9

1. Монгол орны байгалийн
нөхцөл, нөөц

2. Бразил, Вьетнам, Колумб, Индонез, Этиопт
голлон тариалдаг. Харин Монголд..........

3. Байгалийн нөхцөл
• Газрын гадарга
• Геологийн тогтоц
• Уур амьсгал
• Усан сүлжээ
• Хөрс, ургамал, амьтан

4. Газрын гадарга
Уулархаг бөгөөд нийт нутгийн 80% нь 1000м-с дээш
өргөгдсөн. Өндөрлөг байдал нь уур амьсгал хуурай болох
нөхцөлийг бий болгодог. Энэ уур амьсгалын хуурай сэрүүн
байдал нь ургамал, амьтны аймгийн бүтэц, тархалт болон хүн
зоны амьдралын хэв маяг, аж ахуй эрхлэлтэд нөлөөлдөг.

6. Геологийн тогтоц
Дэлхийн ашигт малтмалын томоохон бүс монгол орны нутгийг
дайрч өнгөрдөг.

7. Уур амьсгал
Өвөл нь урт бөгөөд хүйтэн, зун нь дулаан боловч богино, хур
тунадас бага, халуун хүйтний зөрүү их.

8. Усан сүлжээ
67000 км урттай, 3211 гол горхи, 3500 гаруй нуур, 7000 орчим булаг
шанд, 190 гаруй мөсөн гол, 300 шахам аршаан, газар доорхи усны 139
нөөц газартай.

9. Хөрс, ургамал, амьтан
140 зүйлийн хөхтөн, 400 зүйлийн шувуу, 80 зүйлийн загас, 30
зүйлийн хоёр нутагтантай.
тарвага
үнэгӨмхий хүрэн

10. Монгол орны ан амьтны зураг

11. Монгол оронд нийт 7350 зүйлийн ургамалтай.

12. Монгол орны газар нутгийн 8,1% нь ой мод. Хойд хэсгийн
шилмүүст, өмнөд хэсгийн заган ой гэж хуваадаг.

13. МО-ны физик газарзүйн зургийг сайтар ажиглаад
зүүн бүсийн байгалийн нөхцөлийг тодорхойлж
дэвтэртээ бичээрэй.
Байгалийн нөхцөл нь зүүн бүсийн аж
ахуйд хэрхэн нөлөөлсөн бэ?

14. Байгалийн нөөц
Нөөц
Шавхагдах
Нөхөн
сэргээгдэх
Нөхөн
сэргээгдэхгүй
Үл шавхагдах
Далайн нөөц
Цаг уурын ба
сансрын нөөц
Рекрацийн
нөөц
Үйлдвэрлэлд шууд, тогтмол ашигладаг байгалийн эрдэс, бодис, түүхий
эд, эрчим хүчний эх үүсвэрийг байгалийн нөөц гэнэ.

15. Шавхагдах нөөц
Нөхөн сэргээгдэхгүй нөөц:
• Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр өнөөгийн байдлаар 80 гаруй төрлийн
ашигт малтмал бүхий 1000 гаруй орд газар тогтоогдоод байна.
• Монгол Улсын ашигт малтмалын тогтоогдсон нөөц:
- 20.6 тэрбум тонн нүүрс
- 84.1 сая тонн зэс
- 1.08 тэрбум тонн төмөр
- 2.4 мянган тонн алт
- 18.1 сая тонн хар тугалга
- 332,6 сая тонн газрын тос
• Монгол Улс газрын ховор элементийн нөөцөөрөө дэлхийд дээгүүрт
ордог. Уламжлалт уул уурхайгаас гадна шатдаг занарын олборлолт,
нүүрсийг хийжүүлэх болон шингэрүүлэн боловсруулах зэрэг уул
уурхайн шинэ чиглэл салбарууд эрчимтэй хөгжиж байна.

16. Хайлуур жоншДиоритБоржин Хүрмэн чулуу Галт уулын шил
Конгломерат Элсэн чулуу Занар Шохойн чулуу Доломит
Бал чулуу Ялтсан чулуу Кварцит ГантигТолигор
МагмынТунамалХувирмал

18. Таних тэмдгүүдийг ашиглаад томоохон орд газруудын
байршлыг Монгол орны засаг захиргааны газарзүйн зурагт
тэмдэглээрэй.

19. Нөхөн сэргээгдэх нөөц:
• Био нөөц- хөрс, ургамал, амьтан
• Газрын нөөц- газар, хөрс
• Усны нөөц- гол, нуур, гүний ус
Тухайлбал шатсан, огтолсон ой модыг сэргээн ургуулж, шинээр тарих,
Пржевальскийн адууг өсгөн үржүүлж байгаа нь нөхөн сэргээх үйл явц бөгөөд
энэ бүгд байгалийн нөөцийн менежментийн асуудлууд юм.

20. Үл шавхагдах нөөц
Сансрын нөөц
Далайн нөөц
Аялал
жуулчлалын
нөөц

21. Монгол орны сэргээгдэх эрчим хүчний
нөөц

23. Монгол орны рекрацын нөөц
Манай Монгол орон уудам дэлгэр
нутагтай, уур амьсгалын өвөрмөц
нөхцөлтэй, унаган төрхөөрөө хадгалагдан
үлдсэн үзэсгэлэнт онгон байгаль, түүний
өвөрмөц онцлог бүхий эрт үеэс эдүгээг
хүртэлх урт удаан хөгжлийн явцад бүс
нутаг, нутаг дэвсгэрээр ялгагдах онцлог
бүхий нөөцтэй орон юм.
Аялал жуулчлалын
бүтээгдэхүүн үйлчилгээг
бүрдүүлэхэд нөлөөлөхүйц
байгаль, нийгэм, эдийн
засгийн хүчин зүйлүүдийг
аялал жуулчлалын нөөц
гэнэ.

24. Гэрийн даалгаварт
• Сурах бичгийн 38 болон 42 дугаар хуудасны дасгалуудыг
ажиллаарай.
• Сурах бичгийн 42 дугаар хуудасны кейсийг уншиж, түүнд
гарч буй уурхайнууд Монгол орны нийгэм, эдийн засагт
хэрхэн нөлөөлж буйг дүгнэн дэвтэртээ бичээрэй.