1. 1
ARTS

2. 2
Unang Markahan
Pagguhit
Aralin 1: Uri ng Linya at ang Katangian Nito
Nakalilikha ng disenyong geometric sa pamamagitan ng
paggamit ng dalawang uri ng linya ayon sa katangian ng
mga ito
Pag-Isipan Mo Ito
Ang linya ay nabubuo mula sa dalawang tuldok na
pinagkabit o pinag-ugnay. May dalawang uri ng linya,
tuwid, at pakurba. Ang tuwid na linya ay maaaring pahiga,
pataas, pahilis, at putol-putol. Ang pakurbang linya ay
maaring paalon-alon at paikot. Ang isang linya ay maaring
makapal, manipis, malawak, at makitid.
Ang mga disenyong geometric ay mula sa simpleng hugis
na parihaba, tatsulok, bilog, at tuwid na linya.
Maging Malikhain
Gawain 1
Paggawa ng Pambalot ng Regalo
Mga Kagamitan: oslo paper, lapis, krayola,
pastel colors, ruler
Pamamaraan:
1. Ihanda ang mga gamit na kailangan para sa gawaing
ito.
2. Umisip ng disenyo na maaaring gawing pambalot ng
regalo.

3. 3
3. Pagsama-samahin ang iba’t ibang uri ng mga linya para
sa iyong disenyo.
4. Kulayan ang iyong ginawa para ito’y maging kaakit-akit.
5. Sikaping maging malinis at maayos ang iyong likhang
sining.
Tandaan:
Nagagawa ng isang pintor na maging kaakit-akit at
makabuluhan ang kanyang likhang sining gamit ang iba’t
ibang uri ng linya.
Subukin Mo
Gawain 2
Malikhaing Paggawa ng Bag na Papel
Mga Kagamitan: papel na may kulay, glue, pambalot ng
regalo, glitters, pangkulay, at mga
pananda
Pamamaraan:
1. Gumupit ng isang papel na may kulay na may sukat na
9.5 x 15 pulgada.
2. Pagdikitin ang dalawang dulong bahagi.
(Humingi ng tulong sa guro kung kinakailangan)
3. Siguraduhing madikitan o malagyan ng glue ang gilid
pababa.
4. Itupi ang ilalim na bahagi ng papel na may sukat na 2
pulgada at muli itong itupi nang patusok.
5. Ituping muli ang dalawang gilid paloob upang lumikha
ng isang akordiyon.
6. Dikitan ang ilalim na bahagi ng bag upang tumayo ito.
7. Gawin ang magkabilang hawakan.
8. Idikit ang ginawang pambalot ng regalo sa papel na
bag.

4. 4
9. Ayusin ang paggamit ng glue upang hindi masayang.
10. Lagyan ng dekorasyon ang bag na papel gamit ang
glitters, pangkulay, at iba pang pananda.
Ipagmalaki Mo
Gamitin ang talahanayan sa ibaba upang malaman ang
kakayahan mo sa paglikha ng paper bag. Lagyan ng tsek
() ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel.
Pamantayan ISKOR
Kitang-
kita
5
Kita
3
Hindi
Kita
1
1. Ang aking likhang sining
ay kakaiba at malikhain.
2. Ang mga uri ng linya at
katangian nito ay nagamit ko
sa aking ginawa.
3. Ang mga disenyong
geometric ay ginamit ko rin sa
aking sining.
4. Natapos ko ang aking
ginawa nang tama sa oras.

5. 5
Aralin 2: Iba’t Ibang Laki ng Tao sa Larawan
Nakikita ang pagkakaiba-iba ng laki ng mga tao sa
larawan upang malaman ang distansiya nito sa tumitingin
Pag-Isipan Mo Ito
Sa larawan, ang laki ng mga tao ay magkakaiba. Ipinakikita
nito ang distansiya ng tumitingin. Maliit tingnan kung ito ay
malayo sa tumitingin at malaki naman kung ito ay malapit.

6. 6
Tandaan:
Ang larawan ng tao na malapit sa tumitingin ay
iginuguhit nang malaki at maliit naman kung ito ay
malayo.
Maging Malikhain
Gawain 1
Pagguhit ng Iba’t ibang Tao sa Larawan
Mga kagamitan: lapis, bond paper, krayola
Pamamaraan:
1. Umisip at gumuhit ng isang lugar na malapit sa sakahan o
taniman.
2. Dagdagan ito ng larawan ng mga tao na iba’t iba ang
laki ayon sa layo o distansiya ng tumitingin.
3. Kulayan ang iyong iginuhit.
4. Lagyan ng angkop na pamagat ang iyong natapos na
likhang-sining.
5. Ipakita mo ito sa iyong mga kaklase at isalaysay ang
tungkol sa iyong iginuhit na larawan.
Pamagat

7. 7
Ipagmalaki Mo
Tingnang muli ang iyong likhang sining. Sagutin ang mga
tanong sa ibaba. Lagyan ng bituin ( ) kung ito ay iyong
nagawa at tatsulok ( ) kung hindi. Gawin ito sa sagutang
papel.
Pamantayan /
1. Nakagawa ako ng iba’t ibang laki ng tao
sa komposisyon ayon sa distansiya o layo nito
sa tumitingin.
2. Nakagawa ako nang maayos at malinis.
3. Nalagyan ko ng angkop na pamagat ang
aking ginawa.
4. Nakaramdam ako ng pagmamalaki at
kasiyahan habang ginagawa ko ito.
5. Nakatapos ako nang tama sa oras.

8. 8
Aralin 3: Ilusyon ng Espasyo
Naipakikita ang ilusyon ng espasyo sa pagguhit ng mga
bagay at mga tao na may iba’t ibang laki o sukat
Pag-Isipan Mo Ito
Ang paggamit ng ilusyon ng espasyo ay isang paraan o
teknik ng pintor upang ipakita ang layo o distansiya, lalim, at
lawak sa kaniyang likhang-sining. Kung malayo sa tumitingin
ang isang bagay, maliit itong tingnan. Malaki naman kung
ito’y malapit sa tumitingin.

9. 9
Maging Malikhain
Gawain 1
Pagguhit ng Isang Pamayanan
Mga Kagamitan: lapis, bond paper, krayola
Pamamaraan:
1. Lumabas ng silid-aralan at humanap ng isang lugar na
makikita ang palibot ng iyong paaralan.
2. Ihanda ang mga kagamitan.
3. Gumuhit ng pahigang linya sa bond paper.
4. Maglagay ng tuldok sa gitna, kaliwa o kanang bahagi ng
papel.
5. Mula sa tuldok, gumuhit ng dalawang pahilis na linya
pababa upang lumikha ng isang daan ng pamayanan.
6. Gumuhit muli ng dalawang pahilis na linya sa ibabaw ng
Guhit – tagpuan upang maging gabay sa pagguhit ng mga
tao at iba pang bagay na matatagpuan sa paaralan.
7. Tiyaking maiguhit nang mas malaki ang mga bagay na
malapit sa tumitingin kaysa sa mga bagay na malayo sa
tumitingin.
8. Kulayan at lagyan ng angkop na pamagat ang iyong
ginawa.
9. Maging malikhain sa paggawa ng iyong sining.
Tandaan:
Ang paggamit ng ilusyon ng espasyo ay isang paraan
upang maging makahulugan ang isang likhang sining. Sa
pagguhit, kailangang maiguhit nang malaki ang mga
bagay na malapit sa tumitingin at maliit naman kung ang
mga ito ay malayo sa tumitingin.

10. 10
Subukin Mo
Gawain 2
Pamamaraan:
Lagyan ng tsek () ang patlang sa bawat bilang kung ang
larawan ay nagpapakita ng ilusyon ng espasyo. Gawin ito
sa sagutang papel.
1.___ 2.____
3.___ 4.___

11. 11
Ipagmalaki Mo
Tingnang muli ang iyong likhang sining. Sagutin ang mga tanong sa
pamagitan ng paglalagay ng ( ) bituin kung ikaw ay nakagawa
nang maayos at ( ) bilog kung hindi. Gawin ito sa sagutang papel.
Pamantayan
1. Naiguhit ko ba ang mga bagay na
matatagpuan sa aming pamayanan?
2. Naiguhit ko ba nang tama at maayos ang
mga bagay ayon sa layo o distansiya ng
tumitingin upang maipakita ang ilusyon ng
espasyo?
3. Nakagamit ba ako ng tamang kulay upang
maging kaakit-akit ang aking likhang sining?
4. Nagawa ko ba ang aking likhang sining
nang malinis at tama sa takdang oras?
5. Nakadama ba ako ng kasiyahan sa aking
pagguhit?

12. 12
Aralin 4: Teksturang Biswal
Napahahalagahan na ang isang pintor ay nakalilikha ng
teksturang biswal gamit ang mga linya, tuldok, at kulay
upang bigyang buhay ang kaniyang likhang sining.
Pag-Isipan Mo Ito
Ang Still Life Drawing ay isang pamamaraan ng
pagpapakita ng pagiging malikhain sa pagguhit ng mga
bagay na walang buhay. Nakalilikha ang isang pintor ng
teksturang biswal gamit ang cross hatch lines at pointillism
upang maging makatotohanan ang tekstura ng kaniyang
likhang sining. Ang cross hatch lines ay tanda ng dalawa o
higit pang intersecting parallel lines. Ang pointillism naman
ay ang paglalagay ng maliliit na tuldok upang makabuo ng
larawan.
Ang mga mata natin ang tanging nakaaalam ng teksturang
biswal sapagkat hindi ito maaaring hipuin o maramdaman.
Nakikita natin ang kaibahan ng tekstura ng isang bagay sa
larawan sa pamamagitan nang masusing pagtingin dito.

13. 13
Maging Malikhain
Gawain 1
Still Life Drawing na ginagamitan ng Cross Hatch Lines at
Pointillism
Mga kagamitan: lapis, colored pencils, bond paper
Pamamaraan:
1. Ihanda ang mga kagamitan sa pagguhit.
2. Ayusin ang mga bagay na iguguhit (hal. iba’t ibang uri ng
prutas, mga bote, atbp.) sa tamang pagkakahanay upang
gamiting modelo.
3. Gumamit ng lapis sa pagguhit.
4. Pumili kung ano ang teknik o pamamaraang gagamitin,
cross hatch lines o pointillism, para makita ang tekstura ng
mga bagay na iguguhit. Gumamit ng isang teknik lamang.
5. Humingi ng tulong sa guro kung kinakailangan.
6. Lagyan ng pamagat ang iyong natapos na likhang sining.
Pamagat
Tandaan:
Ang teksturang biswal ay mapapansin lamang sa
pamamagitan ng masusing pagtingin sa isang bagay. Hindi
ito nahihipo o nararamdaman.

14. 14
Subukin Mo
Pamamaraan:
Umisip ng isang hayop na lumilipad o lumalangoy. Iguhit ito
at gamitan ng mga cross hatch lines at pointillism para
makita ang teksturang biswal. Gamitin mo ang iyong
imahinasyon sa pagguhit. Gawin ito sa bond paper.
Ipagmalaki Mo
Lagyan ng bituin ( ) ang bilog kung ang iyong sagot ay oo
at buwan ( ) kung hindi. Ipaliwanag ang iyong sagot.
Gawin ito sa sagutang papel.
1. Gumamit ba ako ng cross hatch lines at pointillism sa
aking iginuhit ?
Bakit?_______________________________________________
2. Naging malikhain ba ako sa paggawa ng aking likhang
sining?
Paano?_____________________________________________
3. Gumamit ba ako ng mga linya at kulay para makalikha
ng teksturang biswal sa aking iginuhit?
Paano?_____________________________________________
4. Napahahalagahan ko ba ang aking ginawang sining at
gawa ng iba?
Paano?_____________________________________

15. 15
Aralin 5: Pagguhit Ng Tanawin
Nasasabi na sa isang larawan ng tanawin, ang harapang
bahagi ang pinakamalapit; ang mga bagay na kasunod
nito ang gitnang bahagi, at ang bahaging likuran ang
pinakamalayo.
Pag-Isipan Mo Ito
Napalalaki o napaliliit ng isang pintor ang mga bagay sa
larawan ayon sa kanilang kinalalagyan o layo sa tumitingin.
Ang mga bagay na nasa harapan at malapit sa tumitingin
ay malalaki samantalang ang nasa likuran ay maliliit lamang
dahil malayo ito sa lugar ng tumitingin. Ang iba pang mga
bagay ay nasa pagitan ng harapan at likuran.
Bahaging Likuran
Gitnang bahagi
Harapan
Ang balance ay naipakikita sa larawan sa pagkakaroon ng
harapan, gitnang bahagi, at likuran ng larawan.

16. 16
Maging Malikhain
Pagguhit Ng Tanawin
1. Umisip ng magandang tanawin sa inyong lugar na gusto
mong iguhit.
2. Pag-isipan kung ano ang mga bagay na dapat isama sa
iguguhit.
3. Gumuhit ng tanawin na nagpapakita ng mga sumusunod:
harapan, gitna, at likuran.
4. Iayos ang mga bagay sa larawan upang maipakita ang
balance sa kaayusan ng larawan.
5. Kulayan ang iyong iginuhit at lagyan ng pamagat.
Tandaan:
Subukin Mo
Ituro ang harapan, gitna, at likurang bahagi ng mga
larawan sa ibaba.
1.
Mayroong balance sa kaayusan ng larawan kapag
may harapan, gitna, at likurang bahagi.

17. 17
2.
Ipagmalaki Mo
Lagyan ng masayang mukha ( ) kung oo ang iyong
kasagutan at malungkot na mukha ( ) kung hindi. Gawin
ito sa sagutang papel.
1. Naiguhit ko ba ang harapan, gitna, at likurang
bahagi ng larawan upang maipakita ang
timbang?
2. Naiguhit ko ba ang tanawing matatagpuan sa
aming rehiyon?
3. Naipagmamalaki ko ba ang aking naiguhit na
tanawin sa pamamagitan ng pagpapakita nito
sa iba?
4. Natapos ko ba sa oras ang aking likhang
sining?

18. 18
Aralin 6: Tekstura at Hugis
Nakaguguhit ng halaman, bulaklak o puno na nagpapakita
ng iba’t ibang tekstura at hugis ng bawat bahagi gamit ang
lapis o itim na krayola o bolpen.
Pag-Isipan Mo
Ang sketching ay mabilis na pagtatala ng mga bagay na
iyong nakikita sa paligid. Ang mga guhit na ito ay
kadalasang simple ngunit maganda. Samantalang ang
pagpipinta o drawing ay kalimitang tapos at nagpapakita
ng buong larawan ng isang tagpo o paksa at
nangangailangan ng maraming biswal na detalye.
Sa pagguhit at pagpipinta, ang tekstura at hugis ay
mahalaga. Ang tekstura ay isang elemento ng sining na
naglalarawan ng bagay at tao ayon sa kaniyang
katangiang pisikal. Ang hugis naman ay naglalarawan sa
pisikal na porma ng isang bagay.
Maging Malikhain
Gawain 1
Pagguhit ng Halaman, Bulaklak o Puno
Mga kagamitan: bond paper, itim na krayola, lapis, recycled
na karton
Pamamaraan:
1. Humanap ng isang halaman, bulaklak o puno na gusto
mong iguhit
2. Iguhit at ipinta ang mga detalye nito.
3. Ipakita ang tekstura gamit ang cross hatch lines.
4. Kulayan ito at pagandahin pa.
5. Ipakita mo ang iyong ginawa sa klase at ibahagi ang
iyong naramdaman habang ginagawa mo ang iyong
likhang sining.

19. 19
Tandaan:
Ang mga linya at hugis ay ginagamit sa paggawa ng mga
sketches. Ang sketch ay hindi kongkretong likhang sining.
Kulang ito sa detalye at kulay. Ito ay nagsisilbing gabay ng
isang pintor para makabuo ng isang kongkretong
likhang-sining.
Subukin Mo
Pamamaraan:
Gumawa ng sketch ng isang bagay na makikita sa loob ng
silid-aralan.
Ipagmalaki Mo
Bigyan ng marka ang iyong ginawa batay sa pamantayan
sa ibaba. Gawin ito sa sagutang papel.
Pamantayan
ISKOR
3
Kitang-
kita
2
Kita
1
Hindi
kita
1. Gumuhit ako ng isang likas na
bagay na makikita sa labas ng
silid-aralan.
2. Gumawa ako ng sketch ng
isang bagay upang matapos ko
ang aking likhang sining.
3. Ang tekstura at hugis ay
ginamit ko sa aking drawing.
4. Ibinahagi ko sa aking mga
kaklase ang aking nadarama
habang ako’y gumagawa.

20. 20
Aralin 7: Pagguhit Gamit ang Lapis o Anumang Uring Panulat
1. Gamit ang lapis o anumang uri ng panulat, lumikha ng
isang larawan na magpapakita ng mga hanapbuhay sa
isang probinsiya o rehiyon sapamamagitan ng kanilang
pang-araw-araw na gawain.
2. Ilarawan ang pamumuhay ng mga tao sa isang
pamayanan.
Pag-Isipan Mo
Tingnan ang larawan at sagutin ang mga tanong:
a. Anong uri ng hanapbuhay ang ipinakikita sa larawan?
b. Mayroon din ba kayong nakikitang nagtatanim o
nagsasaka sa inyong lugar?
c. Gusto mo rin bang maging isang magsasaka? Bakit?
d. Anong uri ng trabaho o hanapbuhay ang gusto o
pangarap mo? Bakit?
e. Dapat ba nating ipagmalaki ang paraan ng hanapbuhay
o trabaho ng mga tao sa inyong lugar?

21. 21
Ang trabaho o hanapbuhay ay mahalaga upang ang
bawat mamamayan ay kumita ng pera para sa ikabubuhay
ng kanyang sarili at pamilya.
Ang bawat probinsiya o rehiyon sa ating bansa ay may
natatanging hanapbuhay o trabaho na angkop sa uri ng
klima, topograpiya at kultura ng isang lugar.
Narito ang ilang uri ng trabaho o hanapbuhay sa Pilipinas.
Paglililok sa Paete, Laguna Paglalala sa Aklan
Paggawa ng Banga sa Ilocos Pagpipinta sa Angono, Rizal
(Source: En.wikipedia.org; stella-arnaldo.blogspot.com; rizalprovince.ph)

22. 22
Group members should
Alamin ng bawat
miyembro ang mga
gawain o hanapbuhay ng
mga tao sa inyong lugar.
Ipakita sa harap ng klase
ang nabuong awit na
nilapatan ng kilos.
Sumulat ng maikling
awitin na may kaugnayan
sa hanapbuhay o trabaho
at lapatan ng tono mula
sa alinmang awitin.
Pag-usapan ang mga
gawain o trabaho na
ginagawa sa inyong lugar.
Pumili ng tatlong
hanapbuhay na gusto
ninyong ipinta.
Ang bawat miyembro ng
pangkat ay magtutulong-
tulong upang maiguhit
nang maganda at
malagyan ng kaakit-akit na
kulay ang mga ito.
Pumili ng lider na
magpapakita ng output sa
klase.
Ipaliliwanag ng lider sa
klase ang kanilang
ginawang mga larawan.
Pangkat 1
Pangkat 2
Maging Malikhain
Gawain 1
Pangkatang Gawain
Mga Kagamitan: lapis o pen, krayola o iba pang pangkulay,
manila paper
Pamamaraan:
Ang bawat pangkat ay bibigyan ng activity card at
pagkatapos ng limang minutong talakayan at
paghahanda, ipakikita ng mga miyembro ng bawat
pangkat ang kanilang ginawa.

23. 23
Ang paglililok, paglalala, pagpipinta, paggawa ng
banga at mga basket, pag-aanluwage at iba pa ay
mga uri ng trabaho o hanapbuhay sa ating bansa na
dapat kilalanin at ipagmalaki. Malaking bahagi ng
ikinabubuhay ng tao ay galing dito.Mga basket,
Gawain 2
Gumuhit ng isang uri ng hanapbuhay na matatagpuan sa
iyong probinsya o rehiyon. Gawin ito sa bond paper gamit
ang lapis o anumang panulat.
Tandaan:
Ipagmalaki Mo
Pamamaraan:
Bigyan mo ng iskor ang iyong pangkat gamit ang
pamantayan sa ibaba. Gawin ito sa sagutang papel.
Pamantayan
ISKOR
3
Kitang-
kita
2
Kita
1
Hindi
kita
1. Nagbahagi ng kaalaman ang
bawat miyembro ng aming
pangkat.
2. Napanatili naming malinis at
maayos ang lugar na aming
pinaggawaan.
3. Nakabuo kami ng larawan ng
mga hanapbuhay sa aming
lugar gamit ang lapis at iba
pang panulat
4. Nakinig kami at nagbigay
respeto sa ideya at gawa ng iba.
5. Ipinagmamalaki namin ang
mga hanapbuhay sa aming
rehiyon o lugar.

24. 24
Aralin 8: Pagguhit ng mga Makasaysayang Bahay at Gusali
Nakaguguhit ng larawan ng makasaysayang bahay o
gusali gamit ang foreground, middleground at background
Pag-Isipan Mo
Sa pagguhit, mahalaga ang iba’t ibang uri ng linya at hugis
sa pagbuo ng makabuluhang larawan. Kailangan ding
tandaan ang paggamit ng foreground, middle ground, at
background. Ang foreground ay ang unahang bahagi ng
larawan. Malapit ito sa tumitingin kaya ang mga bagay na
nakalagay dito ay mukhang malaki. Ang background
naman ay ang bahaging likuran ng isang larawan. Ang
middle ground ay makikita sa pagitan ng foreground at
background ng tanawin.

25. 25
Maging Malikhain
Gawain 1
Pagguhit ng Makasaysayang Bahay o Gusali
Mga Kagamitan: krayola, lapis, bond paper
Pamamaraan:
1. Pumili ka ng isang makasaysayang bahay o gusali sa
inyong probinsiya o lugar.
2. Iguhit ang napiling makasaysayang bahay o gusali gamit
ang iba’t ibang uri ng linya at hugis.
3. Dagdagan ng kakaibang istraktura ang iyong disenyo.
4. Gumuhit ng mga bagay na gusto mong ilagay sa
foreground, middleground, at background.
5. Lagyan ito ng kulay at ipaskil sa pisara.
Subukin Mo
Tukuyin kung foreground, middleground, o background ang
itinuturo sa larawan. Isulat sa patlang ang sagot.

26. 26
Tandaan:
Makaguguhit tayo ng isang larawan ng makasaysayang
bahay o gusali gamit ang iba’t ibang linya at hugis na may
foreground, middleground, at background upang higit na
maging maganda ang ating iginuhit na larawan.
Ipagmalaki Mo
Pagmasdan muli ang natapos mong sining. Sagutin ang
mga tanong sa pamamagitan ng paglalagay ng puso ( )
kung Oo at tatsulok ( ) kung hindi.
Gawin ito sa sagutang papel.
1. Napanatili ko ba ang balanse sa aking
sining sa paglalagay ng foreground,
middleground at background?
2. Naiangkop ko ba ang paggamit ng mga
hugis, linya at kulay sa aking ginawa?
3. Nagawa ko ba itong kakaiba at
maganda?
4. Napanatili ko ba itong malinis at maayos?
5. Nakaramdam ba ako ng kasiyahan o
pagmamalaki sa aking ginawa?