KAJIAN MASYARAKAT

1. PROFESSOR DR. AMIR HASAN BIN DAWI
1

2. DEFINISI MASYARAKAT
Masyarakatmerupakan suatu kumpulan manusia yangramai
dan tinggaldalam sesebuah wilayah yangbesar.
2

3. PERKEMBANGAN KAJIAN
MASYARAKAT
TOKOH-TOKOHPENGKAJI PENGEMUDIBIDANG SOSIOLOGI YANG
MENGKAJIMASYARAKATMODEN
1. Ibnu Khaldun 1332-1406
(pelopor kajian sosiologi sebelum Eropah)
2. Comte 1798-1857 (bapa sosiologi barat)
3. Marx 1818-1883
4. Spencer 1820-1903
5. Durkheim1858-1917
6. Weber 1864-1920
3

4. IBNU KHALDUN 1332-1406
“bidang sains yang berdiri sendiri dan memiliki objeknya yang tersendiri ia – ini
peradaban manusia dan organisasi sosialnya” - Abdul ar- Rahman bin
Muhammad Khaldun al-Hadramiatau nama ringkasnya Ibnu Khaldun.
Sosiologi Khaldun adalah berpandu dan bermatlamatkan agama sepertimana
yang sering diungkapkannya, “Ilmu pengetahuan hanya datang daripada Allah
s.w.t yang berkuasa yang Maha Bijaksana.
4
 Berteraskan agama
 Berbentuk aktivisme sosial
 Mengkaji interaksimikro dan makro
 Konsep utama adalah keadilan untuk kesejahteraan
masyarakat

5. Auguste Comte (1798-1857)
5
comte;
• memperkenalkan hierarki sains dengan sosiologi berkedudukan di atas sekali ialah
ratu.
• membahagikan pengkajian masyarakatkepada statiksosialdan dinamiksosial
• berpendapat proses evolusi yang berperingkat iaitu Law of three stage (undang-undang
tiga peringkat) peringkatteologikal,peringkatmetafizikaldanperingkatpositif.
→ peringkat teologikal - sistem idea utama yang menekankan kepercayaan kepada
kuasa ghaib(supernatural). secara khususnya dunia sosial dan fizikal ini dihasilkan oleh
tuhan.
→peringkat metafizikal - peringkat peralihan dimana kuasa abstrak atau natural
menggantikankuasa supernatural.
→ peringkat positif - ciri utamanya adalah kepercayaan kepada sains yang juga era
saintifik.
statiksosial menyebabkan masyarakat dapat bersatu danbertahan
dinamik sosial merujuk kepada aspek-aspek kehidupan sosial yang berkaitan dengan
perubahan sosial dan corak perkembang institusi. dinamik sosial menerima
perkembanganatau perubahan masyarakat berlaku secara evolusi

6. Karl Marx (1818-1883)
6
Marx;
• menganilisis hubungan masyarakat dengan sistem kapitalis dan
mencipta teori melalui penelitian terhadap proses perubahan
sejarah.
• kapitalis adalah suatu sistem di mana pekerja atau buruh menjual
tenaga mereka kepada para pemilik modal.• berkonsep
meterialisme sejarah - punca utama perubahan sosial adalah
pengaruhekonomi.
• beranggapan bahawa ekonomi merupakan penentu utama dalam
pembentukkan dan perkembangan struktur sosial. Hubungan
dengan faktor pengeluaran akan menjadi penetu kepada hubungan
kelas sosial yang menjadi asas bagi kedua-dua struktur sosial dan
perubahansosial

7. Emile Durkheim (1858-1917)
7
• Beliau telah mengemukakan penganalisisan terhadap perkembangan
pembahagiantugasdalam masyarakat
• telah membezakan Masyarakat tradisional dan masyarakat moden.
• masyarakat tradisional diikat dengan fakta sosial, bukan meterial seperti
perkongsian atau agama yang tinggi.
• Menurutnya agama merupakan pusat kepercayaan dan amalan-amalan
yang berkaitanketuhanan.
• masyarakat moden lebih kepada keduniaan. Moralitinya telah turun,
pembahagian tugas telah mengambil alih tugas agama sebagai asas
kepada ikatansosial.
• Pembahagian tugas menyebabkan manusia saling memerlukan satu sama lain.
• Durkheim juga membicarakan tentang perimbangan antara keperluan kepada
peraturandan kebebasan
• beliau juga mengenalpasti punca fenomena bunuh diri daripada fakta sosial. 4
jenisbunuh diri
• Bunuh diri egoistik
• Bunuh diri altruistik
• Bunuh diri fatalistik
• Bunuh diri anomik

8. Herbert Spencer (1820-1903)
Spencer;
 membincangkansistem laissez-faire,kapitalisme,mementingkan
individualisme,persaingandan dasar tidakcampur tangan pemerintah
 tidakberminat dengan reformasi sosialdan mahu kehidupansosial bebas
daripada kawalan luaran.
 sependapatdengan Comte mengenai statiksosial dan dinamik sosial.
 juga sependapatdengan Comte dan Durkheim dalam menyamakan masyarakat
dengan organisma biologi yang terbentuk berdasarkan bahagian-bahagian
yang berhubungan.
 teori evolusipenting spencer ialahmengenai pertambahan saizmasyarakat.
Masyarakat berkembang melaluidua cara iaitu penggandaananggota dan
penyatuankumpulan.
 pertambahansaizmasyarakat membawa kepadabertambahnya perbezaan
struktursosialdanpertambahanperbezaanfungsi-fungsiyang dimainkan
 memperkatakan juga teori mengenai perubahan masyarakat militankepada
masyarakat industri.
8

9. Max Weber;
 mengemukakan teori mengenai proses rasionalisasi.Beliaumengatakan
bahawa dunia moden Barat telahberkembang berasaskanrasionalisasi.
 Contoh klasikrasionalisasidapat dilihatmelalui pandangan Weber tentang
birokrasi. Birokrasiialahstruktursosialyang mempunyai hierarkiperanan-
peranandan statusyang ditetapkanoleh peraturan-peraturan,proseduryang
eksplisit,berdasarkanpembahagianfungsidan autoriti,
 Terdapattiga jenisautoriti dalam birokrasiiaitu autorititradisional, autoriti
karismatikdan autoriti rasional-legalperundangan rasional).
 Konsep idealtype (ciri unggul)merupakan satu lagisumbangan penting Weber
kepada sosiologi moden. ldeal type ialahkonsep untuk menggambarkan ciri
utama sesuatuperkara ataufenomena. Contoh ideal type dalam masyarakat
moden boleh dilihatdalam birokrasi. Ringkasnyabirokrasiterdapat dalam
semua masyarakat moden dan birokrasimempunyai cir-cirinyayang
tersendiri.
Max Weber (1864-1920)
9

10. Mead;
 memusatkan kajiannya terhadap konsep simbol dan bahasa sebagai sesuatu
yang penting kepada keseluruhankehidupan sosialmanusia.
 Pandangan Mead kemudiannya lebih dikenali sebagai interaksionisme simbolik
Pusat pemikiran dan teori Mead adalah mengenai 'simbol yang signifikan atau
simbol yang mempunyai makna.
 Konsep-konsep Mead yang terkenal ialah mengenai kendiri minda dan
masyarakat. Mead lebih menumpukan perhatian kepada menganalisis proses
sosial bersaiz kecil.
 Beliau menghuraikan hubungan antara tindakan atau aksi manusia dengan
konsep simbolnya. Bentuk-bentuk simbol terdiri daripada perkataan,
perlakuan, objek dan bahasa. Paling mudah ialah aksi yang melibatkan seorang
individu.
 Terdapat empat peringkat aksi individu iaitu yang berkaitan dengan dorongan,
persepsi,manipulasidanperlaksanaan.
George Herbert Mead (1863-
1931)
10

11.  Konsep kendiri (self) merupakan cara yang digunakan untuk mendefinisikan siapakah kita.
Dengan kata lain kendiri merupakan set konsep yang kita gunakan untuk mengenali dirisendiri.
 konsep kendiri merujuk kepada proses perkembangan kanak-kanak.Menurutnya kunci kepada
perkembangan kanak-kanak ialah perolehan bahasa.
 Beliau telah membahagikanproses perkembangan mengonaldiri kanak-kanak kepada beberapa
peringkat.
◦ Padaperingkat persediaan, kanak-kanak akan meniru orangdewasatanpa pemahaman
simbolik.
◦ Padaperingkat main(play), kanak-kanak melakukan peranan seorangindividu padasatu-satu
masa,terutamanyamencuba dan meniru tingkah laku ibu bapa. Ini dinyatakansebagai
signifikan oranglain.
◦ Ini dikutioleh peringkat permainan(game)di mana kanak-kanak mulai bermain mengikut
peraturan-peraturan dan melakukan berbagai-bagaiperanan. Di sini kanak-kanak mula
mendewasakan diri danmemahami kewujudan individu-individu lain di sekelilingnya serta
mengambilkira pandanganoranglain terhadapdirinya. Keadaanini disebut sebagai
generalisasi oranglain.
◦ Padaperingkat generalisasikanak-kanakmenyedaribahawasanya mereka beradadi
kalanganmasyarakatlebih besar yang mempunyai detinisi khusus tentang apakah tingkah
laku yang patut dan sesuai.
 Jelas di sni kanak-kanak telah menguasai bahasa dan
 mempunyai konsep kendiri.
George Herbert Mead (1863-
1931)
11

12. 12