2. AÇIKLIK VE ÖĞRENME
• Açıklık kısaca bir şeye ulaşmanın ve onun üzerinde değişiklik
yapmanın önündeki engellerin kaldırılması şeklinde ifade
edilebilir.
• Uzaktan eğitimde uzaklık ile gelen açıklık da birçok seçenek
sunmaktadır.
• Öğrenenler uzaklığın olanaklı kıldığı özgürlüğü keşfederken
neye çalışacaklarını, neyi ne kadar öğreneceklerini ve ne
kadar çalışmaları gerektiğini de fark ederler.
• Uzaktan eğitimin açıktan oluşu aynı zamanda çeşitli
teknolojilerin öğrenmeyi desteklemesinde, dağıtım ve iletişim
deseninde, esnek organizasyon yapılarında da görülmektedir.
• Öğrenme, öğrenenle ve çevresi arasındaki karşılıklı etkileşim
sürecidir.
3. AÇIKLIĞIN ÖĞRENME ORTAMLARINDAKİ
YANSIMALARI:
1960 yıllarda açık kaynak kodlu yazılımlarla birlikte ortaya çıkan açıklık hareketi farklı
alanlara yansıması ile (açık kitap, açık dergi, açık veri vb.) kendini göstermiştir.
4. AÇIKLIĞIN ÖĞRENME ORTAMLARINDAKİ
YANSIMALARI:
1. ÖĞRENME NESNELERİ
• Öğrenme nesnelerinin farklı ortam ve bağlamlarda yeniden kullanılması yoluyla bir
materyal ekonomisinin oluşması, benzer materyaller için emek harcanmaması ve erişim
konusunda fırsat eşitliğinin oluşmasıdır.
• Bu noktada üniversiteler, Milli Eğitim Bakanlıkları ve özel eğitim kurumları aktif rol
oynamıştır.
• Dünya genelinde Merlot ve Türkiye’de ise AtaNesA platformları öğrenme nesne
ambarlarına örnek olarak verilebilir.
5. 2. AÇIK EĞİTİM KAYNAKLARI (AEK)
AEK, açıklığın öğrenme ve öğretme kaynaklarının paylaşılması yansımasıdır
2001 yılında Massachusetts Institute of Technology (MIT)’nin yaklaşık 2000 dersinin kaynaklarını internet
üzerinden herkesin erişimine açık lisanslama yöntemi ile lisanslayarak sunması ile başlamıştır.
UNSESCO, OECD, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların ve The William and Flora Hewlett Vakfı ve
The Andrew W. Mellon Vakfı gibi yardım kuruluşlarının desteği ile genişleyerek dünya çapında bir harekete
dönüşmüştür.
Dünyadaki AEK örnekleri: MIT’ «OpenCourse Ware» projesi, İngiltere Açık Üniversitesi «OpenLearn» projesi, Rice
Üniversitesi «Cnnexions» projesi,
Türkiye’deki AEK örnekleri: Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) bünyesinde faaliyet gösteren Ulusal Açık
Ders Malzemeleri Konsorsiyumu (AUDMK) organize edilen ulusal çaplı AEK teşebbüsüdür. Ayrıca ODTÜ Açık Ders
Malzemeleri projesi de örnek verilebilir.
6. AÇIKLIĞIN ÖĞRENME ORTAMLARINDAKİ
YANSIMALARI:
Açıklık öğrenene daha anlamlı ve kolay öğrenme ortamlarına erişme yöntemlerini sunmayı
amaçlar.
Açık öğretime yönelen açıklık hareketi, düşüncelerin paylaşılması, kurumlar, eğitimciler ve
öğrenenler arasında yerel ve uluslararası işbirliği, öğrenme ve öğretmeye daha anlamlı bir
bağlanma fırsatı sağlamaktadır.
Eğitimde açıklığın en başarılı uygulamalarından biri 1969’da insanlarda, mekânlarda,
yöntemlerde ve düşüncelerde açıklık misyonunu başlatan İngiliz Açık Üniversitesi’dir.
İngiliz Açık Üniversitesi eğitimsel bir dönüşümden çok uzaktan öğretimde açıklık ile ilgili
bilinen en önemli gelişmelerden biridir.
Ayrıca üniversiteye girmek için gerekli şartları kaldırarak insanların üniversiteye erişimini
arttıran bir kurum olarak görülmektedir
7. AÇIKLIĞIN ÖĞRENME ORTAMLARINDAKİ
YANSIMALARI:
Hussman ve Rizzo (2013), eğitim ve öğretimde açıklığın öğrenme toplumuna sağladığı faydaları
aşağıdaki şekilde özetlemektedir:
• Sosyal öğrenmeyi, işbirliği içinde çalışmayı (kitap yazma, bilimsel araştırma yapma vs.) arttırmaktadır.
• Öğrenenleri bir içeriğin pasif tüketicileri değil yaratıcıları, paylaşanları ve dünyadaki bilgi ve yaratıcılığın
destekleyicileri yapmaktadır.
• Açık olan sadece mevcut kaynaklar değildir, kişisel memnuniyet, aktif vatandaşlık, sosyal katılım, bilgi
toplumunda istihdam edilebilirliği sağlamak için gereksinim duyulan beceriler, öğrenmeyi desteklemektedir.
• Yerel ve uluslararası öğrenme toplumundaki her birey, öğrenme yolculuğuna bilgi paylaşımı ve uygulama
becerisi ile katkıda bulunabilmektedir, ayrıca her birey bir diğer bireyin öğrenme yolcuğuna katkıda
bulunmaktadır.
• Açık öğrenme, her bireyin kendi kendini kontrol edebileceği bir süreçtir, kendi kendine deneyimlemeyi ve
anlamlı soruları araştırmalarını sağlamaktadır.
• Açık öğrenme, zengin ve farklı öğrenme ekosistemi ile sadece bireysel olarak bir konuda uzmanlaşmaya
yönelik bir girişim değil beyinlere, yeteneklere ve tamamen eğitim kalitesinin arttırılmasına yönelik bir
girişimdir.
8. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
İHAK’lar yeni bir uzaktan öğretim formatıdır.
İlk olarak George Siemens ve Stephen Downes isimli iki araştırmacının kendi
üniversitelerinde verdikleri bir dersi çevrimiçi olarak dünyaya açmalarıyla başlamıştır.
2008 yılında Siemens ve Downes tarafından «Connestivism and Connettive Knowledge»
kursunu tanımlamak için kullanılmıştır.
25 kişinin kredili olarak aldığı dersi dünya üzerinden 2.300 kişi de ücretsiz ve kredisiz
olarak takip etmiştir.
9. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
İHAK, geleneksel çevrimiçi kurslardan ayıran iki temel özellik;
1. Açıklık, kurslara herkesin özgür katılabilmesi.
2. Katılımcı sayısına herhangi bir sınır getirmeyecek şekilde düzenlenmiş olması yani
herkesin katılımına olanak sağlaması.
İHAK uygulamalarının kısaltılması olarak bilinen «Massive Open Online Course
(MOOC)» ifadesi, bu iki özelliğin yanı sıra İHAK uygulamalarının sahip olduğu, internet
üzerinden yürütülme ve kurs formatında olma özelliklerini de ifade etmektedir.
10. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
İnternet Üzerinden Yürütülme:
• Kavramın ilk kelimesi olan “İnternet Üzerinden” kursların dağıtım formatına işaret etmektedir.
Kursların tüm eğitsel içerik, ders etkinlikleri ve iletişimi internet aracılığıyla yapıldığına işaret eder.
• Kurslar genellikle Öğretim Yönetim Sistemleri (ÖYS) üzerinden öğrencilere sunulur.
• ÖYS’lerin yeteneklerine göre katılımcılarla eş zamanlı ve eş zamansız iletişim ve
etkileşimler yapılabilir.
• Bu platformlar sayesinde video sunumları, bilgisayar destekli değerlendirmeler,
çevrimiçi iletişim araçları, forumlar gibi çok çeşitli web teknolojileri sayesinde
binlerce katılımcı tüm kurs içeriği ile buluşturulur
11. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
Herkesin Katılımına Olanak Sağlama:
• Kavramın ikinci kelimesi olan “Herkese” ifadesi İHAK felsefesinin temelini oluşturan ifadedir ve
katılımcıların sayısına işaret eder.
• Kursların herhangi bir kontenjan sınırı olmadan herkesin katılımına olanak verebilecek şekilde
tasarlandığını ifade eder.
• İHAK olarak açılan her kurs, istekli olan ve kursun kendisine uygun olduğunu düşünen herkesi
kabul eder.
• Kurslar bazen yüzler, binlerle ifade edilen sayılarda öğrencilerle yürütülürken kimi zaman da on
binler ve yüzbinlerle ifade edilen sayılarda öğrencilerle yürütülür.
• Nitekim Stanford Üniversitesi tarafından verilen üç bilgisayar kursunu 300.000’e yakın katılımcı
takip etmiştir.
12. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
Açık Olma:
■ Kavramın üçüncü kelimesi olan “Açık” ifadesi de İHAK felsefesinin temelini oluşturur.
■ Bu ifade kursun her zaman her yerden erişilebilir olduğunu ve herhangi bir sınırlama ya
da şartın
olmadığını ifade eder.
■ Katılımcılara her zaman her yerden kurslara erişim olanağı vererek eğitimde fırsat eşitliği
sunarken,
katılımcıların yaşadıkları bölge, yaşları, gelir düzeyleri, ideolojileri ve eğitim seviyeleri ile
ilgilenmez
■ Ayrıca kursların ücretsiz olma özelliği de bu kavram altında düşünülebilir. Ancak bazı
özel kurslar,
sertifika programları ya da kredili kurslar katılımcılardan ücret talep edebilir.
13. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
Kurs Formatında Olma:
• Kavramın son kelimesi olan “Kurs” ifadesi öğretim faaliyetlerinin düzenine işaret eder.
• Bu ifade ile kurslarının belirli bir plan ve program dahilinde tasarlandığı vurgulanır.
• Nitekim kurslar, başlangıç ve bitiş tarihleri belli olan, öğrenme hedefleri açıkça
belirtilmiş, bu hedeflerle uyumlu ders içerikleri ve etkinlikleri tasarlanmış, uygun ölçme
ve değerlendirme faaliyetlerini kapsayan bir plan program içerisinde, teknik ve
pedagojik temeller göz önünde bulundurularak hazırlanır.
14. İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (İHAK) VE GENEL
ÖZELLİKLER:
Resmi ve özel kuruluşlar İHAK’ları farklı amaçlarla kullanabilirler. Kullanım için 6
genel amaç aşağıda belirtilmiştir:
1. Enstitülerin verdiği eğitime erişilebilirliği artırmak ve yaygınlaştırmak.
2. Markalaşmak ve bunu sürdürmek.
3. Giderleri azaltarak veya gelirleri artırarak ekonomiyi güçlendirmek.
4. Kampüs içi öğrenciler ve Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerine katılanlar için eğitim
çıktılarını artırmak.
5. Öğrenme ve öğretimde yenilik.
6. Öğrenme ve öğretim üzerine araştırmalar yapmak.
15. İHAK’LARIN FAYDALARI:
1. Bireysel Faydalar:
■ Bireylerin kendi eğitimlerini üstlenmeleri ve yaşam boyu öğrenmeyi desteklemesi gibi
faydalarından
dolayı İHAK’ların popülaritesi artmıştır.
■ Çünkü birey ihtiyaç duyduğu konuda açılmış İHAK’lara şart olmaksızın kolay bir şekilde
katılmaktadır.
■ Bunun için sadece internet bağlantısına sahip olması yeterlidir.
■ Bu sayede birey kursun tüm kaynaklarına zaman ve mekan özgürlüğünü kullanarak erişebilir,
diğer
öğrencilerle iletişime geçerek neler öğrendiğini, fikirleri ve tecrübelerini başkaları ile paylaşabilir.
■ Ayrıca İHAK’lar öğrencilere farklı dillerde eğitim alma, öğrenen özelliklerine ve konu çeşitliliğine
göre çok farklı araç ve materyal kullanma imkanı sunarak kendi programı ve hızına göre eğitim
almasını sağlamaktadır.
16. İHAK’LARIN FAYDALARI:
2. Kurumsal Faydaları:
■ İHAK’ların genelde ücretsiz olması, mümkün olduğunca çok kişiye ulaşma potansiyeli,
organize edilmiş kurslar gibi avantajları sayesinde hem eğitimin demokratikleşme hamlesi
olması hem de uzaktan eğitimin hatta yükseköğretimin yerini alabileceği tartışılmaktadır.
■ İHAK’lardaki içerikler kurumlar tarafından herkese açık bir şekilde paylaşılabilmekte ve
lisans sorunu yaşamaksızın tekrar tekrar kullanılabilmektedir.
■ Ayrıca İHAK’lar kolay ve hızlı bir şekilde katılımcıları veya öğrencileri bilgilendirerek
kurumların katılımcılarla ve öğrencilerle etkili bir şekilde erişim imkanı sunmaktadır.
17. İHAK’LARIN SINIRLILIKLARI:
Derslerin kredilendirilememesi.
Değerlendirme etkinliklerin yetersiz ve etkili olmaması.
Kursların resmi geçerlilik problemleri.
Kurs tasarımlarının iyi bir şekilde düzenlenmemesi.
İHAK’lardaki yüksek düzeyde bırakma oranlarının olması.
18. İHAK SINIFLANDIRMALARI:
Mevcut Sınıflandırmalar:
1. Kapsamlı İHAK
İHAK’ların normal bir üniversite dersine benzer şekilde, belli bir plan dahilinde,
belli hedeflerde İHAK’ların sunulması amacıyla hazırlanmış standart bir ortam
üzerinden video materyallerle derslerin sunulduğu İHAK türüdür.
2. Bağlantılı İHAK
Kurs sürecinin ve kullanılan materyallerin tam olarak yapılandırılmadığı,
eğitimcilerin rehber konumunda olduğu, öğrencilerin aktif rol aldığı, öğrenci-
öğrenci ve öğrenci-eğitimci iletişiminin oldukça önemli olduğu İHAK türüdür.
19. BAĞLANTILI İHAK UYGULAMALARI VE GENEL ÖZELLİKLERİ:
İletişim:
-Açık ağ oluşturma
-İhak platformu dışında
iletişim
Değerlendirme:
-Öz değerlendirme
-Akran değerlendirme
Bağlantılı ihak:
-Kendini organize etme
-Ağ tabanlı
-Bağlantılıcık
İçerik:
-Açık ders kaynakları
-Öğrenci kaynakları
20. KAPSAMLI İHAK UYGULAMALARI VE
GENEL ÖZELLİKLERİ:
İletişim:
-Sınırlı iletişim
-İHAK platformunda
iletişim
Değerlendirme:
-Kısa sınav
-E-test
-Akran değerlendirme
-Sertifika
Kapsamlı ihak:
-Eğitimci tabanlı
-Yapılandırılmış
-Davranışçılık
-Bilişselcilik
İçerik:
-Video dersler
-Kısa ödevler
-Eğitimci açıklamaları
22. DÜNYADA İHAK UYGULAMALARI:
■ edX, MIT ve Harvard Üniversitesi tarafından kar amacı gütmeksizin
kurulmuş bir İHAK yürütücü platformdur.
■ Bu platformda verilen kurslar iyi yapılandırılmış, başlangıç ve bitiş
tarihleri önceden belirlenmiştir.
■ Günümüzde 50’yi aşkın üniversite ile işbirliği içerisinde çalışan edX
platformunda çeşitli alanlara yönelik konularda 1900’ü aşkın kurs
düzenlenmiştir.
■ Öğrenciler, edX platformundan aldıkları kursları kredi yerine
saydıramamaktadır. Ancak Başarılı olmaları halinde belirli bir ücret
karşılığında sertifika alabilmektedirler.
23. DÜNYADA İHAK UYGULAMALARI:
Coursera, Stanford Üniversitesi, Princeton Üniversitesi, Michigan Üniversitesi ve
Pennslyvania Üniversitesinin aralarında bulunduğu girişimci kurumlar tarafından
kar sağlamak amacıyla kurulmuş bir İHAK yürütücü platformdur.
Platformda verilen kurslar iyi yapılandırılmış, başlangıç ve bitiş tarihleri önceden
belirlenmiştir.
Günümüzde 100’ü aşkın üniversite ile çalışan bu platformda farklı alanlara
yönelik 1000’i aşkın kurs düzenlenmiştir.
Coursera platformundan alınan bazı kurslar işbirlikçi üniversitelere bağlı olarak
kredi yerine saydırılabiliyor
Bu kursları belirli bir ücret karşılığında alan öğrenciler, ödev ve sınav gibi
uygulamalarla değerlendirme işlemlerine tabi tutulabilmektedir.
24. DÜNYADA İHAK UYGULAMALARI:
• Udacity, Sebastian Thrun, David Stavens ve Mike Sokolsky gibi girişimciler ve
girişimci kurumlar tarafından kar sağlamak amacıyla kurulmuş bir İHAK yürütücü
platformdur.
• Kursların başlangıç ve bitiş tarihleri belli değildir.
Kurslar öğrencilerin kendi hızlarında eğitimlerini tamamlayabileceği şekilde
tasarlanmıştır.
• Udacity platformu direk eğitimcilerle işbirliği yaparak çalışmaktadır.
Öğrenciler belirli bir ücret karşılığında başarılı olmaları halinde sertifika
olabilmektedir.
• Bazı üniversiteler bu platformdan alınan dersleri bir final sınavı yaparak elde edilen
başarı durumuna göre kredi yerine sayabilmektedir.
25. DÜNYADA İHAK UYGULAMALARI:
• Udemy, Lightbank ve MHS Capital gibi girişimci kurumlar tarafından kar
sağlamak amacıyla kurulmuş bir İHAK yürütücü platformdur.
• Verilen kursların başlangıç bitiş tarihleri belli değildir.
• Kurslar öğrencilerin kendi hızlarında eğitimlerini tanımlayabileceği
şekilde tasarlanmıştır.
• Udemy platformunda bir alanda yetkin olduğunu düşünen herkes kurs
açabilir.
• Günümüzde Udemy platformunda farklı alanlara yönelik 5000’i aşkın
kurs düzenlenmektedir.
• Bu kurslardan bir kısmı katılım için ücret gerektirmektedir.
26. DÜNYADA İHAK UYGULAMALARI:
Khan Academy, 2008 yılında 3600’ü aşkın ders videosu ile Salaman Kahan tarafından
kar amacı olmadan kurulmuş, Bill Gates ve Google’ın arkasında olduğu bir
platformdur.
Khan Academy’de yer alan video derslerde sürekli olarak alıştırmalar
ve testlerle değerlendirme yapılmaktadır.
Genel olarak lise ve üniversite öğrencilerine yönelik olarak
geliştirilmiş bu platformda bütün kurslar ücretsizdir.
Öğrenciler almış oldukları görevler için sanal rozetler
kazanmaktadırlar.
27. TÜRKİYE’DE İHAK UYGULAMALARI:
KURUMSAL UYGULAMALAR:
AtademiX, Atatürk Üniversitesi tarafından 2015 yılında kurulan
ücretsin bir İHAK yürütme platformudur.
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
(ATAUZEM) teknik alt yapı ve tecrübesiyle kurulan AtademiX,
Türkiye’de İHAK uygulamalarının kurumsal anlamda yürütüldüğü ilk
platformdur.
Kurslar alanında uzman kişiler tarafından hazırlanmaktadır.
Herhangi bir önkoşul olmadan isteyen herkes katılabilir.
Kursların süresi 4-8 hafta arasında değişmektedir.
Eşzamanlı ve eş zamansız kaynaklar kullanılır.
Öğrenciler kurs bittikten sonra da ders kaynaklarına ulaşabilir.
Ödev, alıştırma, kurs sonu projeleri ve çevrimiçi sınavlarla
değerlendirme işlemi yapılır.
Başarılı öğrencilere dijital sertifika verilir.
28. TÜRKİYE’DE İHAK UYGULAMALARI:
o AKADEMA, Anadolu Üniversitesi tarafından kurulan ücretsiz bir
İHAK yürütme platformudur.
o 2017 yılında 7 ders ile hizmete başlayan AKADEMA’da rehber
gözetimli ve bireysel olmak üzere iki tür derslere yer
verilmektedir.
o Katılımcılar «Ders Tamamlama Belgesi» almaya hak
kazanmaktadır.
o AKADEMA’da 2018 yılı itibariyle 13 farklı kategoride 58 ders
açılmış, kayıtlı 47.705 öğrenciden 1192 kişiye «Ders Tamamlama
Belgesi» verilmiştir.
29. TÜRKİYE’DE İHAK UYGULAMALARI:
Bilge İş, 2015 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)
tarafından hayata geçirilmiş bir projedir.
Projenin amacı ihtiyaç duyan herkese 100 adet çevrimiçi dersi
ücretsiz olarak sağlayabilmektedir.
Öğrenmek isteyen herkese açıktır.
Bilge İş projesi 2017 yılında tamamlanmıştır.
Ancak Türkiye’de 2023 adet ders oluşturma hedefiyle gönüllü
kişiler tarafından devam ettirilmektedir.
30. TÜRKİYE’DE İHAK UYGULAMALARI:
Koç Üniversitesi, Coursera üzerinden, Doğrusal Cebir, Çok Değişkenli
Fonksiyonlar, İnfitilite Hemşireliği ve Etkili Konuşma gibi farklı alanlara yönelik
bazı dersleri Coursera platformu üzerinden yürütmektedir.
31. TÜRKİYE’DE İHAK UYGULAMALARI:
Yaşar Üniversitesi Açık ve Uzaktan Öğrenme Merkezi, Yaşar Üniversitesi Kurumsal Temel
Dersleri (Davranış Bilimleri, Bilim Felsefesi ve Tarihi, Teknoloji ve Toplum, Araştırma
Kültürü ve Etik Kültürü Gibi), YÖK zorunlu dersleri (Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap
Tarihi) ve farklı bölümlerin talepleri doğrultusunda üniversite seçmeli/harmanlanmış
dersleri(Türk İşaret Dili, Açık ve Uzaktan Öğrenme, Eğitim Teknolojileri gibi) çevrimiçi
olarak bu öğrenme ortamında sunulmaktadır.
32. TÜRKİYE’DE İHAK UYGULAMALARI:
SAUX, Sakarya Üniversitesi tarafından kurulan ücretsiz bir İHAK yürütme
platformudur. 2016 yılında faaliyete geçen SAUX’ta uzaktan eğitim marka
yönetimi, iletişim teknikleri ve temel fotoğrafçılık gibi farklı kategorilerde birkaç
ders yürütülmektedir.
33. İHAK’LARIN GELİŞTİRİLMESİ:
İHAK Tasarımları ve Genel İlkeleri:
1. Yeterliliğe odaklanma, öğrenciyi farklı şekillerde destekleme ve detaylı planlama.
2. Öğrencilerin işbirliği içerisinde çalışabileceği, gerekli durumlarda konuya, ilgiye yada
öğrencilerin bulunduğu bölgeye göre küçük alt gruplar oluşturarak işbirlikli öğrenme
ortamları tasarlanabilir.
3. Sosyal ağ üzerinden öğrencilerin bir öğrenme topluluğu oluşturmalarını sağlayacak ortak
iletişim kanallarının kurulması (blog, forum, wiki, web sayfası vb.) desteklenebilir.
4. Öz değerlendirme ve akran değerlendirme etkinlikleriyle öğrenenlerin hem yaptıkları
çalışmalara dönüt alması hem de çalışmalarla ilgili farklı bakış açılarını görmeleri sağlanabilir.
34. İHAK’LARIN GELİŞTİRİLMESİ:
İHAK Tasarımları ve Genel İlkeleri:
5. Öğrenenlerin motivasyonu artırmak ve öğrenenlere esnek bir öğrenme ortamı sunmak için
materyal ve etkinliklerde çeşitliliğe yer verilmelidir.
6. İHAK’ların pedagojik olarak tasarımında kendi doğası itibariyle öğrencilere anlamlı gelecek
içerikler ve etkinliklere yer verilmesi ve öğrencilerin anlamlı meşguliyetlerinin sağlanması
önemlidir. Öğrenci meşguliyetinin bilişsel ve sosyal olarak sağlanması gerekmektedir.
7. İHAK’larda ölçülebilirlik önemli bir unsurdur. İHAK’lara çok sayıda öğrenci katılmaktadır ve
bu nedenle değerlendirme işlemlerinde bu sayı göz önünde bulundurulmalıdır.
35. İHAK’LARIN GELİŞTİRİLMESİ:
İHAK’larda İçerik:
■ İHAK uygulamalarında ilgili dersin özelliklerine uygun olarak farklı
türlerde (yazılı kaynak, video ve animasyon) gibi materyallerden
faydalanılması gerekmektedir.
■ Çoğunlukla eş zamansız videolardan faydalanılmaktadır.
■ Ders içeriği geliştirilirken güvenilirlik, öğretim tasarımı prensipleri
göz önünde bulundurarak hazırlanmalıdır.
■ Öğrenmeyi kolaylaştırıcı faktörlerden faydalanılmalı.
36. İHAK’LARIN GELİŞTİRİLMESİ:
İHAK’larda İletişim:
• Çoğunlukla eş zamansız iletişim araçları kullanılmaktadır.
• Tartışma formları, e-posta sistemleri aracılığıyla öğrenci ve
eğitimciler arasında soru cevap yoluyla iletişim kurulmaktadır.
• Eş zamanlı iletişimi sağlama noktasında video
konferanslarından yararlanılmaktadır.
• ÖYS’ler aracılığı ile sağlanmaktadır.
38. İHAK’LARDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
■ Süreç içerisinde ve süreç sonunda değerlendirme yapılması öngörülür.
Fakat öğrenci çokluğu nedeniyle süreç sonunda değerlendirme
yapılmaktadır.
■ Genellikle çoktan seçmeli sorular kullanılmaktadır.
■ Değerlendirme işlemleri kısa sınavlar, etkileşimli alıştırma, ödev ve
akran değerlendirmesi gibi yöntemlerde kullanılır.
■ 100 puan üzerinden değerlendirme yapılır, ancak genel olarak 50-70
puan arasındaki puanlar kurs başarısı için yeterlidir.
■ Öğrencilere gösterilen başarı durumuna göre kurs tamamlama belgesi
veya katılım sertifikası verilmektedir. Verilen belgeler genellikle formal
bir eğitim programında kullanılamamaktadır.
39. KAYNAKÇA:
• Aydemir, M., Çelik, E., Bingöl, İ., Karapınar, D. Ç., Kurşun, E., & Karaman, S. (2016).
İnternet üzerinden herkese açık kurs (İHAK) sağlama deneyimi: AtademiX. Açıköğretim
Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 52-74.
• Gürer, M.D. ve Tekinarslan, E. (2020). Açık ve uzaktan öğrenme. Ankara: Pegem.
• İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem A.
