÖu øng: 
- Hiệu ứng c¬ häc 
- Hiệu ứng nhiÖt häc 
- Hiệu ứng ho¸ häc 
Các hiệu ứng nμy lμm thay ®æi tÝnh chÊt vμ chøc năng sinh 
lý cña c¸c tæ chøc trong c¬ thÓ.
1 . 1 . HiÖ u ø ng c ¬ hä c : Sãng siªu ©m g©y ra t¹i chç nh÷ng biÕn 
®æi ¸p lùc vμ nh÷ng dÞch chuyÓn c¸c phÇn vËt chÊt xung quanh 
vÞ trÝ c©n b»ng cña chóng lμm nÐn gi·n m«i tr­êng 
 ë vïng gi·n 
liªn kÕt cña c¸c phÇn tö cã thÓ bÞ ®øt g·y (hiÖn t­îng 
t¹o lç vi m«). 
T¸ c d ô ng s inh hä c : 
+ Víi chïm siªu ©m cã c­êng 
®é võa vμ nhá (<20 kW/m2)  
t¨ng 
tÝnh thÈm thÊu cña mμng tÕ bμo vμ sù dÞch chuyÓn cña bμo t­ 
¬ng 
 
c¸c tæ chøc n«ng cña c¬ thÓ bÞ chÊn ®éng nhÑ (xoa bãp tÕ vi)  
®iÒu 
trÞ viªm tÕ bμo. 
+ Víi chïm siªu ©m cã c­êng 
®é m¹nh, hiÖn t­îng 
t¹o lç lμm 
r¸ch mμng tÕ bμo, biÕn d¹ng nh©n ph¸ huû tÕ bμo. øng dông: 
trong chèng ®«ng m¸u, diÖt trïng, ph¸ huû tæ chøc trong s©u (sái 
thËn, u tuyÕn...), sö dông trong phÉu thuËt thÇn kinh,... 
+ ChÕ t¹o ra c¸c lo¹i nhò t­ 
¬ng, c¸c khÝ dung víi nh÷ng h¹t cã
1 . 2 . HiÖu ø ng nhiÖt. 
- Néi dung: PhÇn lín n¨ng l­îng 
mμ chïm siªu ©m ®­îc 
chuyÓn sang d¹ng nhiÖt lμm t¨ng nhiÖt ®é m«i tr­êng 
(x¶y ra 
nhiÒu nhÊt ë c¸c mÆt ng¨n c¸ch gi÷a hai m«i tr­êng 
cã mËt ®é 
kh¸c nhau). 
- T¸c dông sinh häc: gi·n m¹ch, t¨ng c­êng 
dinh d­ìng, 
chèng teo c¬, chèng co th¾t c¬, chèng viªm, chèng ®au d©y 
thÇn kinh, ®au khíp.
1 . 3 . HiÖu ø ng ho ¸ hä c . 
Sãng siªu ©m cã thÓ g©y ra c¸c ph¶n øng mμ ë ®iÒu kiÖn b×nh th­êng 
khã x¶y ra hoÆc cã vai trß lμm xóc t¸c c¸c ph¶n øng ho¸ häc. 
Siªu ©m lμm t¨ng c¸c ph¶n øng ph©n ly c¸c hîp chÊt h÷u c¬, lμm 
t¨ng sù ion ho¸ vμ t¹o ra nhiÒu gèc tù do trong m«i tr­êng. 
- Tác dụng sinh học: §èi víi m« sinh häc: siªu ©m lμm thay ®æi nh÷ng 
®Æc tÝnh cña nã (nh­® 
é pH, ®iÓm ®¼ng ®iÖn, ¸p suÊt thÈm thÊu, 
¸p 
suÊt keo)  Siªu ©m còng lμm thay ®æi sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vμ ho¹t 
tÝnh c¸c men sinh häc trong c¬ thÓ.  ®iÒu trÞ bÖnh cao huyÕt ¸p, c¸c 
bÖnh d¹ dμy (thay ®æi ®é toan cña dÞch vÞ). 
- L­u 
ý: Trong ®iÒu trÞ th­êng 
dïng siªu ©m cã tÇn sè 20KHz – 1MHz 
 kh«ng dïng siªu ©m ®Ó ®iÒu trÞ cho ng­êi 
cã thai, ®ang bÞ sèt, 
m¾c 
bÖnh lao vμ trÎ em.
2. øng dông cña siªu ©m trong chÈn ®o¸n. 
C¬ së: Sãng siªu ©m khi truyÒn qua c¸c tæ chøc 
sèng trong c¬ thÓ sÏ bÞ hÊp thô hoÆc ph¶n x¹. 
KÕt qu¶ phô thuéc vμo tÝnh chÊt, cÊu tróc cña c¸c 
tæ chøc sèng gi¸n tiÕp ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng, cÊu 
tróc cña c¸c tæ chøc sèng th«ng qua h×nh ¶nh 
sãng siªu ©m trªn mμn h×nh.
Cã hai kiÓu sãng ph¶n x¹: 
+ Sãng xung ph¶n x¹ kiÓu A (A-scope): 
- Lμ ph­ 
¬ng ph¸p ghi ®o sãng ph¶n x¹ trªn mét b×nh diÖn. 
§Çu ph¸t sãng ®­îc 
h­íng 
vμo vïng ®o. Khi gÆp ph¶i vËt 
hoÆc m«i tr­êng 
cã ©m trë kh¸c sÏ ph¸t sãng xung ph¶n x¹. 
C¸c sãng xung ®ã ®­îc 
biÕn thμnh xung ®iÖn vμ ®­îc 
ghi l¹i 
hoÆc hiÖn lªn mμn huúnh quang (h×nh parabol ng­îc 
cã 
®é cao, ®é réng hÑp kh¸c nhau). C¨n cø vμo c¸c ®Æc 
®iÓm cña sãng xung vμ thêi gian (kho¶ng c¸ch) xuÊt hiÖn 
mμ ta chÈn ®o¸n ®­îc 
bÖnh. 
- Ph­ 
¬ng ph¸p nμy hay ®­îc 
dïng ®Ó t×m dÞ vËt, c¸c æ ¸p 
xe, æ tô m¸u trong n·o, trong s¶n phô.
Biªn ®é 
(mm) 
TÇn sè (Hz) 
S¬ ®å minh ho¹ (A-scope) 
t1 t2
+ Sãng xung ph¶n x¹ kiÓu B (B-scope). 
- §ã lμ ph­ 
¬ng ph¸p xung ph¶n x¹ trªn hai b×nh diÖn. C¸c 
sãng xung ph¶n x¹ ®­îc 
thÓ hiÖn b»ng nh÷ng chÊm cã ®é 
s¸ng kh¸c nhau tuú thuéc c­êng 
®é sãng xung, nã ph¶n ¸nh 
h×nh ¶nh hai b×nh diÖn cña ®èi t­îng 
nghiªn cøu. 
- Sãng xung ph¶n x¹ kiÓu B ®­îc 
¸p dông réng r·i h¬n kiÓu A 
trong chÈn ®o¸n c¸c bÖnh gan, mËt, m¾t, tim… 
S¬ ®å minh ho¹ (B-scope)
+ Siªu ©m chÈn ®o¸n kiÓu TM (Time-motion) - kiÓu M. 
- C¬ së: Dïng ®Ó thÓ hiÖn sù chuyÓn ®éng cïng ph­ 
¬ng víi tia siªu ©m cña c¸c vËt thÓ theo thêi gian b»ng c¸ch 
thÓ hiÖn h×nh ¶nh B- mode theo diÕn biÕn thêi gian víi c¸c 
tèc ®é quÐt kh¸c nhau. 
- KÕt qu¶: nÕu nguån håi ©m ®øng yªn th× t¹o ra ®­êng 
th¼ng ngang qua mμn h×nh, nÕu mÆt ph¶n håi 
chuyÓn ®éng ®­êng 
cong ph¶n ¶nh sù chuyÓn ®éng cña 
mÆt ph¶n håi. 
- øng dông: nghiªn cøu cÊu tróc c¸c m« t¹ng ë tr¹ng th¸i 
®éng (tim, m¹ch..) lμ c¬ së cña ph­ 
¬ng ph¸p chôp c¾t líp 
b»ng siªu ©m.
2 . 2 . ChÈn ® o ¸ n chø c n¨ng dùa vμ o hiÖ u ø ng 
Do p p le r. 
- Lμ hiÖn t­îng 
sãng siªu ©m ®­îc 
ph¶n håi tõ c¸c vËt thÓ 
chuyÓn ®éng (tÕ bμo hång cÇu, thμnh m¹ch, c¬ co...), khi 
®ã tÇn sè cña sãng ph¶n håi kh¸c víi tÇn sè sãng tíi. 
- TÇn sè sãng siªu ©m thu ®­îc 
biÓu hiÖn b»ng mét ®­êng 
cong ph¶n ¸nh tèc ®é tøc thêi cña m¸u t¹i n¬i th¨m kh¸m 
(tr¹ng th¸i b×nh th­êng 
mçi m¹ch m¸u cã mét ®­êng 
cong 
®Æc tr­ng 
liªn quan râ rÖt víi ®­êng 
kÝnh còng nh­vïng 
t­íi 
m¸u cña nã). 
- Ph­ 
¬ng ph¸p nμy dïng ®Ó chÈn ®o¸n c¸c bÖnh cña tuÇn 
hoμn ngo¹i biªn nh­vi 
ªm t¾c ®éng m¹ch, tÜnh m¹ch, rß 
®éng m¹ch….(ThÝ dô: cã thÓ th¨m kh¸m c¸c m¹ch m¸u lín 
b»ng hiÖu øng Doppler).
MỘT SỐ VÍ DỤ 
ChÈn ®o¸n siªu ©m trong s¶n phô khoa 
SI£U ¢M MODE B (2D REAL TIME)
SI£U ¢M MODE TM
Siªuu ©mm TTMM vvaann nnhhÜÜ tthhÊÊtt
Mode DOPPLER 
Siªu ©m Doppler dïng th¨m dß hÖ thèng tuÇn hoμn 
mÑ con: Doppler xung, Doppler mμu, Doppler t¨ng c­êng 
n¨ng l­îng
DOPPLER MẦU
Doppler thai 
Doppler rèn binh th­êng
Siªu ©m 3D 
Siªu ©m Mode Triplan 
Siªu ©m ba chiÒu [3D] hiÖn nay ®ang sö 
dông cßn gäi lμ 3D thêi gian thËt.
SI£U ¢M MODE triplan
SI£U ¢M 3D MODE REAL TIME
SI£U ¢M 3D MODE bÒ mÆt

More Related Content

What's hot

Guidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu
Guidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệuGuidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu
Guidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệuBác sĩ nhà quê
 
ĐIỆN CƠ ĐỒ
ĐIỆN CƠ ĐỒĐIỆN CƠ ĐỒ
ĐIỆN CƠ ĐỒSoM
 
Nhận diện 1 số loạn nhịp trên ecg
Nhận diện 1 số loạn nhịp trên ecgNhận diện 1 số loạn nhịp trên ecg
Nhận diện 1 số loạn nhịp trên ecgVõ Tá Sơn
 
Bài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECG
Bài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECGBài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECG
Bài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECGyoungunoistalented1995
 
XẠ HÌNH HỆ TIM MẠCH
XẠ HÌNH HỆ TIM MẠCHXẠ HÌNH HỆ TIM MẠCH
XẠ HÌNH HỆ TIM MẠCHSoM
 
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptxĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptxSoM
 
CÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC
CÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨCCÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC
CÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨCSoM
 
Siêu âm trị liệu
Siêu âm trị liệuSiêu âm trị liệu
Siêu âm trị liệucocacola.mta
 
Điều trị THA nguyên phát
Điều trị THA nguyên phátĐiều trị THA nguyên phát
Điều trị THA nguyên phátYen Ha
 
KHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAY
KHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAYKHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAY
KHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAYGreat Doctor
 
KỸ NĂNG HỎI BỆNH
KỸ NĂNG HỎI BỆNHKỸ NĂNG HỎI BỆNH
KỸ NĂNG HỎI BỆNHSoM
 
PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰC
PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰCPHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰC
PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰCSoM
 
1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf
1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf
1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdfSoM
 
VIÊM MÀNG NGOÀI TIM
VIÊM MÀNG NGOÀI TIMVIÊM MÀNG NGOÀI TIM
VIÊM MÀNG NGOÀI TIMSoM
 
Tăng huyết áp
Tăng huyết ápTăng huyết áp
Tăng huyết ápdrhotuan
 
SIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁY
SIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁYSIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁY
SIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁYSoM
 
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptxĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptxSoM
 

What's hot (20)

Guidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu
Guidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệuGuidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu
Guidelines điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu
 
ĐIỆN CƠ ĐỒ
ĐIỆN CƠ ĐỒĐIỆN CƠ ĐỒ
ĐIỆN CƠ ĐỒ
 
ĐạI cương ECG
ĐạI cương ECGĐạI cương ECG
ĐạI cương ECG
 
Nhận diện 1 số loạn nhịp trên ecg
Nhận diện 1 số loạn nhịp trên ecgNhận diện 1 số loạn nhịp trên ecg
Nhận diện 1 số loạn nhịp trên ecg
 
Bài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECG
Bài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECGBài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECG
Bài giảng tiếp cận điện tâm đồ ECG
 
XẠ HÌNH HỆ TIM MẠCH
XẠ HÌNH HỆ TIM MẠCHXẠ HÌNH HỆ TIM MẠCH
XẠ HÌNH HỆ TIM MẠCH
 
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptxĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
 
CÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC
CÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨCCÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC
CÁC TAI BIẾN TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC
 
Siêu âm trị liệu
Siêu âm trị liệuSiêu âm trị liệu
Siêu âm trị liệu
 
Điều trị THA nguyên phát
Điều trị THA nguyên phátĐiều trị THA nguyên phát
Điều trị THA nguyên phát
 
Thuốc chống loạn nhịp tim
Thuốc chống loạn nhịp timThuốc chống loạn nhịp tim
Thuốc chống loạn nhịp tim
 
KHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAY
KHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAYKHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAY
KHÁM VÙNG VAI - CÁNH TAY
 
KỸ NĂNG HỎI BỆNH
KỸ NĂNG HỎI BỆNHKỸ NĂNG HỎI BỆNH
KỸ NĂNG HỎI BỆNH
 
PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰC
PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰCPHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰC
PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH X QUANG LỒNG NGỰC
 
1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf
1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf
1. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN TÂM ĐỒ.pdf
 
VIÊM MÀNG NGOÀI TIM
VIÊM MÀNG NGOÀI TIMVIÊM MÀNG NGOÀI TIM
VIÊM MÀNG NGOÀI TIM
 
Tăng huyết áp
Tăng huyết ápTăng huyết áp
Tăng huyết áp
 
SIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁY
SIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁYSIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁY
SIÊU ÂM SẢN CÁCH ĐO ĐỘ MỜ DA GÁY
 
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptxĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
ĐẠI CƯƠNG X -QUANG.pptx
 
Kqht 3
Kqht 3Kqht 3
Kqht 3
 

Similar to Báo cáo chuyên đề kỹ thuật siêu âm 06.11.2014

Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)
Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)
Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)SMBT
 
Sóng điện-từ.tlmn
Sóng điện-từ.tlmnSóng điện-từ.tlmn
Sóng điện-từ.tlmnDương Nghĩa
 
BỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptx
BỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptxBỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptx
BỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptxCBNgcNghch
 
Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)
Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)
Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)SMBT
 
Chẩn đoán hình ảnh
Chẩn đoán hình ảnh Chẩn đoán hình ảnh
Chẩn đoán hình ảnh Di Quen
 
Bai giang mri
Bai giang mriBai giang mri
Bai giang mriNhung Võ
 
Bài giảng chẩn đoán hình ảnh
Bài giảng chẩn đoán hình ảnhBài giảng chẩn đoán hình ảnh
Bài giảng chẩn đoán hình ảnhTiến Cường Trần
 
Tai lieuykhoa.net bài giảng chẩn đoán hình ảnh
Tai lieuykhoa.net   bài giảng chẩn đoán hình ảnhTai lieuykhoa.net   bài giảng chẩn đoán hình ảnh
Tai lieuykhoa.net bài giảng chẩn đoán hình ảnhLan Đặng
 
bài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nội
bài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nộibài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nội
bài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nộitaimienphi
 
CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...
CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...
CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018Hoàng Thái Việt
 
Bai giang sieu am pgs thong
Bai giang sieu am pgs thongBai giang sieu am pgs thong
Bai giang sieu am pgs thongLe Thuy Dr
 
Xq ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuong
Xq   ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuongXq   ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuong
Xq ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuongPhạm Nghị
 

Similar to Báo cáo chuyên đề kỹ thuật siêu âm 06.11.2014 (20)

Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)
Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)
Gioi thieu ve may tan soi ngoai co the va thao luan (Mr. Hamilton)
 
Sóng điện-từ.tlmn
Sóng điện-từ.tlmnSóng điện-từ.tlmn
Sóng điện-từ.tlmn
 
BỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptx
BỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptxBỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptx
BỨC XẠ ION HÓA VÀ CƠ THỂ SỐNG.pptx
 
Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)
Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)
Cơ bản về hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL)
 
Pho hong ngoai ir va su dung pho de cau truc
Pho hong ngoai ir va su dung pho de cau trucPho hong ngoai ir va su dung pho de cau truc
Pho hong ngoai ir va su dung pho de cau truc
 
Kqht 4
Kqht 4Kqht 4
Kqht 4
 
Chẩn đoán hình ảnh
Chẩn đoán hình ảnh Chẩn đoán hình ảnh
Chẩn đoán hình ảnh
 
Bai giang mri
Bai giang mriBai giang mri
Bai giang mri
 
Bài giảng chẩn đoán hình ảnh
Bài giảng chẩn đoán hình ảnhBài giảng chẩn đoán hình ảnh
Bài giảng chẩn đoán hình ảnh
 
Tai lieuykhoa.net bài giảng chẩn đoán hình ảnh
Tai lieuykhoa.net   bài giảng chẩn đoán hình ảnhTai lieuykhoa.net   bài giảng chẩn đoán hình ảnh
Tai lieuykhoa.net bài giảng chẩn đoán hình ảnh
 
bài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nội
bài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nộibài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nội
bài giảng chẩn đoán hình ảnh - ĐH Y Hà Nội
 
Chuong iii -dao dong2_ma
Chuong iii -dao dong2_maChuong iii -dao dong2_ma
Chuong iii -dao dong2_ma
 
KÍNH HIỂN VI 2 PHOTON
KÍNH HIỂN VI 2 PHOTONKÍNH HIỂN VI 2 PHOTON
KÍNH HIỂN VI 2 PHOTON
 
Btsongco
BtsongcoBtsongco
Btsongco
 
CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...
CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...
CHUYÊN ĐỀ PHỔ HỒNG NGOẠI IR, PHỔ KHỐI LƯỢNG MS PHỤC VỤ VIỆC GIẢNG DẠY CHƯƠNG ...
 
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ 2 MÔN VẬT LÝ 12 MỚI NHẤT 2018
 
Bai giang sieu am pgs thong
Bai giang sieu am pgs thongBai giang sieu am pgs thong
Bai giang sieu am pgs thong
 
So sanh ly thuyet Ly 12
So sanh ly thuyet Ly 12So sanh ly thuyet Ly 12
So sanh ly thuyet Ly 12
 
Sieu am dieu tri bs hoai
Sieu am dieu tri bs hoaiSieu am dieu tri bs hoai
Sieu am dieu tri bs hoai
 
Xq ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuong
Xq   ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuongXq   ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuong
Xq ky thuat x quang quy uoc, nguyen doan cuong
 

Recently uploaded

SGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha bro
SGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha broSGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha bro
SGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha broHongBiThi1
 
SGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất hay
SGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất haySGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất hay
SGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất hayHongBiThi1
 
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạnSGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạnHongBiThi1
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóTiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóHongBiThi1
 
SGK cũ các phần phụ của thai đủ tháng.pdf
SGK cũ  các phần phụ của thai đủ tháng.pdfSGK cũ  các phần phụ của thai đủ tháng.pdf
SGK cũ các phần phụ của thai đủ tháng.pdfHongBiThi1
 
SGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nhaSGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nhaHongBiThi1
 
SGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdf
SGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdfSGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdf
SGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdfHongBiThi1
 
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạnHongBiThi1
 
23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ
23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ
23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạHongBiThi1
 
SGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf hay
SGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf haySGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf hay
SGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf hayHongBiThi1
 
lý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydk
lý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydklý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydk
lý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydkPhongNguyn363945
 
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất haySGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hayHongBiThi1
 
SGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất haySGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hayHongBiThi1
 
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdfHot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdfHongBiThi1
 
SGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất hay
SGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất haySGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất hay
SGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất hayHongBiThi1
 
SINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bs
SINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bsSINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bs
SINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bsHongBiThi1
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luôn
Tiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luônTiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luôn
Tiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luônHongBiThi1
 
Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ
Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ
Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ 19BiPhng
 

Recently uploaded (20)

SGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha bro
SGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha broSGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha bro
SGK Vết thương bụng Y4.pdf rất hay luôn nha bro
 
SGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm tụy cấp Y4.pdf rất hay nha các bạn
 
SGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Chấn thương bụng Y4.pdf rất hay nha các bạn
 
SGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất hay
SGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất haySGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất hay
SGK cũ Tính chất thai nhi đủ tháng.pdf rất hay
 
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạnSGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóTiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
 
SGK cũ các phần phụ của thai đủ tháng.pdf
SGK cũ  các phần phụ của thai đủ tháng.pdfSGK cũ  các phần phụ của thai đủ tháng.pdf
SGK cũ các phần phụ của thai đủ tháng.pdf
 
SGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nhaSGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK mới Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay nha
 
SGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdf
SGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdfSGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdf
SGK cũ Cơ chế đẻ ngôi chỏm kiểu thế chẩm chậu trái trước.pdf
 
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
 
23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ
23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ
23.Tim bẩm sinh.pdf rất hay các bác sĩ ạ
 
SGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf hay
SGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf haySGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf hay
SGK mới bệnh lý tim bẩm sinh trẻ em.pdf hay
 
lý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydk
lý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydklý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydk
lý thuyết thực hành đông cầm máu lớp ydk
 
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất haySGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
 
SGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất haySGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ Bệnh giun sán ở trẻ em.pdf rất hay
 
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdfHot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
 
SGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất hay
SGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất haySGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất hay
SGK XHTH do loét dạ dày tá tràng Y6.pdf rất hay
 
SINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bs
SINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bsSINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bs
SINH LÝ TẾ BÀO.doc rất hay nha các bạn bs
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luôn
Tiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luônTiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luôn
Tiêu hóa - Tiêu chảy kéo dài.pdf rất hay luôn
 
Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ
Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ
Sự chuyển vị trong hóa học hữu cơ
 

Báo cáo chuyên đề kỹ thuật siêu âm 06.11.2014

  • 1. SOLUTIONS FOR MEASUREMENT AND MEDICAL FIELDS BBÁÁOO CCÁÁOO CCHHUUYYÊÊNN ĐĐỀỀ 0022 TTHHIIẾẾTT BBỊỊ SSIIÊÊUU ÂÂMM CCHHẨẨNN ĐĐOOÁÁNN HHÌÌNNHH ẢẢNNHH TTRROONNGG YY TTẾẾ && SSPP SSIIEEMMEENNSS KKSS NNGGUUYYỄỄNN VVĂĂNN ĐĐỊỊNNHH CCÔÔNNGG TTYY MMIICCOO HHIITTEECCHH
  • 2. BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ: KĨ THUẬT SIÊU ÂM
  • 3. Chủ đề 1: B¶n chÊt vËt lý cña sãng siªu ©m 1. Dao động và sóng – Sóng âm 1.1.Dao động Là một chuyển động được lặp lại nhiều lần theo thời gian. VD: con lắc đồng hồ, dao động của cây cầu treo, dao động của dòng điện trong mạch… 1.2. Sóng Là sự lan truyền của tín hiệu (mang năng lượng), từ điểm này đến điểm kia trong một môi trường mà không có sự di chuyển thành dòng của các phần tử môi trường ...
  • 4. 1.3. Sóng âm – Siêu âm • Bản chất Âm do các vật dao động phát ra và được lan truyền ra môi trường dưới dạng sóng: Sóng âm Bản chất sóng âm là sóng cơ học VD: - Kéo dây đàn ra khỏi vị trị cân bằng rồi thả ra thì ta thấy nó dao động  Âm thanh phát ra và lan truyền (sóng âm).
  • 5. • Các thông số cơ bản * Chu kỳ dao động (T): * Biên độ dao động (h): * Tần số dao động (f): * Bước sóng (l): * Tốc độ lan truyền của siêu âm (v): * Cường độ của sóng siêu âm (I): * Năng lượng của sóng siêu âm (I):
  • 6. 2. Các tính ch t v ấ ật lý cơ bản của sóng âm • Hiện tượng phản xạ • Hiện tượng khúc xạ • Hiện tượng tán xạ • Hiện tượng nhiễu xạ • Hiện tượng hấp thụ • Hiệu ứng đople
  • 7. 2.1. Hiện tượng phản xạ + Khi một nguồn siêu âm lan truyền qua hai môi trường có âm trở khác nhau sẽ tạo nên hiện tượng phản xạ siêu âm, tuân theo định luật quang hình học. + Hệ số phản xạ (R): Giữa hai môi trường khác nhau có hệ số phản xạ siêu âm khác nhau. Hệ số phản xạ tuỳ thuộc vào âm trở của hai môi trường: R = (Z1 – Z2) / (Z1 + Z2) Trong đó Z1 và Z2 là âm trở của môi trường 1 và 2. Ví dụ: - Hiện tượng dội lại khi âm phát ra gặp vật cản (tường, núi) trong tự nhiên. - Giữa mô mềm và không khí, xương có Z lớnhầu hết năng lượng của chùm siêu âm bị phản xạ lạidùng Gel.
  • 8. 2.2. Hiện tượng khúc xạ. - Là hiện tượng chùm siêu âm khi lan truyền trong một môi trường có âm trở khác bị lệch hướng đột ngột ngay tại mặt phân cách. - Sự khúc xạ siêu âm làm lệch nguồn siêu âm và ảnh hưởng đến chùm siêu âm phản xạ và kết quả chẩn đoán. S M M I Px Kx
  • 9. 2.3. Hiện tượng tán xạ. Hiện tượng này xảy ra khi chùm tia siêu âm gặp các cấu trúc nhỏ (có kích thước <<l) hoặc với bề mặt không đồng đều, khi đó tia siêu âm bị tán xạ theo mọi hướng và chỉ có 1 phần nhỏ tới được đầu dò Hiện tượng này không phụ thuộc vào góc tới của tia siêu âm, rất quan trọng trong đánh giá các cấu trúc nhỏ (độ đồng đều của nhu mô gan, tuỵ...).
  • 10. 2.4. Hiện tượng nhiễu xạ. Là hiện tượng chùm siêu âm có thể vòng qua vật cản. Hiện tượng này phụ thuộc vào khoảng cách đầu dò đến mặt phẳng thăm dò, phụ thuộc vào bước sóng, đường kính của nguồn phát và góc độ của chùm siêu âm phát ra.  Do các hiện tượng trên nên cường độ siêu âm càng đi xa càng bị suy giảm.
  • 11. 2.5. HiÖn t­îng hÊp thô : - Khi chïm siªu ©m truyÒn qua mét m«i tr­êng vËt chÊt chïm siªu ©m ®· truyÒn mét phÇn n¨ng l­îng cho m«i tr­êng ®ã hay nã bÞ m«i tr­êng ®ã hÊp thô. - Sù hÊp thô phô thuéc vμo ®é dμy c¸c m«i tr­êng siªu ©m truyÒn qua, tÇn sè siªu ©m vμ hÖ sè hÊp thô cña m«i tr­êng. Ix= I0 .e-fx Ix: c­êng ®é siªu ©m ®o ®­îc ë ®é s©u x Io: c­êng ®é siªu ©m lóc ®Çu f : hÖ sè hÊp thô cña m«i tr­êng. x : chiÒu dμy cña m«i tr­êng siªu ©m ®i qua.
  • 12. 2.6. Hiệu ứng Doppler Khi có chuyển động tương đối giữa nguồn phát âm và thiết bị thu âm, tần số âm thanh thu được sẽ thay đổi. Đó là hiệu ứng Dopple Cụ thể: + Bước sóng l ngắn lại khi đầu thu và phát lại gần nhau ( tần số tăng) và dài ra trong trường hợp xa nhau ra (tần số giảm). Ví dụ: tiêng còi tàu lúc đến và đi khác nhau.
  • 13. 3. 1. Nguyên lí nguồn phát siêu âm. Nguyên lý chung để tạo ra sóng âm là làm cho một vật rắn, một màng căng hay một dây căng dao động đàn hồi. Nhưng để tạo ra sóng siêu âm, dao động đàn hồi phải có tần số trên 20 000Hz nhờ vào nguồn dao động đặc biệt như dao động của tinh thể thạch anh, tinh thể Niken... Có hai cách phát siêu âm: + Dựa vào hiệu ứng áp điện. + Dựa vào hiện tượng từ giảo.
  • 14. 3.2. Hiệu ứng áp điện Một bản thạch anh được cắt song song với trục lục giác và vuông góc với quang trục tạo thành một bản thạch anh áp điện. Người ta mạ hai mặt của bản để tạo thành một tụ điện hoặc kẹp nó vào giữa hai bản của một tụ điện phẳng Khi nối hai bản điện cực với nguồn điện một chiều bản thạch anh bị biến dạng cong về một bên, khi đổi chiều dòng điện thì bản thạch anh bị cong ngược lại. Khi ta thay nguồn điện một chiều bằng nguồn xoay chiều có tần số lớn thì bản thạch anh sẽ liên tục bị biến dạng theo tần số của dòng điện và phát ra siêu âm khi tần số trên 20 000Hz. H¦ ¸p ®iÖn
  • 15. 3.2. Hiện tượng từ giảo: - Đặt một thanh sắt từ vào trong lòng một cuộn dây đã nối với một nguồn điện một chiều  độ dài của thanh sắt từ ngắn đi một ít : hiện tượng từ giảo - Khi nối cuộn dây với nguồn điện xoay chiều có tần số cao. Từ trường trong lòng cuộn dây biến thiên liên tục  thanh sắt từ dao động với tần số cự lớn và sẽ phát ra siêu âm ( với tần số > 20 000Hz). Siêu âm phát ra có cường độ mạnh nhất khi dao động của dòng điện phù hợp với dao động riêng của thanh sắt từ. Nguồn phát siêu âm loại này có thể lên đến 1000MHz.
  • 16. Chủ đề 2: Cơ sở vật lý của kĩ thuật siêu âm 1. Nguyên lí chung: Tương tác của sóng siêu âm với các tổ chức trong cơ thể, sự tương tác này phụ thuộc vào: + Tốc độ truyền của sóng siêu âm trong môi trường. + Trở kháng âm của môi trường. + Sự hấp thụ của tổ chức. + Thông số (f,l) của sóng siêu âm + Cấu trúc hình học của tổ chức sống
  • 17. 2. Tèc ®é lan truyÒn siªu ©m qua c¸c m«i tr­êng sinh häc. MM«ii ttrr­­êênngg TTèècc ®éé ssiiªuu ©mm ((mm//ss)) DDaa vvμμ ttææ cchhøøcc dd­­ííii ddaa MMìì NN­­íícc èèii CC¬ CCææ ttöö ccuunngg TTææ cchhøøcc xxèèpp XX­­ ¬nngg ssää tthhaaii TThhËËnn NN·oo tthhaaii XX­­ ¬nngg ddμμii 11440088 11445500((333300)) 11550000 11558855((333300)) 11556600 11554400 33000000 11558811((333300)) 11551144 44008800((333300)) (Tèc ®é siªu ©m trung binh qua c¬ thÓ con ng­êi lμ 1500-1600m/s)
  • 18. 3. ¢m trë (Z): Mçi mét m«i tr­êng cã ®Æc ®iÓm cÊu tróc, tÝnh chÊt vμ mËt ®é kh¸c nhau g©y ra nh÷ng c¶n trë vËn tèc siªu ©m kh¸c nhau. Sù c¶n trë ®ã lμ ©m trë cña m«i tr­êng. ¢m trë cña m«i tr­êng tØ lÖ víi mËt ®é cña m«i tr­êng vμ tèc ®é lan truyÒn siªu ©m. Z= r.v Z: ©m trë. r: mËt ®é cña m«i tr­êng. v: tèc ®é lan truyÒn siªu ©m.
  • 19. ¢m trë cña mét sè m«i tr­êng MM«ii ttrr­­êênngg ¢¢mm ttrrëë ((gg//ccmm22..ss)) NN­­íícc 3377ooCC KKhh«nngg kkhhÝÝ MM«ii ttrr­­êênngg ssiinnhh vvËËtt DDÞÞcchh mm¾tt TTiinnhh tthhÓÓ mm¾tt NN·oo CC¬ MM¸uu TThhËËnn LL¸cchh GGaann XX­­ ¬nngg ®ÆÆcc XX­­ ¬nngg xxèèpp 11,,4499..110055 00,,00000044..110055 11,,55..110055 11,,5522..110055 11,,5544..110055 11,,6600..110055 11,,6600..110055 11,,6622..110055 11,,6644..110055 11,,6655..110055 66,,1100..110055 22,,5555..110055
  • 20. 4. Phân loại sóng âm. 4.1. Phân loại theo phương dao động: - Sóng ngang: là sóng mà phương dao động của các phần tử môi trường vuông góc với tia sóng (môi trường có tính đàn hồi về hình dạng  có ở vật rắn). - Sóng dọc: là sóng mà phương dao động của các phần tử môi trường trùng với tia sóng (môi trường chịu biến dạng về thể tíchtruyền qua được chất rắn, khí, lỏng). Sóng siêu âm là sóng dọc 4.2. Phân loại theo tần số: + Hạ âm: f <16 Hz + Sóng âm có tần số nghe thấy: f = 16- 20KHz. + Siêu âm: f > 20 KHz.  Ứng dụng trong y học: 700 KHz- 50 MHz (chẩn đoán: 2MHz-50MHZ)
  • 21. Chủ đề 3. Kĩ thuật siêu âm 1. CÊu t¹o tæng qu¸t cña m¸y siªu ©m. HiÖn hinh Đång hå M¸y ph¸t sãng Bé nhí ¶nh Xö lý sau khi chôp Bé t¸ch sãng Bé kiÓm so¸t ®é héi tô ĐÇu dß
  • 22. 2. Nguyªn lý cÊu t¹o ®Çu dß §Çu dß siªu ©m gåm mét ®¬n vÞ tinh thÓ cã tÝnh ¸p ®iÖn ®Ó trong mét buång lμm b»ng chÊt nhùa (tinh thÓ lμ mét tÊm máng th¹ch anh hoÆc Barium titanate ®­îc nèi 2 cùc dßng ®iÖn cña m¸y). Trong buång nhùa cßn chøa mét m«i tr­êng hç trî nh»m ®Þnh h­íng nguån siªu ©m ph¸t ra, m«i tr­êng nμy sÏ hÊp thô nguån siªu ©m ph¸t ng­îc l¹i  §Çu dß võa ph¸t sãng, võa thu sãng.
  • 23. 3. Nguyên lí thu – phát 3.1. Nguyên lý thu siêu âm. + Hiện tượng áp điện thuận: 3.2. Nguyên lý phát siêu âm. + Hiện tượng áp điện nghịch:
  • 24. 4. C¸c lo¹i ®Çu dß phổ biến. Dùa vμo nguyªn lý trªn  chÕ t¹o c¸c lo¹i ®Çu dß ®¬n, ®Çu dß ghÐp, vμ thay ®æi h×nh d¹ng ®Ó thuËn tiÖn øng dông trong l©m sμng: - Lo¹i quÐt h×nh vßng cung ph¸t nguån siªu ©m qua n­íc th¼ng trùc tiÕp vμo da theo h×nh vßng cung theo h­íng héi tô. - Lo¹i quÐt th¼ng vμo c¬ thÓ theo h­íng ph©n kú. - Lo¹i chïm siªu ©m ph¸t ng­îc lªn mét g­ ¬ng ph¶n chiÕu theo h­íng ph©n kú råi ph¶n x¹ l¹i theo h­íng song song vμo c¬ thÓ. - Lo¹i võa ph¸t võa xoay trßn ®Ó cho chïm siªu ©m tõ trong ph¸t ra theo h×nh trßn.
  • 25. H×nh minh häa c¸c lo¹i ®Çu dß: Trªn thùc tÕ cã c¸c lo¹i ®Çu dß sau: - Linear Array: cÊu t¹o tõ 1 d·y n tinh thÓ ®¬n xÕp thμnh hμng, øng dông siªu ©m vïng bông, s¶n-phô khoa, tuyÕn gi¸p… - ĐÇu dß Convex: tinh thÓ xÕp thμnh ®­êng cong, quÐt hinh rÎ qu¹t, øng dông siªu ©m vïng bông, Pelvis. - ĐÇu dß Sector ®iÖn tö (Phased Array): SA khe liªn s­ên, SA-néi soi. - ĐÇu dß Sector c¬ khÝ: øng dông siªu ©m tim, s¶n Phô khoa, ©m ®¹o...
  • 26. Chủ đề 4 : øng dông siªu ©m trong y häc 1. øng dông cña siªu ©m trong ®iÒu trÞ. C¬ chÕ: Khi t¸c dông lªn c¸c tÕ bμo vμ c¸c tæ chøc sèng, siªu ©m g©y ra 3 hiÖu øng: - Hiệu ứng c¬ häc - Hiệu ứng nhiÖt häc - Hiệu ứng ho¸ häc Các hiệu ứng nμy lμm thay ®æi tÝnh chÊt vμ chøc năng sinh lý cña c¸c tæ chøc trong c¬ thÓ.
  • 27. 1 . 1 . HiÖ u ø ng c ¬ hä c : Sãng siªu ©m g©y ra t¹i chç nh÷ng biÕn ®æi ¸p lùc vμ nh÷ng dÞch chuyÓn c¸c phÇn vËt chÊt xung quanh vÞ trÝ c©n b»ng cña chóng lμm nÐn gi·n m«i tr­êng  ë vïng gi·n liªn kÕt cña c¸c phÇn tö cã thÓ bÞ ®øt g·y (hiÖn t­îng t¹o lç vi m«). T¸ c d ô ng s inh hä c : + Víi chïm siªu ©m cã c­êng ®é võa vμ nhá (<20 kW/m2)  t¨ng tÝnh thÈm thÊu cña mμng tÕ bμo vμ sù dÞch chuyÓn cña bμo t­ ¬ng  c¸c tæ chøc n«ng cña c¬ thÓ bÞ chÊn ®éng nhÑ (xoa bãp tÕ vi)  ®iÒu trÞ viªm tÕ bμo. + Víi chïm siªu ©m cã c­êng ®é m¹nh, hiÖn t­îng t¹o lç lμm r¸ch mμng tÕ bμo, biÕn d¹ng nh©n ph¸ huû tÕ bμo. øng dông: trong chèng ®«ng m¸u, diÖt trïng, ph¸ huû tæ chøc trong s©u (sái thËn, u tuyÕn...), sö dông trong phÉu thuËt thÇn kinh,... + ChÕ t¹o ra c¸c lo¹i nhò t­ ¬ng, c¸c khÝ dung víi nh÷ng h¹t cã
  • 28. 1 . 2 . HiÖu ø ng nhiÖt. - Néi dung: PhÇn lín n¨ng l­îng mμ chïm siªu ©m ®­îc chuyÓn sang d¹ng nhiÖt lμm t¨ng nhiÖt ®é m«i tr­êng (x¶y ra nhiÒu nhÊt ë c¸c mÆt ng¨n c¸ch gi÷a hai m«i tr­êng cã mËt ®é kh¸c nhau). - T¸c dông sinh häc: gi·n m¹ch, t¨ng c­êng dinh d­ìng, chèng teo c¬, chèng co th¾t c¬, chèng viªm, chèng ®au d©y thÇn kinh, ®au khíp.
  • 29. 1 . 3 . HiÖu ø ng ho ¸ hä c . Sãng siªu ©m cã thÓ g©y ra c¸c ph¶n øng mμ ë ®iÒu kiÖn b×nh th­êng khã x¶y ra hoÆc cã vai trß lμm xóc t¸c c¸c ph¶n øng ho¸ häc. Siªu ©m lμm t¨ng c¸c ph¶n øng ph©n ly c¸c hîp chÊt h÷u c¬, lμm t¨ng sù ion ho¸ vμ t¹o ra nhiÒu gèc tù do trong m«i tr­êng. - Tác dụng sinh học: §èi víi m« sinh häc: siªu ©m lμm thay ®æi nh÷ng ®Æc tÝnh cña nã (nh­® é pH, ®iÓm ®¼ng ®iÖn, ¸p suÊt thÈm thÊu, ¸p suÊt keo)  Siªu ©m còng lμm thay ®æi sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vμ ho¹t tÝnh c¸c men sinh häc trong c¬ thÓ.  ®iÒu trÞ bÖnh cao huyÕt ¸p, c¸c bÖnh d¹ dμy (thay ®æi ®é toan cña dÞch vÞ). - L­u ý: Trong ®iÒu trÞ th­êng dïng siªu ©m cã tÇn sè 20KHz – 1MHz  kh«ng dïng siªu ©m ®Ó ®iÒu trÞ cho ng­êi cã thai, ®ang bÞ sèt, m¾c bÖnh lao vμ trÎ em.
  • 30. 2. øng dông cña siªu ©m trong chÈn ®o¸n. C¬ së: Sãng siªu ©m khi truyÒn qua c¸c tæ chøc sèng trong c¬ thÓ sÏ bÞ hÊp thô hoÆc ph¶n x¹. KÕt qu¶ phô thuéc vμo tÝnh chÊt, cÊu tróc cña c¸c tæ chøc sèng gi¸n tiÕp ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng, cÊu tróc cña c¸c tæ chøc sèng th«ng qua h×nh ¶nh sãng siªu ©m trªn mμn h×nh.
  • 31. Cã hai kiÓu sãng ph¶n x¹: + Sãng xung ph¶n x¹ kiÓu A (A-scope): - Lμ ph­ ¬ng ph¸p ghi ®o sãng ph¶n x¹ trªn mét b×nh diÖn. §Çu ph¸t sãng ®­îc h­íng vμo vïng ®o. Khi gÆp ph¶i vËt hoÆc m«i tr­êng cã ©m trë kh¸c sÏ ph¸t sãng xung ph¶n x¹. C¸c sãng xung ®ã ®­îc biÕn thμnh xung ®iÖn vμ ®­îc ghi l¹i hoÆc hiÖn lªn mμn huúnh quang (h×nh parabol ng­îc cã ®é cao, ®é réng hÑp kh¸c nhau). C¨n cø vμo c¸c ®Æc ®iÓm cña sãng xung vμ thêi gian (kho¶ng c¸ch) xuÊt hiÖn mμ ta chÈn ®o¸n ®­îc bÖnh. - Ph­ ¬ng ph¸p nμy hay ®­îc dïng ®Ó t×m dÞ vËt, c¸c æ ¸p xe, æ tô m¸u trong n·o, trong s¶n phô.
  • 32. Biªn ®é (mm) TÇn sè (Hz) S¬ ®å minh ho¹ (A-scope) t1 t2
  • 33. + Sãng xung ph¶n x¹ kiÓu B (B-scope). - §ã lμ ph­ ¬ng ph¸p xung ph¶n x¹ trªn hai b×nh diÖn. C¸c sãng xung ph¶n x¹ ®­îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng chÊm cã ®é s¸ng kh¸c nhau tuú thuéc c­êng ®é sãng xung, nã ph¶n ¸nh h×nh ¶nh hai b×nh diÖn cña ®èi t­îng nghiªn cøu. - Sãng xung ph¶n x¹ kiÓu B ®­îc ¸p dông réng r·i h¬n kiÓu A trong chÈn ®o¸n c¸c bÖnh gan, mËt, m¾t, tim… S¬ ®å minh ho¹ (B-scope)
  • 34. + Siªu ©m chÈn ®o¸n kiÓu TM (Time-motion) - kiÓu M. - C¬ së: Dïng ®Ó thÓ hiÖn sù chuyÓn ®éng cïng ph­ ¬ng víi tia siªu ©m cña c¸c vËt thÓ theo thêi gian b»ng c¸ch thÓ hiÖn h×nh ¶nh B- mode theo diÕn biÕn thêi gian víi c¸c tèc ®é quÐt kh¸c nhau. - KÕt qu¶: nÕu nguån håi ©m ®øng yªn th× t¹o ra ®­êng th¼ng ngang qua mμn h×nh, nÕu mÆt ph¶n håi chuyÓn ®éng ®­êng cong ph¶n ¶nh sù chuyÓn ®éng cña mÆt ph¶n håi. - øng dông: nghiªn cøu cÊu tróc c¸c m« t¹ng ë tr¹ng th¸i ®éng (tim, m¹ch..) lμ c¬ së cña ph­ ¬ng ph¸p chôp c¾t líp b»ng siªu ©m.
  • 35. 2 . 2 . ChÈn ® o ¸ n chø c n¨ng dùa vμ o hiÖ u ø ng Do p p le r. - Lμ hiÖn t­îng sãng siªu ©m ®­îc ph¶n håi tõ c¸c vËt thÓ chuyÓn ®éng (tÕ bμo hång cÇu, thμnh m¹ch, c¬ co...), khi ®ã tÇn sè cña sãng ph¶n håi kh¸c víi tÇn sè sãng tíi. - TÇn sè sãng siªu ©m thu ®­îc biÓu hiÖn b»ng mét ®­êng cong ph¶n ¸nh tèc ®é tøc thêi cña m¸u t¹i n¬i th¨m kh¸m (tr¹ng th¸i b×nh th­êng mçi m¹ch m¸u cã mét ®­êng cong ®Æc tr­ng liªn quan râ rÖt víi ®­êng kÝnh còng nh­vïng t­íi m¸u cña nã). - Ph­ ¬ng ph¸p nμy dïng ®Ó chÈn ®o¸n c¸c bÖnh cña tuÇn hoμn ngo¹i biªn nh­vi ªm t¾c ®éng m¹ch, tÜnh m¹ch, rß ®éng m¹ch….(ThÝ dô: cã thÓ th¨m kh¸m c¸c m¹ch m¸u lín b»ng hiÖu øng Doppler).
  • 36. MỘT SỐ VÍ DỤ ChÈn ®o¸n siªu ©m trong s¶n phô khoa SI£U ¢M MODE B (2D REAL TIME)
  • 38. Siªuu ©mm TTMM vvaann nnhhÜÜ tthhÊÊtt
  • 39. Mode DOPPLER Siªu ©m Doppler dïng th¨m dß hÖ thèng tuÇn hoμn mÑ con: Doppler xung, Doppler mμu, Doppler t¨ng c­êng n¨ng l­îng
  • 41. Doppler thai Doppler rèn binh th­êng
  • 42. Siªu ©m 3D Siªu ©m Mode Triplan Siªu ©m ba chiÒu [3D] hiÖn nay ®ang sö dông cßn gäi lμ 3D thêi gian thËt.
  • 43. SI£U ¢M MODE triplan
  • 44. SI£U ¢M 3D MODE REAL TIME
  • 45. SI£U ¢M 3D MODE bÒ mÆt