Ang mga Pilipino bagamat naninirahan sa iisang bansa ay may sinasalitang iba't-ibang wika. Bawat lalawigan ay may kanya-kanyang dialekto o salitang lalawiganin. Samantalang ang Filipino ay ang pambansang wika ng Pilipinas. Alamin natin kung anu-ano ang mga barayti ng wika.
*Disclaimer: the pictures/information/media used in this ppt do not belong to me. Credits to the rightful owners.
2. 1. Idyolek
Ito ay ang personal na paggamit ng salita ng isang
indibidwal.
Indibidwal na istilo sa pamamahayag at pananalita
Halimbawa:
§ “Magandang Gabi Bayan” – Noli de Castro
§ “Hoy Gising” – Ted Failon
§ “Hindi ka namin tatantanan” – Mike Enriquez
§ “Di umano’y -” – Jessica Soho
3. 2. Dayalek
Ito ay nalilikha ng dahil sa heograpikong
kinaroroonan.
Ang barayti na ito ay ginagamit ng mga tao ayon
sa partikular na rehiyon o lalawigan na tinitirhan.
Halimbawa:
§ Tagalog – “Mahal kita”
§ Hiligaynon – “Palangga ta gid ka”
§ Bikolano – “Namumutan ta ka”
§ Tagalog – “Hindi ko makaintindihan”
§ Cebuano – “Dili ko sabot”
4. 3. Sosyolek / Sosyalek
Uri ng barayti na pansamantala lang at ginagamit
sa isang partikular na grupo.
Halimbawa:
§ Te meg, shat ta? (Pare, mag-inuman tayo)
§ Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang
init naman dito!)
§ Wag kang snobber (Huwag kang maging suplado)
5. 4. Etnolek
Ginawa ito mula sa salita ng mga
etnolonggwistang grupo.
Nagkaroon ng iba’t ibang etnolek dahil sa
maraming mga pangkat na etniko.
Halimbawa:
§ Palangga – Sinisinta, Minamahal
§ Kalipay – saya, tuwa, kasiya
§ Bulanim – pagkahugis ng buo ng buwan
6. 5. Ekolek
Ito ay kadalasang ginagamit sa ating tirahan.
Ito ay kadalasang nagmumula sa mga bibig ng
bata at matanda.
Halimbawa:
§ Palikuran – banyo o kubeta
§ Papa – ama/tatay
§ Mama – nanay/ina
7. 6. Pidgin
Wala itong pormal na estraktura at tinawag ding
“lengwahe ng wala ninuman”.
Ginagamit ito sa mga tao na nasa ibang lugar o
bansa.
Halimbawa:
§ Ako punta banyo – Pupunta muna ako sa banyo.
§ Hindi ikaw galing kanta – Hindi ka magaling
kumanta.
§ Sali ako laro ulan – Sasali akong maglaro sa ulan.
8. 7. Creole
Ito ay ang pinaghalo-halong salita ng indibidwal,
mula sa magkaibang lugar hanggang sa naging
personal na wika.
Halimbawa:
§ Mi nombre – Ang pangalan ko
§ Yu ting yu wan, a? – Akala mo espesyal ka o ano?
§ I gat planti kain kain abus long bikbus – Marami
akong uri ng mga hayop sa kagubatan
9. 8. Register
- Ito ay espesyalisadong ginagamit sa isang
partikular na pangkat o domain.
May tatlong uri nito:
§ Larangan – naayon ito sa larangan ng taong
gumagamit nito
§ Modo – paano isinasagawa ang uri ng
komunikasyon?
§ Tenor- ayon sa relasyon ng mga nag-uusap
Halimbawa: § Jejemon § Binaliktad § Pinaikli sa teks