1. Republika e Shqiperise
Universiteti I Tiranes
Dega:Gjeografi
Lenda:Hidrologji
Detyre kursi
Titulli: Vecorite hidrografike te pellgut ujembledhes te Kalases
Punoi: Ekloida Bengu Pranoi: Prof. Andri Hoxha
Tirane,2017
2. Parathenie
Ne kete dyeture kursi kemi marre ne syudim Pellgun ujembledhes te lumit Kalasa.
Arsyeja pse sgjodhem pikerisht kete pellg ujembledhes eshte analiza qe mund ti bjme
ektij pellgu dhe duke ditur vendndodhjen e tij qe ndodhet ne njetrajtshmeri me
Bistrice_kalase-Pavla duke e vecuar ate nga kjo trini dhe per ta analiazuar ate vecmas
kesaj trinije. Nepermjer ketoj studimimi duam te arrime te njohim e mire kete pellg
ujemledhes, te njohe,I me vendodhjen gjeografike te tij, elementet e relievit, elementet e
prurjes ujore, normen e prurjes ujore, prurjen maksimale, prurjen minimale etj.
Gjithashtu te njihemi me gjendjen e tij te shfrytezimit dhe mundesite qe ky pellg lejon
per tu shfrytezuar, aktivitetet e konomike qe mund te zgjillohen prane tij dhe duke u
meshtetur ne te, si turizmi, tregtia, peshkimi etj, por dhe si veper hidroenergjitike.
3. Pjeset perberese
1. Karakteristikat ujembledhese te lumit Kalasa
a. Pozita gjeografike
b. Ndertimi gjeologjik
c. Elementet e relievit
d. Kushtet klimatike
e. Vecorite e tokave
f. Vecorite e bimesise
2. Kakteristikat morfometrike te pellgut te Kalases
a. Elementet e prurjes ujore
b. Normat e prurjes ujore vjetore
c. Luhatja e prurjes uroje
d. Prurja max.
e. Prurja min.
f. Niveli I ujit
g. Norma e prurjes se ngurte
h. Luhatja e prurjes se ngurte bremnda vitit
i. Luhatja e prurjes se ngurte Brenda ciklit shumevjecar
j. Perberja e turbullsise
k. Perberja mineralogjike
l. Moduli I prurjes ujore
m. Moduli I prurjes se ngurte
n. Regjimi hidrologjik
o. Regjimi termik
3. Roli I shoqerise humane ne shfrytezimin e lumit Kalasa
a. Antropizimi(humanizimi) I pellgut lumor
b. Ndotja dhe situate mjedisore
c. Vlerat ekologjike te ekosistemit
d. Shfrytezimi I ujerave per qellime turizmi, transporti etj.
4. Pozita gjeografike
Lumi Kalasa shtrihet ne pjesen
very-perendimore te pellgut
Bistrice-Kalase-Pavla. Kalsa fillimn
e saj e ka nga ana jugore ew malit
Gjeshnikoshit(1496m), ndersa ne
afersi te fshatit Tatzat mbasi
mbledh ujerat e burimit te ketoj
fshati sasia e ujit ne te rritet
shume. Pasi derdhen ujerat ejerat
e perrroit te Delvines ne bregun e
majte dhe ujerat e perrroit te
Gajdarit ne te djathte Kalasa
pershkon fushen e Vurgut. Pjesa e
siperme e pellgut karakterizohet
prej nje relieve malor, me lartesi
nga 1200m-1800m, ndersa pjesa
e mesme kalon ne nje reliev
kodrinor. Ne pjesen ne poshtme
Kalasa gjarperon ne fushen e
Vurgut dhe derdhet ne liqenin e
Butrintos. Sip. e pellgut te
Kalases ne derdhjen e saj ne
liqenit e Butrintos ishte 234m3, me
nje gjatesi 41.1km. Ne vitin 1959,
me sistemin e fushes se Vurgut,
Kalasa u derdh ne lumin Bistrce
duke zvogeluar sip. e p[ellgut
ujembedhes ne 258km2 dhe
gjatesine ne 33.0km.
5. Lumi Kalasa
Lumenjte e pellgut Bistrice-Kalase-Pavla kane
gjetur nje perdorm te gjere ne ekonomine tone
nepermjet shfrytezimit hidroenergjitik si dhe per
ujitje.
Ne vitin 1963 me ndertimin e diges ne fshatin
Krogji uyjerat e burimeve te Bistrices dhe te perroit
te Vrisit u grumbulluan ne rezervuar dhe nepermjet
nje kanali shfrytezohen H/C ‘’Josif Stalin”, me
kapacitetet 22500kw. Keto ujera persesi nepermjet
kanalit te derivacionit kaluan ne hidrocentralin
Bistrica nr.2, me kapacitet 5000kw, I cili u vu ne
shfrytezim ne vitin 1965. Per permiresimin ujor te
tokave bujqesore eshte sistemuar pjesa fushore e
lumenjve Bistrice-Kalase-Pavla, si dhe eshte
ngritur rrjet I fuqishem kanalesh ujitese te cilat
pershkojne gati te gjitha tokat bujqesore te rrethit
te Sarandes.
Me 1959 me ndertimin e kanalit te Cukes, ujerat e
bashkuara te lumenjve Bistrice-Kalase e Gajdar u
derdhen ne det. Shtreterit e ketyre lumenjve para dhe pas bashkimit jane te kanalizuar
e jane ngritur disa prita dhe ne brigje jane ngritur penda mbrojtese. Ne pjesen e
poshtme te tij eshte I kanalizuar dhe I mbrojtur me penda dhe shtrati I lumit Pavla. Keto
vepra jane realizimi I ketyre detyrave te medha te shtruara nga partia per shfrytezimin e
pasurive ujore te vendit. Elementet kryesore te regjimit hidrologjik te rrjetit hidrografik te
lumenjve: Bistrica, Klasa, Pavla jane:
1. Rrrjedhja vjetore
2. Rrjedhja maksimale
3. Rrjedhja minimale
4. Temperature e ujit
5. Kimizimi I ujerave.
Prurja e thate e vitit dhe prurjet me siguri te ndryshme
Vendndodhja F (km2
) Q0
(m3
/sek)
Q0,th
(m3
/sek)
Cv Cs Sigurite ne perqindje
50 75 90 95 99
Kalasa-Tatzat 29.3 2.70 1.10 0.18 0.36 1.09 0.97 0.86 0.79 0.69
6. Rrjedhja vjetore si nje element I rendesishem I regiimit ujor te pellgut Bistrice-Kalase-
Pavla, u trajtuan npermjet vleresimit te normes se rrjedhjes ujore dhe ndryshueshmerise
se saj gjate perjudhes, shumevjecare si dhe shperndarjes brenda vitit. Per kete qellim u
shfrytezuan te gjitha te dhenat hidrometrike qe jane grumbulluar per perjudhen 1948-
1975. Ne baze te prurjeve te ujit dhe niveleve ne jane ndertuar lakoret e prurjes me ane
te cilave, duke patur nivelet ditore te ujit eshte kaluar ne percaktimin e prurjeve ditore,
mujore e vjetore per periudhen 1948-75.
Ne Kalas vendmatja hidrometrike siper ures ka
funksionuar gjate periudhes 1948-1958. Me
zhvillimin e punimeve per sistemimin e shtratit
te Kalases ne pjesen fushore u nderprene
vrojtimet. Te dy vendmatjet ndollen pran njera-
tjetres dhe meqense nuk shtohet ndenje
edhene e rendesishme u ruajten keto te dhena
per Kalasen. Kjo vendmatje nuk kishte tellena
prej 6vjetesh, te cilat u plotesuan ne baz te
lidhjes grafike ndermjet shtreses se rrjedhjes
dhe reshjeve. Per vendmatjet Kalase-Tatzat,
norma e rrjedhjes ujore u porcaktua ne
analagji me vendmatjet Kalase-blerimas , sipas
raportit te rrjelljes se periudhes se shkurter e
te gjate. Ne lumenjt Kalasa-pavla moduli I
rrjelljes ujore ndryshon ne kufi te gjere. Si
psspie ushqimit nentoksor me perjashtim te
rrjelljeve gjate shirave prurjet ndryshojne pake
ndersa n e Kalase zvogelohen shume. Ne
pellgun e lumenjve bistrice-Kalase-Pavla
shtresa mesatare e reshjeve lekundet brenda
kufijve 1553-2200 mm. Duke qene se ne
pellhjket e ketyre lumenjve luan nje rol te
dukshem ushqimi nentokesor nga pellgjet me te
aferta lumore, u kaluan ne vleresimin e rrjedhjes
ujore sip. te tyre. Per kete qellim nga norma e
rrjedhjes ujore u hoq prurja mesatare e
periudhes se thate, e cila perfaqweson vleren
mesatare te furnizimit nentokesor. Prurja mesatare e rrjedhjes ujore sip. ne pellgun e
lumenjve Bistrice-Kalase-Pavla rezulton nga 1.60m3/s (Kalase-tatzat) deri ne 5.52 m3/s.
Kalasa-Blerimas e cila perfaqesonm vetem rrjedhjenm e formuar nga reshjet
Shperndarj e rrjedhje ujore brenda vitit
Muajt Kalasa-
Blerimas
Njesia
X 4.37
4.90
m3
/sek
XI 8.71
9.75
m3
/sek
XII 11.2
12.5
m3
/sek
I 14.2
15.9
m3
/sek
II 17.4
19.6
m3
/sek
III 10.2
11.3
m3
/sek
IV 8.23
9.24
m3
/sek
V 5.75
6.42
m3
/sek
VI 3.52
3.94
m3
/sek
VII 2.07
2.31
m3
/sek
VIII 1.55
1.73
m3
/sek
IX 2.30
2.41
m3
/sek
7. atmosferike ujore sip. dhe sip. te pellgut ujembledhes . Kto lekunjde ne Kalase jane me
vogla se te lumenjve te tjere te vendit ndersa ne lumin Pavla jane pak me te medha.
Gjate vitit prurja e muajit me te laget te vitit eshte 19.6% ne Kalase. Ndersa rrjedhja ne
muajin me te thate eshte 1.73% ne Kalase. E njeta gje verehet edhe ne shperndarjen
stinore. Ne dimer rrjedhja e Kalases 48.0% e rrjedhjes ujore vjetore. Rrjedhja ujore
gjate periudhes se laget te vitit ne Kalase 13.9 se sa ne periudhen e thate.
Modulet e prurjeve(m3
/sek)
Vendndodhja F (km2
) Sigurite ne perqindje
1 2 5 30 20
Kalasa-Tatzat 29.3 8.8 8.2 6.1 5.5 3.9
Parametric rajonal
Vendndodhja F (km2
) Sigurite ne perqindje
1 2 5 20
Kalasa-Tatzat 29.3 47.6 44.4 33.0 21.1
Ndryshueshmeria e rrjedhjes ujore
Gjate analizes se ndryshueshmerise se rrjedhjes uore vjetore te periudhes
shumevjecare verehet se ne Kalase ka lekunjde te medha, gje e cila dallon ng
alumenjte e tjere te vendiot tone. Prurja e vitit me te lagesht ne Kalase eshte 4.2 here.
Si pasoje e ushqimit te theksuar nentokesor lekundjet e rrjedhjes vjetore ne lumin e
Kalases ajo eshte perkatesisht 0.35. koeficienti I asimetrise u pranua 2cv pasi u
percaktuan parametrat e lakores se perseritjeve u llogaritren prurjet me siguri te
ndryshme per stacionet kryesore hidrometrike.
Rrjedhja vjetore
Kalasa- Tatzat F (km2
) Hm (metra) Q0 (m3
/sek)
29.3 988 2.70
Rrjedhja maksimale
Rrjedhjet maksimale te lumenjve te pellgut te Kalases eshte trajtuar duke u bazuar ne
serite e te dhenave te vendmatjeve hidrometrike te ketyre lumenjve. Ne Kalase-
Blerimas ka te dhena per gjithe periudhen 1948-1975. Gjate trajtimit te rrjedhjeve
maksimale jane analizuar rrjedhaj e periudhes se laget te vitit dhe prurjet me te plopta
te kesaj periudhe. Gjate periudhes se laget te vitit (tertot-maj) ne rrjetin e pellgut
8. Shperndarja e rrjedhjes ujore per vitet faktike
Kalasa-Blerimas
Muajt I thate
1948-1949
I laget
1962-1963
Mesatar
1968-1969
Njesi
X 2.56
6.16
8.10
4.66
1.63
1.90
m3
/sek
%
XI 4.93
11.7
20.0
11.5
2.02
2.36
m3
/sek
XII 3.17
7.63
16.0
9.21
6.50
7.59
%
I 8.00
19.3
26.8
15.4
9.62
11.2
m3
/sek
II 3.88
9.34
51.9
29.9
14.6
17.0
%
III 10.0
24.1
19.7
7.31
24.8
28.9
m3
/sek
IV 2.28
5.49
12.4
7.14
8.54
70.0
%
V 1.93
4.64
9.10
5.24
6.07
7.09
m3
/sek
VI 1.50
3.61
6.41
3.69
4.20
4.91
%
VII 0.90
2.16
3.26
1.88
2.68
3.13
m3
/sek
VIII 1.54
3.71
2.90
1.67
2.25
2.63
%
IX 0.85
2.04
4.14
2.38
2.71
3.17
m3
/sek
Bistrice-Kalase-Pavla kalon rrjedhja me e madhe ujore. Kjo vjen si pasoje e reshjeve te
shumta. Gjate kesaj periudhe bien 89.3-89.6%te shtreses vjetore te reshjeve ne Kalase
91.0-91.7%.
Rrjedjha ujore e periudhes se laget te vitit
Gjate periudhes se laget te vitit ne reshjet e pellgut ne rrjetin e Kalales kalon pjesa me
e madhe e rrjedhjes ujore. Ne Kalase furnizimi eshte me I vogel rrjedhja e periudhes se
laget eshte me e larte, 89.6% e 88.92% e rrjedhjes vjetore.
9. Reshjet e periudhes se laget te vitit
Vendndodhja F (km2
) Hm (metra) Reshjet
Ne mm %ndaj shtreses
vjetore
Kalasa-Tatzat 29.3 1820 91.0
Periudha e funksionimit te vendbanimeve hidrometrike
Vendndodhja PellguI
lumit
Periudhae
vrojtimeve
Boshlleqe Vite me
vrojtime
Ne muaj Ne %
Kalasa-Tatzat ------- 9.VII.1947 vazhdon 0 0 2
Konluzioni
Ne perfundim te kesaj detyre kursi themi qqe kalasa eshte nje pellg ujembledhes ka nje
pozite te favorshme gjeografike kjo sepse ndodhet ndermjet tre qytetevete rendesishme
si Vlora, Gjirokastra dhe Saranda. Me nje reliev relativisht te mire qe mund te mundesoj
mbjedhjen e kuturave bujqesore si patatja, qepa e tj, por dhe te agrumeve, si: portokalli,
limoni, mandarina etj. Gjithashtu mund te lejoj zhvillimin e zones pasi prane pellgut
lumor, eshte me e lehte te kultivohen kulturat bujqesore jo vetem per shkak te klimes
me te bute, por dhe te pranise se ujit per ujitjen eketyre kuturave bujqesore. Gjithashtu,
prane ketij breguy lumor mund te zvillohet dhe peshkimi. Pra kjo eshte nje zone me nje
potencial per zhvillim dhe kete ia mundeson prania e ketij pellgu ujembledhes.
Rekomandime
Pellgu lumor I Kalases eshte nje hapesise shume e mire qe mund te ndihmoj ne
zhvillimin ekonomik te zones si: ne bujqesi, tregti e turizem por dhe ne ndertimin e
veprave hidroenergjitike. Ky zhvillim mund te arrihet vetem nepermjet investimeve ne
infrastukture si: ne rruge, ne rregullumin infrastrukturor te zones etj.
