1. ΔΡΓΑ΢ΙΑ ΓΙΑ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΗ΢ ΦΤ΢ΙΚΗ΢ ΑΓΧΓΗ΢
ΔΠΙΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ΢:
θνο ΛΑΜΠΡΟ΢ ΑΘΑΝΑ΢ΟΠΟΤΛΟ΢
ΑΠΟ ΣΟΤ΢ ΜΑΘΗΣΔ΢ ΣΟΤ Α3

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
O αζιεηηζκόο ρσξίο ακθηβνιία ήηαλ
ζπνπδαηόηεξν ζύκβνιν ηνπ αξραίνπ
ειιεληθνύ πνιηηηζκνύ. Σν κεγαιύηεξν
αζιεηηθό γεγνλόο ηεο ειιεληθήο
αξραηόηεηαο, ήηαλ νη Οιπκπηαθνί Αγώλεο
πνπ γηλόηαλ ζηελ Οιύκπηα, νη νπνίνη
ηεινύληαλ θάζε ηέζζεξα ρξόληα, πξνο ηηκή
ηνπ παηέξα ησλ ζεώλ Γία.

3. Ωο αθεηεξία ησλ Οιπκπηαθώλ
Αγώλσλ ζεσξείηαη ην 776 π.Υ.
αθνύ από ηόηε ππάξρνπλ ηα πξώηα
γξαπηά ζηνηρεία. Από ην 776 π.Υ.
νη αγώλεο ηεινύληαλ κέρξη ην 393
κ.Υ. νπόηε θαη θαηαξγήζεθαλ από
ην Θενδόζην ηνλ Α'. ΢πλνιηθά
ηειέζηεθαλ 293 Οιπκπηαθνί
Αγώλεο.
ΠΟΣΔ ΑΡΥΙ΢ΑΝ ΟΙ ΑΡΥΑΙΟΙ
ΟΛΤΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΧΝΔ΢

4. ΓΙΑΡΚΔΙΑ ΚΑΙ ΣΟΠΟ΢
ΓΙΔΞΑΓΧΓΗ΢ ΣΧΝ ΑΓΧΝΧΝ
o Οη αγώλεο δηαξθνύζαλ αξρηθά 2 κε 3
εκέξεο, ελώ αξγόηεξα ε δηάξθεηά
ηνπο έθηαζε ηηο 5 εκέξεο.
o Οη Αξραίνη Οιπκπηαθνί Αγώλεο
δηεμάγνληαλ ζην ζηάδην ηεο
Οιπκπίαο…

5. Σα αζιήκαηα πνπ δηαθξίλνληαλ νη αξραίνη
Έιιελεο ζηνπο νιπκπηαθνύο αγώλεο ήηαλ ηα
έμεο:
– Αγώλεο δξόκνπ
– Πάιε
– Ππγκαρία
– Παγθξάηην
– Πέληαζιν
– Αξκαηνδξνκία

7. ΟΛΤΜΠΙΑΚΗ ΔΚΔΥΔΙΡΙΑ
Η ιέμε εθερεηξία ζεκαίλεη δηαθνπή ησλ
ερζξνπξαμηώλ, αλαθσρή. Ήηαλ έλαο ζεζκόο πνπ
πξνέβιεπε ηελ αλαζηνιή ησλ ερζξνπξαμηώλ γηα
έλα θαζνξηζκέλν δηάζηεκα ην νπνίν άξρηδε από
ηελ αλαγγειία ησλ Οιπκπηαθώλ Αγώλσλ. Υάξε
ζην ζεζκό απηό ην ηεξό ηεο Οιπκπίαο απέθηεζε
ηεξάζηην θύξνο θαη θήκε. Η εθερεηξία αξρηθά
δηαξθνύζε έλα κήλα θαη νλνκαδόηαλ
"ηεξνκελία", αξγόηεξα όκσο ε δηάξθεηά ηεο ήηαλ
ηξεηο ή έληεθα κήλεο.

8. ΔΠΑΘΛΟ ΣΧΝ ΟΛΤΜΠΙΑΚΧΝ
ΑΓΧΝΧΝ
Σν έπαζιν ησλ νιπκπηαθώλ αγώλσλ
είλαη έλα ζηεθάλη αγξηειηάο, πνπ
ιέγεηαη ‘θόηηλνο’!

9. Δπίζεο νη νιπκπηνλίθεο θέξδηδαλ ηελ
αγάπε όισλ, ελώ ζξηακβεπηηθή ήηαλ
θαη ε ππνδνρή πνπ ηνπο επηθύιαζζε ε
πόιε ηνπο.
o Η είζνδνο γηλόηαλ πάλσ ζε άξκα, όρη
από ηελ πύιε, αιιά από έλα άλνηγκα
ηνπ ηείρνπο πνπ ην γθξέκηδαλ
ζπκβνιηθά, κε ηελ πεπνίζεζε όηη ην
θελό ζην εμήο ζα ην θάιππηε ν ίδηνο
κε ηελ αλδξεία ηνπ.

10. Η ΢ΗΜΑ΢ΙΑ ΣΧΝ ΟΛΤΜΠΙΑΚΧΝ ΑΓΧΝΧΝ
Καηά ηελ δηάξθεηα ησλ Οιπκπηαθώλ
Αγώλσλ θαιιηεξγείηαη ην πλεύκα ηεο
άκηιιαο θαη ηνπ άζινπ. ΢ηνπο αγώλεο νη
αληίπαινη είλαη απιώο ζπλνκηιεηέο γηα έλα
θαιύηεξν αύξην. ΢ηνπο Οιπκπηαθνύο
Αγώλεο νξγαλώλνληαλ ηαπηόρξνλα θαη
θαιιηηερληθνί αγώλεο.
Πξνπάλησλ, όκσο, νη άλζξσπνη ηνπ
πλεύκαηνο, ηεο ηέρλεο, ηεο επηζηήκεο θαη
ησλ γξακκάησλ είραλ ηελ επθαηξία λα
παξνπζηάζνπλ ζην ζπλαζξνηζκέλν ζηα
παλειιήλην ηα έξγα ηνπο θαη λα ζξέςνπλ
ην ηδαληθό ηεο ηίκηαο άκηιιαο θαη ηνπ
θαινύ θη αγαζνύ πνιίηε.

11. ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ:
αρματοδρομιες
Ραπηόπνπινο Πέηξνο
Παπαληθνιάνπ Γεξάζηκνο
Παπαδόπνπινο Νίθνο
΢πειηόπνπινο Παλαγηώηεο
Παΐδεο Ραληόηθνβηηο Γεκήηξεο
΢νπιαληίθαο Γεώξγηνο

12. Αρματοδρομίες…
Οη αξκαηνδξνκίεο δηεμάγνληαλ ζε ηδηαίηεξν
ζηάδην, ην «ηππνδξόκην», αγλώζησλ ζήκεξα
δηαζηάζεσλ. Σν κνλαδηθό ηππνδξόκην πνπ
δηαζώδεηαη ζήκεξα ζηελ Διιάδα βξίζθεηαη ζην
Λύθαην όξνο θαη έρεη κήθνο 300 κέηξα. Οη
αξκαηνδξνκίεο μεθηλνύζαλ κε ηηο πξώηεο
ειηαρηίδεο ηα ραξάκαηα θαη δηαξθνύζαλ κέρξη
ην απόγεπκα.
Ο κεραληζκόο εθθίλεζεο ήηαλ εθεύξεζε ηνπ
Κιενίηα, ηελ νπνία ηειεηνπνίεζε ν Αξηζηείδεο.

13. Ο πξώηνο αγώλαο αξκαηνδξνκίαο πνπ αλαθέξεη ε
παξάδνζε είλαη απηόο κεηαμύ ηνπ Πέινπα θαη ηνπ
Οηλνκάνπ, βαζηιηά ηεο Πίζαο, κύζνο πνπ ζπλδέεηαη
άκεζα κε ηελ Οιπκπία. Αξκαηνδξνκίεο επίζεο
αλαθέξεη θαη ν Όκεξνο, ζηνπο αγώλεο πνπ νξγάλσζε
ν Αρηιιέαο πξνο ηηκήλ ηνπ λεθξνύ θίινπ ηνπ
Παηξόθινπ. Πξνζηάηεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηεο
αξκαηνδξνκίαο ζεσξείην ν ζεόο Πνζεηδώλαο. Οη
αξκαηνδξνκίεο είραλ ηηο ξίδεο ηνπο ζηηο ζηξαηησηηθέο
ζπλήζεηεο ησλ Αραηώλ.
Ιζηνξία ησλ αξκαηνδξνκηώλ

14. Σα αγσλίζκαηα ησλ
αξκαηνδξνκηώλ
Σα αγσλίζκαηα αξκαηνδξνκηώλ ζηελ Οιπκπία
ήηαλ:
Σν ηέζξηππν: Σν άξκα, έλα κηθξό μύιηλν δίηξνρν
όρεκα, ζπξόηαλ από ηέζζεξα άινγα. Σν κήθνο
ηεο δηαδξνκήο ήηαλ δώδεθα γύξνη ηνπ
ηππνδξόκνπ. Σν ηέζξηππν εηζάγεηαη ζηελ 25ε
Οιπκπηάδα (680 π. Υ.) θαη δηεμάγεηαη έσο θαη ην
241 κ.Υ.
Η απήλε: εηζήρζε ζηνπο Οιπκπηαθνύο αγώλεο
ην 500 π.Υ., ζηελ 70ε Οιπκπηάδα, θαη
θαηαξγήζεθε ην 444 π. Υ., ζηελ 84ε
Οιπκπηάδα. Σν άξκα έζεξλαλ δύν κνπιάξηα.

15. Σα αγσλίζκαηα ησλ αξκαηνδξνκηώλ
Η ζπλσξίο: Σν άξκα ην έζεξλαλ δύν άινγα. Δηζάγεηαη
ζηελ 93ε Οιπκπηάδα (408 π.Υ.).
Σν ηέζξηππν πώισλ: εηζάγεηαη ζηελ 99ε Οιπκπηάδα
(348 π.Υ.). Σν κήθνο ηεο δηαδξνκήο ήηαλ νθηώ γύξνη ηνπ
ηππνδξόκνπ. Σν άξκα έζεξλαλ δύν κνπιάξηα.
Η ζπλσξίο πώισλ: εηζάγεηαη σο αγώληζκα ζηελ 128ε
Οιπκπηάδα (268 π.Υ.) Γηα άιιε κηα θνξά, ην άξκα
ζεξλόηαλ από δύν κνπιάξηα.

16. Οη ληθεηέο ησλ αξκαηνδξνκηώλ
΢ηνπο νκεξηθνύο ρξόλνπο, ελίνρνο ήηαλ ν ίδηνο ν
ηδηνθηήηεο ηνπ άξκαηνο, αιιά ζηνπο ηζηνξηθνύο ρξόλνπο νη
ελίνρνη δελ ήηαλ νη ηδηνθηήηεο ησλ αιόγσλ. Η
λίθε, όκσο, αλήθε ζηνπο ηδηνθηήηεο, νη
νπνίνη, κάιηζηα, ζηέθνληαλ ληθεηέο, ελώ γηα ηνλ ελίνρν ην
βξαβείν ήηαλ κηα κάιιηλε ηαηλία πνπ ν ηδηνθηήηεο ηνπ
έδελε ζην κέησπν. Γηα ην ιόγν απηό, ζηελ Οιπκπία
έρνπκε νλόκαηα γπλαηθώλ πνπ αλαθέξνληαη σο ληθεηέο
ζηηο αξκαηνδξνκίεο (Κπλίζθα), παηδηώλ ή θαη πόιεσλ. Οη
ελίνρνη, θαηά ηελ εθηέιεζε ηνπ αγσλίζκαηνο, επεδίσθαλ
λα θαηαιάβεη ην άξκα ηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπ
ηππνδξόκνπ, πξνθεηκέλνπ λα δηαλύζνπλ κηθξόηεξε
απόζηαζε.

17. Ο ηππόδξνκνο ήηαλ έλαο
πιαηύο, επίπεδνο, αλνηρηόο ρώξνο, όπνπ ε
αθεηεξία θαη ην ηέξκα νξίδνληαλ κε έλα
ζηύιν. Έλαο δεύηεξνο κηθξόο ζηύινο, ε
λύζζα, όξηδε ην ζεκείν θακπήο, ην νπνίν
ήηαλ θαη ην πιένλ επηθίλδπλν γηα
αηπρήκαηα. Ο ίδηνο ν ζηίβνο ρσξηδόηαλ θαηά
κήθνο κ’ έλα ιίζηλν ή μύιηλν ρώξηζκα, πνπ
νλνκαδόηαλ έκβνιν, δίπια ζην νπνίν
έηξεραλ ηα άινγα θαη ηα άξκαηα.
Ο Ιππόδξνκνο

18. Οη θαλόλεο ησλ αξκαηνδξνκηώλ
΢ηηο αξκαηνδξνκίεο, δελ επηηξεπόηαλ ε
ινμνδξόκεζε κπξνζηά από ηνπο
άιινπο, εθηόο θη αλ μέθεπγε θαλείο
κπξνζηά, ώζηε λα απνθεύγνληαη νη
ζπγθξνύζεηο. Δθηόο από απηόλ ηνλ
πεξηνξηζκό, πνιύ ιίγα είλαη γλσζηά γηα ηνπο
θαλόλεο ησλ ηππηθώλ αγώλσλ.
Ωζηόζν, είλαη γλσζηό όηη ην ηέζξηππν
ζπκπιήξσλε δώδεθα γύξνπο ηνπ ζηίβνπ (ν
πνηεηήο Πίλδαξνο απνθαιεί ηνλ αγώλα
δσδεθάδξνκνλ). Η ζπλσξίο θαη ην ηέζξηππν
πώισλ είραλ νρηώ γύξνπο, ελώ ε ζπλσξίο
πώισλ ηξεηο.

19. Σν άξκα ήηαλ κηθξό μύιηλν όρεκα, αξθεηά θαξδύ γηα λα
ρσξέζεη δύν όξζηνπο άληξεο, θαη αλνηρηό από πίζσ.
΢ηεξηδόηαλ ζε έλαλ άμνλα, ηα άθξα ηνπ νπνίνπ ήηαλ
ζηεξεσκέλα ζε δύν ηζρπξνύο μύιηλνπο ηξνρνύο. Σν
δπλαηόηεξν θαη πην γξήγνξν δών ηνπνζεηνύληαλ δεμηά
γηα λα δηεπθνιύλεη ην άξκα ζηηο ζηξνθέο. Σα άινγα
ζεκαδεύνληαλ ζηηο νπιέο ή ηνπο κεξνύο, είηε κε ην
γξάκκα θόππα, από όπνπ έπαηξλαλ ην όλνκα
θνππαηίεο, είηε κε ην γξάκκα ζίγκα, πνπ ηνπο έδηλε ην
όλνκα ζπκθόξεο. Αλ θαη ην γλήζην πνιεκηθό άξκα
ρσξνύζε δύν άληξεο -ηνλ ελίνρν θαη ηνλ πνιεκηζηή, ζην
ηέζξηππν θαη ζηε ζπλσξίδα επέβαηλε κόλν ν ελίνρνο.
Σν άξκα

20. Ο Παπζαλίαο πεξηγξάθεη κε ιεπηνκέξεηεο
ην πεξίπινθν ζύζηεκα ηεο εθθίλεζεο
(ηππαθέζεσο), επηλόεζε ηνπ
αλδξηαληνπνηνύ Κιενίηα. ΢ηε
δπηηθή, ζηελή πιεπξά ηνπ ηππνδξνκίνπ, νη
ζέζεηο εθθίλεζεο ζρεκάηηδαλ έλα
ηξίγσλν, ζηελ θνξπθή ηνπ νπνίνπ ππήξρε
έλα ράιθηλν δειθίλη πάλσ ζε έλαλ
ππεξπςσκέλν ζηύιν. ΢ηε κέζε ηεο βάζεο
ηνπ ηξηγώλνπ ππήξρε έλαο πιίλζηλνο
βσκόο κε ην κεραληζκό άθεζεο. ΢ην πάλσ
κέξνο ηνπ βσκνύ δέζπνδε έλαο ράιθηλνο
αεηόο.
Σν ζύζηεκα ηεο εθθίλεζεο

21. Σν ζύζηεκα ηεο εθθίλεζεο
Αθξηβώο πξηλ ηνλ αγώλα, ηα άξκαηα
έκπαηλαλ ζηα εηδηθά ρσξίζκαηα. Με ην
ζάιπηζκα, ν αεηόο ζην βσκό πςσλόηαλ,
ώζηε λα είλαη νξαηόο από ηνπο ζεαηέο, ην
δειθίλη έπεθηε ζην έδαθνο θαη
απνζπξόηαλ ην ζρνηλί από ηηο ζέζεηο,
μεθηλώληαο από ηηο δύν αθξαίεο, έηζη ώζηε
όια ηα άξκαηα λα βξίζθνληαη ζε κία
επζεία.

22. Ο Σαξάμηππνο
΢ηελ Οιπκπία, απέλαληη από ηε
λύζζα, ππήξρε έλαο ζηξνγγπιόο
βσκόο, ν Σαξάμηππνο, πνπ πξνθαινύζε
παληθό ζηα άινγα. Πηζαλόηαηα, απηό
λα ζρεηίδεηαη κε ηε ζέζε ηνπ ήιηνπ, ν
νπνίνο, αθνύ νη αγώλεο
πξαγκαηνπνηνύληαλ ην
απόγεπκα, βξηζθόηαλ ζηε θάζε ηεο
δύζεο, θαη, ζηε ζηξνθή, ν ήιηνο
ηύθισλε ηα δώα, κε απνηέιεζκα λα
γίλνληαη αηπρήκαηα.

23. ΤΕΛΟΣ

24. Οιπκπηαθoη αγσλεο ζηελ αξραηνηεηα
Αγώλεο δξόκνπ
Κσλζηαληίλνο ΢αθόο, Νίθνο
Υαηδήο, Βαζίιεο
Σζάθσλαο, Ιάζσλαο
Παληαδήο, Μαηζαίνο Πειέθεο

25. Οη νιπκπηαθνη αγώλεο
Σα Οιύκπηα, νη Οιπκπηαθνί
αγώλεο ζηελ αξραηόηεηα, ήηαλ
ε πην ζεκαληηθή δηνξγάλσζε
ηεο αξραίαο Διιάδαο θαη
δηεμάγνληαλ ζηελ Αξραία
Οιπκπία θάζε ηέζζεξα ρξόληα
κεηά ην 776 π.Υ.. ΢ηα
Οιύκπηα έπαηξλαλ κέξνο
αζιεηέο από όιε ηελ Διιάδα
(θαη αξγόηεξα από άιια κέξε)
θαη ζηαδηαθά απέθηεζαλ
ηδηαίηεξε αίγιε. Η δηνξγάλσζή
ηνπο γηλόηαλ κέρξη ην 393
όηαλ ν απηνθξάηνξαο
Θενδόζηνο απαγόξεπζε ηελ
δηεμαγσγή ηνπο. Από ην
1896, αλαβίσζαλ κε ηελ
νλνκαζία Οιπκπηαθνί Αγώλεο
θαη δηεμάγνληαη σο δηεζλείο
αγώλεο, γλσζηνί θαη σο
Θεξηλνί Οιπκπηαθνί.

26. Σα θαηνξζσκαηα ησλ δξνκεσλ
΢ηνλ άλζξσπν, από ηελ παηδηθή ειηθία
ηνπ, ην αγώληζκα δξόκνπ παίξλεη
αζπλείδεηα αγσληζηηθή κνξθή. Σα παηδηά
νξγαλώλνπλ κόλα ηνπο άηππνπο αγώλεο
δξόκνπ κεηαμύ ηνπο θαη ην πιένλ
γξήγνξν, πεξηβάιιεηαη κε εθηίκεζε θαη
ζαπκαζκό από ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπ.
΢ηνπο αξραίνπο ρξόλνπο, κε ηελ έιιεηςε
κεραλνθηλήησλ κέζσλ κεηαθνξάο, ε
άζθεζε θαη ε αληνρή ζην ηξέμηκν, ήηαλ
ζεκαληηθό πιενλέθηεκα γηα ηνλ άλζξσπν.
Δμηζηνξνύληαη θαηνξζώκαηα εκεξνδξόκσλ
ή δξνκνθεξύθσλ γηα ηε κεηάδνζε
κελπκάησλ όπσο ηνπ Φεηδηππίδε, ν νπνίνο
δηήλπζε ζε 24 ώξεο ηελ απόζηαζε από ηελ
Αζήλα ζηε ΢πάξηε (246 ρηιηόκεηξα) ‚γηα
λα κεηαθέξεη αίηεκα ησλ Αζελαίσλ γηα
απνζηνιή ΢παξηηαηώλ πνιεκηζηώλ γηα λα
αληηκεησπίζνπλ ηνπο Πέξζεο ζην
Μαξαζώλα. Δπίζεο, ηνπ Μαξαζσλνδξόκνπ
πνπ κεηέθεξε ην κήλπκα «Νεληθήθακε»
από ην Μαξαζώλα ζηελ Αζήλα κεηά ηε
λίθε ησλ Αζελαίσλ θαη Πιαηαηώλ ελαληίνλ
ησλ Πεξζώλ.

27. Η ΔΞΑ΢ΚΗ΢Η
΢ηνπο αγώλεο δξόκνπ, νη αζιεηέο έηξεραλ κε
γπκλά πόδηα. Η πξνπόλεζε γηα ηνλ αγώλα
δξόκνπ πεξηειάκβαλε άζθεζε ζην
βάδηζκα, ζηελ εθθίλεζε, ζηελ ηερληθή ηεο
αλαπλνήο, ζηελ ηαθηηθή ηεο ζηξνθήο ζην
ζηάδην θαη αθόκε ζηε δηαηξνθή ηνπ αζιεηή θαη
ζηηο καιάμεηο ηνπ ζώκαηνο. Οη αζιεηέο
κάζαηλαλ λα αγσλίδνληαη ηίκηα, θαη ηδηαίηεξα λα
κελ εκπνδίδνπλ ηνπο ζπλαζιεηέο ηνπο θαηά ηελ
αλάπηπμε ηνπ αγσλίζκαηνο.

28. Η ΔΚΚΙΝΗ΢Η
΢ην ζεκείν εθθηλήζεσο ησλ
αζιεηώλ δξόκσλ ππάξρεη κηα
ζεηξά από καθξόζηελεο πέηξηλεο
πιάθεο πνπ έρνπλ ζε όιν ην
κήθνο ηνπο δύν ζπλερείο
παξάιιειεο εγθνπέο κε
απόζηαζε κεηαμύ ησλ εγθνπώλ
18 εθαηνζηά ηνπ κέηξνπ. ΢ηηο
εγθνπέο απηέο ηνπνζεηνύζαλ νη
δξνκείο ηα πέικαηα-δάθηπιά
ηνπο. Καηά ην κήθνο ηεο
βαιβίδνο ππάξρνπλ ππνδνρέο
(νπέο) θάζε 1,25 κέηξα γηα ηελ
ηνπνζέηεζε νξζίσλ
παζζάισλ, έηζη ώζηε λα
δεκηνπξγνύληαη είθνζη ζέζεηο γηα
αληίζηνηρνπο δξνκείο. Σν ζεκείν
εθθίλεζεο ιέγεηαη βαιβίο ή

29. Ο απινο αγσλαο δξνκνπ
Ο απιόο αγώλαο δξόκνπ, ην «ζηάδηνλ» ήηαλ ην
πξώην αγώληζκα πνπ θαζηεξώζεθε. Μέρξη ηνπο
15νπο Οιπκπηαθνύο αγώλεο νη αζιεηέο πνπ
έπαηξλαλ κέξνο θνξνύζαλ κηα κηθξή πνδηά, ελώ
αξγόηεξα αγσλίδνληαλ εληειώο γπκλνί,
επηδεηθλύνληαο ηελ επίδνζή ηνπο ζην πνιεκηθό
βάδηζκα θαη ηξέμηκν. Σέξκα ήηαλ ην ζεκείν πνπ
βξίζθνληαλ ην βξαβείν, ελώ νη ζεαηέο ζηέθνληαλ
δεμηά θαη αξηζηεξά θαηά κήθνο ηεο ακκώδνπο
δηαδξνκήο πνπ είρε κήθνο εμαθνζίσλ Οιπκπηαθώλ
πνδηώλ (πεξ. 192 κέηξα). Οη αζιεηέο
αληαγσλίδνληαλ ζε νκάδεο ηεζζάξσλ. Οη επί
κέξνπο ληθεηέο αληαγσλίδνληαλ κεηαμύ ηνπο,
επίζεο ζε νκάδεο ηεζζάξσλ.

30. Ο νπιηηνδξνκνο
΢ηελ 65ε Οιπκπηάδα (520 π.Υ.)
θαζηεξώλνληαη ν
«νπιηηόδξνκνο». Η δηαδξνκή
ηνπ «νπιίηε δξόκνπ» είρε κήθνο
δύν «ζηαδίσλ», θαη νη
πνιεκηζηέο αξρηθά θνξνύζαλ
ηνλ πιήξε εμνπιηζκό
(πεξηθεθαιαία, θλεκίδεο, αζπίδα
) θαη αξγόηεξα ήηαλ γπκλνί θαη
θξαηνύζαλ κόλν αζπίδα. Ο
Παπζαλίαο αλαθέξεη όηη ζηελ
Οιπκπία, ζην λαό ηνπ Γηόο
θπιάγνληαλ 25 ράιθηλεο
αζπίδεο ηηο νπνίεο κνίξαδαλ
ζηνπο νπιηηνδξόκνπο γηα ηελ
ηέιεζε ησλ αγώλσλ. Δθηόο ησλ
Οιπκπηαθώλ Αγώλσλ
αλαθέξεηαη θαη ζηα
Νέκεα, Πύζηα, Ίζζκηα, Παλαζήλ
αηα θαη ζε άιιεο γηνξηέο.

31. Ο ΓΙΑΤΛΟ΢ ΚΑΙ ΓΟΛΙΥΟ΢
΢ηε 14ε Οιπκπηάδα (724 π.Υ.) πξνζηέζεθε
ν «δίαπινο» (δηπιόο αγώλαο δξόκνπ). ΢ηνλ
«δίαπιν» νη αζιεηέο έηξεραλ ηελ δηπιή
δηαδξνκή επηζηξέθνληαο ζην ζεκείν ηεο
αθεηεξίαο, ελώ ζηνλ «δόιηρν» (720 π.Υ.) ε
δηαδξνκή ήηαλ δώδεθα «δίαπινη», δειαδή
24 «ζηάδηα».

32. Πεγεο:
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BB%CF%85%CE%BC
%CF%80%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CE%B
1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82_%CF%83%CF%
84%CE%B7%CE%BD_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE
%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1#.CE.A4.CE.B1
_.CE.B1.CE.B3.CF.89.CE.BD.CE.AF.CF.83.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.B
1
http://odysseus.culture.gr/a/1/11/ga114.html
http://www.discoverhellas.gr/doyouknow.php?dia_id=8
Εηθόλεο:
www.hoopel.com
el.wikipedia.org
magazine.dynamicsports.gr
3lyk-polichn.thess.sch.gr
archaia-ellada.blogspot.com
www.palmografos.com
www.discoverhellas.gr
olympia.gr
news247.gr
www.newsfilter.gr

34. ΓΠΙΒΛΓΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ΢:
ΑΘΑΝΑ΢ΟΠΟΤΛΟ΢
ΛΑΜΠΡΟ΢
Η ΠΤΓΜΑΥΙΑ
΢ΣΟΤ΢ ΑΡΥΑΙΟΤ΢
ΟΛΤΜΠΙΑΚΟΤ΢
ΑΓΩΝΕ΢ Α3

35. Η πογμαπία, έκα από ηα παιαηόηενα
αζιήμαηα, ζομπενηιήθζεθε ζηα μιομπηαθά αγωκίζμαηα
ημ 688 π.Υ. θαη ε πογμαπία παίδωκ εηζήπζε ζημ
μιομπηαθό πνόγναμμα ημ 616 π.Υ. Η πογμαπία
πνωημακαθένεηαη ζηεκ Ιιηάδα, ωξ έκαξ από ημοξ
αγώκεξ πμο δημνγακώζεθακ πνμξ ηημήκ ημο κεθνμύ
Παηνόθιμο, όπμο κίθεζε μ Γπεηόξ, θαη ζηεκ Οδύζζεηα
ζημοξ αγώκεξ ζημ κεζί ηωκ Φαηάθωκ.
Γεληθά γηα ηελ ππγκαρία:

36. Καλόλεο
Οη πογμάπμη ηύιηγακ ηα πένηα ημοξ με ημάκηεξ
(ιωνίδεξ από μαιαθό δένμα) πμιιέξ θμνέξ. Η μμνθή
αοηώκ ηωκ ημάκηωκ άιιαλε θαη πνμζηέζεθακ ιωνίδεξ
από ζθιενό δένμα, ώζηε κα πνμζηαηεύμκηαη μη
θιεηδώζεηξ ηωκ δαπηύιωκ θαη ηα πηοπήμαηα κα
γίκμκηαη ηζπονόηενα. Ο πώνμξ δηελαγωγήξ ημο
αγωκίζμαημξ δεκ ήηακ μνημζεηεμέκμξ όπωξ ζηε
ζεμενηκή πογμαπία. Δεκ οπήνπακ μη ζεμενηκμί
γύνμη, αιιά μη αζιεηέξ μάπμκηακ μέπνη μ ακηίπαιμξ
κα παναηηεζεί.

37. Οη αζιεηέξ δεκ πωνίδμκηακ με βάζε ημ βάνμξ αιιά με
βάζε ηεκ επηζομία ηωκ πμιιώκ. Δεκ οπήνπακ
θαηεγμνίεξ βάνμοξ. Γπίζεξ ηα πηοπήμαηα ζημ θεθάιη
πνμηημμύκηακ από αοηά ζημ ζώμα. Δεκ επηηνέπμκηακ ηα
πηοπήμαηα θάηω από ηε μέζε ή ζηα γεκκεηηθά όνγακα, ε
πνήζε ακηηθακμκηθώκ ιωνίδωκ με άιιμ οιηθό από ημ
πνμβιεπόμεκμ. Σμ άζιεμα είπε ζηεκ ανπαία Γιιάδα
μεγάιε απήπεζε, ημοιάπηζημκ μέπνη ημ ηέιμξ ηωκ
Γιιεκηζηηθώκ πνόκωκ θαη ήηακ ζημ πνόγναμμα ηόζμ ηωκ
ημπηθώκ όζμ θαη ηωκ Πακειιεκίωκ αγώκωκ.
Καλόλεο(2)

39. Γεληθά γηα ηελ ππγκαρία(2)
΢ηε μοζμιμγία ωξ ηδνοηήξ ημο αγωκίζμαημξ
ακαθένεηαη μ Απόιιωκαξ, μ μπμίμξ κίθεζε
θαη ζθόηωζε ημ Φόνβακηα, έκακ πογμάπμ
πμο πνμθαιμύζε ημοξ ηαληδηώηεξ πμο
πενκμύζακ από ημοξ Δειθμύξ κα
ακαμεηνεζμύκ μαδί ημο. Ο
Απόιιωκαξ, επίζεξ, κίθεζε ζε αγώκα
πογμήξ θαη ημκ Άνε ζηεκ Οιομπία.

40. Γεληθά γηα ηελ ππγκαρία(3)
Πνόηοπμ πογμαπηθμύ αγώκα ζηε μοζμιμγία
ήηακ εθείκμξ ακάμεζα ζημκ Πμιοδεύθε θαη
ημκ Άμοθμ, ημ βαζηιηά ηωκ Βεβνύθωκ από
ηε Βηζοκία ημο Γύλεηκμο Πόκημο. Ο
βαζηιηάξ πνμθαιμύζε όιμοξ ημοξ λέκμοξ
πμο πενκμύζακ από ηε πώνα ημο κα
πογμαπήζμοκ μαδί ημο θαη θαηά ηε δηάνθεηα
ημο αγώκα ημύξ ζθόηωκε. Ο Πμιοδεύθεξ
απμδείπηεθε πμιύ ζθιενόξ ακηίπαιμξ γηα
ημκ Άμοθμ, ημκ μπμίμ κίθεζε θαη
οπμπνέωζε κα μνθηζηεί όηη ζα επέηνεπε
ζημοξ ηαληδηώηεξ ειεύζενε θαη αζθαιή
δηέιεοζε από ηε πώνα ημο.

42. Πεγέο
• http://lyk-gl-
neron.att.sch.gr/autosch/joo
mla15/images/project2011-
12/olympiakoiagones.pdf
• http://www.fhw.gr/olympics/
ancient/gr/205a.html
Παλεγπξάθεο Πέηξνο
Παπαδόπνπινο
Παλαγηώηεο
Παπαληθνιόπνπινο
Γηώξγνο
Σζηηζηιώλεο Κσλζηαληίλνο

43. Αθόληην
Φαλή Παπαρξήζηνπ
Μπξηώ Παπαδνπνύινπ
Καηεξίλα Φεθέ
Ιζαβέιια Παπαδνπνύινπ
Ήιηο ΢νθηαλνύ

44. Σν αθόληην ζηνπο Οιπκπηαθνύο
αγώλεο
Οη νιπκπηαθνί αγώλεο
ή Οιύκπηα ήηαλ ε πην
ζεκαληηθή
δηνξγάλσζε ηεο
αξραίαο Διιάδαο θαη
δηεμάγνληαλ ζηελ
Αξραία Οιπκπία θάζε
ηέζζεξα ρξόληα κεηά
ην 776 π.Υ..
Απνηεινύληαλ από 10
αγσλίζκαηα, από ηα
νπνία ην έλα ήηαλ ν
αθνληηζκόο ή αθόληην.

45. Όκεξνο θαη Αθόληην
Ο ΋κεξνο αλαθέξεη όηη νη Αξραίνη όηαλ δελ
πνιεκνύζαλ έμσ από ηα ηείρε ηεο Σξνίαο δηαζθέδαδαλ
ξίρλνληαο ην δίζθν θαη ην αθόληην.
Καη ζηελ Οδύζζεηα νη κλεζηήξεο ηεο
Πελειόπεο πεξλνύζαλ επίζεο ηνλ θαηξό
ηνπο ξίρλνληαο δίζθν θαη αθόληην θαη
κάιηζηα ζε έλαλ εηδηθά δηαξξπζκηζκέλν
ρώξν.

46. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αθνληίνπ
Σν αξραίν αθόληην είλαη έλα μύιηλν θνληάξη, κήθνπο πεξίπνπ 1,70
κ. θαη δηακέηξνπ πεξίπνπ 3,5 εθαηνζηώλ. ΢ηε κηα άθξε είλαη
κπηεξό. ΢ηηο αγγεηνγξαθηέο κάιηζηα βιέπνπκε όηη ην κήθνο ηνπ
αθνληίνπ πιεζηάδεη θαη ππεξβαίλεη ην ύςνο ην αθνληηζηή. Γηα ην
βάξνο θαη ην πάρνο ηνπ δελ ππάξρνπλ ζαθείο πιεξνθνξίεο. Σν
αγσληζηηθό αθόληην ζα πξέπεη λα ήηαλ ειαθξύηεξν από ην δόξπ
ησλ πνιεκηζηώλ.
΢ην κέζν ηνπ αθνληίνπ ππήξρε δεξκάηηλε ισξίδα δηπισκέλε ζε
ζειηά ε «αγθύιε», δεκέλε πεξίπνπ ζην θέληξν βάξνπο ηνπ
αθνληίνπ. Σν αθξηβέο ζεκείν ηνπ δεζίκαηνο ηεο αγθύιεο ην ξύζκηδε
ν θάζε αζιεηήο θαηά ηε δηθή ηνπ αληίιεςε θαη ηελ ηερληθή πνπ
ρξεζηκνπνηνύζε.

47. Σερληθή ξίςεο
Η ηερληθή ξίςεο ηνπ αθνληίνπ πεξηιακβάλεη δπν κέξε. ΢ην πξώην
κέξνο (πνπ δίλεη ηελ ελέξγεηα γηα ηε ξίςε ηνπ αθνληίνπ) ν
αθνληηζηήο ηξέρεη 8-12 επηηαρπλόκελα βήκαηα, θξαηώληαο ην
αθόληην επάλσ από ην ύςνο ησλ ώκσλ. Σν δεύηεξν κέξνο ηεο
θνξάο (θίλεζε) απνηεινύλ ηα πέληε ηειεπηαία βήκαηα, όπνπ ν
αζιεηήο απιώλεη ην ρέξη ηνπ πξνο ηα κπξνο θαη ζηξέθεη ηνλ
αξηζηεξό ώκν πξνο ηελ θαηεύζπλζε ξίςεο. ΢ηα ηξία ηειεπηαία
βήκαηα εθηειεί κηα «ςαιηδσηή» θίλεζε κε ηα πόδηα έηζη ώζηε λα
έξζεη ζηελ ηειηθή ζέζε ξίςεο. ΢ηε θάζε απηή, ζπξώρλεη κε ην δεμί
πόδη επάλσ θαη εκπξόο, θαη ε ώζεζε απηή κεηαθέξεηαη ζηε
ιεθάλε, ζηνλ θνξκό, ζηνλ ώκν, ζηνλ αγθώλα θαη ηειηθά ζηελ
παιάκε πνπ απειεπζεξώλεη ην αθόληην.

48. Βαζηθνί θαλνληζκνί
Ο αζιεηήο γηα λα είλαη έγθπξνο πξέπεη:
• Να θξαηάεη ην αθόληην από ηελ ιαβή.
• Να ξίρλεη ην αθόληην επάλσ από ηνλ
ώκν ή από ην επάλσ κέξνο ηνπ
βξαρίνλα.
• Να κελ αθνπκπήζεη κε νπνηνδήπνηε
κέξνο ηνπ ζώκαηνο ηνπ έμσ ή επάλσ
ζηηο γξακκέο πνπ νξίδνπλ ην δηάδξνκν
θνξάο.
• Να κελ πξνζπεξάζεη ή αθνπκπήζεη κε
νπνηνδήπνηε κέξνο ηνπ ζώκαηνο ηνπ
ηελ ηειηθή γξακκή(ηόμν) ηνπ
δηαδξόκνπ.
• Από ηε αξρή κέρξη ην ηέινο ηεο
πξνζπάζεηαο δελ επηηξέπεηαη λα γπξίζεη
ηελ πιάηε ηνπ ζηελ θαηεύζπλζε ξίςεο.
• Να κελ εθηειεί θαηά ηε ξίςε θπθιηθή
θίλεζε.
• Να εγθαηαιείπεη ην δηάδξνκν θνξάο
αθνύ πξώηα πξνζγεησζεί ην αθόληην
πιάγηα θαη πίζσ από ηηο ηειηθέο
γξακκέο (ηόμν θαη θάζεηεο πξνο ην
δηάδξνκν γξακκέο)θαη ζε όξζηα ζηάζε.
• Να κελ μεθύγεη ην αθόληην
από ηα ρέξηα ηνπ θαη πέζεη
θάησ.
• Σν αθόληην λα
πξνζγεηώλεηαη κέζα ζηνλ
ηνκέα ξίςεο θαη πξώηα κε
ηελ αηρκή.
• Να αξρίζεη ηελ πξνζπάζεηα
ηνπ πξηλ παξέιζεη ν ρξόλνο
ησλ 60".

49. Πεγέο
http://el.wikipedia.org/wiki/
%CE%91%CE%BA%CE%BF
%CE%BD%CF%84%CE%B9
%CF%83%CE%BC%CF%8C
%CF%82

50. Όπωο θαηαιαβαίλνπκε, νη Οιπκπηαθνί
Αγώλεο ήηαλ έλα πνιύ ζεκαληηθό
γεγνλόο γηα ηνπο αξραίνπο Έιιελεο. Η
ζεκαζία ηνπο θαίλεηαη θαη από ην
γεγνλόο όηη ζπλερίδνπλ λα ηεινύληαη
αθόκα θαη ζήκεξα. Σν γεγνλόο πνπ ηνπο
θάλεη ηόζν μερωξηζηνύο είλαη γηαηί κέζα
από απηνύο θαιιηεξγείηαη ε επγελήο
άκηιια θαη ν ζπλαγωληζκόο, δπν πνιύ
ζεκαληηθέο αμίεο.
ΔΠΙΛΟΓΟ΢

51. ΟΙ ΠΡΧΣΟΙ ΢ΤΓΥΡΟΝΟΙ
ΟΛΤΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΧΝΔ΢
Οη πξώηνη ζύγρξνλνη Οιπκπηαθνί
Αγώλεο γλώξηζαλ κεγάιε επηηπρία. Αλ
θαη νη αζιεηέο πνπ πήξαλ κέξνο δελ
μεπεξλνύζαλ ηνπο 250, ήηαλ ε
κεγαιύηεξε αζιεηηθή δηνξγάλωζε πνπ
έγηλε πνηέ. Οη Έιιελεο αμηωκαηνύρνη
θαη ην θνηλό ήηαλ ελζνπζηαζκέλνη θαη
δήηεζαλ λα έρνπλ ην κνλνπώιην ηωλ
αγώλωλ. Η ΔΟΕ όκωο απνθάζηζε
δηαθνξεηηθά θαη νη δεύηεξνη
Οιπκπηαθνί Αγώλεο έγηλαλ ην 1900
ζην Παξίζη (Γαιιία).

52. ΟΙ ΙΓΙΑΙΣΔΡΟΙ ΟΛΤΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΧΝΔ΢
Οη Θδηαίηεξνη Οιπκπηαθνί Αγώλεο
είλαη νη Παξανιπκπηαθνί Αγώλεο γηα ηα
άηνκα κε αλαπεξία νη νπνίνη έιαβαλ
ρώξα ην έηνο 2004 ζηελ Αζήλα, νη
Εηδηθνί Οιπκπηαθνί Αγώλεο γηα ηα
άηνκα κε λνεηηθή πζηέξεζε θαη
πνιιαπιέο αλαπεξίεο νη νπνίνη έιαβαλ
ρώξα ην έηνο 2011 ζηελ Αζήλα θαη νη
Οιπκπηαθνί Αγώλεο ηωλ θωθώλ νη
νπνίνη επξόθεηην λα ιάβνπλ ρώξα ην
έηνο 2013 ζηελ Αζήλα, όκωο
αθπξώζεθαλ εμαηηίαο ηεο Ειιεληθήο
θξίζεο ρξένπο.

54. ΓΙΑ ΣΗΝ ΔΡΓΑ΢ΙΑ ΑΤΣΗ ΓΟΤΛΔΦΑΝ:
ΠΑΜΗΓΤΡΑΙΗ ΥΡΤ΢ΟΤΚΑ
ΠΕΡΡΑ ΛΑΡΘΑ
΢ΕΡΓΕΜΣΑΜΗ ΕΘΡΗΜΗ
Σ΢ΘΥΡΘΜΣΖΗ ΕΤΘΜΑ
ΦΘΚΘΠΠΟΠΟΤΚΟΤ ΔΑΜΑΗ

55. ΠΗΓΔ΢
Wikipedia
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook
/show.php/DSGYM-
A106/377/2516,9716/