2. ตัวแปรพอยน์เตอร์ (Pointer) เป็นตัวแปรพิเศษในภาษา C มีหน้าที่
เก็บตาแหน่งที่อยู่ (Address) ของตัวแปรอื่น ๆ ที่อยู่ในหน่วยความจา ซึ่ง
ต่างจากตัวแปรทั่วไปที่ทาหน้าที่เก็บข้อมูล โดยมีรูปแบบการประกาศใช้
งานดังนี้
type *name;
โดยที่ type เป็นชนิดของตัวแปรพอยน์เตอร์ โดยพิจารณาว่าจะประกาศ
ตัวแปรพอยน์เตอร์เพื่อใช้เก็บที่อยู่ของตัวแปรชนิดใด
* เป็นเครื่องหมายที่กาหนดให้ตัวแปรที่ประกาศเป็นพอยน์เตอร์

3. ตัวอย่างการประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์
int *pt_intCount; 1
char *pt_chName; 2
float *pt_fPrice; 3
1. ประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์สาหรับเก็บตาแหน่งที่อยู่ของตัว
แปรชนิด int เท่านั้น
2. ประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์สาหรับเก็บตาแหน่งที่อยู่ของตัว
แปรชนิด char เท่านั้น
3. ประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์สาหรับเก็บตาแหน่งที่อยู่ของตัว
แปรชนิด float เท่านั้น

4. การใช้งานตัวแปรพอยน์เตอร์
ตัวแปรพอยน์เตอร์จะมีรูปแบบการใช้งานที่แตกต่างไปจากตั ว
แปรทั่วไป เนื่องจากพอยน์เตอร์มีหน้าที่เก็บตาแหน่งที่อยู่ของตัวแปร ซึ่ง
สามารถใช้งานได้ทั้งตาแหน่งที่อยู่ที่พอยน์เตอร์เก็บไว้ และสามารถใช้
งานข้อมูลที่ตาแหน่งที่อยู่นั้นบันทึกได้ด้วย โดยสามารถใช้งานได้ดังนี้
• การใช้งานเครื่องหมาย & เพื่ออ้างอิงถึงตาแหน่งที่อยู่ของตัวแปร
• การใช้เครื่องหมาย * เพื่ออ้างอิงถึงข้อมูลที่ตาแหน่งที่อยู่ของตัวแปร
บันทึกไว้

5. การดาเนินการกับพอยน์เตอร์
การดาเนินการกับพอยน์เตอร์ เป็นการใช้งานตัวดาเนินการ
ทางคณิตศาสตร์กับพอยน์เตอร์ โดยใช้ตัวดาเนินการ +, -, ++ และ --
ซึ่ ง ผลที่ ไ ด้ จ ะเป็ น การเลื่ อ นต าแหน่ ง ที่ อ ยู่ ข องตั ว แปรตาม
ความหมายของตัวดาเนินการ
คื อ ก าหนดให้ พ อยน์ เ ตอร์ ชี้ ไ ปยั ง ต าแหน่ ง ที่ อ ยู่ที่ สู ง ขึ้ น หรื อ
กาหนดให้พอยน์เตอร์ชี้ไปยังตาแหน่งที่อยู่ที่ต่าลงนั่นเอง

6. การใช้งานพอยน์เตอร์กับอาร์เรย์
ความสามารถอีกอย่างหนึ่งของพอยน์เตอร์ก็คือ การใช้
พอยน์เตอร์อ้างถึงตาแหน่งที่อยู่ของตัวแปรอาร์เรย์ ซึ่ง
รวมไปถึ ง สตริ ง ซึ่ ง เป็ น ตั ว แปรอาร์ เ รย์ ข องอั ก ขระด้ ว ย
พอยน์เตอร์ที่ใช้อ้างอิงตาแหน่งที่อยู่ของตัวแปรอาร์เรย์
โดยปกติ จ ะเป็ น การอ้ า งถึ ง ต าแหน่ ง ที่ อ ยู่ ข องตั ว แปร
อาร์เรย์ตาแหน่งแรกเท่านั้น (อินเด็กซ์เป็น 0) เนื่องจาก
ตาแหน่งอื่น ๆ จะต่อจากตาแหน่งแรกของตัวแปรอาร์เรย์
นั่นเอง

7. การจัดการพื้นที่หน่วยความจาแบบไดนามิค
(Dynamic Memory Allocation)
การจั ด การพื้ น ที่ ห น่ ว ยความจ าแบบไดนามิ ค
(Dynamic Memory Allocation) คือ การจัดการพื้นที่
หน่วยความจาโดยผู้เขียนโปรแกรมนั่นเอง เพราะใน
บางครั้งการที่คอมพิวเตอร์จัดการหน่วยความจานั้น
อาจเกิดปัญ หาในกรณีการจองพื้นที่หน่ วยความจา
แบบคงที่ แล้ ว คอมพิ ว เตอร์ ไ ม่ ส ามารถจั ด สรร
หน่วยความจาให้ได้ ทาให้การทางานของโปรแกรม
อาจเกิดความผิดพลาดขึ้นได้

8. การจัดการพื้นที่หน่วยความจาแบบไดนามิค
(Dynamic Memory Allocation)
การจั ด การหน่ ว ยความจ าแบบไดนามิ ค นี้ สามารถท าได้ โ ดย
เรียกใช้งานฟังก์ชันต่าง ๆ ซึ่งอยู่ภายใต้ไลบารี stdlib.h ดังนี้
1. ฟังก์ชันสาหรับการจองพื้นที่หน่วยความจา
2. ฟังก์ชันสาหรบคืนค่าหน่วยความจา
3. ฟังก์ชันสาหรับเปลี่ยนแปลงพื้นที่หน่วยความจา

9. 1. ฟังก์ชันสาหรับการจองพื้นที่หน่วยความจา
ได้แก่ ฟังก์ชัน malloc และฟังก์ชัน calloc ซึ่งมีรูปแบบการใช้งานดังนี้
void *malloc(size_t num_bytes);
โดยที่ size_t num_bytes เป็นขนาดของหน่วยความจาที่ต้องการจองมี
หน่วยเป็นไบต์ (Byte)
กรณีที่จองหน่วยความจาได้สาเร็จ ฟังก์ชัน malloc จะคืนค่ากลับมาใน
ลักษณะเป็นตัวเลขไม่สามารถเดาได้ และกรณีที่จองหน่วยความจาไม่สาเร็จ
ฟังก์ชัน malloc จะคืนค่า NULL กลับมา

10. void *calloc(size_t num_elements, size_t element_size);
โดยที่ size_t num_elements เป็นจานวนที่ต้องการจองในหน่วยความจา
size_t element_size เป็นขนาดของหน่วยความจาที่ต้องการจอง
แต่ละตัวมีหน่วยเป็นไบต์
กรณีที่จองหน่วยความจาได้สาเร็จ ฟังก์ชัน calloc จะคืนค่ากลับมาใน
ลักษณะเป็น 0 และกรณีที่จองหน่วยความจาไม่สาเร็จ ฟังก์ชัน calloc จะ
คืนค่า NULL กลับมา

11. 2. ฟังก์ชันสาหรับคืนค่าหน่วยความจา
ได้แก่ ฟังก์ชัน free ซึ่งมีรูปแบบการใช้งานดังนี้
void free(void *prt);
โดยที่ void *prt เป็นตัวแปรพอยน์เตอร์ที่ชี้ไปยังค่าตาแหน่งที่อยู่ใน
หน่วยความจา ซึ่งเป็นผลมาจากฟังก์ชัน calloc และ malloc

12. 3. ฟังก์ชันสาหรับเปลี่ยนแปลงพื้นที่หน่วยความจา
ได้แก่ ฟังก์ชัน realloc ซึ่งมีรูปแบบการใช้งานดังนี้
void *realloc(void *stge_ptr, size_t element_size);
โดยที่
void *stge_ptr เป็นตัวแปรพอยน์เตอร์ที่ชี้ไปยังค่าตาแหน่งที่อยู่ใน
หน่วยความจาซึ่งเป็นผลมาจากฟังก์ชัน calloc และ
malloc
size_t element_size เป็นขนาดของหน่วยความจาที่ต้องการจองแต่ละตัว
มีหน่วยเป็นไบต์

13. ที่มา : คู่มืออบรมครูวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ คอมพิวเตอร์ โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม การเขียนโปรแกรมเบื้องต้นด้วยภาษา C บริษทซัคเซสมีเดีย
คู่มือเรียนเขียนโปรแกรมภาษา สานักพิมพ์ IDC PREMIER