2. Shqiperia shtrihet ne Gadishullin e Ballkanit
Siperfaqja e saj eshte 28’748km2
Gjatesia e vijes kufijtare eshte 1094km
637 kufi tokesor
316 kufi detar
48km kufi lumor
73km kufi liqenor
Laget nga dy dete Adriatik ne Perendim dhe deti Jon ne J-P
5. Gjatesia 160km
Derdhet ne detin Adriatik
Ne afersi te Kuksit formohet nga dy dege Drini i zi dhe Drini
i Bardhe
Drini i zi buron nga malet e Zhbelshit
Drini i Bardhe buron nga Shen Naumi Maqedoni
Prurje vjetore (330-340m/s)
6. Buron nga liqeni i Shkodres
Gjatesia 44km
Karakterizohet me klime mesdhetare fushore
Me rreshje 1600-1800mm/vite
Me temperature mesdhetare te ajrit 16-18oC
Eshte i vetmi lume qe ka delte natyrore
Me largesi 1,3km nga dalja prej liqenit te Shkodres
7. Liqenet kryesore jane:
Liqeni i Shkodres
Liqeni i Ohrit
Liqeni i Prespes
Liqeni i Fierzes
Liqeni i Butrintit
8.
9. Shtrihet ne VP te Shqiperise
Siperfaqja 368km2,149km2 ndodhen ne Shqiperi
43m(i gjate)14m(i gjere)7-10m(i thelle)
Rreshje vjetore 2000mm/vite
Temperature 26oC
Nepermjet lumit te Bunes liqeni derdhet ne detin Adriatik
Furnizohet nga lumenjte si(Perroi i Thate,ai i Varkes,Rrjollit
dhe ujerat nentokesore)
10. Liqeni i Ohrit eshte 695 m mbi nivelin e detit
Siperfaqja 358km2
30,4km i gjate dhe 14,8 i gjere
Thellesia maksimale eshte 288m
Furnizohet nga burime te shumta dhe ujera nenujore
12. Ne kete studim eshte synuar njohja e gjendjes
fiziko-kimike dhe biologjike e ujerave te liqenit.Ndikimet qe
kane ujrat qe rrjedhin ne te.Njohja me tej natyrore dhe
bioligjike ne te gjitha hapesirat e pellgut
ujembledhes,ndikimi i njeriut etj.Gjithashtu te studiojme
prurjet,rreshjet,temperaturat,terrenin etj.dhe problemet
shqetesuese te ndotjes dhe te erozionit
13. Te mbledhim informacion mbi ujembledhesin e
Bovilles
Te realizojme nje raport rreth basenit ujor qe
kemi zgjedh
Te bejme nje vrojtim pamor si vizita ne terren
dhe analizim te hollesishem per informacion te
mbledhur
14.
15. Shtrihet ne krahun lindor-VL te Tiranes
Shtrihet ne krahinen Malore qendrore midis dy vargmaleve
kryesore
Ne P kufizohet nga malet e Gamtit(1’267m) dhe
Brarit(1’214m) dhe nga Dajti ne JL
Nga ana lindore kufizohet me malet e Xibrit(1’531m) dhe
te Kotit(1’391m) te vendosur ne VP midis malit te
Skenderbeut dhe ne JL te malit me Gropa
16. Ne pellgun e Bovilles bene pjese dhe korridori i Vilezes.Ne
kete korridor perfshihet gjithe pellgu i siperm i lumit te
Terkuzes
Pellgo ndertohet me depozitime flishore(argjila ,ranore
etj)
Relievi eshte kodrinor-malor,ku rreshqitja dhe erozioni
eshte teper aktive
Terreni eshte shume i thyer ku formohen lugina dhe kemi
te pranishme gjithe llojet e tokave(te hirta,te kafenjta dhe
te murme pyjore)
17. Bovilla perfshihet ne dy nenzona klimatike(mesdhetare
kodrinore 500-600m dhe mesdhetare paramalore ne lartesi
te medha) kemi dhe mesdhetare malore
Ne zonat kodrinore mbizoterojne rreshjet e shiut (vjeshte-
dimer) kurse majat e maleve mbulohen me debore
18. *Sipërfaqja e liqenit 4.6km
*Sipërfaqja e basenit 98km
*Thellësia 18-53m
*Furnizohet mesatarisht 105x10m në vitë
*Koha hidraulike 1.5 vjet
*Jetëgjatësia 2.4 vjet
19. * Niveli normal i ujërave të ujëmbledhësit arrin deri në
lartësine 318m mbi nivelin e detit
* Temperatura mesatare luhatet 7.6gradeC-18.2 gradeC
* Rreshjet luhatem nga 1200mm-1300mm/vit
* Erozioni është shumë intensive 20-30%
20. Bimesia në pellgun e Bovillës përfshin katër zona
fitoklimatike:
*Zona e pyjeve dhe shkurrëve
mesdhetare(300-600m)
*Zona e dushqeve(600-1000m)
*Zona e ahut(1000-1600m)
*Zona e kullotave malore(mbi 1500m)
21. * Bimesia barishtore eshte e perhapur ne te gjithe hapesirat e
zhveshura dhe shtrihet ne zonen e kullotave ne lartesine
1’500m mbi nivelin e detit
22. * Territori pershkrohet nga nje rrjet i dendur hidrografik si nga
dega e lumit Terkuz dhe nga burime te tjera te vogla
* Perrenjte me kryesor jane si i Zall Bastarit dhe i Bruzit te
cilat trasportojne materiale inerte ne pjeset e ulta
23. Stationi S1 (45-48)limnoligjine e
liqenit
Stacioni S2(30-36)prurje kryesore
dhe anesore te degezimit
StacioniS3(thellesi maksimale
32)prurjet kryesore te liqenit
24.
25. Eshte nje tregues i vecant i “shendetit”te liqeni.dy jane burrimet
natyrore ne ujerat e liqenit:
Fotozinteza e algave dhe bimeve ujore
Difuzioni nga ajri
Nivelet me te larta rezultojne ne Janar-Mars dhe me te ultat muajin
Maj-Korrik. Rezulton se niveli minimal në shtresën e hipolimnit luhatet
nga 45në 55% (me vlerë mesatare të dy viteve 73%),
Ndërsa niveli maksimal në shtresën e epilimnit luhatet ndërmjet
80-115% (me vlerë mesatare 98%).
Pra, mund të arrihet në përfundimin se liqeni i Bovillës është mjaft i
oksigjenuar gjatë gjithë vitit, madje edhe në shtresat e thella të
ujërave
.
26. Ato luhate relativisht pak, mesatarisht nga 7.64 në 8.33;
vlerat maksimale janë luhatur ndërmjet 7.82 dhe 8.47,
ndërsa ato minimale ndërmjet 7.39 dhe 8.15
Si mund të pritej, vlerat më të larta të pH-it janë gjetur
në pranverë, menjëherë pas periudhave të përzierjes, kur
aktiviteti I fotosintezës ka qenë maksimal
Profili I pH-it me thellësinë paraqet një maksimum
nështresën 5-10 m
Në periudhat e shtresëzimit të liqenit, zvogëlimi i pH-it
me thellësinë arrin deri në 0.56 njësipër shkak të
proceseve të dekompozimit të gjallesave në shtresat e
thella.
27. * Gjatë periudhave të shtresëzimit vërehet një rritje e
përcjellshmërisë deri në thellësinë 10-15 m dhe vlera
konstante në thellësitë më të mëdha jane te joneve të
tretura në ujë. Nivelet e përcjellshmërisë elektrike të
ujërave të liqenit të Bovillës janë shumë më të ulëta sesa
kufiri i rekomanduar sipas Direktivës së BE
28. Turbullirat jane te larta ne S2-S3 aq jane afer liqenit por
kulimi ne arrijne ne S1 ku eshte derdhja e lumenjve dhe
perrenjve
Shkarkimet e reshjeve trasportojne mbeturina organike
(argjilave,llumrave dhe materiale te tjera)
Nje pasoj tjeter eshte mbushja e fundit te liqeni duke
zvogeluar aftesine ujembajtese te tij
29. * Pjesa me e madhe e pellgut eshte e banuar nga rreth 9
fshatra me 5’600 banore
* Ndikimi i njerzve ndikon ne ndotjen e ujerave te liqenit
eshte e dukshme ne nitrate,anomium dhe permbajtje
bakteriale
* Prerja e drureve shte nje aktivitet kryesor per mbijetesen
e banoreve keshtu qe mbulesa bimore eshte degraduar ne
shpatet lindor te pellgut
30. * 18%-22% jane te zhveshura plotesisht pa bimesi
* Zhveshja e tokave ndihmuar dhe nga strukturat flishore-
argjilore bene qe aftesi ujembajtese te jete e paket ku ujerat
e liqenit te luhaten dukshem gjate shirave
31. * Gërryerja,zhveshja nga bimësia për shkak të prerjeve dhe
rreshjet e vrullshme kanë nxitur e forcuar vatrat e
erozionit si dhe gërryerjen e shpateve dhe rrëshqitjet
vecanërisht gjatë dimrit.
* Shtrati i Tërkuzës është i mbushur me zallishte që pritet të
zgjerohet cdo herë dhe më shumë.
* Shpejtësia e sedimentimit është shumë e larte 1-1.3m/vitë
e cila duket dhe nga vlera të larta të lëndëve të ngurta
pezull në lumin e Tërkuzës
32. * Fitoplaktoni në ujëmbledhësin e Bovillës zhvillohet
relativisht gjatë periudhës pranverë-vjeshtë,me një
kulm shume të dukshën në muajin Maj deri në 9’300
qel/ml prane kullës së marrjes së ujit (S1).
* Zhvillim i madh është në shtresat deri në 1-10m të
cilat janë me temperaturë më të lartë nga shtesat
fundore deri në 20m.Vlerat më të ulta janë vërejtur
ne sezonin e dimrit(nëntor-janar)periudhë e vetme
kur gjithë uji është me të njëjtën temperaturë.
33. *Rreth 150 lloje algash mikroskopike janë gjetur në
fitoplaktonin e Bovillës.
*Fitoplaktoni kap vlera të larta edhe gjatë
shtatorit(6’300qel/ml në S1 në thëllësinë 1-5m,deri në
7’300qel/ml në S3 thellësi 10m,)si dhe në korrik deri në
5’600qel/ml në thellësinë 10m.
34.
35. Erozioni dhe shkalla e lartë e sedimentimit mund të
parandalohen duke ndihmuar shtimin e mbulesës
bimore. Tipi i bimësisë mund të kombinohet nga
përzierje bimësh barishtore, shkurresh dhe drurësh
nga flora spontane e pellgut. Masa të rëndësishme
janë edhe ndërtimi i veprave sado të thjeshta
hidroteknike, si prita nëpër përrenj, ujëmbledhës të
vegjël etj.
Nga studimi është arritur në përfundimin se, për shumë
parametra fiziko-kimikë, cilësia e ujit të Bovillës i përket
kategorisë A1, sipas Standardit të Bashkimit Evropian për
ujërat sipërfaqësore që shfrytëzohen për ujë të pijshëm,
sidomos për pH-in, përcjellshmërinë, ushqyesit (nitratet,
fosfatet) etj
36. Pavarësisht nga prodhimtaria e varfër biologjike,
Liqeni i Bovillës karakterizohet nga tejpamja e ulët
dhe turbullira relativisht e lartë, sidomos gjatë
reshjeve. Po në këtë periudhë vihen re përkeqësime
në përmbajtjen e Fe, në koliformet dhe streptokokët
fekale. Për disa parametra të tjerë, cilësia e ujërave
përkeqësohet kryesisht gjatë periudhës së shtresimit
të plotë (maj – shtator), si për oksigjenin e tretur në
shtresat e thella, për amoniumin etj. Arsyeja e kësaj
gjendje është ndikimi negativ i aktivitetit të njeriut
në pellgun ujëmbledhës
Erozioni i tokës, mbulesa e varfër bimore bien
menjëherë në sy në gjithë hapësirën e basenit
ujëmbledhës; gërryerjet masive me pasoja mbathjen
e liqenit nxiten shumë nga prerjet për dru zjarri,
kullotjet (sidomos prej dhive) dhe zjarret.