requirement for the subject in TTL 1 kahulugan at mga gawain sa araling elehiya sa kamatayan ni kuya sa Isinalin sa Filipino ni Pat V. Villafuerte
Gramatika/ Retorika masidhing damdamin
uri ng teksto ng paglalarawan
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa araling Epiko. Dito din matatagpuan ang kahulugan, mga katangian at mga gawain patungkol sa paksang Epiko.
requirement for the subject in TTL 1 kahulugan at mga gawain sa araling elehiya sa kamatayan ni kuya sa Isinalin sa Filipino ni Pat V. Villafuerte
Gramatika/ Retorika masidhing damdamin
uri ng teksto ng paglalarawan
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa araling Epiko. Dito din matatagpuan ang kahulugan, mga katangian at mga gawain patungkol sa paksang Epiko.
Ang bugtong, pahulaan, o patuturan ay isang pangungusap o tanong na may doble o nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan (tinatawag ding palaisipan ang bugtong).[1] May dalawang uri ang bugtong: mga talinghaga o enigma, bagaman tinatawag ding enigma ang bugtong, mga suliraning ipinapahayag sa isang metapora o ma-alegoryang wika na nangangailangan ng katalinuhan at maingat na pagninilay-nilay para sa kalutasan, at mga palaisipan (o konumdrum), mga tanong na umaasa sa dulot ng patudyong gamit sa tanong o sa sagot.
Sa panitikang Pilipino, nilalarawan nito ang pag-uugali, kaisipan, pang-araw-araw na buhay at katutubong paligid ng mga Pilipino. Bilang isang maikling tula, madalas itong nagiging isang palaisipan sa tuwing naglalaro ang mga bata. Sa pagsisimula ng isang bugtong sa wikang Tagalog, karaniwang sinasabi muna ang katagang "bugtong-bugtong" bago sabihin ang aktuwal na bugtong at madalas itong may tugma. Isang halimbawa ang sumusunod:
Sa pag-aaral ng modyul na ito, inaasahang maisasagawa mo
ang sumusunod:
a. naiisa-isa ang mga uri at katangian ng karunungang bayan;
b. natutukoy ang mahahalagang kaisipang nakapaloob sa
karunungang bayan; at
c. naiuugnay ang mga mahahalagang kaisipang nakapaloob sa
karunungang bayan sa mga pangyayari sa tunay na
Alam mo ba na ang karunungang bayan ay kabilang sa panitikan ng
mga Pilipino bago pa man dumating ang mga Español? Itinuturing ito na
isang mabuting paraan sa pagbibigay ng payo na nag-iiwan ng aral sa
buhay at nakatutulong din ito para patalasin ang ating isipan sa
pamamagitan ng lohikal at matalinong pag-iisip. Karunungang Bayan – Paraan ng pagpapahayag ng kaisipan ng mga
taong nabibilang sa bawat tribo/pangkat o lahi na may
pagpapahalaga sa kamalayang tradisyonal at kultural. Mga uri ng karunungang bayan at mga halimbawa nito:
1. Palaisipan (Logic) - Paraan ng paglutas ng isang suliranin sa
pamamagitan ng lohikal na paraan gamit ang matalitong pag-iisp. Hal. Ano ang mas mabigat isang kilong bulak o isang kilong bigas?
Sagot: Pareho, Dahil parehas silang isang kilo
2. Bugtong (Riddle) - Isang nakalilibang na pahulaan gamit ang
salitang naglalarawan sa isang bagay, pook at pangyayari na
binibuo ng isa o dalawang maikling taludtod na may sukat at
tugma. Hal. Hayan na hayan na Sagot: Hangin
Hindi mo pa nakikita
3. Kasabihan/Pamahiin (Saying) - Isang makaluma at maiksing
pariralang nagpapahayag ng ideya na pinaniniwalaan bilang
gabay sa pang-araw-araw na buhay. Hal. Bawal isukat ang damit pangkasal, baka hindi matuloy ang
kasal. Bawal magwalis tuwing gabi, nawawala ang suwerte
4. Salawikain (Proverbs) - Isang patalinhagang salita o pahayag na
naglalayong mangaral at magturo ng mabuting asal. Hal. Kung ano ang itatanim ay siya ring aanihin. Kung ano ang puno, siya rin ang bunga
Ang lahat ng ito ay mga karunungang bayan na may nakapaloob na
mahahalagang kaisipan o ideya. Hindi ito magkakaroon ng maliwanag na
kabuluhan kung hindi natin ito maiuugnay sa tunay na buhay. Papaano
nga ba ito maiu
5. E piko
" Si Arash, ang
Mamamana"
Isinulat ni Mahsa mula sa Iran
Isinalin ni Catherine Olivar
6. L ayunin ng Aralin:
1. Nabibigyang-kahulugan ang kilos, gawi at
karakter ng mga tauhan batay sa usapang
napakinggan.
2. Napatutunayan ang pagiging makatotohanan/ di
makatotohanan ng akda.
3. Nagagamit ang mga pang-abay na pamanahon ,
panlunan at pamaraan sa pagbuo ng alamat.
7. Nakabasa ka na ba ng isang
e piko o alamat? Alin sa mga
e piko o alamat na nabasa o
napakinggan mo na ang
hindi mo malilimutan?
Anong e le me nto kaya
ng kuwe ntong ito ang
dahilan kung bakit
hindi ito mawala-wala
sa iyong ala-ala?
20. Pang-abay
Ang pang-abay o adverb kung
tawagin sa wikang Ingles ay
mga salitang nagbibigay turing
o naglalarawan sa pandiwa,
pang-uri, o kapwa pang-abay.
21. Mga Pang-abay na Pamanahon
● Nagsasaad kung kalian naganap o
magaganap ang kilos na isinasaad ng isang
pandiwa.
● Nauuri ang mga pang-abay na pamanahon
sa dalawa: (1) may pananda at (2) walang
pananda
22. G inagamit ang mga sumusunod
bilang mga pananda sa mga pang-
abay na pamanahon: nong, sa,
noong, kung, kapag, tuw ing, buhat,
mula, umpisa, hanggang.
23. H alimbawa:
1. Tuwing Abril ay nagpupunta kami sa
bahay-bakasyunan ng aming pamilya.
2.Walang tigil pa rin ang buhos ng ulan
hanggang ngayon.
24. G inagamit naman nang walang
pananda ang sumusunod na mga
pang-abay na pamanahon:
kahapon, kanina, ngay on,
mamay a, bukas, sandali, at iba pa.
25. H alimbawa:
● 1. Mamamasyal kami bukas sa
mall.
● 2. Tumanggap kahapon ng
parangal ang bagong
pambansang alagad ng sining na
si Bienvenido Lumbera.
26. Mga Pang-abay na Panlunan
● ito ay naglalarwang kung saan naganap o
magaganap o gaganapin ang kilos ng
pandiwa.
● Ito rin ay nagsasabi ng agwat, lokasyon ng
pook o distansya bilang panuring ng pang-
uri, pandiwa o kapwa nito pang-abay.
27. H alimbawa:
1. Sa mainit na dalampasigan
naninirahan ang kaibigan kong si
Peter.
2. Sa isang mayamang lupain ay
nakatira ang isang dalagang
kanyang iniibig.
30. May pananda: nong, sa, noong,
kung kapag, tuw ing, buhat, mula,
umpisa, hanggang.
W alang pananda : kahapon,
kanina, ngay on, mamay a, bukas,
sandal, at iba pa.
33. B.
L agyan ng isang salungguhit ang pang-abay
na pamanahon sa pangungusap. Dalawang
salungguhit naman ang sa pandiwa na
inilalarawan ng pang-abay na ito.
34. 1. Binabasa ni Liza ang mga bagong
aralin gabi-gabi.
2. Manonood kami ng sine sa darating
na Linggo.
3. Si Jose ay darating mula sa Cavite
samakalawa.
35. 4. Araw-araw siyang nakikinig sa radyo.
5. Aalis mayamaya ang bus na
papuntang Bikol.
6. Nagkita kami ni Marie noong
kaarawan ni Justine sa Jollibee.
36. 7. Namalengke kami ni Ate Daria kanina.
8. Ipinalabas kagabi sa telebisyon ang
pelikulang Spider-Man.
9. Magsisimula bukas ang aming
pagsusulit sa paaralan.
37. 10. Hindi ka kasi nakikinig sa mga
magulang mo kaya parati kang
sinasabihan.
38. C .
T ukuyin kung anong uri ng
pang-abay ang mga
sumusunod na pangungusap.
39. 1. Ang bahay nila ay nasa likod lamang
ng Mall
2. Bukas darating ang kuya ni Jimboy
galing Saudi.
3. Mamaya magsisimula ang
pagpupulong.
40. 4. Ang kanyang laruan ay nasa tabi
lamang niya.
5. Malapit lamang ang simbahan dito
42. Sumulat ng isang e piko na
nagtatampok ng kadakilaan o
kabayanihan ng isang
mamamayan para sa kapakanan
ng kaniyang komunidad o bansa.
G umamit ng mga pang-abay na
pamanahon na may pananda at
w alang pananda.