Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang trại nuôi heo.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TPHCM
KHOA MÔI TRƯỜNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT CÁC
BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ
CHẤT THẢI CHĂN NUÔI TẠI MỘT SỐ
TRANG TRẠI NUÔI HEO TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN THỐNG NHẤT,TỈNH ĐỒNG NAI
SVTH: NGUYỄN THỊ THU
MSSV: 0150020092
GVHD: Th.S NGÔ THỊ ÁNH TUYẾT
TP HỒ CHÍ MINH,

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TPHCM
KHOA MÔI TRƯỜNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT CÁC
BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ
CHẤT THẢI CHĂN NUÔI TẠI MỘT SỐ TRANG
TRẠI NUÔI HEO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỐNG
NHẤT,TỈNH ĐỒNG NAI
SVTH: NGUYỄN THỊ THU
MSSV: 0150020092
GVHD: Th.S NGÔ THỊ ÁNH TUYẾT
TP HỒ CHÍ MINH,

Luận văn tốt nghiệp
Đánh giá hiện trạng và đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang
trại nuôi heo trên địa bàn huyện Thống Nhất,tỉnh Đồng Nai
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quãng thời gian học tập tại trường Đại học Tài Nguyên và Môi Trường
Tp.HCM, được sự chỉ dạy bảo và giảng dạy nhiệt tình của quý thầy cô, đặc biệt là quý
thầy cô Khoa Môi trường em đã tiếp thu được những kiến thức quý báu.Mảng đề tài về
chất thải chăn nuôi heo khá rộng và kiến thức của bản thân lại có hạn, nhưng với tâm
huyết muốn thử sức mình, em đã quyết tâm thực hiện đề tài này. Trong suốt thời gian
qua để hoàn thành được luận văn em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của
các cá nhân, tập thể.
Trước hết em xin chân thành cảm ơn toàn thể giảng viên Khoa Môi Trường đã tận tình
hướng dẫn, giảng dạy trong suốt quá trình học tập, rèn luyện của em tại trường để có
được những kiến thức, hành trang cho công việc sau này. Đặc biệt em xin cảm ơn cô
Ngô Thị Ánh Tuyết đã tận tình, chu đáo, giải đáp thắc mắc cũng như hướng dẫn em
hoàn thành luận văn.
Em xin gửi lời cảm ơn đến các anh, chị trong Phòng Tài Nguyên và Môi Trường,
Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thống Nhất, chị Nguyễn Thị Thùy
Trang đã giúp đỡ em trong việc tìm số liệu, cung cấp thông tin để em thực hiện tốt đề
tài.
Em cũng xin cảm ơn bạn bè và gia đình đã luôn bên cạnh động viên, giúp đỡ em trong
suốt quá trình học tập và khoảng thời gian thực hiện báo cáo này.
Mặc dù có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh nhất, song do buổi
đầu làm quen với công tác nghiên cứu khoa học, tiếp cận với thực tế chăn nuôi heo
cũng như hạn chế về kiến thức kỹ năng nên không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất
định mà bản thân chưa thấy được. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý
Thầy, cô để khóa luận được hoàn thiện hơn.
Cuối cùng, em xin kính chúc quý Thầy,Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự
nghiệp của mình.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Thu
SVTH: Nguyễn Thị Thu
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Chăn nuôi heo là ngành kinh tế quan trọng, có vai trò cung cấp thực phẩm và góp phần
tăng thu nhập, tạo công ăn việc làm cho người dân. Bên cạnh đó, chăn nuôi heo cũng
phát sinh một lượng chất thải rất lớn, nếu không có biện pháp xử lý sẽ gây ô nhiễm
môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và các sinh vật khác.
Đề tài tập trung nghiên cứu về tình hình quản lý chất thải chăn nuôi heo tại một số
trang trại trên địa bàn huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai và từ đó đề xuất các giải pháp
để nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi heo. Trong quá trình thực hiện đề tài
sử dụng các phương pháp: thu thập thông tin, số liệu, phương pháp kế thừa, phương
pháp khảo sát thực địa và tính toán xử lý số liệu. Qua quá trình thực hiện đề tài thu
được các kết quả :
Đàn heo tăng nhanh về số lượng và quy mô trang trại, có 806 trang trại heo, quy mô
chủ yếu dưới 1000 con. Mật độ chăn nuôi khá rộng rãi, thoáng mát, khoảng cách từ
khu vực chuồng trại đến nhà ở là khá xa, chủ yếu trên 20m. Mô hình chăn nuôi phổ
biến vẫn là VAC, chăn nuôi theo kiểu truyền thống là nuôi trên nền chuồng. Phương
pháp xử lý chất thải chăn nuôi heo chủ yếu vẩn là Biogas, nước thải sau đó được cho
qua bể lắng, ao hồ sinh học để xử lý, cuối cùng là cho vào ao cá hoặc tưới cây. Huyện
cũng phát triển các mô hình VACB, VietGaHP,… để nuôi heo an toàn giảm thiểu ô
nhiễm môi trường.
Chất lượng nước thải sau xử lý hầu hết chưa đạt theo quy chuẩn cho phép, các thông
số như BOD5, COD, tổng N, Tổng P, Coliform…còn cao. Chất lượng mội trường xung
quanh các trang trại cũng bị ảnh hưởng, các thông số nước mặt, nước ngầm, không khí
xung quanh các trang trại có dấu hiệu bị ô nhiễm, nồng độ chất ô nhiễm vượt các quy
chuẩn cho phép.
Quá trình nghiên cứu đề tài, đã đề xuất một số giải pháp về về luật và chính sách, các
giải pháp về công nghệ để nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi.

ABSTRACT
Raising pig is an important economic sectors, food supply and contribute to increase
income, create jobs for people. Besides, raising pigs incurred a enormous amount of
waste, if untreated will pollute the environment and affect the health of humans and
other organisms.
Research topics focus on the situation of waste management in a number of pig farms
in the district, Thong Nhat, Dong Nai and then propose solutions to improve the
efficiency of livestock waste management pigs. In the process of implementation the
use method: to collect information, data and inherit methods, methods fieldwork and
calculate, data processing. Through the process to implement the topics obtained the
results:
Pigs increased in number and size of farms, 806 pig farms, the size mostly below
1000. Livestock density is quite spacious, airy, the distance from the house to pigsty is
quite far away, mostly greater than 20 meters. Livestock popular model is still VAC,
traditional livestock is reared on floor. Waste treatment methods raising pigs mostly
Biogas , wastewater then be funneled through settling tanks, biological ponds to
handle, finally discharged into ponds or water the tree. The district also develop
models VACB, VietGAHP, ... to feed the pigs safely to minimize environmental
pollution.
The quality of Treated Wastewater almost not met the Regulations , concentration of
parameters BOD5, COD, total N, total P, Coliform ... are high. Environmental quality
around the farms, the parameters of surface water, groundwater, air around sounded
poluted , the concentration of pollutants exceeding the Standards.
The process of researching topics, has proposed a number of solutions on the laws and
policies, technological solutions to improve the efficiency of livestock waste
management.

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
...............................................................................................
TP.HCM, ngày ... tháng ...năm 2016
Giảng viên hướng dẫn

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.....................................................................................
TP.HCM, ngày ... tháng ... năm 2016
Giảng viên phản biện

MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...............................................................................................v
DANH MỤC BẢNG .......................................................................................................... vi
MỞ ĐẦU ..............................................................................................................................1
1. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 2
2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................ 2
3. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 2
4. Đối tượng và giới hạn nghiên cứu ........................................................................ 3
CHƯƠNG 1..........................................................................................................................4
TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI VÀ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI ..............4
1.1 VAI TRÒ CỦA CHĂN NUÔI HEO................................................................. 4
1.2 TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI............................................................................... 7
1.2.1 Tình hình chăn nuôi heo trên thế giới ........................................................ 7
1.2.2 Tình hình chăn nuôi heo tại Việt Nam ..................................................... 10
1.3 KHỐI LƯỢNG PHÁT SINH, THÀNH PHẦN, TÍNH CHẤT CỦA CHẤT
THẢI CHĂN NUÔI HEO......................................................................................... 18
1.3.1 Chất thải rắn ............................................................................................. 18
1.3.2 Chất thải lỏng ........................................................................................... 22
1.3.3 Khí thải, mùi hôi và tiếng ồn.................................................................... 24
1.3.4 Dư lượng thuốc kháng sinh trong thú y và thức ăn chăn nuôi ................. 26
1.3.5 Ảnh hưởng của chất thải chăn nuôi.......................................................... 28
1.4 CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI ........................ 34
1.4.1 Xử lý chất thải rắn .................................................................................... 34
1.4.2 Xử lý chất thải lỏng .................................................................................. 37
1.4.3 Xử lý khí thải và mùi hôi.............................................................................. 38
1.5 QUẢN LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI ......................................................... 38
1.5.1 Tình hình quản lý chất thải chăn nuôi trên thế giới.................................. 38
1.5.2 Tình hình quản lý chất thải chăn nuôi tại Việt Nam ................................ 39
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết i

1.6 CÁC VĂN BẢN PHÁP LÝ LIÊN QUAN TRONG QUẢN LÝ CHẤT THẢI
CHĂN NUÔI HEO ................................................................................................... 41
1.6.1 Các văn bản chung.................................................................................... 41
1.6.2 Các chính sách áp dụng trong công tác quản lý chăn nuôi trên địa bàn tỉnh
Đồng Nai................................................................................................................ 41
CHƯƠNG 2....................................................................................................................... 43
ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI CỦA HUYỆN THỐNG NHẤT,TỈNH
ĐỒNG NAI........................................................................................................................ 43
2.1 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN................................................................................. 43
2.1.1 Vị trí địa lý................................................................................................ 43
2.1.2 Địa hình .................................................................................................... 45
2.1.3 Thổ nhưỡng .............................................................................................. 46
2.1.4 Điều kiện khí hậu...................................................................................... 46
2.1.5 Chế độ thủy văn........................................................................................ 47
2.1.6 Tài nguyên đất .......................................................................................... 47
2.1.7 Tài nguyên nước....................................................................................... 48
2.2 TÌNH HÌNH KINH TẾ- XÃ HỘI ................................................................... 49
2.2.1 Hiện trạng sử dụng đất.............................................................................. 49
2.2.2 Kinh tế ...................................................................................................... 51
2.2.3 Tình hình xã hội........................................................................................ 54
2.3 TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI HEO TẠI MỘT SỐ TRANG TRẠI NUÔI HEO
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỐNG NHẤT............................................................. 55
2.3.1 Tình hình chung........................................................................................ 55
2.3.2 Đặc điểm của các trang trại trên địa bàn huyện Thống Nhất ................... 58
2.3.3 Hiện trạng môi trường tại một số trang trại chăn nuôi heo trên địa bàn
huyện Thống Nhất. ................................................................................................ 62
CHƯƠNG 3....................................................................................................................... 69
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI HEO TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN THỐNG NHẤT......................................................................................... 69
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết ii

3.1 TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI TẠI CÁC TRANG
TRẠI.......................................................................................................................... 69
3.1.1 Kiểu hệ thống chăn nuôi........................................................................... 69
3.1.2 Phương thức chăn nuôi............................................................................. 69
3.1.3 Thức ăn sử dụng cho heo.......................................................................... 71
3.1.4 Hình thức vệ sinh chuồng trại .................................................................. 71
3.1.5 Phương pháp xử lý chất thải rắn chăn nuôi heo ....................................... 72
3.1.6 Phương pháp xử lý nước thải ................................................................... 78
3.1.7 Phương pháp xử lý khí thải ...................................................................... 83
3.1.8 Một số mô hình chăn nuôi quản lý chất thải ............................................ 84
3.2 CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI ....... 86
3.2.1 Thủ tục môi trường................................................................................... 86
3.2.2 Một số quy định về quản lý chất thải trong chăn nuôi heo ...................... 87
3.2.3 Quy hoạch khu chăn nuôi tập trung.......................................................... 88
3.3 CÁC YẾU TỐ XÃ HỘI ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ CHẤT THẢI
CHĂN NUÔI ............................................................................................................ 90
3.3.1 Nhận thức người chăn nuôi ...................................................................... 90
3.3.2 Công tác quản lý nhà nước....................................................................... 91
3.4 NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ
CHẤT THẢI CHĂN NUÔI HEO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỐNG NHẤT ..... 91
3.4.1 Thuận lợi................................................................................................... 91
3.4.2 Khó khăn................................................................................................... 91
CHƯƠNG 4....................................................................................................................... 93
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHẤT THẢI
CHĂN NUÔI HEO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN................................................................ 93
4.1 GIẢI PHÁP VỀ LUẬT VÀ CHÍNH SÁCH................................................... 93
4.1.1 Hoàn thiện hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về môi trường trong lĩnh
vực chăn nuôi heo.................................................................................................. 93
4.1.2 Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quản lý môi trường ............... 93
4.1.3 Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát................................... 95
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết iii

4.1.4 Về chính sách ............................................................................................ 95
4.2 BIỆN PHÁP CÔNG NGHỆ............................................................................. 96
4.2.1 Đối với thiết kế, xây dựng trang trại chăn nuôi ........................................ 96
4.2.2 Đối với thu gom và xử lý chất thải chăn nuôi ........................................... 97
4.2.3 Đối với hệ thống xử lý nước thải ................................................................. 103
4.2.4 Một số mô hình trang trại chăn nuôi hiệu quả ........................................ 104
4.2.5 Một số mô hình hiệu quả xây dựng trang trại chăn nuôi thân thiện với môi
trường ................................................................................................................. 105
4.3 BIỆN PHÁP TUYÊN TRUYỀN, GIÁO DỤC .............................................. 106
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................... 107
1. Kết luận ............................................................................................................. 107
2. Kiến nghị ........................................................................................................... 107
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................ 109
PHỤ LỤC ......................................................................................................................... 111
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
AC Ao – Chuồng;
BTNMT Bộ Tài Nguyên và Môi Trường;
BVMT Bảo Vệ Môi Trường;
BOD5 Biochemical Oxygen Demand –Nhu cầu oxy sinh hóa;
C Chuồng;
COD Chemimcal Oxygen Demand Nhu cầu Oxy hóa học;
CNTT Chăn nuôi tập trung;
DH NTB Duyên hải Nam Trung Bộ
ĐBSH Đồng bằng Sông Hồng;
ĐBSCL Đồng bằng Sông Cửu Long;
NN&PTNT Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn;
QCVN Quy Chuẩn Việt Nam;
UBND Tiêu Chuẩn Việt Nam;
VAC Vườn –Ao- Chuồng;
VACB Vườn – Ao –Chuồng- Biogas;
VC Vườn- Chuồng
TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam;
TN&MT Tài Nguyên và Môi trường;
TSS Tổng chất rắn lơ lửng trong nước
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết v

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1. 1: Tăng, giảm đàn heo qua các năm................................................................ 11
Bảng 1. 2 : Tình hình dịch tai xanh từ 2007-2016........................................................ 15
Bảng 1. 3: Số lượng đàn heo được nuôi theo từng huyện ............................................ 17
Bảng 1. 4 Lượng phân và nước tiểu heo thải ra trung bình trong một ngày đêm ........ 19
Bảng 1. 5 Thành phần hóa học của phân heo từ 70-100 kg ......................................... 19
Bảng 1. 6 Thành phần vi khuẩn,virus và trùng ký sinh trùng có trong phân heo ........ 20
Bảng 1. 7 Khối lượng chất thải phát sinh của heo........................................................ 21
Bảng 1. 8 Thành phần hóa học nước tiểu heo có khối lượng 70-100kg....................... 22
Bảng 1. 9 Thành phần trung bình của nước tiểu heo.................................................... 23
Bảng 1. 10 Nồng độ các thông số ô nhiễm về thành phần nước thải chăn nuôi .......... 24
Bảng 1. 11 Các nguồn phát sinh khí thải...................................................................... 25
Bảng 1. 12 Hàm lượng một số nguyên tố kim loại nặng tối đa cho phép trong thức ăn
hỗn hợp hoàn chỉnh cho heo......................................................................................... 26
Bảng 1. 13 Danh mục hàm lượng kháng sinh được phép sử dụng trong thức ăn chăn
nuôi với mục đích kích thích sinh trưởng tại Việt Nam............................................... 27
Bảng 1. 14 Ảnh hưởng của H2S đến người .................................................................. 30
Bảng 1. 15 Ảnh hưởng của H2S đến vật nuôi.............................................................. 30
Bảng 1. 16 Ảnh hưởng của NH3 đến người................................................................. 31
Bảng 1. 17 Ảnh hưởng của NH3 đến người................................................................. 31
Bảng 1. 18 Ảnh hưởng của khí CO2 đến người............................................................ 32
Bảng 1. 19 Ảnh hưởng của khí cacbonic đến vật nuôi................................................. 32
Bảng 3. 1 Kết quả phân tích nước mặt ......................................................................... 62
Bảng 3. 2 Chất lượng nước tại ao nuôi cá trang trại..................................................... 63
Bảng 3. 3 Hiệu quả xử lý nước thải theo hình thức xử lý bằng biogas trại 1............... 65
Bảng 3. 4 Hiệu quả xử lý nước thải theo hình thức xử lý bằng biogas trại 2............... 66
Bảng 3. 5 Hiệu quả xử lý nước thải theo các hình thức xử lý bằng bể lắng................. 66
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết vi

Bảng 3. 6 Kết quả quan trắc chất lượng nước giếng khoan hộ Nguyễn Thị Hồng Yến
ấp Bạch Lâm, xã Gia Tân 2.......................................................................................... 67
Bảng 3. 7 Kết quả quan trắc chất lượng không khí chuồng nuôi ................................. 68
Bảng 3. 8 Ước tính lượng phân phát sinh từ chăn nuôi trên địa bàn huyện Thống Nhất
73
Bảng 3. 9 Tổng hợp nhu cầu nước uống hằng ngày của một con heo. ........................ 79
Bảng 3. 10 Tổng hợp lượng nước thải của trại chăn nuôi heo ..................................... 80
Bảng 4. 1 So sánh QCVN 62:2016 và QCVN 40:2011 ............................................... 94
Bảng 4. 2 Xác định thể tích hầm Biogas ...................................................................... 97
Bảng 4. 3 Đặc điểm của 03 loại hầm ủ......................................................................... 99
Bảng 4. 4 Một số chế phẩm bổ sung vào thức ăn để khống chế ô nhiễm mùi ........... 100
Bảng 4. 5 Đặc tính và kết quả xử lý của quá trình ủ phân.......................................... 102
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết vii

DANH MỤC HÌNH
Hình 1. 1Diễn biến và dự báo nhu cầu tiêu thụ thịt trên thế giới. .................................. 5
Hình 1. 2 Tiêu thụ thịt heo bình quân tại một số nước trên thế giới. ............................. 5
Hình 1. 3 Nhu cầu tiêu thụ thịt heo Việt Nam qua các năm........................................... 6
Hình 1. 4 Tiêu dùng thịt heo trong nước. ....................................................................... 7
Hình 1. 5 Biểu đổ tỷ lệ phân bố đàn heo tại các châu lục trên thế giới.......................... 8
Hình 1. 6 Biểu đổ thể hiện tổng đàn heo thế giới qua các năm...................................... 9
Hình 1. 7 Biểu đổ đàn heo một số nước trên thế giới..................................................... 9
Hình 1. 8 Số lượng đàn heo qua Việt Nam qua các năm. ............................................ 10
Hình 1. 9 Số lượng heo nái, heo thịt, heo đực giống qua các năm............................... 11
Hình 1. 10 Sản lượng thịt heo qua các năm.................................................................. 12
Hình 1. 11 Phân bố đàn heo trên cả nước 2015............................................................ 12
Hình 1. 12 Phân bố đàn heo theo vùng qua các năm.................................................... 13
Hình 1. 13 Biểu đồ phân bố trang trại nuôi heo tại Việt Nam 2014............................. 14
Hình 1. 14 Biểu đồ số lượng trang trại chăn nuôi trên đia bàn tỉnh Đồng Nai. ........... 16
Hình 1. 15 Tỷ lệ phân bố đàn heo theo huyện năm 1997 và 2015............................... 18
Hình 1. 16 Các phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi............................................. 37
Hình 1. 17 Sơ đồ chung quản lý chất thải chăn nuôi heo trên thế giới. ...................... 38
Hình 2. 1 Bản đồ hành chính huyện Thống Nhất......................................................... 44
Hình 2. 2 Cơ cấu đất đai huyện Thống Nhất................................................................ 46
Hình 2. 3 Số lượng trang trại trên địa bàn huyện Thống Nhất..................................... 53
Hình 2. 4 Biểu đồ phân bố dân cư và mật độ dân cư.................................................... 54
Hình 2. 5 Tổng đàn heo qua các năm. .......................................................................... 56
Hình 2. 6 Biểu đồ tổng đàn heo tại các xã thuộc huyện Thống Nhất qua các năm...... 56
Hình 2. 7 Biểu đồ thể hiện gia tăng trang trại heo qua các năm................................... 57
Hình 2. 8 Biểu đồ quy mô trang trại 2010 và 2015. ..................................................... 58
Hình 2. 9 Mật độ chăn nuôi.......................................................................................... 59
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết viii

Hình 2. 10 Khoảng cách từ chuồng trại đến nhà ở....................................................... 59
Hình 2. 11Cơ cấu chủ trang trại. .................................................................................. 60
Hình 2. 12 Cơ cấu sử dụng đất của trang trại............................................................... 61
Hình 2. 13 Chất lượng mẫu nước tại 2 ao cá trong trang trại...................................... 64
Hình 3. 1 Biểu đồ tỷ lệ các kiểu mô hình chăn nuôi. ................................................... 69
Hình 3. 2 kiểu hình và phương thức chăn nuôi ............................................................ 70
Hình 3. 3 Thức ăn chăn nuôi. ....................................................................................... 71
Hình 3. 4 Hình thức vệ sinh.......................................................................................... 71
Hình 3. 5 Số trang trại áp dụng phương pháp xử lý phân. ........................................... 74
Hình 3. 6 Hầm ủ Biogas phủ bạt HDPE trang trại Nguyễn Thị Hồng Yến. ................ 75
Hình 3. 7 Hình ảnh mô hình trang trại Nguyễn Thị Hồng Yến.................................... 76
Hình 3. 8 Máy ép phân heo. ......................................................................................... 77
Hình 3. 9 Chăn nuôi heo trên đệm lót sinh học tại trại nuôi heo Nguyễn Văn Chiểu Ấp
Đức Long 1, xã Gia Tân II. .......................................................................................... 78
Hình 3. 10 Nhu cầu sử dụng nước cho heo. ................................................................. 79
Hình 3. 11 Các phương pháp xử lý nước thải áp dụng tại trang trại............................ 81
Hình 3. 12 Sơ đồ hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi heo quy mô dưới 1000 con....... 82
Hình 3. 13 Sơ đồ hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi heo quy mô trên 1000 con. ....... 83
Hình 3. 14 Xử lý khí thải trại nuôi heo......................................................................... 84
Hình 3. 15 Chế phẩm Balasa 01 và hệ thống quạt gió. ................................................ 84
Hình 3. 16 Trang trại nuôi heo theo mô hình VietGaHP. ............................................ 85
Hình 3. 17 Nội dung quy trình VietGaHP.................................................................... 85
Hình 3. 18 Sơ đồ mô hình VAC ................................................................................... 86
Hình 3. 19 Biểu đồ số lượng trang trại tại khu CNTT.................................................. 88
Hình 3. 20 Biểu đồ lộ trình di dời vào khu CNTT. ...................................................... 89
Hình 4. 1 Các loại hầm ủ Biogas.................................................................................. 99
Hình 4. 2Mô hình cho heo nằm trực tiếp trên nền chuồng......................................... 105
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết ix

Hình 4. 3 Mô hình chuồng trại cho heo nằm trên sàn chuồng. .................................. 106
Hình 4. 4 Mô hình chuồng trại chuyên nuôi heo nái để bán giống. ........................... 106
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết x

MỞ ĐẦU
Chăn nuôi là ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, là nguồn cung cấp thực phẩm
chủ yếu cho người dân. Trong những năm gần đây, ngành chăn nuôi nước ta phát triển
rất mạnh, đặc điểm nổi bật nhất trong thời gian qua là chuyển từ hình thức chăn nuôi
nhỏ lẻ, hộ gia đình sang chăn nuôi tâp trung theo quy mô trang trại.Việc hình thành và
phát triển mạnh các trang trại chăn nuôi heo đã đem lại hiệu quả kinh tế cao,tăng năng
suất lao đông, tăng thu nhập và tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân
Bên cạnh đó, Theo Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), mỗi
năm, ngành chăn nuôi gia súc gia cầm thải ra khoảng 75 - 85 triệu tấn chất thải. Các
chất thải này thường xuyên không được xử lý ổn định; nước thải không qua xử lý xả
trực tiếp ra môi trường gây ô nhiễm nghiêm trọng. Hiện cả nước có trên 8,5 triệu hộ
chăn nuôi quy mô gia đình và gần 20 nghìn trang trại chăn nuôi tập trung, nhưng mới
chỉ có 8,7% số hộ xây dựng công trình khí sinh học. Tỷ lệ hộ gia đình có chuồng trại
chăn nuôi hợp vệ sinh cũng chỉ chiếm 10%. Vẫn còn khoảng 23% số hộ chăn nuôi
không xử lý chất thải bằng bất kỳ phương pháp nào mà xả thẳng ra môi trường bên
ngoài... Tình trạng trên đã gây ô nhiễm nguồn nước mặt, nước ngầm, môi trường
không khí, môi trường đất và các sản phẩm nông nghiệp.
Hiện nay Đồng Nai là tỉnh phát triển mạnh về chăn nuôi và đứng đầu cả nước về phát
triển chăn nuôi heo và gà theo phương thức nuôi công nghiệp. Huyện Thống Nhất lại
là huyện phát triển chăn nuôi nhất của tỉnh Đồng Nai, hầu hết các chỉ tiêu bình quân về
chăn nuôi theo đầu người đều vượt trội so với mức bình quân cả nước và của tỉnh. Mật
độ chăn nuôi ở đây rất cao, cụ thể về chỉ tiêu số heo nuôi/số người của Việt Nam là
0,28; của tỉnh Đồng Nai là 0,48; của huyện Thống Nhất là 1,02; riêng xã Gia Kiệm
thuộc huyện Thống Nhất rất cao 2,32.
Định hướng phát triển chăn nuôi của tỉnh Đồng Nai cũng đã xác định Thống Nhất là
một trong những huyện trọng điểm của tỉnh về phát triển chăn nuôi tập trung. Mật độ
nuôi heo càng cao thì vấn đề ô nhiễm do chất thải chăn nuôi càng lớn và trở thành chủ
đề nóng không những đối với người chăn nuôi mà còn cả cho chính quyền địa phương
cũng như cộng đồng dân cư địa phương. Do đó rất cần biết chính xác hiện trạng quản
lý chất thải chăn nuôi heo ở đây để đề ra những giải pháp cần thiết nhằm cải thiện môi
trường chăn nuôi
GVHD: Th.S Ngô Thị Ánh Tuyết 1

1. Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá hiện trạng môi trường chăn nuôi heo và công tác quản lý môi trường áp dụng
tại một số trại heo trên địa bàn huyện Thống Nhất
Nghiên cứu , đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý chất thải chăn
nuôi heo trong điều kiện thực tế của địa phương.
2. Nội dung nghiên cứu
Tìm hiểu về điều kiện tự nhiên và tình hình phat triển kinh tế xã hội của huyện Thống
Nhất.
Tìm hiểu về chất thải chăn nuôi heo, nguồn phát sinh và tác động đến môi trường.
Tìm hiểu hiện trạng chăn nuôi heo, chất lượng môi trường tại một số trang trại trên địa
bàn huyện Thống Nhất.
Đánh giá hiện trạng quản lý chất thải chăn nuôi heo đối với các trang trại trên địa bàn.
Đề xuất các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nâng cao hiệu quả quản lý chất
thải thực tế đối với các trang trại chăn nuôi heo tại địa phương.
3. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp kế thừa
- Sử dụng và thừa hưởng những tài liệu đã có về hiện trạng môi trường, báo cáo
kết quả thử nghiệm. Các tài liệu, dữ liệu sẵn có sẽ được xem xét chọn lọc để sử
dụng cho các nội dung nghiên cứu.
- Kế thừa chọn lọc các kết quả nghiên cứu đã có về hiện trạng môi trường, các
nguồn thải, quy hoạch phát triển kinh tế, quy hoạch chăn nuôi trên địa bàn
huyện Thống Nhất.
- Dựa trên nghiên cứu của các tác giả khác về chủ đề quản lý chất thải chăn nuôi
heo.
Phương pháp thu thập số liệu
- Thu thập các thông tin, tư liệu liên quan như: điểu kiện tự nhiên, kinh tế xã hội,
hiện trạng chất lượng môi trường, hoạt động công nghiệp, giáo dục, y tế trên địa
bàn huyện Thống Nhất
- Thu thập số liệu từ nhiều nguồn khác nhau như các báo cáo, thống kê chăn nuôi
của Phòng TNMT huyện Thống Nhất, Phòng NN&PTNT huyện Thống Nhất,
Chi cục BVMT Đồng Nai,sách báo, mạng internet…
Phương pháp khảo sát thực địa

- Khảo sát xác định hiện trạng các nguồn phát sinh,các biện pháp thu gom và xử
lý chất thải tạo 1 số trang trại heo trên địa bàn huyện.
- Tham khảo, tham quan một số mô hình xử lý chất thải chăn nuôi heo tại một số
trang trại trên đia bàn huyện Thống Nhất, và một số trang trại trên địa bàn tỉnh
Đồng Nai.
- Tham khảo ý kiến của các anh, chị tại phòng TN&MT huyện Thống Nhất.
Phương pháp tính toán thống kê và xử lý số liệu
- Qúá trỉnh phân tích tổng hợp các tài liệu thu thập, điều tra được thực hiện để
đánh giá tình hình ô nhiễm hiện nay tại các khu vực chăn nuôi.
- Tìm hiểu, lựa chọn những dữ liệu sơ cấp, so sánh, phân tích, đối chiếu với các
quy chuẩn kỹ thuật cho phép, từ đó đưa ra đánh giá, nhận xét cho hiện trạng
quản lý.
4. Đối tượng và giới hạn nghiên cứu
Đối tượng: một số trại heo trên địa bàn huyện Thống Nhất
Giới hạn nghiên cứu: do thời gian, kinh phí có hạn nên đề tài chỉ thực hiện điều tra một
số trang trại nuôi heo trên địa bàn huyện Thống Nhất.

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI VÀ CHẤT THẢI CHĂN
NUÔI
1.1 VAI TRÒ CỦA CHĂN NUÔI HEO
Chăn nuôi heo có vai trò rất quan trọng trong sản xuất và đời sống con người. Ngày
nay, khi mà kinh tế phát triển, nhu cầu về thực phẩm của con người ngày càng cao thì
ngành chăn nuôi heo lại có ý nghĩa rất quan trọng.
- Chăn nuôi heo cung cấp thực phẩm có dinh dưỡng cao cho con người, cứ 100g
thịt heo có 367 Kcal và 22g Protein.( GS.Harris và CTV 1956)
- Chăn nuôi heo cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, hiện nay thịt
heo là nguyên liệu chính của công nghiệp chế biến thịt xông khói , thịt hộp, thịt
heo xay, các món ăn truyền thống như giò nạc, giò mỡ…
- Cung cấp phân bón cho cây trồng, phân heo là một trong những nguồn hữu cơ
tốt, có thể cải tạo nâng cao độ phì cho đất, đặc biệt là đất nông nghiệp. Một con
lợn thịt có thể thải ra 2,5-4 kg phân/ngày.đêm. Ngoài ra nước tiểu heo còn chứa
hàm lượng Nito,Photpho cao là nguồn dinh dưỡng tốt cho cây trồng.
- Chăn nuôi heo góp phần giữ vững cân bằng sinh thái giữa cây trồng, vật nuôi và
con người, là một thành phần quan trọng của hệ sinh thái nông nghiệp.
- Chăn nuôi heo có thể tạo ra nguồn nguyên liệu cho y học trong công nghệ sinh
học, heo đã được nhân bản gen để phục vụ mục đích nâng cao sức khỏe cho con
người.
- Tăng thu nhập cho người nông dân, giúp cải thiện cuộc sống.
Tiêu thụ thịt heo tại các quốc gia phụ thuộc vào thu nhập bình quân, biến động giá thịt
heo, dân số và phong tục tập quán. Theo báo cáo của FAO bình quân về sản lượng thịt
trên người là 41,9kg/người/năm, trong đó có sự chênh lệch giữa sản lượng ở các nước
phát triển và đang phát triển, tại các nước phát triển là 80kg/người/năm, các nước đang
phát triển là 30kg/người/năm. Có thể thấy rằng, tiêu thụ thịt heo phụ thuộc nhiều vào
tình hình kinh tế và thu nhập của người dân tại mỗi quốc gia.
Thịt heo là loại thịt giàu dinh dưỡng, có chứa nhiều axit amin thiết yếu, có chứa các
nhóm vitamin nhóm B, không có các Protein không giá trị như collagen…, mỡ heo
chứa axit béo cung cấp năng lượng cho con người. Tiêu hóa thịt heo đạt 95%, mỡ heo
khoảng 97%, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe, có thể chế biến
thành nhiều món ăn ngon, phù hợp khẩu vị của đa số người dân, nên nhu cầu về thịt
heo ngày càng cao.

Theo thống kê hàng năm của FAO Sản lượng thịt heo chiếm tỷ lệ lớn trong tổng sản
lượng thịt toàn thế giới. Năm 2009, sản lượng thịt heo đạt 37,7% gấp 1,7 lần so với thịt
bò, 1,4 lần tổng sản lượng thịt gà, 3,14 lần sản lượng các loại thịt khác .
Năm 2014, sản lượng thịt heo vẫn chiếm tỷ lệ cao, đạt 36,3%, giảm hơn so với 2009,
do tăng sản lượng các loại gia cầm. Tuy nhiên thì vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất. Điều này
cho thấy vai trò quan trọng của sản xuất chăn nuôi heo, trong thị trường thịt thế giới.
Hình 1. 1Diễn biến và dự báo nhu cầu tiêu thụ thịt trên thế giới.
Những năm qua ,kinh tế ngày càng phát triển, dân số đạt mức tăng ổn định, đời sống
người dân được cải thiện, nhu cầu tiêu thụ thịt ngày càng tăng và dự báo trong tương
lai sẽ còn tăng thêm nữa, đây là một trong những động lực thúc đẩy ngành chăn nuôi
heo phát triển.
kg/người/năm
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
93
60
45
40
27
Mỹ Trung Quốc Đức Đan Mạch Hà Lan
Hình 1. 2 Tiêu thụ thịt heo bình quân tại một số nước trên thế giới.

Trung Quốc là nước có mức tiêu thụ thịt heo bình quân đầu người cao nhất
thế giới, mặc dù đây là nước có tổng đàn heo lớn nhất nhưng vẫn phải nhập khẩu thịt heo,
đây cũng là một thị trường tiêu thụ lớn của nước ta, có tác động lớn đến tình hình chăn
nuôi nước ta hiện nay.25% tiêu thụ thịt trên thế giới được tiêu thụ ở Trung Quốc, so

với 1970 tiêu thụ bình quân chỉ 8kg/người/năm, đến nay lượng này đã tăng lên
93kg/người/năm.
Tiếp sau đó, thị trường tiêu thụ thịt heo lớn đó là Nam Mỹ và Liên minh Châu Âu,
lượng tiêu thụ thịt heo tại một số quốc gia khá cao như Đức 60kg/người/năm; Đan
Mạch là 45kg/người/năm; Hà Lan 40kg/người/năm;..
Nhu cầu thịt heo tăng là một trong những động lực kích thích ngành chăn nuôi heo
phát triển để đáp ứng tiêu thụ và phát triển kinh tế. Và trong những năm qua, ngoài đáp
ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, chăn nuôi heo đang hướng đến thị trường nước
ngoài, tăng xuất khẩu thịt heo, trong đó một trong những thị trường lớn của chăn nuôi
heo Việt Nam đó là Trung Quốc, đất nước đông dân nhất thế giới với nhu cầu tiêu thụ
thịt heo cao.
Đối với Việt Nam, thịt heo là một trong những loại thực phẩm truyền thống, gắn liền
với nhiều phong tục, thói quen của người dân Việt, và là một món ăn phổ biến hằng
ngày trên mâm cơm trong mỗi bữa ăn.
Kg/người/năm
40
35
30
25
20
15
10
5
0
35.7
30.4
20.5
15.2
2000-2005 2005-2010 2010-2014 2014-2016
(Nguồn: Báo cáo thị trường thịt hàng năm _ Hội CNVN)
Hình 1. 3 Nhu cầu tiêu thụ thịt heo Việt Nam qua các năm.
Có thể thấy rằng, nhu cầu về thịt heo tăng qua các giai đoạn, giai đoạn 2000-2005, nhu
cầu tiêu thụ thịt heo chỉ ở mức 15,2kg/người/năm thì đến 2016 mức tiêu thụ thịt heo
ước tính khoảng 36kg/người/năm. Tuy nhiên nhìn chung mức tiêu thụ thịt heo của
nước ta so với thế giới vẫn ở mức thấp do nước ta có nguồn thực phẩm khá phong phú
và đáp ứng nhu cầu bữa ăn đa dạng của người dân.
Trong thói quen tiêu dùng của người Việt Nam, heo vẫn là sản phẩm thịt chủ lực được
tiêu thụ nhiều nhất, gấp nhiều lần so với thịt bò và gia cầm .Dự báo trong những năm
tới vẫn sẽ chiếm phần lớn trong tổng tiêu thụ.

Ngàn tấn %
(Nguồn: Báo cáo chuyên đề ngành chăn nuôi 20/1/2016)
Hình 1. 4 Tiêu dùng thịt heo trong nước.
Nhìn chung qua các năm lượng thịt heo tiêu thụ tăng khá đều. năm 2009 nhu cầu tăng
mạnh, lượng tiêu thụ thịt heo cao do sản phẩm thay thế thịt gà gặp bất lợi như chân gà
quá hạn, trứng giả,tràn lan, thị trường gia cầm bị suy giảm.
Đến 2010, mức tăng trưởng tiêu dùng thịt heo giảm, do là giai đoạn này đàn heo bị
dịch tai xanh, lở mồm long móng, khiến người dân e ngại, chuyển sang dùng các loại
thực phẩm thịt thay thế khác.
Đối với kinh tế, chăn nuôi thuộc ngành nông nghiệp tuy có tỷ trọng kinh tế hiệu quả
không cao, nhưng đã góp một phần rất lớn vào nền kinh tế quốc dân, mang lại thu
nhập cho người dân ở các vùng nông thôn. Trong những năm tới, xuất khẩu thịt heo là
một hướng đi mới cho chăn nuôi Việt Nam.Đặc điểm nổi bật của nông nghiệp Việt
Nam là hệ thống sản xuất kết hợp mà rõ ràng nhất là sự kết hợp chăn nuôi và trồng
trọt. Chăn nuôi có thể coi là phương pháp xóa đói giảm nghèo hiệu quả,phát huy
nguồn các nguồn lực sẵn có, tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa
phương.
Chăn nuôi có vai trò quan trọng trong cơ cấu ngành nông nghiệp, đặc biệt đó là chăn
nuôi heo. Chăn nuôi heo chiếm 65% tổng sản lượng tiêu thụ, tuy nhiên mức tăng
trưởng những năm gần đây chỉ từ 3-5%.Theo ước tính Sở NN&PTNT chăn nuôi heo
chiếm tỷ trọng 26,5% trong tổng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp, ước tính khoảng
5%GDP.
1.2 TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI
1.2.1 Tình hình chăn nuôi heo trên thế giới

Nghề chăn nuôi heo ra đời rất sớm, cách đây 1 vạn năm chăn nuôi heo đã xuất hiện và
phát triển ,đến nay nuôi heo đã trở thành ngành truyền thống của nhiều quốc gia. Ở
nhiều nước, chăn nuôi heo có công nghệ cao và tổng đàn lớn như Nga, Anh, Pháp,Mỹ,
Nhật,Canada, Hà Lan, Đan Mạch, Thụy Điển,Trung Quốc… Tuy vậy đàn heo trên thế
giới phân bố không đồng đều ở các châu lục.
100% 3.2 3.2 3.4 3.2 3.5
19.4 19.4 18.9 18.7 18.8
Châu Phi
80%
17.2 16.8 17.3
16.8 17.2
60%
Châu Úc
Châu Âu
40%
60.5 Châu Mỹ
60 59.6 60.1 59.9
20% Châu Á
0%
2010 2011 2012 2013 2014
(Nguồn: Production share of Pigs by region_FAOSTAT)
Hình 1. 5 Biểu đổ tỷ lệ phân bố đàn heo tại các châu lục trên thế giới.
Qua biểu đồ trên ta nhận thấy rắng, heo được nuôi nhiều, tập trung ở khu vực Châu Á,
với tỷ lệ chiếm hơn 60% tổng đàn heo toàn thế giới. Đây là khu vực có ngành nông
nghiệp phát triển lâu đời, khí hậu thuận lợi cho phát triển chăn nuôi và trồng trọt.
Khu vực Châu Âu và Châu Mỹ cũng có đàn heo tương đối lớn, chiếm lần lượt là
18,8% và 17,3% vào năm 2014. Khu vực có tổng đàn heo ít nhất là Châu Úc, Châu
Phi, chiếm tỷ lệ rất nhỏ.
Trong những năm qua, đàn heo thế giới không ngừng tăng lên để đáp ứng nhu cầu tiêu
thụ thực phẩm của con người. Quy mô chăn nuôi trên thế giới ngày càng phát triển
theo hướng công nghiệp, với việc tăng nhanh tổng đàn heo, số lượng các trang trại
chăn nuôi heo tại các quốc giá.
Những năm gần đây, chăn nuôi heo có xu hướng chuyển về chăn nuôi tập trung, phát
triển các vùng chăn nuôi, để dễ dàng trong công tác quản lý, theo dõi đàn heo và bảo
vệ môi trường.
Diễn biến tổng số đàn heo trên thế giới, được thể hiện qua biểu đồ:

Triệu con 1000 986.648
990 977.645
980 974.98 971.681
968.889
970
960
950
940 941.358
930
920
910
2009 2010 2011 2012 2013 2014
(Nguồn: Production of Pigs in Word_FAOSTAT)
Hình 1. 6 Biểu đổ thể hiện tổng đàn heo thế giới qua các năm.
Tổng đàn heo gia tăng qua các năm, từ 2009 đến 2010, có sự gia tăng mạnh với hơn
33,62 triệu con, và tiếp tục gia tăng trong các năm sau đó nhưng với tốc độ chậm hơn.
Đặc biệt từ 2010-2011 tổng đàn heo giảm 6.1 triệu con, một phần người chăn nuôi
giảm sức nuôi, và một phần do thiên tai dịch bệnh. Trong những năm sau, đang dần có
chính sách tái cơ cấu ngành chăn nuôi, tổng đàn heo tăng lên đáng kể. Tuy nhiên , tốc
độ gia tăng vật nuôi trên toàn thế giới thường chỉ ở mức trên dưới 1%.
Các nước khác,
384.834 Trung Quốc,
480.093
Việt Nam,
26.761
Đức, 28.338 Mỹ,
Brazil, 37.929 67.726
(Nguồn: FAOSTAT)
Hình 1. 7 Biểu đổ đàn heo một số nước trên thế giới.
Theo thống kê của FAO, đến năm 2014, đàn heo được nuôi nhiều nhất ở Trung Quốc
với 480,093 triệu con chiếm 46,8%, gần một nửa số lượng heo của toàn thế giới. Việt
Nam đứng thứ 5 với tổng đàn là 28,338 triệu con chiếm gần 3% tổng đàn heo toàn thế
giới.
Tính đến 2014, Trung Quốc là nước có tổng đàn heo lớn nhất thế giới gấp nhiều lần so
với các nước khác, gấp 7 lần số heo nước Mĩ, 12,7 lần đàn heo Brazil. Trong đó, nước
Mỹ có đàn heo là 67,726 triệu con chiếm 6,67%, Brazil là 37,93 triệu con chiếm 3,7%,

Đức là 28,339 triệu con chiếm 2,8% tổng đàn heo thế giới, đây là các nước có tổng đàn
heo nhiều nhất thế giới.
Nhu cầu về tiêu thụ thịt heo ngày càng tăng dẫn đến tăng tổng đàn heo để đáp ứng nhu
cầu thực phẩm . Nguyên nhân dẫn đến sự biến động chủ yếu là do biến động về giá cả
của thịt heo và diễn biến tình hình dịch bệnh.
Tổng sản lượng thịt, theo thống kê của FAO tính đến năm 2013 là 112,536 triệu tấn,
trong đó theo tỷ lệ là Châu Á (57%), Châu Âu (24%), Châu Mỹ (17,4%), Châu Úc
(0,4%), Châu Phi (1,2%).
1.2.2 Tình hình chăn nuôi heo tại Việt Nam
Theo đánh giá của tổ chức Nông Lương thế giới, Châu Á sẽ trở thành khu vực sản xuất
và tiêu dùng những sản phẩm chăn nuôi lớn nhất. Chăn nuôi Việt Nam cũng như khu
vực cần duy trì mức tăng trưởng cao nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và
từng bước hướng tới xuất khẩu.
Từ năm 1986 đến nay, ngành chăn nuôi phát triển khá ổn định và có xu hướng tăng
dần, tốc độ tăng trưởng giá trị đạt bình quân 5,07%/năm, cao hơn ngành trồng trọt và
dịch vụ. Trong những năm qua, chăn nuôi heo có sự phát triển khá nhanh, tốc độ tăng
trưởng bình quân hàng năm qua các giai đoạn có xu hướng tăng lên rõ rệt.
29
28.806
28.5
27.751
28 27.373
27.5
con
27.056
26.761
27 26.494
26.265
Triệu
26.5
26
25.5
25
24.5
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
(Nguồn: Số lượng đàn heo 1/10 hàng năm của Tổng Cục Thống Kê)
Hình 1. 8 Số lượng đàn heo qua Việt Nam qua các năm.
Qua biểu đồ, ta nhận thấy, trong từ năm 2010-2016 tổng đàn heo có sự biến động đáng
kể. Từ năm 2010 -2013 đàn heo có xu hướng giảm, và từ 2013 đến nay đàn heo tăng
nhanh, với tốc độ khá cao với tổng đàn heo có số lượng lớn.

Bảng 1. 1: Tăng, giảm đàn heo qua các năm
Năm 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Tính toán
Tăng - - - - 0.496 0.99 1.055
(triệu con)
Giảm - 0.317 0.562 0.229 - - -
(triệu con)
Tỷ lệ - 1.16 2.08% 1.13% 1.89% 5.9% 3.8%
%
Nguyên nhân đàn heo giảm mạnh trong giai đoạn 2010-2013 là do tình hình dịch bệnh
tai xanh diễn ra trên đàn heo tại một số tỉnh,chết hoặc bị tiêu hủy làm cho số lượng heo
bị giảm mạnh.Trong 2,3 năm trở lại đây tình hình dịch bệnh ổn định, đàn heo tăng
trưởng khá.Trong những năm gần đây, chủ trương mở rộng cả hình thức và quy mô
chăn nuôi heo, tái cơ cấu ngành chăn nuôi, tập trung cho chăn nuôi heo nên tổng đàn
heo được tăng lên.
Triệu con
25
22.27
22.78 23.663
20
15
10
3.916 3.92 4.073
5
0.076 0.068 0.07
0
2013 2014 2015
Heo nái 3.916 3.92 4.073
Heo thịt 22.27 22.78 23.663
Heo đực giống 0.076 0.068 0.07
(Nguồn : Thống kê chăn nuôi 1/10 hàng năm của TCTK)
Hình 1. 9 Số lượng heo nái, heo thịt, heo đực giống qua các năm.
Sản phẩm chủ yếu trong chăn nuôi heo Việt Nam là sản xuất heo thịt, bên cạnh đó
cũng là nước có số lượng heo nái lớn. Việt Nam đứng thứ 4 thế giới về chăn nuôi heo
nái.

Triệu tấn
3.6
3.491
3.5
3.351
3.4
3.229
3.3
3.16
3.2
3.036
3.098
3.1
3
2.9
2.8
2010 2011 2012 2013 2014 2015
(Nguồn: Thống kê chăn nuôi hàng năm của TCTK)
Hình 1. 10 Sản lượng thịt heo qua các năm.
Đến hết năm 2015, nước ta sản xuất khoảng 4,8 triệu tấn thịt hơi các loại, trong đó thịt
heo chiếm 73%, với 3,5 triệu tấn. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2016, tỷ lệ thịt heo đạt
76% với 2,15 triệu tấn/2,8 triệu tấn thịt hơi. (Báo cáo sản lượng chăn nuôi chủ yếu của
Tổng cục thống kê)Sản lượng thịt heo tăng qua các năm, trong đó tăng nhiều nhất là
0,14 triệu tấn (2014-2015); 122 triệu tấn (2013-2014); 69 triệu tấn (2012-2013)
Theo thống kê chăn nuôi hàng năm 1/10 hàng năm của Tổng Cục Thống Kê, đàn heo
Việt Nam phân bố không đồng đều theo vùng.
ĐBSCL
Đông Nam Bộ 13%
11%
Tây Nguyên
7%
Bắc Trung Bộ và
Duyên hải NTB
19%
Đồng bằng Sông
Hồng
25%
Trung du và miền núi
phía Bắc
25%
(Nguồn: thống kê chăn nuôi hàng năm của Tổng Cục Thống Kê)
Hình 1. 11 Phân bố đàn heo trên cả nước 2015.
Đàn heo tập trung nhiều nhất ở vùng Đồng bằng sông Hồng, Trung du và miền núi
phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ. Đàn heo nuôi ít nhất là Tây
Nguyên chỉ chiếm 7%.
Số lượng đàn heo phân theo khu vực vùng được thể hiện qua biểu đồ sau:

9000
8000
7000
6000
c
o
n
5000
4000
N
g
h
ì
n
3000
2000
1000
0
2012 2013 2014 2015
ĐBSH 6855 6760 6825 7061
Trung du miền núi phía Bắc 6347 6329 6626 6842
Bắc Trung Bộ và Duyên hải NTB 7993 5090 5208 5368
Tây Nguyên 1704 1729 1742 1797
Đông Nam Bộ 2780 2760 2890 3093
ĐBSCL 3723 3596 3470 3589
(Nguồn: Thống kê chăn nuôi hàng năm Tổng Cục Thống Kê)
Hình 1. 12 Phân bố đàn heo theo vùng qua các năm.
Trong đó đàn heo ở Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ là nhiều nhất với
5.368 nghìn con,tuy nhiên mật độ chăn nuôi không cao, bởi đây là khu vực có diện tích
rộng lớn.Trong khi đó khu vực Đông Nam Bộ với diện tích chỉ 23.597,9 km2
với
3.093 nghìn con, tương đương với mật độ là 131 con/km2
, đây là vùng tập trung chăn
nuôi phát triển của cả nước và là vùng trọng điểm phát triển chăn nuôi. Trước đây chủ
yếu là quy mô nhỏ lẻ, gần đây các tỉnh đang có chính sách khuyến khích người dân
chuyển qua quy mô chăn nuôi, tập trung với quy mô lớn hơn.
Trong những năm gần đây,đàn heo phát triển tương đối ổn định do tình hình dịch bệnh
được kiểm soát chặt, không có dịch bệnh xảy ra trên đàn heo và giá bán duy trì ở mức
có lợi cho người chăn nuôi nên người dân tập trung vào chăn nuôi heo.
Trong công cuộc phát triển kinh tế, chăn nuôi heo đang có sự chuyển dịch theo hướng
giảm dần số lượng hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, quy mô nông hộ sang chăn nuôi trang trại tập
trung theo hướng công nghiệp, với quy mô tổng đàn heo lớn hơn, với việc xây dựng
các khu chăn nuôi tập trung.
Phân bố trang trại trên cả nước không đồng đều giữa các vùng.

(Nguồn: VIETSTOCK 2015)
Hình 1. 13 Biểu đồ phân bố trang trại nuôi heo tại Việt Nam 2014.
Năm 2014, cả nước có hơn 10.000 trang trại chăn nuôi chuyên nghiệp, tập trung chủ
yếu ở vùng Đồng bằng sông Hồng, Đông Bắc, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu
Long. Đây đều là những nơi có dân có đông dân cư, nhu cầu tiêu thụ cao và quãng
đường vận chuyển ngắn, phù hợp với thói quen tiêu thụ thịt nóng, tươi, không bảo
quản lạnh của đại bộ phận người tiêu dùng. Các tỉnh tập trung đông trang trại nhất theo
thứ tự là Đồng Nai, Hà Nội, Hải Phòng và Hưng Yên.
Có một thực trạng là chăn nuôi heo Việt Nam còn nhỏ và manh mún, tỷ lệ số hộ chăn
nuôi nhỏ lẻ còn khá cao. Những năm gần đây, một số tỉnh đang quy hoạch vùng chăn
nuôi tập trung nên xu hướng chăn nuôi có sự chuyển dịch từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang
chăn nuôi với quy mô ngày càng lớn hơn theo quy mô gia trại và trang trại.Tuy nhiên
số lượng trang trại hiện nay tăng còn chậm và phân bố không đồng đều giữa các vùng
trong nước.Số lượng trang trại ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất còn hạn chế,
mới chỉ tập trung ở một số khu vực nhất định, ô nhiễm môi trường do nước thải, chất
thải chăn nuôi không được xử lý.
Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến tổng đàn heo đó là tình hình dịch bệnh trên đàn
heo. Trong những năm gần đây đó là bệnh dịch tai xanh trên đàn heo, bùng nổ đầu tiên
ở nước ta vào năm 2007.

Bảng 1. 2 : Tình hình dịch tai xanh từ 2007-2016
Giai đoạn Số tỉnh Số huyện có Số xã, phường Số heo mắc Số heo chết
dịch có dịch bệnh tiêu hủy
2007 18 65 324 70.683 20.472
2008 26 104 982 310.071 302.104
2009 14 26 69 7.030 5.847
2010 29 194 1.479 610.484 345.611
2012 19 64 239 54.947 26.313
2013 13 46 168 38.532 18.452
2014_2015 - - - - -
11/2016 1 2 5 2000 900
(Nguồn: Báo cáo tình hình dịch tai xanh ở Việt Nam Cục thú Y)
Giai đoạn 2007-2010 tình hình dịch bệnh tai xanh diễn ra khá phức tạp, và trên nhiều
tỉnh thành của cả nước, tổng số đàn heo chết và tiêu hủy do dịch bệnh khá nhiều, ảnh
hưởng rất lớn đến chăn nuôi nước ta.
Giai đoạn từ 2010-2015, dịch bệnh đã được kiểm soát, tỷ lệ các ổ dịch, heo mắc bệnh
giảm, do có nhiều chính sách hỗ trợ, kiểm soát, phòng dịch một cách chặt chẽ kịp thời
hơn. Đặc biệt 2014-2015 trên cả nước không phát hiện ổ dịch tai xanh nào.
Năm 2016, dịch tai xanh phát hiện ở 2 huyện của tỉnh Hà Tĩnh là huyện Cẩm Xuyên
và Thạch Hà, tuy nhiên nhờ có nhiều biện pháp ngăn chặn kịp thời, đã chặn được ổ
dịch, tiêu hủy các con heo bị bệnh, tránh lây lan sang các vùng lân cận.
Dịch bệnh lây lan khá nhanh và ảnh hưởng rất lớn đến chăn nuôi heo của cả nước
nguyên nhân do điều kiện thời tiết bất thường, độ ẩm không khí cao, khiến sức khỏe
đàn heo giảm., chăn nuôi nhỏ lẻ không áp dụng an toàn sinh học chặt chẽ, chủ quan lơ
là trong phòng chống dịch, tiêm phòng. Khi dịch bệnh xảy ra chính quyền nhiều địa
phương còn lung túng trong xử lý ổ dịch, chính sách hỗ trợ không hợp lý, người dân
bán chạy heo thương lái vì lợi nhuận vận chuyển heo bất hợp pháp đi tiêu thụ làm dịch
lây lan rộng.

Chăn nuôi Việt Nam còn nhỏ lẻ, chất lượng con giống thấp, công nghệ chăn nuôi còn
lạc hậu, chi phí đầu vào cao, năng suất lao động thấp, dịch bệnh thường xuyên đe dọa ,
liên kết chuỗi trong chăn nuôi yếu…làm cho giá thành chăn nuôi ở nước ta cao, khả
năng cạnh tranh thấp.Trong thời gian tới cần có những biện pháp chính sách để cải
thiện ngành chăn nuôi, đưa chăn nuôi Việt Nam vươn tầm thế giới.
Chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai
Theo Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn tỉnh Đồng Nai, với đàn lợn khoảng
1,7 triệu con, đàn gà gần 16 triệu con, Đồng Nai được xem là “thủ phủ” chăn nuôi của
cả nước. Với việc ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do với các vùng, khu vực trên
thế giới cũng làm tăng khả năng thu hút đầu tư vào Đồng Nai, đặc biệt là ngành chăn
nuôi. Tuy vậy thách thức cho ngành chăn nuôi của Đồng Nai cũng không nhỏ, nhất là
đối với các mặt hàng nông sản, thực phẩm như: thịt lợn, bò, gà, sữa, đường…cũng sẽ
phải chịu những thử thách rất khốc liệt.
Đồng Nai đang hướng từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi tập trung quy mô trang trại
với số lượng trang trại chăn nuôi lớn, đặc biệt đó là trang trại chăn nuôi heo phát triển
nhanh chóng trong những năm qua. Số trang trại heo chiếm phần lớn trong tổng số
trang trại của tỉnh.
1200
1000
800
600
400
200
0
987
484
126
310
136
208
53
97
40
109
28
TP.Biên Vĩnh Tân Phú Định Xuân Tx.Long Thống Long Nhơn Trảng Cẩm Mỹ
Hòa Cửu Quán Lộc Khanh Nhất Thành Trạch Bom
(Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Đồng Nai 2015)
Hình 1. 14 Biểu đồ số lượng trang trại chăn nuôi trên đia bàn tỉnh Đồng Nai.
Tính đến hết năm 2015, toàn tỉnh đồng nai có 2.578 trang trại chăn nuôi, chiếm 17,1%
số trang trại chăn nuôi của cả nước. Điều đó chứng tỏ chăn nuôi là một trong những
ngành được đầu tư phát triển ở Đồng Nai. Trong đó số lượng trang trại tập trung nhiều
nhất tại huyện Thống Nhất với 987 trang trại, chiếm 38,3% , huyện Trảng Bom 484
trang trại chiếm 18,8%; số lượng trang trại ít nhất tại huyện Nhơn Trạch với 28 trang
trại chỉ chiếm 1% tổng số trang trại chăn nuôi toàn tỉnh.

Bảng 1. 3: Số lượng đàn heo được nuôi theo từng huyện
ĐVT: Nghìn con
STT Huyện Năm
2011 2012 2013 2014 2015
1 TP Biên Hòa 80,47 51,89 49,34 50,02 50,98
2 VĨnh Cửu 109,55 117,89 113,12 129,63 142,44
3 Tân Phú 56,61 62,08 64,95 77,26 90,68
4 Định Quán 73,92 90,29 69,42 67,80 68,63
5 Xuân Lộc 251,01 224,34 228,24 305,48 328,40
6 Tx. Long Khánh 95,65 52,61 70,16 76,31 91,75
7 Thống Nhất 209,67 220,34 234,56 242,94 262,04
8 Long Thành 92,36 96,57 105,64 115,67 131,03
9 Nhơn Trạch 39,24 39,96 33,18 33,78 64,55
10 Trảng Bom 188,76 203,26 217,25 240,76 264,34
11 Cẩm Mỹ 132,09 147,28 151,85 160,29 195,07
Tổng 1.329,33 1.306,49 1.337,71 1.499,94 1.689,91
Nguồn:Phòng NN&PTNT huyện Thống Nhất
Đàn heo tập trung ở các huyện Thống Nhất với 262,04 nghìn con, Trảng Bom là
264,34 nghìn con, Xuân Lộc 328,40 nghìn con, Cẩm Mỹ với 195,07 nghìn con, đây
được xem là 4 huyện đi đầu trong chăn nuôi heo theo quy mô công nghiệp tập
trung.Chăn nuôi heo ít nhất ở Tp Biên Hòa, Nhơn Trạch,Định Quán và Tx.Long
Khánh, đàn heo ở đây tương đối ít, tập trung cho phát triển công nghiệp.

Cẩm Mỹ, Tp.Biên Vĩnh
Các
11.6 Hòa, 3 Cửu, 8.4
Tân Phú,
huyện Biên
Trảng 5.4
còn lại, Hòa,
34.29 27.2 Bom, Định
Quán,
15.6
4.1
Nhơn
Thống Nhơn Xuân
Nhất, Trạch, Lộc, 19.4
Trạch, 20.11 3.8
2.6
Long
Thành,
Thống Tx.Long
Xuân 7.7 Nhất, Khánh,
Lộc, 15.8
15.6 5.4
(Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Đồng Nai 1997 và 2015)
Hình 1. 15 Tỷ lệ phân bố đàn heo theo huyện năm 1997 và 2015.
Năm 1997, cả tỉnh có tổng đàn heo là 456.767 con, trong đó tập trung nhiêu nhất là ở
Biên Hòa với 124.767 con chiếm 27,2%; Thống Nhất 91.895 con chiếm 20,11%; Xuân
Lộc 72.223 con chiếm 15,8% ; ít nhất là ở Nhơn Trạch 11.873 con chỉ chiếm 2,6%.
Năm 2015,tổng đàn heo nhiều nhất ở huyện Xuân Lộc với tỷ lệ 19,4% số heo toàn
tỉnh, sau đó là Huyện Thống Nhất, Trảng Bom với 15,6%, huyện Cẩm Mỹ 11,6%. Đây
cũng là 4 huyện có số lượng trang trại heo lớn nhất, và là vùng trọng điểm phát triển
chăn nuôi của tỉnh trong những năm sắp tới.Biên Hòa có tỷ lệ đàn heo thấp nhất chỉ
3%.

Ta nhận thấy rằng, đã có sự thay đổi rõ rệt, Tp Biên Hòa là nơi tập trung nhiều
khu dân cư, khu công nghiệp, việc di dời các trại heo ra khỏi khu vực đã và đang được
thực hiện triệt để, số lượng trang trại trên địa bàn thành phố giảm đáng kể. Năm 2015 tổng
đàn heo khoảng 1,7 triệu con. Trong đó chăn nuôi trang trại chiếm 69%, nhỏ lẻ chiếm
31%,. Quy hoạch chăn nuôi trong những năm tới hướng vào các khu vực có diện tích đất
đai rộng, thưa dân cư, các vùng đang trồng cây lâu năm có chất lượng kém.
1.3 KHỐI LƯỢNG PHÁT SINH, THÀNH PHẦN, TÍNH CHẤT CỦA CHẤT
THẢI CHĂN NUÔI HEO.
1.3.1 Chất thải rắn
a. Phân
Phân là sản phẩm loại thải của quá trình tiêu hóa của gia súc, gia cầm, phần thức ăn
không được heo hấp thụ, bị bài tiết ra ngoài, chúng bao gồm:

- Các thức ăn mà cơ thể vật nuôi không hấp thụ được,hay các chất không được
các men tiêu hóa hay các vi sinh tiêu hóa như chất xơ, protein, chất béo..
- Các thức ăn bổ sung, thuốc kích thích tăng trưởng (thường chứa các kim loại
nặng như đồng, sắt,kẽm…), dư lượng kháng sinh.
- Các men tiêu hóa sau khi sử dụng bị mất hoạt tính như Trysin, Pepsin…
- Các mô tróc ra từ niêm mạc ống tiêu hóa và chất nhờn, các vật chất dính vào
thức ăn (cát, bụi…).
- Các vi sinh vật bị nhiễm trong ruột hay thức ăn.
Trong hệ thống chuồng trại, phân heo thường tổn tại ở cả dạng lỏng, trung gian giữa
lỏng và rắn hay tương đối rắn. Hằng ngày, heo thải ra một lượng phân và nước tiểu rất
lớn. Khối lượng phân tùy thuộc vào giống heo, độ tuổi, giai đoạn phát triển, khẩu phần
ăn và thể trọng của heo. Lượng phân heo thải ra mỗi ngày có thể từ 6-8% trọng lượng
của heo.
Bảng 1. 4 Lượng phân và nước tiểu heo thải ra trung bình trong một ngày đêm
Trọng lượng heo (kg) Lượng phân trung bình Lượng nước tiểu trung bình
(kg/ngày.đêm) (kg/ngày.đêm)
<10 0,5-1 0,3-0,7
15-45 1-3 0,7-2
45-100 3-5 2-4
(Nguồn:Nguyễn Thị Hoa Lý ,2001)
Có thể ước tính được lượng chất phân thải ra từ chăn nuôi heo là rất lớn, với đặc điểm
chất thải chăn nuôi heo nếu như sử dụng hợp lý,tận dụng hiệu quả thì sẽ mang lại giá
trị kinh tế. Nếu không được xử lý đúng cách và triệt để thì sẽ gây ô nhiễm môi trường
và có tác động đến sức khỏe, đời sống người dân xung quanh khu vực chuống trại nuôi
heo.
Bảng 1. 5 Thành phần hóa học của phân heo từ 70-100 kg
Đặc tính Đơn vị Giá trị
Vật chất khô g/kg 213-342
NH4-N g/kg 0.66-0.76

N tổng g/kg 7.99-9.32
Tro g/kg 32.5-93.3
Chất xơ g/kg 151-261
Carbonat g/kg 0.23-0.11
Các acid mạch ngắn g/kg 3.83-4.47
pH - 6.47-6.95
(Nguồn:Trương Thanh Cảnh và ctv, 1997,1998)
Thành phần chủ yếu của phân gia súc là nước chiếm 56-83%, tỷ lệ N,P,K cao.Chất thải
này chứa nhiều hợp chất hữu cơ, vô cơ, và một lượng lớn các vi sinh vật, trứng các ký
sinh trùng...có thể gây hại cho con người và vật nuôi, môi trường xung quanh.Trong
phân heo có chứa các chất dinh dưỡng, đặc biệt là Nito và Phospho có thể hỗ trợ cây
trồng và làm tăng độ màu mỡ cho đất. Vì vậy,trong thực tế thường dùng phân để bón
cây, vừa tận dụng nguồn dinh dưỡng ,vừa xử lý được chất thải, giảm ô nhiễm.
Ngoài thành phần hóa học trong phân heo còn chứa nhiều loại vi khuẩn, vi rút và ký
sinh trùng kể cả có lợi và có hại. Trong 1kg phân có chứa 2000-5000 trứng giun sán,
có thể gây bệnh cho con người và sinh vật. Điều kiện thuận lợi cho mỗi loại tồn tại,
phát triển và gây hại phụ thuộc vào nhiều yếu tố: quá trình thu gom, lưu trữ sử dụng
phân, các điều kiện môi trường như độ ẩm không khí, nhiệt độ, ánh sáng, …
Bảng 1. 6 Thành phần vi khuẩn,virus và trùng ký sinh trùng có trong phân heo
Chỉ tiêu Đơn vị Số lượng
Coliform MNP/100kg 4.106
-108
E.coli MNP/100kg 105
-107
Streptococcus MNP/100kg 3.102
-104
Salmonella Vk/25ml 10-104
CL.perfringens Vk/ml 10-102
Đơn bảo MNP/100kg 0-103
(Nguồn: Nguyễn Thị Hoa Lý, 2004)

Thành phần của phân có thể thay đổi phụ thuộc vào các yếu tố:
- Chế độ dinh dưỡng : Khi thay đổi khẩu phần, thành phần và tính chất của phân
cũng sẽ thay đổi.
- Độ tuổi: Tùy thuộc vào giai đoạn phát triển mà nhu cầu dinh dưỡng và sự hấp
thu thức ăn có sự khác nhau. Thời ki sinh trưởng, nhu cầu thức ăn cao, khả năng
đồng hóa thức ăn cao, nên chất thải ít, và ngược lại trong giai đoạn trưởng
thành, nhu cầu dinh dưỡng giảm, khả năng đồng hóa thức ăn thấp nên chất thải
sinh ra nhiều hơn, đặc biệt là gia súc sinh sản, lấy sữa hay lấy thịt.
- Tình trạng sức khỏe vật nuôi và nhu cầu cá thể
Bảng 1. 7 Khối lượng chất thải phát sinh của heo
Loại heo Lượng tiêu thụ Lượng phân thải ra
Sau cai sữa – 15kg 0,42 kg/con/ngày 0,42 kg/con/ngày
15kg-30kg 0,76 kg/con.ngày 0,47 kg/con/ngày
30 – 60kg 1,64 kg/con/ngày 0,8 kg/con/ngày
>60 kg 2,3 kg/con/ngày 1,07 kg/con/ngày
Heo nái chửa kỳ I và chờ phối 1,86 kg/con/ngày 0,8 kg/con/ngày
Heo nái chửa kỳ II 03,7 kg/con/ngày 0,88 kg/con/ngày
(Nguồn: Theo Vũ Đình Tôn và cộng sự )
b. Vật dụng chăn nuôi, bệnh phẩm thú y
Các vật dụng chăn nuôi thú y bị bỏ như bao bì, kim tiêm, chai lọ đựng chứa thức ăn,
thuốc thú y… cũng là một trong những nguồn chất thải tứ chăn nuôi heo gây ô nhiễm
môi trường. Đặc biệt là bệnh phẩm thú y, thuốc khử trùng, bao bì đựng thuốc có thể
xếp vào loại chất thải nguy hại cần được phân tách để có các biện pháp thu gom và xử
lý riêng tránh gây hại cho môi trường.
c. Xác heo chết
Xác heo chết là một loại chất thải đặc biệt của chăn nuôi heo có đặc tính phân hủy sinh
học, bốc mùi hôi thối, lan nhanh trong không khí và mang nhửng tác nhân truyền mầm
bệnh cho con người và vật nuôi. Thông thường heo chết hơn 2-3 ngày là bốc mùi rất
khó chịu, nếu xử lý không kịp để lâu sẽ gây hại đến môi trường xung quanh.
Xác chết heo là một trong những nguồn gây ô nhiễm, lây lan dịch bệnh lớn cần được
xử lý triệt để tránh lây nhiễm cho người và vật nuôi khác. Việc xử lý phải tiến hành
nghiêm túc, heo bị bệnh hay chết do bị bệnh phải được tiêu hủy, hay chon lấp theo các
quy định về thú y.

Chuồng nuôi phải được khử trùng bằng vôi hay hóa chất chuyên dùng trước khi dùng
để nuôi lứa heo tiếp theo. Trong điều kiện chăn nuôi phân tán, nhiều hộ gia đình vứt
xác heo chết xuống ao, hồ, cống, rãnh, kênh mương,…đây là nguồn phát tán dịch bệnh
d. Thức ăn thừa, vật liệu lót chuồng và các chất thải khác
Trong chăn nuôi, thỉnh thoảng người ta thường dùng rơm rạ hay vải,... để lót chuồng,
sau đó một thời gian sử dụng những vật liệu này sẽ bị thải bỏ đi.
Loại chất thải này tuy chiếm khối lượng không lớn nhưng cũng là một nguồn ô nhiễm
vì phân và nước tiểu, vi sinh vật gây bệnh cũng bám theo chúng. Vì vậy chúng cần
được xử lý, không được bỏ ngoài môi trường tạo điều kiện cho vi sinh vật phát tán vào
môi trường.
1.3.2 Chất thải lỏng
a. Nước tiểu
Nước tiểu heo là sản phẩm bài tiết của heo, chứa đựng nhiều độc tố,là sản phẩm cặn bã
từ quá trình sống của gia súc, có thể gây ô nhiễm, gây hại cho con người và môi
trường. Trong nước tiểu chứa nhiều độc tố có thể gây mùi gây ô nhiễm môi trường và
ảnh hưởng đến sức khỏe con người, vật nuôi khác.Thành phần nước tiểu heo thay đổi
tùy thuộc vào loại heo, tuổi, chế độ dinh dưỡng và điều kiện khí hậu.
Thành phần chính của nước tiểu là nước chiếm trên 90% khối lượng. Ngoài ra một
lượng lớn nito ( chủ yếu dưới dạng ure) và một số chất khoáng, các hormone, creatin,
sắc tố, acid mật và nhiều sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất của con vật.
Bảng 1. 8 Thành phần hóa học nước tiểu heo có khối lượng 70-100kg
Chỉ tiêu Đơn vị Giá trị
pH - 6.77-8.19
Vật chất khô g/kg 30.9-35.9
NH4 g/kg 0.13-0.4
N tổng g/kg 4.9-6.63
Tro g/kg 8.5-16.3
Ure g/kg 123-196
Carbonat g/kg 0.11-0.19
(Nguồn: Trương Thanh Cảnh và ctv,1997,1998)

Nước phân chuồng là hỗn hợp phân, nước tiểu và nước rửa chuồng rất giàu dinh
dưỡng và có giá trị lớn về mặt phân bón. Trong 1m3
nước phân có khoảng 5-6kg N
nguyên chất; 0,1 kg P2O5; 12 kg K2O ( Bergmann, 1965). Nước phân chuồng nghèo lân
, giàu đạm và rất giàu Kali. Đạm trong nước phân chuồng tồn tại chủ yếu theo 3 dạng
chủ yếu là: ure, acid uric và acid hippuric.
Bảng 1. 9 Thành phần trung bình của nước tiểu heo
Thành phần Nước N P2O5 K2O CaO MgO Cl
Tỷ lệ (%) 94,0 0,5 0,05 1,0 0-0,2 0-0,1 0,1
(Nguồn: Suziki Tatsushiko, 1968)
Trong tất cả các chất có trong nước tiểu, ure là chất chiếm tỷ lệ cao và dễ dàng bị vi
sinh vật phân hủy trong điều kiện có oxy tạo thành khí amoniac gây mùi khó chịu.
Amoniac là một khí rất độc và thường được tạo ra rất nhiều từ ngay trong hệ thống
chuồng trại, nơi lưu trữ, chế biến và trong giai đoạn sử dụng chất thải. Tuy nhiên nếu
nước tiểu gia súc được sử dụng hợp lý hay tưới cho cây trồng thì chúng là nguồn cung
cấp dinh dưỡng giàu nito, photpho và các yếu tố khác ở dạng dễ hấp thụ cho cây trồng,
tăng năng suất cây trồng, thay cho các dạng phân bón vô cơ.
b. Nước thải
Nước thải chăn nuôi là hỗn hợp bao gồm cả nước tiểu và nước từ các hoạt động tắm
gia súc, rửa chuồng ,và còn có thể chứa một phần hay toàn bộ lượng phân được gia
súc, gia cầm thải ra. Nước thải là dạng chất thải chiếm khối lượng lớn nhất trong chăn
nuôi, cứ 1kg chất thải chăn nuôi do heo thải ra được pha thêm từ 20-49kg nước. Việc
sử dụng nước tắm cho gia súc hay rửa chuồng làm tăng lượng nước thải đáng kể.
Thành phần nước thải gồm chất rắn ở dạng lơ lửng, BOD5, COD, các hợp chất vô cơ
và hữu cơ tổng N, tổng P, Coliform, chất rắn lơ lửng, sulfua,…
Theo báo cáo đánh giá hiện trạng môi trường của Viện Chăn Nuôi (2011) thì trong
nước thải chăn nuôi heo hợp chất hữu cơ chiếm 70-80% gồm cellulose, protit, acid
amin, chất béo, hydro cacbon và các dẫn xuất của chúng có trong phân và thức ăn
thừa, hầu hết các chất hữu cơ đều dễ phân hủy. Các chất vô cơ chiếm 20-30% gồm cát,
đất,…Trong nước thải chăn nuôi heo có chứa hàm lượng N,P rất cao, hàm lượng Nito
khoảng 572-1026 mg/l, Photpho từ 39-94 mg/l.

Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang trại nuôi heo.doc

Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang trại nuôi heo.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang trại nuôi heo.doc

Similar to Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang trại nuôi heo.doc (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải chăn nuôi tại một số trang trại nuôi heo.doc