This document discusses factors of demand and supply, physical and value output, and labor market assumptions in perfect competition. It defines key terms like total physical product, average physical product, marginal physical product, total revenue product, average revenue product, and marginal revenue product. It also outlines the five assumptions of a perfectly competitive labor market: many buyers and sellers, homogeneous labor, perfect mobility, perfect information, no unions, and freedom of entry and exit.

1. CIK MASHITHAH
EKO2113 MIKROEKONOMI

2. Permintaan dan Penawaran Faktor
Pengeluaran
Upah
Sewa, kadar bunga dan untung
7.1
7.2
7.3

3. EKO2113 MIKROEKONOMI

4. ❑Permintaan terhadap sesuatu faktor pengeluaran
adalah bergantung kepada permintaan terhadap
barang-barang dan perkhidmatan yang dihasilkan
dapat oleh faktor pengeluaran tersebut
❑Contohnya: permintaan terhadap kereta meningkat,
permintaan terhadap besi dan keluli juga akan
meningkat.

5. KELUARAN FIZIKAL KELUARAN HASIL
❑Keluaran dalam unit barang dan
merangkumi konsep-konsep
berikut:
(a) Jumlah keluaran fizikal (TPP)
(b) Keluaran fizikal purata (APP)
(c) Keluaran fizikal sut (MPP)
❑ keluaran yang dinilai dalam
bentuk wang dan merangkumi
konsep-konsep berikut:
(a) Jumlah hasil keluaran (TRP)
(b) Keluaran hasil purata (ARP)
(c) Keluaran hasil sut (MRP)

6. (a) Jumlah keluaran fizikal (TPP) merupakan jumlah keluaran yang
dapat dihasilkan oleh faktor pengeluaran
(b) Keluaran fizikal purata (APP) merupakan jumlah keluaran yang
dapat dihasilkan oleh seunit input berubah
Keluaran fizikal purata (APP) =
Jumlah keluaran (TPP)
Jumlah input berupa (L)
(a) Keluaran fizikal sut (MPP) merupakan perubahan jumlah keluaran
akibat daripada tambahan satu unit input berubah
Keluaran fizikal sut (MPP) =
𝑃𝑒𝑟𝑢𝑏𝑎ℎ𝑎𝑛 jumlah keluaran (∆TPP)
𝑃𝑒𝑟𝑢𝑏𝑎ℎ𝑎𝑛 Jumlah input berupa (∆L)

7. (a) Jumlah hasil fizikal (TRP) merupakan jumlah hasil yang diperoleh
pengeluar, hasil daripada jualan barang yang dikeluarkan input
berubah
Jumlah hasil keluaran (TRP) = Jumlah keluaran fizikal X harga keluaran seunit (P)
(b) Keluaran hasil purata (ARP) merupakan jumlah hasil keluaran bagi
satu input berubah
Keluaran hasil purata (ARP) =
Jumlah hasil keluaran (TRP)
Jumlah input berupa (L)

8. (c) Keluaran Hasil sut (MRP) merupakan perubahan jumlah hasil
keluaran akibat daripada tambahan satu unit input berubah
Keluaran hasil sut (MRP) =
𝑃𝑒𝑟𝑢𝑏𝑎ℎ𝑎𝑛 jumlah hasil keluaran (∆TPP)
𝑃𝑒𝑟𝑢𝑏𝑎ℎ𝑎𝑛 Jumlah input berupa (∆L)

9. (1)
L (unit)
(2)
TPP (unit)
(3)
MPP (unit)
(4)
APP (unit)
(5)
P (RM)
(6)
TRP (RM)
(7)
MRP (RM)
(8)
ARP (RM)
1 5 5 5 5 25 25 25
2 13 8 6.5 5 65 40 32.5
3 20 7 6.67 5 100 35 33.33
4 25 5 6.25 5 125 25 31.25
5 28 3 5.6 5 140 15 28
6 29 1 4.83 5 145 5 24.17
7 29 0 4.14 5 145 0 20.7
8 25 -4 3.13 5 125 -20 15.65

10. Jadual berikut diperoleh daripada sebuah firma
L
(unit)
TPP
(unit)
P
(RM)
1 20 10
2 25 10

11. 1 2 6
3
10
4 5 7 9
8
-20
-10
40
30
20
0
x
x
x
x
x
x
x
x
MPP
x
x
x
x
x
x
x
x APP
ARP MRP (RM)
L
❑ Hubungan antara AR dengan MPP
(a) Apabila ARP meningkat MRP > ARP
(b) Apabila ARP menurun MRP < ARP
(c) Apabila ARP maksimum MRP = ARP

12. ❑ Hukum permintaan: kuantiti buruh yang diminta akan
berkurangan jika kadar upah meningkat
❑ Hubungan yang negatif antara kadar upah dengan
kuantiti buruh yang diminta
❑ Digambarkan oleh keluk buruh yang mencerun ke
bawah dari kiri ke kanan
❑ Keluk permintaan buruh ini ditunjukkan oleh keluk
keluaran hasil sut (MRP) yang terletak di bawah keluk
hasil purata (ARP)

13. ❑ Kadar upah W0, didapati keluaran hasil purata < kadar upah,
maka firma akan menanggung kerugian. Keadaan ini boleh
membawa kepada suatu penurunan kadar upah
❑ Jika kadar upah jatuh ke W1, keseimbangan akan dicapai
pada titik E1, iaitu berlaku persilangan keluk kos sut dengan
keluk hasil sut. Pada titik ini kadar upah =ARP iaitu W1 dan
kuantiti buruh yang diminta ialah L1.
❑ Oleh itu, TR=TC ialah sebanyak 0W1E1L1, firma akan
mendapat untung normal
E0
E1
E2
E3
ARP
Upah (RM)
Upah (RM)
Buruh (unit)
Buruh (unit)
MCF3
MCF1
MCF2
MCF0
L1 L2 L3
W3
W0
W1
W2
DL
DL
C
R
Z
W3
W2
W1
MRP
0
0
❑ Keluk permintaan buruh adalah hasil sambungan titik C, R,
dan Z
❑ Keluk ini mencerun ke bawah dari kiri ke kanan

14. 1. Hukum pulangan berkurangan
2. Permintaan berkait
3. Kesan pengganti
4. Kesan pendapatan

15. ❑ Ialah tambahan faktor pengeluaran berubah secara berterusan
kepada satu faktor pengeluaran tetap menyebabkan jumlah
keluaran semakin bertambah, tetapi kadar tambahannya
semakin berkurangan
❑ Keluk MRP yang menurun sama dengan MPP yang menurun.
Oleh itu, boleh dikatakan keluk MRP dan MPP yang menurun
dipengaruhi oleh hukum pulangan berkurangan

16. ❑ Jika permintaan terhadap barang-barang itu bertambah, maka permintaan
terhadap faktor pengeluaran akan bertambah. Begitu juga sebaliknya
❑ Permintaan faktor pengeluaran juga dipengaruhi oleh harga. Jika harga
meningkat kos pengeluaran meningkat. Oleh itu, pengeluar terpaksa
menjual dengan harga lebih tinggi.
❑ Berdasarkan hukum permintaan, apabila harga meningkat, kuantiti diminta
berkurangan. Permintaan berkurangan akan mengurangkan permintaan
faktor pengeluaran
❑ Oleh itu, permintaan faktor pengeluaran akan berkurangan apabila harga
naik. Begitu juga sebaliknya.

17. ❑ Penurunan harga sesuatu faktor pengeluaran menyebabkan faktor
pengeluaran lain menjadi relatif lebih mahal walaupun harga tidak berubah.
Begitu juga sebaliknya.
❑ Contoh : jika harga faktor pengeluaran X jatuh, maka secara relatif harga
faktor pengeluaran Y menjadi lebih mahal dengan andaian harga faktor Y
tidak berubah. Oleh itu, pengeluar akan mengurangkan menggunakan barang
Y dan menambah penggunaan faktor X. Ini bermakna pengeluar sudah
menggantikan faktor Y kepada faktor X
❑ Maka apabila sesuatu harga faktor pengeluaran naik, maka permintaan faktor
tersebut akan menurun.

18. ❑ Kejatuhan harga sesuatu faktor pengeluaran menyebabkan
pendapatan benar atau nilai benar wang dimiliki pengeluar
meningkat. Oleh itu, dengan sejumlah wang yang sama akan
dapat membeli faktor pengeluaran dengan kuantiti yang banyak
❑ Sebaliknya jika kenaikan harga sesuatu faktor pengeluaran
menyebabkan pendapatan benar atau nilai benar wang yang
dimiliki pengeluaran semakin merosot. Oleh itu, dengan sejumlah
wang yang sama pengeluar akan dapat membeli dengan kuantiti
yang semakin sedikit.

19. 1. Permintaan terhadap barang
2. Daya pengeluaran faktor pengeluaran
3. Harga faktor pengeluaran lain
4. Jenis industri

20. ❑ Apabila permintaan terhadap barang meningkat maka
permintaan terhadap faktor pengeluaran meningkat
❑ Apabila daya pengeluaran meningkat maka permintaan
terhadap faktor pengeluaran akan meningkat

21. ❑ Harga faktor pengganti naik, maka permintaan terhadap faktor
pengeluaran meningkat
❑ Harga faktor penggenap naik, maka permintaan terhadap
faktor pengeluaran berkurangan
❑ Industri insentif buruh, maka permintaan tenaga buruh tinggi
❑ Industri insentif modal, maka permintaan modal adalah tinggi

22. EKO2113 MIKROEKONOMI

23. ❑ Firma persaingan sempurna tidak boleh mempengaruhi harga faktor atau
upah di pasaran buruh. Oleh itu, mereka penerima harga
❑ Maka upah buruh tetap, maka kos purata faktor (ACF) = kos sut faktor (MCF)
❑ Kos purata faktor (ACF): membahagikan jumlah buruh dengan jumlah kos
buruh dengan kuantiti buruh
❑ Kos sut faktor (MCF): tambahan jumlah kos upah akibat daripada tambahan
satu unit buruh yang digunakan
Kos sut faktor (MCF) =
Perubahan jumlah kos buruh (∆TCF)
Perubahan buruh (∆L)
Kos purata faktor (ACF) =
Jumlah kos buruh (TCF)
Buruh (L)

24. Buruh
(unit)
Upah
(RM)
Jumlah kos (TCF)
(RM)
Kos purata faktor (ACF)
(RM)
Kos sut faktor (MCF)
(RM)
1 15 15 15 15
2 15 30 15 15
3 15 45 15 15
4 15 60 15 15
5 15 75 15 15

25. ACF =MCF
Buruh (unit)
Upah (RM)
15
0
❑ Kos sut faktor merupakan
penawaran faktor
❑ Kos sut faktor adalah sama di
semua tingkat buruh
❑ Keluk penawaran faktor adalah
anjal sempurna

26. ❑ Keluk penawaran faktor bagi pasaran adalah satu keluk yang mencerun ke
atas dari kiri ke kanan seperti berikut:
SL
Buruh (unit)
Upah (RM)
W0
0
W1
W2
L0 L1 L2

27. EKO2113 MIKROEKONOMI

28. ❑ UPAH: ganjaran kepada faktor buruh atau sumbangan tenaga mental dan
fizikal dalam proses pengeluaran
❑ Terdapat 2 jenis upah :
❖ Upah wang: jumlah wang yang diterima oleh pekerja sebagai
pembayaran ke atas tenaga mental dan fizikal yang digunakan dalam
proses pengeluaran
❖ Upah benar: kuasa beli upah wang. Upah benar akan merosot
apabila harga meningkat dan sebaliknya
Upah benar =
indeks harga tahun asas)
indeks harga tahun semasa
X upah wang

29. TAHUN UPAH WANG INDEKS HARGA
2000 3000 100
2012 5000 150
Hitungkan :
(i) Kadar kenaikan wang
(ii) Upah benar pada tahun 2012
(iii) Peratus perubahan upah benar
(iv) Adakah taraf hidup buruh meningkat?

30. (iii) Kadar kenaikan upah benar ialah
=
RM3333.33−RM3000
RM3000
X 100
= 11.11%
(ii) Upah benar pada tahun 2012
ialah ;
Upah benar=
100
150
𝑥 𝑅𝑀5000
= RM3333.33
(i) Kadar kenaikan upah wang daripada
RM3000 kepada RM5000 ialah:
=
RM5000−RM3000
RM3000
X 100
= 66.67%
(iv) Taraf hidup buruh meningkat
kerana kenaikan peratusan indeks
harga (50%) kurang daripada kenaikan
peratusan upah wang (66.67%)
menyebabkan upah benar meningkat
11.11

31. 1. Ramai pembeli dan penjual
2. Buruh homogen
3. Mobiliti sempurna
4. Pengetahuan sempurna tentang pasaran buruh
5. Tidak wujud kesatuan sekerja
6. Kebebasan keluar masuk dan keluar pasaran

32. ❑ Pembeli : firma
❑ Penjual : isi rumah
❑ Penjual dan pembeli adalah relatif kecil, oleh itu mereka tidak
boleh mempengaruhi harga pasaran
❑ Harga pasaran ditentukan melalui mekanisme harga
❑ Semua buruh bersifat homogen, iaitu sama dan tidak dapat
perbezaan antara satu sama lain
❑ Menerima upah yang sama, data pengeluaran yang sama,
kebolehan bekerja sama

33. ❑ Mobiliti sempurna dari aspek mobiliti tempat dan kegunaan
❑ Mobiliti tempat: semua buruh bergerak dari satu tempat ke
satu tempat lain tanpa sebarang sekatan. Buruh boleh
bergerak ke kawasan atau firma yang menawarkan upah yang
tinggi
❑ Semua buruh ada mobiliti pekerjaan, kerana buruh boleh
melakukan semua jenis pekerjaan. Oleh itu buruh mempunyai
pengganti yang sempurna

34. ❑ Buruh dalam PPS mempunyai pengetahuan semua aspek
pasaran, misalnya upah yang diterima
❑ Begitu juga dengan firma mempunyai pengetahuan sempurna
mengenai buruh dari aspek kos atau produktiviti masing-masing
❑ PPS Tidak wujud kesatuan sekerja, tanpa kesatuan sekerja
buruh akan menerima apa sahaja kadar upah keseimbangan
yang diperoleh

35. ❑ PPS mempunyai kebebasan keluar masuk pasaran
❑ Jika firma-firma mendapat untung lebih normal, maka firma-firma
akan tertarik masuk pasaran. Penambahan firma akan mendroang
tambahan buruh dan akhrnya amakn meningkatkan kadar upah di
pasaran, begitu juga sebaliknya.

36. ❑Sebuah firma akan mencapai keseimbangan apabila MCF =MRP dan MRP
mesti memotong keluk MCF dari atas, atau keluk MRP sedang menurun
E2
Buruh (unit)
Upah (RM)
W0
0
L0
E1
L1
MCF=ACF=W

37. ARP
Buruh (unit)
Upah (RM)
W0
0
L0
MCF=ACF=W
A
E0
MRP
W1
❑Firma akan mendapat untung lebih
normal jika TR > TC @ ARP
❑Titik E0 ialah titik keseimbangan diam
MCF=MRP, kuantiti buruh pada L0 dan
ACF ialah W0. dengan ini jumlah hasil
sebanyak 0W1ALO

38. ARP
Buruh (unit)
Upah (RM)
W
0
L
MCF=ACF=W
E
MRP
❑Firma akan mendapat untung normal
jika TR = TC = ARP =ACF
❑Titik E0 ialah titik keseimbangan dia
mana MCF=MRP, pada tidak ini ARF=
TC kuantiti buruh pada L0 dan ACF
ialah W0. dengan ini jumlah hasil
sebanyak 0WEL

39. ARP
Buruh (unit)
Upah (RM)
W0
0
L
MCF=ACF=W
E
MRP
❑Firma akan mendapat untung normal
jika TR < TC @ ARP < ACF
❑Titik E1 ialah titik keseimbangan dia
mana MCF=MRP, Pada titik ini L1 dan
ACF ialah W0 dan ARF= W1. dengan ini
jumlah hasil sebanyak 0W1BL, dan
jumlah kos lebih besar maka kerugian
adalah sebanyak W1W0E1B.
B
W1

40. EKO2113 MIKROEKONOMI

41. ❑ Maksud: satu persatuan yang dianggotai oleh pekerja-pekerja yang menerima
upah untuk tujuan menguruskan atau memperbaiki keadaan pekerjaan mereka
❑ Contoh : MTUC (kongres kesatuan sekerja Malaysia), CUEPACS (Kesatuan
pekerja-pekerja di dalam perkhidmatan awam), dan NUBE (kesatuan kebangsaan
pekerja-pekerja bank)
❑ Tujuan :
❖ Menuntut tingkat upah yang lebih tinggi dan taraf hidup lebih baik (faedah
sampingan)
❖ Menjamin keadaan pekerja yang lebih baik (cuti rehat, kemudahan dll)
❖ Melindungi pekerja (tindakan yang tidak adil)
❖ Berunding dan berbincang polisi ekonomi dan dasar industri
❖ Menyertai organisasi politik dan merujuk pihak kerajaan

42. TUGASAN UNTUK NEXT CLASS
Arahan:
Kenal pasti beberapa kesatuan di Malaysia dan bincangkan
cara kesatuan sekerja ini menuntut kenaikan upah di Malaysia

43. Jumpa lagi
next class